Đề cương môn học Sinh thái môi trường ứng dụng

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THUỶ LỢI Khoa : Môi trường Bộ môn: Quản lý Môi trường

MÔN HỌC: SINH THÁI MÔI TRƯỜNG ỨNG DỤNG APPLIED ENVIRONMENTAL ECOLOGY Mã số : EES 316

1. Số tín chỉ : 2 (2,0,0) 2. Số tiết : tổng : 30; Trong đó: LT: 26; TL, BT: 3; KT: 1 TN: 0; ĐA: 0; BTL: 0; TQ,TT: 0) 3. Thuộc chương trình đào tạo ngành:

- Học phần bắt buộc cho ngành: Kỹ thuật Môi trường

- Học phần tự chọn cho ngành:

4. Phương pháp đánh giá:

- Hình thức/thời gian thi: Thi Viết, Thời gian thi: 90 phút

- Thành phần điểm: Điểm quá trình: 30%; Điểm thi kết thúc: 70%

Cụ thể phân bố như sau:

Các thành phần điểm Số lần Mô tả Thời gian Trọng số

Lên lớp đầy đủ Bài tập ở nhà 30% 30% Vắng 1 buổi không có lý do trừ 10% điểm quá trình - Chọn nội dung thuộc chương 3 hoặc chương 4 1 lần lấy điểm

Bài kiểm tra trên lớp 40% 1 lần lấy điểm - Cuối tuần 3 giao bài và nộp vào buổi đầu tuần thứ 5 - Hết chương 5

Thời gian kiểm tra là 50 phút với 3 câu tự luận ngắn gọn từ chương 3 đến chương 5 mỗi câu hỏi thuộc 1 chương.

30% 70% Tổng điểm quá trình Thi cuối kỳ 1

- 90 phút thi viết cấm sử dụng tài liệu - 4 câu hỏi tự luận:

1-2 tuần sau khi kết thúc môn học

Ghi chú: Nghỉ quá 20% số tiết sẽ không được thi

- Cấu trúc đề thi (theo thang nhận thức Bloom):

Mức Nhớ Hiểu Vận dụng Phân tích Tổng hợp

Tỷ lệ (%) 35 35 5 5 20

5. Điều kiện ràng buộc môn học

- Môn tiên quyết : Không có

- Môn học trước : Sinh thái học

- Môn học song hành: quản lý TNMT ENRM315 và Mô hình hóa các hệ thống môi trường

EVI216

- Ghi chú khác: không

6. Nội dung tóm tắt Nội dung tóm tắt môn học (Tiếng Việt) :

Môn học này cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản sau :

(1) Những vấn đề ảnh hưởng của việc phát triển kinh tế xã hội hiện nay đến môi trường sinh

thái.

(2) Các biện pháp nhằm ngăn ngừa và hạn chế ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh thái.

(3) Ứng dụng kiến thức sinh thái trong quản lý bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế xã hội.

Nội dung tóm tắt môn học (Tiếng Anh) :

Students will be provided following basic knowledge:

(1) These problems affect the socioeconomic development to the ecological environment.

(2) Measures to prevent and limit adverse impacts on ecological environment.

(3) Application of ecological knowledge in environmental management, social and

economic development.

7. Cán bộ tham gia giảng dạy

TT Họ và tên Email Học hàm, học vị Điện thoại liên hệ

PGS.TS 0359607643 hangntm@tlu.edu.vn Chức danh, chức vụ GVCC 1 Nguyễn Thị Minh Hằng 2 Nguyễn Văn Sỹ TS 0913593356 Ngvansy@tlu.edu.vn GVC

8. Giáo trình và Tài liệu tham khảo

[1]. Lê, Huy Bá : Sinh thái môi trường ứng dụng = Applied environemental ecology //Lê Bá Huy, Lâm Minh Triết. - Hà Nội :Khoa học và kỹ thuật,,2005. (#000005061) (ĐC năm 2000)

9. Nội dung chi tiết: Chương

Nội dung Hoạt động dạy và học Số tiết LT TL KT

, BT 0

0,5

0 1 Nhập môn STMTUD, giới thiệu

Đề cương học phần

*GV: tự giới thiệu và cung cấp thông tin GV. Tóm tắt đề cương và ý nghĩa của môn

học; truyền đạt cho sinh viên kinh nghiệm và phương pháp học tập để đạt kết quả tốt; cách đánh giá quá trình và thi hết môn, giáo trình và tài liệu tham khảo. *SV: Đặt câu hỏi thắc mắc về môn học nếu cần thiết; * GV thuyết giảng, truy vấn, sử dụng hình ảnh, tài liệu thực tế; Ra bài tập về nhà: yêu cầu SV tự đọc thêm ; * SV: Trả lời các câu hỏi truy vấn; Đặt câu hỏi thắc mắc nếu có; Làm bài tập về nhà.

