intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Đề tài: Vai trò chủ đạo của Kinh tế Nhà nước.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

37
lượt xem
4
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Thế kỷ 21 đang diễn ra trước mắt chúng ta với nhiều thách thức và cơ hội, đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và với kinh tế nhà nước ta - một thành phần kinh tế chủ đạo nói riêng.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Vai trò chủ đạo của Kinh tế Nhà nước.

  1. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Më ®Çu ThÕ kû 21 ®ang diÔn ra tr­íc m¾t chóng ta víi nhiÒu th¸ch thøc vµ c¬ héi, ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ víi kinh tÕ nhµ n­íc ta - mét thµnh phÇn kinh tÕ chñ ®¹o nãi riªng. Tõ n¨m 1986 ®Õn nay, §¹i héi lÇn thø VI vµ §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng ®Òu x¸c ®Þnh kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, tuy nhiªn quan ®iÓm ®ã ®­îc x¸c ®Þnh theo t­ duy míi. §Æc biÖt trong thêi k× ®æi míi ngµy nay, ®øng tr­íc c¬n giã héi nhËp cña khu vùc vµ thÕ giíi th× viÖc x¸c ®Þnh chç ®øng cña TPKT nµy ®ang trë thµnh vÊn ®Ò cã ý nghÜa thùc tiÔn quan träng vµ cÊp b¸ch. §Ó t×m hiÓu nh÷ng thµnh tùu to lín mµ TPKT nµy ®· ®¹t ®­îc, còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ cßn thiÕu sãt, nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u trong viÖc s¾p xÕp l¹i thµnh phÇn - c¬ cÊu, sù thay ®æi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt - qu¶n lý, ph­¬ng ch©m chØ ®¹o trong c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña kinh tÕ Nhµ n­íc, t«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn cøu d­íi gãc ®é mét bµi tËp lín. Néi dung bµi viÕt gåm 2 phÇn: PhÇn I: Quan niÖm vÒ Kinh tÕ Nhµ n­íc PhÇn II: Vai trß chñ ®¹o cña Kinh tÕ Nhµ n­íc. Néi dung I-Quan niÖm vÒ kinh tÕ nhµ n­íc §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng céng s¶n ViÖt nam x¸c ®Þnh n­íc ta hiÖn nay dùa trªn 3 h×nh thøc së h÷u c¬ b¶n lµ: Së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u t­ nh©n h×nh thµnh nªn 6 thµnh phÇn kinh tÕ víi nh÷ng h×nh thøc tæ chøc kinh doanh ®a d¹ng, ®an xen hçn hîp, ®ã lµ: Kinh tÕ Nhµ n­íc, Kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc, kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ n­íc lµ thµnh phÇn kinh tÕ mµ vèn vµ TLSX thuéc së h÷u nhµ n­íc; Bao gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ n­íc nh­; ®Êt ®ai, hÇm má, rõng biÓn, ng©n s¸ch, c¸c quü dù tr÷, ng©n hµng nhµ n­íc, hÖ thèng b¶o hiÓm, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi. C¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ bé phËn quan träng nhÊt cña kinh tÕ Nhµ n­íc, gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt, ®i ®Çu trong viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt, c«ng nghÖ, nªu cao g­¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng hiÖu qu¶ kinh