
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUẢNG NAM
KHOA: NGỮ VĂN & CTXH
----------
NGUYỄN THỊ HẰNG
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO TÍNH
TÍCH CỰC TRONG DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN
Ở TRƯỜNG MIỀN NÚI TỈNH QUẢNG NAM
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Quảng Nam, tháng 5 năm 2016
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
THCS: trung học cơ sở
THPT: trung học phổ thông
MỤC LỤC
PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................... 1
1.1. Lý do lựa chọn đề tài ....................................................................................... 1
1.2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 2
1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................... 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
1.5. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................. 3
1.6. Đóng góp của đề tài ......................................................................................... 4
1.7. Cấu trúc của khóa luận .................................................................................... 5
PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG................................................................................ 6
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ THUYẾT ........................................................................ 6
1.1. Phương pháp dạy học tích cực ........................................................................ 6
1.1.1. Khái niệm phương pháp dạy học tích cực .................................................... 6
1.1.2. Đặc trưng và tác dụng của phương pháp dạy học tích cực .......................... 6
1.1.2.1. Đặc trưng .................................................................................................. 6
1.1.2.2. Tác dụng .................................................................................................... 8
1.1.3. Hình thức tổ chức hoạt động của học sinh để phát huy tính tích cực .......... 8
1.1.3.1. Hình thức vấn đáp ..................................................................................... 8
1.1.3.2. Đặt, tạo tình huống có vấn đề và giải quyết vấn đề ................................. 9
1.1.3.3. Thảo luận nhóm ......................................................................................... 9
1.2. Đặc điểm của trường THPT miền núi tỉnh Quảng Nam ............................... 10
1.2.1. Đặc điểm của trường THPT Bắc Trà My ................................................... 10
1.2.2. Đặc điểm của học sinh ............................................................................... 13
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN, GIẢI PHÁP ........................ 15
2.1. Thực trạng việc dạy học môn Ngữ văn ở trường miền núi tỉnh Quảng Nam 15
2.1.1. Khảo sát tại trường THPT Bắc Trà My...................................................... 15
2.1.1.1. Đối với việc dạy của giáo viên ................................................................ 15
2.1.1.2. Đối với việc học của học sinh ................................................................. 17
2.2. Nguyên nhân ................................................................................................. 25
2.2.1. Nguyên nhân chủ quan ............................................................................... 25
2.2.2. Nguyên nhân khách quan ........................................................................... 25
2.3.1. Về phía giáo viên ....................................................................................... 27
2.3.1.1. Dạy học theo quan điểm “lấy người học làm trung tâm” ....................... 27
2.3.1.2. Vận dụng linh hoạt phương pháp dạy học tích cực kết hợp với các
phương pháp khác ................................................................................................ 28
2.3.1.3. Tạo không khí sôi nổi trong giờ học bằng những cuộc trao đổi, thảo luận . 30
2.3.1.5. Giao nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể cho mỗi phân môn ................................. 32
2.3.1.6. Giáo viên cần trang bị tốt về mặt kĩ năng sư phạm, trình độ lí luận và
kiến thức chuyên môn .......................................................................................... 32
2.3.1.7. Giáo viên là người lắng nghe, giúp học sinh giải quyết vấn đề .............. 33
2.3.1.8. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ......................................... 34
2.3.2. Về phía học sinh ......................................................................................... 37
2.3.2.1. Thay đổi quan điểm “học sinh là người tiếp nhận tri thức thụ động” ..... 37
2.3.2.2. Năng động, tích cực, sáng tạo trong quá trình học ................................. 37
2.3.2.3. Phát huy tinh thần tự học bằng nhiều kênh thông tin .............................. 38
2.3.2.4. Hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo viên đã giao và khâu chuẩn bị bài .......... 39
2.3.2.5. Mạnh dạn tham gia ngoại khóa, thảo luận và đưa ra ý kiến ................... 39
2.3.3. Về phía nhà trường ..................................................................................... 40
2.3.3.1. Nhìn nhận lại tầm quan trọng của việc phát huy tích cực của học sinh
trong giờ dạy Ngữ văn ......................................................................................... 40
2.3.3.2. Tổ chức hoạt động ngoại khóa với chính khóa ....................................... 41
2.2.3.3. Tổ chức các cuộc thi liên quan đến môn học để phát huy năng lực của
học sinh ................................................................................................................ 42
CHƯƠNG 3 : THIẾT KẾ THỂ NGHIỆM ........................................................... 44
3.1. Thiết kế thể nghiệm phân môn đọc hiểu văn bản qua bài “Tôi yêu em” của
Puskin. .................................................................................................................. 44
3.2. Thiết kế thể nghiệm phân môn Tiếng việt qua bài “Khái quát lịch sử Tiếng
Việt” ..................................................................................................................... 51
3.3. Thiết kế thể nghiệm phân môn Tập làm văn qua bài “Tính hấp dẫn, chuẩn
xác của văn bản thuyết minh” .............................................................................. 57
PHẦN III: KẾT LUẬN ........................................................................................ 64
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................... 645