2,0 0,5 Chương 1: 1,0

1,0

0,5 0,5 3,0 Chương 2 1,0

* GV thuyết giảng, truy vấn, sử dụng hình ảnh, tài liệu thực tế; Ra bài tập về nhà: yêu cầu SV tự đọc thêm ; * SV: Trả lời các câu hỏi truy vấn; Đặt câu hỏi thắc mắc nếu có; Làm bài tập về nhà.

1,0

3,5 0,5 0,5 Chương 3 1,0

Giới thiệu chung về sinh thái môi trường ứng dụng 1.1 Khái niệm sinh thái môi trường ứng dụng 1.1.1 Vị trí của Sinh thái học môi trường ứng dụng trong khoa học môi trường nói chung 1.1.2 Sinh thái môi trường ứng dụng là cơ sở để bảo vệ môi trường và phát triển bền vững 1.2 Các nhiệm vụ chính của sinh thái môi trường ứng dụng 1.2.1 Các nhiệm vụ trong khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên 1.2.2 Các nhiệm vụ trong bảo vệ môi trường và phát triển bền vững Thảo luận chương 1 Tác động của phú dưỡng hóa đến hệ sinh thái 2.1 Hiện tượng phú dưỡng hóa và các nguyên nhân chính 2.2 Tác động của phú dưỡng hóa lên hệ sinh thái thủy sinh 2.3 Biện pháp kiểm soát tác động của phú dưỡng hóa đến hệ sinh thái nước tĩnh Thảo luận chương 2 Mưa a xít và sự chua hóa môi trường 3.1 Mưa a xit và những thay đổi hóa học trên lưu vực do mưa a xít

1. Mưa a xít và đặc tính lắng tụ của mưa a xít 2. Những thay đổi hóa học trong lưu vực do mưa a xít 1,5

3.2 Hiệu ứng sinh thái và các ảnh hưởng của hiện tượng a xít hóa 1. Thiệt hại đối với thảm

thực vật 2. Ảnh hưởng đến hệ thủy sinh nước ngọt 3. Ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản 4. Ảnh hưởng đến cây trồng và mùa màng 5. Ảnh hưởng của mưa a xit tới vật liệu và công trình kiến trúc 1,0 3.3 Các biện pháp ngăn ngừa kiểm soát mưa a xít

1. Biện pháp quản lý và giảm phát thải các chất ô nhiễm không khí 2. Các hướng thay thế trong sản xuất năng lượng. 3. Phục hồi môi trường các hồ bị a xít hóa

3,0 0,5 0,5 Chương 4

1,5 Thảo luận chương 3 Ảnh hưởng của phèn hóa, mặn hóa lên môi trường sinh thái 4.1 Phèn hóa và ảnh hưởng của phèn hóa

1,5 1. Khái niệm 2. Quá trình phèn hóa do nhiễm phèn. 3. Ảnh hưởng của phèn hóa đối với lúa và cây trồng trong đất phèn. 4. Các biện pháp cơ bản ngăn ngừa phèn hóa 4.2 Mặn hóa và ảnh hưởng của mặn hóa 1. Khái niệm và phân loại mặn hóa 2. Các nguyên nhân gây mặn hóa

3. Ảnh hưởng của mặn hóa lên môi trường sinh thái.

4. Tương tác của đất mặn lên sự phát triển của cây trồng

5. Mặn hóa đất nông nghiệp ở Việt Nam 6. Biện pháp ngăn ngừa mặn hóa

* GV thuyết giảng, truy vấn, sử dụng

Thảo luận chương 4 Chương Một số ảnh hưởng thoái hóa 3,5 0,5 0,5 1

hình ảnh, tài liệu thực tế; Ra bài tập về nhà: yêu cầu SV tự đọc thêm ; * SV: Trả lời các câu hỏi truy vấn; Đặt câu hỏi thắc mắc nếu có; Làm bài tập về nhà.

1,5 khác của môi trường 5.1 Xói mòn đất và kiểm soát xói mòn đất

1. Định nghĩa và nguyên nhân xói mòn đất 2. Tác hại của xói mòn. 3. Những yếu tố ảnh hưởng đến xói mòn đất

4. Các loại xói mòn đất 5. Biện pháp chống xói mòn 1,0

5.2 Sa mạc hóa và biện pháp đề phòng sa mạc hóa 1. Định nghĩa 2. Nguyên nhân 3. Cơ chế của quá trình sa mạc hóa. 4. Hậu quả của sa mạc hóa.

