Đ C NG ÔN THI H C KÌ I - MÔN NG VĂN KH I 6Ề ƯƠ Ọ Ữ Ố
NĂM H C: 2019-2020Ọ
A. CH Đ 1Ủ Ề : PH N VĂN H CẦ Ọ
I. Các th lo i truy n đã h cể ạ ệ ọ
1. Truy n dân gian:ệ
a) Truy n thuy tề ế : Là lo i truy n dân gian k v các nhân v t và s ki n có liênạ ệ ể ề ậ ự ệ
quan đn l ch s th i quá kh , th ng có y u t t ng t ng kì o. Truy n thuy tế ị ử ờ ứ ườ ế ố ưở ượ ả ề ế
th hi n thái đ và cách đánh giá c a nhân dân đi v i các s ki n và nhân v t l chể ệ ộ ủ ố ớ ự ệ ậ ị
s đc k .ử ượ ể
b) C tíchổ: Là lo i truy n dân gian k v cu c đi m t s ki u nhân v t quenạ ệ ể ề ộ ờ ộ ố ể ậ
thu c (nhân v t b t h nh, nhân v t dũng sĩ…)Truy n th ng có y u t hoangộ ậ ấ ạ ậ ệ ườ ế ố
đng, th hi n c m , ni m tin c a nhân dân v chi n th ng cu i cùng c a cáiườ ể ệ ướ ơ ề ủ ề ế ắ ố ủ
thi n đi v i cái ác, cái t t đi v i cái x u, s công b ng đi v i s b t công.ệ ố ớ ố ố ớ ấ ự ằ ố ớ ự ấ
c) Ng ngônụ: Là lo i truy n k , b ng văn xuôi ho c văn v n, m n chuy n vạ ệ ể ằ ặ ầ ượ ệ ề
loài v t, đ v t ho c v chính con ng i đ nói bóng gió, kín đáo chuy n conậ ồ ậ ặ ề ườ ể ệ
ng i, nh m khuyên nh , răn d y ng i ta bài h c nào đó trong cu c s ng.ườ ằ ủ ạ ườ ọ ộ ố
d) Truy n c iệ ườ : Là lo i truy n k v nh ng hi n t ng đáng c i trong cu cạ ệ ể ề ữ ệ ượ ườ ộ
s ng nh m t o ra ti ng c i mua vui ho c phê phán nh ng thói h , t t x u trongố ằ ạ ế ườ ặ ữ ư ậ ấ
xã h i.ộ
2. Truy n trung đi:ệ ạ
II. Đi m gi ng và khác nhau gi a truy n thuy t – c tích; ng ngôn – truy nể ố ữ ề ế ổ ụ ệ
c i.ườ
a. Truy n thuy t – c tíchề ế ổ
Truy n thuy tề ế C tíchổ
Gi ngố
- Đu là lo i truy n dân gian, do dân sáng tác và l u truy nề ạ ệ ư ề
ch y u b ng truy n mi ng.ủ ế ằ ề ệ
- Đu có y u t t ng t ng hoang đng.ề ế ố ưở ượ ườ
- Nhân v t chính th ng có s ra đi kì l , tài năng phiậ ườ ự ờ ạ
th ng…ườ
- Truy n k vệ ể ề - Truy n k v m t s ki u nhân v tệ ể ề ộ ố ể ậ
Khác
nhân v t và s ki nậ ự ệ
có liên quan đnế
l ch s th i quáị ử ờ
kh .ứ
- Truy n th hi nệ ể ệ
thái đ và cách đánhộ
giá c a nhân dânủ
đi v i nhân v t vàố ớ ậ
s ki n đc k .ự ệ ượ ể
- Đc c ng iượ ả ườ
k l n ng i ngheể ẫ ườ
tin là nh ng câuữ
chuy n có th t.ệ ậ
quen thu c do nhân dân t ng t ng ra.ộ ưở ượ
- Th hi n ni m tin, c m c a nhânể ệ ề ướ ơ ủ
dân v công lí, l công b ng.ề ẽ ằ
- Đc c ng i nghe l n ng i k coiượ ả ườ ẫ ườ ể
là nh ng câu chuy n không có th t.ữ ệ ậ
b. Ng ngôn – truy n c iụ ệ ườ
Ng ngônụTruy n c iệ ườ
Gi ngốĐu có y u t gây c i và ng m ý phê phán.ề ế ố ườ ầ
Khác
M n chuy n loài v t, đ v tượ ệ ậ ồ ậ
ho c chính con ng i đ nói bóngặ ườ ể
gió, kín đáo chuy n con ng iệ ườ
nh m răn d y ng i ta bài h cằ ạ ườ ọ
nào đó trong cu c s ng.ộ ố
K v nh ng hi n t ng đáng c iể ề ữ ệ ượ ườ
trong cu c s ng nh m t o ra ti ngộ ố ằ ạ ế
