PHÒNG GD&ĐT LỤC NGẠN
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2017 – 2018
Môn: Ngữ văn lớp 6
Ngày thi: 12/4/2018
Thời gian làm bài: 120 phút
Câu 1. (10,0 điểm)
Đọc đoạn thơ sau và thực hiện yêu cầu bên dưới.
Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai,
Cha trầm ngâm nhìn mãi cuối chân trời.
Con lại trỏ cánh buồm nói khẽ:
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi ...”
(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)
a. Phân biệt nghĩa của từ đi trong đoạn thơ trên.
b. Xác định và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ có trong đoạn thơ.
c. Em cảm nhận được điều gì trong lời nói ngây thơ của người con với cha
trong đoạn thơ trên? Hãy viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về điều đó.
Câu 2. (10,0 điểm)
Đồng lặng lẽ sương mù buông bát ngát,
Ao âm thầm mây tối ngập mênh mang.
Gió im vắng, tự từng không man mác,
Mây bay, trăng nhè nhẹ dệt tơ vàng.
Và nhè nhẹ trong tơ trăng phơ phất
Khóm tre xanh lướt gió uốn cung đàn.
Làng xóm lặng say đi trong giấc ngát,
Những hương đào, hương lý dậy miên man.
(Anh Thơ, Đêm trăng xuân)
Em hãy viết bài văn miêu tả dựa theo ý đoạn thơ trên.
---------------------------Hết----------------------------
Họ và tên thí sinh: ………………………………..………………….Số báo danh………………
ĐỀ CHÍNH THỨC
PHÒNG GD & ĐT LỤC NGẠN
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
NĂM HỌC 2017 - 2018
MÔN: NGỮ VĂN LỚP 6
(Hướng dẫn chấm gồm: 02 trang)
Câu
Phần
Yêu cầu
1
a
- Giải nghĩa từ đi trong đoạn thơ và chỉ ra từ nào dùng với nghĩa gốc, từ
nào dùng với nghĩa chuyển.
+ đi (Cha lại dắt con đi...) Chỉ hoạt động của người hoặc động vật tự di
chuyển từ chỗ này đến chỗ khác...(dùng theo nghĩa gốc)
+ đi (Để con đi...) Chỉ hoạt động của người đến một nơi khác, hoặc
tiến đến một mục đích, một kết quả nào đó...không kể bằng cách gì,
phương tiện gì. (dùng theo nghĩa chuyển)
2.0
b
- Biện pháp tu từ sử dụng trong đoạn thơ:
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Ánh nắng chảy đầy vai.
- Tác dụng:
+ Gợi tả sinh động hình ảnh ánh nắng hiện hữu như một thứ chất lỏng
thành dòng, thành giọt chảy tràn xuống cảnh vật, con người. Giúp người
đọc hình dung cảnh hai cha con dắt nhau đi trên bãi biển vào một buổi
sáng đẹp trời với ánh nắng mềm mại, dịu dàng và tràn ngập khắp nơi
làm sáng đẹp lên hình ảnh của họ.
+ Cảm nhận tình cảm cha con ấm áp và niềm vui sướng của người con
đi dạo bên cha.
+ Thấy được sự quan sát, cảm nhận tinh tế, trí tưởng tượng phong phú
và tình yêu quê hương đất nước với những cánh buồm tuổi thơ của tác
giả.
c
- Lời nói ngây thơ của người con với cha trong đoạn thơ:
“Cha mượn cho con cánh buồm trắng nhé,
Để con đi ...”
- Cảm nhận được:
+ Một ước mơ rất trong sáng, đẹp đẽ đáng trân trọng và ngợi ca.
+ Ước mơ đó gắn liền với cánh buồm trắng, với khát vọng đi xa đến
những nơi chưa biết, đến những chân trời mới.
+ Đó là ước mơ của một tâm hồn trẻ thơ, ham hiểu biết muốn khám
phá, chinh phục những bí ẩn của thế giới.
