TRƯỜNG: THCS KIM ĐỒNG
(Đề có 02 trang)
KIỂM TRA GIỮA KÌ II, NĂM HỌC 2023–2024
MÔN: NGỮ VĂN - Lớp: 6
Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày kiểm tra:…../…../ ……
Họ và tên học sinh........................................………Lớp..............Phòng thi..............
I. ĐỌC HIỂU (6,0 ĐIỂM)
Đọc văn bản sau:
SỰ TÍCH CÂY NGÔ
Năm ấy, trời hạn hán. Cây cối chết khô vì thiếu nước, bản làng xơ xác vì đói
khát. Nhiều người phải bỏ bản ra đi tìm nơi ở mới. Ở nhà nọ chỉ có hai mẹ con. Người
mẹ ốm đau liên miên và cậu con trai lên 7 tuổi. Cậu bé tên là Aưm, có nước da đen
nhẫy và mái tóc vàng hoe. Tuy còn nhỏ nhưng Aưm đã trở thành chỗ dựa của mẹ.
Hằng ngày, cậu dậy sớm vào rừng kiếm măng, hái nấm, hái quả mang về cho mẹ.
Nhưng trời ngày càng hạn hán hơn. Có những lần cậu đi cả ngày mà vẫn không tìm
được thứ gì để ăn. Một hôm, vừa đói vừa mệt cậu thiếp đi bên bờ suối. Trong mơ, cậu
nhìn thấy một con chim cắp quả gì to bằng bắp tay, phía trên có chùm râu vàng như
mái tóc của cậu. Con chim đặt quả lạ vào tay Aưm rồi vỗ cánh bay đi. Tỉnh dậy Aưm
thấy quả lạ vâYn ở trên tay. Ngạc nhiên, Aưm lần bóc các lớp vỏ thì thấy phía trong hiện
ra những hạt màu vàng nhạt, xếp thành hàng đều tăm tắp. Aưm tỉa một hạt bỏ vào
miệng nhai thử thì thấy có vị ngọt, bùi. Mừng quá, Aưm cầm quả lạ chạy một mạch về
nhà.
Mẹ của cậu vẫn nằm thiêm thiếp trên giường. Thương mẹ mấy ngày nay đã đói
lả, Aưm vội tỉa những hạt lạ đó mang giã và nấu lên mời mẹ ăn. Người mẹ dần dần
tỉnh lại, âu yếm nhìn đứa con hiếu thảo. Còn lại ít hạt, Aưm đem gieo vào mảnh đất
trước sân nhà. Hằng ngày, cậu ra sức chăm bón cho cây lạ. Nhiều hôm phải đi cả ngày
mới tìm được nước uống nhưng Aưm vẫn dành một gáo nước để tưới cho cây. Được
chăm sóc tốt nên cây lớn rất nhanh, vươn những lá dài xanh mướt. Chẳng bao lâu, cây
đã trổ hoa, kết quả.
Mùa hạn qua đi, bà con lũ lượt tìm về bản cũ. Aưm hái những quả lạ có râu
vàng hoe như mái tóc của cậu biếu bà con để làm hạt giống. Quý tấm lòng thơm thảo
của Aưm, dân bản lấy tên câu bé đặt tên cho cây có quả lạ đó là cây Aưm, hay còn gọi
là cây ngô. Nhờ có cây ngô mà từ đó, những người dân Pako không còn lo thiếu đói
nữa.
(Truyện cổ tích Việt Nam - Nguồn truyencotich.vn)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1 (0,5 điểm). Truyện “ Sự tích cây ngô” được kể bằng lời của ai?
A. Lời của người kể chuyện. B. Lời của nhân vật cậu bé Aưm.
C. Lời của nhân vật người mẹ. D. Lời của cây ngô.
Câu 2 (0,5 điểm). Nhân vật chính truyện “ Sự tích cây ngô” là ai?
A. Người mẹ. B. Dân làng .
C. Cậu bé Aưm. D. Con chim lạ.
Câu 3 (0,5 điểm). Câu văn “Aưm hái những quả lạ có râu vàng hoe như mái tóc của
cậu biếu bà con để làm hạt giống.”sử dụng biện pháp tu từ nào ?
