®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §on Kim ThiÕt
phÇn a:
cÊu tróc ®Ò thi tèt nghiÖp thpt n¨m 2009
m«n ®Þa lÝ
(Cc Kho thí và Kim ñnh cht lng B GD&ðTcông b" tháng 11/2008)
I. PHN CHUNG CHO TT C THÍ SINH (8,0 ðIM)
Câu I. (3,0 ñim)
ð a lý t% nhiên
 V trí ña lý, phm vi lãnh th.
 Lch s hình thành và phát trin lãnh th.
 ð t nư"c nhi#u ñ%i núi.
 Thiên nhiên chu )nh hư*ng sâu s-c c.a bin.
 Thiên nhiên nhi0t ñ"i 1m gió mùa
 Thiên nhiên phân hóa ña dng.
 S d6ng và b)o v0 tài nguyên thiên nhiên.
 B)o v0 môi trư;ng và phòng ch=ng thiên tai.
ð a lý dân cư
 ð>c ñim dân s= và phân b dân cư.
 Lao ñ?ng vi0c làm.
 ðô th hóa.
Câu II. (2,0 ñim)
Chuyn d ch cơ c/u kinh t1
ð a lý các ngành kinh t1
M?t s= v n ñ# phát trin và phân b= nông nghi0p (ñ>c ñim n#n nông
nghi0p, v n ñ# phát trin nông nghi0p, v n ñ# phát trin ngành th.y s)n và lâm
nghi0p, t chBc lãnh th nông nghi0p).
M?t s= v n ñ# phát trin và phân b= công nghi0p (cơ c u ngành công
nghi0p, v n ñ# phát trin m?t s= ngành công nghi0p trEng ñim, v n ñ# t chBc
lãnh th công nghi0p.
M?t s= v n ñ# phát trin và phân b= các ngành dch v6 (giao thông vFn t)i
và thông tin liên lc, thương mi, du lch).
Câu III. (3,0 ñim)
ð a lý các vùng kinh t1
ht t p:/ / onbai.vn
®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §on Kim ThiÕt
 V n ñ# khai thác thH mnh * trung du và mi#n núi B-c B?.
 V n ñ# chuyn dch cơ c u kinh tH theo ngành * ñ%ng bJng sông H%ng.
 V n ñ# phát trin kinh tHxã h?i * B-c Trung B?
 V n ñ# phát trin kinh tH  xã h?i * duyên h)i Nam Trung B?.
 V n ñ# khai thác thH mnh * Tây Nguyên.
 V n ñ# khai thác lãnh th theo chi#u sâu * ðông Nam B?.
 V n ñ# s d6ng hNp lý và c)i to tO nhiên * ñ%ng bJng sông Cu Long.
 V n ñ# phát trin kinh tH, an ninh qu=c phòng * Bin ðông và các ñ)o, quRn
ñ)o.
 Các vùng kinh tH trEng ñim.
ð a lý ñ a phương (ñ a lý t8nh, thành ph9)
II. PHN RIÊNG (2,0 ðIM)
Thí sinh hEc chương trình nào thì chS ñưNc làm câu dành riêng cho chương
trình ñó (câu IV.a ho>c IV.b).
Câu IV.a. theo chương trình ChuAn (2,0 ñim)
N?i dung nJm trong chương trình Chu1n ñã nêu * trên.
Câu IV.b. Theo chương trình Nâng cao (2,0 ñim)
N?i dung nJm trong chương trình Nâng cao. Ngoài phRn n?i dung ñã nêu *
trên, b sung các n?i dung sau ñây:
 Ch t lưNng cu?c s=ng (thu?c phRn ða lý dân cư).
Tăng trư*ng tng s)n ph1m trong nư"c (thu?c phRn ða lý kinh tH Chuyn
dch cơ c u kinh tH.
 V=n ñ t và s d6ng v=n ñ t (thu?c phRn ða lý kinh tH M?t s= v n ñ# phát
trin và phân b= nông nghi0p).
 V n ñ# lương thOc, thOc ph1m * ñ%ng bJng sông Cu Long (thu?c phRn ða
lý kinh tH  ða lý các vùng kinh tH).
+ Lưu ý : Vi0c kim tra các kW năng ña lý ñưNc kHt hNp khi kim tra các n?i dung
nói trên. Các kW năng ñưNc kim tra g%m:
 KW năng v# b)n ñ%: ñEc b)n ñ% * Atlat ða lý Vi0t Nam (không vZ lưNc ñ%).
