BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚ NINH BÌNH
GIÁO TRÌNH
Tên mô đun: HÀN GANG
Mã số: MĐ 26
Nghề: HÀN
Trình độ: TRUNG CẤP
Hà Nội, năm 2021
LỜI GIỚI THIỆU
Trong những năm gần đây, dạy nghề đã có những bước tiến nhằm nâng
cao chất lượng, thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp,
đáp ứng nhu cầu xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế
giới, lĩnh vực cơ khí chế tạo nói chung và ngành Hàn ở Việt Nam nói riêng đã
có những bước phát triển đáng kể.
Chương trình khung quốc gia nghề Hàn đã được xây dựng trên cơ sở phân
tích nghề, phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều kiện
thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo
trình kỹ thuật nghề theo các môđun là nhiệm vụ cần thiết hiện nay.
Mô đun 35: Hàn gang là mô đun đào tạo nghề được biên soạn theo hình
thức tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong quá trình biên soạn, đã tham khảo
nhiều tài liệu công nghệ hàn trong và ngoài nước, kết hợp với kinh nghiệm trong
thực tế sản xuất. Nhóm biên soạn xin chân thành cám ơn các chuyên gia trong
lĩnh vực Hàn đã góp ý và cung cấp tài liệu, kinh nghiệm thực tế sản xuất.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những khiếm
khuyết, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được
hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Tham biên soạn
1.Chủ biên: Nguyễn Doãn Toàn
2. Đỗ Hữu Việt
2
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC TRANG
I. Lời giới thiệu. 1
II. Mục lục. 2
III. Nội dung môn học:
Bài 1: Hàn gang nguội. 4
Bài 2: Hàn gang nóng. 20
Kiểm tra kết thúc môn học. 27
IV. Tài liệu tham khảo. 29
3
MÔ ĐUN: HÀN GANG
Mã số mô đun: MĐ 26
I. Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Là môn đun được bố trí cho người học sau khi đã học xong các
môn học chung theo quy định của Bộ LĐTB-XH và học xong các môn học
chuyên môn nghề.
- Tính chất của mô đun: Là mô đun chuyên môn nghề, nhằm luyện tập
kỹ năng về hàn gang.
- Ý nghĩa, vai trò mô đun: Là môđun có vai trò rất quan trọng trong
chương trình đào tạo nghề Hàn, người học được trang bị những kiến thức, kỹ
năng hàn gang bằng phương pháp hàn khí, hàn hồ quang tay.
II. Mục tiêu của mô đun:
- Làm việc trong các cơ sở sản xuất cơ khí.
- Trình bày đúng đặc điểm và khó khăn khi hàn gang.
- Nhận biết đầy đủ các loại vật liệu dùng trong hàn gang.
- Chuẩn bị đầy đủ thiết bị, dụng cụ hàn gang.
- Chuẩn bị phôi hàn sạch, đúng kích thước đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
- Chọn chế độ hàn chế độ gia nhiệt phù hợp với chiều dày vật liệu và kích
thước của vật hàn.
- Gá phôi hàn chắc chắn, đúng kích thước.
- Hàn các mối hàn gang đảm bảo độ sâu ngấu không rỗ khí ngậm xỉ,
không bị nứt, không bị biến trắng.
- Kiểm tra đánh giá đúng chất lượng mối hàn.
- Thực hiện tốt công tác an toàn và vệ sinh phân xưởng.
- Tuân thủ quy định, quy phạm trong quy trình hàn gang.
- Rèn luyện tính tự giác, kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỷ, chính xác, trung thực của
sinh viên.
III. Nội dung mô đun:
Số
TT Tên các bài trong mô đun
Thời gian (giờ)
Tổng
số
Lý
thuyết
Thực hành,
thí nghiệm,
thảo luận,bài
tập
Kiểm
tra
1 Bài1: Hàn gang nguội 20 3 16 1
2 Bài 2: Hàn gang nóng 20 3 16 1
Cộng 60 6 32 2
4
Bài 1: HANG GANG NGUỘI
Mã bài: MĐ 26.1
Giới thiệu:
Hàn gang nguội sử dụng công suất tối thiểu của nguồn nhiệt hàn để hạn
chế đến mức tối thiểu sự hình thành các tổ chức tôi và tổ chức biến trắng tại
vùng ảnh hưởng nhiệt. Khi hàn thường không sử dụng nung nóng sơ bộ, kết hợp
với việc khống chế nhiệt độ vật hàn trong quá trình hàn (thực hiện đường hàn
dài khoảng 2÷3 cm sau đó để cho nguội xuống dưới 500 C rồi mới hàn tiếp).
Mục tiêu:
- Trình bày đúng nhưng đặc điểm, khó khăn khi hàn gang.
- Nhận biết chính xác vật liệu dùng để hàn gang
- Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị dùng trong công việc hàn gang nguội.
- Chuẩn bị phôi hàn đúng kích thước, đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật.
- Chọn chế độ hàn phù hợp với chiều dày vật liệu kiểu liên kết hàn
- Gá phôi hàn chắc chắn, đúng kích thước.
- Thực hiện hàn các mối hàn gang nguội bằng phương pháp hàn khí, hàn
hồ quang tay đảm bảo độ sâu ngấu không rỗ khí ngậm xỉ, không nứt không bị
biến trắng.
- Kiểm tra đánh giá đúng chất lượng mối hàn.
- Thực hiện tốt công tác an toàn lao động và vệ sinh phân xưởng.
- Tuân thủ quy định, quy phạm trong quy trình hàn gang nguội.
- Rèn luyện tính tự giác, kỷ luật, cẩn thận, tỉ mỷ, chính xác.
Nội dung:
1. Đặc điểm, khó khăn khi hàn gang.
- Thông thường hàn gang thường được dùng trong hàn sửa chữa các vị trí
nứt, thiếu hụt do đúc tạo ra, hàn đắp lên bề mặt mài mòn, vị trí nứt và gãy để
phục hồi khả năng làm việc của kết cấu.
- Khả năng biến dạng dẻo thấp. Vết nứt có thể xuất hiện cả trong kim loại
mối hàn và vùng ảnh hưởng nhiệt khi ứng xuất nhiệt phát sinh trong quá trình
hàn.
- Xu hướng hình thành các tổ chức tôi cứng và giòn khi hàn
Do tốc độ nguội lớn vùng ảnh hưởng nhiệt có thể xuất hiện tổ chức
mactenxit, bainit cứng và giòn đồng thời xuất hiện kèm với ứng xuất dư (ứng
xuất tổ chức), nguyên nhân dẫn đến nứt tại vùng ảnh hưởng nhiệt
- Khi hàn Gang kim loại mối hàn dễ có tổ chức là gang trắng khó gia công
cắt gọt độ bền và tính dẻo của mối hàn thấp đồng thời giòn.
5