A. Nhân hóa. B. So sánh.
C. Ẩn dụ. D. Điệp ngữ.
Câu 4 (0,5 điểm). Cụm từ “vẫn nằm thiêm thiếp trên giường.” là cụm từ nào?
A. Cụm danh từ. B. Cụm động từ.
C. Cụm chủ vị. D. Cụm tính từ.
Câu 5 (0,5 điểm).Nghĩa của từ “ lũ lượt” trong câu “Mùa hạn qua đi, bà con lũ lượt
tìm về bản cũ.” là gì?
A. Thành từng đoàn nối tiếp nhau không ngớt .
B. Từng người từng người một nối tiếp nhau .
C. Chỉ có một số người nối tiếp nhau.
D. Chỉ có cậu bé Aưm và mẹ đi cùng nhau.
Câu 6 (0,5 điểm). Theo em, cây ngô biểu tượng cho điều gì của dân làng Pako?
A. Biểu tượng cho sự sống và lòng hiếu thảo.
B. Biểu tượng cho sự sống và tình yêu thương.
C. Biểu tượng cho sự sống và ước mơ cao đẹp.
D. Biểu tượng cho sự sống ấm no của dân làng.
Câu 7(0,5 điểm). Sắp xếp các sự việc sau đây theo đúng trình tự diễn biến của câu
chuyện.
(1) Một hôm, vừa đói vừa mệt cậu thiếp đi bên bờ suối và trong mơ Aưm thấy con
chim đặt vào tay cậu một quả lạ phía trên có chùm râu vàng hoe như mái tóc của cậu.
( 2) Aưm hái những quả lạ có râu vàng hoe biếu bà con để làm hạt giống, sau này cây
đó gọi là cây ngô.
(3) Năm ấy, trời hạn hán, bản làng xơ xác vì đói khát, nhiều người phải bỏ đi nơi khác;
hằng ngày, cậu bé Aưm phải vào rừng kiếm thức ăn mang về cho người mẹ ốm đau.
(4) Aưm tỉa những hạt trong quả lạ đó nấu lên mời mẹ ăn, người mẹ dần tỉnh lại; còn ít
hạt Aưm đem gieo và chăm sóc; chẳng bao lâu, cây trổ hoa và kết quả.
A. (1), (3), (2),(4). B. (3), (1), (4), (2).
C. (4), (2), (1), (3). D. (3), (4), (1), (2).
Câu 8 (1,0 điểm). Nêu nội dung chính của truyện “Sự tích cây ngô”.
Câu 9 (1,0 điểm) Em hãy rút ra bài học sau khi đọc câu chuyện trên.
Câu 10 (0,5 điểm). Em có suy nghĩ gì về hành động của cậu bé Aưm khi hái những
quả lạ biếu bà con để làm hạt giống? ( Trình bày bằng đoạn văn khoảng 4 đến 6 dòng).
II.VIẾT (4,0 ĐIỂM)
Em hãy đóng vai nhân vật cậu bé Aưm kể lại truyện “ Sự tích cây ngô”.
..................HẾT...............
TRƯỜNG THCS KIM ĐỒNG HƯỚNG DẪN CHẤM MÔN: NGỮ VĂN - LỚP: 6
KIỂM TRA GIỮA KÌ II NĂM HỌC 2023–2024
(Hướng dẫn chấm gồm có 02 trang)
A. HƯỚNG DẪN CHUNG
- Giám khảo cần chủ động nắm bắt nội dung trình bày của thí sinh để đánh giá
tổng quát bài làm, tránh đếm ý cho điểm. Chú ý vận dụng linh hoạt và hợp lý Hướng dẫn
chấm.
- Đặc biệt trân trọng, khuyến khích những bài viết có nhiều sáng tạo, độc đáo
trong nội dung và hình thức.
- Điểm lẻ toàn bài tính đến 0.25 điểm, sau đó làm tròn theo quy định.
