SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÈ THỊ HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 12

TỈNH BÀ RỊA-VŨNG TÀU NĂM HỌC 2024-2025 ĐÈ THI CHÍNH THỨC MÔN: NGỮ VĂN (Dành cho học sinh GDPT) Thời gian làm bài thi: 180 phút
(Đề thi có 01 trang)
Câu 1 (8.0 điểm)
Tắt cả những con sông không bao giờ ngưng chảy. Đôi bờ vẫn đấy, nhưng nước đồi thay từng khắc. Sự đổi thay của nước trong nhịp chảy của nó đã làm cho dòng sông không chết. Tôi nghĩ về nước của các dòng sông và nhận ra răng: mỗi một nhịp trôi của nước đã làm ra một thế hệ mới của nước. Nước nối tiếp nhau vô tận và mãi mãi để đi về biển cả. Chúng ta không thể tách rời nước của buổi sáng với nước của buổi chiều, nước của hôm nay và nước của hôm qua, nước của thế kỷ này với nước của các thế kỷ trước trong một con sông. Š ,
(Theo Nguyên Quang Thiệu, Dòzg sông và những thê hệ của nước, Việt & Đọc, Chuyên đề mùa thu 2023, NXB Hội Nhà văn, tr.7) Từ nội dung của ngữ liệu trên, anh/chị hãy viết bài luận về chủ đề: Cuộc sống và sự tiếp nối.
Câu 2 (12.0 điểm)
Nhà văn Han Kang (Hàn Quốc) gặp gỡ với báo chí tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển trong thời gian chuẩn bị nhận giải Nobel Văn chương 2024. khi được hỏi: Văn học, theo bà, có vai trò gì?, nhà văn trả lời: Theo tôi, văn học không ngừng vươn tới thế giới nội tâm, nơi bạn bước vào và trong quá trình đó, tự đào sâu chính mình.
Kết hợp trải nghiệm bài thơ 7răng (Bình Nguyên Trang) và một số tác phẩm tự chọn khác, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ về câu trả lời trên.
Trăng Trăng đấy trả cho tôi bâu trời mười bảy tuổi khoảng sáng diệu kì trong suốt giắc mơ xanh Trăng đáy xứ sở nửa đời tôi đi lạc bắt ngờ hiện ra như bão táp chưa từng
Trăng đấy soi vào tôi một đêm quờ quang tối để còn biết tin vào một đốm nhỏ nhoi
Trăng đấy
nhắc rằng đừng tuyệt vọng lòng tôi
người đàn bà tìm mình trong chiếc gương đã mắt trong cả tin và trong bội bạc
trong vằng vặc buôn trong vui hao khuyết
trong mặt người nhuốm hơi lạnh đua chen
Trăng đấy
còn góc này để đợi gió lên
đợi mây tan và tỉnh câu ngủ muộn tôi lại là tôi của ngày chưa đến
của tình yêu như đau đớn chưa từng... (Bình Nguyên Trang, in trong Đêm hoa vàng, NXB Hội Nhà văn, 2024, tr.18-19)
© Chú thích: Nhà thơ Bình Nguyên Trang (1977), quê Nam Định, viết nhiều thể loại: thơ, truyện ngắn, ký, chân dung... nhưng để lại dấu ấn nhất vẫn là thơ. Tác giả từng đoạt giải Nhất cuộc thi Tác phẩm tuổi xanh khi mới tròn 20 tuôi.
Họ và tên thí sinh:................................... Chữ kí CBCT số 1......................-- +2 +2 sc2EE2Ec2scszc2 Số báo danh:............ .....c.. c2 c2 nen nề: SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KÌ THỊ HỌC SINH GIỎI TỈNH LỚP 12 TỈNH BÀ RỊA-VŨNG TÀU NĂM HỌC 2024-2025
(Dành cho học sinh GDPT)
HƯỚNG DẪN CHÁM ĐÈ THỊ CHÍNH THỨC MÔN: NGỮ VĂN (Hướng dẫn chấm có 03 trang)
I. HƯỚNG DẪN CHUNG
1. Thí sinh có thể trình bày suy nghĩ của mình theo những cách khác nhau. Tuy nhiên, bài viết phải thể hiện được khả năng hiểu đúng và sâu sắc vấn đề; xác định đúng kiểu bài; vận dụng nhuần nhuyễn các thao tác lập luận đẻ triển khai nội dung thật mạch lạc và thuyết phục; kết hợp hài hòa giữa lí lẽ và dẫn chứng; diễn đạt trong sáng, mới mẻ và ấn tượng. Không chấp nhận bài viết đạo văn.
2. Hướng dẫn chấm chỉ nêu những nội dung cơ bản, giám khảo cần linh hoạt khi vận dụng, đảm bảo đánh giá bài làm của thí sinh một cách tổng thể ở từng câu và cả bài, không đếm ý cho điểm. Đặc biệt, giám khảo cần trân trọng sự sáng tạo, khả năng cảm thụ văn học, liên hệ thực tế phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật của thí sinh.
II. HƯỚNG DẪN CỤ THẺ : Điểm |


