ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN ĐỊA LÍ LỚP 9

Chia sẻ: Kiếm Anh | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

1.634
lượt xem 145
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tình hình dân số : - Dân số nước ta năm 1954 : 23,4 triệu người - 2003 : 80 triệu người năm2009 Gần 86triệu người = Dân số nước ta đông ( Thứ 3 ĐNÁ, thứ 13 thế giới ). - Bùng nổ dân số diễn ra từ cuối những năm 50 và chấm dứt trong những năm cuối thế kỉ XX. - Hiện nay dân số nước ta đang chuyển sang tỉ suất sinh tương đối thấp.gia tăng tự nhiên 2009 là 1,2% * Hậu quả sự gia tăng dân số : - Kinh tế chậm phát triển . - Khó nâng cao chất lượng cuộc sống...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN ĐỊA LÍ LỚP 9

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP MÔN ĐỊA LÍ LỚP 9 I. Địa lí dân cư : 1. Dựa vào biểu đồ 2.1 SGK hãy cho biết tình hình dân số nước ta hiện nay ? Dân số tăng nhanh gây ra hậu quả gì ? * Tình hình dân số : - Dân số nước ta năm 1954 : 23,4 triệu người -> 2003 : >80 triệu người năm2009 Gần 86triệu người = >Dân số nước ta đông ( Thứ 3 ĐNÁ, thứ 13 thế giới ). - Bùng nổ dân số diễn ra từ cuối những năm 50 và chấm dứt trong những năm cuối thế kỉ XX. - Hiện nay dân số nước ta đang chuyển sang tỉ suất sinh tương đối thấp.gia tăng tự nhiên 2009 là 1,2% * Hậu quả sự gia tăng dân số : - Kinh tế chậm phát triển . - Khó nâng cao chất lượng cuộc sống . - Bất ổn về xã hội . - Tài nguyên cạn kiệt , ô nhiễm môi trường . 2. Trình bày và giải thích đặc điểm phân bố dân cư nước ta ?Nêu các biện pháp giải quyết sự phân bố dân cư chưa hợp lí ? * Đặc điểm sự phân bố dân cư : - Dân cư phân bố không đều : + Tập trung đông đồng bằng , ven biển ( 600người /km2) + Thưa thớt miền núi và cao nguyên ( 60người /km2 ). + Quá nhiều ở nông thôn ( 74% ) , quá ít ở thành thị ( 26% ). * Giải thích : - Các vùng đồng bằng , ven biển có nhiều điều kiện thuận lợi sinh sống và phát triển kinh tế : Địa hình , đất đai , khí hậu , nguồn nước ... - Dân số thành thị còn ít , chưa thu hút thị dân -> Tỉ lệ đân thành thị thấp, do tập quán sản xuất lâu đời của nhân dân sản xuất nông nghiệp -> Dân số tập trung nhiều ở nông thôn . * Các biện pháp : - Giẩm tỉ lệ gia tăng tự nhiên . - Nâng cao mức sống của người dân . - Phân công , phân bố lao động một cách hợp lí nhằm khai thác thế mạnh của từng vùng . - Cải tạo xây dựng nông thôn mới, thúc đẩy quá trình đo thị hoá nông thôn trên cơ sở phù hợp nhu cầu phát triển KT- XH. 3. Tại sao nói việc làm đang là vấn đề gay gắt ở nước ta ?Để giải quyết vấn đề này cần có các giải pháp nào ? * Việc làm đang là vấn đề gay gắt do : - Đặc điểm mùa vụ của nghành nông nghiệp , sự phát triển nghề nông thôn còn hạn chế -> Tình trạng thiếu việc làm lớn ( 2003: 22,3% ). - Các khu vực thành thị tỉ lệ thât nghiệp tương đối cao .
- Đặc biệt số người trong độ tuổi lao động trong những năm gần đây tăng cao trong khi số việc làm tăng không kịp . * Cách giải quyết : - Công nghiệp hoá , hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn . - Tăng vụ , cải tạo giống , chuyên canh các loại cây trồng có năng suất cao . - Thay đổi kết cấu hạ tầng nông thôn . - Mở thêm nhiều xí nghiệp , nhà máy thu hút lao động . - Có chính sách xuất khẩu lao động hợp lí . 4.Cơ cấu dân số nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì cho việc phát triển kinh tế xã hội ? Cần có biện pháp gì để khắc phục những khó khăn này ? * Thuận lợi : Theo cơ cấu dân số nước ta số người trong độ tuổi lao động khá cao bảo đảm nguồn lao động dồi dào cho việc phát triển kinh tế của đất nước . Ngoài ra hằng năm dân số nước ta tăng thêm > 1 triệu người tạo thêm nguồn lao động dự trữ lớn . * Khó khăn : Tuy số lao động dồi dào, nguồn dự trữ lao động lớn son trong điều kiện sản xuất còn thấp kém, đất nước vừa thoát khỏi chiến tranh chưa lâu nên mức phát triển kinh tế chưa đáp ứng nhu cầu đời sống của một số dân quá đông . Ngoài ra còn gây nhiều bất ổn về xã hội và bảo vệ môi trường . * Các biện pháp khắc phục khó khăn : - Công nghiệp hoá , hiện đại hoá đất nước , mở mang nhiều khu công nghiệp , nhà máy, kêu gọi đầu tư các doanh nghiệp trong và ngoài nước để giải quyết dư thừa lao động, tạo nhiều việc làm cho người lao động . - Nhà nước có chính sách hợp lí về xuất khẩu lao đống sang các nước công nghiệp tiên tiến vừa giảm bớt sức ép về thất nghiệp vừa tạo điều kiện cho người lao độngtiếp thu học hỏi kĩ thuật , nâng cao tay nghề . II. Địa lí các nghành kinh tế : 1A.Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của nước ta thể hiện như thế nao? Trả lời: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một nét đặc trưng của đổi mới, thể hiện ở ba mặt chủ yếu: * Chuyeån dòch cô caáu nghaønh : - Tæ troïng của khu vực noâng, laâm, ngö nghieäp giaûm . chÝªm: 20,9% - Tăng tỉ trọng của khu vực công nghiệp- xây dựng. : 41% - Khu vực dịch vụ chiến tỉ trọng cao nhưng xu hướng còn biến động: 38%  C¬ cÊu kinh tÕ theo ngµnh chuyÓn dÞch theo híng CNH H§H * Chuyeån dòch cô caáu laõnh thoå : Hình thành 7 vïng kinh tÕ , 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm B¾c bé 8 tØnh ( 15,3 000 km 2 13 triÖu d©n ) MiÒn trung 5 tØnh( 27,9 000 km 2 , 6 triÖu d©n) Nam bé 7 tØnh ( 28 000 km 2 , 12,3 triÖu d©n )