B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ
Phần I: Nội dung Đọc - hiểu ( 6 điểm)
1. Trắc nghiệm khách quan (3,5 điểm)
Câu 1 2 3 4 5 6 7
Phướng án
trả lời
A C B B A D B
Điểm 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5 0.5
2. Trắc nghiệm tự luận ( 2,5 điểm)
Câu 8 (1đ):
Mức 1 (1 đ) Mức 2 (0,5 đ) Mức 3 (0đ)
Học sinh nêu đúng nội truyện:
Gợi ý:
- Ca ngợi tấm lòng hiếu thảo của cậu bé Aưm .
- Ca ngợi lòng tốt của cậu bé khi biết chia sẻ những hạt
giống cho dân làng.
Học sinh nêu
đúng được
một ý
Trả lời sai
hoặc không
trả lời.
Câu 9 (1 điểm)
Mức 1 (1 đ) Mức 2 (0,5 đ) Mức 3 (0đ)
- Học sinh nêu được bài học rút ra cho bản thân, đảm
bảo phù hợp với nội dung thể hiện trong truyện, đảm
bảo chuẩn mực đạo đức, pháp luật.
Gợi ý:
- Bài học về tình yêu thương trong gia đình: Thương
yêu, quan tâm , chăm sóc ông bà, cha mẹ, …
- Bài học về sự yêu thương và chia sẻ: biết chia sẻ và
quan tâm đến mọi người.
- Bài học về sự chăm chỉ, sáng tạo, …
( Học sinh rút ra ít nhất 2 bài học, diễn đạt ngắn gọn, rõ
ràng.)
Học sinh rút
ra được một
bài học, diễn
đạt rõ ràng.
Học sinh
chưa rút ra
được bài
học hoặc
bài học
không phù
hợp với nội
dung câu
chuyện,
không
mang tính
giáo dục
Câu 10: (0,5 điểm)
Mức 1 (0,5 đ) Mức 2 (0,25 đ) Mức 3 (0đ)
Học sinh viết được đoạn văn ngắn nêu được suy
nghĩ về hành động của cậu bé Aưm:
Gợi ý:
- Đó là hành động thể hiện được sự yêu thương,
quan tâm và biết chia sẻ; nhờ sự chia sẻ đó mà dân
làng không không còn thiếu đói nữa.
- Vì vậy, hãy làm nhiều việc tốt hơn , hãy biết chia
sẻ với những người khó khăn, hoạn nạn từ những
thứ ta có.
Học sinh nêu
được suy nghĩ
của bản thân
nhưng chưa sâu
sắc, diễn đạt
chưa rõ.
Trả lời sai
hoặc không
trả lời.
Phần II: VIẾT (4 điểm)
Nội dung Điểm
a. Đảm bảo cấu trúc của bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích.
- Mở bài: Đóng vai nhân vật cậu bé Aưm để tự giới thiệu sơ lược về mình
và câu chuyện định kể .
-Thân bài: Kể lại diễn biến của câu chuyện.
+ Xuất thân của nhân vật
+ Hoàn cảnh diễn ra câu chuyện
+ Diễn biến chính các sự việc.
- Kết bài: Kết thúc câu chuyện và nêu bài học được rút ra từ câu chuyện.
0,25
b. Xác định đúng yêu cầu của đề.
Đóng vai nhân vật cậu bé Aưm kể lại truyện “ Sự tích cây ngô”.
0,25
c. Kể lại câu chuyện “ Sự tích cây ngô”.
Học sinh có thể triển khai bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ
tích theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các yêu cầu: được kể
theo ngôi thứ nhất, người kể chuyện đóng vai một nhân vật trong truyện; giới
thiệu được truyện cổ tích; tập trung kể được các sự việc đã xảy ra có tưởng
tượng sáng tạo thêm nhưng không thoát li truyện gốc; nhấn mạnh và khai
thác các chi tiết hư cấu, kì ảo; có bổ sung các yếu tố miêu tả, biểu cảm để tả
người, tả vật hay thể hiện cảm xúc của nhân vật; nêu được bài học rút ra từ
câu chuyện.
3
d. Chính tả, ngữ pháp
Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt
0.25
e. Sáng tạo
Có sáng tạo trong cách kể chuyện và diễn đạt.
0,25