96
ĐỊNH LƢỢNG CANXI ION HÓA
(Phƣơng pháp tính toán)
I. NGUYÊN LÝ
Canxi ion hóa được tính toán dựa trên các thông số định lượng của Canxi máu
toàn phần và protein máu toàn phần.
II. CHUẨN BỊ
1. Ngƣời thực hiện
01 cán bộ đại học, 01 kỹ thuật viên chuyên ngành hóa sinh.
2. Phƣơng tiện, hóa chất
- Phương tiện: Máy xét nghiệm như Cobas C 501, AU 640, AU 2700, Hitachi 707,
902…
- Hóa chất: Hóa chất xét nghiệm Canxi và protein toàn phần, chất chuẩn Canxi và
protein toàn phần, chất kiểm tra chất lượng Canxi và protein toàn phần.
3. Ngƣời bệnh
Người bệnh cần được giải thích về mục đích của việc lấy máu để làm xét nghiệm,
người bệnh cần được chuẩn bị nhịn ăn ít nhất 10 h trước khi lấy máu, người bệnh
tránh căng thẳng mất ngủ trước ngày lấy máu…
4. Phiếu xét nghiệm
Phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin về tên, tuổi, giới tính, khoa phòng, chẩn
đoán của người bệnh và ghi rõ chỉ định xét nghiệm
III. CÁC BƢỚC TIẾN HÀNH
1. Lấy bệnh phẩm
- Lấy 3 ml máu tĩnh mạch vào ống không có chất chống đông hay ống có chất chống
đông là NH4,Li, Na-Heparin không sử dung EDTA, Citrat, Oxalate cho xét nghiệm
này. Máu không vỡ hồng cầu.
- Sau khi lấy máu, đem ly tâm tách lấy huyết thanh hoặc huyết tương.
2. Tiến hành kỹ thuật
- Máy phân tích cần chuẩn bị sẵn sàng để thực hiện phân tích mẫu: Máy đã được cài
đặt chương trình xét nghiệm Canxi và protein máu toàn phần. Máy đã được chuẩn với
xét nghiệm Canxi và protein toàn phần. Kết quả kiểm tra chất lượng với xét nghiệm
Canxi và protein toàn phần đạt yêu cầu không nằm ngoài dải cho phép và không vi
phạm luật kiểm tra chất lượng.
97
- Người thực hiện phân tích mẫu nhập dữ liệu về thông tin người bệnh và chỉ định xét
nghiệm vào máy phân tích hoặc hệ thống mạng (nếu có).
- Nạp mẫu bệnh phẩm vào máy phân tích
- Ra lệnh cho máy thực hiện phân tích mẫu bệnh phẩm
- Đợi máy phân tích mẫu theo protocol của máy
- Khi có kết quả cần xem xét đánh giá kết quả sau đó in báo cáo hoặc ghi kết quả vào
phiếu xét nghiệm để trả cho người bệnh.
- Kết quả có thể được máy tự động tính toán nếu máy được cài đặt công thức tính
toán. Ngoài ra có thể tính toán theo công thức:
Canxi ion hóa = Canxi toàn phần – (Protein toàn phần × 0.017)
IV. NHẬN ĐỊNH KẾT QUẢ
- Bình thường : 1.17 – 1.29 mmol/l
- Dùng chỉ số Canxi ion hóa để dánh giá tình trạng bệnh lý của cơ thể chính xác hơn
sử dụng Canxi toàn phần bởi chính phần canxi ion hóa này mới là phần canxi lưu
hành có tác dụng sinh học và được điều hòa bởi các hormone của cơ thể.
+ Ca ion máu tăng trong: Cường cận giáp, Dùng nhiều Vitamin D, Đa u tuỷ
xương, Bệnh Addison, Ung thư (xương, vú, phế quản...).
+ Ca ion máu giảm trong: Nhược cận giáp, Thiếu Vitamin D, Viêm thận, thận
hư, Viêm tuỵ, Còi xương.
V. NHỮNG SAI SÓT VÀ XỬ TRÍ
Những sai sót và xử trí là những sai sót và và xử trí có thể gặp phải khi định lượng
Canxi và protein máu toàn phần.