TẬP ĐOÀN DẦU KHÍ VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẲNG DẦU KHÍ

GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: TRANG BỊ ĐIỆN 2
NGHỀ: ĐIỆN CÔNG NGHIỆP
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG.
(Ban hành kèm theo Quyết định số: 197 /QĐ-CĐDK ngày 25 tháng 3 năm 2020
của Trường Cao Đẳng Dầu Khí)
Bà Rịa - Vũng Tàu, năm 2020
(Lưu hành nội bộ)
Trang 1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Trang 2
LỜI GIỚI THIỆU
Đất nước Việt Nam trong công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá, nền kinh tế
đang trên đà phát triển. Yêu cầu sử dụng điện và thiết bị điện ngày càng tăng. Việc
trang bị kiến thức về hệ thống điện nhằm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của con
người, cung cấp điện năng cho các thiết bị của khu vực kinh thế, các khu chế xuất, các
xí nghiệp là rất cần thiết.
Với một vai trò quan trọng như vậy và xuất phát từ yêu cầu, kế hoạch đào tạo,
chương trình môn học của Trường Cao Đẳng Dấu Khí. Chúng tôi đã biên soạn cuốn
giáo trình Trang bị điện 2 gồm 4 bài với những nội dung cơ bản sau:
- Bài 1: Lắp mạch điều khiển động cơ điện
- Bài 2: Trang bị điện nhóm máy nâng vận chuyển
- Bài 3: Trang bị điện các máy nén, máy bơm, quạt gió
- Bài 4: Các khâu bảo vệ và liên động trong Truyền động khống chế -Truyền
động điện
Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã tham khảo và trích dẫn từ nhiều tài liệu
được liệt kê tại mục Danh mục tài liệu tham khảo. Chúng tôi chân thành cảm ơn các
tác giả của các tài liệu mà chúng tôi đã tham khảo.
Bên cạnh đó, giáo trình cũng không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Nhóm
tác giả rất mong nhận được những ý kiến đóng góp, phản hồi từ quý đồng nghiệp, các
bạn người học và bạn đọc.
Trân trọng cảm ơn./.
Bà Rịa – Vũng Tàu, tháng 06 năm 2020
Tham gia biên soạn
1. Chủ biên: Phạm Văn Cấp
2. Ninh Trọng Tuấn
3. Nguyễn Xuân Thịnh
4.
Trang 3
MỤC LỤC
Trang
BÀI 1: LẮP MẠCH ĐIỀU KHIỂN ĐỘNG CƠ ĐIỆN 13
1.1. Mạch điều khiển động cơ điện một pha: 14
1.2. Mạch điều khiển đảo chiều động cơ điện một pha 15
1.3. Mạch hãm động năng dùng nguồn một chiều 15
1.4. Mạch hãm động cơ dùng tụ điện 17
1.5. Mạch hãm ngược dùng rơ le Timer 18
1.6. Mạch hãm ngược dùng rơ le tốc độ 19
1.7. Mạch điều khiển động cơ 2 cấp tốc độ 20
BÀI 2: TRANG BỊ ĐIỆN NHÓM MÁY NÂNG VẬN CHUYỂN 27
1.1. Đặc điểm truyền động và trang bị điện cầu trục. 28
1.2. Điều khiển cầu trục bằng bộ khống chế động lực. 30
1.3. Truyền động các cơ cấu cầu trục dùng hệ truyền động máy phát động cơ. 36
1.4. Hệ truyền động các cơ cấu của cầu trục dùng bộ biến đổi thyristo - động cơ điện
một chiều ( T-Đ). 37
BÀI 3: TRANG BỊ ĐIỆN CÁC MÁY NÉN, MÁY BƠM, QUẠT GIÓ 45
1. 1: Trang bị điện máy bơm 45
1. 2. Trang bị điện quạt gió 55
1.3. Trang bị điện máy nén khí 61
BÀI 4: CÁC KHÂU BẢO VỆ VÀ LIÊN ĐỘNG TRONG TRUYỀN ĐỘNG
KHỐNG CHẾ -TRUYỀN ĐỘNG ĐIỆN 73
1.1. Bảo vệ quá dòng. 74
1.2 Bảo vệ điện áp. 75
1.3 Bảo vệ thiếu và mất từ trường. 76
1.4 Liên động bảo vệ 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO 83
Trang 4
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
U
I
S
Q
Hiệu điện thế
Cường độ dòng điện
Công suất biểu kiến
Công suất phản kháng
P
Pđ
Pmax
A
Ktb
Kđn
Ktbbp
Ksd
Kcn
Kđ
Kđk
Khd
B
G
R
Công suất tác dụng
Công suất đặt
Công suất cực đại
Điện năng
Hệ số trung bình
Hệ số đồng thời
Hệ số trung bình bình phương
Hệ số sử dụng
Hệ số nhu cầu
Hệ số đóng điện
Hệ số điền kín
Hệ số hình dáng
Dung dẫn
Điện dẫn
Điện trở