Đề cương ôn tập Quản trị học đại cương: Kinh nghiệm và chuẩn bị tốt nhất

Ậ

Ị Ọ Ạ ƯƠ

ầ ạ ộ

Ả ả

NG ÔN T P QU N TR H C Đ I C Câu 1: Qu n tr là gì? Vì sao nói qu n tr là ho t đ ng c n thi

ệ ằ ổ ứ

NG ự ả ế t ph i th c ộ ụ ệ ự ch c nh m th c hi n m t m c

ụ ự ế ể

Ề ƯƠ Đ C ả ị ườ ế ợ ớ hi n khi con ng tiêu chung. Hãy cho ví d th c t

ị i k t h p v i nhau trong các t đ minh h a. ả ế ọ ự ầ ườ ế ợ ớ i k t h p v i nhau

ả trong các t ch c nh m th c hi n nh ng m c tiêu chung.

ạ ộ Qu n tr là ho t đ ng c n thi ằ ị ệ t ph i th c hi n khi con ng ữ ầ ả

ụ ế ố ớ t đ i v i m i t ự ọ ổ ứ ễ ườ

ự ệ ạ ộ ế ằ ị ổ ứ ả ằ ạ ườ ề ị ệ ch c? Không ph i m i t ộ ố ị ệ i ta s làm vi c v i nhau t

ế ỉ ớ ố ơ t h n và v i m t s ẫ ọ ệ Vì sao qu n tr là ho t đ ng c n thi ọ ầ ọ ề

ọ ư ị ộ ữ ộ ự ỗ ự

ộ ơ ồ

ữ ụ ấ ủ ủ ơ ưở ứ ơ ẳ ụ

ơ ấ ừ ộ ị

ắ ủ

ọ ở ướ ng trò ch i và tuân th các h ả ư ữ ậ ệ ủ c giao phó m t v trí, h ch p nh n các qui t c/lu t l ướ ọ ự ợ

ị ệ ườ ể ậ ậ

ị ạ ộ ứ ế ạ ượ ằ ch c nh m đ t đ

ỉ ớ ữ

ố

ị ả ọ ị

ả ả ệ ẽ ễ

ố ướ ề ộ ỗ

ữ c v m t h

ề ộ ướ ộ

ể ề ộ ướ i l i cùng khiêng khúc g đi v m t h ị ị

ả ể ủ ộ ư ạ ầ

ự ầ ơ ườ ưở ỉ ọ ổ ứ ề ả i ch trích n n ch c đ u tin r ng h c n đ n qu n tr . Trong th c ti n, m t s ng ả ộ ự ớ ẽ qu n tr hi n đ i và h cho r ng ng ỏ ả ữ th a mãn cá nhân nhi u h n, n u không có nh ng nhà qu n tr . H vi n d n ra nh ng ạ ộ ồ ng nh là m t s n l c ‘đ ng đ i’. Tuy nhiên h không ho t đ ng theo nhóm lý t ậ nh n ra là trong hình th c s đ ng nh t c a trò ch i đ ng đ i, các cá nhân tham gia trò ọ ơ ề ch i đ u có nh ng m c đích rõ ràng c a nhóm cũng nh nh ng m c đích riêng, h ậ ậ ượ c a trò ch i và th a nh n đ ơ ề ẫ ủ ộ ườ ng d n c a ng m t ng i đó. Đi u i nào đó kh i x ổ ứ ế ế ằ t y u trong m i s h p tác có t này có th nói lên r ng qu n tr là thi ch c. ự ườ ế ả ượ ầ ả Th t v y, qu n tr là ho t đ ng c n thi i k t c th c hi n khi con ng t ph i đ ữ ớ ợ ạ ộ ụ ổ c nh ng m c tiêu chung. Ho t đ ng h p v i nhau trong các t ậ ạ ộ ả ườ ế ợ ị qu n tr là nh ng ho t đ ng ch phát sinh khi con ng i k t h p v i nhau thành t p ệ ớ ộ ệ ự ỗ ể ế th , n u m i cá nhân t mình làm vi c và s ng m t mình không liên h v i ai thì ườ ạ ộ ầ ạ ộ ế i trong không c n đ n ho t đ ng qu n tr . Không có các ho t đ ng qu n tr , m i ng ộ ộ ộ ế ể ẽ ậ t ph i làm gì, làm lúc nào, công vi c s di n ra m t cách l n x n. t p th s không bi ề ộ ướ ư ườ c v m t h i cùng đi u khi n m t khúc g , thay vì cùng b ng Gi ng nh hai ng ị ẽ ả ạ ộ ườ ạ ướ ỗ ng khác nhau. Nh ng ho t đ ng qu n tr s giúp thì m i ng i b ườ ể ả ỗ ng. M t hình nh khác có th giúp cho hai ng ộ ư ẳ ế ủ chúng ta kh ng đ nh s c n thi t c a qu n tr qua câu nói c a C. Mác trong b T ả ự ề ệ ả đi u khi n mình, nh ng m t dàn nh c thì c n ph i B n: “M t ngh sĩ ch i đàn thì t ng”. có ng

ộ i ch huy, ng ạ ọ ừ ị ừ

ạ i nh c tr ả ậ ậ ả ệ ả ế ế ả ị

ệ ề

ụ ả ữ ế ị ườ ộ Câu 2: T i sao nói qu n tr v a là khoa h c v a là ngh thu t? Hãy cho m t ạ ị ụ ví d do thi u ngh thu t trong qu n tr làm cho k t qu qu n tr không đ t ượ c m c tiêu đã đ ra. đ Qu n tr là ch c, lãnh đ o

ổ ứ ử ụ ứ ể ạ và ki m soát ồ ự khác c a t ấ ả các ngu n l c ạ ch c và s d ng t ạ ộ nh ng ho t đ ng ứ ủ ổ ch c t c

ụ ằ

ướ ị

ự ệ ổ

ậ ả ọ

ứ ể ệ ạ ậ ệ ư ị

ị ạ ế c 1 là ho ch đ nh công ệ ự ỉ ạ ạ c 3 là lãnh đ o ch đ o th c hi n ạ ổ ứ ị ạ ch c, lãnh đ o khâu ho ch đ nh, t ộ ộ ọ ẽ ự

ị ườ ủ ổ ứ ệ ấ ị ti n trình ho ch đ nh, t ổ c a ủ các thành viên trong t ạ ượ m c tiêu đã đ raề . c nh m đ t đ ả ọ ị Qu n tr là Khoa h c vì theo đ nh nghĩa trên ti n trình b ướ ệ ướ ệ ch c th c hi n công vi c, b c 2 là t vi c, b ệ ừ ướ ệ c 4 là ki m tra giám sát công vi c t công vi c, b ạ ệ ể ị ụ ị công vi c đ công vi c đ t m c tiêu đã ho ch đ nh do v y Qu n tr là m t khoa h c. ượ ạ ả ự Lãnh đ o đ Qu n tr là ngh thu t vì: c xác đ nh nh là s tác đ ng mang tính ệ ế ưở ộ ậ ệ ng đ n ng ngh thu t, hay m t quá trình gây nh h i khác sao cho h s t nguy n ụ ấ ch c. t tình ph n đ u đ đ t đ và nhi ả ể ạ ượ c các m c tiêu c a t

1

ả ị ạ ộ ộ

ọ : ự ố ớ ự ị 2.1 Qu n tr là khoa h c ế ả Qu n tr là m t lĩnh v c ho t đ ng khoa h c kinh t ộ ế ứ ộ ọ ể ế ả ứ ạ xã h i ph c t p và có vai ị ọ ủ xã h i. Tính khoa h c c a qu n tr

ự ể ậ ộ ọ trò h t s c quan tr ng đ i v i s phát tri n kinh t ế ố ộ ố ự d a trên m t s các y u t Dựa trên s hi u bi t sâu s c v quy lu t t

ế ọ ỹ ế ọ ứ : ế ơ ở ị ph i d a trên c s lý lu n c a tri ậ ự t h c, kinh t nhiên, k thu t và xã h i. Ngoài ra ự ụ h c, ng d ng các thành t u

ắ ề ậ ủ ệ ọ ả ự ọ

ỏ

ả ự ả ự ự ị ướ ệ ỏ

ả ị ắ ị Tính khoa h c đòi h i vi c qu n tr ph i d a trên nguyên t c qu n tr . ụ ể ồ ị Tính khoa h c còn đòi h i qu n tr ph i d a trên s đ nh h ng c th , đ ng ệ ả ỏ ờ

ứ ệ ị

ữ ự ế ả các ho t đ ng qu n tr trong th c t

qu n trả ủ c a khoa h c, toán h c, công ngh … ả ọ ả ọ th i đòi h i ph i nghiên c u toàn di n. ậ ả 2.2 Qu n tr là ngh thu t: ạ ộ ế Vi c ti n hành ọ ừ ừ ậ ế , trong nh ng đi u ki n c ố ả

ầ ả ệ ể

ươ ế ỏ ị ệ ị ả

ộ ả ụ ả nh m đ t m c tiêu đ

ự ả ằ ả

ạ ệ ố ế ệ ượ ứ ch c đ ụ ế ớ

ữ ạ ề ườ ệ ế ậ ả ậ

ế ị ệ ệ ả ẫ i quy t mâu thu n…

ọ

ệ ề ụ ệ ể ượ ộ ủ xã h i c a c xem v a là khoa h c v a là ngh thu t. Trong b i c nh kinh t th đ ạ ế ớ i hi n đ i ngày nay, công tác qu n tr trên h u h t các lĩnh v c không th không th gi ị ộ ậ ượ ắ ụ ng pháp qu n lý, đòi h i cán b qu n tr ph i có đ c v n d ng các nguyên t c, ph ạ ề ị các y u t ế ố ấ ị ậ ộ m t trình đ đào t o nh t đ nh. Ngh thu t qu n tr ị ệ ậ ổ c xem xét. Ngh thu t qu n tr là nh ng “bí ra cho toàn h th ng hay t ố ệ ẳ ả ệ ạ ế t làm th nào đ t m c tiêu mong mu n v i hi u qu cao. Ch ng h n, ngh quy t” bi ắ ấ ệ ậ i, ngh thu t ra quy t đ nh, ngh thu t gi thu t dùng ng i quy t các v n đ ách t c ế ả ậ ậ ấ trong s n xu t, ngh thu t bán hàng, ngh thu t gi ế ố ư ể ấ ớ ộ V i n i dung trình bày nh trên, có th th y hai y u t ả ị ả ạ ừ ế ề

ế ể ọ ậ ệ khoa h c và ngh thu t ầ t và có ý ệ ẽ ạ ơ ở

ọ ề ộ ệ ậ ả ổ ủ c a qu n tr không lo i tr nhau mà b sung cho nhau và c hai đ u c n thi ị nghĩa quan tr ng. Khoa h c v qu n tr ngày càng ti n tri n và hoàn thi n s t o c s ả ủ ố ơ t ả ị ệ t h n cho nâng cao trình đ và hi u qu c a ngh thu t qu n tr .

ị ả ả ả ệ ố ị ộ

ỗ ắ ộ ả ơ ả ủ

ả ạ ư ế ứ ứ ự ệ ả

ượ ứ ụ ộ ị c xác đ nh.

đã đ ả ự ứ ệ ệ ả ả ả ị

ệ ự Câu 3: Mu n qu n tr m t cách có hi u qu nhà qu n tr ph i th c hi n ượ ử ch c năng gì? Hãy nêu tóm t c s t n i dung c b n c a m i ch c năng đã đ ị d ng nh th nào? T i sao nhà qu n tr ph i th c hi n ch c năng nói trên theo ứ ự m t th t ố ứ ứ ứ ứ

ể ơ ả ủ ượ ử ụ ứ ộ ị ộ Mu n qu n tr m t cách có hi u qu nhà qu n tr ph i th c hi n ch c năng: ị ạ Ch c năng ho ch đ nh. ổ ứ ch c. Ch c năng t ạ Ch c năng lãnh đ o. Ch c năng ki m tra. N i dung c b n c a m i ch c năng đã đ c s d ng:

ỗ  Ch c năng ho ch đ nh .

ủ ứ ệ ệ ả ả ọ ị ạ ả ị ự ứ ố ả ụ Mu n qu n tr ph i th c hi n ~ nhi m v căn b n ta g i là ~ ch c năng c a qu n

tr .ị

ế ượ ổ ế ượ ả ủ c t ng quát (chi n l c là văn b n trình bày).

