Giúp bé học khi chơi

Source : http://blog.360.yahoo.com/blog-4rio_BM1dK4BRKUYJiOn76y0xpE-?cq=1

ỉ ờ ầ ề ề ầ ề ướ c khi bé đ ư c nh n, sau đó ti n t ầ ậ ạ ượ c khi đ a ra ph n th ầ ế ớ

Giúp bé h c khi ch i ơ ọ sang nh ng đi u bé c n bi ế t; nh ng gì bé đang làm bây gi ữ ừ ữ ng; ví d : yêu c u bé ng: đi u ch nh các yêu c u tr ầ ụ ưở i yêu c u bé nói m t âm ộ

ồ i đúng; h h ẫ ướ ng d n gi m d n t ả ng d n b ng tay t ằ ầ ừ ướ ớ i ẫ ỉ , g i ý b ng l ầ ự ướ ể ờ ng d n (QUAN TR NG): làm sao đ bé không b ph thu c vào h ng d n; ví d : d y bé Ọ i đúng mà không c n h ướ ng ị ụ ẫ ầ ướ ể ộ ụ ạ ỉ ạ ạ ầ i ch ch vào qu bóng... cho đ n khi b o bé đ ng vào bóng là bé bi ẫ i bé có th làm đúng, tr l ả ồ ế ớ ả ờ ự ế ầ ả ụ ế ả ỉ ỉ

---------------------------------------------------------------------------

i; ví ỏ ể ắ ế ạ ữ ế ỏ ộ ỹ ẹ ả ứ ưở ủ ầ ạ ế ọ tài li u "T ng h p A-Work-in-Progress" trong đĩa CD c a bác Kim ủ ệ ồ ổ ợ - Đ nh h ng: đi u ch nh t ướ ị cách đ nh h ướ ị ỉ ch m vào m t v t bé thích tr ướ ộ ậ ... gì đó, r i m t v n, r i m t t ồ ộ ầ ộ ừ - H ng d n: h tr đ bé tr l ả ờ ỗ ợ ể ẫ ướ di n t i, ra hi u, ch ... ệ ằ ễ ả ợ - Gi m d n s h ả d n, ti n t ẫ ế ớ ch m vào qu bóng: đ u tiên tr c ti p c m tay bé ch m vào bóng, sau đó ch ch m vào cùi ạ ế t tr c a bé, r i ti n t ỏ ủ ch m bóng. ạ - G n k t: chia nh các k năng bé c n h c thành nh ng đ ng tác nh đ g n k t l ọ ắ ầ d : d y nói "con", "m ", "yêu" r i g n l i thành "con yêu m " ồ ắ ạ ẹ ụ ạ ng m t cách đa d ng): tuỳ vào các ph n ng c a bé, khích - Khuy n khích (dùng ph n th ộ bé h c đi u hay l ề ệ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ Tâm

ơ ể

ớ ộ ố ơ ể

M t s trò ch i đ ... ch i ơ ỡ

ồ ơ ể ổ ầ ư ố ầ ừ ơ ớ ướ c: trao cho bé d n d n t ng th m t nh c c múc, bóng n i, bình ứ ộ

ể ấ ườ ả ọ ố ố ư ụ ầ ồ ặ ẹ ự ạ ả ọ t o... ầ ặ ắ ạ ớ ữ ọ ố ỏ ỉ ể ả ẹ ạ ậ ơ ớ ặ ạ ậ ộ ể

ắ ồ ổ ơ ộ tài li u "T ng h p A-Work-in-Progress" trong đĩa CD c a bác Kim ắ ọ ừ ệ ệ ộ ổ ủ ợ

ộ ố M t s trò ch i đ bé làm quen (ví d : g p g "giáo viên m i") ụ ặ - cho bé khám phá các đ ch i đ trong túi - các trò ch i v i n x t... ị - ti p xúc th ch t: cù nách, nhong nhong trên g i, quay vòng, nhún nh y trên gi ệ ng đ m, ế tr n mình trong chăn, b c bé trong chăn r i đu đ a, kéo bé trên chăn, xoa b ng, thì th m vào tai, hôn nh , ôm ch t, nh y theo nh c, theo các bài hát t - đ c nh ng quy n sách bé thích v i gi ng lôi cu n, không c n h i ho c b t bé ch hình, cùng xem tranh, nh, hình đ p trên máy tính... - các trò ch i v i giác quan: n n b t, ch i v i kem c o râu, ch u cát, h t đ u... ơ ớ - v nh ng gì bé thích đ bé nhìn theo ẽ ữ - ch i tr n tìm ơ ố - xây nhà, l p toa xe... r i cho bé phá đ - ch i bóng bay - hát nh ng bài hát kèm đi u b ng nghĩnh ữ Ngu n: Ch t l c t ồ Tâm

---------------------------------------------------------------------------

Đ bé không th y nhàm chán

ể

ấ

h c-ch i c a bé, c n đ m b o m t s y u t sau: ộ ố ế ố ơ ủ ầ ả ả ờ ọ ế ị nhiên , tho i mái (ví d : lúc bé ng i gh , lúc thì ch i trên sàn ng h c t p t ụ ế ồ ơ ọ ậ ự ườ ả

c bé thích ệ ng ph i đa d ng và t Đ tránh s nhàm chán trong gi ự ể t b ": "Thi • Môi tr nhà), bài trí đa d ng ạ • D ng c h c t p thú v , hi u qu , đ ụ • Ph n th ả ầ ụ ọ ậ ưở ị ạ ả ượ nhiên ự

1

t tình ổ ng d n bé linh ho t (Đây là gì? Gì đây? Con nhìn gì đ y?...) ấ ọ ề

Gi ng nói th hi n s sôi n i, nhi ệ ể ệ ự Nhi u cách h ạ ẫ ướ Không yêu c u bé làm mãi m t vi c mà bé đã nhu n nhuy n ễ ệ ộ ầ Không kéo dài bài h c khi bé ch u h p tác, đ ng th i ph i cân nh c n u đ nh rút ắ ế ầ ờ ả ồ ị ị ọ ợ ọ ắ ấ ấ Khi bé có hành vi tiêu c c (ví d : hét, đánh, ném đ ...), c n t ra không quan tâm ầ ỏ ụ ồ ệ ự ng cho hành vi c a bé, l ưở ủ ạ ế i càng ti p ư ầ ẻ

---------------------------------------------------------------------------

l ỷ ệ ph c v ...) ữ ạ ơ ự ụ ụ tài li u "T ng h p A-Work-in-Progress" trong đĩa CD c a bác Kim thành công cao cho bé Duy trì t Đan xem các lo i bài h c (ngôn ng , trò ch i, t ọ ổ ắ ọ ừ ệ ợ ồ ủ "Giáo viên": • • • • ng n bài h c khi bé có d u hi u qu y phá • đ n hành vi đó k o bé hi u s quan tâm nh ph n th ể ự ế t cụ • • Ngu n: Ch t l c t Tâm do cô chú bongkhoang sao cho

thu còn th "

ơ

ở

ạ

ệ

ừ

ở ạ ệ

Kinh nghi m "d y con t ệ ệ

c a L u V Hoa ủ ư

, không cho ăn v t, không ăn nhi u đ ng, mu i, duy trì đ gi ề ườ ặ ủ ờ ố ờ ạ ế ủ ạ ế ụ ạ ộ v ng thông qua "bình lu n bóng đá", hát..., s ừ ự ậ ử ẩ ữ ữ ệ ừ ớ ủ ậ s m, m r ng t ở ộ i l n ườ ớ i qua gi ế ớ ờ ườ ơ ợ i, kh i g i ả ề ế ứ ể ằ ạ ồ ậ ự ậ i thi u v i bé nhi u lo i đ v t, s v t ề ụ ộ ự đi d o - c thiên nhiên và con ng ạ ệ ề ệ ệ ớ ủ ng và t ưở ượ ệ ng thông qua trò chuy n ể ụ ể ố ng xuyên hát múa cùng bé và khuy n khích bé h c theo ế ọ tình c m b ng ngôn ng c ch (ví d : dang tay nói "a", hôn gió, ữ ử ỉ ả ằ ụ

ng (ví d : đ ch i) khuy n khích bé c ưở ầ ủ ụ ồ ơ ố ế

ể ự ự ề ữ ể ế ộ ỉ ả ậ ố ả ơ ị ỏ

ư thu còn th " c a L u V Hoa Kinh nghi m "d y con t ơ ủ ừ - kích thích 5 giác quan đ giúp bé phát tri n trí não ể ể - rèn n p sinh ho t đúng gi ng cho bé - khuy n khích, t o đi u ki n cho bé v n đ ng (ví d : bò...) ề - d y ngôn ng cho bé t d ng ngôn ng chu n xác c a ng ụ - khuy n khích bé khám phá th gi ni m h ng thú c a bé, không gò bó, quá câu n v v sinh ủ - giúp phát tri n năng l c khái quát b ng cách gi ớ ự khác nhau cùng m t nhóm (ví d : đèn, cây, qu n áo c a ai...) ầ - giúp hình thành và phát tri n năng l c liên t ng t ưở trong các tình hu ng c th - th ườ - d y bé các cách bi u l ể ộ ạ hít hoa và kêu "ái chà"...) - rèn tính kiên trì c a bé b ng cách dùng ph n th g ng thêm (ví d : t p r ắ - rèn năng l c t th ng nh t ngay t ấ cách chuy n h ể ướ Ả ồ ỹ m t g n h t nh M Anh h i còn nh . ỏ ỹ

