
Chư ơ ng XIII- Quả n trị sự thay đổ i
- 287 -
CHƯ Ơ NG XIII:
QUẢ N TRỊ SỰ THAY ĐỔ I
Mụ c tiêu củ a chư ơ ng:
Sau khi họ c chư ơ ng này, ngư ờ i họ c có thể :
1- Mô tả bố n loạ i thay đổ i củ a tổ chứ c
2- Giả i thích tiế n trình lên kế hoạ ch cho sự thay đổ i củ a tổ chứ c
3- Xác đị nh bố n phư ơ ng pháp thay đổ i củ a tổ chứ c và giả i thích làm thế nào chúng
có thể kế t hợ p vớ i nhau
4- Mô tả sự đổ i mớ i liên quan như thế nào vớ i nhữ ng thay đổ i củ a tổ chứ c
5- Thả o luậ n việ c họ c hỏ i củ a tổ chứ c phố i hợ p như thế nào vớ i sự thay đổ i.
**************
I. CÁC KIỂ U THAY ĐỔ I TỔ CHỨ C
1. Mô tả bố n kiể u thay đổ i trong tổ chứ c
Thay đổ i tổ chứ c đề cậ p đế n nhữ ng sự chuyể n đổ i trong thiế t kế hoặ c vậ n hành mộ t tổ chứ c.
Các nhà quả n trị cầ n phả i nhậ n thứ c rõ khi nào thì tổ chứ c cầ n thay đổ i và họ cũng phả i có khả
năng để đị nh hư ớ ng tổ chứ c trong suố t tiế n trình thay đổ i. Khi mộ t phư ơ ng pháp sả n xuấ t tố t hơ n
và khá mớ i lạ xuấ t hiệ n, việ c tiế p nhậ n phư ơ ng pháp mớ i này sẽ đòi hỏ i nhữ ng thay đổ i quan
trọ ng trong tổ chứ c. Sự phát triể n củ a Internet trong nhữ ng năm gầ n đây đã thúc đẩ y các nhà quả n
trị trong hầ u hế t các ngành công nghiệ p phả i tư duy lạ i và thay đổ i mộ t cách hợ p lý cách thứ c vậ n
hành tổ chứ c củ a họ . Thách thứ c đố i vớ i các quả n trị viên không chỉ là nhậ n thứ c sự cầ n thiế t phả i
thay đổ i tổ chứ c để thích ứ ng vớ i nhữ ng thay đổ i củ a môi trư ờ ng mà chính là khả năng quả n trị
nhữ ng sự thay đổ i đó. Khả năng đầ u tiên để quả n trị sự thay đổ i là nhậ n diệ n đư ợ c đặ c trư ng và
bả n chấ t củ a nhữ ng thay đổ i trong tổ chứ c. Có nhiề u cách để phân loạ i sự thay đổ i, trong tài liệ u
này chúng tôi sử dụ ng cách phân loạ i củ a S.Jackson dự a trên hai tiêu chí chính: là mứ c độ thay
đổ i và thờ i điể m thự c hiệ n thay đổ i.
2. Mứ c độ thay đổ i
Nhữ ng thay đổ i trong tổ chứ c xét theo mứ c độ có thể chia thành hai loạ i nhữ ng thay đổ i căn
bả n triệ t để và nhữ ng thay đổ i có tính cả i tiế n tiế n triể n dầ n dầ n. Thư ờ ng thì nhữ ng thay đổ i lớ n,
triệ t để tác độ ng đế n cách thứ c vậ n hành củ a tổ chứ c thỉ nh thoả ng mớ i diễ n ra, trong khi nhữ ng
thay đổ i nhỏ , diễ n ra dầ n dầ n thì rấ t thư ờ ng gặ p hơ n. Nhữ ng tổ chứ c thành công thư ờ ng kế t hợ p
sử dụ ng nhữ ng mứ c độ thay đổ i này, từ thay đổ i dầ n dầ n đế n thay đổ i tậ n gố c, triệ t để .