ị ụ + Xác đ nh m c tiêu c a hđ... ự + Xây d ng chi n l Quan đi m.ể ươ Ph ng châm.

2

ụ ề ự ể ặ ố ờ i pháp có tính toàn c c v phát tri n 1 ho c 1 s lĩnh v c trong th i gian ụ M c tiêu chung. ả Các gi

dài.

ố ợ ụ ự ệ ể ạ ế t l p h th ng k ho ch đ ph i h p các hđ th c hi n m c tiêu.

ẽ ượ ộ

c hình thành. ậ ượ ượ ệ ố ế ậ + Thi  Ch c năng t ổ ứ ứ ch c. ệ ả ị Xác đ nh ~ vi c ph i làm. ả ườ Ng i nào ph i làm. ự ố ợ S ph i h p hđ. ậ ộ B ph n nào s đ ệ ữ Quan h gi a các b ph n đ H th ng các quy n hành đ c thi c thi ế ậ t l p ntn? ế ậ t l p ntn?

ệ ố ứ ề ạ  Ch c năng lãnh đ o.

ủ ứ ệ

ệ ể ườ ự ậ ể ầ ộ ổ ứ ch c bao gi ỗ i. M i ng ạ ậ ườ i trong t p th đó

ả + Yêu c u khách quan c a vi c ph i th c hi n ch c năng lãnh đ o. ồ ờ cũng bao g m 1 t p th ng M t t ị ả có tính khí riêng, có hoàn c nh riêng, có v trí khác nhau. ọ ố ế ị ạ ườ ự ệ ụ Ng i lãnh đ o mu n lãnh đ o m i ng i th c hi n qu t đ nh vào m c tiêu k ế

ạ ả

ủ

ườ ướ i d ể

ườ ạ ặ ho ch đã đ t ra ph i: ế ơ ộ t c đ ng, hành vi c a ng ề ạ ế ộ t đ ng viên lãnh đ o, đi u khi n ~ ng ợ ọ ọ ề i quy n. ườ i khác. ớ ạ ố ượ * Bi * Bi * Ch n l c ~ phong cách lãnh đ o phù h p v i ~ đ i t ủ ố ả ng và hoàn c nh c a đ i

ượ t ng.

ữ ộ ượ ở ườ Phát huy đ c s tr + Trên c s hi u bi i quy t các xung đ t gi a các thành

ể ả ng đ gi ướ ự ổ viên và th ng đ ế c ~ s thay đ i.

ơ ơ ể ượ ứ ể ắ ứ ủ ng c a mình. ế ề ố ượ t v đ i t ủ c s c ý c a các thành viên tr  Ch c năng ki m tra

ệ ệ ự ứ ạ ượ c:

ủ ị c xác đ nh. c thông qua.

ư ệ

ệ ể ế ượ c hình thành. ẫ ộ ấ ụ ể c tuy n d ng, hu n luy n, đ ng viên, nh ng công vi c v n ả ế t ph i ti n hành ki m tra.

ự ế ớ ế ượ ả ị ầ + Yêu c u khách quan c a vi c th c hi n ch c năng này là sau khi đ t đ ượ ụ M c tiêu đã đ ượ ạ ế K ho ch đã đ ơ ấ ổ ứ ch c đã đ C c u t ượ ườ i đã đ Con ng ầ ể ấ ạ có th th t b i. Do đó c n thi ể ầ + Yêu c u ki m tra. ả ế ị Xác đ nh k t qu . ả ạ ượ ế So sánh k t qu đ t đ c xác đ nh trong k v i k t qu đã d c trong th c t ế

ho ch.ạ

ụ ể ả ổ ứ ơ ơ ị ướ + M c tiêu ki m tra đ m b o cho t ch c, c quan, đ n v hđ đúng h ng, hoàn

ả ụ thành đúng m c tiêu đã đ ra. ả ề ự ị ứ ự ệ ả ộ ượ ị ứ Nhà qu n tr ph i th c hi n ch c năng nói trên theo m t th t đã đ c xác đ nh

vì:

ứ ủ ọ

ả ~ ch c năng trên đây là ~ ch c năng ph bi n đ i v i m i hđ c a các nhà qu n ưở ệ ổ ố ị ứ ưở tr dù cho là T ng giám đ c, Hi u tr ố ớ ổ ế ng phòng chuyên môn. ng, tr

3

ự ư ả ả ồ ~ ch c năng này tuy là ph bi n ph i th c hi n nh ng hk đ ng nh t vì ph i ph ụ

ộ ổ ế ộ ườ ể ứ ặ thu c vào đ c đi m môi tr

ấ ổ ứ ấ ch c y hđ. ươ ạ ả ộ Do đó nhà qu n tr có th hđ khác nhau ng pháp, song

ị ệ ự ứ ư ệ ấ ả ị ệ ề ng, xã h i, ngành ngh , quy trình,... mà t ở ứ ể m c đ , ph m vi, ph ị ả b n ch t qu n tr và vi c th c hi n các ch c năng qu n tr là nh nhau.

ả ổ ứ ụ ụ ể ả

ộ ệ ệ ộ ơ ạ ọ ch c? Hãy cho ví d c th trong ả ng đ i h c (ho c m t b nh vi n) thì ai là nhà qu n

ộ ị

ị Câu 4: Ai là qu n tr trong m t c quan t ặ ộ ườ m t công ty, trong m t tr ị ả tr ai không ph i là nhà qu n tr . ả ị

ả ạ ộ ả ệ ả ả

ổ ữ ị

ụ ổ ưở tr ữ ộ ổ ả

ấ ỳ ạ ơ ở ố ườ ệ ủ ể

ạ ị

ọ ấ ị ng hay m t t ng giám đ c... Nhà qu n tr là nh ng ng i khác và ch u trách nhi m tr ổ ứ ế i l p k ho ch, t ệ ậ ộ

ả ộ ổ ứ ị ch c. Các nhà qu n tr làm vi c trong các Các nhà qu n tr ho t đ ng trong m t t ị ị ề ư ứ ứ ổ ch c đ u là nhà qu n tr . Nhà qu n tr , phân ch c, nh ng không ph i ai trong t t ệ ủ ề ệ ườ ữ ệ ớ i ch u trách nhi m v công vi c c a bi t v i nh ng nhân viên khác là nh ng ng ổ ả ạ ườ ữ s n ng t i m i c p trong b t k lo i c s nào, ví d t i khác t nh ng ng ấ ố ườ ưở ả i làm xu t, qu n đ c phân x ệ ị ướ ế ệ ề ổ ứ c k t ch c, đi u khi n công vi c c a ng vi c trong t ể ạ ườ ậ ả ủ ọ ạ ộ ả ch c, lãnh đ o và ki m qu ho t đ ng c a h . Nhà qu n tr là ng ụ ả ể ạ ượ ấ ườ tra con ng c m c i, tài chính, v t ch t và thông tin m t cách có hi u qu đ đ t đ tiêu.

ả ị ị

ộ ồ ổ ủ ị ố ả ổ ố ị

ả i hk ph i là nhà qu n tr là nh ng nhân viên.

Ví d : ụ ủ ủ ị Trong 1 công ty nhà qu n tr là ch t ch h i đ ng qu n tr , phó ch t ch, các y ộ ồ ố viên h i đ ng qu n tr , các t ng giám đ c, phó t ng giám đ c, giám đ c, phó giám ị ữ ố đ c,...Nh ng ng ư ế ộ ổ ứ ả ả ườ Câu 5: Nhà qu n tr gi ữ vai trò nh th nào trong m t t ch c? Theo em thì

ọ ụ ọ

ả

 Lo i vai trò quan h t i:

ườ ể ư ườ ề quy n l c ề ự pháp lý, th cự

ủ ạ ượ Vai trò t ụ ữ ng tác gi a ng ư ộ ứ ệ ệ

ả ị ữ ấ vai trò nào là quan tr ng nh t? Vì sao? cho ví d minh h a. ị Vai trò c a nhà qu n tr ệ ươ ể ệ ễ hi n nhi m v mang tính nghi l ạ i và ng ệ ng tr ng: Th hi n nh m t bi u hi n v , hình th c. ộ ườ ố ẩ ấ ướ Vai trò ng i lãnh đ o: Đ ng viên, đôn đ c, thúc đ y c p d i hoàn

thành nhi m vệ ụ.

ế ế ầ ọ ườ Vai trò liên k t: Là chi c c u n i, ề ố truy n thông ế , liên k t m i ng i trong và

ổ ứ ngoài t

ạ

ư ể ể ọ Trung tâm thu th p, x lý ề ữ ử ử thông tin: Đi m tr ng tâm trung chuy n, l u tr , x lý

ấ ả t

ề ạ ữ ể ấ ướ Ph bi n, truy n đ t thông tin: Chuy n giao nh ng thông tin cho c p d i, báo

ấ ch c.  Lo i vai trò truy n thông: ậ ạ t c các lo i thông tin. ổ ế cáo thông tin cho c p trên.

ủ ổ ứ ọ ọ ữ ể ữ ch c: Chuy n giao nh ng thông tin ch n l c cho nh ng

ườ ng i phát ngôn c a t công ty.

ng thuy t;

ườ Ng i bên ngoài  Lo i vai trò th ươ ạ ế ươ ế ặ ổ ứ ế ng thuy t, thay m t cho t ợ ch c, ti n hành đàm phán, ký k t các h p

ơ ế ạ ộ

Vai trò th ặ ồ đ ng, thay m t cho c quan, t ạ ổ ứ ch c trong các ho t đ ng. ế ị  Lo i vai trò ra quy t đ nh:

4

ổ ứ ổ ng các thay đ i bên trong t ch c.

ộ ạ ộ ế ề ầ ỉ ế i gi i quy t xung đ t: Ti n hành các ho t đ ng đi u ch nh c n thi t, hòa

ả gi

ồ ự ổ ứ ch c cho

ươ ể ớ ạ ổ ị ố ượ v i các đ i tác đ đem l ng: Tham gia ng l th ng i n đ nh

ở ướ Doanh nhân: Kh i x ế ả ườ Ng ữ xung đ tộ . ử i và x lý nh ng ế ị ồ ự ố ề Đi u ph i các ngu n l c: Quy t đ nh phân chia các ngu n l c trong t ậ ộ ừ t ng b ph n hay Nhà th ề ợ ươ i cho t và quy n l d ánự . ượ ng l ổ ứ . ch c

ị ệ ủ

ỹ ả ỹ ể ự ữ l

ế ệ ư ữ

ọ ơ ả ấ ệ ố ỹ ơ ở ả ự ự ị

ố ớ ả ự ị ủ ệ

ụ ệ ả

ặ ệ ụ ể ố ỹ ế ể ự ỹ ệ

ụ ệ ươ ả ả ả ợ

ệ ấ ầ ả ỹ ị ả ị ả Câu 6: Đ th c hi n đúng vai trò c a mình trong qu n tr nhà qu n tr ph i ự ạ ầ i c n rèn luy n nh ng k năng c b n gì? Theo em vì sao k năng nhân s ộ ị ấ ả t nh nhau đ i v i c 3 c p qu n tr (c p cao, gi a, c s ). Hãy cho m t ví thi ụ ệ d minh h a do không th c hi n t t k năng nhân s nhà qu n tr khó th c hi n ả ượ c công vi c qu n tr c a mình. đ ầ ậ K năng k thu t (technical skills) ho c chuyên môn/nghi p v : Là kh năng c n ệ ộ ộ t đ th c hi n m t công vi c c th , n i cách khác là trình đ chuyên môn nghi p ồ ạ ng trình đi n toán, so n th o h p đ ng pháp ấ ơ ở

ặ ấ ị thi ị ụ ủ v c a nhà qu n tr . Ví d vi c th o ch ế ế ơ t k c khí .v.v... Đây là k năng r t c n cho qu n tr viên c p c s lý kinh doanh, thi ả ơ h n là cho c p qu n tr viên trung gian ho c cao c p.

