Bài 40 : mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông,
lâm, thuỷ sản.
I. Mục tiêu:
- Hiểu được mục đích và ý nghĩa của bảo quảnm, chế biến nông, lâm,
thuỷ sản.
- Biết được đặc điểm cơ bản của nông, lâm, thuỷ sản và ảnh hưởng
của điều kiện môi trường đến chất lượng nông, lâm, thủy sản trong
bảo quản và chế biến.
- HS biết được tầm quan trọng của việc bảo quản, chế biến nông,
lâm, thuỷ sản và có ý thức vận dụng vào đời sống hàng ngày.
II. Chuẩn bị phương tiện dạy học
1. Chuẩn bị nội dung bài giảng
a, Các kiến thức liên quan:
Hiện nay ở nước ta nông, lâm, ngư nghiệp chiếm một vị trí quan
trọng trong việc xuất khẩu hàng hoá ra thị trường nước ngoài. Với
sản lượng hàng năm là: hơn 30 triệu tấn thóc, 2 triệu tấn ngô, 4 triệu
tấn khoai, sắn (củ mì), gần 10 triệu tấn rau quả, 2 triệu mét khối gỗ, 2
triệu tấn cá nước ngọt và cá biển. Ngoài số lượng thóc, gạo xuất khẩu
còn lại được bảo quản trong các kho dự trữ của Nhà nước, một phần
thóc, ngô chủ yếu được nông dân bảo quản bằng phương pháp thủ
công tại gia đình.
Riêng đối với các loại củ như khoai, sắn dễ bị vi khuẩn xâm nhập
gây mốc, thối, vì vậy được bảo quản sau khi đã xử lý bằng nhiều
cách khác nhau như thái phơi, chế biến thành tinh bột để bảo quản.
Hiện nay, với công nghệ hiện đại, phương tiện máy móc, trang thiết
bị chuyên dùng người ta đã tiến hành bảo quản các loại rau, thực
phẩm trong các hầm lạnh hoặc chế biến thành các sản phẩm được
bao gói trong hộp để bảo quản.
GV cần hiểu các đặc điểm của từng loại nông, lâm, thuỷ sản và các
tác động của yếu tố điều kiện tự nhiên như độ ẩm, nhiệt độ môi
trường nên chúng để có biện pháp thích hợp đảm bảo tính khoa học
trong bảo quản và chế biến.
b, Chuẩn bị cho nội dung:
Dạy bày này GV cần nghiên cứu kỹ SGK (bài 40), tìm tòi và thu thập
các thông tin liên quan.
Nghiên cứu kỹ nội dung và chuẩn bị hệ thống câu hỏi để dẫn dắt HS
tìm hiểu các nội dung của bài học.
2. Chuẩn bị về thiết bị dạy học
Bài học này gần gũi với HS, không có tranh ảnh giáo khoa để GV
giới thiệu bài. Vì vậy, GV cần nghiên cứu kỹ các tranh ảnh có trong
SGK (hình 40.1, 40.2, 40.3, 40.4) để khai thác nội dung học tập,
đồng thời cần phát động HS và từ mình sưu tầm các tranh, ảnh, số
liệu liên quan làm tư liệu cho bài giảng.
3. Phương pháp dạy học:
Sử dụng phương pháp trực quan và phương pháp dạy học nêu vấn
đề.
III.Tiến trình bài giảng:
1. Đặt vấn đề vào bài:
ở bài 1 các em đã biết tầm quan trọng của sản xuất nông, lâm, ngư
nghiệp trong nền kinh tế quốc dân, đóng góp một phần không nhỏ
vào cơ cấu tổng sản phẩm trong nước (năm 1998 là 24,5%, năm
2004 là 21,7%). Tình hình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp đã thu
được những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, cũng còn một số hạn
chế trong công tác bảo quản, chế biến sản phẩm nên tính cạnh tranh
không cao, giá thành hạ ảnh hưởng đến thu nhập chung. Vì vậy vấn
đề đặt ra là làm thế nào để sản phẩm nông, lâm, ngư nghiệp của nước
ta có giá trị cao
Để thực hiện việc này nước ta đã ứng dụng công nghệ sinh học trong
công việc bảo quản, chế biến sản phẩm nông, lâm, ngư nghi
ệp.
2. Các hoạt động dạy học:
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV
HOẠT ĐỘNG
CỦA HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục đích, ý nghĩa của công tác quản lý,
chế biến nông, lâm, thuỷ sản
Hỏi: Thế nào là bảo
quản nông, lâm, thuỷ
1-2 HS trả lời.
1. Mục đích, ý nghĩa
của công tác bảo
sản?
GV: Duy trì những đặc
tính ban đầu của sản
phẩm.
Hỏi: Mục đích của việc
bảo quản sản phẩm
nông, lâm, thuỷ sản là
gì?
GV giải thích: Để hạn
chế tổn thất về số lượng
và chất lượng của sản
phẩm.
Hỏi: Có các hình thức
nào để bảo quản sản
phẩm?
GV hướng dẫn HS quan
sát H40.1, tìm hiểu các
kiểu kho bảo quản.
GV giải thích các hình
thức bảo quản. Giải
thích kho silô, kho lạnh.
Hỏi: Trong đời sống
hằng ngày các em
HS đọc SGK, trả
lời.
HS quan sát H40.1
SGK để trả lời.
HS liên hệ với thực
tế để trả lời câu
hỏi.
quản nông, lâm, thuỷ
sản
- Mục đích:
- Hình thức bảo
quản.
thường gặp các hình
thức bảo quản nào?
GV: Cất giữ thóc giống,
khoai tây, cất củ lạc
trong chum, treo ngô ở
nơi khô …
Hỏi: Thế nào là chế
biến nông, lâm, thủy
sản?
GV hướng dẫn HS quan
sát hình 40.2 để trả lời.
GV giải thích: Sử dụng
các biện pháp kỹ thuật
khác nhau tác động lên
sản phẩm theo một quy
trình để giữ và nâng cao
chất lượng của sản
phẩm.
Hỏi: Vì sao phải chế
biến nông, lâm, thuỷ
sản?
GV giảng: : thu hoạch
cùng một lúc với khối
HS: Quan sát
H40.2 để trả lời,
lấy VD: Làm hoa
quả hộp, cá hộp và
thịt hộp; sấy vải
khô; nhãn khô; làm
xi rô mơ, mận…
HS liên hệ thực tế
đời sống để trả lời
câu hỏi.
HS đọc nội dung
2. Mục đích, ý nghĩa
của công tác chế biến
nông, lâm, thuỷ sản.
- Mục đích: