Đòi h i t t y u c a h i nh p ế
B t c m t qu c gia nào, khi đ t m c tiêu xây d ng n n kinh t phát tri n nhanh và ế
m nh thì qu c gia đó đ ng th i ph i xây d ng m t h th ng thanh toán hi n đ i v i
nh ng tiêu chu n cao v m c đ an toàn, b o m t, nhanh chóng chính xác... Đ đáp ng
đ c nh ng tiêu chu n này, vi c s d ng m t h th ng thanh toán không dùng ti n m tượ
là b c đ u tiên đ ti n t i xây d ng m t h th ng thanh toán đi n t gi a ngân hàng,ướ ế
doanh nghi p, cá nhân, Chính ph cũng nh các thành ph n kinh t khác". đó là ý ki n ư ế ế
c a gi ng viên Nguy n Thuỳ Linh, Khoa Ngân hàng - Tr ng Đ i h c Kinh t TP H Chí ườ ế
Minh đ a ra t i H i th o thanh toán không dùng ti n m t t i Hà N i, ngày 25/7/2006 ư
Trong chi n l c phát tri n d ch v ngân hàng, phát tri n h th ng thanh toán là m t trong cácế ượ
m c tiêu chi n l c quan tr ng đ c các ngân hàng đ c bi t quan tâm. Hi n nay, các ngân ế ượ ượ
hàng và t ch c tín d ng đang đ y m nh đ u t c s h t ng k thu t và ng d ng công ngh ư ơ
thông tin trong công tác thanh toán. Đ ng th i phát tri n nhanh m ng l i giao d ch, tri n khai ướ
mô hình giao d ch m t c a đem l i nhi u thu n ti n cho khách hàng. T i Hà N i, nhi u d ch v
thanh toán qua ngân hàng hi n đ i đ c tri n khai nh chuy n ti n đi n t trong n c và qu c ượ ư ướ
t , thanh toán tr c tuy n, d ch v th thanh toán… đ c th c hi n nhanh chóng, an toàn, hi uế ế ượ
qu .
Cùng v i quá trình phát tri n c a n n kinh t , kh i l ng giao d ch thanh toán qua ngân hàng ế ượ
không ng ng tăng tr ng qua các năm. S d tài kho n ti n g i thanh toán c a các t ch c ưở ư
kinh t tính đ n cu i tháng 5/2006 đ t 105.573 t đ ng, tăng g p 2 l n so v i năm 2001. S dế ế ư
tài kho n ti n g i cá nhân cũng g n 5.000 t đ ng, tăng 4 l n so v i năm 2001. T c đ tăng
bình quân doanh s thanh toán giai đo n 2001 - 2005 đ t 24%/năm. T tr ng thanh toán không
dùng ti n m t qua ngân hàng nh ng năm g n đây chi m trên 90% t ng doanh s thanh toán. ế
Đ phát tri n đ c d ch v th , khuy n khích thanh toán không dùng ti n m t các ngân hàng ượ ế
th ng m i đ y m nh đ u t l p đ t h th ng máy ATM và phát tri n thêm các đi m đ i lýươ ư
thanh toán th . Ch tính riêng trên đ a bàn Hà N i, đ n cu i tháng 6/2006 đã có 575 máy ATM ế
đ c l p đ t. Theo th ng kê, trong 5 tháng đ u năm 2006 đã có thêm 330.561 th đ c m v iượ ượ
doanh s ho t đ ng trên 7 ngàn t đ ng. Năm 2005, các ngân hàng: Nhà, Đông Á, Sài Gòn
Công th ng, Phát tri n Nhà Đ ng b ng sông C u Long đã liên k t v i nhau trong vi c s d ngươ ế
máy ATM và đi m ch p nh n th . Ngân hàng Ngo i th ng Vi t Nam cũng đã liên minh v i các ươ
ngân hàng th ng m i c ph n đ phát tri n m ng l i ngân hàng đ i lý, m ng l i d ch v thươ ướ ướ
và thúc đ y h p tác d ch v th gi a ngân hàng và doanh nghi p v i các ch ng trình thanh ươ
toán ti n đi n, n c, c c đi n tho i, Internet, phí b o hi m… S hình thành h th ng liên k t, ướ ướ ế
k t n i đ thanh toán th gi a m t s ngân hàng th ng m i đã t o đi u ki n cho ch th ế ươ
th rút ti n nhi u ngân hàng khác nhau. Hi n nay, h u h t các ngân hàng đ u th c hi n chi ế
tr t đ ng ti n l ng c a các c quan hành chính, s nghi p và thu nh p c a ng i lao đ ng ươ ơ ườ
qua tài kho n. Đây là nh ng ph ng th c thanh toán tiên ti n c n đ c tri n khai nhân r ng. ươ ế ượ