ấ ế ế ứ ữ ự

ề ự ự

ệ ộ ị ể ệ ớ ằ

ạ ự ự ầ ệ

ả ỹ ặ ậ ợ ườ i khác nh m t o s thu n l ỹ ế ệ ộ ạ ữ ế ị

ợ

ế i khác, xây d ng không khí h p tác trong lao đ ng, bi ỹ

t cho b t c ộ ự ộ t cách tác đ ng và h ự ố ớ ạ ấ ỳ ổ ứ ự ị ư ả ỹ K năng nhân s (human skills): Là nh ng ki n th c liên quan đ n kh năng cùng ệ ủ ệ t c a ả i và thúc ấ ứ ự ế t cách thông đ t h u hi u, có thái đ quan tâm tích c c đ n ướ ộ ng ọ ệ ch c đ hoàn thành các công vi c. K năng nhân s đ i v i m i ch c nào, dù là ph m vi kinh t nh nhau trong b t k t

ặ làm vi c, đ ng viên và đi u khi n nhân s . K năng nhân s là tài năng đ c bi ữ nhà qu n tr trong vi c quan h v i nh ng ng ẩ đ y s hoàn thành công vi c chung. M t vài k năng nhân s c n thi ả qu n tr viên nào là bi ự ườ ng ổ ứ ể ẫ d n nhân s trong t ế ề ầ ấ c p qu n tr viên đ u c n thi doanh ho c phi kinh doanh.

ứ

ị ấ ư ặ

ng l

ợ ư

ươ ấ ố

ộ ứ ộ

ị ầ ọ ỹ

ấ ả ấ

ề ư ữ ề ị

ữ ề ấ ề ề ầ ỹ

ề

ể ộ

ầ ể ề ứ ộ ỹ ư ủ ề ế ạ ọ ậ ỹ K năng nh n th c hay t duy (conceptual skills): Là cái khó hình thành và khó ệ ạ ư ả ố ớ ấ ọ i có vai trò đ c bi nh t, nh ng nó l t quan tr ng, nh t là đ i v i các nhà qu n tr cao ế ượ ố ể ề ư ọ ầ ấ ườ ố ố c t duy chi n l c p. H c n có t i chính sách đ i phó có t đ đ ra đúng đ ả ớ ệ ọ ấ ắ ữ ố ớ ổ ứ ể ự ả hi u qu v i nh ng b t tr c, đe d a, kìm hãm s phát tri n đ i v i t ch c. Nhà qu n ệ ố ả ổ ị ầ ệ ữ ố ế t phân tích m i liên h gi a duy h th ng, bi ng pháp t ng h p t tr c n ph i có ph ộ ứ ạ ắ ố ự ữ ế ề ậ ả các b ph n, các v n đ ... Bi t cách làm gi m nh ng s ph c t p r c r i xu ng m t ể ấ ộ ổ ứ ậ ượ ch c. c trong m t t m c đ có th ch p nh n đ ộ ủ ả ầ ư Các nhà qu n tr c n có 3 k năng trên nh ng t m quan tr ng c a chúng tùy thu c ị ổ ứ Ở ữ ị ả vào các c p qu n tr khác nhau trong t nh ng c p qu n tr càng cao thì càng ch c. ượ ạ ở ấ ả ỹ ầ nh ng c p qu n tr càng th p, thì c l c n nhi u nh ng k năng v t i duy. Ng ỹ ự ở ấ ở ậ ỹ c p càng c n nhi u k năng v chuyên môn k thu t. K năng v nhân s thì đâu, ặ ỏ ụ ự ế ườ ậ ọ ng đòi h i c th nào cũng c n và cũng đ u là quan tr ng. M c dù v y, trên th c t ị ả ạ ự ự th v m c đ k năng nhân s có th có s khác nhau tùy theo lo i cán b qu n tr , ấ ể nh ng xét theo quan đi m c a nhi u nhà kinh t i đóng vai trò quan tr ng nh t, thì nó l

5

ầ ạ ỹ ệ

ả ủ góp ph n làm cho các nhà qu n tr th c hi n thành công các lo i k năng khác c a ệ ạ ượ ầ mình và góp ph n vào vi c đ t đ ị ự c thành công v m c tiêu chung c a c t ch c.

̀ ủ ả ổ ứ ̃ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ Câu 7: Hoach đinh la gì? Hoach đinh la co vai tro va y nghia ntn trong hoat

ề ụ ́ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ̃ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ đông quan tri. Cho 1 vi du minh hoa, vê vai tro va y nghia đa nêu.

̀ ̃ ệ ị ượ ́ ườ ng đ ̀ ấ ả ể c hi u là t

ượ ụ * Ho ch đ nh th ị ị ng lai, đó là quá trình xác đ nh m c tiêu, chi n l

ủ ổ ế ệ ị ứ ườ ụ ế ả t c các công vi c qu n tr có liên quan đ n ệ c và các bi n ạ ng ho t ề ch c trong đi u ki n môi tr

ế ạ

ộ ị ể ị ả ả ệ ứ ự c khi t

ạ ươ ẩ ệ vi c chu n b cho t ệ ấ ể ự ố t nh t đ th c hi n m c tiêu c a t pháp t ủ ổ ứ ộ ch c luôn luôn bi n đ ng. đ ng c a t ủ * Vai trò, ý nghĩa c a ho ch đ nh: ướ ứ

(cid:0)

ờ ạ ụ ậ ề ừ c m c tiêu đ ra. ộ ả ượ ổ c t ng th đ đ t đ ế ể ể ạ ượ (cid:0) Xây d ng m t h th ng k ho ch c a các b ph n qua t ng th i kì đ th c ể ự ủ

ệ ể c t ng th .

ế ố ữ c rõ nh ng y u t

ắ ể ư ượ ữ ắ ị trên, nhà qu n tr ch c ch n s có đ ế ượ ắ ẽ ệ ượ ả ộ ả c m t chi n l c hi u qu cho c ượ c ơ

ữ nh ng n n t ng v ng ch c đ đ a ra đ quan, t

ệ ạ ạ ạ ổ ứ ãnh đ o, ki m tra, nhà qu n tr ph i th c hi n ch c năng ho ch ch c, l 1. Tr ị ả ị đ nh, t c là ph i xác đ nh rõ: (cid:0) M c tiêu mà t ổ ứ ụ ch c ph i hoàn thành. ộ ế ậ ế t l p m t chi n l Thi ộ ệ ố ự ế ượ ổ hi n chi n l (cid:0) Khi đã xác đ nh đ ị ề ả ổ ứ ủ ch c c a mình. ộ Vd 1: M t doanh ngi p tr

ự ướ c khi th c hi n t ở ộ ụ ẩ ả

ả ế ượ ổ ế ậ ể ẩ

ị ộ t l p m t chi n l ố ạ ẫ ộ

ệ ụ ể ể ạ ượ ậ

cướ ể ệ ổ ứ ãnh đ o, ki m tra thì tr ch c, l ụ ả ị ườ ị ng tiêu th s n ph m, sau tiên nhà qu n tr ph i xác đ nh m c tiêu là m r ng th tr ả ế ấ ượ ả ã ng s n ph m, c i ti n m u m đó thi c t ng th là nâng ch t l ế ậ ừ ụ ể ạ ự phong phú đa d ng. Cu i cùng xây d ng k ho ch c th là giao cho t ng b ph n ụ ả c m c tiêu. đ m nh n các công vi c c th đ đ t đ ạ ế ử ư ưở ế ị ng khoa L ch S đ a ra k ho ch ph n đ u đ n 2015, Khoa s tr

ượ ể ự ưở ình đ th c hi n k

ấ ế i đ a ra ch ữ ọ ng b môn. M i tr ạ ấ ạ ươ ng tr ả ề ẳ

ạ ấ ắ ng sinh viên xu t s c đ t 80%. K ho ch này đ ạ ư ộ ng b môn l ư ộ ng b môn L u tr ấ ỗ ưở ưở ớ ậ ệ ụ ố ớ ở ẽ ở ố c đ a xu ng ế ệ ị h c và Qu n tr văn phòng đ ra ng trình: m thêm các l p t p hu n nghi p v cho sinh viên năm cu i, l p kĩ năng

ấ ả Vd 2: Tr ố ượ thành khoa có s l ộ cho các tr ạ ho ch đó. Ch ng h n, Tr ươ ch ề m m cho t

ầ ạ ị ế ớ ấ ả ấ ủ ả ị t c các sinh viên… 2. Công tác ho ch đ nh là c n thi t v i t t c các c p c a qu n tr trong m t t ộ ổ

ch c.ứ

ạ ọ

(cid:0) Đ i v i nhà qu n tr c p cao, công tác ho ch đ nh có vai trò quan tr ng h

n vơ ì

ị ộ ơ

t c m t t ị ấ ả ườ ươ ả ị ấ ố ớ ấ ả ộ ổ ứ ng đ i v i t (cid:0) Ho ch đ nh c a nhà qu n tr c p cao th ch c, m t c quan. ng dành cho t ng lai, cho chi n l ế ượ c

ấ ướ ọ ậ ế ậ ắ ạ ố ớ ưở ả nó nh h ị ạ ủ ủ ổ ứ ị chung c a t ch c, đ n v . (cid:0) Đ i v i qu n tr viên c p d ị ả i th ừ ạ ì h t p trung l p k ho ch ng n h n cho t ng

ạ ồ ố

ẽ ư ị

ưở ố ị ị ng phòng nhân s s l p nên k

ở ỉ t nh Đ ng Nai. Giám ớ chi nhánh m i.Sau khi ự ẽ ậ ế ớ ề ắ ạ ố ố ớ ậ ộ b ph n. ở i TP HCM mu n m thêm chi nhánh Vd: Công ty TNHH Toyo t ự ở ề ơ ấ ạ ố đ c công ty Toyo s đ a ra ho ch đ nh v c c u nhân s ố ạ ỉ ho ch đ nh xong, Giám đ c ch th xu ng cho Tr ự ề ử ể ạ ho ch ng n h n v tuy n nhân s , đ c ai làm Giám đ c chi nhánh m i.

6

ấ ả ị ướ ọ ậ ế ậ ạ ắ Đ i v i qu n tr viên c p d ạ i thì h t p trung l p k ho ch ng n h n

ộ ố ớ ậ  ừ cho t ng b ph n.

ở ỉ ố VD: Công ty A mu n m thêm chi nhánh

ị ố ở ề ơ ấ ự ở ạ

ưở ố ị ắ ạ ạ ồ ớ ng phòng nhân s s l p nên k ho ch ng n h n v t nh Đ ng Nai. Giám đ c công ty đó chi nhánh m i. Sau khi ho ch đ nh xong, ề ế

ự ẽ ậ ớ ể ố ẽ ư ạ s đ a ra ho ch đ nh v c c u nhân s ỉ ố ị Giám đ c ch th xu ng cho tr ự ề ử tuy n nhân s . Đ c ai làm giám đ c chi nhánh m i.

ẩ ố

ướ ườ ả ả ả ố ả i khát PEP SI mu n tăng thêm s n ph m trong d p t c gi ơ ở ể ắ i qu n lý ph i xu ng các c s đ n m b t tình hình th tr

VD: công ty n c tiên ng ụ ủ

ắ ạ ướ i tiêu dùng tăng hay gi m, h thích lo i n ế ự ụ ề ờ ị ế ắ t s p ị ườ ng, ơ c nào h n và tính ả ạ ấ ướ ớ i thì tr t ả ọ ườ ứ m c tiêu th c a ng ớ ể ừ ứ i đ t toán d doán xem m c tiêu th trong th i gian t đó đ ra k ho ch s n xu t.

ị ơ ị ủ ộ

ậ ả ỗ ự ủ

ờ ầ ả ướ ượ ượ

ố ớ

ậ ạ ạ ớ ấ ắ ả ố đ i phó v i b t tr c x y ra, t p trung đ ề ụ ng v m c đích, luôn h nh đó gi m đ làm vô ích, th a thừ ãi đ i v i vi c h ố

ớ ấ

ậ ạ ượ ả ị ườ ữ ệ ướ ệ ả VD: Giám đ c doanh nghi p s n xu t tôn Tân Thành tr ự i đã d đoán đ ế

ạ ữ ư ự ộ

ộ ố ả ệ 3. Công tác ho ch đ nh giúp cho các nhà qu n tr ch đ ng h n trong vi c ph i ổ ứ ch c c n l c c a các thành viên, trong t ệ c các chi phí phát sinh do sai l m trong vi c ề ụ ng v m c tiêu. ấ ướ c tr xu t tôn trong năm t ấ tôn khác nhau nên khi l p k ho ch s n xu t đã c t gi m nh ng lo i tôn không đ ư ệ Giám đ c, doanh nghi p Tân Thành đã tránh đ

ướ ả ế c khi l p k ho ch s n ầ ủ ạ ố ớ c nhu c u c a th tr ng đ i v i các lo i ả ượ ạ c ủ ế ng bi n đ ng nh d đoán c a ệ ạ t h i. ể ắ ị ườ ạ a chu ng, tăng nh ng lo i tôn bán ch y. Khi th tr ượ ự c s thi ệ ơ ở ừ ướ ễ ị s t c.