1,0 5. Các biện pháp khắc phục và đề phòng sa mạc hóa 5.3 Laterit hóa

1. Định nghĩa 2. Các dạng kết von 3. Các loại đá ong và sự hình thành của chúng. 4. Ảnh hưởng của laterit hóa tới môi trường 0,5 1 Thảo luận chương 5 và kiểm tra 1 tiết trên lớp với nội dung từ chương 3 đến chương 5 2,5 0,5 Chương 6 Ảnh hưởng của ô nhiễm dầu lên môi trường sinh thái 6.1. Ô nhiễm nước do dầu 1,0 1. Đặc điểm của dầu, tinh chế sản phẩm dầu 2. Sự tràn dầu và ô nhiễm dầu

1,5

3. Sự hấp phụ dầu của đất 6.2. Ảnh hưởng của ô nhiễm dầu tới MT và kiểm soát xử lý ô nhiễm dầu

1. Ảnh hưởng của ô nhiễm dầu tới môi trường 2. Bảo vệ môi trường và xử lý dầu tràn

3,5 0,5 0,5 Chương 7

* GV thuyết giảng, truy vấn, sử dụng hình ảnh, tài liệu thực tế; Ra bài tập về nhà: yêu cầu SV tự đọc thêm ; * SV: Trả lời các câu hỏi truy vấn; Đặt

2,0 Thảo luận chương 6 Ảnh hưởng của dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tới môi trường sinh thái 7.1 Thuốc bảo vệ thực vật và vấn đề quản lý sử dụng

câu hỏi thắc mắc nếu có; Làm bài tập về nhà.

1. Phân loại thuốc bảo vệ thực vật

2. Độc tính dư lượng của thuốc bảo vệ thực vật trong quá trình sử dụng 3. Sử dụng an toàn, có hiệu quả thuốc bảo vệ thực vật. 1,5

7.2 Ảnh hưởng của dư lượng thuốc bảo vệ thực vật tới môi trường 1. Ảnh hưởng tới môi trường đất.

2. Ảnh hưởng đến các sinh vật (thực vật bậc cao, các loài động vật..) 3. Ảnh hưởng đến cây trồng.

4. Ảnh hưởng đến thực phẩm của con người.

Chương 8 3,0 0,5 0,5 1,0

1. Khái niệm về đất ướt 2. Phân bố - Phân loại các Thảo luận chương 7 Sinh thái môi trường đất ướt * GV thuyết giảng, truy vấn, sử dụng 8.1 Khái niệm về đất ướt - hình ảnh, tài liệu thực tế; Ra bài tập về Phân bố - Phân loại các loại nhà: yêu cầu SV tự đọc thêm ; đất ướt * SV: Trả lời các câu hỏi truy vấn; Đặt câu hỏi thắc mắc nếu có; Làm bài tập về nhà. loại đất ướt 0,5

8.2 Các vùng sinh thái đất ướt 1. Vùng lầy nước ngọt 2. Vùng lầy than bùn 3. Bãi lầy nước sâu 4. Đất ướt ven bờ 2,0

8.3 Các HST đất ngập nước ở Việt Nam và vai trò của chúng trong bảo vệ môi trường 1. Giới thiệu về các vùng

đất ngập nước điển hình ở Việt Nam

2. Vai trò của các vùng đất ngập nước trong bảo vệ môi trường 3. Một số mô hình ứng

dụng HST đất ngập nước theo hướng thân thiện với môi trường Thảo luận chương 8 và tổng kết môn học

Tổng số tiết 1,0 24,5 4,5 1

10. Chuẩn đầu ra (CĐR) của học phần:

STT CĐR của học CĐR của CTĐT tương ứng (3)

phần

1 Kiến thức:

2 Kỹ năng:

Vai trò, vị trí của môn học trong bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Các khái niệm liên quan đến các vấn đề môi trường chính như phú dưỡng hóa, mưa axit, mặn hóa, chua hóa, xói mòn, sa mạc hóa, đá ong hóa, ô nhiễm dầu, suy thoái đất ngập nước. Các nguyên nhân, tác hại và biện pháp phòng tránh các vấn đề môi trường chính. Vận dụng những kiến thức học được để tham gia thực hiện việc quản lý khai thác, sử dụng và bảo vệ tài nguyên và môi trường nói chung. Sinh viên có khả năng vận dụng kiến thức để tham gia nghiên cứu khoa học và phục vụ sản xuất về các vấn đề liên quan.

3 Năng lực tự chủ

Sinh viên có năng lực tự chủ, có trách nhiệm xã hội liên quan đến bảo vệ môi trường

Có tư tưởng chính trị vững vàng, trách nhiệm công dân, nắm và tuân thủ pháp luật về bảo vệ môi trường, có đạo đức nghề nghiệp

(3) CĐR của CTĐT tương ứng do Trưởng ngành đào tạo đề xuất.

và trách nhiệm (nếu có): Phẩm chất đạo đức cá nhân, nghề nghiệp, xã hội (nếu có):

11. Thông tin liên hệ của Bộ môn A. Địa chỉ bộ môn: Phòng 312– Nhà A5, Trường Đại học Thủy lợi B. Trưởng bộ môn: PGS.TS. Bùi Quốc Lập - Số điện thoại: 0902087509 - Email: buiquoclap@tlu.edu.vn

Đề cương môn học Sinh thái môi trường ứng dụng - ĐH Thuỷ Lợi