a. Thay đổ i triệ t để
Diễ n ra khi mộ t tổ chứ c thự c hiệ n nhữ ng điề u chỉ nh căn bả n, chính yế u trong cách thứ c
kinh doanh.Hình minh họ a XIII-1 thể hiệ n khuôn mẫ u chung mô tả nhữ ng giai đoạ n củ a việ c thay
đổ i triệ t để tổ chứ c. Mặ c dầ u đư ợ c xây dự ng và giớ i thiệ u cách đây đã 50 năm, như ng nhữ ng vấ n
đề mớ i nhấ t trong thay đổ i tổ chứ c đề u đư ợ c phả n ánh trong các ý tư ở ng cơ bả n này. Đư ợ c phát
triể n bở i nhà khoa họ c xã hộ i Kurt Lewin, tiế n trình thay đổ i đư ợ c phân chia mộ t cách khái quát
thành ba giai đoạ n. Trong giai đoạ n I, phá vỡ hiệ n trạ ng, các nhà quả n trị sẽ tiế n hành lậ p kế
hoạ ch và chuẩ n bị cho các thành viên củ a tổ chứ c thự c thi sự chuyế n đổ i cơ bả n tổ chứ c. Trong
giai đoạ n II, chuyể n đổ i, hầ u hế t nhữ ng thay đổ i thự c sự ra trong giai đoạ n này. Giai đoạ n này
thư ờ ng đư ợ c mô tả như mộ t tiế n trình thự c hiệ n. Cuố i cùng, trong giai đoạ n III, xây dự ng lạ i, là

Quả n trị họ c
- 288 -
giai đoạ n mà sự thay đổ i đư ợ c củ ng cố .
Hình XIII-1: Ba giai đoạ n củ a thay đổ i triệ t để
1
b. Thay đổ i dầ n dầ n
Như đã trình bày, thay đổ i triệ t để thự c hiệ n dự a trên lậ p luậ n cho rằ ng mộ t "vụ nổ lớ n"(big
bang) có thể làm chuyể n đổ i mộ t tổ chứ c thành mộ t cái gìđó mớ i mẻ . Ngư ợ c lạ i, thay đổ i dầ n dầ n
là mộ t tiế n trình liên tụ c diễ n tiế n theo thờ i gian mà trong đó nhiề u sự thay đổ i nhỏ xuấ t hiệ n đề u
đặ n. Sau mộ t thờ i gian đủ dài, nhữ ng hiệ u quả tích lũy củ a nhữ ng thay đổ i này có thể sẽ làm
chuyể n đổ i tổ chứ c mộ t cách tổ ng quát. Trong khi đang diễ n ra thì nhữ ng thay đổ i này dư ờ ng như
chỉ là sự xem xét lạ i mộ t số khía cạ nh và cả i thiệ n cách làm việ c trư ớ c đây.
3. Cách thứ c thự c hiệ n thay đổ i
Ngoài sự khác nhau về mứ c độ thay đổ i như đã trình bày là sự khác biệ t về cách thứ c thự c
hiệ n thay đổ i: phả n ứ ng lạ i hay chặ n trư ớ c. Hình XIII-2 thể hiệ n sự kế t hợ p giữ a các mứ c độ thay
đổ i và cách thứ c phả n ứ ng vớ i thay đổ i để hình thành nên 4 kiể u thay đổ i khác nhau.
Hình XIII-2: Các kiể u thay đổ i tổ chứ c
2
1
Susan E. Jackson, Don Hellriegel and John W. Slocum, “Management- A competetency based approach, 10th
ed, Copyright ©2005 by Thomson South-Western, p. 317
2
Susan E. Jackson, Don Hellriegel and John W. Slocum, “Management- A competetency based approach, 10th
Phá vỡ
hiệ n trạ ng
Chuyể n đổ i
Xây dự ng lạ i
Trư ớ c nhữ ng thay đổ i
củ a môi trư ờ ng
Sau nhữ ng thay đổ i củ a
môi trư ờ ng
Thay đổ i phả n ứ ng lạ i
dầ n dầ n
Thay đổ i phả n ứ ng lạ i
triệ t để
Chuyể n đổ i
chính yế u
Nhữ ng điề u
chỉ nh nhỏ
Mứ c độ
thay đổ i
Cách thứ c thay đổ i
Thay đổ i đón đầ u dầ n
dầ n
Thay đổ i đón đầ u triệ t để

Chư ơ ng XIII- Quả n trị sự thay đổ i
- 289 -
a. Thay đổ i phả n ứ ng lạ i
Thay đổ i này diễ n ra khi mộ t tổ chứ c bị buộ c phả i thay đổ i nhằ m đáp ứ ng lạ i mộ t vài sự
kiệ n diễ n ra trong môi trư ờ ng bên trong và bên ngoài. Nhữ ng thay đổ i chiế n lư ợ c củ a các đố i thủ
cạ nh tranh hay nhữ ng khám phá công nghệ và khoa họ c mớ i là các ví dụ về các tác độ ng củ a môi
trư ờ ng khiế n tổ chứ c thự c hiệ n nhữ ng thay đổ i phả n ứ ng lạ i.