ấ ợ

tr ẽ ở ộ ấ ả ể

ế ể ờ ạ ệ ả ủ ẩ ng . Do đã có k ho ch t

ướ c nên tr ộ ấ ẩ ừ ướ tr ể i ki m tra b ph n s n xu t, kho s n ph m đ bi

ế ệ ạ 4. Công tác ho ch đ nh còn làm d dàng cho vi c ki m tra vì có c ự ế VD: Xí nghi p s n xu t snack Oishi d ki n trong đ t hè năm 2013 s tăng gia ị ớ ả s n xu t s n ph m c a mình lên 20% so v i cùng kì năm ngoái đ m r ng th ườ ư ự c khi đ n th i đi m hoàn thành nh d tr ế ể ế ả ả ậ ả ố ki n, Giám đ c có th c ng t s n ủ ố ượ ẩ ph m đã đ s l Vd: công ty n

ế ạ ể ử ườ ng hay ch a. ả ướ c gi ờ ọ ẩ ồ

ư ể ư ả ẩ

ề ị ị ườ ng vào d p t ờ ượ ẽ ờ ạ ờ ế . n u ai không hoàn thành đ

ả i khát PEP SI đó sau khi đ ra k ho ch cho vi c tăng s n ớ ả ữ ph m m i thì đ ng th i h cũng đ a ra nh ng quy đ nh là nhân viên ph i hoàn thành ị ế ệ t. nhân viên đi công vi c đúng th i h n đ đ a s n ph m mói ra th tr ị ị ả làm ph i đúng gi c đúng th i gian quy đ nh thì s ch u ứ ử ạ ủ các hình th c x ph t c a công ty

́ ́ ́ ườ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉

Câu 8: Trong hoach đinh phai xac đinh kê hoach. V y ng ́ ́ ̣ ự ế ́ ị ậ i ta co thê xac đ nh ạ ữ khac nhau gi a k ho ch

ụ ̣ ̣ ́ ạ kê ho ch theo nh ng tiêu chi nào? Hãy phân biêt s ́ ế ượ chiên l c va kê ho ch chi n thuât. Cho ví d minh hoa.

̃ ư ạ ế ̀ ệ

ị ươ ́ * Khái ni m k ho ch ữ ạ ng lai c a t ủ ổ ứ ề ch c v

ế ụ ươ ạ ự ị ươ ả ị ng th c qu n tr và ngu n l c đ c ch ng tr ình hóa.

ủ K ho ch là nh ng d đ nh c a nhà qu n tr cho công vi c t ứ ộ m c tiêu, n i dung, ph ườ ữ ệ ồ ự ượ ả i ta phân lo i k ho ch theo nh ng tiêu chí sau: * Ng

ạ ạ

ạ ế ấ ủ ế ờ ổ ứ ế ế ế ạ 1) Theo tính ch t c a k ho ch ủ 2) Theo tiêu chí c a th i gian, các t ạ ạ ch c có th có k ho ch dài h n và k ho ch

ắ ạ ng n h n.

7

ủ ổ ứ ể ượ ế ch c có th đ ạ c chia thành k ho ch

ướ ế ạ ụ ể ạ ng và k ho ch c th . ị đ nh h

ụ 3) Theo tiêu chí m c tiêu, k ho ch c a t ế ườ ủ ổ ứ ượ ụ c chia thành ch c đ

4) Theo tiêu chí th ế ọ ạ

ườ ạ

các lo i: k h ach th ấ ổ ng xuyên áp d ng, các k ho ch c a t ế ủ ế ộ ầ ng tr c và k ho ch s d ng m t l n. ạ ế ế ứ ủ ơ ạ ử ụ ị ự ứ ổ ch c, k ho ch c a đ n v tr c ự ạ ch c có k ho ch c a toàn t

5) Theo c p t thu c.ộ

ấ ủ ế ế ượ ạ ồ ế Theo tính ch t c a k ho ch ế ạ , bao g m k ho ch chi n l ế ạ c và k ho ch chi n

thu tậ

ế ượ c: k ho ch dùng cho toàn b m t t ụ ch c, xác đ nh m c

ị ch c đó trong x ch c đó mong mu n hoàn thành và đ nh v t ã h i.ộ

ế ạ ế ế + K ho ch chi n l ổ ổ ứ tiêu t ng th mà t ạ VD: K ho ch chi n l

ạ ố cượ phát tri n trể ế ạ c a đ t n

ộ ộ ổ ứ ị ổ ứ ộ ọ ngườ Đ i h c Khoa h c xã h i và Nhân cướ : ph n đ u đ n ế ấ ể ạ ế ế ạ văn giai đo n 2010 2015; K ho ch phát tri n kinh t cướ ta chính th cứ trở thành n năm 2020, n ấ cướ công nghi p theo h

ị ạ ọ ế ủ ệ ườ ượ ọ ế ế ậ + K ho ch chi n thu t (k ho ch hành đ ng): th ng đ

ạ ượ ạ ơ ở ộ ế ượ ươ ấ ngướ hi n đ i; ệ ạ ế c g i là k ho ch. K ộ ình hành đ ng chi ti ế ế t s chi n l c, là ch ng tr

ạ ho ch này đ ạ ủ ế c a k ho ch chi n l

ế ị ọ ế ạ ế ự c xây d ng trên c ế ượ c. ạ VD: K ho ch phát tri n Khoa L ch s ử năm h c 2012 2013; K ho ch chi tiêu 6

ầ ể tháng đ u năm 2013 c a Công ty may m c Hòa Bình…

ủ ờ ạ ạ ạ

ặ ổ ứ ch c có k ho ch dài h n và ng n h n. ộ ạ ế ờ ượ ế c xây

ủ ế ự d ng trên c

ẩ

ạ ộ ậ ạ ẩ ụ ể ế ế ế ạ ạ ắ Theo tiêu chí th i gian, các t ế ạ ắ ạ ạ + K ho ch ng n h n là k ho ch có th i gian m t năm. K ho ch này đ ộ ổ ứ ườ ổ ơ ở ự ng ho t đ ng c a m t t ch c. s s thay đ i trong môi tr ặ ạ ế ạ ế VD: K ho ch xu t kh u than, k ho ch nh p kh u hàng may m c... + K ho ch dài h n trên m t năm là k ho ch c th hóa k ho ch chi n l cượ

ộ ờ ấ ế ạ trong th i gian trên m t năm cho đ n năm năm.

ị ệ ề ế ạ ộ ế ễ VD: Siêu th đi n máy Nguy n Kim đ ra k ho ch trong 5 năm t

ỉ

ớ ở ồ ươ

ẽ ở ở ứ ủ ứ t nh Đ ng Nai, năm th 2 s m chi nhánh t nh Tây Ninh, năm th 4 m chi nhánh ớ i (2013 – 2018) ứ ấ ộ ự ế các t nh c a vùng Đông Nam B . D ki n năm th nh t ở ỉ t nh Bình D ng, năm ở ỉ t nh Long An và năm

ẽ ở s m thêm 5 chi nhánh m i ở ỉ ẽ ở s m chi nhánh ở ứ ở ỉ th 3 m chi nhánh ở ứ th 5 m thêm chi nhánh

ị ạ ộ ổ ủ ế ứ ể ế ụ t nh Bà R a – Vũng Tàu. , k ho ch c a m t t ạ ch c có th chia thành k ho ch

ị đ nh h

ế ớ ứ ướ ng là k ho ch thích h p v i các t

ả ạ ổ ợ ộ ng xuyên có s thay đ i, bi n đ ng và t ạ ộ ổ ch c ho t đ ng trong ứ ch c ph i luôn luôn linh ở ỉ Theo tiêu chí m c tiêu ướ ế ụ ể ạ ng và k ho ch c th . ế ị ạ + K ho ch đ nh h ườ ườ ng th

ạ ể ổ ị ụ

môi tr ho t đ thích nghi nh môi tr ằ ạ ư ụ ể ự ế ị ườ ng kinh doanh, d ch v , du l ch. ả ể ạ ượ ữ ệ ị + K ho ch c th nh m xác đ nh rõ ràng nh ng vi c ph i làm đ đ t đ ụ c m c

ế tiêu đ ra.ề

ề ặ ạ ị

ướ VD: Trong doanh nghi p s n xu t hàng may m c đ ra k ho ch đ nh h ế ệ ả ạ ế ạ ế ả ấ ồ ợ

ế ự ế ể ụ ng là ạ tăng gia s n xu t thì k ho ch c th s bao g m: các k ho ch h p tác, k ho ch ạ tuy n d ng nhân s , k ho ch nh p kh u máy móc…

ườ ủ ổ ứ ượ ấ ụ ể ẽ ậ ng xuyên áp d ng ch c đ c chia thành

Theo tiêu chí th ạ ạ ườ ự ế ẩ ế ụ , các k ho ch c a t ử ụ ạ ạ ộ ầ ế hai lo i: k ho ch th ng tr c và k ho ch s d ng m t l n.

8

ạ ế ườ ự ế ẫ ả ạ ộ

ườ ng d n cho các ho t đ ng x y ra ị ng tr c là k ho ch h ứ ự ệ th

ồ ự ử ụ ế ạ ộ ạ ướ + K ho ch th ư ủ ụ ng xuyên làm căn c th c hi n nh các th t c, chính sách, quy đ nh. ạ ề ế VD: K ho ch nâng cao tay ngh , k ho ch s d ng ngu n l c... trong m t công

ty.

ạ ượ ử ụ ộ ụ ể ố ử ụ + K ho ch s d ng m t l n: đ

ờ ươ ng tr

ộ c s d ng cho m t tình hu ng c th hay m t ình và ngân sách. ế ượ ự ầ ạ t, k ho ch xây d ng c u v t Hàng Xanh

ự ỗ ợ ồ ạ

ụ VD: K ho ch h tr đ ng bào bão l ng… ủ ổ ứ ế ạ ơ ch c ộ ầ ế ụ ể th i kì c th , đó là các d án, ch ế ạ ắ ườ ể ả (TP HCM) đ gi m tình tr ng t c đ ạ ế ấ ổ ứ có k ho ch c a toàn t Theo c p t ị ự ủ ch c, k ho ch c a các đ n v tr c

thu c.ộ

ế ồ

ả ể ự ề c k ho ch đó, các phòng ban ph i đ ra k

ẫ ạ ả ượ ế ế ế ế ớ ế ạ t k ph i đ ra k ho ch thi

ấ ế ạ ả ề ợ ế ế ả

ả ề ả ả ẩ ớ ớ ổ ạ ố VD: Giám đ c công ty TNHH s n xu t thú nh i bông đ ra k ho ch đ i m i ế ả ề ệ ẩ m u mã s n ph m. Đ th c hi n đ t k m i, Phòng Tài ho ch cho phòng mình. Phòng Thi ạ ạ chính ph i đ ra k ho ch chi tiêu cho phù h p, Phòng Marketing ph i có k ho ch qu ng bá s n ph m m i...

̀ ̃ ́ ́ ượ ̣ ̀ c bao gôm mây b

̀ ́ ̣ ̉ ̉ ̀ ́ ươ c? Hay trinh bay ̀ ́ ́ ươ ng va cho biêt y nghĩa cua phân

́ ̣ ̣

ạ Câu 9: Quy trình ho ch đinh chiên l ́ ̉ ươ ơ c 2. Phân tich môi tr nôi dung c ban cua b tich mt trog hoach đinh. Cho ví d minh hoa. ị

ị ướ c: ủ ổ ứ ch c.

ế ượ ế ượ ợ ọ c và ch n chi n l c cho phù h p.