Câu 1. Việt bài luận về chủ đê: Cuộc sông và sự tiếp nồi. 8,0 1 | Đặt vân đê: nêu được vân đề cân nghị luận 0,5 2__| Giải quyết vần đề Giải thích - Tát cả những con sông không bao giờ ngưng chảy... làm cho dòng sông không chết: sự thay đổi của nước là tắt yếu và đó chính là cội nguồn sự sống của dòng sông. - Mỗi một nhịp trôi của nước đã làm ra một thế hệ mới của nước... tiếp nói... đi về biển cả: thay đổi làm nên sự mới mẻ, khác biệt, phong phú của nước, cứ thế nước 21 nối nhau tạo thành khối lớn mạnh... Lã
- Chúng ta không thê tách rời nước... trong một con sông: các thế hệ nước giỗng nhau về bản chất, giữa chúng luôn có sự kế thừa, hòa nhập trong quá trình thay đôi.
* Khái quát vấn đề: Mối quan hệ của đòng sông, nước và biển cả gợi mở mối quan hệ giữa cuộc sống và sự tiếp nối: cuộc sống bao hàm sự tiếp nối liên tục của các thế hệ; thế hệ sau khác biệt nhưng luôn kết nối, hòa nhập cùng thế hệ trước tạo nên cuộc sóng phong phú, bất tận...
Bàn luận, chứng minh: Thí sinh bàn luận, thể hiện suy đề. Dưới đây là một cách trình bày có tính định hướng: Sự tiệp nôi là quy luật tật yêu của cuộc sông
+ Sự tiếp nói là quy luật vận động của thời gian, không gian,...
+ Sự tiếp nối là quy luật phát triển: thế hệ sau luôn tạo ra cái mới, cái khác biệt a _ | trên cơ sở lĩnh hội, kế thừa các giá trị đã có, tiếp tục sứ mệnh, trách nhiệm trong hiện tại, tạo điểm tựa cho những thế hệ tương lai.
+ Sự tiếp nối biểu hiện trên mọi phương diện đời sống, đặc biệt coi trọng các giá trị văn hóa, xã hội.
Sự tiệp nồi có ý nghĩa quan trọng đổi với cuộc sông + Tạo dòng chảy liên tục của cuộc sống.
+ Hình thành và duy trì lối sống tích cực, tốt đẹp, thái độ ứng xử chuẩn mực.
b_ | + Bảo tồn, tỉnh lọc, bồi đắp, kiến tạo các giá trị, làm phong phú bản sắc, bề dày | 2,0 truyền thống, văn hóa dân tộc.
+ Tạo động lực cho mỗi cá nhân phát huy các giá trị của bản thân và hòa nhập
cộng đồng.
c_ | Cuộc sống có ý nghĩa quan trọng đỗi với sự tiếp nỗi: cuộc sỗng là môi trường | 0,5
ngầm, quan điêm vê vân


1,5






nuôi dưỡng các quá trình tiệp nỗi và làm cho chúng ngày càng trở nên vững ạ Lưu ý: Băng chứng được lựa chọn phải phong phú, tiêu biểu, phù hợp, làm sáng tỏ luận điểm, lý lẽ. Mở rộng
- Sự tiếp nối không đóng khung trong một gia đình, quốc gia hay thời đại, nhất là khi quá trình toàn câu hóa đang diễn ra mạnh mẽ.
- Liên hệ bản thân và rút ra bài học. Gợi ý:
23 + Thông tỏ, trân trọng các giá trị của gia đình, giá trị lịch sử, giá trị văn hóa dân ~_| tộc để thực hiện trách nhiệm tiếp nối.
+ Không ngừng trau dồi kiến thức, bồi đắp tình cảm, dám thể hiện sự khác biệt để vừa bảo tồn, dung hòa, vừa sáng tạo các giá trị được kế thừa từ thế hệ trước.
+ Hiểu được quy luật đổi thay tất yếu để an nhiên, chấp nhận, tạo điều kiện cho những khác biệt của thế hệ sau. 3_ | Kết thúc vân đề
Câu 2: Nhà văn Han Kang (Hàn Quôc) gặp gỡ với báo chí tại Viện Hàn Lâm Thụy Điển trong, thời gian chuẩn bị nhận giải Nobel Văn chương 2024, khi được hỏi: Văn học, theo bà, có vai trò gì?, nhà văn trả lời: Theo tôi, văn học không ngừng vươn tới thế giới nội tâm, nơi bạn bước vào và trong quá trình đó, tự đào sâu chính mình.
Kết hợp trải nghiệm bài thơ 7 răng (Bình Nguyên Trang) và một số tác phẩm tự chọn khác, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ về câu trả lời trên. Đặt vần đê: nêu được vân đê cân nghị luận. 0,5 _ 2 |Giảiquyếtvấng Ð | | Giải thích - Theo tôi: cách diễn đạt thể hiện quan điểm cá nhân, góc nhìn tri nhận riêng về văn học.
- văn học không ngừng vươn tới thế giới nội fâm: văn học luôn nỗ lực tìm kiếm, khám 21 phá chiều sâu cảm xúc suy nghĩ, mong muốn,... thế giới bên trong con người.
— |" nơi bạn bước vào: người đọc tham gia vào quá trình tiếp nhận, trải nghiệm và đồng sáng tạo.
- tự đào sâu chính mình: tự nhận thức, soi chiếu thế giới nội tâm để thấu hiểu chính mình.
* Khái quát vấn đề: văn học hướng đến khám phá và giúp người đọc tự nhận thức, cảm nghiệm về thế giới nội tâm của con người. Bàn luận - Văn học không ngừng vươn tới thê giới nội tâm, và giúp người đọc tự đào sâu bản thân, vì:
+ Đối tượng trung tâm của văn học là con người (con người tính cách và con người tâm trạng).
+ Văn học khám phá những quy luật khách quan của đời sống xã hội và đời sống tâm hồn con người.
+ Quá trình tiếp nhận văn học mang đến những rung động thâm mĩ, sự đồng cảm, tạo tiền đề giúp người đọc tự thấu hiểu bản thân.
- Văn học không ngừng vươn tới thê giới nội tâm: + Văn học phản ánh những trạng thái tâm lý, tình cảm từ mơ hồ, hư thảng, mông lung, khó nắm bắt đến trực tiếp, mãnh liệt, dữ dội.
+ Văn học có khả năng lý giải nguồn cơn của những bí mật sâu thắm, khía cạnh ít được đề ý hay sự vận động phức tạp bên trong đời sống tinh thần. - Văn học thúc đây quá trình tự đào sâu bản thân:
+ Trải nghiệm tác phẩm văn học là đồng hành và chiêm nghiệm, thâm thấu hành trình
tự khám phá, tìm lại chính mình của nhân vật hay chủ thẻ trữ tình,..
+ Văn học không chỉ cho người đọc lời giải mà còn mở ra những truy cầu, tự đối thoại.
+ Đích đến của tự nhận thức là giúp người đọc phát hiện, đối diện, chấp nhận, chế ngự những cảm xúc, ham muốn,... để hướng đến Chân — Thiện - Mĩ.