tÕ- x· héi vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. Ph©n lo¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc +C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn, nh»m ®¶m b¶o phóc lîi x· héi nh­ c¸c linh vùc s¶n xuÊt phôc vô cho quèc phßng, an ninh, y tÕ, gi¸o dôc. +C¸c doanh nghiÖp kinh doanh nh»m môc tiªu lîi nhuËn. ®ãng vai trß quan träng träng gãp phÇn lµm t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. 1
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chó ý ph©n biÖt kinh tÕ Nhµ n­íc víi doanh nghiÖp nhµ n­íc. Doanh nghiÖp nhµ n­íc chØ lµ mét bé phËn quan träng cña kinh tÕ nhµ n­íc. Cßn kinh tÕ nhµ n­íc lµ ®Æc tr­ng cña mét lo¹i h×nh së h÷u. Con ®­êng h×nh thµnh kinh tÕ Nhµ n­íc: Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng míi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. Quèc h÷u ho¸ c¸c doanh nghiÖp t­ b¶n t­ nh©n hoÆc gãp vèn cæ phÇn khèng chÕ víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. *Ph©n biÖt kinh tÕ Nhµ n­íc ë ViÖt nam víi kinh tÕ Nhµ n­íc cña CNTB ®éc quyÒn. ViÖt nam ®ang qu¸ ®é lªn CNXH bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn cña CNTB, nªn tÊt yÕu tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ Nhµ n­íc giÏ vai trß chñ ®¹o, lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn së h÷u toµn d©n vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Nhµ n­íc chuyªn chÝnh v« s¶n ®¹i diÖn cho nh©n d©n qu¶n lý nã. Nhµ n­íc ta lµ nhµ n­íc cña d©n, v× d©n vµ do d©n. Cßn d­íi CNTB ®éc quyÒn, nÒn kinh tÕ chÞu sù thèng trÞ cña c¸c tæ chøc ®éc quyÒn, ph­¬ng thøc s¶n xuÊt TBCN dùa trªn c¬ së cña chÕ ®é t­ h÷u t­ nh©n TBCN vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Nhµ n­íc lµ nhµ n­íc t­ s¶n, phôc vô cho lîi Ých cña giai cÊp t­ s¶n, b¶n chÊt cña nhµ n­íc t­ s¶n vÉn lµ bäc lét lao ®éng lµm thuª II-Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc gi÷a vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt nam, lµ lùc l­îng vËt chÊt quan träng vµ lµ c«ng cô ®Ó Nhµ n­íc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. Trong thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp cña nhµ n­íc gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt, ®i ®Çu trong viÖc øng dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, nªu g­¬ng vÒ n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ chÊp hµnh luËt ph¸p. BiÓu hiÖn vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc KTNN gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n thÓ hiÖn chñ yÕu trªn c¸c mÆt: - Lµ ®ßn bµy kinh tÕ quan träng thóc ®Èy t¨ng tr­ëng quan träng vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi. Nã chiÕm gi÷ c¸c ngµnh nghÒ mòi nhän, then chèt cña nÒn kinh tÕ, cã kh¶ n¨ng chi phèi m«i tr­êng x· héi vµ ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ. - KTNN gãp phÇn hÕt søc quan träng vµo viÖct¹o ra s¶n phÈm cho x· héi vµ nguån thu ng©n s¸ch, t¹o ra nguån lùc ®¸ng kÓ trong tay nhµ n­íc ®Ó ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Bªn c¹nh ®ã, KTNN cßn ®¶m b¶o søc s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô xuÊt, nhËp khÈu ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi nh­ viÖc lµm, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng, gi¶m thiÓu nh÷ng tiªu cùc trong ®êi sèng. 2