Yêu cRu s d6ng Atlat ða lý Vi0t Nam do Nhà xu t b)n Giáo d6c phát hành t]
năm 2005 tr* li ñây.
 KW năng v# biu ñ%: vZ, nhFn xét và gi)i thích; ñEc biu ñ% cho trư"c.
 KW năng v# b)ng s= li0u: tính toán, nhFn xét.
ht t p:/ / onbai.vn
®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §on Kim ThiÕt
PhÇn B
kiÕn thøc c¬ b¶n
I. PhÇn chung cho tÊt c¶ thÝ sinh (8,0 ®iÓm)
C©u I. (3,0 ®iÓm)
§Þa lÝ tù nhiªn ViÖt Nam
VÞ trÝ ®Þa lÝ, ph¹m vi lnh thæ
1. VÞ trÝ ®Þa lÝ
 N−íc ViÖt Nam n»m ë r×a phÝa ®«ng cña b¸n ®¶o §«ng D−¬ng, gÇn trung t©m cña
khu vùc §«ng Nam ¸.
+ Trªn ®Êt liÒn gi¸p : Trung Quèc, L0o, C¨mpuchia;
+ Trªn biÓn gi¸p : Trung Quèc, C¨mpuchia, Philippin, Malaixia, Brun©y, In®«
nªxia, Xingapo, Th¸i Lan.
 PhÇn trªn ®Êt liÒn :
§iÓm cùc VÜ ®é/Kinh
®é
§Þa ®iÓm
B¾c 23
o
23'B XB Lòng Có, huyÖn §ång V¨n, tØnh H0 Giang
Nam 8
o
34'B XB §Êt Mòi, huyÖn Ngäc HiÓn, tØnh C0 Mau
T©y 102
o
09'§ XB SÝn ThÇu, huyÖn M−êng NhÐ, tØnh §iÖn Biªn
§«ng 109
o
24'§ XB V¹n Th¹nh, huyÖn V¹n Ninh, tØnh Kh¸nh Ho0
 PhÇn trªn biÓn : hÖ täa ®é ®Þa lÝ kÐo d0i tíi tËn kho¶ng vÜ ®é 6
o
50'B v0 tõ kho¶ng kinh
®é 101
o
§ ®Õn trªn 117
o
20' § t¹i BiÓn §«ng.
 Kinh tuyÕn 105
0
§ ch¹y qua n−íc ta, nªn ®¹i bé phËn lBnh thæ n»m trong khu vùc mói
giê thø 7.
2. Ph¹m vi lnh thæ
a) Vïng ®Êt : gåm to0n bé phÇn ®Êt liÒn v0 c¸c h¶i ®¶o, tæng diÖn tÝch : 331.212km
2
.
 Biªn giíi trªn ®Êt liÒn :
+ H¬n 4500 km (®−êng biªn giíi ViÖt Nam  Trung Quèc d0i h¬n 1400 km, ViÖt Nam 
L0o d0i gÇn 2100 km, ViÖt Nam  Campuchia d0i h¬n 1100 km). PhÇn lín biªn giíi n»m ë
miÒn nói, cßn l¹i n»m ë vïng ®ång b»ng.
+ PhÇn lín biªn giíi n−íc ta n»m ë khu vùc miÒn nói. ViÖc th«ng th−¬ng víi c¸c n−íc
l¸ng giÒng ®−îc tiÕn h0nh qua c¸c cöa khÈu.
 §−êng bê biÓn : 3260 km, ch¹y tõ Mãng C¸i (Qu¶ng Ninh) ®Õn H0 Tiªn (Kiªn
Giang).
 Cã h¬n 4000 hßn ®¶o lín nhá
+ PhÇn lín l0 c¸c ®¶o ven bê.
+ Hai quÇn ®¶o ë ngo0i kh¬i xa trªn BiÓn §«ng : quÇn ®¶o Ho0ng Sa (thuéc th0nh phè
§0 N½ng) v0 quÇn ®¶o Tr−êng Sa (thuéc tØnh Kh¸nh Ho0).
b) Vïng biÓn
ht t p:/ / onbai.vn
®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §on Kim ThiÕt
 Vïng biÓn cña n−íc ta gåm : néi thuû, lBnh h¶i, vïng tiÕp gi¸p lBnh h¶i, vïng ®Æc
quyÒn vÒ kinh tÕ v0 thÒm lôc ®Þa.
+ Néi thuû l0 vïng n−íc tiÕp gi¸p víi ®Êt liÒn, ë phÝa trong ®−êng c¬ së.
+ LBnh h¶i l0 vïng biÓn thuéc chñ quyÒn quèc gia trªn biÓn, cã chiÒu réng 12 h¶i lÝ (1
h¶i lÝ = 1852 m).
