Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý tài chính của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

7
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài "Quản lý tài chính của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội" nhằm phân tích và đánh giá thực trạng quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội giai đoạn 2021 – 2023. Trên cơ sở đó chỉ rõ những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó; Đề xuất phương hướng và các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội trong thời gian tới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả sản xuất kinh doanh của Tổng công ty.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề án Tốt nghiệp Thạc sĩ: Quản lý tài chính của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI PHẠM THỊ THUÝ HẬU QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN NHÀ HÀ NỘI ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ HÀ NỘI, 2024
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI PHẠM THỊ THUÝ HẬU QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CỦA TỔNG CÔNG TY ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN NHÀ HÀ NỘI Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 ĐỀ ÁN TỐT NGHIỆP THẠC SĨ Người hướng dẫn khoa học: GS,TS. Đinh Văn Sơn HÀ NỘI, 2024
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan bản đề án “Quản lý tài chính của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội” là công trình nghiên cứu độc lập của tôi, chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các số liệu và kết quả sử dụng trong đề tài là hoàn toàn trung thực và có trích dẫn nguồn gốc rõ ràng. Hà Nội, ngày tháng năm 2024 TÁC GIẢ ĐỀ ÁN (Ký và ghi rõ họ tên) Phạm Thị Thúy Hậu
ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chương trình học cao học và viết đề án tốt nghiệp, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, hướng dẫn và góp ý nhiệt tình của Quý Thầy, Cô giáo Trường Đại học Thương mại. Trước hết, em xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu Nhà trường, Quý Thầy, Cô giáo Phòng quản lý Sau Đại học, Trường Đại học Thương Mại đã tạo điều kiện tốt nhất cho em trong quá trình học tập tại trường và thực hiện đề tài này. Em xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến Thầy hướng dẫn khoa học: GS,TS. Đinh Văn Sơn đã tận tình hướng dẫn nghiên cứu và giúp em hoàn thành đề án tốt nghiệp này. Em xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới tập thể cán bộ, viên chức Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội đã tạo điều kiện và hỗ trợ nhiệt tình trong việc cung cấp các thông tin cần thiết phục vụ cho đề tài luận văn. Em xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè, người thân và anh, chị, em đồng nghiệp tạo điều kiện về thời gian để em có thể hoàn thành đề án này. Tuy nhiên, do hạn chế về trình độ, thời gian nghiên cứu nên đề án sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Học viên rất mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô giáo, các anh/chị và các bạn đồng nghiệp để đề án hoàn thiện hơn. Học viên xin chân thành cảm ơn! Học viên thực hiện Phạm Thị Thúy Hậu
iii MỤC LỤC: MỤC NỘI DUNG TRANG Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục từ viết tắt v Danh mục các bảng, hình vẽ vi Tóm tắt kết quả nghiên cứu vii PHẦN MỞ ĐẦU 1 Phần 1: CĂN CỨ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN 4 1.1 Cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong doanh nghiệp 4 1.2 Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính trong doanh nghiệp 13 Phần 2: NỘI DUNG CỦA ĐỀ ÁN 17 2.1 Quá trình hình thành, phát triển và kết quả hoạt động sản 17 xuất kinh doanh của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội 2.2 Thực trạng công tác quản lý tài chính tại Tổng công ty 27 2.3 Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính của Tổng 41 công ty Phần 3: CÁC ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ 44 3.1 Chiến lược phát triển của Tổng công ty 44 3.2 Một số giải pháp tăng cường công tác quản lý tài chính tại 47 Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội
iv 3.3 Một số kiến nghị 50 KẾT LUẬN 57 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
v DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT: TT Chữ viết tắt Diễn giải nghĩa 1 SXKD Sản xuất kinh doanh 2 TSCĐ Tài sản cố định 3 TSLĐ Tài sản lưu động 4 ROA Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản 5 ROE Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở 6 UBND Uỷ ban nhân dân