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. B»ng nhiÒu h×nh thøc hç trî, gióp ®ì c¸c TPKT kh¸c cïng ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN, tÝnh chÊt nµy cña KTNN xuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ chiÕn l­îc vµ kh¶ n¨ng chi phèi ®Õn m«i tr­êng kinh tÕ - x· héi. Cã nh÷ng ngµnh cã vai trß quan träng nh­ lµ nh÷ng yÕu tè ®¶m b¶o, t¸c nh©n kÝch thÝch cho sù ph¸t triÓn c¸c ngµnh kh¸c nh­ giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin liªn l¹c… song do tÝnh chÊt cña nh÷ng ngµnh nµy mµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c hoÆc lµ kh«ng ®ñ vèn, hoÆc lµ gÆp khã kh¨n vÒ qu¶n lý trong thu håi vèn, thu lîi nhuËn nªn kh«ng ®Çu t­. §Ó khuyÕn khÝch mäi TPKT ®Çu t­ s¶n xuÊt khu vùc KTNN ®øng ra tæ chøc x©y dùng nh÷ng c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc th­îng tÇng, t¹o m«i tr­êng ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. ë ®©y vai trß chñ ®¹o cña KTNN ®­îc thÓ hiÖn nh­ lµ yÕu tè më ®­êng, kÝch thÝch sù ph¸t triÓn toµn bé theo ®Þnh h­íng nhÊt ®Þnh. T¨ng c­êng søc m¹nh vËt chÊt lµm chç dùa ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn cã hiÖu lùc chøc n¨ng ®iÒu tiÕt c¬ chÕ thÞ tr­êng. KTNN kh«ng nh÷ng ®Þnh h­íng s¶n xuÊt, mµ cßn chi phèi c¸c chÝnh s¸ch x· héi kiÒm chÕ ®­îc khuynh h­íng ®éc quyÒn vµ tù ph¸t cña kinh tÕ thÞ tr­êng, bëi lÏ trong kinh tÕ thÞ tr­êng tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau võa cã nh÷ng tÝch cùc ®ång thêi cã c¶ nh÷ng h¹n chÕ tiªu cùc, do ®ã cÇn ph¶i cã mét "bµn tay" can thiÖp chØ ®¹o vµ h¹n chÕ kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc ®ã. ë ®©y chóng ta nãi ®Õn TPKT chñ ®¹o ®¶m nhËn vai trß nµy - nã ph¶i cã mét søc m¹nh vËt chÊt ®ñ lín míi cã thÓ thùc hiÖn tèt nhÊt. Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ ®· nãi trªn ®©y, chóng ta nhËn thÊy r»ng KTNN cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô ®ã, víi s¶n l­îng gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ dÞch vô c«ng céng t­¬ng ®èi lín t¹o ra ®em l¹i kh¶ n¨ng chi phèi ®­îc gi¸ c¶ thÞ tr­êng, dÉn d¾t vµ ®Þnh h­íng thÞ tr­êng b»ng chÝnh chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm vµ dÞch vô do m×nh cung cÊp. KTNN t¹o dÇn nÒn t¶ng kinh tÕ - x· héi cho ®êi sèng. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta, thu nhËp cña d©n c­ thÊp kÐm, tÝch luü nhá nªn viÖc ®Çu t­ lín chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc b»ng vèn NN. MÆt kh¸c, KTNN th«ng qua viÖc cung cÊp hµng ho¸ t¹o ra c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cã t¸c dông thóc ®Èy l­u th«ng ph©n phèi gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c khu vùc, gãp phÇn ®¶m b¶o viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p trî cÊp th­êng xuyªn, ®ét xuÊt, cho vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gãp phÇn kh¾c phôc sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c vïng vµ qua ®ã lµm t¨ng tinh thÇn hoµ hîp céng ®ång vµ ý thøc ®oµn kÕt d©n téc. III-Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña Kinh tÕ Nhµ n­íc 1. Nh÷ng thµnh tùu mµ KTNN ®· ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m qua Thùc tiÔn cho thÊy ®Õn nay KTNN vÉn chiÕm tû träng lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ë n­íc ta, nhÊt lµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, x©y dùng, vËn t¶i, b­u chÝnh viÔn th«ng, ®­êng s¾t, hµng kh«ng…KTNN còng ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ vµo tØ träng GDP trªn 40% hµng n¨m vµ lµ lùc l­îng chñ yÕu cung cÊp tµi chÝnh cho ng©n s¸ch nhµ n­íc 60%. Trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ, KTNN ®ang tõng b­íc ®æi míi. VÒ c¬ cÊu kinh tÕ ®· cã thay ®æi lín, tæng s¶n phÈm x· héi cña KTNN gi¶m tõ 37% n¨m 1998 xuèng 34,5% n¨m 1990; thu nhËp quèc d©n gi¶m tõ 28% xuèng 27%; tæng s¶n phÈm c«ng nghiÖp l¹i t¨ng tõ 56,6% lªn 57%; khèi l­îng vËn chuyÓn 3
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. hµng ho¸ t¨ng tõ 68% lªn 72%. Trong viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ míi, mét sè c¬ së KTNN ®· chñ ®éng x¸c ®Þnh vµ thay ®æi ph­¬ng thøc kinh doanh, t×m thÞ tr­êng ®Çu ra, t¹o thªm nguån vèn ®i vay, tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ ®· ®­îc ®æi míi… Nhê ®ã, c¸c c¬ së KTNN vÉn ph¸t triÓn vµ kinh doanh cã l·i. Do yªu cÇu cña thêi kú ®æi míi, tõ n¨m 1989 thùc hiÖn chñ tr­¬ng s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc chóng ta ®· m¹nh d¹n c¾t gi¶m mét l­îng ®¸ng kÓ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong KTNN nh­ng kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ tõ kho¶ng 12.000 n¨m 1990 xuèng cßn 5340 vµo th¸ng 8 n¨m 2000. Nhê ®ã, quy m« vèn tù cã vµ vèn ng©n s¸ch cÊp cho c¸c c¬ së doanh nghiÖp t¨ng lªn; c¸c doanh nghiÖp cã thªm vèn ®Çu t­, hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, gióp cho n¨ng suÊt lao ®éng n©ng cao ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ. §ång thêi, sau khi s¾p xÕp l¹i tæ chøc s¶n xuÊt, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý nhiÒu doanh nghiÖp ®· chñ ®éng s¸ng t¹o tiÕp cËn thÞ tr­êng x· héi vµ ®· ®øng v÷ng, s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, nguån thu nép ng©n s¸ch nhµ n­íc chiÕm 61%.