TuỠ











2,0













Chứng mình
- Phân tích bài thơ “Trăng” là trọng tâm; nội dung phân tích hướng vào việc làm
rõ các vai trò của văn học theo các luận điểm như gơi ý; kết hợp nhuân nhuyễn
giữa lý lẽ và dẫn chứng trong mỗi lập luận.
- Tác phẩm tự chọn phù hợp, phân tích chắt lọc nhằm tăng sức thuyết phục, hấp
dân cho quá trình bàn luận. Đánh giá cao các bài viết biết cân đối dẫn chứng đa
dạng về tư duy (không gian Đông — TT. áy; thời gian — trung đại, hiện đại, đương
đại; thể loại — thơ, truyện... ).
- Sử dụng đa dạng, linh hoạt các thao tác lập luận, phép liên kết, phương thức biểu đạt.
Gợi ý phân tích bài thơ Trăng:
+ Bài thơ 7zăng phản ánh tâm hồn giàu cảm xúc, chiêm nghiệm, tự vấn của một người
nhiều trải nghiệm. Ở đó vừa chất chứa những tổn thương, mắt mát, đau khổ, lại vừa
tràn đầy khao khát, tin yêu, hy vọng.
+ Trải nghiệm bài thơ 7răng là khám phá hành trình tìm lại chính mình nguyên sơ,
thuần khiết: trong øyệt vọng thấy y vọng, trong đau đớn, mắt mát vẫn tin yêu, trong
lầm lạc vẫn tỉnh thức,.... đó cũng là hành trình gột rửa, chữa lành tâm hồn.
+ Trăng là nguồn sáng dịu, nhẹ, yên bình xuất hiện ở mọi nơi trong đêm tối. Trăng
biểu tượng cho ứuổi rẻ, hy vọng, niềm tin,... có thể soi sáng, cứu rỗi con người. Thông
qua hình ảnh /zăng, bài thơ gửi gắm triết lý: mỗi người hãy tin tưởng, hãy biết thắp lên
những điều tốt đẹp để tựa vào và phục sinh chính mình.
+ Thê thơ tự do; kết hợp từ lạ hóa; ngôn ngữ giàu sức gợi; thủ pháp tương phản đối lập
trong từng khổ thơ và cả bài thơ; mạch vận động cảm xúc, tư tưởng hướng về sự tươi
sáng; những câu thơ trải dài, dồn đây, gối lên nhau kết hợp với phép điệp cấu trúc tạo iọng điệu khắc khoải, day trở, da diết.....
Phân tích các tác phẩm tự chọn
- Văn học còn giúp mở rộng nhận thức về nhiều phương diện khác nhau trong đời sống, có khi vượt ra ngoài thế giới nội tâm của con người.
- Văn học giúp người đọc / đào sâu chính mình không có nghĩa là huyễn hoặc người đọc rơi vào chìm đắm, dẫn vặt, khoét sâu nội tâm mà quên đi thế giới bên ngoài.
- Rút ra bài học về sáng tạo và tiếp nhận.


Kết thúc vấn đề