vi DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu Tên bảng Trang 2.1 Tổng hợp kết quả hoạt động SXKD giai đoạn 2021-2023 26 2.2 Hệ số doanh thu vốn lưu động 32 2.3 Tỷ suất lợi nhuận vốn lưu động 32 2.4 Nguyên giá tài sản cố định và khấu hao 33 2.5 Hiệu quả kinh tế của vốn cố định 34 2.6 Bảng cân đối kế toán 36 2.7 Các chỉ số chỉ tiêu tài chính của Tổng công ty 39 DANH MỤC CÁC HÌNH Số hiệu Tên hình Trang 1.1 Quy trình hoạch định tài chính doanh nghiệp 10 2.1 Bộ máy tổ chức Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà 20 Nội 2.2 Tiến trình thực hiện kế hoạch tổng hợp của Tổng Công ty 28 Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội
vii TÓM TẮT NỘI DUNG ĐỀ ÁN: Trong phần một, đề án hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề lý luận cơ bản về quản lý tài chính của doanh nghiệp. Trong đó, đề án tập trung đi sâu phân tích cơ chế quản lý tài chính của doanh nghiệp. Ngoài ra, đề án đã đề cập và phân tích các nhân tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến cơ chế quản lý tài chính của doanh nghiệp. Với mục đích nghiên cứu thực trạng cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty đầu tư và phát triển nhà Hà Nội, Phần 2 của đề án đã đạt được một số kết quả sau: Thứ nhất, đề án đã khái quát quá trình hình thành, phát triển của Tổng công ty, phân tích đặc điểm hoạt động và tổ chức của Tổng công ty ảnh hưởng đến cơ chế quản lý tài chính. Thứ hai, đề án đã trình bày thực trạng cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty giai đoạn 2021-2023. Thứ ba, đề án đã tập trung phân tích và đánh giá những kết quả đạt được và hạn chế của cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty giai đoạn 2021-2023, những nguyên nhân cơ bản của hạn chế đó làm cơ sở cho việc đề xuất các giải pháp, kiến nghị hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty trong Phần 3. Trên cơ sở bối cảnh kinh tế - xã hội đất nước và định hướng chiến lược phát triển của ngành bất động sản, đề án đã phân tích cơ hội và thách thức đối với Tổng công ty trong thời kỳ mới và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của Tổng công ty. Đồng thời, đề án cũng đề xuất một số kiến nghị đối với Nhà nước và Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhằm tạo điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội.
1 PHẦN MỞ ĐẦU: 1. Lý do lựa chọn đề án Ở Việt Nam, cùng với quá trình đổi mới và sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước, một số Tổng công ty Nhà nước đã được chọn là thí điểm cổ phần hóa các tổng công ty 90, các tổng công ty đã được hoặc chưa được cổ phần hóa được chuyển đổi sang mô hình công ty mẹ và công ty con Cho đến nay, các Tổng công ty đã có những đóng góp nhất định trong cung ứng việc làm, tạo nguồn thu ngân sách, tăng trưởng GDP, đồng thời được xem xét như là một công cụ quan trọng để nhà nước giữ sự ổn định kinh tế vĩ mô, giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, góp phần đảm bảo an ninh, hóa chất. Trong thời gian qua, trên cơ sở Nghị định số 148/2017/NĐ-CP của Chính phủ: Về Điều lệ tổ chức và hoạt động của Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước, Nghị định số 91/2015/NĐ-CP ngày 13 tháng 10 năm 2015 của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp và Nghị định số: 09/2009/NĐ-CP ngày 05-02-2009 “Ban hành quy chế Quản lý tài chính của Công ty nhà nước và quản lý vốn nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp khác, Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội, được thành lập theo Quyết định số 78/1999/QÐ-UB ngày 21/09/1999 của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội. Theo Quyết đinh số 3456/QĐ-UBND ngày 13/07/2010 của Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội thì Tổng công ty được chuyển đổi từ doanh nghiệp Nhà nước thành Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con. Tổng công ty là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước do Ủy ban Nhân dân Thành phố làm chủ sở hữu. Giai đoạn 2021 - 2023, Tổng công ty đã từng bước vượt qua khó khăn do tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới, tham gia đáp ứng các cân đối lớn của nền kinh tế, tăng khá về giá trị, doanh thu, lợi nhuận; vốn chủ sở hữu được bảo toàn và tăng trưởng tốt, ổn định việc làm, thu nhập cho người lao động. Tuy nhiên, trong giai đoạn 2021 - 2023, tăng trưởng của Tổng công ty chưa đạt kế hoạch đề ra; quản lý tài chính còn một số bất cập như công tác huy động, quản lý đầu tư vốn còn