Thay đổ i phả n ứ ng lạ i có thể đư ợ c thự c hiệ n dầ n dầ n hoặ c là triệ t để . Nế u tổ chứ c thích ứ ng
vớ i sự thay đổ i củ a môi trư ờ ng mà không phả i thự c hiệ n nhữ ng đị nh hư ớ ng lạ i mang tính quan
trọ ng trong chiế n lư ợ c và các giá trị , thì thay đổ i se diễ n ra theo cách phả n ứ ng lạ i và dầ n dầ n.
Đôi khi, nhữ ng sự thay đổ i phả n ứ ng lạ i tạ o nên mộ t thiế t kế tổ chứ c mớ i. Để đáp ứ ng lạ i
mộ t cuộ c khủ ng hoả ng, nhữ ng nhà lãnh đạ o cấ p cao có thể đánh giá lạ i cách tiế p cậ n củ a họ và
quyế t đị nh nhữ ng thay đổ i cơ bả n.
b. Thay đổ i đón đầ u
Thay đổ i này xuấ t hiệ n khi các nhà quả n trị thự c hiệ n nhữ ng thay đổ i tổ chứ c nhằ m
đón trư ớ c nhữ ng sự kiệ n sắ p xả y ra hoặ c khi tổ chứ c bư ớ c vào chu kỳ đầ u củ a mộ t xu
hư ớ ng mớ i. Các tổ chứ c vậ n hành tố t luôn tìm kiế m cách tố t hơ n để thự c hiệ n công việ c
nhằ m luôn giữ vị trí dẫ n đầ u trong cạ nh tranh. Họ thư ờ ng thự c hiệ n nhữ ng cả i thiệ n về
công nghệ , và thiế t lậ p nhữ ng tiêu chuẩ n mớ i để gia tăng sự hài lòng củ a khách hàng.
II. HOẠ CH ĐỊ NH SỰ THAY ĐỔ I TRONG TỔ CHỨ C
Thay đổ i tổ chứ c có thể không đư ợ c hoạ ch đị nh trư ớ c và đôi khi lộ n xộ n, hỗ n loạ n hoặ c
có thể đư ợ c hoạ nh đị nh. Nhữ ng thay đổ i tổ chứ c trên phạ m vi rộ ng thư ờ ng hiế m khi xả y ra
mà không có nhữ ng biế n độ ng lớ n. Do vậ y, để hạ n chế sự hỗ n loạ n, biế n độ ng lớ n đó, các tổ
chứ c thư ờ ng nỗ lự c hoạ ch đị nh sự thay đổ i bằ ng cách áp đặ t mộ t số trậ t tự cho quá trình thay
đổ i. Sự thay đổ i thư ờ ng có trậ t tự khi nó đư ợ c hoạ ch đị nh.
1. Đánh giá nhữ ng thay đổ i củ a môi trư ờ ng
Như đã trình bày trong các chư ơ ng trư ớ c, cả mứ c độ và tố c độ thay đổ i củ a môi trư ờ ng
có liên quan đế n tổ chứ c. Bố n yế u tổ môi trư ờ ng quan trọ ng nhấ t quyế t đị nh sự thay đổ i tổ
chứ c là khách hàng, công nghệ , đố i thủ cạ nh tranh và độ i ngũ nhân viên. Nhữ ng thay đổ i này
cầ n đư ợ c dự đoán và đánh giá mứ c độ ả nh hư ở ng đế n tổ chứ c để nhậ n dạ ng và phân tích mứ c
độ thay đổ i cầ n thự c hiệ n củ a tổ chứ c đề ứ ng phó.
2. Xác đị nh khoả ng cách giữ a kế t quả và mụ c tiêu
Thự c chấ t là xác đị nh sự khác biệ t giữ a nhữ ng gì tổ chứ c mong muố n thự c hiệ n và
nhữ ng gì nó thự c sự làm đư ợ c. Bằ ng việ c xác đị nh sự chênh lệ ch này, các nhà quả n trị có thể
đư a ra nhữ ng câu trả lờ i cụ thể cho câu hỏ i: điề u gìđang xả y ra?
3. Chẩ n đoán các vấ n đề củ a tổ chứ c
Mụ c đích củ a việ c chẩ n đoán tổ chứ c là nhằ m xác đị nh bả n chấ t và phạ m vi củ a vấ n đề
trư ớ c khi hành độ ng. Thông qua việ c chẩ n đoán, các nhà quả n trị phát triể n mộ t sự hiể u biế t
về các lý do đằ ng sau nhữ ng sự chênh lệ ch về thành tích. Họ sẽ trả lờ i đư ợ c câu hỏ i: tạ i sao
chúng ta lạ i gặ p phả i sự chênh lệ ch về thành tích? Nhữ ng nhà quả n trị đị nh hư ớ ng theo thành
tích cũng rấ t hay bắ t đầ u mộ t cách vộ i vã quá trình thay đổ i và thúc đẩ y các giả i pháp trư ớ c
khi xác đị nh mộ t cách rõ ràng bả n chấ t củ a vấ n đề .
Các kỹ thuậ t thu thậ p dữ liệ u như thăm dò ý kiế n, tổ chứ c hộ i thả o, phỏ ng vấ n không
chính thứ c ... thư ờ ng đư ợ c sử dụ ng để chẩ n đoán vấ n đề .
ed, Copyright ©2005 by Thomson South-Western, p. 318

Quả n trị họ c
- 290 -
4. Phố i hợ p và truyề n thông tầ m nhìn (quan điể m) về tư ơ ng lai.
Nhữ ng nỗ lự c thay đổ i thành công cầ n đư ợ c hư ớ ng dẫ n bở i mộ t tầ m nhìn rõ ràng về
tư ơ ng lai. Mộ t khi các nhà quả n trị chư a hình thành quan điể m rõ ràng và thuyế t phụ c nhữ ng
ngư ờ i khác phố i hợ p vớ i họ trong việ c nỗ lự c thự c hiệ n quan điể m đó thì họ không thể tạ o ra
sự nhiệ t tình và nguồ n lự c cầ n thiế t cho sự thay đổ i trên phạ m vi rộ ng.
5. Phát triể n và thự c hiệ n kế hoạ ch chiế n lư ợ c cho sự thay đổ i
Đố i vớ i nhiề u nỗ lự c thay đổ i quan trọ ng, kế hoạ ch chiế n lư ợ c củ a tổ chứ c có thể
khá phứ c tạ p và không dễ hiể u đố i vớ i độ i ngũ nhân viên vì nó bao gồ m nhữ ng kiế n nghị
cho tấ t cả các cấ p và tấ t cả các đơ n vị có liên quan đế n các nỗ lự c thay đổ i. Kế hoạ ch
chiế n lư ợ c nên đư ợ c tiế p nhậ n chỉ sau khi xem xét hàng loạ t các phư ơ ng án khác nhau
nhằ m dự đoán sự thay đổ i.
a. Đánh giá các phư ơ ng án
Khi phát triể n mộ t kế hoạ ch chiế n lư ợ c cho sự thay đổ i, nhà quả n trị phả i xem xét
tấ t cả phư ơ ng án khả thi, cùng vớ i nhữ ng ư u điể m và như ợ c điể m củ a chúng. Nhữ ng
vấ n đề phứ c tạ p thư ờ ng đòi hỏ i nhữ ng giả i pháp theo nhiề u hư ớ ng. Tấ t cả các giả i
pháp này thư ờ ng không thể thự c hiệ n cùng mộ t thờ i điể m, do vậ y phả i thiế t lậ p trậ t tự
ư u tiên và tính đế n cả nhữ ng nhu cầ u ngắ n hạ n và dài hạ n.
b. Thiế t lậ p mụ c tiêu
Để sự thay đổ i hiệ u quả , các mụ c tiêu phả i đư ợ c thiế t lậ p trư ớ c khi các nỗ lự c
thay đổ i bắ t đầ u. Nế u có thể , các mụ c tiêu phả i (1) có thể đạ t tớ i mộ t cách thiế t thự c,
(2) đư ợ c phát biể u mộ t cách rõ ràng và có thể đo lư ờ ng đư ợ c, (3) hài hòa vớ i các chính
sách và mụ c tiêu chung củ a tổ chứ c và (4) có thể đạ t đư ợ c.
