ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ TRÀ VINH
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC IPM TRONG BẢO VỆ THỰC VẬT
NGHỀ BẢO VỆ THỰC VẬT
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số: 215/QĐ-CĐN ngày 07!tháng 07 năm 2021
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng nghề Trà Vinh
Trà Vinh, năm 2021
1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
LỜI NÓI ĐẦU
Giáo trình “IPM trong bảo vệ thực vật” là một trong những môn
học đào tạo chuyên ngành “Bảo vệ thực vật”, môn học được
biên soạn theo nội dung chương trình khung đã được Trường
Cao Đẳng Nghề Trà Vinh phê duyệt năm 2021.
Khi biên soạn, cả phần quản lý và thực hành, tác giả đã cố gắng
cập nhật những kiến thức mới, khoa học, đồng thời có tính thực
tiển và ứng dụng cao. Nội dung được ứng được mục tiêu đào
tạo.
Nội dung giáo trình được biên soạn với thời gian đào tạo là 60
giờ, gồm 5 bài:
Bài 1: Cơ sở khoa học của IPM
Bài 2: Những nghuyên lý và nguyên tắc cơ bản của
IPM
Bài 3: Các biện pháp được áp dụng trong IPM
Bài 4: Xây dựng và thực hiện các chương trình QLDHTH trên các
loại cây trồng
Bài 5: QLDHTH trên một số cây trồng
3
MỤC LỤC
BÀI 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA IPM..........................................................15
1. Khái niệm và thuật ngữ trong quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).........15
1.1. Khái niệm IPM...................................................................................15
1.2. Một số thuật ngữ trong IPM............................................................15
1.3. Lược sử khái niệm về IPM................................................................16
2. Sự cần thiết phải áp dụng biện pháp quản lý dịch hại tổng hợp (IPM).
........................................................................................................................18
2.1. Tầm quan trọng của dịch hại trong sản xuất nông nghiệp............18
2.2. Điều kiên để xuất hiện dịch hại........................................................18
2.3. Ảnh hưởng của dịch hại trong sản xuất nông nghiệp.....................19
3. Mục tiêu của IPM.....................................................................................19
4. Những hiểu biết cần thiết để xây dựng biện pháp quản lý dịch hại tổng
hợp..................................................................................................................19
BÀI 2: NHỮNG NGUYÊN LÝ VÀ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA IPM...20
1. Những nguyên lý cơ bản.........................................................................20
1.1. Xem hệ sinh thái là đơn vị quản lý duy nhất..................................20
1.2. Tối đa hóa các nhân tố kiểm soát tự nhiên.....................................20
1.3. Cho phép dịch hại hiện diện ở mức cây trồng có thể chịu đựng
được............................................................................................................20
1.4. Đa dạng hóa các kỹ thuật kiểm soát hiện có...................................20
1.5. Thích ứng với cách giải quyết vấn đề có lien quan đén nhiều lĩnh
vực.21
2. Những nguyên tắc cơ bản của IPM.......................................................21
2.1. Trồng và chăm sóc cây khỏe.............................................................21
2.2. Hiểu và bảo vệ thiên địch.................................................................21
2.3. Thăm và kiểm tra đồng ruộng thường xuyên.................................21
4
2.4. Nông dân trở thành chuyên gia đồng ruộng...................................21
2.5. Phòng trừ dịch hại với biện pháp thích hợp...................................21
BÀI 3: CÁC BIỆN PHÁP ĐƯỢC ÁP DỤNG TRONG IPM........................22
1. Kiểm dịch và khử trùng trong IPM.......................................................22
2. Các biện pháp canh tác kỹ thuật.............................................................22
2.1. Sử dụng nguồn giống.........................................................................23
2.2. Biện pháp phòng trừ sinh học...........................................................24
2.3. Sử dụng hóa chất hợp lý....................................................................24
3. Biện pháp khác..........................................................................................26
BÀI 4: XÂY DỰNG VÀ THỰC HIỆN CÁC CHƯƠNG TRÌNH QLDHTH
TRÊN CÁC LOẠI CÂY TRỒNG...................................................................29
1. Thực hiện thiết lập chương trình QLDHTH........................................29
1.1 Chọn giống khỏe.................................................................................30
1.2. Bảo vệ thiên địch................................................................................30
1.3. Thường xuyên thăm đồng.................................................................31
1.4. Nông dân trở thành chuyên gia........................................................31
2.Chương trình Quản lý dịch hại tổng hợp................................................31
2.1. Xác định đối tượng gây hại...............................................................32
2.2. Theo dõi hoạt động dịch hại..............................................................32
3. Đánh giá ngưỡng gây hại.........................................................................33
4. Ngăn chặn và diệt trừ...............................................................................33
5. Phân tích và đánh giá kết quả.................................................................34
BÀI 5: QUẢN LÍ DỊCH HẠI TỔNG HỢP TRÊN MỘT SỐ GIỐNG CÂY
TRỒNG..............................................................................................................35
1. Quản lý dịch hại trên cây lúa...................................................................35
1.1. Làm đất sớm và vệ sinh đồng ruộng.................................................35
1.2. Luân canh..........................................................................................35
1.3. Thời vụ gieo trồng thích hợp..............................................................35
1.4. Sử dụng hạt giống khoẻ, giống chống chịu sâu bệnh, giống ngắn
ngày............................................................................................................36
1.4. Gieo trồng với mật độ hợp lý..............................................................36
1.5. Sử dụng phân bón hợp lý...................................................................36
5