2 hạn chế, mối quan hệ tài chính giữa Tổng công ty và các công ty thành viên còn tồn tại vướng măc, cản trở sự phát triển của các công ty thành viên và của cả Tổng công ty. Hơn nữa, trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh quốc tế ngày càng gia tăng thì việc phải hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội góp phần thúc đẩy hiệu quả kinh doanh và sự phát triển bền vững của Tổng công ty trong thời gian tới là một tất yếu khách quan. Chính vì vậy, Học viên đã lựa chọn “Quản lý tài chính của Tổng công ty đầu tư và phát triển nhà Hà Nội” làm đề tài đề án của mình. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề án Mục tiêu nghiên cứu của đề án là đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội. Để đạt được mục tiêu nghiên cứu nêu trên, các nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra đối với đề án là: - Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản và thực tiền về quản lý tài chính của Tổng công ty. - Phân tích và đánh giá thực trạng quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội giai đoạn 2021 – 2023. Trên cơ sở đó chỉ rõ những thành công, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế đó. - Đề xuất phương hướng và các giải pháp, kiến nghị nhằm hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội trong thời gian tới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả sản xuất kinh doanh của Tổng công ty. 3. Đối tượng và phạm vi của đề án * Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề án là Quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội. * Phạm vi nghiên cứu: Về nội dung: Đề tài nghiên cứu về quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội.
3 Về thời gian: Các tài liệu, số liệu phục vụ nghiên cứu được thu thập thời gian từ 2021 đến 2023, giải pháp, kiến nghị đề xuất có giá trị ứng dụng đến năm 2026 và các năm tiếp theo. Về không gian: Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội. 4. Quy trình và phương pháp thực hiện đề án Đề án sử dụng tổng hợp các phương pháp như: Phương pháp phân tích, thống kê, so sánh, tổng hợp,.. để xem xét, phân tích đánh giá các vấn đề đặt ra trong đề tài nghiên cứu, Các số liệu, tài liệu được sử dụng trong đề án bao gồm các số liệu thứ cấp được tác giả sử dụng qua một số kênh như: Báo cáo tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội, báo cáo của Bộ Tài chính, Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp… 5. Kết cấu đề án Ngoài phần mở đầu: kết luận, phụ lục, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, đề án gồm 3 phần: Phần 1: Tổng quan về quản lý tài chính doanh nghiệp Phần 2: Thực trạng quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội Phần 3: Các kiến nghị và giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính của Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà Hà Nội
4 PHÀN 1: CƠ SỞ XÂY DỰNG ĐỀ ÁN: 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TRONG DOANH NGHIỆP 1.1.1 Khái niệm tài chính doanh nghiệp và quản lý tài chính của doanh nghiệp 1.1.1.1 Khái niệm tài chính doanh nghiệp Tài chính doanh nghiệp là một phân môn của ngành Tài chính, nghiên cứu về quá trình hình thành và sử dụng các của cải trong doanh nghiệp nhằm mục tiêu tối đa hóa lợi ích chủ sở hữu. Tài chính doanh nghiệp là một bộ phận của hệ thống tài chính. Tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thái giá trị phát sinh trong quá trình tạo lập và phân phối nguồn tài chính và quỹ tiền tệ, quá trình tạo lập và chu chuyển nguồn vốn của doanh nghiệp nhằm phục vụ mục đích sản xuất để đạt được mục tiêu chung của doanh nghiệp đó. Để hiểu rõ được quan điểm về tài chính doanh nghiệp nói ở trên, chúng ta cần làm rõ một số thuật ngữ sau: “Nguồn tài chính”, “Quỹ tiền tệ” và “Quan hệ tài chính”. Nguồn tài chính là khả năng về tài chính mà các chủ thể trong xã hội có thể khai thác, sử dụng nhằm thực hiện các mục đích của mình. Nguồn tài chính có thể tồn tại dưới dạng tiền, tài sản vật chất hoặc phi vật chất. Sự vận động của các nguồn tài chính phản ánh sự vận động của những bộ phận của cải xã hội dưới hình thức giá trị. Nguồn tài chính luôn thể hiện một khả năng về sức mua nhất định. Kết quả của quá trình phân phối các nguồn tài chính là sự hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ nhất định. Quỹ tiền tệ là một lượng nhất định các nguồn tài chính đã huy động được để sử dụng cho một mục đích nhất định. Các quỹ tiền tệ, sự hình thành và sử dụng của chúng có các đặc điểm sau: Thứ nhất, các quỹ tiền tệ luôn luôn biểu hiện các quan hệ sở hữu. Khi kết thúc một giai đoạn vận động nào đó của quỹ thì mỗi chủ thể của hình thức sở hữu này hay hình thức sở hữu khác sẽ nhận được cho mình một phần nguồn lực tài chính. Việc sử dụng các quỹ tiền tệ cũng phụ thuộc quyền sở hữu cũng như tùy thuộc vào quy ước, nguyên tắc sử dụng quỹ, ý chí chủ quan của người sở hữu trong quá trình phân phối.