+ Vïng tiÕp gi¸p lBnh h¶i
•L0 vïng biÓn ®−îc quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn chñ quyÒn cña
n−íc ven biÓn, réng 12 h¶i lÝ.
•Trong vïng n0y, nh0 n−íc ta cã quyÒn thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó ®¶m b¶o an
ninh, quèc phßng, kiÓm so¸t thuÕ quan, c¸c quy ®Þnh vÒ y tÕ, m«i tr−êng, nhËp
c−...
+ Vïng ®Æc quyÒn vÒ kinh tÕ
•L0 vïng tiÕp liÒn víi lBnh h¶i v0 hîp víi lBnh h¶i th0nh mét vïng biÓn réng 200
h¶i lÝ tÝnh tõ ®−êng c¬ së.
•ë vïng n0y, nh0 n−íc ta cã chñ quyÒn ho0n to0n vÒ kinh tÕ nh−ng vÉn ®Ó c¸c
n−íc kh¸c ®−îc ®Æt èng dÉn dÇu, d©y c¸p ngÇm v0 t0u thuyÒn, m¸y bay n−íc
ngo0i ®−îc tù do vÒ h0ng h¶i v0 h0ng kh«ng theo C«ng −íc quèc tÕ quy ®Þnh.
+ ThÒm lôc ®Þa
•L0 phÇn ngÇm d−íi biÓn v0 lßng ®Êt d−íi ®¸y biÓn thuéc phÇn lôc ®Þa kÐo d0i,
më réng ra ngo0i lBnh h¶i cho ®Õn bê ngo0i cña r×a lôc ®Þa, cã ®é s©u kho¶ng
200 m hoÆc h¬n n÷a.
•Nh0 n−íc ta cã chñ quyÒn ho0n to0n vÒ mÆt th¨m dß, khai th¸c, b¶o vÖ v0 qu¶n
lÝ c¸c t0i nguyªn thiªn nhiªn ë thÒm lôc ®Þa ViÖt Nam.
 Vïng biÓn ViÖt Nam cã diªn tÝch kho¶ng 1 triÖu km
2
t¹i BiÓn §«ng.
c) Vïng trêi
 L0 kho¶ng kh«ng gian kh«ng giíi h¹n ®é cao bao trïm lªn trªn lBnh thæ n−íc ta.
 Trªn ®Êt liÒn ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®−êng biªn giíi.
 Trªn biÓn l0 ranh giíi bªn ngo0i cña lBnh h¶i v0 kh«ng gian c¸c ®¶o.
3. ý nghÜa cña vÞ trÝ ®Þa lÝ ViÖt Nam
a) nghÜa tù nhiªn
− VÞ trÝ ®Þa lÝ ®B quy ®Þnh ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thiªn nhiªn n−íc ta mang tÝnh chÊt
nhiÖt ®íi Èm giã mïa.
+ N»m ho0n to0n trong vïng nhiÖt ®íi ë b¸n cÇu B¾c nªn cã nÒn nhiÖt ®é cao.
+ N»m trong khu vùc th−êng xuyªn chÞu ¶nh h−ëng cña giã MËu dÞch v0 giã mïa ch©u
¸ nªn khÝ hËu cã hai mïa râ rÖt.
+ ChÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c cña biÓn nªn th¶m thùc vËt bèn mïa xanh tèt.
− N−íc ta n»m ë vÞ trÝ tiÕp gi¸p gi÷a lôc ®Þa v0 ®¹i d−¬ng liÒn kÒ víi v0nh ®ai sinh
kho¸ng Th¸i B×nh D−¬ng v0 v0nh ®ai sinh kho¸ng §Þa Trung H¶i, trªn ®−êng di l−u v0 di c−
cña nhiÒu lo0i ®éng thùc vËt nªn cã nhiÒu t0i nguyªn kho¸ng s¶n v0 t0i nguyªn sinh vËt v«
cïng quý gi¸.
− VÞ trÝ v0 h×nh thÓ n−íc ta ®B t¹o nªn sù ph©n ho¸ ®a d¹ng cña tù nhiªn gi÷a miÒn B¾c
víi miÒn Nam, gi÷a miÒn nói v0 ®ång b»ng, ven biÓn, h¶i ®¶o.