---------------------------------------------------------------------------

ằ n, bò...) ụ ậ ướ ki m ch b ng cách cho bé hi u ph m vi nh ng gì bé có th làm m t cách ạ ế ằ đ u (không ngăn c n bé - càng khuy n khích bé qu y phá - mà ch tìm ừ ầ ng b ng ch d n đ n gi n) ỉ ẫ ằ ổ ậ ế ồ ồ nh: M Anh h i 1 tháng tu i. Th t ti c h i gi a năm 2005, chúng tôi b h ng máy tính nên ữ ấ ầ ế ả

ng, đ bé h c cách đ a tay lên mũi mình lau v t son ấ ư ọ ế ả ộ ậ ấ ơ t th đ ch i a thích; th đ ch i nào bé thích nh t: ch p nh n bé gi ớ ế ệ ấ ậ ữ m t n i khác trong nhà ậ ứ ồ ơ ế ủ ấ ẻ ớ ạ ứ ồ ơ ư ồ ơ ữ

M t s trò ch i ơ ộ ố - Bôi d u son lên mũi bé, cho bé soi g ể ươ - B o bé đi l y m t v t gì đó ở ộ ơ - Ch i các trò v i ti ng các con v t đ bé t p phát âm (gà gáy, chó s a...) ậ ể - Giúp bé phân bi cho riêng bé, còn nh ng đ ch i khác: khuy n khích bé chia s v i b n bè - G p đôi t

gi y ờ ấ ấ

2

ố ớ ế ầ ơ ấ ướ ấ ấ i t m khăn ng bé sang th khác, lúc sau h i bé: "Chuông ướ ụ c m t bé đ bé th y, r i đánh l c h ạ ướ ấ ứ ồ

ỉ ỏ ế ạ ậ ộ

--------------------------------------------------------------------------- i m c n có ẹ ầ

ầ các bài test trong tài li u "Quan h m con" c a th y ậ ừ ệ ẹ ủ ệ - Làm chi c c u v i 3 kh i vuông - Cho bé ch i th đ ch i bé thích (ví d : chuông), sau đó l y đi và gi u d ứ ồ ơ tr ặ ỏ ể đâu?" đ bé tìm ể - D y màu s c: Không ch h i "Đây là màu gì?" mà khuy n khích bé đi tìm v t có m t màu ắ nào đó (ví d : màu đ ) ỏ ụ Ngu n: Ch t l c và suy lu n t ắ ọ Nguy n Văn Thành do cô Thuý Quỳnh g i cho ồ ễ ử

B n k năng ng ỹ

ườ

ố

ố t cách nhìn đ a con m t cách toàn di n và tích c c. M i ngày, bà ỹ ỗ ộ ệ ứ ườ ứ ấ ể ế ẹ ự ứ ả ắ . ữ ữ ắ ỏ ữ ữ

ả ữ ữ ữ i quy t nh ng ự ằ ể ả ế ố ử ụ ữ ế ứ ế ỹ ế ừ ữ ắ ả ọ ậ ề ứ ứ ỏ ỹ ộ ờ ớ ươ ủ ế ế ả

ệ là ngày ngày đ i tr nh ng tình c m tiêu c c, đ ch p nh n vô đi u ki n ể ấ ự ề ả ậ ỹ ố ị ữ ộ ờ ứ ư ặ ủ ứ ẫ ệ ẹ ủ ệ ễ ầ ồ B n k năng ng i m c n có ỹ ẹ ầ 1. K năng th nh t là bi ế m ph i luân phiên s d ng sáu chi c mũ có sáu màu khác nhau đ nhìn đ a con mình: ử ụ Màu tr ng: nh ng s ki n khách quan. ự ệ Màu vàng: nh ng v n li ng và kh năng ả ế ố Màu đen: nh ng khó khăn tr c tr . ở Màu đ : nh ng tình c m tiêu c c. ự Màu xanh da tr i: nh ng ý nghĩa. ờ i quy t, nh ng tác đ ng c th , tích c c h ng ngày. Màu xanh lá cây: nh ng cách gi ụ ể ộ ả 2. K năng th hai là s d ng nh ng v n li ng tích c c c a đ a con đ gi ự ủ ứ ữ khó khăn và bù tr nh ng thi u sót. 3. K năng th ba là c t nh và tán m ng nh ng đi u đ a con ph i h c t p, giúp nó xây ữ ỏ ầ ng pháp thành công c a con ki n: “Ki n tha lâu đ y d ng b n thân và cu c đ i v i ph ự t ”.ổ 4. K năng th t s có m t c a đ a con trong cu c đ i. ự Ngu n: Trích d n tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý Quỳnh g i cho ử

ạ

--------------------------------------------------------------------------- S c m nh c a ni m tin ủ

ự ủ ả ế k ám th trong đ a h t tâm lý. Bà m ố ư ị ạ ứ hi u “placebo” cũng có k t qu ả ệ ẹ ng t ị ng v đ a con." (tài li u "Quan h m con" ệ ố ự ỷ ề ứ ệ ẹ ề ệ ầ ề ữ ườ ữ ng mà không tìm hi u v nh ng nét ư ể ư ử ớ ấ ng th c s đúng nh bà tin ng, c x v i con nh ư ườ ự ự ẹ ẽ ớ ườ ấ ấ ườ ả ở ườ ờ ng, và "v i th i gian, nó tr thành b t th ộ ườ ệ ố

ề ứ "Trong lãnh v c y khoa, tác d ng c a nh ng viên thu c gi ữ ụ gi ng nh viên thu c th c s . Đó là hi n t ệ ượ ự ự ố th c hi n trên đ a con nh ng đi u bà d t ự ưở ữ ự c a th y Thành, tr. 77) ủ Theo đó, n u th y đ a con có nh ng nét khác bình th ế ấ ứ khác th ng y, bà m s hình thành hình nh v đ a con b t th ề ứ th nó b t th ấ ể t ưở Ng tin t nguy n mãnh li

ng và hành đ ng". t cu n "Harvard girl Liu Yiting") đã c l i, nh ng bà m nh L u V Hoa (ng i vi ế ượ ạ ẹ ư ư s m", trong tôi đã n y sinh m t tâm ng: "Đ c h t cu n "Thiên tài và s giáo d c t ộ ẩ ụ ừ ớ ố ưở ng, nh t đ nh s nuôi ấ ị ự ỉ ầ ệ ự t - ch c n sinh ra m t đ a tr trí l c bình th ộ ứ ữ ọ ế ệ ườ ẻ ẽ

3

ả ệ ế ự ệ ng nó thành ng ọ ng" (B n d ch ti ng Vi ị ng con gái L u Di c Đình t ư ầ ạ ậ ề ẹ ủ ộ ố ả t "Em ph i đ n ả ế hành tài. ấ ữ ng nh ng hi u bi i, "h c t p kinh nghi m" là gì, n u không ph i là h ả ế ữ ướ ườ ưỡ ề ứ ẹ ệ ế t ể ẹ ữ ổ ấ ẹ ọ ậ ế y vào nh ng đi u tích c c. ự ọ ờ

ế ứ ậ ư ầ ỏ vì l nh, vì m t cái lò s ạ ỹ i b cháy ượ ư ừ ệ c, có l ẽ c), m Hoà đ ng ao ẹ c bà n i trông h , l c đi b nh vi n khám và đi u tr suy nh ưở ị c giá nh mình đ ư ệ ệ ợ ộ ướ i đ ộ ạ ượ ề ỏ ộ ầ ẽ ạ ẻ t. ể ố ể ố ừ ơ ế ồ ừ ứ ấ ậ ứ ẽ ế ọ d i có năng l c phi th ườ ưỡ Harvard h c kinh t ", tr.32) và đã nuôi d ế M Hoà cũng đã có m t s c m nh n v s c m nh c a ni m tin, g n đây nh t hình nh đã ư ghi trong entry v kinh nghi m ch a m o trong dân gian. ề ệ Th thì m Hoà ơ ề ấ Th i còn đi h c ph thông, m Hoà đã r t thích câu nói này "Aim high - you often get what you go for". ề Th thì nh ng lúc quá m t m i, nh cái đ t này (đêm qua M Anh th c d y 7 l n, nhi u ữ ẹ ớ h n nh ng đêm tr c m, sáng nay m m i ữ ổ ắ ướ ơ c nh cô Mai, con m th c g i th đ n s a đ ứ ợ ế ử ượ ố ọ đêm m t m i thì đ ượ c ị ượ ệ th n kinh. Nghĩ là mình m nh kho thì s m nh kho thôi. ẻ ạ t thì r i con s phát tri n t Nghĩ là con mình s phát tri n t ẽ T t nhiên là ph i c g ng t ng giây t ng phút m t đ m con cùng "ch i h t mình" ch ộ ể ẹ không thì s là AQ ch không ph i theo lu n c khoa h c nào h t đâu! i đ ch p nh làm h chi u cho M Anh ộ Ả ưỡ ể ụ ả ả ồ ẹ ế ỹ ẽ ả ố ắ ứ nh: M Hoà béo b M Anh h i ba tháng r ị ế ỹ ---------------------------------------------------------------------------