> Thóc ® Èy sù ph¸t tri n cña c¸c vï ki t phô Ó ng nh Õ cËn Hình thành các vùng chuyên canh trong nông nghiệp, các lãnh thổ tập trung công nghiệp, dịch vụ; tạo nên các vùng kinh tế phát triển năng động. * Chuyeån dòch caáu cô thaønh phaàn kteá: Từ nền kinh tế chủ yếu là khu vực Nhà nước và tập thể sang nền kinh tế nhiều thành phần. B? Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc vµ nh÷ng th¸ch thøc trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ? ựu Thành t Sau 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ®¸t níc NÒn kinh tÕ vît qua thêi k× suy gi¶m Tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao vµ kh¸ v÷ng ch¾c Tæng GDP trung b×nh t¨ng kh¸ cao Trong công nghiệp có một số nghành công nghiệp trọng điểm . C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo híng CNHH§H N«ng –l©m ng : 20,9% C«ng nghiÖp x©y dùng 41% DÞch vô 38% NÒn kinh tÕ ®ang tõng bíc héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi ChÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO ngµy 07/11/2006 Th¸ch thøc Ph©n hãa giµu nghÌo Tµi nguyªn , m«i trêng xuèng cÊp Vấn đề việc làm, phát triển văn hoá , giáo dục , ytế ...chưa đáp ứng yêu cầu của xã hội . Sù biÕn ®éng cña thÞ trêng , kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp T¸c ®éng cña c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu nh khñng ho¶g kinh tÕ, biÕn ®éng cña thÞ trêng …. Liªn hÖ t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay 2. KÓ tªn c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè cña n«ng nghiÖp ? Nh©n tè nµo gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ? v× sao ? I . C¸c nh© n tè tù nhi ªn 1 §Êt , 2 KhÝ hËu 3 Tµi nguyªn ní c 4 Tµi nguyªn si vËt: nh II. C¸c nh©n tè kinh tÕ ,x∙ héi 1.D©n c lao ®éng 2.C¬ së vËt chÊt trong n«ng nghiÖp
3.ChÝnh s¸ch 4. ThÞ tr êng N h© n tè quyÕ t Þnh: ® ChÝnh s¸ch : - Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh Ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i N«ng nghiÖp híng ra xuÊt khÈu Kh¬i dËy vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng trong con ngêi vµ tµi nguyªn Hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt T¹o m« h×nh n«ng nghiÖp thÝch hîp Më réng vµ æn ®Þnh thÞ trêng cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn ,t¹o ®Çu ra cho s¶n phÈm 3. Vì sao nói tài nguyên đất, khí hậu ảnh hưởng nhiều đến sản xuất nông nghiệp ? * Tài nguyên đất : - Đất là tư liệu của nghành sản xuát nông nghiệp . Nước ta có 2 nhốm đất cơ bản : - Đất phù sa : Tập trung các đồng bằng châu thổ và các đồng bằng ven biển miền trung . đất phù sa có diện tích 3 triệu ha thích hợp trồng các loại cây lương thực , công nghiệp ngắn ngày. - Đất feralit tập trung chủ yếu miền núi và trung du . các loại đất feralit chiếm diện tích trên 16 triệu ha thích hợp trồng rừng , cây công nghiệp , cây ăng quả , 1số cây hoa màu. * Khí hậu : Sản xuất nông nghiệp chịu ảnh hưởng rất lớn thời tiết và khí hậu : - Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm : Làm cho cây cối phát triển quanh năm , sinh trưởng nhanh , có thể tiến hành nhiều vụ trong năm . - Khí hậu nước ta phân hoá đa dạng : Có thể trồng nhiều loại cây trồng nhiệt đới , cận nhiệt , ôn đới lmà đa dạng các sản phẩm trong sản xuất nông nghiệp . Tuy nhiên khí hậu nước ta có nhiều mưa bão , lũ lụt , hạn hán , các loại nấm mốc, sâu bệnh có hại dễ phát sinh , phát triển ảnh hưởng đến năng suất chất lượng sản phẩm . 4 .Trình bày và giải thích tình hình phân bố cây lương thực , cây công nghiệp nước ta ? * Cây lương thực : Trồng khắp nơi trên lãnh thổ nhất là các đồng bằng châu thổven sông do đieù kiện đất phù sa màu mỡ , nguồn nước dồi dào , cần nhiều chăm sóc, cã nguån lao ®éng dåi dµo . * Cây công nghiệp : Phân bố chủ yếu miền núi trung du do thích hợp với các loại đất feralit ba zan , đá vôi , khí hậu . 5. Sản xuất nông nghiệp của nước ta hiện nay đã đạt được những thành tựu to lớn nào? Ngaønh t r oàng t r oï t : - Ngaønh troàng troït ñang phaùt trieån ña daïng,chuyeån maïnh sang troàng caây haøng hoùa, laøm nguyeân lieäu cho CN cheá bieán xuaát khaåu.
1. Caây l öông t höï c: - Luaù l aø caây l öông t höï c chí nh. - Caùc chæ ti eâu veà saûn xuaát l uùa ñeàu t aêng r oõ r eät.®¸p øng cho nhu cÇu tronbg níc , ®¶mb¶o an ninh l ¬ng thùc.vµ xuÊt khÈu g¹o thø 2 thÕ gi í i 2. Caây coâng nghi eäp: Caây coâng nghi eäp phaân boá haàu heát t r eân caùc vuøng si nh t haùi noâng nghi eäp ví i nhiÒu lo ¹ i n«ng s¶n cã gi¸ trÞ t ¹o nguån nguyªn l iÖu cho C«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ Xu©t khÈu mang l ¹ i nguån l î i l í n nh c©y cape , cao su, che , t i ªu , l ¹ c . . . . . t r o ng ®ã cape lµ mét t rong nhiÒu lo ¹ i s¶n phÈm xuÊt khÈu chñ lùc cña viÖt Nam 3. Caây aên quaû: Nöôùc t a coù nhi eàu l oaï i caây aên quaû ngon, ñöôï c thÞ tr êng trong vµ ngoµi níc a chuéng.Nh : Thanh long , V¶i th iÒu, nh·n , xoµi , mÝt , cam bëi . . . * Ngaønh chaên nuoâi : Chaên nuoâi coøn chieám tæ troïng thaáp trong noâng nghieäp. 1. Chaên nuoâi traâu boø: ® nu«i nhiÒu ë vïng ®åi îc nói , ® biÖt lµ vïng TDMN B¾c Bé , B¾c Trung Bé , Æc Nam Trung bé . Cung cÊp søc kÐo , thÞt , s÷a . . . 2002 Tr©u 3tr iÖu con ; bß sã kho¶ng 4tr iÖu con(2002) 2. Chaên nuoâi lôïn: Cung cÊp thÞt 25 t r iÖu con(2002) Ñöôïc nuoâi taäp trung ôû hai ñoàng baèng shoàng vaø sCöûu Long. 3. Chaên nuoâi gia caàm: phaùt trieån nhanh ôû ñoàng baèng. ThÞt , t røng:215 tr iÖu con (2002) 6. Hãy trình bày các ngành công nghiệp trọng điểm của nước ta hiện nay? 1. Coâng nghieäp khai thaùc nhieân lieäu - Nöôùc ta coù nhieàu moû than tröõ löôïng lôùn taäp trung chuû yeáu ôû Quaûng Ninh (90%) tröõ löôïng caû nöôùc. Saûn löôïng taêng nhanh nhöõng naêm gaâ(n ñaây. 2. Coâng nghieäp ñieän: - Ngaønh ñieän löïc ôû nöôùc ta phaùt trieån döïa vaøo nguoàn thuûy naêng doài daøo, taøi nguyeân than phong phuù , gaàn ñaây laø khí ñoát ôû theàm luïc ñòa phía nam - Saûn löôïng ñieän haøng naêm moãi taêng ñaøp öùng nhu caàu saûn xuaát vaø ñôøi soáng. 3.Moät soá ngaønh coâng nghieäp naëng khaùc - Cô khí ñieän töû – TP HCM, HN, ÑN. - Coâng nghieäp hoùa chaát lôùn –TPHCM, BHoøa, VTrì –Laâm Thao 4. Coâng nghieäp cheá bieán löông thöïc thöïc phaåm:
