E-service-learning và khả năng ứng dụng tại môi trường đại học Việt Nam: Trường hợp lớp thiết kế dự án tại UEF

E-service learning (e-S-L), một phương pháp sư phạm tích hợp dịch vụ cộng đồng với học thuật, đã thu hút sự chú ý toàn cầu, đặc biệt sau đại dịch Covid-19, nhờ tính linh hoạt và khả năng tiếp cận rộng rãi. Dù được áp dụng rộng rãi trên thế giới, việc triển khai tại các cơ sở giáo dục đại học ở Việt Nam còn hạn chế, chủ yếu do bối cảnh học tập phục vụ cộng đồng chưa phát triển và hạ tầng kỹ thuật không đồng đều. Nghiên cứu này nhằm giải quyết khoảng trống đó bằng cách khảo sát tính khả thi của e-S-L trong một khóa học Thiết kế dự án tại một trường đại học Việt Nam, từ đó đưa ra các khuyến nghị thiết thực cho việc áp dụng phương pháp này.

Các nhà nghiên cứu và giảng viên trong lĩnh vực giáo dục đại học, các nhà phát triển chương trình giảng dạy, quản lý trường đại học và các nhà hoạch định chính sách tại Việt Nam và các quốc gia đang phát triển quan tâm đến e-learning, học tập phục vụ cộng đồng và giáo dục trải nghiệm.

Bài viết này phân tích khả năng ứng dụng của e-service learning (e-S-L) trong môi trường đại học tại Việt Nam, tập trung vào trường hợp một lớp học Thiết kế dự án tại Trường Đại học Kinh tế - Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh (UEF). Nghiên cứu bắt đầu bằng cách giới thiệu các loại hình e-S-L khác nhau và làm rõ các lợi ích mà phương pháp này mang lại, bao gồm thúc đẩy sự chấp nhận đa dạng, trách nhiệm và sự gắn kết của sinh viên. Tác giả cũng trình bày các mô hình lý thuyết làm nền tảng cho e-S-L, bao gồm lý thuyết học tập kinh nghiệm của Dewey và mô hình Cộng đồng tìm hiểu. Phương pháp nghiên cứu dựa trên một khóa học cụ thể với 39 sinh viên UEF, nơi họ phát triển các sáng kiến và giải pháp liên quan đến biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai. Quá trình học tập và thảo luận được thực hiện thông qua nền tảng UEF LMS và Zalo, với các hoạt động phục vụ cộng đồng được tích hợp trực tuyến.
Kết quả cho thấy phần lớn sinh viên (95.8%) hài lòng với nền tảng trực tuyến trong việc học tập và mong muốn tiếp tục tham gia các hoạt động phục vụ cộng đồng tương tự trong tương lai. Điều đáng chú ý là dù hài lòng với môi trường trực tuyến, phần lớn sinh viên vẫn bày tỏ mong muốn có cơ hội tương tác trực tiếp với cộng đồng để hiểu rõ hơn về nhu cầu và có trải nghiệm thực tế sâu sắc hơn. Điều này chỉ ra rằng, việc áp dụng e-S-L 100% trực tuyến có thể không tối ưu hóa hoàn toàn hiệu quả học tập và trải nghiệm cho sinh viên. Bài viết kết luận bằng các khuyến nghị cho việc triển khai e-S-L tại Việt Nam, nhấn mạnh sự cần thiết của một cách tiếp cận kết hợp giữa môi trường trực tuyến và các hoạt động thực địa để đạt được lợi ích tối đa và phù hợp với bối cảnh giáo dục địa phương.