ướ ướ ướ ướ ướ

ộ

ứ ng, ~ th ch

ể ể ủ ả ị ế ố ồ ch c bao g m ~ y u t ượ ạ ự ượ , ~ l c l ư c, nh ng chúng l ế ể ả i có nh

ằ n m ngoài t ưở h

ườ ượ ạ ườ ứ ch c đ c chia thành 2 lo i, môi tr ng vĩ mô và môi

ườ tr

ổ ưở ụ ồ ế ượ ạ c bao g m 5 b Quy trình ho ch đ nh chi n l ụ ụ ệ B c 1: Xác đ nh nhi m v , m c tiêu c a t ườ ng. B c 2: Phân tích môi tr ộ ộ ổ ứ B c 3: Phân tích n i b t ch c. ươ ậ B c 4: Nh n ra các ph ng án chi n l ế ượ ự c và đánh giá. B c 5: Th c thi chi n l ơ ả ủ ướ c 2: N i dung c b n c a b ườ ổ ộ ng hđ ng c a 1 t + Môi tr ứ ổ ch c, nhà qu n tr không th ki m soát đ ủ ổ ứ ế ch c đó. ng đ n hđ c a t ổ ủ + Môi tr ng c a 1 t ng vi mô. Môi tr

ng vi mô còn g i là môi tr ồ ọ ổ ọ ứ ng t ng quát, là ~ y u t ả ế ố ả ế nh h ị ế ố ườ t c m i ngành và m i t ế ng đ n ậ , ctr , pháp lu t, văn kinh t

ườ ọ ế ố ả ạ ưở ườ ch c bao g m c các y u t ệ nhiên và công ngh . ng vi mô còn g i là môi tr ng c nh tranh là ~ y u t nh h ế ng đ n

ấ ả ọ t ự hóa, xh, t ườ Môi tr ổ ứ ụ ể t ch c c th .

ụ ề ấ ố ệ Ví d : Các khách hàng, các đ i th c nh tranh, các nhà cung c p, các đi u ki n

ạ ế ấ ủ ị ươ ng.

ụ ườ ủ ạ ả ng.

ơ ở ơ ạ ạ ầ bên ngoài, k t c u h t ng, tình tr ng qu n lý c a đ a ph ủ ạ + M c đích c a phân lo i môi tr ờ ơ ơ ộ Tìm ra c h i, th i c . ọ ố Tìm ra m i đe d a, nguy c trên c s đó, nhà qu n tr xđ đ c đi m m nh,

ượ ệ ả ả ị ị ề ể ể ế ằ ặ ể ả đi m y u đ phát huy ho c ki m hãm nh m làm cho hđ qu n tr có hi u qu .

9

̀ ́ ́ ́ ̉ ư ̣ ̉

́ ̉ ̣ ̀ tac tô ch c trong quan tri.

ề ế ạ ố

ắ ồ ự ủ ổ ứ ệ ộ ự

́ ̉ ư Câu 10: Tô ch c la gì? Công tac tô ch c la gì? Y nghĩa va muc tiêu cua công ́ ̉ ư ổ ứ T ch c có nghĩa là quá trình s p x p và b trí các công vi c, giao quy n h n và ố ch c sao cho chúng đóng góp m t cách tích c c và có ả ủ ệ

ồ

phân ph i các ngu n l c c a t ụ hi u qu vào m c tiêu chung c a doanh nghi p. ổ ứ ch c bao g m vi c thành l p các b ph n trong t ầ ữ ế

ệ ậ ố ơ ấ ủ ệ ộ ơ ữ

ệ Công tác t ạ ộ ị nh ng ho t đ ng c n thi ộ ữ ệ trách nhi m gi a các b ph n đó (gi a các c c u c a m t c quan). ộ ộ ụ ổ ứ ườ ậ ộ ổ ứ ể ả ậ ch c đ đ m nh n ề ụ ớ ệ ề t; Xác đ nh các m i quan h v nhi m v v i quy n hành và ậ ủ M c tiêu c a công tác t ch c là t o nên 1 môi tr ng n i b thu n l

ạ ượ ệ ủ ỗ ộ ằ ự c năng l c và nhi ỗ ậ ợ i cho m i ầ t tình c a mình, góp ph n

ậ ợ ườ ự ắ ậ cá nhân, m i b ph n nh m phát huy đ ụ vào s hình thành m c tiêu chung. ng thu n l ự (Môi tr ẫ ệ i là s phân công trách nhi m ràng, không trùng l p d m

chân lên nhau).

̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ ́ Câu 11: Tâm han quan tri la gì? Tâm han quan tri co liên quan gì đên tâng nâc

ầ ả ệ ể ỉ ố ượ

ị là khái ni m dùng đ ch s l ộ ố ẹ ề ị ả ự ấ ướ i mà nhà ng nhân s c p d ệ ể ị t đ p (nhà qu n tr có th giao vi c,

ả ể ướ ề

trung gian trong 1 tô ch c.́ ̉ ư ạ +T m h n qu n tr ể ế ể ự qu n tr có th tr c ti p đi u khi n m t cách t ẫ ng d n và đi u khi n). ki m tra, h ủ ể ị ệ ị ố ớ ệ ạ ầ ả ế ế ộ + Ý nghĩa c a vi c xác đ nh t m h n qu n tr đ i v i vi c thi t k b máy

ầ ả ạ ổ ứ t ch c  T m h n qu n tr có nh h ả

ế ố ấ ấ ượ ạ ế ầ ạ ị ẹ ả ng đ n s c p qu n lý. N u t m h n qu n tr h p ả i n u t m h n qu n ế ầ c l

ị ả ượ ố ấ ẽ ả ạ ả ẽ ố ấ s làm tăng s c p qu n lý, nhi u t ng n c trung gian. Ng ị ộ tr r ng s gi m đ ưở ề ầ ả c s c p qu n lý trung gian

ữ ư ố ớ ạ ầ ị ề ả ạ ỗ ượ ấ ị ể  Đ i v i m i lo i t m h n qu n tr đ u có nh ng u và nh c đi m nh t đ nh:

(cid:0) ị ộ ạ ầ ả T m h n qu n tr r ng:

ả ả ấ ả ố ế t

ớ ầ ả

 u đi m: ể gi m b t t ng n c trung gian, gi m s nhân viên qu n lý ti Ư ượ ệ ki m đ

c chi phí qu n lý

ủ ộ ệ ầ ự ủ Nâng cao tinh th n ch đ ng làm vi c, phát huy tính t giác c a nhân viên

ả ở ấ ệ ư ễ ẫ ể có nguy c quá t ế c p trên, d d n đ n vi c đ a ra các i

 Nh

c đi m:

ượ ế ị ị ơ ờ quy t đ nh không k p th i

(cid:0) ị ẹ ầ ạ ả T m h n qu n tr h p:

ặ ả ị ẽ Ư ể nhà qu n tr giám sát nhân viên ch t ch

 u đi m;

ữ ấ Thông tin nhanh gi a c p trên và c p d ấ ướ i

ế ị ữ ệ ể ả ị ị ờ Nhà qu n tr sâu sát gi a công vi c và nhân viên đ ra quy t đ nh k p th i

10

ượ ề ầ ố ượ ấ ị ể nhi u t ng n c trung gian, tăng s l ả ng nhà qu n tr nên

 Nh

c đi m: tăng chi phí qu n lýả

ấ ườ ệ C p trên th ng can thi p quá sâu vào công vi c c a c p d ệ ủ ấ ướ ự ế i tr c ti p

ữ ớ ườ ừ ở ả Nhà qu n tr c p cao có kho ng cách khá xa v i nh ng ng i th a hành các

ả ấ ướ ễ ẫ c p d ị ấ ế i d d n đ n quan liêu.

ả ị  Tùy theo m c đ công vi c đ n gi n hay ph c t p mà t m h n qu n tr có th ể

ứ ộ ườ ừ ế ườ ổ ườ ng là t ơ ệ ế 4 đ n 8 ng ầ ứ ạ ả i, có khi là 12 đ n 15 ng thay đ i, thông th ạ i.

ầ ấ ị ả T m h n qu n tr và s l

ố ượ ạ ộ ổ ứ ố ượ ẹ ả ầ ầ ạ ng các t ng n c trung gian trong m t t ị ộ ế ớ t v i nhau. T m h n qu n tr r ng hay h p là tùy vào s l ch c có quan ầ ng các t ng

ệ ậ h m t thi ấ n c trung gian.

ưở ủ VD: X ng may c a ông A có 15 công nhân, ng

ư ậ ế ệ ầ ạ ả ự ế ườ i ch này tr c ti p qu n lí, đôn ợ ả ng h p này tàm han

ắ ẽ ủ ị ở ườ ố ổ ứ ch c, s p x p công vi c. Nh v y, t m h n qu n tr đ c, t tr ấ . ị ả qu n tr là 15 s có 2 c p

ể ề

ữ ề i quy t m i quan h hà

ị ả Câu 12: Quy n hành là gì? Làm th nào đ có quy n hành trong qu n tr ? ạ ớ i hòa gi a quy n hành lãnh đ o v i ề ệ ướ ế ấ ườ ệ ề ể ả Làm th nào đ gi ủ vi c ch p hành c a ng ế ệ i quy n. ế ố i làm vi c d

ự ề ầ ườ ả ộ i khác ph i hành đ ng

 Quy n hành đó là năng l c cho phép yêu c u n ỉ ạ ủ theo ch đ o c a mình.

ề ế  Làm th nào đ có quy n hành. ể

ự ế ườ ợ + Trong th c t có 2 tr ng h p xãy ra:

ườ ắ ệ i có ch c v nh ng ch a ch c ra l nh nhân viên đã nghe vì nhân viên hk

Có ng ậ ừ ủ ứ ụ ư ườ ạ th a nh n q` hành c a ng ư i lãnh đ o.

ườ ủ ằ ườ ấ ừ ự Có ng ề i cho r ng quy n hành c a ng i lãnh đãou t phát t ậ ấ s ch p thu n

ủ c a nhân viên.

ợ ạ ổ ề ượ ả ủ ế ố + T ng h p l i thì quy n hành có đ c ph i đ 3 y u t :

ự ợ ế ị ậ ả ứ ụ S h p pháp khi đ m nh n ch c v (có quy t đ nh có tính pháp lý).

ấ ướ ừ ề ậ C p d i th a nh n quy n hành đó là chính đáng.

ế ấ ướ ứ ả ả ả ị ưở B n thân nhà qu n tr có kh năng và có đ c tính khi n c p d i tin t ng.

ế ủ ị ẽ ủ ữ ề ạ ả này thì quy n hành c a nhà qu n tr s hk v ng m nh và

ể ề ế ố N u hk có đ 3 y u t ể ấ ướ ấ r t khó đ đi u khi n c p d i.

11

ị ử ụ ệ ố  M i quan h khá ch t ch gi a cách th c mà nhà qu n tr s d ng quy n ề

ứ ệ ủ ẽ ữ ầ ố ớ ộ ả ặ hành đ i v i nhân viên và thái đ , tinh th n làm vi c c a nhân viên.

ệ ưỡ ế ả ọ ị N u nhà qu n tr dùng bi n pháp c ệ ng ch , đe d a thì nhân viên ph i làm vi c

ư ệ ế ế nh ng thi u nhi ả t tình.

ề ợ ế ằ ả ộ ị i, nhân viên s ẽ

ệ ế N u n u nhà qu n tr dùng bi n pháp mua chu c b ng quy n l ắ ợ ạ ệ ớ ộ làm vi c v i thái đ tính toán, cân nh c l i h i.

ệ ệ ố ả i ích chung, nhà qu n tr ị

ế ợ t tình, quan tâm đ n l ợ ề ầ Mu n nhân viên làm vi c nhi ẹ ử ụ nên s d ng quy n hành 1 cách nh nhàng trên tinh th n h p tác chung.

ấ Câu 13: C c u t

ơ ấ ổ ứ ổ ứ ộ ề ơ ả ả ủ ế ơ ữ ch c là gì? Hãy trình bày nh ng v n đ c b n liên quan ứ ch c b máy (ch y u là mô hình đ n gi n và mô hình ch c

ế đ n các mô hình t năng).

ự ắ ế ộ ơ ị

ơ ấ ổ ứ hay b máy t ch c ỏ ị ấ ơ

ổ ứ ủ ị ơ ề ơ ụ ệ ộ ộ ả ạ ủ i s lãnh đ o c a nhà qu n c giao phó ~ nhi m v và quy n hành rõ ràng d

ệ ấ ơ ị

 C c u t ơ ch c c a 1 c quan, đ n v là s s p x p các b ể ố ậ ph n, các đ n v nh trong c quan, đ n v thanh 1 th th ng nh t trong đó các b ướ ự ậ ượ ph n đ ấ tr cao c p nh t trong c quan hay trong xí nghi p.

ơ ấ ơ  Mô hình c c u đ n gi n ả

ơ ấ ả ơ + Mô hình c c u đ n gi n là gì?

ổ ứ ổ ứ ứ ạ ỉ ậ ề ch c mà hk có t ch c, hk ph c t p, quy n hành ch t p trung

Đây là mô hình t ấ ậ vào 1 nhân v t duy nh t.