6. Dự đoán sự chố ng đố i và hành độ ng để hạ n chế nó
Rấ t ít các nỗ lự c thay đổ i tổ chứ c đư ợ c hoạ ch đị nh vậ n hành suôn sẻ như các nhà
quả n trị mong muố n. Hầ u hế t đề u đư ợ c thự c hiệ n vớ i mộ t số sự chố ng đố i. Vì vậ y, để
vư ợ t qua và giả i quyế t thành công sự chố ng đố i, các nhà quả n trị phả i họ c để dự phòng
chúng và sau đó chặ n tránh chúng, nế u có thể .
Các nhà quả n trị cầ n nhậ n thứ c đư ợ c các hình thứ c khác nhau củ a sự chố ng đố i:
sự phê phán ngay lậ p tứ c, sự phá hoạ i, sự đồ ng ý giả dố i, sự im lặ ng, và sự kháng cự ra
mặ t ... là mộ t số ví dụ về sự chố ng đố i. Mộ t số nhà quả n trị thậ m chí không dám khở i
độ ng sự thay đổ i bở i vì họ cả m thấ y không có khả năng chế ngự các sự chố ng đố i có
thể xả y ra. Các nhà quả n trị thành công phả i nhậ n thứ c rằ ng tạ i sao ngư ờ i ta phả n đố i
sự thay đổ i và cầ n phả i làm gì để chế ngự nhữ ng sự phả n đố i đó.
Nhìn chung, các cá nhân, và đôi khi thậ m chí cả tổ chứ c, đề u có khuynh hư ớ ng
chố ng đố i lạ i sự thay đổ i vì bố n nguyên nhân sau: sợ hãi, lợ i ích đang đư ợ c hư ở ng,
hiể u sai và tính hoài nghi.
a. Sự sợ hãi
Để giả m sự chố ng đố i lạ i sự thay đổ i, các nhà quả n trị trư ớ c hế t phả i không sợ
hãi sự chố ng đố i, và sau đó giúp các nhân viên không sợ sự thay đổ i hoặ c các hậ u quả
củ a nó. Cả n trở thư ờ ng gặ p trong thay đổ i tổ chứ c là sự miễ n cư ỡ ng củ a các nhà quả n
trị và nhân viên khi thay đổ i thái độ củ a họ và họ c hỏ i nhữ ng hành vi mớ i mà tổ chứ c
yêu cầ u. Thậ m chí ngay khi các nhân viên đã hiể u và chấ p nhậ n là họ cầ n phả i thay
đổ i, thì việ c thự c hiệ n nó cũng rấ t khó khăn do họ sợ nhữ ng hậ u quả .
b. Lợ i ích đang đư ợ c hư ở ng

Chư ơ ng XIII- Quả n trị sự thay đổ i
- 291 -
Sự sợ hãi thư ờ ng đi liề n vớ i lo ngạ i về các lợ i ích đang đư ợ c hư ở ng. Nhữ ng ai
đang đư ợ c hư ở ng lợ i vớ i nhữ ng thứ đang tồ n tạ i thì họ thư ờ ng phả n đổ i lạ i sự thay đổ i.
Con ngư ờ i vẫ n tiế p tụ c chố ng đố i lạ i sự thay đổ i nế u họ tin rằ ng nó mâu thuẫ n vớ i lợ i
ích củ a bả n thân họ .
Mộ t số nhà quả n trị khở i đầ u sự thay đổ i tin rằ ng mỗ i ngư ờ i vớ i mộ t lư ợ ng thông
tin như nhau phả i ra quyế t đị nh như nhau. Giả thuyế t này không phả i luôn luôn đúng.
Nhữ ng nhà quả n trị cấ p cao thư ờ ng nhìn sự thay đổ i như là mộ t cách thứ c để cả i tiế n tổ
chứ c. Họ cũng tin rằ ng sự thay đổ i sẽ đư a đế n cho họ nhữ ng cơ hộ i mớ i để phát triể n
năng lự c cá nhân cũng như khắ c phụ c nhữ ng thách thứ c mớ i. Ngư ợ c lạ i, các nhân viên
có thể xem nhữ ng thay đổ i đư ợ c đư a ra như sự phá vỡ thỏ a thuậ n giữ a họ và nhữ ng
ngư ờ i chủ . Đặ c biệ t, họ có thể nghĩ rằ ng khố i lư ợ ng công việ c tăng lên và giờ làm việ c
nhiề u hơ n là kế t quả củ a việ c thự c hiệ n nhữ ng thay đổ i quan trọ ng củ a tổ chứ c.