(1) 2. Nh÷ng h¹n chÕ, v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Tr­íc hÕt, do chñ quan, duy ý chÝ vµ nãng véi ®i lªn CNXH nªn tr­íc n¨m 1986 chóng ta xo¸ bá mäi thµnh phÇn kinh tÕ mµ chØ tËp trung ph¸t triÓn kinh tÕ nhµ n­íc. HiÖn nay, trªn thùc tÕ ®· cã mét sè c¬ së kinh tÕ quèc doanh ph¶i ngõng s¶n xuÊt v× chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ qu¸ thÊp kh«ng ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr­êng, thËm chÝ cã lo¹i kh«ng cã nhu cÇu sö dông. Mét biÓu hiÖn tiªu cùc cña KTNN lµ nÒn tµi chÝnh xÝ nghiÖp tåi tÖ, do quy m« nhá nªn nh×n chung c¸c DNNN ®ang ®èi mÆt víi t×nh tr¹ng thiÕu vèn ®Ó s¶n xuÊt - kinh doanh. Thùc tÕ vèn chØ ho¹t ®éng kho¶ng 80%, sè cßn l¹i ë trong t×nh tr¹ng n»m chÕt. T×nh tr¹ng thiÕu vèn lµm cho DNNN kh«ng cã kh¶ n¨ng ®Çu t­, ®æi míi c«ng nghÖ, thiÕt bÞ, nªn hµng ho¸ s¶n xuÊt ra kÐm tÝnh c¹nh tranh. Bé phËn ®éi ngò c¸n bé trong c¸c DNNN ®a sè tõ c¬ chÕ cò chuyÓn sang ®iÒu hµnh xÝ nghiÖp trong c¬ chÕ míi nªn thiÕu t¸c phong c«ng nghiÖp, thiÕu kinh nghiÖm qu¶n lý còng nh­ kiÕn thøc, tr×nh ®é n¨ng lùc cña mét nhµ doanh nghiÖp giái. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ: Nh÷ng nguyªn nh©n ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ cña KTNN cã thÓ kh¸i qu¸t nh­ sau: Nhµ n­íc Ýt vèn, song l¹i ®Çu t­ dµn tr¶i, chñ yÕu lµ gi÷ cho doanh nghiÖp tån t¹i, chø ch­a ®ñ søc ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. ChÕ ®é ph©n phèi trong xÝ nghiÖp cña KTNN kh«ng phï hîp víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng cã sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a lîi Ých vËt chÊt vµ tr¸ch nhiÖm vËt chÊt víi n¨ng suÊt lao ®éng do ®ã kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc s¶n xuÊt. Tuy chÝnh phñ lµ ng­êi chñ së h÷u nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu nh­ng sù n¾m b¾t t×nh h×nh, ®iÒu hµnh qu¶n lý kh«ng cã hiÖu qu¶ cao, kh«ng cã sù (1) B¸o c¸o cña Bé Tµi chÝnh vÒ c¸c chØ tiªu chñ yÕu, th¸ng 3-1993. 4
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ch¨m lo b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn vµ kh«ng cã ai chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp khi mÊt m¸t, thua lç. C¸n bé qu¶n lý chñ chèt thiÕu tiªu chuÈn l·nh ®¹o, thiÕu tr¸ch nhiÖm tr­íc tËp thÓ còng nh­ tr­íc c¬ quan Nhµ n­íc. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù tr× trÖ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c DNNN, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kh«ng cao lµ do sù û l¹i vµo Nhµ n­íc, toµn bé nguån vèn, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kh«ng cao lµ do sù û l¹i vµo Nhµ n­íc, toµn bé nguån vèn, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn do nhµ n­íc ®Æt ra nªn sù s¸ng t¹o, n¨ng ®éng cña doanh nghiÖp mÊt h¼n. Bªn c¹nh ®ã vÞ trÝ ®éc quyÒn ®· lµm mÊt ®i ®éng lùc qu¶ntäng trong viÖc n©ng cao hiÖu ña ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c xÝ nghiÖp nhµ n­íc. Sù ®éc quyÒn ®· lµm khu vùc KTNN trë nªn tr× trÖ, kÐm n¨ng ®éng trong viÖc c¶i tiÕn, ®æi míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm, tù nã trë thµnh nh©n tè k×m h·m ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. Nhµ n­íc ch­a cã chÝnh s¸ch phï hîp trong ®µo t¹o nh©n c«ng kü thuËt tay nghÒ cao trong c¸c lÜnh vùc c¸c ngµnh nghÒ cÇn chuyªn m«n, mµ chØ ch¨m lo cho bé m¸y qu¶n lý, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng "nhiÒu thÇy Ýt thî". §Æc biÖt ch­a cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o båi d­ìng c¸c nhµ doanh nghiÖp vÒ luËt ph¸p, vÒ kiÕn thøc kinh doanh. Tr×nh ®é trang bÞ c¬ së vËt chÊt- kü thuËt vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña khu vùc KTNN nãi chung lµ l¹c hËu, ch¾p v¸, c«ng suÊt sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng cao, n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng s¶n phÈm thÊp, kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong nhiÒu n¨m, KTNN ®· ®­îc bao cÊp. Trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ, lùc l­îng KTNN gi÷ vÞ trÝ ®éc quyÒn, kh«ng cã mét lùc l­îng kinh tÕ kh¸c c¹nh tranh, do ®ã khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi th× nhiÒu c¬ së KTNN kh«ng thÝch nghi ®­îc víi ®iÒu kiÖn míi. §ã còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng lµm cho KTNN cña n­íc ta tr× trÖ vµ kÐm hiÖu qu¶. 3. Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña KTNN §Ó t¹o kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng nhanh vµ cã hiÖu qu¶, c¸c ngµnh KTNN cÇn tËp trung nguån lùc thÝch ®¸ng ®Ó x©y dùng c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm, mòi nhän (c«ng nghiÖp n¨ng, ®iÖn tö vµ tin häc, c«ng nghÖ sinh häc, vËt liÖu míi…). Nh÷ng ngµnh nµy ph¶i ®­îc ®Çu t­ vÒ vèn, lao ®éng, kü thuËt vµ c«ng nghÖ ®Ó t¹o ra sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh, ®ñ søc chiÕm lÜnh trªn thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng quèc tÕ. Chóng ta tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ mét sè DNNN nh»m thu hót vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn chiÒu s©u cho c«ng ty dùa trªn c¸c tiªu chÝ: HiÖu qu¶, ®¶m b¶o x· héi, gi÷ ®Þnh h­íng, kh¶ n¨ng vÒ vèn t¸i ®Çu t­ cña Nhµ n­íc… Tuy nhiªn còng cÇn ph©n ®Þnh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN kh«ng ph¶i lµ qu¸ tr×nh t­ nh©n ho¸ KTNN mµ lµ thÞ tr­êng ho¸ nÒn kinh tÕ, kh«ng bao cÊp, bï lç trµn lan, chóng ta chÊp nhËn c¹nh tranh vµ tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n kÐm hiÖuqu¶. Mét mÆt th«ng qua thÞ tr­êng s¾p xÕp l¹i KTNN. MÆt kh¸c, Nhµ n­íc chñ ®éng cã biÖn ph¸p thu hÑp nh÷ng DNNN lµm ¨n thua lç kÐm hiÖu qu¶. TiÕn hµnh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý, t¨ng c­êng quyÒn tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, chóng ta c¾t gi¶m tÊt c¶ nh÷ng g× mang tÝnh chÊt 5