5 Thứ hai, các quỹ tiền tệ bao giờ cũng thể hiện tính mục đích. Đây là đặc điểm chủ yếu của quỹ tiền tệ. Phần lớn các quỹ tiền tệ đều có mục đích sử dụng cuối cùng là tích lũy hoặc tiêu dùng. Thứ ba, tất cả các quỹ tiền tệ đều vận động thường xuyên, tức là chúng luôn luôn được sử dụng và bổ sung. Quan hệ tài chính là các quan hệ kinh tế giữa các chủ thể trong xã hội trong phân phối các nguồn tài chính, quá trình phân phối của cải xã hội dưới hình thức giá trị. Tài chính doanh nghiệp còn được hiểu là những quan hệ giá trị giữa doanh nghiệp với các chủ thể trong nền kinh tế. Các quan hệ tài chính doanh nghiệp chủ yếu bao gồm: +Mối quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với ngân sách Nhà nước Mối quan hệ này thể hiện ở chỗ Nhà nước cấp phát, hỗ trợ vốn và góp vốn cổ phần theo những nguyên tắc và phương thức nhất định để tiến hành sản xuất kinh doanh và phân chia lợi nhuận. Đồng thời, mối quan hệ tài chính này cũng phản ánh những quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị phát sinh trong quá trình phân phối và phân phối lại tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân giữa ngân sách Nhà nước với các doanh nghiệp được thể hiện thông qua các khoản thuế mà doanh nghiệp phải nộp vào ngân sách Nhà nước theo luật định. +Mối quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp Đây là mối quan hệ tài chính khá phức tạp, phản ánh quan hệ tài chính giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh, giữa các bộ phận quản lý, giữa các thành viên trong doanh nghiệp, giữa quyền sở hữu vốn và quyền sử dụng vốn. Các mối quan hệ này được thể hiện thông qua hàng loạt chính sách của doanh nghiệp như: chính sách tổ chức ( phân phối thu nhập), chính sách đầu tư , chính sách cơ cấu về vốn, chi phí v.v.. Nhìn chung, các quan hệ kinh tế nêu trên đã khái quát hoá toàn bộ những khía cạnh về sự vận động của vốn trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Đặc trưng sự vận động của vốn luôn luôn gắn liền với quá trình phân phối các nguồn tài chính của doanh nghiệp và xã hội nhằm tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp phục vụ cho quá trình kinh doanh.