Theo PGS.TS Tr n Hoàng Ngân - Khoa Ngân hàng tr ng Đ i h c Kinh t TP. H Chí Minh thì: ườ ế
phát tri n đ c m t h th ng thanh toán phi ti n m t, m t n n kinh t ph i có m c thu ượ ế
nh p bình quân c a dân c cao, h th ng văn b n pháp lý đ y đ , c s h t ng công ngh ư ơ
c a các ngân hàng, các doanh nghi p và t ch c kinh t ph i m nh, ngu n nhân l c v công ế
ngh thông tin trong các ngân hàng ph i gi i, dân trí cao và ph i có thói quen thanh toán không
dùng ti n m t". Ông cho r ng đ t o đ c thói quen thanh toán không dùng ti n m t trong dân ượ
thì Chính ph c n có nh ng quy đ nh nghiêm kh c h n đ i v i hành vi ký phát séc v t s d ơ ượ ư
nhi u l n. Đ ng th i, Ngân hàng Nhà n c nên kh n tr ng ban hành các văn b n h ng d n ướ ươ ướ
th c hi n Lu t Các công c chuy n nh ng và quy đ nh ch t ch v th c hi n b o hi m ti n ượ
g i cũng nh ban hành nh ng quy đ nh h n ch giao d ch ti n m t trong thanh toán… ư ế
Hi n nay, thanh toán không dùng ti n m t còn nhi u h n ch do n n kinh t còn nhi u t p ế ế
quán, thói quen thanh toán b ng ti n m t. Theo ông Nguy n H ng Kỳ - Giám đ c Ngân hàng
Nhà n c chi nhánh TP Hà N i thì l ng thanh toán b ng ti n m t trong t ng ph ng ti n thanhướ ượ ươ
toán chi m t i 21,4%. S cá nhân m tài kho n t i ngân hàng th ng m i còn khá th p so v iế ươ
dân s trên đ a bàn (576.663 tài kho n/3,2 tri u dân). Đây là con s khá khiêm t n so v i ti m
năng, th m nh c a Th đô. Thanh toán nhi u lo i d ch v đ i v i các h gia đình nh : ti nế ư
đi n, đi n tho i, ti n n c v n b ng ti n m t. Ch a phát tri n đúng m c d ch v tài kho n và ướ ư
séc cá nhân, th thanh toán… M t h n ch n a là ph n l n các d ch v ngân hàng đ u d a trên ế
n n công ngh cao song ch a khai thác h t các ti n ích c a d ch v ngân hàng m i nh Home ư ế ư
Banking, E-Banking, Internet Banking. Th ngân hàng là ph ng ti n thanh toán hi n đ i nh ng ươ ư
đ n v ch p nh n th cũng nh giá tr thanh toán th còn th p. H th ng thanh toán đi n t liênơ ư
ngân hàng còn b t c p vì ch a tri n khai đ c trong ph m vi c n c. Gi cao đi m, h th ng ư ượ ướ
quá t i do s l ng giao d ch l n. ượ
Đ phát tri n m nh các d ch v ngân hàng, đ c bi t là các d ch v thanh toán qua ngân hàng,
cũng theo ông Kỳ, các ngân hàng c n hi n đ i hoá công ngh và h th ng thanh toán đ tri n
khai các ph ng th c thanh toán hi n đ i, tiên ti n phù h p v i thông l và chu n m c qu c tươ ế ế
nh thanh toán đi n t liên ngân hàng, phát hành và thanh toán th …; th c hi n t t vai trò Trungư
tâm thanh toán trong n n kinh t . M c tiêu phát tri n h th ng thanh toán đ n năm 2010 là gi m ế ế
l ng ti n m t trong t ng ph ng ti n thanh toán xu ng d i 15%, ph n đ u phát tri n đ cượ ươ ướ ượ
các d ch v thanh toán quy mô, trình đ ngang t m v i các n c tiên ti n trong khu v c. Phát ướ ế
tri n nhu c u s d ng d ch v ngân hàng trình đ cao, ch t l ng cao c a các c quan, t ượ ơ
ch c, cá nhân. Đ n năm 2010, đ a s l ng tài kho n cá nhân lên trên 1 tri u tài kho n, 100% ế ư ượ
các t ch c tín d ng tham gia thanh toán đi n t liên ngân hàng và thanh toán qu c t ; phát ế
tri n liên k t thanh toán th ngân hàng và c s ch p nh n th thanh toán, đ a s đ n v ch p ế ơ ư ơ
nh n th t 261 đ n v lên 600 đ n v vào năm 2010. ơ ơ
Vũ Huy n - Anh Hoà
admin