Giáo trình HTLM Và javascript: Phần 2 - Việt Tiến

VIETHANIT<br /> <br /> Chương 7. Câu lệnh điều kiện<br /> <br /> CHƯƠNG 7<br /> <br /> CÂU LỆNH ĐIỀU KIỆN<br /> 7.1 Lệnh và khối lệnh<br /> 7.1.1 Lệnh và quy ước lệnh trong JavaScript<br /> Cũng như trong hầu hết các ngôn ngữ khác, đơn vị làm việc cơ bản của<br /> JavaScript là câu lệnh. Trong hai chương trước, chúng ta đã làm quen với rất nhiều câu<br /> lệnh trong JavaScript. Nó có thể là kết quả của một phép gán giá trị cho một biến, có<br /> thể là lời gọi một hàm, hay biểu diễn một dạng phép tính, hoặc thậm chí là sự kết hợp<br /> của tất cả những công việc đó. Trong các ví dụ trước đây, một trong những câu lệnh<br /> mà chúng ta đã làm quen là câu lệnh khai báo, câu lệnh này không những dùng để khởi<br /> tạo (hay định nghĩa) một biến mới, mà còn có thể gán giá trị cho nó, ví dụ như:<br /> var x = 10;<br /> <br /> Như đã nói ở trên, một chương trình JavaScript là một tập hợp của các câu lệnh,<br /> các câu lệnh này có thể được tổ chức thành từng hàm (sẽ được đề cập trong chương 5).<br /> Các câu lệnh JavaScript bao gồm các từ khóa được sử dụng với cú pháp thích hợp và<br /> được kết thúc bởi dấu chấm phẩy (;). Một câu lệnh duy nhất có thể nằm trên nhiều<br /> dòng. Nhiều câu lệnh cũng có thể được viết trên một dòng duy nhất nếu mỗi câu lệnh<br /> được phân tách bởi một dấu chấm phẩy (;).<br /> 7.1.2 Khối lệnh<br /> Một khối lệnh được sử dụng để nhóm các câu lệnh. Các câu lệnh này được gọi là<br /> đồng cấp và sẽ được nhóm lại bởi một cặp dấu ngoặc móc ({}).<br /> Bên trong một khối lệnh lại có thể viết lồng khối lệnh khác. Sự lồng nhau theo<br /> cách như vậy là không hạn chế.<br /> 7.2 Các câu lệnh điều kiện<br /> Một câu lệnh điều kiện là một tập hợp các lệnh thi hành nếu điều kiện chỉ định là<br /> đúng. Kết quả của điều kiện xác định câu lệnh hoặc khối lệnh sẽ được thực thi.<br /> JavaScript cung cấp hai câu lệnh điều kiện: if…else và switch.<br /> 7.2.1 Câu lệnh if…else<br /> Câu lệnh này dùng để kiểm tra điều kiện, nó thực thi việc tính toán trên một biểu<br /> thức, nó kiểm tra điều kiện là đúng hay sai để thực hiện khối lệnh tương ứng.<br /> Một câu lệnh if đơn giản có cú pháp lệnh như sau:<br /> if (điều kiện )<br /> {<br /> // các câu lệnh ứng với điều kiện đúng<br /> }<br /> <br /> Đây là cú pháp lệnh đơn giản, nó sẽ kiểm tra nếu điều kiện sau theo sau if là<br /> đúng thì khối lệnh sẽ được thực thi.<br /> <br /> HTML và JavaScript<br /> <br /> Trang 139<br /> <br /> VIETHANIT<br /> <br /> Chương 7. Câu lệnh điều kiện<br /> <br /> Ví dụ 7.1: Kiểm tra một số có phải là số chẵn hay không? Nếu là số chẵn thì hiển<br /> thị kết luận số chẵn.<br /> Đối với bài toán này, ta sẽ sử dụng phép chia lấy dư (%) để kiểm tra. Nếu một số<br /> thực hiện phép chia lấy dư cho 2 mà trả về kết quả là 0 thì kết luận số đó là số chẵn.<br /> Đoạn mã sau minh họa cho bài toán trên. Trong đoạn mã này, ta lưu ý đến cách<br /> sử dụng câu lệnh if:<br /> <br /> <br /> <br /> var x = 4;<br /> r=x%2;<br /> if (r==0)<br /> {<br /> document.write("so "+x+" la so chan");<br /> }<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Kết quả:<br /> <br /> Hình 7.1: Câu lệnh điều kiện if đơn giản<br /> Nếu trong ví dụ trên, ta thay giá trị của x = 5 thì trên màn hình sẽ không xuất<br /> hiện gì cả, nói cách khác, nó không thực hiện khối lệnh sau if, vì trong trường hợp này,<br /> biểu thức r == 0 trả về giá trị sai (false).<br /> Ta cũng có thể chỉ ra khối lệnh cần thực hiện khi điều kiện là sai (false) bằng<br /> cách dùng mệnh đề else.<br /> Cú pháp như sau:<br /> if (điều kiện)<br /> <br /> HTML và JavaScript<br /> <br /> Trang 140<br /> <br /> VIETHANIT<br /> <br /> Chương 7. Câu lệnh điều kiện<br /> <br /> {<br /> // các câu lệnh ứng với điều kiện đúng<br /> }<br /> else<br /> {<br /> // các câu lệnh ứng với điều kiện sai<br /> }<br /> <br /> Cú pháp trên được hiểu như sau: Nếu điều kiện là đúng (true) thì khối lệnh sau if<br /> sẽ được thực hiện, và ngược lại, nếu là sai (false) thì khối lệnh sau else sẽ được thực<br /> hiện.