6 Từ những vấn đề nêu trên có thể hiểu: Tài chính doanh nghiệp là quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp nhằm góp phần đạt tới các mục tiêu của doanh nghiệp. Các hoạt động có liên quan đến việc tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ tiền tệ thuộc các hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Các mối quan hệ kinh tế phát sinh gắn liền với việc tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ của doanh nghiệp hợp thành các quan hệ tài chính doanh nghiệp. Tổ chức tốt các mối quan hệ tài chính cũng nhằm đạt tới các mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp [14] 1.1.1.2 Khái niệm quản lý tài chính doanh nghiệp Trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp, có nhiều vấn đề tài chính nảy sinh đòi hỏi các nhà quản lý phải đưa ra những quyết định tài chính đúng đắn và tổ chức thực hiện những quyết định đó một cách kịp thời và khoa học. Quản lý tài chính được hình thành để nghiên cứu, phân tích và xử lý các mối quan hệ tài chính trong doanh nghiệp, hình thành những công cụ quản lý tài chính và đưa ra những quyết định tài chính đúng đắn. Quản lý tài chính giữ vị trí quan trọng hàng đầu trong quản trị doanh nghiệp. Quản lý tài chính quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp, kiểm soát trực tiếp mọi hoạt động SXKD của doanh nghiệp. Các lý thuyết về quản lý tài chính doanh nghiệp Theo Great Britain (2011) nhấn mạnh mục tiêu của quản lý tài chính bao gồm cả thanh khoản, lợi nhuận và tăng trưởng. Do đó, các lĩnh vực cụ thể mà quản lý tài chính cần phải được quan tâm tới là quản lý thanh khoản (dòng tiền, quản lý vốn lưu động), quản lý lợi nhuận (phân tích lợi nhuận, kế hoạch lợi nhuận) , và quản lý phát triển (lập kế hoạch và quyết định nguồn vốn). Còn với Sudhindra Bhat (2008) xem xét các khu vực cụ thể của quản lý tài chính bao gồm tất cả các lĩnh vực có liên quan đến các mục trên bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp. Các lĩnh vực cụ thể quản lý tài chính bao gồm quản lý vốn lưu động , quản lý tài sản dài hạn ,quản lý nguồn tài chính, lập kế hoạch tài chính, lập kế hoạch
7 và đánh giá khả năng sinh lời. Eugene F. Brigham and Michael C. Ehrhardt (2008) định nghĩa quản lý tài chính dựa trên huy động và sử dụng nguồn vốn: Quản lý tài chính là quan tâm đến việc nâng cao các quỹ cần thiết để tài trợ cho tài sản và hoạt động của doanh nghiệp , việc phân bổ đề tài sợ tiền giữa các ứng dụng cạnh tranh , và với việc đảm bảo rằng các khoản tiền được sử dụng hiệu quả và hiệu quả trong việc đạt được mục tiêu của doanh nghiệp. Theo Eugene F. Brigham and Michael C. Ehrhardt (2008), quản lý tài chính hiện đại liên quan đến việc lập kế hoạch , kiểm soát và trách nhiệm ra quyết định gồm : Các loại và các nguồn tài chính một doanh nghiệp có thể sử dụng, làm thế nào có thể được tiếp cận nó, và làm thế nào để lựa chọn các nguồn tài chính trong số đó. Các nhu cầu tài chính có thể được sử dụng trong một doanh nghiệp và làm thế nào để lựa chọn những người có khả năng quản lý tài chính sao cho doanh nghiệp có lợi nhất. Các phương tiện khác nhau để đảm bảo rằng tài chính được phân bổ cho các hoạt động cụ thể đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, dự kiến phân bổ lợi nhuận doanh nghiệp ra sao. Còn H. Kent Baker và Gary Powell (2009) chỉ ra ba loại quyết định quản lý tài chính của một công ty phải thực hiện trong kinh doanh: (1) quyết định ngân sách, (2) các quyết định tài chính, và (3) các quyết định liên quan đến tài chính ngắn hạn và liên quan đến vốn lưu động ròng. Tương tự như vậy, P.K. Jain (2007) cũng chỉ ra ba quyết định tài chính chủ yếu bao gồm các quyết định đầu tư, quyết định tài chính và quyết định chia cổ tức. Sudhindra Bhat (2008) đề nghị một cách khác để xác định các quyết định quan trọng của quản lý tài chính là nhìn vào bảng cân đối kế toán của một doanh nghiệp. Có nhiều quyết định liên quan đến các mục trên bảng cân đối kế toán. Tuy nhiên, chúng được phân loại thành ba loại chính: các quyết định đầu tư, quyết định tài chính và các quyết định phân phối lợi nhuận.