ộ ổ ứ ơ ộ ườ ấ ặ ỉ B máy t ả ch c đ n gi n là b máy th ng ch có 2 ho c 3 c p.

ượ ử ụ ệ

Mô hình này th ủ ườ ả ng đ ị ở c s d ng ườ ở ữ ơ ơ ệ

ườ ề ơ ủ ơ ự ủ ừ ừ ụ ế ả ị ỏ ơ ị nhi u c quan, d n v , xí nghi p nh , n i ượ ị c i s h u ch c quan, đ n v , doanh nghi p đ ủ ệ i, v a là ch v a tr c ti p qu n tr .(Ví d : ch ti m

ệ mà vai trò c a nhà qu n tr và ng ậ t p trung vào trong tay 1 ng may, ti m bách hóa,...)

ặ ấ ả ế ị

ủ ổ ứ ề ế ị c th hi n ườ ơ ả ủ ư Đ c tr ng c b n c a mô hình này đ ọ quy t đ nh quan tr ng c a t ượ ch c đ u do 1 ng ể ệ ở khâu quy t đ nh: T t c các ệ ự i th c hi n.

ấ ả ế ị ả ậ ị ườ ầ ạ (Vì v t c quy t đ nh t p trung vào nhà qu n tr , nên ng ả i này có t m h n qu n

ị ộ tr r ng)

Ư ể ủ ẹ ạ ố + u đi m c a mô hình này là hđ 1 cách mau l , linh ho t, ít n kém.

ượ ể ủ ụ ể ơ ổ

ế + Thi u sót, nh ị ơ ỏ ứ ỉ c đi m c a mô hình này ch có th áp d ng cho c quan, t ổ ứ (cid:0) , mô hình này hk phù h p.ợ ệ ch c ch c, đ n v , doanh nghi p nh khi t

ơ ấ ổ ứ

 Mô hình c c u t

ứ ch c ch c năng

12

ơ ấ ổ ứ ứ + Mô hình c c u t ch c ch c năng là gì?

ơ ấ ổ ứ ượ c gom

ch c ch c năng là mô hình trong đó các nhân viên đ ề ỹ Mô hình c c u t ị ứ ạ ộ ệ ơ ứ nhóm vào các đ n v ch c năng theo công vi c, v k năng ho t đ ng.

ề ổ ứ ạ ộ ự ụ ố ề ế ạ ch c, v nhân s , th ng kê, k ho ch, v tài chính, v ề

ề ứ ể ế ả ị Ví d : Ho t đ ng v t ấ ti p th , kinh doanh, s n xu t, nghiên c u, phát tri n,...

Ư ể ủ + u đi m c a mô hình này:

ử ụ ả ơ ở ượ ự ệ S d ng tài nguyên hi u qu h n (tài nguyên đây đ c xem là nhân l c, tài

ậ chính, kyc thu t, thông tin).

ượ ủ ả Phát huy đ c kh năng chuyên môn c a nhân viên.

ể ọ ậ ứ ộ ổ ợ ẫ Cán b nhân viên trong cùng 1 phòng, ban ch c năng có th h c t p h tr l n

nhau.

ệ ủ ệ ễ ả D giám sát và đánh giá hi u qu công vi c c a nhân viên.

ượ + Nh ể c đi m:

ữ ứ ơ ỗ ơ ị

ự ổ ụ ứ ụ ị

ỉ ứ ị Đào sâu s phân chia gi a các đ n v ch c năng. M i 1 đ n v ch c năng ch ủ ơ chăm chú theo đu i 1 m c tiêu ch c năng c a đ n v mình mà quên đi m c tiêu chung ủ ổ ứ c a t ch c.

ị ứ ệ ễ ẫ ơ ớ Các đ n v ch c năng d mâu thu n v i nhau trong công vi c.

ố ợ ị ứ ữ ả ặ ơ ị Vai trò ph i h p gi a các đ n v ch c năng đè n ng lên vai các nhà qu n tr .

ả ọ ả ạ Câu 14: Gi ị ủ i thích ý nghĩa quan tr ng c a lãnh đ o trong qu n tr .

ư ặ ượ ả ả ị Câu 15: Nh ng đ c tr ng nào đ c xem là giúp cho nhà qu n tr qu n lý 1

ữ ệ ữ ấ cách h u hi u nh t.

ứ ạ ố ấ ả Câu 16: Cách th c lãnh đ o nào là t ị t nh t cho qu n tr .

ứ ứ ế ả ậ ị

 Lý thuy t này t p trung nghiên c u, phân tích các cách th c mà nhà qu n tr áp

ạ ữ ể ư ứ ứ ế ệ ề ụ d ng đ đ a ra ý ki n v cách th c th c lãnh đ o h u hi u.

ứ ể ế  Lý thuy t cách th c lãnh đ o có th chia thành 3 nhóm: ạ

ứ ử ụ ứ ề ạ

(cid:0) Nhóm 1: Cách th c lãnh đ o theo cách th c s d ng quy n hành.

ươ ể ử ụ ứ ả ị + Theo ph ng pháp này, các nhà qu n tr có th s d ng 1 trong 3 cách th c sau:

13

ặ ị

ượ ướ ắ ả i; ph t nghiêm kh c; th

ạ ể ự ự ệ ộ ỉ ạ Đ c đoán: Nhà qu n tr giao vi c ch đ o ki m tra ch t ch ti n trình làm vi c ậ ấ ủ c hoàn thành, c a c p d nhân viên không th t ể ệ ấ (cid:0) ưở ng v t ch t. ố ệ mình làm, quan h nhân s hk t ẽ ế ệ Công vi c đ t.

ể ự ệ ả ị ự ưở ý: Nhà qu n tr giao vi c cho nhân viên t làm; hk th ạ (cid:0) ng ph t. Công

ệ Đ t vi c hk hoàn thành.

ệ

ủ ẽ ớ ậ

ể ự ượ ẫ ệ ầ ả ng d n và gi i thích các vi c c n làm, trao ạ ầ ưở ệ ng v t ch t và tinh th n, ph t làm, thái ấ ạ c đào t o có th t

c hoàn thành, nhân viên đ ậ ộ ướ ả ị Dân ch : Nhà qu n tr giao vi c, h ự ể ổ ặ làm vi c; th đ i c n k v i nhân viên; đ nhân viên t nghiêm kh c. ắ (cid:0) Công vi c đ ệ ượ ể ế ố ộ t, đoàn k t trong t p th . đ lao đ ng t

ạ ữ ứ ủ ế ệ ạ + Nhìn chung l i, cách th c lãnh đ o h u hi u là dân ch vì nó cho k t qu t ả ố t

h n.ơ

ứ ố (cid:0) Cách th c lãnh đ o theo m i quan h . ệ ạ

ả ị ề + Các nhà qu n tr đ u có 2 quan tâm:

ế ệ ộ M t là: quan tâm đ n công vi c.

ế Hai là: quan tâm đ n nhân viên.

ữ ả ố ả ấ ị t nh t các nhà qu n tr nên

+ Các nhà qu n tr mu n có cách lãnh đ o h u hi u t ụ ị ạ ố ạ ớ ả i đa v i c 2 y u t áp d ng là cách lãnh đ o quan tâm t ệ ố ế ố .

ệ ế Quan tâm đ n công vi c.

ế Quan tâm đ n nhân viên.

ứ ộ ứ ủ ạ (cid:0) Nhóm 3: Cách th c lãnh đ o theo m c đ tham gia c a nhân viên.

ứ ụ ả ấ ị

ạ ố Cách th c lãnh đ o t ứ ủ ạ ộ ả ạ ị

ế ề ầ ả ậ t nh t mà các nhà qu n tr nên áp d ng trong ho t đ ng lãnh ạ đ o c a mình là cách th c lãnh đ o mà trong đó nhân viên và các nhà qu n tr cùng ế ị nhau th o lu n và đi đ n quy t đ nh chung v ~ viecj c n làm.

ể ả

ệ

ạ ộ ỉ ị Câu 17: Ki m tra là gì? Ki m tra có vai trò ntn trong ho t đ ng qu n tr . + Ki m tra là quá trình áp d ng nh ng c ch và bi n pháp đ theo dõi giám sát 1 ế ể t đ ữ ch c và th c hi n nh ng đi u ch nh c n thi

ạ ộ ể ề ạ ơ ế ự ớ ụ ế ợ ị ể ữ ụ ủ ổ ứ ầ ệ ch c phù h p v i m c tiêu, k ho ch đã đ nh

ế ầ ớ ể ủ ộ ọ cách ch đ ng m i ho t đ ng c a t ủ ổ ứ ạ ộ ả ả đ m b o cho ho t đ ng c a t + Ki m tra có vai trò: ứ Ki m tra là ch c năng c n thi

ạ ờ ổ ễ ứ ề ể ả ị

ể ể ỉ

ụ ể ể ạ ộ ườ ủ ể ể ứ ể đi u khi n, ch c năng ki m tra giúp nhà qu n tr n m đ ả đang x y ra trong t ữ sát nh ng ng ị ứ ch c, t cùng v i các ch c năng ho ch đ nh, t ế ọ ượ ị ắ c k p th i m i di n bi n ệ ổ ứ ủ ch c c a mình. Ki m tra không ch là bi n pháp đ theo dõi, giám ừ i th a hành mà còn là công c đ ki m soát ho t đ ng c a chính nhà

14

ị ữ ủ ế ả ờ ị ị

ụ ị ả ữ ể ử ệ qu n tr , giúp nhà qu n tr k p th i phát hi n ra nh ng thi u sót c a chính mình đ s a ờ ch a, kh c ph c k p th i

ắ ể ặ ừ

ữ

ị ớ ờ ệ ệ ạ Ki m tra giúp phòng ng a ngăn ch n sai ph m c a các thành viên ườ ố VD: công ty s a vinamilk có 1 s nhân viên th c giao làm ch m trì tr quy đ nh c a công ty công vi c đ

ở ả ể ậ ữ

ộ ạ ệ ắ ờ i qu n lý ki m tra s nh c nh nh ng nhân viên này k đ ẽ ị ủ ướ ề ớ ộ c ng đi làm mu n mà v s m tr ờ so v i th i gian quy c tái ờ và

ườ ậ c nh n đ

ướ ử ấ ơ ng làm nh h

ượ ủ gi ượ ẽ ườ ị đ nh. Khi đó ng ế ph m n u không s b bu c thôi vi c và nh đó các nhân viên này đi làm đúng gi ỉ ơ chăm ch h n. ở ủ ồ ở

ượ c k qua x lý ra môi tr ử ộ ả ậ ạ ọ ị ư

ữ ễ VD: s tài nguyên và môi tr ả s n xu t m cao su s n thành đã th i n ườ ớ i sông h . s tài nguyên môi tr t tra và s th t đúng nh thông tin đ ồ đ ng th i c m công ty này không đ

ự ậ ờ ấ ể ổ ứ ậ ằ ả ả

Ki m tra nh m đ m b o cho các thành viên, các b ph n trong toàn t ỉ

ứ ề ệ ị ườ ủ ự ỗ ch c luôn ắ ủ ổ ữ ị ạ ệ i trong vi c th c hi n m c tiêu đã ho ch

ỉ c thông tin là công ty ng t nh bình ph ả ườ ả ướ ưở ng ơ ể ể ố ng đã c đ i ngũ nhân viên xu ng t n n i đ ki m ượ ờ ử c ph n ánh và h k p th i x ph t công ty này ượ c làm ô nhi m n a. ộ ể ệ ấ , quy đ nh, nguyên t c c a t có ý th c v vi c ch p hành nghiêm ch nh nh ng th l ụ ệ ệ ứ ch c, xác đ nh rõ trách nhi m c a m i ng đ nhị

ị ấ ẹ ố ớ

ả ế ệ

ờ ệ ọ ặ ề ượ

ị ụ ủ ệ làm vi c không đ ạ

ồ ộ ờ ạ ự ẽ ị ử ị

ấ ạ ệ ự ạ ộ c làm các ho t đ ng riêng nh t ạ ệ ờ ể i năng su t cao cho công ty.