<br /> Trong cả hai cú pháp lệnh trên, điều kiện có thể là bất cứ biểu thức JavaScript<br /> nào có giá trị là true hoặc false. Khối lệnh sau if hoặc else cũng có thể là bất cứ câu<br /> lệnh JavaScript nào, kể cả các câu lệnh if được lồng thêm vào trong. Nếu chúng ta<br /> muốn sử dụng thêm một hoặc nhiều câu lệnh sau một câu lệnh if hoặc else thì ta phải<br /> đóng các câu lệnh bằng các dấu ngoặc móc ({}).<br /> Ví dụ sau minh họa cho câu lệnh điều kiện if…else. Trong ví dụ này, ta cũng xét<br /> một số là số chẵn hay lẻ, sau đó hiển thị kết quả ra màn hình.<br /> Cũng như ví dụ 3.1, ta cũng sẽ sử dụng phép chia lấy dư (%) để kiểm tra. Nếu<br /> một số thực hiện phép chia lấy dư cho 2 mà trả về kết quả là 0 thì kết luận số đó là số<br /> chẵn, ngược lại thì kết luận nó là số lẻ<br /> Đoạn mã sau minh họa cho bài toán trên.<br /> Ví dụ 7.2:<br /> <br /> <br /> <br /> var x=prompt ("enter a num: ","");<br /> r=x%2;<br /> if (r==0)<br /> {<br /> document.write("so "+x+" la so chan");<br /> }<br /> else<br /> {<br /> document.write("so "+x+" la so le");<br /> }<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> HTML và JavaScript<br /> <br /> Trang 141<br /> <br /> VIETHANIT<br /> <br /> Chương 7. Câu lệnh điều kiện<br /> <br /> Kết quả:<br /> <br /> Hình 7.2.1: Trường hợp nhập vào một số chẵn<br /> <br /> Hình 7.2.2: Trường hợp nhập vào một số lẻ<br /> <br /> HTML và JavaScript<br /> <br /> Trang 142<br /> <br /> VIETHANIT<br /> <br /> Chương 7. Câu lệnh điều kiện<br /> <br /> 7.2.2 Câu lệnh switch<br /> Khi có nhiều tùy chọn if…else thì tốt hơn ta nên sử dụng lệnh switch. Lệnh này<br /> còn được xem là lệnh case. Câu lệnh switch cho phép một chương trình định giá trị<br /> một biểu thức và thử so khớp giá trị của biểu thức với từng trường hợp. Nếu so khớp<br /> thỏa mãn thì chương trình thi hành câu lệnh tương ứng. Nếu không tìm thấy một giá trị<br /> nào trong danh sách các case của nó, khối lệnh trong phần default sẽ được thực hiện.<br /> Lệnh break dùng để thoát ra khỏi câu lệnh switch.<br /> Câu lệnh switch có dạng như sau:<br /> switch (expression){<br /> case label:<br /> statements;<br /> break;<br /> case label:<br /> statements;<br /> break;<br /> …<br /> defaul: statements;<br /> }<br /> <br /> Đầu tiên chương trình tìm một nhãn trùng khớp với giá trị biểu thức và thi hành<br /> câu lệnh tương ứng nếu so khớp thành công. Nếu nhãn so khớp không được tìm thấy,<br /> chương trình sẽ tìm đến khối lệnh trong lựa chọn default, và nếu tìm thấy sẽ thực hiện<br /> câu lệnh tương ứng. Nếu không tìm thấy câu lệnh default, thì chương trình tiếp tục thi<br /> hành câu lệnh tiếp theo sau câu lệnh switch.<br /> Câu lệnh tùy chọn break kết hợp với mỗi trường hợp đảm bảo rằng chương trình<br /> sẽ thoát khỏi lệnh switch khi câu lệnh so khớp được thi hành và tiếp tục thực thi câu<br /> lệnh tiếp theo câu lệnh switch. Nếu không sử dụng câu lệnh break thì chương trình vẫn<br /> tiếp tục thi hành lệnh kế tiếp trong câu lệnh switch.<br /> Ví dụ7.3: Trong ví dụ sau, nếu exp ước lượng đến “Bananas”, thì chương trình<br /> so khớp giá trị với trường hợp “Bananas” và thi hành câu lệnh được kết hợp. Khi bắt<br /> gặp break thì chương trình ngắt switch và thi hành câu lệnh theo sau switch. Nếu break<br /> được bỏ qua, thì câu lệnh cho trường hợp “Cherries” cũng sẽ được thi hành:<br /> <br /> <br /> <br /> document.write("1.Oranges");<br /> document.write("2.Apples");<br /> document.write("3.Bananas");<br /> document.write("4.Cherries");<br /> var exp=prompt ("Vui lòng hãy chọn một loại trái cấy trong danh sách:<br /> ","");<br /> switch (exp){<br /> <br /> HTML và JavaScript<br /> <br /> Trang 143<br /> <br />