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. bao cÊp, lo¹i bá dÇn t×nh tr¹ng nî nÇn d©y d­a, chiÕm dông vèn lÉn nhau, lêi gi¶, lç thËt. Bªn c¹nh viÖc ®¶m b¶o ph©n phèi theo lao ®éng trong c¸c DNNN, ®¶m b¶o lîi Ých ng­êi lao ®éng kÕt hîp chÕ ®é phóc lîi víi t¨ng c­êng khuyÕn khÝch b»ng vËt chÊt, tiÒn l­¬ng. Th«ng qua quan hÖ gi÷a ng­êi lao ®éng vµ doanh nghiÖp kÝch thÝch tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña nh÷ng ng­êi lao ®éng. Xo¸ bá dÇn sù ®éc quyÒn kh«ng cÇn thiÕt cña c¸c c«ng ty Nhµ n­íc, v× ®iÒu ®ã sÏ lµm ph­¬ng h¹i ®Õn sù lµnh m¹nh ho¸ quan hÖ thÞ tr­êng vèn dÜ ®ßi hái bé mÆt c¹nh tranh b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng, lµm gi¶m tÝnh hiÖu qu¶, tÝnh n¨ng ®éng cña nÒn kinh tÕ. Gi¶m bít tû träng KTNN trong mäi ngµnh nghÒ theo nguyªn t¾c ngµnh nghÒ nµo KTNN lµm tèt th× t¹o ®iÒu kiÖn cho nã ph¸t triÓn, cßn ngµnh nghÒ nµo kh«ng thuéc lÜnh vùc then chèt th× chuyÓn sang h×nh thøc së h÷u kh¸c, ®­¬ng nhiªn ph¶i tõng b­íc vµ xÐt ®Õn hiÖu qu¶ vÒ c¸c mÆt kinh tÕ- chÝnh trÞ, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm… §Ó n©ng cao tÝnh chÊt cña c¸c DNNN, mét c«ng viÖc hÕt søc cÇn thiÕt hiÖn nay lµ ®µo t¹o vµ sö dông c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp, coi träng n¨ng lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh, ý thøc tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc vµ tËp thÓ, g¾n tr¸ch nhiÖm víi nghÜa vô vµ quyÒn lîi mét c¸ch râ rµng. Thùc tiÔn hiÖn nay còng ®ßi hái Nhµ n­íc ph¶i cã kÕ ho¹ch gÊp rót ®µo t¹o, båi d­ìng kiÕn thøc vµ nghiÖp vô qu¶ lý kinh doanh cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý thuéc c¸c DNNN. ViÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i ®i ®«i víi n©ng cao tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, gãp phÇn kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Trong chuyÓn dÞch c¬ cÊu KTNN ph¶i hÕt søc coi träng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kü thuËt. KTNN ph¶i lÊy khoa häc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i thÝch hîp lµ h­íng ph¸t triÓn chñ yÕu kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, nhÊt lµ s¶n phÈm xuÊt khÈu. 6
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. quan träng h¬n, ®iÒu ®¸ng sî lµ nÕu nh÷ng tÝn ng­ìng ®ÆcbiÖt ®­îc xem nh­ ®Æc ®iÓm x· héi th× x· héi häc sÏ cho lµ kh«ng cã gi¸ trÞ trong b¶n th©n c¸c tÝn ng­ìng. Nh­ vËy, cã mét sù rÊt miÔn c­ìng trong hÇu hÕt c¸c nhµ x· héi häc Mü cã ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò tÝn ng­ìng t«n gi¸o trong bÊt kú ®­êng h­íng nµo, ph¶n b¸c l¹i c¸c quan niÖm x· héi, kh«ng lo¹i trõ sù ph©n tÝch nhiÒu h¬n c¸c lo¹i h×nh t«n gi¸o bªn r×a hoÆc gi¸o ph¸i - b»ng c¸c g¾n kÕt cña c¸c tÝn ®å ®ã. Thùc tÕ lµ cã mét t×nh thÕ tiÕn tho¸i l­ìng nan gay g¾t vÒ nh÷ng vÊn ®Ò nµy. Sù tËp trung vÒ chøc n¨ng x· héi cña t«n gi¸o dÉn tíi quan ®iÓm cho r»ng mét sè h×nh thøc t«n gi¸o lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho mäi hÖ thèng x· héi. Tuy vËy nhµ x· héi häc khi nãi ®iÒu nµy chÊp nhËn mét quan ®iÓm ph¶n b¸c l¹i c¸i rµng buéc t«n gi¸o. Anh ta vÉn cã ý h­íng gi¶i thÝch t«n gi¸o chØ b»ng thuËt ng÷ x· héi vµ thÊy c¸c hÖ qu¶ cña nã ®¬n thuÇn