ể ừ ệ ủ ừ ể ệ ấ ệ ả ả VD: trong công ty s n xu t bánh k o h i hà h đ t ra quy đ nh đ i v i nhân viên ặ ắ ầ là ngày làm vi c 8 ti ng b t đ u sáng7g11g và chi u 13g17g. các nhân viên ph i m c ư ụ ồ đ ng ph c c a công ty, trong gi ứ ậ t p nói chuy n, xem phim, lên m ng. ai vi ph m quy đ nh s b x ph t tùy theo m c ộ ặ đ và đ ng th i có đ i ngũ ki m tra vi c th c hi n quy đ nh đó. Nh ki m tra ch t ẽ ch mà các nhân viên làm vi c r t tích c c đem l ả Ki m tra giúp cho vi c đánh giá k t qu công vi c c a t ng cá nhân t ng b

ộ

ấ ệ ậ ệ ạ ế ộ ế ụ ph n cũng có tác d ng đ ng viên khuy n khích các thành viên hăng hái thi đua làm ấ ượ vi c, t o đi u ki n tăng năng su t, ch t l

ủ

ữ ườ ư ớ

ự ậ ệ ố ạ ộ ệ ạ ể

ả ả ớ

ấ ắ ưở ệ ờ

ư ạ

ắ ơ

ở ộ ể ố ố

ề ả ệ ng, hi u qu . ậ ộ ị VD b ph n maketting c a công ty du l ch thành công có 15 nhân viên trong đó có ườ ấ nh ng ng ng hay i r t tích c c t n tâm v i công vi c nh ng có 1 s nhân viên th ờ ế ệ ễ ườ đi làm tr , công vi c trì tr không theo k ho ch. Nh ho t đ ng ki m tra mà ng i ỉ ệ ế ượ ố t đ c11 nhân viên làm vi c chăm ch , thu hút, qu ng bá du khách t qu n lý m i bi t, ữ ờ ồ ng nh ng đi làm đúng gi và hoàn thành xu t s c công vi c đ ng th i cũng khen th ệ ự ơ ể nhân viên đó đ tích c c h n, còn 4 nhân viên còn l i ch a hoàn thành tôt công vi c thì ọ ố ắ nh c nh , đ ng viên h c g ng h n. ố ả ạ ộ ạ ượ ị ế ượ ọ ủ ổ ứ ủ ụ ể ị ỗ Ki m tra là m i n i cu i cùng trong chu i các ho t đ ng c a nhà qu n tr . Ki m ch c đã c h có đ t đ

c hay không đ t đ

ế ặ VD: công ty may m c đ t ra k ho ch trong tháng này ph i may xong 500 b

ấ ể t đ tra là cách duy nh t đ nhà qu n tr bi ạ ượ ặ đ t ra hay không, cũng nh lí do vì sao đ t đ ạ ồ ườ ườ ệ ả ờ ả c m c tiêu c a t ạ ượ c. ả i qu n lý ph i th

ầ ể ả ờ ọ

ệ ệ

ỉ ể ế ự ể ầ ộ ộ ng xuyên không? Trong quá trình ườ ạ ộ i t các nhân viên này có may xong 500 b qu n áo hay

ư ặ ả qu n áo. Các nhân viên ph i làm vi c và đ ng th i ng ệ ủ ki m tra quá trình làm vi c c a nhân viên h đi làm đúng gi làm vi c ai siêng năng chăm ch ai hay nói chuy n làm các ho t đ ng riêng và ng ả qu n lý d a vào ki m tra đ bi không?

15

ầ ể ứ ở ự ế ủ ớ t c a ch c năng ki m tra là ứ s liên k t c a nó v i ch c

ề

ể ả ụ ự ệ ả ọ

ng h m c tiêu đã đ c đ ra.

ể ả

ệ ủ ạ ộ ủ ả ầ ượ ề ị ế ộ ế ả ố ố ể ự ế ị ụ ự ệ ạ ọ

ể ạ ượ ạ ộ ượ ụ

ặ ọ T m quan tr ng đ c bi ạ ị năng ho ch đ nh và ho t đ ng y quy n. ả ề ị ệ Nhà qu n tr hi u qu c n liên t c theo sát đ đ m b o m i nhân viên th c hi n đ u ủ ộ ụ ố ớ , qu n tr là m t ti n trình liên t c và ki m tra, là m i n i then ch t v i Trên th c t ạ ộ ở ị ho ch đ nh. B i vì, n u nhà qu n tr không th c hi n ho t đ ng ki m tra thì h không ế ể ầ ị xác đ nh đ c hay không và c n tri n khai ho t đ ng gì ti p c m c tiêu có th đ t đ theo.

ạ

ạ ế ệ ở ỉ ệ ệ ể ự ế ư ậ ễ t nh bình ph

ổ ộ ả ầ ể

ả ả ế

ớ ệ ề ế ữ ọ ẽ

ồ ể ể ế ị ẽ ệ ủ

ọ ờ ự ệ ị ọ ẽ ở ặ Vd: công ty đi n máy Nguy n Kim đ t ra k ho ch là trong 5 thángh s m ọ ướ thêm 1 chi nhánh đi n máy c. nh v y đ th c hi n k ho ch này h ph i ki m tra đ i ngũ nhân viên xem các nhân viên và các thành ph n c đông trong công ty h có ý ki n gì không? Nhân viên nào có kh năng làm qu n lý cho chi nhánh ớ ọ ự ể m i?ai s làm k toán? Nh ng ai s chuy n v làm vi c trong chi nhánh m i h d a ệ vào vi c ki m tra quá trình làm vi c c a nhân viên đ quy t đ nh r i tri n khai vi c ch n đ a đi m th i gian xây d ng chi nhánh m i.

ộ ố ệ ể

ả ệ ề ả ề ớ ấ ị

ả ả ư ọ ấ ầ ự

ố ể ồ ừ ệ ố ớ ự

ộ ờ ể ể ể ọ ệ ố ị ề ầ t là m t vi c làm r t quan tr ng vì các nhà qu n tr đ u c n H th ng ki m tra t ệ ế ữ ị ệ ủ ự th c hi n vi c y quy n. Nh ng nhà qu n tr ph i ch u trách nhi m v nh ng quy t ủ ấ ướ ị h th ng ki m soát. i nên h r t c n s thông tin ph n h i t đ nh c a c p d Ki m tra giúp doanh nghi p theo sát và đ i phó v i s thay đ i c a môi tr ườ t y u c a môi tr

ợ ữ ệ ấ ế ủ ề c b c tranh toàn c nh v môi tr ể ổ ủ ả ả ứ ng và nh ng ph n ng thích h p tr

ờ ữ ườ ệ ướ ẽ ả ổ ườ ng. ị ẽ ắ ng.Nh ki m tra các nhà qu n tr s n m ấ c các v n ưở ng

ị ệ ụ ủ ơ ộ ẩ

ố ổ Thay đ i là thu c tính t ả ượ ứ đ ị ề đ và c h i thông qua vi c phát hi n k p th i nh ng thay đ i đang và s nh h ệ ế ả đ n s n ph m và d ch v c a doanh nghi p. ấ ệ ế ả

ạ ầ ả ủ ự ờ ể i và nh công tác ki m tra đã d đoán đ

ượ c tr ả ế ậ ạ

ữ ạ ạ ộ

ệ

VD: Giám đ c doanh nghi p s n xu t tôn Tân l p k ho ch s n xu t tôn trong ố ớ ng đ i năm t ạ ớ v i các lo i tôn khác nhau nên khi l p k ho ch s n xu t đã c t gi m nh ng lo i tôn ư không đ ự d đoán c a Giám đ c, doanh nghi p Tân Thành đã tránh đ ổ ộ ố ề ề ệ ạ

ạ ộ ữ ự ể ẳ ị

ẽ ị ữ ấ ẩ c tiêu chu n hóa đ

ả ụ ự ở

ị ắ ầ ạ ươ ể ờ

i ch ấ ả ệ ủ ệ ị

ậ ấ ị ườ ướ c nhu c u c a th tr ữ ấ ắ ạ ả ế ị ườ ượ ư ng bi n đ ng nh c a chu ng, tăng nh ng lo i tôn bán ch y. Khi th tr ủ ệ ạ ượ ự t h i. c s thi ớ ệ ớ ể Ki m tra t o ti n đ cho quá trình hoàn thi n và đ i m i. V i vi c đánh giá các ủ ế ị ị ho t đ ng, ki m tra kh ng đ nh nh ng giá tr nào s quy t đ nh s thành công c a ể ẽ ượ ệ doanh nghi p trong s n xu t kinh doanh. Nh ng giá tr đó s đ ủ ẩ ắ ụ tr thành m c đích,m c tiêu, quy t c, chu n m c cho hành vi c a các nhân viên trong ệ ồ ng trình doanh nghi p. Đ ng th i, ki m tra giúp cho các nhà qu n tr b t đ u l ơ ề ữ ạ ộ ọ ả ế c i ti n m i ho t đ ng c a doanh nghi p thông qua vi c xác đ nh nh ng v n đ và c ệ ộ h i cho doanh nghi p ệ ể ả ố

ư i tiêu dùng a chu ng và t

ế ượ t đ

ờ ộ ạ ượ ườ c công ty làm vi c hi u qu nh v y là nh đ i ngũ nhân viên có tay ngh ng m ấ t đã s n xu t ra các ừ ộ đó giám ề ở c công ty tăng c

ệ ớ ể ặ

ơ ờ VD: công ty đi n máy Hoàng s n nh vào quá trình ki m tra t ườ ấ ượ c ng ả ư ậ ể ư nh ng u đi m đã đ t đ ớ ạ ấ ướ ả ả ủ ạ ặ l nh r t đ m t hàng máy tính, ti vi, t ệ ệ ố đ c bi ữ ừ cao, siêng năng làm vi c và t ộ i doanh thu l n cho công ty mình r ng các m t hàng m i đ đem l ể ụ ể ả Câu 18: Ki m tra ph i tr i qua m y b 1 cách c th các b c hãy mô t ướ c

ể trong quá trình ki m tra.

16

ệ ự ườ ệ

ả ự ọ ị ị

ướ ướ ể ả ự ườ ẩ

ụ ỗ ơ ị ề ữ ẩ ẫ ơ

ệ c 1: đo l B ng vi c th c hi n công vi c ệ ự ế ể ế ả , nhà qu n tr ph i l a ch n tiêu B c này đ xác đ nh k t qu công vi c th c t ẩ ạ ộ ừ ộ chu n đ đo l ng. tiêu chu n này ph thu c vào t ng lĩnh v c ho t đ ng khác nhau, ấ ị không có 1 khuôn m u nh t đ nh. M i c quan đ n v đ u có nh ng tiêu chu n khác nhau

ẹ ườ VD: công ty bánh k o Tiên Dung th ng s d ng các tiêu chu n nh : s l

ượ ẩ ụ ố ượ ẹ ố ượ ử ụ ẹ ng bánh k o đ c tiêu th .S l ư ố ượ ng ẹ ng bánh k o

ệ ữ ặ ẩ ượ ự ị t gi a các tiêu chu n đã đ t ra và ẩ c s khác bi

ệ ả

ấ ả s n xu t bánh k o trong 1 ngày. S l ồ ạ còn t n l ệ ớ ả ướ ế B c 2: so sánh k t qu công vi c v i tiêu chu n ị ả ướ B c này giúp nhà qu n tr xác đ nh đ ự ế ế k t qu công vi c th c t ặ ể ố ự ề

ả ệ ệ ủ ẩ

ộ ậ ố ẽ ề ể ư ị ườ

ộ ả ườ ự ả t 2013. Ng

ế ượ ế

ả ộ t đ ư ự ế ộ ậ ả c k t qu chính xác nhân viên mình có hoàn thành đ trong tháng này nhân viên ch hoàn thành đ

ư ậ ế ầ ầ ộ ộ  công ty may m c Hoàng giám đ c mu n ki m tra b ph n nhân s v quá trình ố làm vi c và hiêu qu làm vi c c a nhân viên. Giám đ c s đ ra các tiêu chu n đó là ị ầ ng trong d p trong tháng này công ty ph i may xong 1000 b qu n áo đ đ a ra th tr ệ ủ ể ế i qu n lý b ph n nhân s ph i ki m tra quá trình làm vi c c a nhân t ượ c viên hàng ngày sau đó bi ượ ỉ ầ 1000 b qu n áo không nh ng th c t c 900 b qu n áo nh v y các nhân viên còn may thi u 100 b qu n áo

ự ề ệ ố ớ ẩ B c 3: đi u ch nh s khác bi t đ i v i tiêu chu n

ướ ả ỉ ể ự ố

ự ự ế ạ ộ ề ệ ặ ỉ ướ ề ho c đi u ch nh l c cu i cùng trong ạ i các tiêu

ị ể ầ ẩ

ệ ệ Nhà qu n tr có th th c hi n 1 trong 2 cách sau khi th c hi n b ỉ quá trình ki m tra đó là đi u ch nh các ho t đ ng th c t chu n ban đ u Tìm ra nguyên nhân c a s khác bi

ấ ẩ ữ ế ủ ự  Do tiêu chu n ban đ u quá cao ho c ng ặ ầ ả t gi a k t qu và tiêu chu n: ượ ạ c l ẩ i quá th p

ả ế ượ ổ ổ ự ể ự c, thay đ i b sung nhân s đ quá trình th c

ậ ợ ệ  Do nhà qu n tr thay đ i chi n l ổ ị ơ i và chính xác h n hi n thu n l

ả ả ẽ ư ườ ạ VD: t ví d trên ng i qu n lý s ph i tìm ra nguyên nhân t

ộ

ễ

ườ ệ ệ ộ

ụ ệ ư ố ặ ử ụ ằ ạ ắ ệ ố ở ỉ

i sao không hoàn ả ự thành và phát hi n ra nguyên nhân không hoàn thành là do b phân nhân s qu n lý ườ ụ ậ t p nói ng t t các nhân viên hay đi làm tr , trong quá trình làm th nhân viên ch a t ẽ ề ả ể i qu n lý s đi u chuy n ho c s d ng đi n tho i di đ ng đ trò chuy n sau đó ng ộ ề ể ch nh nhân viên b ng cách nh c nh , khi n trách 1 s nhân viên và đ ra n i quy các ứ ử ạ ố ớ hình th c x ph t đ i v i các nhân viên vi ph m ư ứ ủ ớ ể ệ ể ể ạ Câu 19: So sánh u đi m c a ki m tra hi n nay v i các hình th c ki m tra

khác.