8 Có quan điểm cho rằng quản lý tài chính doanh nghiệp: “Thực chất của quản lý tài chính là quản lý mang tính tổng hợp những hoạt động kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp bằng cách vận dụng hình thức giá trị.” nghiên cứu của tác giả Lương Thị Hồng Vân (2013) [13] Cũng có nhiều quan điểm về cách quản lý tài chính doanh nghiệp như: “Quản trị tài chính doanh nghiệp là việc lựa chọn, đưa ra quyết định và tổ chức thực hiện các quyết định tài chính nhằm đạt được các mục tiêu hoạt động của doanh nghiệp. Do các quyết định tài chính của doanh nghiệp đều gắn với việc tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp vì vậy quản trị tài chính doanh nghiệp còn được nhìn nhận là quá trình hoạch định, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và kiểm soát quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng các quỹ tiền tệ đáp ứng nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp.”[14] “Quản trị tài chính liên quan đến việc giải quyết hai vấn đề cơ bản đó là doanh nghiệp nên đầu tư vào loại tài sản nào (quyết định đầu tư) và huy động vốn cho việc đầu tư (quyết định tài trợ)”[16] “Quản trị tài chính liên quan đến các quyết định doanh nghiệp đưa ra liên quan đến dòng tiền. Đó là quyết định về kế hoạch mở rộng, quyết định về loại chứng khoán cần phát hành để tài trợ cho kế hoạch đó, quyết định về giới hạn tín dụng dành cho khách hàng, hay quyết định nắm giữ tiền mặt và quyết định về chia lợi nhuận.”[15] “Quản trị tài chính là các hoạt động nhằm phối trí các dòng tiền tệ trong doanh nghiệp nhằm đạt được mục tiêu của doanh nghiệp. Quản trị tài chính liên quan đến đầu tư, tài trợ và quản trị tài sản theo mục tiêu chung của công ty”[10] “Quản trị tài chính là một trong những chức năng quản lý cơ bản và quan trọng nhất, có vai trò quyết định hiệu quả hoạt động và sự phát triển của một doanh nghiệp. Quản trị tài chính bao gồm những vấn đề về quản lý tài sản của doanh nghiệp, huy động và thu hút các nguồn vốn, phân bổ vốn và các quyết định về đầu tư và sử dụng thông tin tài chính trong quá trình ra quyết định” [12] Ngoài ra cũng có quan điểm khác cho rằng: “Quản trị tài chính doanh nghiệp
9 bao gồm việc phân tích, đánh giá các hoạt động kinh doanh và chiến lược phát triển của doanh nghiệp nhằm đảm bảo đồng vốn được sử dụng có hiệu quả nhất mang lại lợi ích cao nhất”[5] Từ những quan điểm trên có thể hiểu quản lý tài chính là một môn khoa học quản trị nghiên cứu các mối quan hệ tài chính phát sinh trong quá trình SXKD của một doanh nghiệp hay một tổ chức. Nói một cách khác, quản lý tài chính doanh nghiệp là quản lý nguồn vốn (bao gồm vốn tiền mặt, vốn, tài sản và các quan hệ tài chính phát sinh như: khoản phải thu - khoản phải chi), nhằm tối đa hóa lợi nhuận của doanh nghiệp. 1.1.2 Nội dung cơ bản quản lý tài chính doanh nghiệp 1.1.2.1 Cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp Cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp là tập hợp các nguyên tắc, quy trình và công cụ nhằm quản lý và điều hành các hoạt động tài chính trong doanh nghiệp một cách hiệu quả. Cơ chế này đảm bảo sự ổn định, phát triển và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Nội dung quan trọng trong cơ chế quản lý tài chính là lập kế hoạch tài chính. Đây là quá trình xác định mục tiêu tài chính ngắn hạn và dài hạn, dự báo nhu cầu vốn và lập ngân sách chi tiết để đảm bảo nguồn lực tài chính đáp ứng đầy đủ cho các hoạt động kinh doanh. Bên cạnh đó, quản lý dòng tiền cũng là một phần thiết yếu, đảm bảo doanh nghiệp duy trì sự cân đối giữa dòng tiền vào và ra để tránh tình trạng mất thanh khoản. Dự trữ một lượng tiền mặt hợp lý là cần thiết để đáp ứng các nhu cầu ngắn hạn và đối phó với những biến động không lường trước. Huy động và quản lý nguồn vốn cũng là một nội dung quan trọng trong cơ chế quản lý tài chính. Doanh nghiệp cần xác định nguồn vốn phù hợp với chi phí thấp nhất, từ vốn chủ sở hữu, vốn vay ngân hàng, đến việc phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu. Việc phân bổ nguồn vốn một cách hợp lý giúp tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro tài chính. Song hành cùng quản lý vốn, kiểm soát chi phí là một yêu cầu bắt buộc để đảm bảo mọi khoản chi tiêu được sử dụng đúng mục đích, phù hợp với kế hoạch ngân sách.