c i mua vui ho c phê phán nh ngườ ặ ữ
thói h t t x u trong xã h i.ư ậ ấ ộ
III. Các truy n dân gian đã h cệ ọ (không tính các văn b n đc thêmả ọ )
Th lo iể ạ Tên truy nệN i dung, ý nghĩaộ
Truy nề
thuy tế
Thánh Gióng
Hình t ng Thánh Gióng v i nhi u màu s c th n kì làượ ớ ề ắ ầ
bi u t ng r c r c a ý th c và s c m nh b o v đtể ượ ự ỡ ủ ứ ứ ạ ả ệ ấ
n c. Truy n th hi n quan ni m và c m c a nhânướ ệ ể ệ ệ ướ ơ ủ
nhân ta ngay t bu i đu l ch s v ng i anh hùngừ ổ ầ ị ử ề ườ
c u n c ch ng gi c ngo i xâm.ứ ướ ố ặ ạ
S n Tinh,ơ
Thu TinhỷTruy n gi i thích hi n t ng lũ l t và th hi n s cệ ả ệ ượ ụ ể ệ ứ
m nh, c mong c a ng i Vi t c mu n ch ngạ ướ ủ ườ ệ ổ ố ế ự
thiên tai. Đng th i suy tôn, ca ng i công lao d ngồ ờ ợ ự
n c c a các vua Hùng.ướ ủ
Truy nệ
c tíchổ
Th ch Sanhạ Truy n th hi n c m , ni m tin v đo đc, côngệ ể ệ ướ ơ ề ề ạ ứ
lí xã h i và lí t ng nhân đo, yêu hòa bình c a nhânộ ưở ạ ủ
dân ta.
Em bé thông
minh
Truy n đ cao s thông minh và trí khôn dân gian. Tệ ề ự ừ
đó t o nên ti ng c i vui v , h n nhiên trong đi s ngạ ế ườ ẻ ồ ờ ố
hàng ngày.
Truy nệ
ng ngônụ
ch ng i đáyẾ ồ
gi ngế
Phê phán nh ng k hi u bi t c n h p mà l i huênhữ ẻ ể ế ạ ẹ ạ
hoang, khuyên nh ng i ta ph i c g ng m r ngủ ườ ả ố ắ ở ộ
t m hi u bi t c a mình, không ch quan, kiêu ng o.ầ ể ế ủ ủ ạ
Th y bói xemầ
voi
Khuyên ng i ta: mu n hi u bi t s v t, s vi c nàoườ ố ể ế ự ậ ự ệ
ph i xem xét chúng m t cách toàn di n.ả ộ ệ
Truy nệ
c iườ
Treo bi nể
Phê phán nh nhàng nh ng ng i thi u l p tr ng khiẹ ữ ườ ế ậ ườ
làm vi c, không suy xét kĩ khi nghe nh ng ý ki n khác.ệ ữ ế
B CH Đ 2Ủ Ề : PH N TI NG VI TẦ Ế Ệ
Ki n th cế ứ Đnh nghĩaịPhân lo iạ
Từ
(xét theo c u t oấ ạ )
T là đn v ngôn ng nhừ ơ ị ữ ỏ
nh t dùng đ đt câu.ấ ể ặ
-T đnừ ơ : Do m t ti ng cóộ ế
nghĩa t o thành.ạ
VD: Nhà, xe, ng i,...ườ
- T ph cừ ứ : G m hai ho cồ ặ
nhi u ti ng t o thành.ề ế ạ
+ T ghépừ: G m hai ti ngồ ế
tr lên có nghĩa, ghép l iở ạ
v i nhau.ớ
VD: Nhà c a, sách v ,…ử ở
+ T láyừ: G m hai ti ngồ ế
tr lên gi a các ti ng cóở ữ ế
quan h láy âm ho cệ ặ
v n.ầ
VD: Đo đ, tim tím, xanhỏ
xao, …
Nghĩa c a tủ ừ
Nghĩa c a t làủ ừ n i dungộ
(s v t, tính ch t, ho tự ậ ấ ạ
đng, quan h …) mà tộ ệ ừ
bi u th .ể ị
Có hai cách gi i nghĩa c aả ủ
t :ừ
- Trình bày khái ni m màệ
t bi u th .ừ ể ị
- Đa ra t đng nghĩaư ừ ồ
ho c trái nghĩa v i t c nặ ớ ừ ầ
gi i thích.ả
* T có th có m t nghĩaừ ể ộ
ho c nhi u nghĩa.ặ ề
* Hi n t ng chuy nệ ượ ể
nghĩa là hi n t ng thayệ ượ
đi nghĩa c a t , t o ra tổ ủ ừ ạ ừ
nhi u nghĩa.ề
- Nghĩa g cố: Nghĩa xu tấ
hi n t đu, làm c s đệ ừ ầ ơ ở ể
hình thành các nghĩa khác.
Vd: Tôi ăn c m. (nghĩaơ
g c)ố
- Nghĩa chuy nể: Nghĩa
đc hình thành trên c sượ ơ ở
nghĩa g c.ố
Vd: Tàu vào ăn hàng.
(nghĩa chuy n)ể