ơ ả ủ ắ ộ ệ

ắ ộ t n i dung c b n c a các nguyên t c thu c h ả ố ệ ệ ể Câu 20: Hãy trình bày tóm t ữ th ng ki m tra h u hi u (hi u qu ).

ể ủ ổ ứ ậ + Chính xác; ệ ố H th ng ki m tra chính xác làm cho các thành viên c a t ch c tin c y và t oạ

ra thông tin h p lýợ .

17

ế ậ ể ả ị H th ng thông tin không chính xác có th làm cho nhà qu n tr thi u t p trung

ự ệ ố ệ . trong quá trình th c hi n

ả ố ớ ấ ữ ưở VD: công ty s n xu t s a Fami m đ t khen th

ể ả ờ

ở ợ ệ ố ấ ể ưở ố ắ ệ ỉ ng đ i v i các nhân viên làm t, đ t hi u qu cao. Nh vào h th ng ki m tra chính xác công ty có th khen ng và c g ng làm vi c chăm ch . i làm cho các nhân viên r t tin t ệ ạ ườ ng đúng ng ệ ố vi c t ưở th

ố ẹ

ư ọ ạ ầ ả ẹ ế ư i ch a bi

Vd: công ty bánh k o h i hà mu n tăng thêm s n ph m bánh k o trong d p t t chính xác nhu c u th tr ư ắ

ẩ ả ố ấ ồ ạ ả

ế ị ộ ườ ề ạ ọ ồ ệ i nh ng h l ị ườ i nhân viên làm công tác này do ch a n m rõ tình hình th tr ế ố t s n ph m đ n khi ra th tr i tiêu dùng không a chu ng lo i sp đó làm hàng hóa t n đ ng quá nhi u thi ị ế ả ẩ t ư ế ị ườ ng hi n nay nh th nào? ng đã báo cáo cho ị ườ ng ệ ạ t h i

ắ ớ s p t ườ Ng giám đ c. giám đ c quy t đ nh cho s n xu t ư ng cho công ty.

ờ ị + K p th i:

ờ ể ừ ả ộ ị ể

ị ạ ộ ấ ế ế ả ả Cung c p thông tin k p th i đ các nhà qu n tr ngăn ng a các tác đ ng có th ủ ổ ứ . ưở ch c ng đ n k t qu ho t đ ng c a t nh h

ở ườ ậ ượ

ấ ề ả ồ

ưở ử ả ồ

ể ở ố ị ị

ừ ng nh n đ c thông tin t ng ạ ỏ ề ạ ướ c đã th i các lo i v đi u và các lo i n ướ ế c và s c kh e c a ng ậ ườ ng đ n ngu n n ộ ễ ả ườ i dân là công ty s n VD: s tài nguyên và môi tr ả ướ c th i ra sông h xung xu t đi u Bình Ph ườ ỏ ủ ứ quanh ma không qua x lý làm nh h i ờ ờ ử ộ dân. Do đó s tài nguyên k p th i c đ i ngũ cán b xu ng t n n i ki m tra và k p th i ể ế ụ ử x lý công ty nay ngăn không đ ti p t c làm ô nhi m môi tr ơ ng

ế + Ti ệ t ki m

ể ả ươ ứ ả ớ ế ng x ng v i k t qu thu đ ượ ừ c t công

. ạ ộ Chi phí cho ho t đ ng ki m tra ph i t ể tác ki m tra

ế ượ ề

ả ơ

ả ể ễ ả ỹ

ậ ọ ố ỉ ế ể ả ỏ

ể ễ ấ ụ ừ ả ể ví d công ty s n xu t đi u làm ô nhi m Vd: đ thu đ c k t qu ki m tra t ứ ậ ộ ườ ố ng thì đ i ngũ nhân viên ph i xu ng t n n i tìm hi u, phân tích đánh giá m c môi tr ượ ễ ộ c đ ô nhi m, xem xét k xem có ph i do công ty đó làm ô nhi m th t k, mu n làm đ ợ công tác đó thì đòi h i ph i có chi phí phù h p đ khuy n khích h chăm ch hoàn thành công vi c.ệ

+ Linh ho tạ

ệ ố ỉ ươ ứ ổ ớ ự ng ng v i s thay đ i

ạ ơ ộ ả ế ủ ợ ể H th ng ki m tra ph i linh ho t, có th đi u ch nh t ậ ụ i và t n d ng l ể ề ớ . ữ i th c a nh ng c h i m i ấ ợ b t l

ườ ể ả ờ VD: trong công ty bánh k o A ng i qu n lý làm công tác ki m tra gi

ậ

ộ ệ ườ ệ ệ ả

ể

ớ ụ ượ ư ị ườ ệ ả ệ ẩ ấ ớ ẹ ệ ủ c a các nhân viên thì phát hi n nhân viên X bên b ph n th ề ấ ớ v r t s m, công vi c giao cho thì trì tr không hi u qu vì v y ng ị đ nh cho nhân viên X thôi vi c và tuy n thêm nhân viên m i vào thay v trí đó đem l năng su t làm vi c cao, các s n ph m m i liên t c đ ệ làm vi c ễ ườ ng xuyên đi làm tr mà ế ả ậ i qu n lý quy t ị ạ i ng. c đ a ra th tr

18

+ d hi u ễ ể :

ệ ố ế ẽ ể ể ụ H th ng ki m tra s không có tác d ng n u các cá nhân liên quan không hi u

ề ệ ố v h th ng này .

ệ ố ứ ạ ữ ể ể H th ng ki m tra quá ph c t p có th gây ra nh ng s su t không đáng có, làm

ấ ọ ể ỏ ậ ế ơ ấ ả nhân viên th t v ng, th m chí có th b qua trong quá trình gi ệ . i quy t công vi c

ả ợ ẩ ể + Tiêu chu n ki m tra ph i h p lý

ư ể ẩ

ả ợ ẽ ượ ạ ẩ ợ ự ả H th ng ki m tra và các tiêu chu n đ a ra ph i h p lý và có kh năng th c ượ ự ộ c s đ ng

ệ ố ệ ế c n u các tiêu chu n quá cao và không h p lý s không t o đ hi n đ ẩ viên thúc đ y nhân viên .

ề ả

ạ ọ ả

c gi ả ậ ế

ư ậ ườ ỉ ề ệ ỏ ướ ố ậ ẩ Vd: giám đ c công ty n i khát Pep Si đ ra tiêu chu n đ i v i b ph n ề ự ặ ử ằ nhân s là tât c nhân viên đ u ph i có b ng c nhân đ i h c ho c sau đ i h c, ngày ượ ủ ệ ứ ả làm vi c 9 ti ng, th b y ch nh t không đ c ngh . Nh v y tiêu chu n này không ả ợ h p lý làm cho các nhân viên m t m i, chán n n, nhi u ng ố ớ ộ ạ ọ ẩ ể i đã xin chuy n công tác.

ứ ế ạ + Căn c vào k ho ch c a t ủ ổ ứ ch c

ế ả

ả ậ ậ ủ ố ượ ể ị ị ấ ch c và theo c p b c c a đ i t ế ố ể Nhà qu n tr ph i xác l p các y u t ng đ ủ ạ ki m tra theo k ho ch và theo quy mô c a ể ể ả ượ c ki m tra vì nhà qu n tr không th ki m

ổ ứ t ạ ộ ọ tra m i ho t đ ng c a t ủ ổ ứ . ch c

ả Vd: trong đ t tăng s n ph m cho d p t

ợ ệ ủ ể ể ỉ ả ỗ

ố ự ẽ ể ư ề ậ ậ

ườ ờ ả ệ ủ ng xuyên đi tr đ nhân viên nào th

ậ ẽ ệ ả ườ ố ộ ữ ị ế ủ ẩ t c a công ty s a vinamilk đ ki m tra ườ ả i qu n lý ch qu n lý quá trình làm vi c c a nhân viên giám đ c ph i phân ra m i ng ộ ộ 1 b ph n nh trong b ph n nhân s s ki m tra v quá trình làm vi c c a nhân viên, ờ ễ ể th i gian làm vi c nhân viên nào đi làm đúng gi ủ ừ ừ đó ng t i qu n lý c a t ng b ph n s báo cáo lên giám đ c.

ể ạ ọ c s khác bi

i nh ng đi m quan tr ng đ xác đ nh đ ả ể ợ ể ừ ượ ự ạ ộ ị ượ ủ ế ể ữ ệ + Th c hi n ki m tra l ả ự ế và k t qu mong đ i đ t đó đánh giá đ ệ t c ho t đ ng c a toàn

ự ữ ế gi a k t qu th c t ộ ổ ứ ch c b t

ạ ủ ặ Vd: trong b n k ho ch đ ra c a công ty may m c nam là trong tháng này s

ả ộ ư ể

ầ

ề ể ư ỉ ỉ ượ ề ể ẽ ự ng nh ng qua quá trình ki m tra thì th c ư ậ c 800 bô qu n áo nh v y các nhân viên ẽ ế ượ c do nhân viên t đ đó ki m tra s bi

ộ ế ị ườ ầ may xong 1000 b qu n áo đ đ a ra th tr ượ ế t trong tháng này công ty ch hoàn thành đ ể ừ đã không hoàn thành đ c ch tiêu đ ra đ t ệ ậ nào b ph n nào không hoàn thành công vi c

ạ ộ ầ ượ ỉ ạ ộ ể ị ề + Ho t đ ng đi u ch nh c n đ c xác đ nh trong ho t đ ng ki m tra

ệ ố ữ ị ượ ệ ấ

ể ả ư ệ ủ ự c d u hi u c a s khác bi ế ệ ể ề ớ t so v i ệ i pháp đ đi u ch nh các sai l ch( n u không có vi c này

H th ng ki m tra không nh ng xác đ nh đ ạ ỉ ể ả ế k ho ch mà ph i đ a ra gi thì ki m tra không có ý nghĩa)

19

ư ộ

ụ ặ ư trên sau khi ki m tra bi ậ ể ả

ộ , trong quá trình làm vi c th

ự ườ ả ườ ệ đó giám đ c s đ a ra gi

ế ượ t đ ệ ệ ng làm vi c riêng nói chuy n s ể i pháp khi n trách ng ứ ử ạ ồ ạ ị

ậ ở c b ph n nào Vd: nh vd công ty may m c nam ố ệ t nhân không hoàn thành nhi m v nh do b ph n nhân s qu n lý công vi c không t ệ ử ễ ờ ệ viên hay đi làm tr gi ố ẽ ư ả ừ ộ ụ i qu n lý d ng đi n tho i di đ ng t ắ ụ ể ờ ư nhân viên và đ ng th i đ a ra quy đ nh c th và các hình th c x ph t nghiêm kh c ố ớ đ i v i nhân viên .