10 Quản lý tài sản cũng là một phần không thể thiếu trong cơ chế quản lý tài chính doanh nghiệp. Tài sản cố định cần được quản lý hiệu quả thông qua các chương trình bảo trì định kỳ và theo dõi khấu hao để tránh lãng phí. Tài sản lưu động cần được giám sát chặt chẽ để tối ưu hóa hiệu quả sử dụng và tránh tình trạng tồn đọng hoặc mất khả năng thu hồi vốn. Hệ thống kiểm soát tài chính là một phần quan trọng trong cơ chế quản lý tài chính, giúp doanh nghiệp duy trì sự minh bạch và chính xác trong việc theo dõi các hoạt động tài chính. Hệ thống này bao gồm các công cụ như kiểm toán nội bộ, kiểm toán độc lập, và các chỉ số phân tích tài chính để đánh giá hiệu quả và rủi ro. Doanh nghiệp cần thiết lập một hệ thống kiểm tra và đánh giá định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề tài chính và đưa ra biện pháp khắc phục kịp thời. 1.1.2.2 Tổ chức thực hiện quản lý tài chính doanh nghiệp Quy trình hoạch định tài chính của doanh nghiệp được thực hiện như sau: Hình 1.1: Quy trình hoạch định tài chính doanh nghiệp (Nguồn: Nguyễn Minh Kiều, 2009)
11 Nghiên cứu và dự báo môi trường Để xây dựng kế hoạch tài chính, doanh nghiệp cần tiến hành nghiên cứu các nhân tố tác động trực tiếp và gián tiếp đến sự phát triển của hoạt động tài chính của doanh nghiệp. Các nhà quản lý phải nghiên cứu môi trường bên ngoài để có thể xác định được các cơ hội, thách thức hiện có và tiềm ẩn có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động tài chính của doanh nghiệp, nghiên cứu môi trường bên trong tổ chức để thấy được những điểm mạnh, điểm yếu của doanh nghiệp, đề xuất những giải pháp hữu hiệu nhằm khắc phục điểm yếu và phát huy tốt điểm mạnh của doanh nghiệp. Thiết lập các mục tiêu Mục tiêu tài chính của doanh nghiệp bao gồm các mục tiêu về lợi nhuận, mục tiêu doanh số và mục tiêu hiệu quả. Các mục tiêu tài chính cần xác định một cách rõ ràng, có thể đo lường được và tính khả thi cao. Do đó, các mục tiêu này phải được đặt ra dựa trên cơ sở là tình hình của doanh nghiệp, hay nói cách khác, dựa trên kết quả từ quá trình nghiên cứu và dự báo môi trường. Đồng thời, cùng với việc xây dựng các mục tiêu thì nhà quản lý tài chính cần phải xác định rõ ràng về trách nhiệm, quyền hạn của từng bộ phận trong việc thực hiện các mục tiêu này. Xây dựng các phương án thực hiện mục tiêu Căn cứ vào các mục tiêu đã đề ra, dựa trên cơ sở tình hình hoạt động của doanh nghiệp, các nhà quản lý xây dựng các phương án để thực hiện các mục tiêu này. Các phương án được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học và chỉ những phương án triển vọng nhất mới được đánh giá, phân tích. Đánh giá các phương án Các nhà quản lý tiến hành phân tích, tính toán các chỉ tiêu tài chính của từng phương án để có thể so sánh, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của từng phương án cũng như tính khả thi của nó, tiềm năng phát triển dự án đến đâu để có phương hướng giải quyết kịp thời và phù hợp. Lựa chọn các phương án tối ưu Sau khi đánh giá các phương án, phương án tối ưu sẽ được lựa chọn. Phương