Đề thi học sinh giỏi cấp tỉnh môn Sinh học lớp 12 năm 2024-2025 - Sở GD&ĐT Bà Rịa - Vũng Tàu (GDTX)

Trong bối cảnh khoa học sự sống ngày càng phát triển mạnh mẽ, việc nghiên cứu di truyền học và sinh học phân tử trở thành yếu tố then chốt để giải mã những bí ẩn của sự sống và phát triển các ứng dụng đột phá. Hiểu biết sâu sắc về các quy luật di truyền, cấu trúc và chức năng của vật chất di truyền, cùng với cơ chế biểu hiện gene, không chỉ giúp chúng ta làm sáng tỏ sự đa dạng sinh học mà còn cung cấp nền tảng vững chắc cho y học hiện đại, công nghệ sinh học và nông nghiệp. Do đó, việc nắm vững các kiến thức và kỹ năng phân tích trong các lĩnh vực này là vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với những học sinh có định hướng phát triển trong khoa học.

Học sinh giỏi lớp 12 chuyên ngành Sinh học, đặc biệt là những em chuẩn bị cho các kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh hoặc các kỳ thi học thuật chuyên sâu về sinh học.

Tài liệu học thuật này tập trung vào các khái niệm nâng cao trong **di truyền học** và **sinh học phân tử**, được thiết kế để đánh giá kiến thức và kỹ năng giải quyết vấn đề của học sinh giỏi. Nội dung bao gồm các quy luật **di truyền** của Mendel, các trường hợp **di truyền** đặc biệt như liên kết **gene** trên **nhiễm sắc thể** giới tính X và các hệ **nhóm máu** (ABO, Rh, Xg). Các câu hỏi yêu cầu phân tích phả hệ để xác định các **bệnh di truyền** (ví dụ: hội chứng Down, bệnh bạch tạng, PKU, Alkaptonuria) và áp dụng các nguyên lý **di truyền quần thể**, bao gồm cả trạng thái cân bằng Hardy-Weinberg và tác động của tự thụ phấn dẫn đến **thoái hóa giống**. Về sinh học phân tử, tài liệu đào sâu vào quá trình **tái bản DNA**, các enzyme liên quan (**DNA polymerase**), cơ chế **biểu hiện gene** (phiên mã, dịch mã), cấu trúc **nhiễm sắc thể** (nucleosome) và các loại **đột biến** (điểm, vô nghĩa) cùng hậu quả của chúng đối với chuỗi **polypeptide**. Đặc biệt, có phần phân tích về cơ chế điều hòa **biểu hiện gene** của **operon Lac** ở vi khuẩn E.coli và các ứng dụng trong **kỹ thuật di truyền** thông qua công nghệ **DNA tái tổ hợp** để tạo ra các sinh vật biến đổi **gene** như **Golden Rice**. Các phương pháp tiếp cận bao gồm giải thích sơ đồ chuyển hóa, phân tích dữ liệu thí nghiệm về tần số **allele**, biểu hiện **gene** và đánh giá hiệu quả của các loại thuốc mới. Những kiến thức này cung cấp cái nhìn toàn diện về nền tảng di truyền và phân tử của sự sống, đồng thời trang bị khả năng tư duy khoa học và ứng dụng vào các lĩnh vực như y sinh, nông nghiệp công nghệ cao.