ạ

ầ ẫ ệ ủ

ể ẹ ồ

ễ ng 3.4 tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n ệ ẹ

ẹ ố ụ ợ ộ ề

i h n c a bé ữ ả ả ớ ạ ủ l p c a bé ả ự ậ ủ ầ ẹ ạ ượ ể ạ ượ c sáu đi m sau: ể ể ỉ ệ ứ ộ ủ c m c tiêu đó, s ti p xúc m - con c n đ t đ ớ ướ ấ ấ ẹ ự ồ ỏ ơ ộ ở ủ c đi u b c a bé m t cách máy móc và gi ả ạ ộ ư ớ ư ữ ệ ớ ể ề ẻ ậ ủ ự ệ ẫ ả ng đ ng hoá hoàn toàn hay là xoá b nh ng biên gi ệ ượ ể ồ t hay là kho ng cách gi a m và bé, không ớ ủ ộ ẹ ữ i tình c m... ả ủ ỏ ữ ọ ủ ộ ồ ng ép bé làm nh ng đi u m đ n ph ng quy t đ nh. ề ế ị ươ ề ấ ả ụ ỗ ỉ ụ ế ạ ấ ị ư ữ ạ ộ ế ờ ẹ ơ ụ ủ ừ ể ữ ủ ể ẵ ạ ố ả ậ ụ i. ộ ắ ụ ữ i khác là ề ả ườ i khác. ứ ự ủ ớ ườ ự ề ộ ệ t vô đi u ki n vào s năng đ ng tích c c c a ng ươ ng mãnh li ứ ệ i khác, đi u ki n c n thi ệ ầ ề i y và chúng ta: Ng t th hai là ứ i y gi ng tôi, ố ườ ườ ấ ớ ữ ươ ẳ ế ườ ấ ư ư ổ ộ ế ặ ổ ườ ủ ớ ờ ộ ộ nh n m t trăm ph n trăm. Và tôi là ng ầ ẻ ứ ẽ ộ

Đ m con h nh phúc bên nhau Ngu n: Trích d n (có ch n l c) ch ươ ọ ọ Văn Thành do cô Thuý Quỳnh g i cho ử B n m c tiêu c b n cho s ti p xúc m - con: ự ế ơ ả 1. M t là đi u ch đi u h p v i bé ế ề ớ 2. Hai là kéo dài kh năng chú ý c a bé ủ ả 3. Ba là ph n nh n i tâm và nh ng gi ộ 4. B n là phát huy kh năng s ng t ố ố Đ đ t đ ự ế ụ 1. Đ c đi m th nh t: Hoà ng v i bé. ứ ứ ấ ặ t o, mà a. Hoà ng không ph i ch là b t ch ắ ả đòi h i m t thái đ c m thông, nghe nh bé nghe, th y nh bé th y, hoà đi u v i nh p tim ộ ả ị và h i th c a bé. T đó, m có s đ ng đi u v ngôn ng và tác phong v i bé, đ chia s ệ ừ c m nh n và cách nhìn c a bé. ả b. Tuy nhiên, khi hoà ng, v n có s khác bi ứ th có hi n t c. M c n ch đ ng nh ng đ ng th i cũng kính tr ng quy n ch đ ng c a bé, không áp ẹ ầ đ t, c ặ ưỡ d. T t c m c tiêu ho t đ ng, giáo d c, d y d ch có giá tr và tác d ng n u xu t phát t s năng đ ng và v n li ng s n có c a bé. M ph i t n d ng nh ng đi m m nh c a bé đ ẹ ự giúp bé kh c ph c nh ng khó khăn và c n tr hi n t ả ở ệ ạ e. Suy cho cùng, đi u ki n tiên quy t đ chúng ta có kh năng hoà ng v i ng ế ể lòng tin t ưở ệ ệ ng đ ng 2. Đ c đi m th hai: T ồ ề ặ Đ có th ti p xúc và trao đ i h u hi u v i ng ể ể ế ổ ữ ng đ ng, bình đ ng gi a ng ch p nh p tính t ấ ồ ậ ng i y nh tôi. Khi trao đ i, tôi luân phiên làm hai tác đ ng khác nhau nh ng hoàn toàn ườ ấ b túc cho nhau: Nh n và Cho. M c dù m t trong hai thành viên trao đ i và ti p xúc là đ a ứ ậ ổ i m , tôi con m i sinh ra c a tôi, nó không bao gi ẹ ậ ủ không cho hoàn toàn m t cách tuy t đ i. Luân phiên, đ a tr và tôi s đóng vai trò ch ệ ố đ ng và b đ ng. ộ

ị ộ

4

ồ ẻ ầ ồ ế ầ ồ ờ ươ ố ườ ớ ế ố ư i v i ng ữ ổ ữ ườ ớ i thua. M i ng ắ i, không có k th ng ẻ ắ ườ ạ ng đ ng này, ng i m s khám phá ra r ng: đ a con giúp cho tôi làm ứ ườ ạ ưở ằ ớ ng thành. i nó tr thành m t đ a con đang l n lên, h c t p và tr i, ti p xúc không ph i là áp đ t mà là tìm hi u, tham kh o ý ki n c a đ a con v ể ế ề ở ả ạ ẹ ẽ ộ ứ ặ ế ủ ứ i này. ầ ữ ọ ậ ả ệ ạ ặ ả ẹ ế ệ ữ t đi u này, chúng ta c n ghi nh n nh ng đi u ki n ti p xúc ầ ằ ế ệ ề ệ ữ ố ụ ể ậ i nh ng thành qu mong mu n c th , bà m ph i ti p c n ả ế ậ ề

ằ ọ ủ ứ ả ồ ư c c x , đ i đãi nh m t ch th trong t ư ộ t ả ủ ể ể ủ t c l ấ ả ề ố giây ả ườ l ề ợ ặ ầ ủ ữ ườ ớ ộ ố ữ ể i có kh năng và quy n l ư ề ộ kho ng cách ệ c a đ a con, b ng cách b o t n m t ả ể gi a nó và mình. Nó không ph i là chi th c a bà m ; nh ng là m t ch th . Nó ộ ủ ể ẹ i kích thích và h c t p. ọ ậ i ngôn ng ngay t ừ i l n có nhi m ệ ấ t ả ế ắ ộ ẵ ự , s n sàng ghi nh n nh ng ngôn ng câm ẹ, khi bà b ng b , t m g i, thay áo qu n. ậ ữ ữ ồ hi n di n tích c c ệ ệ i nh n g i c a bé. ắ ử ủ ữ i khi đ a con rút lui, ệ ộ ắ t đ b t ị ự c a đ a con. ữ ủ ứ ớ ộ ứ ỉ ữ ả ể ầ ữ ư ẳ ổ ả ờ ộ ứ ộ ớ ỏ tình tr ng khóc la inh ứ ạ ở ọ ậ ầ ả ậ ườ ạ ạ ấ ọ ự ề ộ ố ầ ạ ả ộ ấ ự ọ ị ặ : Đi u h ề ướ ẫ c t ướ ớ ỗ ư ộ ữ ị

ộ i, n i r ng, kéo dài. Công cu c i ch , nh ng là b ế ớ ộ ư c m l n con ti p n i nhau đóng vai trò ế ế ố ả ẹ ẫ ờ ủ ộ ; cùng nhau khám phá nh ng qui lu t ho ch đ nh vai trò làm m và làm con. Nh ẹ ạ ậ i. Con t đ i ch nhau: m ch con tr l i ngày ngày phát huy kh năng bi ả ờ ẹ ờ ờ ế ợ ả ớ ớ i v i i h c t p tiên li u và d phòng nh ng gì s p x y t ữ ệ ả ườ ọ ậ ự ả ắ

c b n t o nên hi u năng và k t qu c th trong ả ụ ể ệ ế ệ

ng. ế ố ơ ả ạ ng và d y d ạ ỗ. ề ướ ẽ ờ ợ ị ọ ườ ế ẹ ờ ủ và c th , nh ng đ i ch c a ữ ẩ ự ế ụ ể ế ệ ộ ợ ệ ng nh m ằ n i r ng và kéo dài ề ướ ớ ộ . ữ Đ a tr c n tôi nhìn nó, m m c i v i nó. Nh ng đ ng th i, tôi cũng c n nó nhìn tôi, m m ỉ ứ ư ỉ c i v i tôi. Tôi không th l u tâm đ n nó su t hai m i b n ti ng đ ng h . Và nó cũng ể ư ườ ớ ố có quy n l i và nhu c u “rút lui” gi ng nh tôi. ề ợ ầ Trong nh ng quan h ti p xúc trao đ i h u hi u gi a ng ữ ệ ế ệ ng i đ u th ng. Trong b n có tôi. Và trong tôi có b n. ọ ườ ườ ề V i tinh th n t ồ ầ ươ ớ m , đ tôi có th giúp l ể ẹ ể Nói tóm l ạ nh ng đi u nên làm, c n làm và đáng làm cho nó trong phút giây hi n t ề 3. Đ c đi m th Ba: Ti p c n ế ậ ứ ể Đ công vi c giao ti p mang l ạ ể v i đ a con. Nh m quán tri ớ ứ nh sau: ư Th nh t ứ ấ : bà m ẹ tôn tr ng tính cá bi i thi u t ữ ố ph i đ ả ượ ư ử ố Theo F. Dolto, tr em là m t con ng ộ ẻ t nói. Cho nên, ng phút đ u tiên c a cu c s ng, m c dù chúng nó ch a bi ế v s d ng ngôn ng đ thông báo, tham kh o, đ ngh . ị Ngôn ng ph i đi kèm theo t ữ ả ụ ử ụ c m i hành vi c a bà m ủ ầ ả ọ : Ti p c n có nghĩa là Th haiứ ế ậ nín, nh ng tín hi u, nh ng l ữ ờ ệ t d ng l Bi ứ ạ ế ừ đ phòng, khi nh ng kích thích âm thanh, ánh sáng, nhi R t nh y c m và ề ạ ả ấ t quá m c ch u đ ng đ u v ứ ầ ượ Kéo dài th i gian chú ý c a đ a con, đ d n d n n i r ng nh ng kh năng th c t nh và ti p ế ầ ủ ứ ờ xúc. Nh ng không t o nên cho đ a con nh ng kh đau, căng th ng. ứ ạ ệ i m t cách thích ng v i câu h i, m c đ và nhu c u hi n tr l Th baứ : Ti p c n là ầ ế ậ i quá s m, ớ t khi bé i ỏ . Khi bà m tr l t i c a đ a con, đ c bi ẹ ả ờ ạ ủ ứ ệ ặ t đ tr em h c t p ch đ i, hình dung, m m ng. bà không t o nên kho ng cách c n thi ạ ơ ộ ờ ợ ế ể ẻ ng. Cũng vì đó, i quá ch m, bà t o nên nh ng tâm tr ng th t v ng, chán ch Khi bà tr l ữ ả ờ đ a con d n d n t o nên cho mình m t hình nh tiêu c c v cu c s ng: ầ ứ “Tôi g i, không ai nghe. Tôi b t l c. “Không ai lo cho tôi, vì tôi không có giá tr gì !” 4. Đ c đi m th t ng ứ ư ể Ti p xúc không ph i là d m chân t ạ ả ti p xúc nh m t vũ khúc tình yêu, trong đó ch đ ng đó c hai ng ườ ả ch m kích thích. C hai ng ờ ẹ nhau và cho nhau. Đ i ch và tiên li u là hai y u t ờ ợ t c m i n l c đi u h t ấ ả ọ ỗ ự Th nh t, n u bà m không đ i ch , bà s không chu n b , d n đ ứ ấ Th hai, n u bà m không d trù, tiên li u m t cách th c t ứ ự ẹ có th th c hi n. bà s không bao gi ể ự ờ ẽ Vai trò trung gian c a bà m chính là công cu c đi u h ộ ẹ ủ nh ng kh năng đang ch m n c a đ a con ớ 5. Đ c đi m th năm: V a làm v a ch i, làm nh ch i. ừ ở ủ ứ ơ ừ ư ơ ả ể ứ ặ