* Từ những cảm nhận về Ước mơ của cậu bé trong đoạn thơ, trình bày
suy nghĩ về: “Ước mơ của con người trong cuộc sống”. Viết dưới
hình thức một đoạn văn đảm bảo một số ý sau đây:
- Giải thích: Ước mơ là một thứ gì đó vượt ngoài tầm với, là những
1.0
5.0
mong muốn, khát vọng, là những điều tốt đẹp mà mỗi chúng ta luôn
hướng tới và phấn đấu đạt được.
- Vai trò, ý nghĩa của ước mơ:
+ Dường như ai cũng có ước mơ. Gắn với mỗi người là những ước mơ
khác nhau: Có những ước mơ vĩ đại, có những ước mơ nhỏ bé, giản dị...
+ Ước mơ rất quan trọng và cần thiết. Ước mơ giúp ta xác định được
mục tiêu trong cuộc đời, chắp cánh cho ta vươn lên, hướng ta tới điều
tốt đẹp, là động lực giúp ta vượt qua khó khăn, thử thách ,vấp ngã trong
cuộc sống.
+ Ước mơ cao đẹp sẽ khiến con người sống có ý chí, nghị lực, hoài bão
và trở thành những con người có ích, cống hiến nhiều cho xã hội.
+ Với tuổi thơ, ước mơ có tác dụng làm phong phú đời sống tinh thần
và nuôi dưỡng những ý nghĩ bay bổng cho các em.
- Liên hệ và rút ra bài học :
+ Cần phải có ước mơ ngay từ khi còn nhỏ và biết cách nuôi dưỡng ước
mơ ( học tập, rèn luyện…)
+ Cần trân trọng, nâng niu và chắp cánh cho những uớc mơ đẹp (như
ước mơ của cậu bé trong đoạn thơ trên) để biến ước mơ thành hiện
thực.
2
1
*Yêu cầu chung:
- Học sinh phải biết dựa vào phần gợi dẫn của đề (Dựa vào ý của đoạn
thơ: Cảnh làng quê trong đêm mùa xuân) để sáng tạo, vận dụng kỹ năng
làm văn tả cảnh để làm bài đúng theo yêu cầu về nội dung.
- Bố cục bài viết chặt chẽ, văn phong trong sáng, từ ngữ được dùng gợi
hình, tượng thanh và có sức biểu cảm.
2
a. Mở bài:
- Dẫn dắt và giới thiệu đối tượng miêu tả: Cảnh làng quê trong đêm
trăng mùa xuân.
- Ấn tượng khái quát về cảnh.
b. Thân bài: (Dựa vào ý đoạn thơ) .
- Tả khái quát: Một vài nét nổi bật của khung cảnh làng quê trong đêm
mùa xuân trước khi trăng lên.
+ Đêm xuống nhanh, sương mù buông toả, lặng gió, se lạnh.
+ Ngoài đồng vắng vẻ, trong làng nhà nhà lên đèn, mọi vật nhoà đi
trong bóng tối mênh mang.
+ Trên bầu trời những đám mây đuổi nhau giữa tầng không.
- Tả chi tiết: Miêu tả cụ thể cảnh làng quê trong đêm mùa xuân theo
trình tự thời gian: Khi trăng bắt đầu lên, khi trăng lên cao, trăng về
khuya…qua những hình ảnh nổi bật của cảnh như:
+ Bầu trời, ánh trăng, mây… với những đặc điểm nổi bật về màu sắc,
hình dáng, chuyển động.
+ Vườn cây trong đêm mùa xuân hương hoa ngạt ngào toả hương.
+ Rặng tre lướt theo chiều gió tạo lên cung đàn, khúc nhạc đồng quê.
+ Làng xóm yên tĩnh chìm trong giấc ngủ say.
+ Có thể miêu tả một số hình ảnh khác của làng quê như: Ngoài cánh
đồng làng, dòng sông, hồ nước…với những vẻ đẹp riêng trong đêm
trăng mùa xuân.
c. Kết bài: Tình cảm, suy nghĩ của em về khung cảnh làng quê trong
đêm trăng mùa xuân đẹp, yên tĩnh: Yêu quý, gắn bó để lại bao cảm xúc
khó quên.
1.0
Tổng điểm