c. Sự hiể u lầ m
Ngư ờ i ta chố ng đố i lạ i sự thay đổ i khi họ không hiể u rõ tác dụ ng củ a nó. Nế u
không đư ợ c quan tâm nhanh chóng, việ c hiể u lầ m và thiế u tin tư ở ng sẽ hình thành sự
chố ng đố i. Các nhà quả n trị cấ p cao phả i hiệ n diệ n trong quá trình thay đổ i để giả i
thích rõ ràng đị nh hư ớ ng mớ i củ a tổ chứ c và nó có ý nghĩa như thế nào đố i vớ i nhữ ng
ngư ờ i có liên quan. Tậ p hợ p mọ i ngư ờ i lạ i để thả o luậ n vấ n đề củ a họ mộ t cách cở i mở
là nề n tả ng để chế ngự sự chố ng đố i lạ i sự thay đổ i.
d. Sự nghi ngờ
Trong mộ t số tổ chứ c, việ c bắ t đầ u các nỗ lự c thay đổ i dư ờ ng như cũng đơ n giả n
như việ c mộ t nhà quả n trị mớ i nỗ lự c thể hiệ n danh tiế ng củ a họ . Qua thờ i gian, các
nhân viên nhìn thấ y các nỗ lự c thay đổ i đế n và đi giố ng như các mùa trong năm. Cuố i
cùng, sự nghi ngờ xuấ t hiệ n và các nhân viên từ chố i hỗ trợ nhữ ng chư ơ ng trình thay
đổ i khác. Không có sự hỗ trợ củ a nhân viên thì nhữ ng nỗ lự c thay đổ i sẽ thấ t bạ i, và nó
lạ i góp phầ n cho sự nghi ngờ .
7. Lậ p kế hoạ ch giám sát và thự c thi sự thay đổ i
Trong quá trình thự c thi sự thay đổ i, các nhà quản trị cầ n phả i giám sát phả n ứ ng củ a
nhân viên cũng như kế t quả củ a họ . Việ c đo lư ờ ng sự hài lòng củ a nhân viên và khách hàng,
củ a việ c phát triể n sả n phẩ m mớ i, thị phầ n, lợ i nhuậ n và nhữ ng kế t quả khác phả i đư ợ c kế t nố i
vớ i nhau nhằ m đánh giá nhữ ng hậ u quả dài hạ n lẫ n ngắ n hạ n. Lý tư ở ng nhấ t, việ c đo lư ờ ng sử
dụ ng để giám sát và theo dõi phả i đư ợ c kế t nố i chặ c chẽ vớ i các mụ c tiêu và lị ch trình đư ợ c
thiế t lậ p trong kế hoạ ch chiế n lư ợ c cho sự thay đổ i. Thêm nữ a, các kế t quả củ a quá trình thay
đổ i phả i đư ợ c giám sát mộ t cách liên tụ c. Tuy nhiên, vì nó thư ờ ng tố n kém và mấ t thờ i gian,
việ c đánh giá mẫ u sẽ đư ợ c thự c hiệ n vào thờ i điể m tạ m gián đoạ n đư ợ c xác đị nh trư ớ c.
III. THỰ C THI SỰ THAY ĐỔ I
Sau khi quyế t đị nh rằ ng thay đổ i là cầ n thiế t, các nhà quả n trị cầ n áp dụ ng mộ t số
phư ơ ng pháp để thự c hiệ n nó. Ở đây chúng ta sẽ thả o luậ n bố n phư ơ ng pháp cơ bả n, và mặ c
dù việ c mô tả đư ợ c thự c hiệ n riêng cho mỗ i phư ơ ng pháp, như ng các nỗ lự c thay đổ i tổ chứ c
lớ n nhấ t cầ n sử dụ ng nhữ ng kế t hợ p củ a các phư ơ ng pháp đó.
1. Phư ơ ng pháp dự a trên công nghệ
Khi mộ t tổ chứ c lự a chọ n phư ơ ng pháp dự a trên công nghệ để tạ o ra sự thay
đổ i, thì nó sẽ tậ p trung sự chú ý vào lư u lư ợ ng công việ c, phư ơ ng pháp sả n xuấ t,
nguyên vậ t liệ u và hệ thố ng thông tin.
Ngày nay, các tổ chứ c hiệ n đạ i sử dụ ng công nghệ thông tin để đạ t đư ợ c