-Tæ t r oï ng cao nhaát , phaân boá r oäng khaép caû nöôùc. - Coù nhi eàu t heá m nh phaùt t ri eån. Ñaï t ki m nghaï ch xuaát aï khaåu cao. 5.Coâng nghieäp deät: - Nguoàn l ao ñoäng l aø t heá m nh, coâng nghi eäp m aï ay phaùt t ri eån. - Tr ung t aâm l ôùn Haø Noäi , TPHCM Na m Ñònh , 9.Hãy cho biết một số nghành công nghiệp trọng điểm nước ta phát triẻn trên cơ sở nguồn tài nguyên nào ? Các nghành công nghiệp trọng điểm nước ta hiện nay : - Công nghiệp năng lượng : Than , dầu mỏ, khí đốt , sức nước . - Công nghiệp luyện kim : Sắt , đồng , chì , kẽm ,crôm... -Công nghiệp hoá chất : Than , dầu khí , a patit , phốt pho ríc ... - Công nghiệp vật liệu xây dựng : Đất sét , đá vôi ... - Công nghiệp chế biến : Nguồn lợi sinh vật biển , rừng , các sản phẩm nông , lâm ngư nghiệp . 10. Vì sao công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu công nghiệp nước ta ? - Nguồn tài nguyên tự nhiên về nông lâm ngư nghiệp nước ta rất phong phú . - Lực lượng lao động dồi dào , có truyền thống trong các nghành chế biến thực phẩm . - Các sản phẩm chế biến được nhiều người tiêu thụ , các nước trên thế giới ưa chuộng như tôm , cá , trái cây . - Dân số đông tạo ra thị trường tiêu thụ rộng lớn ở trong nước , ngoài ra còn có các thị trường nước ngoài vốn ưa chuộng các sản phẩm nông sản thuỷ sản nước ta . 8. Nghành thuỷ sản nước ta có những thuận lợi và khó khăn gì trong quá trình phát triển ? * Thuận lợi : - M¹ng l í i s«ng ngßi dµy ®Æc - Vïng biÓn réng trªn 1 tr iÖu km - Bê biÓn dµi nhiÒu ®Ç ph¸ vòng vÞnh rõng gËp m m Æn - khÝ hËu thuËn l î i Êm , h¶i s¶n phong phó - 4 ng tr êng l ín , nhiÒu b·i t«m c¸ - D©n cã nhiÒu kinh nghiÖm - Cã nguån vèn ®Çu t vµ thÞ tr êng t iªu thô l ín  ho¹t ®éng nu«i trång cã t iÒm n¨ng l ín ë m«i tr êng níc ngät níc l î níc m Æn Khã kh¨n - ¶nh hëng cña giã mïa ®«ng b¾c , b·o tè - M«i tr êng biÓn bÞ « nhiÔm , nguån l î i thñy s¶n bÞ suy gi¶m - ThiÕu vèn , qui ho¹ch kÐm Tr×nh bµy Sù ph¸t triÓn vµ ph©n bè ngµnh thñy s¶n - Khai th¸c :s¶n l îng t¨ng nhanh
- Nu«i trång : ph¸t tr iÓn nhanh - XuÊt khÈu cã gi¸ trÞ l ín N¨m 2002 ®¹t 2014 tr iÖu USD ( ®øng thø 3 sau dÇu khÝ vµ may m Æc) Ph©n bè : §B s«ng Cöu Long , DH Nam trung Bé ( Kiªn Giang , Cµ Mau , B×nh thuËn – 11. Vai trò ngành dịch vụ đối với sản xuất và đời sống ? - Nhờ có hoạt động các nghành thương mại , vận tải mà các nghành nông ,lâm ,ngư nghiệp và công nghiệp được cung cấp nguyên vật liệu để sản xuất , và đưa đi tiêu thụ các sản phẩm đã sản xuất được. - Tạo ra mối liên hệ giữa các nghành sản xuất trong nước và giữa nước ta với nước ngoài . - Thu hút ngày càng nhiều lao động , tạo nhiều việc làm , góp phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống nhân dân , đem lại nguồn thu nhập lớn cho kinh tế nước nhà . 12. Vì sao nói Hà nội , thành phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm dịch vụ lớn và đa dạng nhất ở nước ta ? - đây là hai đầu mối giao thông vận tải , viễn thông lớn nhất nước ta . -Ở đây tập trung nhiều trường đại học , các viện nghiên cứu , các bệnh viện chuyên khoa hàng đầu . - Là 2 trung tâm thương mại , tài chính , ngân hàng lớn nhất . - Các dich vụ : Quảng cáo , bảo hiểm , tư vấn , văn hoá , nghệ thuật ...cũng luôn dẫn đầu . 13.Vai trò , vị trí ngành giao thông vận tải nước ta ? - Giao thông vận tải tuy không trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất nhưng nó không thể thiếu được trong sản xuất và đời sống của côn người . Việc vận chuyển nguyên vật liệu từ nơi khác về cơ sở sản xuất và đưa snả phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ ..đều ccàn đến giao thông vận tải . - Giao thông vận tải chuyên chở hành khách trong nước , quốc tế , tham gia thúc đẩy thương mại với nước ngoài và giữ gìn bảo vệ Tổ Quốc . - Nhờ vào việc phát triển gioa thông vận tải mà nhiều vùng khó khăn nước ta có cơ hội phát triển . 14.Những điều kiện thuận lợi và khó khăn đối với giao thông vận tải nước ta ? * Thuận lợi : - Nước ta nằm trong vùng ĐNÁ và giáp biển thuận lợi giao thông đường biển trong nước và với các nước trên thế giới . - Phần đất liền địa thế kéo dài theo hướng B- N, có dải đồng bằng gần như liên tục ven biển, đường bờ biển dài -> Việc đi lại từ B-N khá thuận lợi . - Nước ta có mạng lưới sông suối dày đặc -> đi lại miền ngược - đến miền xuôi khá thuận lợi . * Khó khăn: - Hình thể nước ta hẹp ở miền trung, có nhiều đồi núi và cao nguyên chạy theo hướng TB- ĐN -> đi lại theo hướng Đ-T khó khăn . - Sông ngòi nước dày đặc , khí hậu nhiều mưa bão , lũ lụt -> Việc đi lại , xây dựng , bảo vệ đường sá , cầu cống đòi hỏi tốn kém .
- Cơ sở vật chất kĩ thuật còn thấp, vốn đầu tư ít, phương tiện máy móc phải nhập khẩu từ nước ngoài tốn nhiều ngoại tệ. 15 Vai trß vµ ® Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña ngµnh bu chÝnh viÔn th«ng Vai trß : ®¶ b¶o th«ng tin l i ªn l¹c gi÷a c¸c vïng m c¸c ®Þa ph¬ng trong níc vµ quècc tÕ Cung cÊp kÞp thêi th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n hãa x· héi trong vµ ngoµi níc §Èy nhanh tèc ®é ph¸t tr iÓn kinh tÕ héi nhËp kinh tÕ thÕ gií i T×nh h×nh ; - Ph¸t tr iÓn nhanh, ®Çu t l ín cã hiÖu qu¶, ph¸t tr iÓn réng kh¾p - Sè ngêi sö dông ®iÖn tho¹i t¨ng nhanh - NhiÒu dÞch vô míi ra ®êi - Hßa m¹ng INTERNET n¨m 1997 sè thuª bao t¨ng nhanh - Ch¬ng tr×nh truyÒn h×nh ngµy cµng ®a d¹ng 16.Vai trß cña ngµnh du lÞch vµ những điều kiện cần thiết phát triển ngành du lịch ? - Mang l¹ i nguån thu nhËp l ín - Më réng giao l u trong níc vµ quèc tÕ - N©ng cao ®êi sèng nh©n d©n - TiÒm n¨ng phong phó ®a d¹ng , t¨ng nhanh, ph¸t tr iÓn réng kh¾p thu hót kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi níc > t«n träng gi÷ g×n vµ b¶o vÖ m«i trêng, b¶n s¾c v¨n hãa, di s¶n truyÒn thèng - Phải có tài nguyên du lịch phong phú : Phong c¶nh ®Ñp: VÞnh H¹ Long, Tam cèc- bÝch ®éng Tµi nguyªn du B·i t¾m tèt : Nha Trang, B·i Ch¸y, Cöa lß . . . lÞch tù nhiªn KhÝ hËu tèt: B¹ch M·, §µ L¹t, Sa Pa.. . . . . . . . . Tµi nguyªn sinh vËt : C¸c vên quèc gia. . . . . . . . C«ng tr×nh kiÕn tróc Phè cæ Héi An, th¸nh ®Þa Mü S¬n.. Tµi nguyªn du Di tÝch lÞch sö : Dinh §éc LËp, ®iÖn Biªn Phñ , §Þa ®¹o.. lÞch nh©n v¨n LÔ héi d©n gian : Cång chiªng,Chïa H¬ng, §Òn Hïng
Lµng nghÒ truyÒn thèng Gèm B¸t Trµng.. . V¨n hãa d©n gian Ca tr ï , móa rèi .. . . Di s¶n van hãa thÕ gií i - Cơ sở vật chất vµ nguån lao ®éng đáp ứng nhu cầu . - Phải có nhu cầu về du lịch . C©u 17 KÓ tªn c¸c trung t©m c«ng nghiÖp l ín vµ chøc n¨ng chuyªn ngµnh cña tõng trung t©m ? C©u 18 : X¸c ®Þnh trªn c¸c tuyÕn ® êng, s©n bay nhµ ga ,bÕn c¶ng, cÇu , ®Ìo, cửu khẩu, bãi biển, vườn quốc gia quan träng cña níc ta ? Bài tập : - Xem lại các bài tập , bài thực hành về nhận xét , phân tích bảng số liệu , vẽ, nhận xét các dạng biểu đồ trong SGK vµ trong b¶n ®å III. Sự phân hoá lãnh thổ : 1. Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ : Vị trí địa lí và lãnh thổ - §¬n vÞ hµnh chÝnh: 15 t ỉnh, T©y B¾c 4 tØnh, §«ng B¾c 11 tØnh. - DiÖn tÝch: 100.965 Km = 30,7% diÖn tÝch c¶ níc. 2 - D©n sè: 11, 5 tr iÖu ngêi ( N¨m 2002) = 14,4% d©n sè c¶ níc. - TiÕp gi¸p: Trung Quèc, Lµo, BiÓn, Vïng §ång b»ng S«ng Hång, B¾c Trung Bé. - Cã vÞ trÝ chiÕn l îc quan träng c¶ vÒ kinh tÕ lÉn quèc phßng an ninh. - TiÕp gi¸p ví i Trung Quèc, Lµo, §ång b»ng s«ng Hång, BiÓn §«ng, B¾c Trung Bé.Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé kh«ng chØ cã phÇn ®Êt l iÒn réng l ín mµ cßn cã c¶ vïng biÓn giµu t iÒm n¨ng ë phÝa ®«ng nam. §iÒu nµy rÊt thuËn l î i cho viÖc ph¸t tr iÓn kinh tÕ vµ giao l u ví i c¸c vïng trong níc còng nh níc ngoµi.(nªu thuËn l î i vµ khã kh¨n g×). - §©y lµ vïng cã diÖn tÝch l ín nhÊt so ví i c¸c vïng kh¸c (DiÖn tÝch: 100965km, chiÕm 30,7% diÖn tÝch c¶ n- 2 íc) . * C¸c trung t©m kinh tÕ. Qu¶ng Ninh, L¹ng S¬n , Th¸i nguyªn , ViÖt Tr×, ….. Câu 1 : Sự khác biệt về tự nhiên và thế mạnh kinh tế của 2 tiểu vùng Đông bắc và Tây bắc a. Vùng Đông bắc :
- Địa hình núi trung bình , thấp , các dãy núi cánh cung . khí hậu nhiệt đới ẩm , mùa đông lạnh kéo dài ->Thế mạnh kinh tể : Giàu tài nguyên khoáng sản , có thế mạnh trồng rừng , thuỷ điện , trồng cây công nghiệp, dược liệu , cây ăn quả , tiềm năng kinh tế , du lịchbiển b. Vùng Tây Bắc : - Địa hình núi cao , hiểm trở , khí hậu nhiệt đới ẩm , mùa đông ít lạnh ngắn - > Thế mạnh kinh tế : Phát triển thuỷ điện , trồng rừng , cây công nghiệp , chăn nuôi, du lịch nghỉ mát. 2.Vì sao việc phát triển , nâng cao đời sống các dân tộc phải đi đôi việc bảo vệ môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ? - Nguồn tài nguyên của vùng dồi dào , nhưng do khai thác quá mức làm cho nguồn tài nguyên cạn kiệt ( gỗ, rừng , lâm snr , đất nông nghiệp , khoáng sản ...) - Diện tích đất trống đồi trọc ngày một tăng , thiên tai diễn biến phức tạp gây thiệt hại lớn , sự suy giảm chất lượng môi trường sinh thái tác đọng xấu đến nguồn nước ngầm và các dòng sông . Hồ nước các nhà máy thuỷ điện , nguồn nước cung cấp cho đồng bằng sông Hồng bị ảnh hưởng trực tiếp nghiêm trọng . 