lµ x· héi. Trong khi nãi nh­ vËy, gi¸ trÞ cña tÝn ng­ìng t«n gi¸o lµ mét quan t©m kh«ng thÝch ®¸ng ®èi víi nhµ x· héi häc, anh ta trong mét ý nghÜa nµo ®ã ®ang gi÷ mét "vÞ trÝ t«n gi¸o" (28). Tuy nhiªn, ®iÒu v« cïng quan träng lµ x¸c minh r»ng phÇn lín c¸c nhµ x· héi häc vÒ t«n gi¸o lµ chÝnh hä bÞ rµng buéc t«n gi¸o trong ý nghÜa chÝnh thèng. Nh÷ng hËu qu¶ cña nh÷ng rµng buéc t«n gi¸o cña hä ra sao ®èi víi viÔn c¶nh vµ gi¶i thÝch t«n giaã cña hä, vµ ng­îc l¹i, lµ mét vÊn ®Ò hÊp dÉn. Sù nhËy c¶m vÒ t¸c ®éng ®èi víi "®Þa h¹t t«n gi¸o" ®· trë nªn Ýt râ rÖt h¬n trong nh÷ng n¨m qua. Lêi dù ®o¸n r»ng khuynh h­íng chung vÒ c¸c vÊn ®Ò t«n gi¸o cña phÇn ®¸ng kÓ cña d©n Mü vÒ ®¹i thÓ kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ ®Òu kh¸c ®i víi c¸c quan ®iÓm mµ c¸c nhµ x· héi häc ®· ®Ò nghÞ (r»ng t«n gi¸o lµ mét sù cÇn thiÕt x· héi, r»ng cã gi¸ trÞ víi t­ c¸ch lµ t«n gi¸o) cã mét nghi ngê vÒ nh©n tè thóc ®Èy trong sù thay ®æi nµy: t­¬ng tù, khuynh h­íng cña mét sè nhµ thÇn häc vµ tri thøc t«n gi¸o thùc hiÖn x· héi häc ho¸ tÝn ng­ìng cña hä ®· mét phÇn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù lµm yÕu ®i cña tÝnh trÇm lÆng cña c¸c nhµ x· héi häc víi sù t«n träng mét sè vÊn ®Ò chñ chèt vÒ ý nghÜa cña t«n gi¸o bªn ngoµi lÜnh vùc gi¸o ph¸i. §iÒu ®¸ng ghi nhËn ë ®©y lµ mét trong sè c¸c nhµ x· héi häc Mü th­êng tham gia nhÊt vµo ®Æc tr­ng ho¸ t«n gi¸o trong thêi h¹n sau chiÕn tranh, thùc tÕ lµ khëi ®Çu ®­îc tr×nh bµy bëi mét nhµ thÇn häc Tin lµnh, Paul Tillich víi môc 7
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. tiªu lµ Th­îng ®Õ lµ ®Êng quan t©m tíi chóng ta cuèi cïng. T«n gi¸o ®· ph¶i lµm viÖc víi c¸c vÊn ®Ò vÒ "mèi quan t©m cuèi cïng", lËp luËn r»ng, mäi ng­êi nh­ lµ bé mÆt cña ®éng vËt x· héi (9). §iÒu nµy lµm dÔ dµng cho c¶m gi¸c r»ng thùc tÕ kh«ng cã vÊn ®Ò c¬ b¶n x· héi häc. Khi ®Þnh nghÜa t«n gi¸o. Sù x¸c nhËn ë ®©y lµ nh÷ng gi¶i thÝch x· héi vµ t«n gi¸o cña thÕ giíi th­êng lµ nh÷ng gi¶i thÝch c¹nh tranh. C¶ hai ®Òu t×m c¸ch, b»ng lêi lÏ cña chÝnh m×nh, ®iÒu tra c¸c ®Æc tÝnh c¬ b¶n, "tinh tuý" cña ®êi sèng x· héi. Trong mét nghÜa rÊt thùc, x· héi häc th­êng thÊy mét c¸ch truyÒn thèng "lý lÏ tån t¹i"(1) cña ®êi sèng x· héi, ®iÒu nµy lµ ®Æc biÖt ®óng trong thêi kú thuéc thÕ kû 19 khi c¸c quan niÖm tiÕn ho¸ chiÕm ngù ®Þa bµn cña ®iÒu tra x· héi häc. Vµ trong khi nã th­êng tr×nh bµy cã tham kh¶o c¸c khoa häc tù nhiªn vµ vËt lý mµ viÖc nghiªn cøu c¸c quy luËt vµ c¸c gi¶i thÝch c¸c hiÖn t­îng mµ c¸c khoa häc nµy ®Ò cËp tíi kh«ng cÇn hoÆc kh«ng l« gÝch, c¹nh tranh víi c¸c quan niÖm t«n gi¸o. Khã mµ lËp luËn trong mét tr­êng hîp t­¬ng tù, còng thuyÕt phôc nh­ thÕ, vÒ lÜnh vùc cña mét sè khoa häc x· héi, nhÊt lµ x· héi häc, nh©n lo¹i häc vµ t©m lÝ häc, ®Æc biÖt lµ khi nh­ chóng ta ®· th¶o luËn, x· héi häc cè t×m c¸ch ®Ó hiÓu chÝnh t«n gi¸o (30).. (1) TiÕng Ph¸p trong nguyªn b¶n 8
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2