− N−íc ta còng n»m trong vïng cã nhiÒu thiªn tai : bBo, lò lôt, h¹n h¸n th−êng x¶y ra
h»ng n¨m.
ht t p:/ / onbai.vn
®Ò c−¬ng «n tËp tèt nghiÖp thpt n¨m 2009 m«n ®Þa lÝ
Tr−êng THPT TrÇn H−ng §¹o Gi¸o viªn: §on Kim ThiÕt
b) nghÜa kinh tÕ, v¨n ho¸
−
x héi v quèc phßng
 VÒ kinh tÕ
+ ViÖt Nam n»m trªn ngB t− ®−êng h0ng h¶i v0 h0ng kh«ng quèc tÕ quan träng, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho n−íc ta giao l−u víi c¸c n−íc trong khu vùc v0 trªn thÕ giíi.
+ N−íc ta cßn l0 cöa ngâ më lèi ra biÓn thuËn tiÖn cho c¸c n−íc L0o, c¸c khu vùc §«ng
B¾c Th¸i Lan v0 Campuchia, T©y Nam Trung Quèc.
+ VÞ trÝ ®Þa lÝ thuËn lîi cña n−íc ta cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn c¸c
ng0nh kinh tÕ, c¸c vïng lBnh thæ, t¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, héi nhËp víi c¸c
n−íc trªn thÕ giíi, thu hót vèn ®Çu t− cña n−íc ngo0i.
 VÒ v¨n ho¸  xB héi : vÞ trÝ ®Þa lÝ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho n−íc ta chung sèng ho0
b×nh, hîp t¸c h÷u nghÞ v0 cïng ph¸t triÓn víi c¸c n−íc, ®Æc biÖt l0 víi c¸c n−íc l¸ng giÒng v0
c¸c n−íc trong khu vùc §«ng Nam ¸.
VÒ an ninh, quèc phßng:
+ N−íc ta cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng ë vïng §«ng Nam ¸, mét khu vùc kinh tÕ
rÊt n¨ng ®éng v0 nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®éng chÝnh trÞ trªn thÕ giíi.
+ BiÓn §«ng ®èi víi n−íc ta l0 mét h−íng chiÕn l−îc quan träng trong c«ng cuéc x©y
dùng, ph¸t triÓn kinh tÕ v0 b¶o vÖ ®Êt n−íc.
LÞch sö h×nh thnh v ph¸t triÓn lnh thæ ViÖt Nam
1. Giai ®o¹n TiÒn Cambri
L0 giai ®o¹n h×nh th0nh nÒn mãng ban ®Çu cña lBnh thæ ViÖt Nam víi c¸c ®Æc ®iÓm :
a) Giai ®o¹n cæ nhÊt v kÐo di nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn lnh thæ ViÖt Nam
 DiÔn ra trong kho¶ng 2 tØ n¨m, kÕt thóc c¸ch ®©y 542 triÖu n¨m.
 C¸c ®¸ biÕn chÊt cæ : cã ë Kon Tum, Ho0ng Liªn S¬n.
b) DiÔn ra trong mét ph¹m vi hÑp trªn phÇn lnh thæ n−íc ta hiÖn nay
 TËp trung ë khu vùc nói cao Ho0ng Liªn S¬n v0 Trung Trung Bé.
c) ¸c ®iÒu kiÖn cæ ®Þa lÝ cßn rÊt s¬ khai v ®¬n ®iÖu
 XuÊt hiÖn th¹ch quyÓn, líp khÝ quyÓn rÊt máng.
 Thñy quyÓn b¾t ®Çu xuÊt hiÖn.
 Sinh vËt cßn ë d¹ng s¬ khai nguyªn thñy (t¶o, ®éng vËt th©n mÒm)
2. Giai ®o¹n Cæ kiÕn t¹o
Cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn lÞch sö ph¸t triÓn cña tù nhiªn n−íc ta.
a) DiÔn ra trong thêi gian kh¸ di
 KÐo d0i tíi 475 triÖu n¨m.
 ChÊm døt c¸ch ®©y 65 triÖu n¨m.
b) Cã nhiÒu biÕn ®éng m¹nh mÏ nhÊt trong lÞch sö ph¸t triÓn tù nhiªn n−íc ta
 Cã c¸c k× vËn ®éng t¹o nói : Calª®«ni, HÐcxi ni (®¹i Cæ sinh) ; In®«nªxini, Kimªri
(Trung sinh).
 §Êt ®¸ rÊt cæ, cã c¶ : trÇm tÝch, macma, biÕn chÊt.
 C¸c ®¸ trÇm tÝch ph©n bè réng kh¾p trªn lBnh thæ
+ §¸ v«i tuæi §ªv«n v0 Cacbon  Pecmi cã nhiÒu ë miÒn B¾c.