3. Các nghành sản xuất thế mạnh : a. nghành nông nghiệp ; - Cây công nghiệp lâu năm : Chè ( Mộc châu , Hà gang , Thái nguyên ) - Cây ăn quả cận nhiệt : Mận, mơ ( Cao bằng , lào cai ) , Hồng ( Lạng sơn ) Vải thiều ( Bắc giang ) Do đất trồng tốt , khí hậu thích hợp nên cây chè chiếm tỉ trọng về diện tích và sản lượng lớn của cả nước được thị trường trong và ngoài nước ưa chuộng . - Chăn nuôi phát triển trên những đồng cỏ . Chăn nuôi trâu chiếm tỉ trọng lớn nhất cả nước( 57,3% ), lợn chiếm 22% cả nước. b. Nghành công nghiệp : - Khai thác khoáng sản : Đông bắc có tài nguyên khoáng sản phong phú . - Tây Bắc có nguồn tiềm năng thuỷ điện lớn và phát triển mạnh . Nhà máy thuỷ điện Hoà Bình có ý nghĩa : Sản xuất điện , cung cấp năng lượng , điều tiết lũ , cung cấp nước tưới , khai thác du lịch . Ngoài ra còn có thế mạnh về kinh tế , du lịch biển ( Quảng Ninh ). 4. Ý nghĩa phát triển nghề rừng kết hợp nông - lâm ở trung du và miền núi Bắc Bộ : - Việc phát triển nghề rừng theo hướng nông -lâm kết hợp sẽ khai thác hợp lí hơn diện ti tích đất rừng . Nhờ nghề rừng phát triển mà độ che phủ tăng lên , hạn chế xói mòn . - - Sử dụng nguồn lao động nhàn rỗi trong nông nghiệp nhằm tăng thu nhập , cải thiện đời sống người dân
- 1) Dùa vµo b¶ng 18.1 SGK vÏ biÓu ®å cét vµ nhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt CN ë 2 tiÓu vïng §«ng B¾c vµ T©y B¾c? ( cã 3 n¨m, 2 cét/ n¨m) G i t Þs ¸ r ¶n xuÊt c «ng nghi ( Ø®ång) Öp t 16000 14000 12000 10000 TØ ®å ng T© B¾ y c 8000 § «ng c B¾ 6000 4000 2000 0 1995 2000 2002 N¨m *NhËn xÐ t: G i ¸ trÞ s¶n xuÊt CN ë 2 ti u vï ® Òu Ó ng t¨ng nhanh qua c¸c n¨m ( §«ng b¾ c t¨ng 2, l n , T© y 3 Ç b¾ c t¨ng 2, l n ) 2 Ç Tuy nhi gi trÞ s¶n xuÊt CN ë T© y ªn ¸ B¾ c cßn qu¸ nhá so víi §«ng B¾ c (n¨m 2002: G i¸ trÞ s¶n xuÊt CN cña §«ng B¾ c n h¬ n 20, l n T© y lí 5 Ç b¾ c....) = > §«ng b¾ c cã CN ph¸t tri n m ¹ Ó nh h¬ n T© y b¾ c ... D o §«ng B¾ c cã nhi u ® i u ki n thuËn lîi h¬ n T© y Ò Ò Ö B¾ c ® Þa h× nh, tµ i nguyªn , nh© n ùc, CSVCKT.... ( l 2. Vùng đồng bằng sông Hồng :
1. Điều kiện tự nhiên của đồng bằng sông Hồng đem lại những thuận lợi khó khăn gì trong việc phát triển kinh tế xã hội ? a. Thuận lợi : + Vị trí địa lí : Thuận lợi giao lưu kinh tế xã hội trực tiếp với các vùng trong nước . + Địa hình: Đồng bằng khá bằng phẳng thuận lợi xây dựng, phát triển gthông . + Khí hậu có mùa đông lạnh phát triển vụ đông. + Về các tài nguyên : - Đất phù sa màu mỡ , khí hậu , thuỷ văn phù hợp thâm canh tăng vụ trong sản xuaats nông nghiệp nhất là trồng lúa . - Khoáng sản có giá trị kinh tế : mỏ đá tràng kênh , sét cao lanh làm nguyên liệu sản xuất xi măng chất lượng cao, than nâu, khí tự nhiên . - Bờ biển Hải phòng , Ninh bình thuận lợi cho việc đánh bắt nuôi trồng thuỷ sản - Phong cảnh du lịch phong phú đa dạng . b. Khó khăn : - Thời tiết thất thường , không ổn định gây thiệt hại mùa màng , đường sá cầu cống , các công trình thuỷ lợi . - Do hệ thống đê chống lũ -> Đồng ruộng trở thành các ô trũng ngập nước trong mùa mưa . 2. Những thành tựu và khó khăn trong sản xuất nông nghiệp của đồng bằng sông Hồng , hướng giải quyết những khó khăn đó ? a. Những thành tựu : - Diện tích và tổng sản lượng lương thực chỉ đứng sau đồng bừng sông Cửu long . - Các loại cây ưa lạnh trong vụ đông đem lại hiệu quả kinh tế cao , có giá trị xuất khẩu ( Ngô đông , khoai tây , cà rốt ) - Đàn lợn có số lượng lớn nhất cả nước ( 27,2%) , Chăn nuôi bò sữa, gia cầm đang phát triển mạnh . b. Khó khăn : - Diện tích canh tác đang bị thu hẹp do mở rộng đát thổ cư, đát chuyên dùng , số laođộng dư thừa . - Sự thất thường của thời tiết : lũ , bão , sương giá , sương muối .. - Nguy cơ ô nhiễm môi trường do sử dụng phân hoá học , thuốc trừ sâu không đúng phương pháp , không đúng liều lượng . c. Hướng giải quyết : - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hoá , hiện đại hoá . - Chuyển một phần lao động nông nghiệp sang các nghành khác hoặc đi lập nghiệp các nơi khác . - Thâm canh tăng vụ , khai thác ưu thế các cây rau vụ đông . - Hạn chế sử dụng phân hoá học , sử dụng phân vi sinh , ,dùng thuốc trừ sâu đúng phương pháp , dúng liều lượng . 3. Đồng bằng sông Hồng có cơ sở hạ tầng hoàn thiện nhất cả nước : - Trong nông nghiệp : Kết cấu hạ tầng hoàn thiện từ lâu đời nhất là hệ thống đe chống lũ .
- Trong công nghiệp : Được hình thành vào loại sớm nhất ở nước ta với các nghành tiểu thủ công truyền thống : Gạch Bát tràng , gốm Hải dương và ngày nay vứi các nghành công nghiệp chủ chốt nhưcơ khí , luyện kim , hoá chất . - Các nghành dịch vụ : Thương mại phát triển lâu đời , có các trung tâm thương mại lớn nhất cả nước trong quá khứ và hiện tại như: Hải phòng , Hà nội và các cư sở văn hoá , di tích lịch sử là những nơi du lịch hấp dẫn của khách trong và ngoài nước . 4 Cho biết ở đồng bằng sông Hồng, cây trồng nào là quan trọng nhất. nhờ điều kiện nào mà vùng có thể đưa vụ đông thành vụ chính. Trả lời: Ở đồng bằng song Hồng lúa là cây trồng quan trọng nhất. - Vụ đông trở thành vụ chính là do có một mùa đông lạnh. Đầu tư phát triển thủy lợi. 5.Các tỉnh thành phố thuộc vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ Hà Nội, Hưng yên, Hai Dương , Hải Phòng , Quảng ninh , Bắc Ninh , Vĩnh Phúc Vai trò vùng kinh tế trọng điểm : Tạo cơ hội cho sự chuyển dich cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá, sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ,nguồn lao động của cả 2 vùng đồng bằng sông hồng, Trung du miền núi Bắc Bộ 2) Dùa vµo b¶ng 20.2 GSK vÏ biÓu ®å cét thÓ hiÖn b×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp theo ®Çu ngêi ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ c¶ níc ( ha/ng) ? Nªu nhËn xÐt ? a/ TÝnh b×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp theo ®Çu ngêi ? §Êt n«ng Sè d©n B×nh qu©n nghiÖp (triÖu (ha/ ng (ngh×n ha) ngêi) êi) C¶ níc 9406,8 79,8 0,12 §ång b»ng s«ng 855,2 17,5 0,05 Hång b/ BiÓu ®å B× h u © n Êt « n g n q ® n nghi Öp( a / g ê i h n ) 0,14 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 0,02 0 C¶ n íc § ång ng «ng b» s H ång / NhËn xÐt Vïng ®ång b»ng s«ng Hång cã diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp = 9,1% tæng diÖn tÝch n«ng nghiÖp
cña c¶ ní nhng cã sè d© n c = 21, d© n 9% sè c¶ ní c Lµ vï cã b× nh qu© n Êt ng ® n«ng nghi p nhá nhÊt c¶ n Ö í chØ b»ng gÇn 1/ m øc c 2 trung b× nh cña c¶ ní c 3. Vùng Bắc Trung Bộ : 1. . Kh¸i qu¸t vÒ vÞ trÝ vµ giíi h¹n l∙nh thæ+ Ti p gi víi c¸c vï : Trung du m i n nói phÝa B¾ c, Õ ¸p ng Ò §ång b»ng S«ng Hång, B i n §«ng, D uyªn h¶i Nam trung Ó Bé, Céng hoµ d© n chñ nh© n d© n Lµo. + ThuËn lîi vµ khã kh¨n . §© y l vï cã di n tÝch thuéc l ¹i trung b× nh µ ng Ö o 2 (d i n tÝch 51513km ). Ö C¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (vïng cã 6 tØnh). 2 Các diều kiện tự nhiên Bắc Trung Bộ ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế của vùng : + Địa hình : Đồi núi -> Đồng bằng ven biển -> Biển => Phát triẻn nhiều nghành kinh té ; Nông Lâm ngư nghiệp , du lịch. Tuy nhiên do địa hình phần lớn đồi núi khó khăn giao lưu kinh tế, đất dể bị xói mòn , đồng bằng ven biển nhỏ hẹp kém phì nhiêu . + Khí hậu : Nhiệt đới gió mùa , hiện tượng phơn tây nam trong mùa hè -> Phát triển các sản phẩm nhiệt đới điển hình . Tuy nhiên thiên tai thường xuyên xảy ra : bão, lũ lụt , hạn hán ... + Sông ngòi : Phần lớn ngắn và dốc -> Có giá trị thuỷ lợi , thuỷ điện , nuôi trồng ,đánh bắt thuỷ sản nước ngọt . Thường xảy ra lũ đột ngột . + Tài nguyên : - Đất : Từ Nghệ an -> QTrị có đất đỏ ba zan (phía tây) => Thích hợp trồng các cây ccông nghiệp lâu năm có giá trị lớn ( Chè , cao su, cà fê ) - Khoáng sản : ít , có trử lượng lớn : Crôm , sắt , thiếc , vàng , titan... -> Phát triển các nghành công nghiệp khai khoáng , luyện kim . - Thuỷ sản : Đường bờ biển dài , có nhiều bãi tôn cá , nhiều đầm phá -> Thuận lợi đánh bắt nuôi trồng thuỷ sản . - Rừng : còn nhiều diện tích nhất phía bắc Hoành sơn -> Cung cấp nhiều gỗ , lâm sản có giá trị . - Du lịch : Nhiều phong cảnh đẹp , nhiều di tích văn hoá , lịch sử -> Phát triển du lịch. 2.Việc trồng , bảo vệ rừng có tầm quan trọng hàng đầu trong lâm nghiệp của vùng Bắc Trung Bộ : - Do lãnh thổ hẹp ngang , sườn núi ở phía đông dốc nên bảo vệ rừng phòng hốât quan trọng để tránh lũ lụt , bảo vệ các loài thực vật , động vật quí hiếm . - Rừng phía nam dãy Hoành sơn bị khai thác quá mức cần bảo vệ và trồng rừng . - Rừng có vai trò điều hoà khí hậu , chống gió nóng Tây nam ., giữ nguồn nước ngầm . 3.Các nghành kinh tế thế mạnh của vùng Bắc Trung Bộ :
+ Chăn nuôi gia súc lớn , trồng cây công nghiệp , trồng rừng : Do diện tích mièn núi trung du khá rộng chiếm 50%diện tích của vùng , rừng còn chiếm 40% diện tích toàn vùng vì vậy chăn nuôi gia súc , trồng cây công nghiệp , trồng rừng phát triển ở miền núi , gò đồi ở phía tây . + Nuôi trrồng đánh bắt thuỷ sản : Bờ biển dài , nhiều bãi tôm , cá ven biển , nhiều đầm phá thuận lợi nuôi trròng , đánh bắt thuỷ sản . + Du lịch : Nhiều cảnh quan đẹp ( Các bãi tắm , Phong nha kẽ bàng , vườn quốc gia ..) , nhiều di tích lịch sử , văn hoá ( Cố đô Huế , Quê Bác, Các nghĩa trang quốc gia, Thành cổ Quảng Trị , đôi bờ Hiền Lương , ngã ba Đồng lộc ...) * 4. VÊn ®Ò ph¸t triÓn l¬ng thùc cã h¹t theo ®Çu ngêi cña vïng a. Nhận xét bảng số liệu hoặc bểu đồ H23.1 Trang 61. - Bình quân lương thực có hạt theo đầu người của Bắc Trung Bộ luôn thấp hơn cả nước - Tốc độ tăng bình quân lương thực có hạt theo đầu người của Bắc Trung Bộ cao hơn cả nước, có dẫn chứng cụ thể… b.Giải thích: - Bắc Trung Bộ có bình quân lương thực có hạt theo đầu người thấp hơn cả nước vì đây là vùng có mhiều khó khăn về sản xuất lương thực (đồng bằng nhỏ hẹp, đất đai ít màu mỡ, nhiều thiên tai, dân đông…). - Tốc độ tăng bình quân lương thực có hạt của Bắc Trung Bộ tăng nhanh hơn cả nước là do Bắc Trung Bộ đã có nhiều cố gắng trong sản xuất Nông nghiệp để đảm bảo việc tự túc lương thực (đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất)… 4. Vùng duyên hải Nam Trung Bộ : 1.So sánh địa hình 2 vùng Bắc trung Bộ và duyên hải Nam Trung Bộ : + Địa hình 2 vùng có những nét tương đồng : - Phía tây miền núi, gò đồi -> dải đồng bằng ven biển hẹp->Biển với các đảo, quần đảo . + Khác nhau : - Vùng Bắc Trung Bộ : Chỉ có một nhánh núi Trường sơn Bắc đâm ra biển - > Đèo Ngang , ở tận cùng phía Nam giáp ranh 2 vùng là dãy Bạch Mã chạy ra biển làm thành đèo Hải vân . Bờ biển vùng này ít khúc khuỷu . - Vùng duyên hải Nam Trung Bộ : Nhiều nhánh núi của Trường sơn Nam đâm ra biển tạo ra nhiều đèo : Đèo Cả , đèo Cù Mông .. đồng thời chia cắt đồng bằng ven b nhiều đoạn , bờ biển khúc khuỷu , nhiều vũng vịnh . 2. Các điều kiện tự nhiên duyên hải Nam Trung Bộ đem lại những thuận lợi và khó khăn gì đối với sự phát triển kinh tế : a. Thuận lợi : - Vị trí địa lí : Thuận lợi giao lưu kinh tế - xã hội với các vùng , với các nước - Địa hình : Núi , gò đồi phía tây , đồng bằng ven biển nhỏ hẹp . bờ biển khúc khủy ,nhiều vũng vịnh -> Phát triển các nghành nông lâm , ngư nghiệp , xây dựng các hải cảng . - Khí hậu : mang tính chất cận xích đạo , nóng khô nhất cả nước -> Phát triển các cây trồng vật nuôi cận nhiệt , nghề sản xuất muối.
- Sông ngòi : Có giá trị thủy điện , thủy lợi . b. Khó khăn : - Địa hình : Đồi núi chiếm phần lớn diện tích giao lưu kinh tế - xã hội hiểm trở , đất dể bị xói mòn , đồng bằng nhỏ hẹp bị chia cắt , đất kém phì nhiêu . - Khí hậu khô hạn , nạn cát lấn và hiện tượng sa mạc hóa gây nhiều khó khăn cho sản xuất nông nghiệp . - Thiên tai thường xuyên xảy ra : lũ lụt , bão ... 3.Các thế mạnh về kinh tế vùng duyên haỉ Nam trung bộ : - Ngư nghiệp là thế mạnh : Bao gồm đánh bắt ,nuôi trồng thủy sản , làm muối , khai thác tổ yến . - Chăn nuôi bò phát triển miền núi phía tây . - Du lịch là thế mạnh : Có các bãi tắm đẹp ( Non nước, Nha trang , Mũi né ) , Các di sản văn hóa : Phố cổ Hội an , di tích Mĩ Sơn . 4. Tiềm Năng kinh tế biển ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Bắc Trung Bộ : Các tỉnh duyên hải miền Trung có tiềm năng kinh tế biển rất lớn : - Nuôi trồng thủy sản : Nuôi cá nước lợ , tôm trong các đầm phá , nuôi tôm trên các cồn cát ven biển . - Đánh bắt hải sản gần , xa bờ : Các tỉnh duyên hải miền trung có nhiều bãi tôm , cá là những ngư trường đánh bắt hải sản . - Chế biến thủy sản : Đông lạnh , làm muối , làm nước mắm . 5. Các vùng kinh tế trọng điểm miền Trung : Thừa thiên Huế , TP Đà Nẵng , Quảng Nam , Quảng Ngãi , Bình Định Vai trò vùng kinh tế trọng điểm miền Trung tác động mạnh đến sự chuyển dich cơ cấu kinh tế không chỉ với duyên hải Nam Trung Bộ mà đối với Bắc Trung Bộ và tây Nguyên .TËn dông nguån tµ i nguyªn ®a d¹ng cña c¸c vïng vµ nguån lao ®éng dåi dµo ë B¾c Trung Bé 6. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ có gì giống và khác nhau? Trả lời: • Gống nhau: - Địa hình từ Tây sang Đông đều có núi, đồi, đồng bằng, biển đảo. - Rừng: còn khá nhiều, rừng có nhiều gỗ và lâm sản quí. - Đất đai: đa dạng. - Nhiều điều kiện để nuôi, trồng thủy hải sản. - Nhiều thiên tai: bão lũ, cát lấn, hạn hán… • Khác nhau: - Địa hình: Bắc Trung Bộ có nhiều đồng bằng lớn hơn Nam Trung Bộ. - Rừng: Bắc Trung Bộ có nhiều rừng hơn. - Khoáng sản: Bắc Trung Bộ có nhiều khoáng sản hơn. - Biển: Nam Trung Bộ có tiềm năng về kinh tế biển lớn hơn: nguồi lợi hải sản phong phú, có nhiều vũng, vịnh nước sâu để xây dựng các cảng biển, có hai quần đảo lơn là Hoàng Sa và Trường Sa. 5. Vùng Tây Nguyên :
1* Trong xây dựng và phát triển kinh tế xã hội , Tây Nguyên có những thuận lợi và khó khăn gì ? a. Thuận lợi: - Tây nguyên có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế lẫn quốc phòng, an ninh…là vùng duy nhất không giáp biển… - Có địa hình cao nguyên xếp tầng, là nơi bắt nguồn của nhiều sông suối chảy về các vùng lãnh thổ lân cận… - Tài nguyên đất, đặc biệt là Đất đỏ ba zan màu mỡ , phân bố tập trung, thích hợp trồng cây công nghiệp lâu năm . - Khí hậu cận xích đạo thuận lợi cho việc phát triển các cây cận nhiệt , hoa quả . - Tài nguyên rừng cả về diện tích và trữ lượng lớn nhất nước, với sự đa dạng sinh học…lớn có nhiều gỗ quí , lâm sản có giá trị . - Trên các cao nguyên có nhiều đồng cỏ phát triển chăn nuôi gia súc . - Khoáng sản Bô xít có trử lượng lớn . - Nguồn thuỷ năng dồi dào( Chiếm 21% trữ lượng thuỷ điện của cả nước ). - Có nhiều tiềm năng du lịch sinh thái, tài nguyên du lịch nhân văn). . b. Khó khăn : - Không tiếp giáp biển -> hạn chế xuất nhập khẩu hàng hoá . - Đất đai dẽ bị xói mòn , lũ ống , lũ quét xảy ra trong mùa mưa . - Chặt phá rừng, đốt rừng làm rẫy, cháy rừng, săn bắn động vật hoang dã ảnh hưởng xấu đến môi trường và đời sống dân cư… - Mùa khô kéo dài gây thiếu nước , dễ cháy rừng . - Dân cư thưa , trình độ dân trí thấp -> Thiếu nhân lực , lao động có kĩ thuật 2 * Các thế mạnh trong sản xuất nông nghiệp : - Tây nguyên có thế mạnh trồng cây công nghiệp lâu năm : Cao su, cà fê , hồ tiêu , hạt điều . ngoài ra còn trồng cây công nghiệp hàng năm : Lạc , bông ., tròng rau và hoa quả ôn đới ( Đà Lạt ). - Do có nhiều đồng cỏ -> Chăn nuôi gia súc lớn phát triển . Vùng Tây nguyên nông nghiệp giữ ví trí quang trọng hàng đầu trong phát triển kinh tế . 3 * Tình hình sản xuất một số cây công nghiệp lâu năm ở tây nguyên , vùng trung du miền núi Bắc bộ . - Vùng tây Nguyên : Cây công nghiệp lâu năm chiếm 42,9% diện tích cây công nghiệp của cả nước , cây công nghiệp mũi nhọn là cà fê (85,1% ) tiếp đến cây chè ( 24,6% cả nước ), cao su ( 19,8% cả nước ) , điều ( 19,8% ) - Vùng trung du miền núi Bắc Bộ : Cây công nghiệp lâu năm chỉ chiếm 4,7% diện tích cây công nghiệp của cả nước . Cây ccông nghiệp trồng nhiều nhất là cây chè ( 68,8% diện tích cả nước ), tiếp đến hồi, quế , sơn , cà fê mới phát triển . 4. So sánh sự khác nhau về cơ cấu cây công nghiệp lâu năm giữa Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên. Giải thích vì sao có sự khác nhau đó? Trả lời: • Khác nhau:
- Trung du và miền núi Bắc Bộ trồng chủ yếu là chè và một số cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới như hồi, sơn, quế. - Tây Nguyên: + Trồng chủ yếu là cây nhiệt đới như cà phê, hồ tiêu, cao su, trong đó nhiều nhất là cà phê. + Ngoài ra đây cũng nới trồng nhiều chè, đứng thứ hai sau Trung du và miền núi Bắc Bộ. • Giải thích: - Do có sự khác nhau về điều kiện tự nhiên. - Trung du và miền núi Bắc Bộ lả vùng có mùa đông lạnh nhất cả nước, điều kiện khí hậu và đất đai thuận lợi cho cây chè phát triển. khí hậu có mùa đông lạnh và những vùng núi cao có khí hậu mát quanh năm là điều kiện thuận lợi cho việc trồng cây có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới. - Tây nguyên: + Khí hậu nhiệt nóng quanh năm, nhiều đất bazan, thuận lợi cho việc trồng các cây công nghiệp nhiệt đới, đặc biệt là cà phê. + Những nơi địa hình cao, có khí hậu mát mẽ quanh năm, nên trồng được chè. 5 . để phát triển nông lâm nghiệp các vùng Tây Nguyên , trung du và miền núi Bắc Bộ đã có những kế hoạch gì ? - Vùng Tây Nguyên : Chú trọng phát triển thuỷ lợi , áp dụng kĩ thuệt canh tác mới để thâm canh, kết hợp khai thác với trồng rừng mới . - Vùng trung du , miền núi Bắc Bộ : Thâm canh lúa trên ruộng bậc thangthay phá rừng làm rẫy , phát triển trang trại theo hướng nông - lâm kết hợp . * Thế mạnh chủ yếu trong nền kinh tế vùng Tây nguyên khác với vùng Trung du ,miền núi Bắc Bộ : - Vùng Tây Nguyên : Nông nghiệp giữ vai trò hàng đầu . - Vùng Trung du ,miền núi Bắc Bộ : Thế mạnh kinh tế chủ yếu công nghiệp khai khoáng , phát triển thuỷ điện , sau đó mới đến nông lâm . Lưu ý - Xem lại các bài tập nhận xét phân tích bảng số liệu ở các bài đã học . - Xem lại các bài tập , bài thực hành vẽ nhận xét các dạng biểu đồ đã học và đã vẽ trong SGK và tập bản đồ , sách bài tập . - Xem lại các câu hỏi ôn tập đã cho trong học kì 1 Phụ lục - Thứ tự các vùng theo dân số và diện tích Vïng D©n sè Thø DiÖn tÝch Thø TriÖ % tù Km2 % tù u ng ưêi
TD N M BB 11, 5 14. 3 100. 96 30. 1 §BSH 17, 5 4 1 5 7 7 BTB 10, 3 22. 5 14. 806 4. 53 DN H TB 8, 4 0 6 51. 513 15. 4 TN 4, 4 12. 7 44. 254 6 2 §NB 10, 9 9 4 54. 475 13. 6 §BSCL 16, 7 10. 2 23. 550 5 5 5 39. 734 16. 5. 5 5 13. 7. 1 7 12. 21. 1 0 vï ng TDMNBB § BSH BTB DH NTB T© Nguyª n y VÞ trÝ Kh«ng gi¸p gi í i biÓn h¹n §KTN vµ KhÝ hËu NhiÖt - §ång - ®ång - §Êt Ba TNTN nhiÖt ®íi ®íi Èm b»ng b»ng nhá gian : 66% Èm cã mïa cã mïa nhá hÑp hÑp , mïa S c¶ níc ®«ng l ¹nh ®«ng - NhiÒu kh« kÐo Rõng 25 %S Kho¸ng l ¹nh rõng dµi c¶ níc s¶n giµu §Êt phï - Thêng - Cã nhiÒu QuÆng B« cã , tr÷ sa giµu xuyªn th i ªn ta i xÝt : 3 tû n¨ng thñy dinh d- bÞ th i ªn ta i tÊn ®iÖn l í n ìng th i ªn Kh« h¹n KH cËn xÝch ta i n¾ng nãng ®¹o 2 mïa râ rÖt D©n c NhiÒu d©n §«ng §êi §êi sèng ThiÕu nh©n x· héi téc ®êi d©n sèng cßn nhiÒu lùc ®êi sèng cßn nhÊt cßn khã kh¨n sèng ®ang khã kh¨n KÕt cÊu nhiÒu ® c¶i îc h¹ tÇng khã th iÖn nth«n kh¨n hoµn Cã 25
thiÖn d©n téc CN Khai th¸c ChÕ Khai C¬ khÝ , Thñy ®iÖn , kho¸ng biÕn l -kho¸ng chÕ biÕn khai th¸c s¶n : ¬ng , s x n«ng s¶n , chÕ Than, thùc , vËt thùc phÈm biÕn gç s¾t, thùc l iÖu chÕ biÕn Thñy ®iÖn phÈm, x©y n«ng s¶n Kin , nhiÖt hµng dùng , h ®iÖn tiªu chÕ dïng , biÕn VLXD n«ng tÕ s¶n . . . NN Trång Lóa , C©y Ch¨n C©y c«ng trät : Nu«i c«ng nu«i : bß nghiÖp : cµ ChÌ , håi l în , nghiÖp Thñy s¶n phª tiªu, , c©y ¨n gia cÇm : cao su, chÌ qu¶ . . . Ch¨n . Ch¨n nu«i nu«i , XuÊt khÈu : Tr©u , Thñy n«ng s¶n , l în . . s¶n NV Du lÞch §a d¹ng Du lÞch Du lÞch Du lÞch Giao th«ng XuÊt khÈu vËn t¶i n«ng s¶n Trung Th¸i Hµ Néi Thanh §µ N½ng §µ L¹t t©m Nguyªn H¶i Hãa Quy Nh¬n PL©ycu kinh tÕ ViÖt Tr× Phßng Vinh Nha Trang Bu«n Ma H¹ Long HuÕ ThuËt L¹ng S¬n vấn đề Tr«ng vµ Sö dông Trång Trång vµ Trång vµ t ài b¶o vÖ hîp lÝ vµ b¶o b¶o vÖ b¶o vÖ rõng nguyên rõng ®Çu quü ®Êt vÖ rõng rõng ®Çu nguån m ôi t r ường nguån ®Çu nguån Nghi xuân Tháng 12 năm 2009 GV: Nguyễn Hạnh