5

ả ặ ủ nhiên c a cu c s ng thay vì ộ ộ ẹ ủ ộ ố ộ ế ầ ự ệ ộ ổ c chi ph i và đi u h ủ ế i đ ườ ượ ạ , cu c đ i m t h t h ứ ấ ở ế ứ ự ế ứ ố ờ ố ắ ộ ờ ả ờ i, v th gi ồ ộ ờ i chung quanh. Đ c bi ệ ơ ữ ế ổ ặ ậ ế ộ ể ộ ố ổ ố ạ ấ ề ả ế ộ ạ ễ ễ ữ ậ ậ ắ ặ ụ ộ ờ ộ ứ ệ ổ ứ i nh n g i: “Thôi, đ ở ả t”. ạ ệ

ộ ậ ườ ổ ế ườ ứ i phát và m t ng i nghe. Ng ườ ộ ộ ộ ườ ườ ườ ả ủ ộ ạ ấ i cho và m t ng ộ i kia b đ ng. ị ộ ả ắ t tr nên b đ ng. ế ở ủ ộ ả ư ấ ế ệ ng rõ r t mu n đi đ n đâu. ố ủ ả ầ ế ị ẽ ả ệ ượ ả ộ t. Không có kho ng cách này, s x y ra hi n t ả ệ ượ ớ ữ thay vì tìm hi u m t cách khách quan, tôi ch gi i thích theo quan đi m hoàn ả ộ ộ ng l n l n, l n x n, ẫ ộ ể ả ng “ông nói gà, bà nói v t” có th x y ị ể ỉ ả ể ấ ộ

ườ ậ t theo m c đ và quan đi m c a tôi. Nói cách i kia hi u. Khi thu nh n tôi ủ ể ứ ể ể ể ậ i phúc đáp c a tôi ph i toàn di n, tr n v n: ả ẹ

ờ ứ ấ ứ ậ ư ế ể ệ ủ ậ ấ ắ ả

i nh v y, s có m t c a ng ể ế ụ ặ ủ ử ạ ư ậ ườ i ự ể ậ ả ạ t đ p lâu dài, nó ph i đ ch c và ậ i kia. ườ i nh ng k t qu t ữ ế ể ộ c t ả ượ ổ ứ ẹ ể ế ớ ệ ơ ơ Ti p xúc đ ế ế ơ ư ộ ư ữ ứ ơ ườ ặ ộ t cho cu c s ng c a bà m l n đ a con. Càng ti p xúc ẹ ẫ ứ ủ ế ế ế ả ầ ộ ủ ả ổ ng ti n hoá, ti n b hay là phát tri n bao g m hai đ nh lu t: Đa ph c và ế ế ể ậ ộ ồ ị

ộ ở ng đ ng th i cũng ti n tri n. Trong xã h i con ng ế ờ ườ ế ể ộ ch c và th t ề ệ ổ ứ ự ứ ậ ộ Vui thích, h ng thú là nh ng đ c đi m c a công cu c ti p xúc m con. Chúng ta ph i quan ể ữ ứ ư m t trò ch i, m t nhu c u t ni m công cu c này nh ơ ộ m t b n ph n hay m t trách nhi m ệ . ộ ậ ng Theo Phân tâm h c c a Freud, t ề ướ t c cu c s ng con ng ọ ủ ấ ả ộ ố b ng hai nguyên t c ch y u. Nguyên t c th nh t là l c thú. Nguyên t c th hai là th c ự ắ ứ ằ ắ ấ ế ướ ng . Thi u l c thú, cu c đ i không còn h ng kh i. Thi u th c t t ứ ộ ờ ế ạ ế ắ ấ i đ u tiên có kh năng cung ng cho đ a con c hai nguyên t c y. đi. Chính bà m là ng ả ườ ầ ẹ Nh s có m t c a bà, đ a con nh n th y cu c đ i đáng s ng. Đ ng th i cũng nh bà, đ a ứ ậ ấ ứ ờ ự ặ ủ ữ t h n h t, trong nh ng con hi u bi t v mình, v ng ề ế ớ ề ườ ế ề ể trò ch i gi a hai m con, đ a con khám phá nh ng qui lu t ti p xúc trao đ i, đ ượ ử ụ c s d ng ứ ẹ ữ ơ trong toàn th cu c s ng xã h i sau này: Qui lu t 1. Bao lâu tôi còn s ng, b y gi . tôi còn ph i ti p xúc, trao đ i, truy n đ t, di n t ễ ả ờ ạ Qui lu t 2. Nh ng lúc tôi không trao đ i, di n đ t, cũng là m t hình th c trao đ i di n đ t. ổ Ví d hành vi ngo nh m t rút lui c a đ a con là m t s đi p, m t l ủ ủ ứ r i, xin t m bi ồ Qui lu t 3. Trong m i hình th c trao đ i ti p xúc truy n đ t, ít nh t là hai thành viên luôn ề ọ ậ i thu. M t ng ộ luôn có m t: m t ng i nh n. M t ườ ặ i nói và m t ng ng i này ch đ ng ng ườ ủ ộ Qui lu t 4. Sau khi nh n tôi ph i phát. Sau khi nói, tôi ph i l ng nghe. Ch đ ng xong r i, ồ ậ ậ tôi ph i bi ị ộ ả Qui lu t 5. Khi thu nh n, tôi ph i l u tâm chú ý. Khi ch đ ng làm nguyên nhân xu t phát, ậ ậ tôi ph i có ý h ướ ả Qui lu t 6. Gi a hai thành viên Phát và Thu, ch và b , luôn luôn ph i có m t kho ng cách ậ ữ t i thi u, c n thi ể ố đ ng hoá. Khi kho ng cách quá l n, nh ng hi n t ồ ra. Lúc b y gi ờ toàn ch quan. ủ Qui lu t 7. Khi phát đi, tôi ph i có thông đi p rõ ràng cho ng ệ ả ậ ph i xác nh n tin đã đ n và th th c hi u bi ứ ộ ế ế ả khác, l ọ ệ ủ Th nh t: “Vâng, tôi đã nghe, đã nh n”. Th hai: “tôi nghe và đã hi u nh th này”. Qui lu t 8. Khi th y thông đi p c a mình b bóp méo, c t xén..., tôi ph i thanh minh, đính ị chính. Qui lu t 9. Đ có th ti p t c Nh n và Cho, trao qua g i l này ph i t o nên vui thú cho ng Đ công cu c ti p xúc mang l ả ố ẹ ế ạ ả đ có th ti p xúc v i nhau, m và con ph i quan ni m nh m t trò ch i. Nói cách khác, ể ư ộ ch c nh m t trò ch i. Và khi ti p xúc, c t cùng nhau v a làm v a ch i. ượ ổ ứ ừ ừ i m th h ng ng nh ng vui thích h ng kh i gi ng nh trong m t trò ch i. ộ ố ở ẹ ụ ưở 6. Đ c đi m th sáu: Linh đ ng và sáng t o ạ ứ ể Ti p xúc là m t kh năng c n thi ộ ố chúng ta càng ki n toàn, b túc, phong phú hoá kh năng c a mình. Theo P. Teillard de ệ Chardin, con đ ứ ườ Nhân hoá. ấ ng ph i gia tăng. Ch t M t c c u ti n b càng ngày càng tr nên đa năng đa di n. S l ả ệ ố ượ ộ ơ ấ i, v n đ đa năng đa di n tr thành l ệ ượ ở ấ ề ồ v n đ chuyên môn hoá và phân ph i công vi c thành h th ng có t . ệ ố ứ ự ấ Tuy nhiên m t đ nh lu t th hai ph i có m t trong nh ng ti n b đích th c: là tính ng ế ặ ộ ị i. Trái l th m nhu n trong m i c c u t ữ ch c. Chuyên môn không đánh m t con ng ố ả ọ ơ ấ ổ ứ ườ i ạ i ườ ấ ầ ấ

6

i ph c v con ng ể ệ ủ ườ ở ạ ờ ố ụ ụ ỗ i toàn di n, phát tri n kh năng và đ i s ng c a m i ả

ậ ấ ố ự ế i.ườ ị ớ ẻ ể ườ ủ ẻ ả ế ườ ớ ế t c m i kh năng c a con ng ế ườ ề ấ ự ậ ư ấ ả ọ l p nghĩa là tr ưở ủ ả i. ộ i bao g m nhi u c p đ , i. ề ng thành, thành ng ồ

ả ả ế t áp d ng kh năng y trong m t vài đ a h t. ấ ụ ấ ộ t là tôi có kh năng y. ả ự ả ể ạ ứ ấ ứ ứ i s ng c a tôi. Nh v y tôi tr nên uy n chuy n, linh đ ng và có ở ộ ờ ậ ế ử ụ ủ ị ạ ể ộ nhiên trong toàn th cu c ộ ể ớ ạ ộ ố ố ữ ả ữ i ti p xúc gi a hai m con, chúng ta cũng có th ghi nh n nh ng giai đo n phát ẹ ể ờ ữ ấ ậ ể ạ ộ ư ậ l ề ố ế ế ữ ở ộ ứ ế ầ ớ ộ ỉ

ắ ầ ế ạ ồ ồ ưỡ ở i hai tác đ ng ng ở ề ể ườ ng ộ ượ ự ộ ạ ộ ứ bên c nh m . ạ ẹ c chi u y, đ ể ề ấ i luôn tìm ườ ạ ả ộ ị ạ ẻ ả ổ

ể ự ướ ờ c đi nh ng b ữ ể ẹ ở ệ ớ ể ế ướ ứ c c a đ a con. ạ ữ ỉ ở ng xuôi ng ở ướ ườ ượ ủ ứ ướ t c t đ t cu ng r n ràng bu c hai m con, đ thi ủ c đ ệ mình b i có th t ườ ộ ố ố ng và lòng tin t ưở ươ i, đ c n tr b đóng l ạ ờ ọ ọ ễ ng 3.4 tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n ệ ẹ ủ ẫ ầ ồ chuyên môn tr l ng Hai đ nh lu t y cũng chi ph i s ti p xúc c a tr em. Càng l n khôn và phát tri n, tr em càng ph i ti p xúc v i nhi u ng Càng ti p xúc, tr em càng tr nên t ở ẻ Kh năng ti p xúc cũng nh t th lo i và ph m vi khác nhau: ạ Th nh t: tôi có kh năng nh ng tôi không bi ư Th hai: tôi có kh năng và tôi bi ả Th ba: tôi có kh năng và tôi s d ng nó m t cách hài hoà, t ả s ng. Nó tr thành m t l ở ố kh năng sáng t o nh ng tác phong m i, trong nh ng hoàn c nh b t ng và khó khăn. ả Trong l ữ tri n và ti n b nh v y. ể Trong nh ng ngày đ u tiên, đ a con m i sinh ch có hai tác đ ng khi ti p xúc là m r ng và khép kín, rút lui hay là quen nhàm. ể ọ Khi b t đ u di đ ng, công cu c ti p xúc c a đ a con bao g m hai giai đo n: Đi ra đ h c ủ ứ ộ ộ t p và khám phá cu c đ i t l p, tr v đ ngh ng i và b i d ơ ộ ờ ự ậ ỉ ậ l i cũng gi Sau này trong toàn th cu c s ng con ng ữ ạ ể ộ ố xây d ng b n thân và sáng t o cu c đ i. Tác đ ng th 1 có tính qui n i: con ng ả ứ ộ ộ ờ ng t a trong chính n i tâm c a lòng mình. Tác đ ng th 2 có tính qui ngo i: Tìm n i n ủ ự ơ ươ n i n ớ ngoài: trong c nh v t hay là trong đ a h t trao đ i, chia s tình c m v i ng t a ậ ự ở ơ ươ ng i khác. ườ ẹ c ch ng ch c nh v y, là nh bà m đã S dĩ con ng ư ậ ữ ở ề t l p nh ng quan h m i trên n n bi ế ậ ế ắ ứ ng. Hai bàn tay c a bà ch m ra đ ti p r c đ a con tr móng tình th v ; ch không bao gi ể ả ứ ề Ngu n: Trích d n (có ch n l c) ch ươ Văn Thành do cô Thuý Quỳnh g i cho ử

ệ ứ ế ứ

--------------------------------------------------------------------------- ế ữ ớ

ỉ ầ ầ ườ i và k t h p v i nhau theo nh ng c c u t ớ ữ ứ i. D n d n bé ý th c ơ ấ ổ ệ ừ ừ ở ắ c l p đi l p l ặ ạ ệ ố ợ t đ ế ố ượ ặ t trong v n đ ph i h p các g ề ấ

ả ế ng duy nh t là M mình. Và bên c nh m ẹ ấ ạ ẹ

ệ ấ ờ ch c n đ nh, th ng h ng, liên t c chung quanh ụ ứ ượ ằ ố ườ ằ ị

ứ ấ ủ ọ ng ố ượ ụ vào thành 1 đ i t ộ ị ừ ế ả ấ ể ộ ớ ồ ị

Bé nh n bi t đi u gì? ậ ề Ý th c và kinh nghi m c a tr em trong nh ng năm đ u đ i ầ ờ ẻ ủ T 0 đ n 2 tháng: Ý th c và kinh nghi m ch m n . ừ ở Nh ng lúc t nh th c bình l ng, bé t m m t nhìn đ i và nhìn ng ờ ặ ứ ữ c r ng: có nh ng y u t đ ế ợ ượ ằ ữ ch c n đ nh, đ c bi iác quan. ứ ổ ặ ị Đi u bé th y, ề ấ Đi u bé nghe, ề Đi u bé va ch m, c m xúc, ề ạ Đi u bé ng i, n m, ử ề và t p trung vào m t đ i t ... T t c đ u qui t ộ ố ượ ậ ụ ấ ả ề mình cũng còn có nhi u đ i t ng khác nh v y. ề ư ậ ố ượ Kinh nghi m này c ti p di n trong vòng 2 tháng... cu i cùng, nh kinh nghi m y, bé ý ễ ứ ế ệ th c đ c r ng: Có nh ng c c u t ơ ấ ổ ứ ổ ữ mình. Bài h c th nh t c a bé: Th giác, thính giác, xúc giác ... cùng quy t nhi u y u t T 2 đ n 6 tháng: Bé c m th y chính mình là m t trung tâm qui t . ề ế ố ụ Mình là m t trung tâm hành đ ng, v i tay chân, mình có th làm nên nh ng c đ ng. ử ộ ữ Mình có nh ng vui, bu n, khó ch u. Mình t n t

ộ ữ i m t cách liên t c. ồ ạ ụ ộ

7

ữ ộ ề ộ ờ ệ ng đ n mình và ộ ề ẹ ẹ ng. M có nh h ả ẹ ự ướ ưở ộ ế ồ ư ặ ủ ưở ẹ ng đ n m . ẹ ế ọ ủ ộ i khác) cũng có kh năng ch đ ng gi ng tôi. ẹ i). ớ ố ậ ủ ộ ủ ộ ệ ộ ừ ữ ữ ế ả ữ ữ ồ ự ộ ộ ẹ ấ ẻ ộ ờ ố ể ư ậ ề ộ ố ứ ị ý đ nh c a mình. ủ ủ ẻ

ẻ ộ ứ ệ ả ừ ừ ề ệ ứ ả ở

ch c cu c s ng. ữ ề ấ ạ ớ ờ ề ổ ứ ẹ ộ ố ả ề ữ ẽ ữ ấ ấ ứ ọ ng ti n đ xây d ng và phá ho i, đ khám phá ho c đánh m t. ạ ươ ữ ể ệ ấ ặ ể t b n c p đ t i ườ . Không ự ồ ạ ổ ị ộ ố hi u bi ể ế ơ ả ữ ự l p: ệ ố ấ ộ ự ậ ế ề s t n t t v t c b n này, không th có cu c s ng t ủ ộ ể ự ậ ế ấ ả ch c cu c s ng. N u kh ộ ố ổ ứ l p. ự ậ ờ ố ế ể i n đ nh c a s v t và con ng ủ ự ậ l p. ự ậ ủ ộ . T l p là ch đ ng t vai trò ch đ ng c phát tri n, chúng ta không th nói đ n đ i s ng t ể kh năng ti p xúc và chia s ả ẻ. T l p không ph i là cô l p. Đ t ộ ứ ự ậ ả ấ ậ ể ự ậ l p ế ủ ẻ ữ ạ ề ấ ậ ợ ể l p càng r ng rãi. ữ. Ngôn ng t o đi u ki n thu n l ạ ng và kh i đ chúng ta ộ ấ ượ ữ ố ẩ ả i. tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ờ ườ ệ ệ ẹ ủ ễ Có nh ng cái thu c v mình, nh ng cái khác không thu c v mình. ữ Đ ng th i, bé cũng có thêm m t kinh nghi m v bà m . M mình cũng là m t trung tâm ề nh mình. S có m t c a m làm cho mình vui s mình cũng có nh h ả Bài h c th 2: ứ - Tôi có kh năng ch đ ng ả - M (và ng ả ườ - Có nh ng v t khác không có kh năng ch đ ng (v t khác v i ng ườ ả ậ T 7 đ n 12 tháng: Có nh ng liên h ràng bu c gi a tôi và m . ẹ Ngoài nh ng hành đ ng, tôi có nh ng tình c m vui, bu n, b c b i... ữ ộ M cũng có m t đ i s ng n i tâm nh v y. Và chúng tôi có th chia s cho nhau v cu c s ng bên trong y. Bài h c th 3: ọ - Di n t ễ ả - Tìm hi u ý đ nh c a k khác. ị ể - Chúng ta cùng chia s m t ý nghĩa. T 18 - 24 tháng: Ý th c và kinh nghi m v kh năng ngôn ng . ữ T giai đo n này tr đi, bé có nh ng kinh nghi m và ý th c m i v vai trò và kh năng ớ ề ữ ạ ngôn ng . ữ Nh ngôn ng ta có nhi u quy n h n m i, trong v n đ t Sau 24 tháng ngôn ng s cung c p cho ta nh ng gì m không còn kh năng cung c p. Bài h c th 4: Ngôn ng là ph => phân bi 1. C p đ th nh t là ấ ộ ứ ấ có nh ng hi u bi ể 2. C p đ th hai là ộ ứ năng này không đ ượ 3. C p đ th ba là chúng ta c n s đóng góp c a k khác và chính chúng ta cũng ph i đóng góp. ả ầ ự ộ ứ ư kh năng ngôn ng là 4. C p đ th t ệ ả s ng m t cu c đ i t l p. Ngôn ng càng phong phú, ph m vi t ố ự ậ ộ ờ ự ậ ộ B n c p đ này đ ng th i cũng là b n tiêu chu n giúp chúng ta đánh giá ch t l ồ ộ ố ấ l p c a m i ng năng t ỗ ự ậ ủ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ ồ Quỳnh g i cho ử

ể

--------------------------------------------------------------------------- Đ bé tin yêu ự ế

ng và c m giác an toàn ở ầ ả ả ự ưở bé, s ti p xúc m - con c n ph i có ẹ ể ữ ớ ế ẹ ữ ấ ị ẵ ầ ế ứ ớ ệ ế ủ ườ ẹ ẹ ố ồ ể ổ ế ề ứ ứ ẽ

: h p lý có nghĩa là có tính qui lu t, có t , ăn kh p v i nhau. ch c, th t ổ ứ ứ ự ậ ợ ớ ớ ứ ể ể ượ ẹ ụ ứ ủ ế ợ ư ữ ệ ấ ả ả t. Đ vun tr ng s tin t ồ nh ng nét sau: 1. Liên t cụ : trong quá trình ti p xúc v i con, bà m có nh ng cách th c nh t đ nh trong vi c b ng b , ôm m, thay áo qu n, vui đùa, trò chuy n... và cùng v i th i gian, bé quen ệ ồ ờ ng xuyên, nay d n v i cách ti p xúc c a m . Tuy nhiên, n u bà m b c đ ng, thay đ i th ế ớ ầ làm cái này mai làm cái khác tuỳ h ng, đ a con s không hi u gì h t v cách th c sinh ho t ạ ứ c a m . ẹ ủ 2. H p lýợ 3. Có ý nghĩa: đ a con có th hi u đ c. có th tiênể 4. Vì cách ti p xúc c a bà m có tính liên t c, h p lý, ý nghĩa, cho nên đ a con li uệ nh ng gì x y ra. Và khi s vi c x y ra đúng nh bé trù li u, bé c m th y cu c đ i có ộ ờ ý nghĩa và b n thân mình có kh năng hi u bi ế ự ệ ả ả ể ả

8

c an toàn. An toàn n i tâm ng nhiên, khi bé có lòng tin t ủ ượ ộ ờ ự ệ ưở ự ủ ng, n i tâm c a bé đ ẹ ặ ữ ể ả ề ấ ạ ể

ườ ữ ẹ ậ t nói cũng đã có th hi u nh ng câu nói thông th t nh ng gì s p x y ra, đ c bi ẹ ng, vì v y bà m nên t khi m ph i t m xa bé đ làm gì ả ạ ể ể ắ ữ ệ ể ế ặ ả

---------------------------------------------------------------------------

tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ệ ẹ ủ ễ ệ ồ L đ ẽ ươ ộ nh v y là nh s hi n di n tích c c c a bà m bên c nh mình. (Bà m có m t, quan sát, ư ậ ẹ ạ ệ ghi nh n nh ng gì đang x y ra và có th x y ra, và t t nhiên là đ phòng các tai n n có th ả ậ x y ra.) ả Tr em ch a bi ẻ ế ư chu n b cho đ a con bi ứ ị ẩ trong m t vài gi . ờ ộ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ Quỳnh g i cho ử

ả ủ ộ ộ ể ệ ươ ề ươ ng đ ng ng đ và hình th c đ bé có th hi u r ng m mình ẹ ả ấ ệ ứ ể ề ộ ị ủ ẻ ớ ụ ẹ ầ ầ ị ớ i khác, cho dù ng ẹ ở t c n i tâm c a ng ủ ấ ả ộ ể ườ ọ ọ ả ả ứ ọ ự ứ ấ u tiên vào m t nhu c u nào đó c a tr em đ ph n nh và đáp ng. ủ ủ ầ ả ả ứ ộ

tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ắ ọ ừ ủ ệ ễ ồ

Pacing Pacing - Hoà ngứ 1. Quan sát tác phong bên ngoài c a béủ 2. Khám phá n i tâm, tình c m bên trong c a bé 3. Th hi n n i tâm và tình c m y b ng tác phong bên ngoài có nhi u đi m t ể ằ v i tác phong c a bé v nh p đi u, c ể ể ằ ườ ớ đang chia s v i mình. Ví d : bé ngã, va đ u => m xoa đ u bé, mi ng xuýt xoa; m th cùng nh p v i bé... ệ i Tuy nhiên, chúng ta không th nào ph n nh t ườ ặ khác y là đ a con c a chúng ta. Khi hoà ng, chúng ta luôn luôn ch n l c, ch n l a, đ t ể ẻ ư => “Pacing and leading” : Cùng đi đ h ng d n ể ướ ẫ Ngu n: Ch t l c t ệ ẹ Quỳnh g i cho ử

--------------------------------------------------------------------------- Cách ti p xúc v i bé:

ế

ớ

ế ắ ộ ậ ỉ ạ ụ ệ ặ ộ ẹ ơ ớ ế i, vui đùa, b ng b , trò chuy n, hú tìm, d o ch i...) ơ ệ ứ ế ớ ề ỉ ồ ơ ộ ố ặ ẹ ặ ệ ệ ự ả ể ồ ọ ề ủ ặ ờ ạ l p d n d n trong cu c s ng. ỉ ơ ẹ ư ậ i đ bé tr nên t ở ầ ầ ự ậ ậ ợ ể ủ ộ ộ ố

t "ng ưỡ ề ng kh đau" b ng cách áp đ t và thúc ép bé làm nh ng đi u ữ ằ ặ ổ v ờ ượ ủ ứ ữ ổ ủ ệ ấ ấ ả ố

ẹ ữ ự ẹ ề ề ạ ả ố ồ

i, có 7 đi u bà m làm khi ti p xúc v i con: ớ ế ề ẹ ủ ứ ấ

Cách ti p xúc v i bé: 1. Quan sát bé (v ánh m t, đi u b , v n đ ng, phát âm...) 2. N u bé đang t nh th c bình l ng, m ch i v i bé (ví d : nhìn, nghe và đ ng ch m, m m ụ c ạ ườ 3. Khi bé ngo nh m t đi n i khác là bé mu n rút lui. Khi đó, m nên rút lui, làm m t công vi c khác, đ cho bé ngh ng i ho c làm gì tùy ý thích, không có s can thi p ho c tham d ự tích c c c a m . Làm nh v y là tôn tr ng quy n ch đ ng c a bé, đ ng th i t o đi u ề ự ủ ki n thu n l ệ L u ý:ư 1. Không bao gi quá s c ch u đ ng c a bé ị ự 2. Nh ng khóc la bùng n c a bé là d u hi u rõ ràng cho th y bé đang ph n đ i và kháng c . ự 3. Đ ng th i, m cũng có quy n ph n đ i và kháng c khi bé t o cho m nh ng đi u quá ờ s c ch u đ ng. ị ự ứ Tóm l ạ 1/ Quan sát, nh t là li c nhìn c a đ a con. ế 2/ Kích thích gây h ng thú. ứ 3/ S n sàng tham d . ự ẵ 4/ Vui đùa. 5/ Trò chuy n.ệ 6/ Rút lui. 7/ Kháng c .ự

9

ữ ế ẹ ổ i) tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ậ ạ ễ ệ ẹ ủ ệ ồ (Nghĩa là trong quá trình ti p xúc và trao đ i gi a hai m con, không ai hoàn toàn ch đ ng ủ ộ và hoàn toàn b đ ng, mà là luân phiên nhau, trao qua và nh n l ị ộ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ Quỳnh g i cho ử

ộ

h n chat v i bà ọ ắ ậ ư ẹ ế ờ ẹ

ậ ẹ

--------------------------------------------------------------------------- ứ ả ấ ườ ỹ

ớ i che kín ạ ạ ắ ủ ấ n g i m Hoà d y, nh là nh c m đ n gi ặ ỹ ậ ồ ẹ ể ợ ồ ỹ ờ ậ ứ ỹ ăn c a M ủ ề ắ ơ ớ ơ ả ể ỹ ồ ơ

ỹ ặ ế ướ ẽ ụ ướ ộ ự ố i (th ắ ạ c, ch i xâu ơ c, v vào khay đ ng mu i tinh, m tung ở ộ ng thì lo xo r i ra ngoài!), x p đĩa CD vào khe đ c trên h p, ế ườ ế ụ ế ậ ắ ổ ẽ ắ ấ ỗ ng" ph i tìm ki m m i ẹ ơ ả ẫ ừ ế ứ ậ ệ ữ th ạ ườ ẹ ỗ ữ ữ ế ế ừ ượ ọ ấ ồ ơ ầ ạ ứ ự ự ộ ỏ ợ ộ ư ộ ồ ỹ ầ ắ ộ ố ổ ơ ạ ồ ẽ t = h n m t thành công vang d i! ữ ế ề ẹ ộ ộ ắ ả ụ ấ ữ ắ ơ ộ c M Anh v ợ ượ ị ề ệ ệ ế ạ ồ ỹ ồ

M t sáng th b y h u "cai TV" Sáng nay, M Anh c u s ỹ ngo i và bác r i. M Anh m c cái áo len dài bà ngo i đan cho đi ng , m l m, l ạ c l ng. M Hoà b t máy lên đ s n đ đ i r i cho M Anh ăn sáng. đ ể ẵ ượ ư T h i "cai TV", t c là không b t qu ng cáo cho M Anh xem khi ăn n a, gi ữ ả ừ ồ Anh đã thay đ i nhi u l m. ổ M Hoà ph i "sáng tác" ra các đ ch i và trò ch i m i hàng ngày đ M Anh ch i trong lúc ẹ ăn. M Anh ng i vào cái gh cao riêng c a M Anh, có cái m t bàn r ng phía tr ồ ủ ỹ i (!), nhét xu vào khe đ c trên chai n h t, xâu t ỏ ạ bút ra r i c g ng l p l ơ ồ ố ắ b m cái thìa có đèn nháy, chi u vào các v t khác nhau xem màu s c thay đ i th nào, l y ấ ấ bút sáp v vào gi y, dùng kéo c t gi y... ấ M Hoà không nh n i các trò ch i và các th v t li u "l ớ ổ ừ ngày n a. M i b a ăn m t 30 đ n 45 phút, ngày 4 b a. M Hoà v n v a đ m t ng thìa v a c g i là "x p h ng" các trò/đ ch i: 1 thìa = "đ y ti m năng", 3 thìa = "x ng đáng đ t ề ự ế đ ch i", 5 thìa = "m t thành công nh ", 10 thìa = "thành công th c s ", 15 thìa = "thành ồ ơ công l n", 20 thìa = "thành công vang d i", trên 20 thìa = thành công ngoài mong đ i!!! ớ Tr a nay, tr m vía, M Anh ăn nhanh, ch h t 15 phút: bao g m ỉ ế - Dùng ph n n p bút xoá xoay băng video cũ = h n m t thành công nh ! ỏ - L y bút highlight màu h ng và xanh lá v , tô, g ch... vào cu n s cũ, bìa có hoa lá, trang gi a có màu đ p, trong có nhi u ch vi ơ - L p pin vào cái s c pin h ng (5 pin, 4 ch l p => loay hoay tìm cách l p c 5 c c pin vào) ỗ ắ ỏ ạ = h n m t thành công nh ! ỏ Ăn xong M Anh li n, bà ngo i chat lâu r i cũng m t, th là không đ i đ ỹ sinh xong n a, bà bye r i! ữ Th t là m t bu i sáng th b y thú v ! ị

--------------------------------------------------------------------------- Ch a m o

ứ ả ậ ộ ổ

ữ

ẹ

t cách mà ch a bi ấ ế ư ứ ự ế ằ ả ữ ệ ọ ườ ưở ộ ố i áp d ng tin t ụ ầ ng và tinh th n ệ ự ẹ i thích b ng khoa h c. ụ ẹ ế ặ ẻ ể ể ườ khi n tr khó ch u, ho c quá v v p khi n tr ặ ị ế ệ i có h i l ư ở ồ ậ ừ ầ ố ơ ả ủ ệ lui (ki u placebo). ế ơ ạ ị trong tài li u th y Thành mà m Hoà v a tóm t ắ Ấ i "n ng vía" ẻ t trong ẹ ộ t Nam - đ t r m n p hay v quýt - và n Đ - ế ầ ớ ộ ườ ặ ẻ ư ể ạ ẽ ễ ị ườ ị ơ ớ t Nam có th có tác d ng đ n gi n vì đó là ụ i đó! ể ủ ệ ả ơ ế ứ ng đ n th thì t ưở ế ể ỏ ệ t b t) có v nh đ t o ra mùi th m d ch u. Và l n sau ng do tr đã quen h n v i ng ơ ẻ p bánh" cho tr ch m nói c a Vi ẻ ậ ng ti p xúc v i tr con cùng l a! ớ ẻ i ta tin t ườ ẹ i sao nh ng hi u bi ạ ứ ữ ạ ườ ế i m trong quá trình chăm sóc đ a con l ề ứ ế ế ẽ ạ ẩ ưở ứ ề 1. M y th "m o" ch a b nh trong dân gian đôi khi là quan sát th c t gi 2. M t s "m o" có tác d ng thông qua vi c làm cho ng l c quan khi n b nh t ạ 3. "N ng vía" có th là do ng th y "b xâm ph m lãnh th ", nh ổ ạ ấ m t entry g n đây. Cách đ t vía (c c a Vi ố ầ ộ đ t mu i và ố ố đ n tr h t khó ch u có l ẻ ế ế 4. M o "c ướ ẹ s tăng c ườ ự 5. "M o" có th làm cho ng t khoa h c và ể ẹ ế ọ ề c a ng quan sát th c t i không th t o ra ni m ự ế ủ ể ạ tin cho ng i m ? Ni m tin có s c m nh đ n th c mà! Có ni m tin là s có chi n th ng! ắ ế ơ ề ẹ ườ Ngu n: M y liên t ng c quanh qu n trong đ u m Hoà khi nghe bà Lan nói v các ẹ ầ ấ ồ "m o" dân gian trong quá trình chăm sóc tr con ẹ ẻ

10

---------------------------------------------------------------------------

tin

ự

ủ ẻ ướ ng ý th c v kh năng b n thân c a bé ả ứ ề nhu c u ng, hình dung đ i t ầ ố ượ ộ ộ ậ ả ng và b c l ế ể ộ ộ ự ươ ơ ưở ư ề ộ ố ế ạ ỵ ề ắ ố ị ể ủ i l ch l c, ngoài đ , khi n bé sinh ra nghi k i theo nguyên t c c đ nh, không ý th c đ n giai đo n phát tri n c a bé ứ ế i tùy h ng, b c đ ng, khi n bé không th hi u bi ứ ể ể tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ắ ọ ừ ạ t và d đoán ự ế ễ ố ồ ệ ế ệ ẹ ủ

Đ bé t ể Nh ng đi u nên tránh k o làm t n th ề ổ ữ i quá s m, tr 1. M tr l c khi bé m t ẹ ả ờ ớ ẽ i quá ch m: bé đã khóc la, nh ng không ai đ ng chuy n - n u kéo dài, bé s có 2. M tr l ẹ ả ờ m t ý ni m tiêu c c và bi quan v cu c s ng ệ 3. M tr l ẹ ả ờ ệ 4. M tr l ẹ ả ờ 5. M tr l ẹ ả ờ Ngu n: Ch t l c t ồ Quỳnh g i cho ử

---------------------------------------------------------------------------

i thân

Giúp bé quen v i s v ng m t c a ng ớ ự ắ

ặ ủ

ườ

c cho bé mình s v ng m t (khi bé phát tri n h n: thông báo th i gian và ơ ờ ặ ể ẽ ắ

t ế ấ ấ ả ữ ồ ậ ậ ụ ở i cũng cho bé bi ơ ố

i bi t ti p xúc, g n gũi v i tr em, c ọ ầ ư ườ ườ ế ế ớ ẻ ị i ngoài, c n ch n ng ầ ọ ầ ơ ộ ể

---------------------------------------------------------------------------

ầ ữ ườ ạ ậ ộ ẵ ồ ộ i, hãy dành cho tr em th i gi ờ ế ạ ồ ế ậ ặ ể ữ i “vi ph m lãnh th ” và bé s t ườ ừ i ngoài gia đình, th m chí ông bà n i ngo i hay bà con cô bác đ ng ờ ạ ố ỡ ư ậ ế thái đ dè d t, s s t ho c kh ộ ặ ẽ ỏ ặ ợ ệ đ gi , chúng ta c n dành thì gi ờ ể ả ầ ẻ ẽ ị . c t ướ ừ ể i thích cho bé hi u ậ ệ ặ ặ i thích t ng t : gi i sao m t cách ộ ự ạ ả ộ ấ ọ ợ ớ ư ậ ẽ ạ ắ ề ệ ả ộ ữ ẽ ặ ề ằ ữ ỹ i mãi hoài câu h i “t ộ ộ ạ ể ỏ tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ủ i sao?”, mà không ai có th th a mãn bé. ễ ệ ẹ ệ ồ 1. Thông báo tr ướ lý do v ng m t c a mình) ặ ủ ắ 2. Lúc có m t tr l ặ ở ạ 3. Khi bên bé, bày trò ch i tr n tìm, thu gi u đ v t, b o bé đi l y nh ng v t d ng ở phòng k c nh ế ạ 4. Khi giao phó bé cho ng x m t cách d u dàng, c n tr ng ẩ ử ộ 5. N u vì lý do công vi c mà ph i xa lìa bé hàng ngày, c n tìm c h i đ bù tr s v ng ừ ự ắ ả ệ ế m t yặ ấ 6. Yêu c u nh ng ng quá v i vã b n ch n, mu n ôm m bé khi g p g . Trái l làm quen, ti p c n. Không t o nh ng “chuy n ti p” nh v y, chúng ta s b bé k t n p vào ạ lo i ng ổ ạ ạ 7. Thay vì áp đ t cho bé nh ng lu t l ữ lý do, nguyên nhân ho c cách làm 8. Khi c m đoán, chúng ta cũng c n có m t thái đ t ộ ươ ầ ng n g n, v i ngôn ng đ n s , thích h p v i trình đ . ộ ớ ữ ơ ơ V lâu v dài, thái đ và cách làm nh v y s t o ni m tin và quan h tình c m v ng chãi ề cho bé. B ng không, đ m t vài tháng sau này, khi bé có k năng ngôn ng , bé s l p đi l p ặ l ỏ ạ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ Quỳnh g i cho ử

11

Kh năng c a bé

ủ

ả

ả ệ ủ ọ ế ườ ủ ả ể ủ ọ ữ ể ự ữ ạ ầ ủ ợ ứ ế ế i pháp thích ng, t c kh c b t tay ẽ ứ ộ ẹ ắ ắ ệ i m s t o m i đi u ki n ẹ ẽ ạ ự ả ể ủ ứ ữ t ch ả ng ng i. ạ ượ ả ẻ ủ ộ ữ ng h p đ a con đã g p m t vài khó khăn trong ti n trình phát tri n c a mình, nh ng ườ ứ ệ ạ ả ầ ặ ạ ậ ợ ả ề i. ứ ộ ầ ự ờ ộ ượ ự ậ ẻ ả ả ơ ẻ ể ể ệ ẽ ố ả ạ ề ư ủ ả ả c t

ồ ệ i t m đ m c lên. ể ọ ọ ậ l p hoàn toàn: g m các kh năng hi n hành c a tr em; ả ủ ẻ ự ầ l p này đ c ng c và b i d ườ ả mình ủ ng ý th c v kh năng c a ở bên ngoài thúc đ y, tr em t ồ ưỡ đây tr em có kh ẻ ẻ ả ế ố ố ẩ ứ ề ể ủ

l p hoàn toàn. Không c n y u t ự ậ i vùng t ự ậ tin vào mình. ự ậ ằ ệ i khác t o ra cho các em nh ng đi u ki n l p. Tr em ự ậ ữ ế ậ ườ ộ ố ẻ ề ề ạ ệ ắ ầ ệ ề ạ ho t đ ng bao g m 3/4 kh năng hi n hành + 1/4 kh năng ti m tàng. ỉ ệ ệ ề ả ạ ự ồ ữ ể t ra ngoài t m hi u ấ ả ữ ư ế ạ ầ ạ ộ ệ ế ể ề ậ ẻ ế t và kh năng c a tr em. N u ng ủ ộ ư ư ố ấ ầ ạ ẻ ố , b đ ng, d ng đ i v i v n đ h c t p. c t ố ớ ấ ị ứ

ữ ngoài nh ng ặ ừ ượ ng": d y d , giáo d c b ng cách áp đ t t ưỡ i c a tr em ể t ng ầ ề ượ ế ng": kh năng h c t p c a tr ụ ằ ẻ ưỡ ọ ậ ủ ẻ ả ạ ỗ t hi n t ế ố ầ ủ ệ ạ ủ ở ướ ứ ộ ả i ng ấ ậ c phát huy m t cách đ y đ và thích ng. ng kích thích : ả ự ữ ở ọ ườ ng s kh i: Đ m t kích thích có tác d ng h u hi u, chúng ta ph i l a ch n c ng ụ ở ướ i d ng s kh i. C ng đ này tăng gi m tùy tr em. N u kích thích ể ộ ở ệ ẻ ườ ế ơ ộ ượ ưỡ ơ ưỡ ả i thi u này, tr em không có ph n ng. T m quan tr ng c a vi c hi u nh ng kh năng c a con: ể ầ t rõ nh ng kh năng và giai đo n phát tri n c a con, ng 1. Bi ề d dàng đ con đóng góp tích c c ph n c a mình trong ti n trình xây d ng b n thân. ễ 2. Tr ặ i m sáng t o nh ng gi ki n th c tâm lý s giúp ng ạ ườ ế vào vi c giúp con kh c ph c khó khăn và v ướ ụ ắ Hai lo i kh năng c a tr em: ẻ ủ 1. Kh năng hi n hành: là kh năng đã có m t n i tr em. Tr em hoàn toàn ch đ ng, ả ệ ặ ơ ẻ không c n chúng ta kích thích ho c t o đi u ki n thu n l ề ệ 2. Kh năng ti m tàng: là kh năng đã có m t m t m c đ nào đó n i tr em. Tr em ả ặ ở ộ ch a hoàn toàn ch đ ng. Các em c n s kích thích c a ng i l n đ th hi n kh năng ườ ớ ư ủ ộ c kích thích và th c t p, kh năng ti m tàng s thành kh năng y. Sau m t th i gian đ ấ ề ầ hi n hành. Nói cách khác, kh năng ti m tàng ch a ph i là cây mà còn là h t gi ng, c n ệ đ ượ ướ ắ Ba vùng h c t p: 1. Vùng t ự ậ năng ch đ ng và t ủ ộ ng xuyên tr l th ở ạ mình hay là lòng t ự 2. Vùng h c t p, th c t p: là vùng ti p giáp, ti p c n, n m sát ngay vùng t ế ọ ậ làm đ c m t s công vi c v i đi u ki n là ng ượ ệ ệ ớ i hay là làm công vi c b c c u, t o trung gian theo 2 đi u ki n: thu n l ậ ợ Đi u ki n 1: T l ề ả ệ i s vui thích Đi u ki n 2: Có liên h ti p xúc gi a hai thành viên mang l ệ ề , ch a th đ c p đ n: T t c nh ng ho t đ ng đ u v 3. Vùng xa l ề ượ ạ ộ i l n kh kh c ch p, áp đ t cho tr em nh ng bi ữ ặ ế ườ ớ ả ố đi u ph i làm thu c vùng này, chúng ta s d n d n t o nên nh ng tr em ch ng đ i, ẻ ữ ẽ ầ ả ề kh ề ọ ậ ướ ừ ị ộ Hai cách d y nên tránh: ạ 1. Kích thích quá đáng, "v t quá kh năng và t m hi u bi đi u v 2. Kích thích b t c p, nghèo nàn, thi u th n, " d em không đ Hai lo i ng ạ 1. Ng ưỡ trên ng đ ộ ở ng đ t c ộ ố ườ ả ứ ẻ ể

12

ng đ t ng kh đau (còn g i là ng ổ ổ ưỡ ộ ố ưỡ trên ng ổ ườ ọ ượ ể ị ự ưỡ c. Nh ng c ữ

i, h th n kinh có th b ch n th ặ ệ ầ ng ch u đ ng): Ng ị ự ng đ ộ ở ế ể ị ấ i đa mà ườ ữ ng kh đau s t o nên nh ng ẽ ạ ẫ ng đ kh đau, v n t c ượ ườ ổ ộ ẽ ng (ví d : t n s quá cao s ụ ầ ố

ở ượ ọ ượ ọ ưỡ ưỡ i đa và t ố ng s kh i đ ơ ng kh đau đ ổ ể ố c g i là kích thích b t c p. ấ ậ c g i là kích thích thái quá. ể ọ ự ứ i thi u, chúng ta có th ch n l a nh ng kích thích thích ng ữ ế ả ể ệ ấ ủ ế ọ ậ ợ ấ ệ ố ệ ế ẻ ề

---------------------------------------------------------------------------

ổ ớ ế ớ ử ể ẻ ng chung quanh. Bà m là nh p c u c b n, thi ẹ i bên ngoài, v i ớ i bên ngoài ế ớ ế ị ầ ơ ả t y u, n i k t th gi ố ế ế ế ườ ủ tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý ầ ệ ẹ ủ ễ ệ ng kh đau là c 2. Ng tr em có th ch u đ ng đ ưỡ ẻ c c hình trên hai bình di n tâm lý và sinh lý. N u kích thích v ệ ự kéo dài hay là l p đi l p l ươ ặ ạ làm rách màng nhĩ) Nh ng kích thích d i ng ữ ở ướ Nh ng kích thích trên ng ữ ở ng t gi a hai ng Ở ữ ưỡ đ giao ti p v i tr em. ớ ẻ ể Các kh năng c a tr em: th hi n qua năm giác quan ẻ ủ ể ạ 1. Năm giác quan là v n li ng r t quan tr ng c a tr em. Khai thác v n li ng y đ t o ẻ ố đi u ki n thu n l ụ ủ i cho tr em phát huy kh năng h c t p là công vi c và nhi m v c a ọ ậ ả ệ chúng ta. 2. Năm giác quan là 5 cánh c a đ tr em ti p xúc và trao đ i v i th gi môi tr v i n i tâm c a tr em. ớ ộ ẻ Ngu n: Ch t l c t ắ ọ ừ ồ Quỳnh g i cho ử

Hai ý t

ng v đ ch i t

t o

ưở

ề ồ ơ ự ạ

---------------------------------------------------------------------------

ừ thùng các-tông to (ví d thùng đ tivi, máy gi ụ ặ t...) ể ch làm b ng nam châm, không ở ợ ằ ộ ồ ơ ng không?) ườ - "Nhà" cho bé chui ra chui vào làm t - B câu cá v i cá có móc và c n câu (b đ ch i bán ộ hi u có t c b ng v t li u th ể Ngu n: H i kinh nghi m ch H ng ồ ớ làm đ ự ỏ ầ ậ ệ ị ườ ượ ằ ệ

t: i giáo viên đ c bi ệ ẹ ủ ề ệ ạ ộ ậ ợ i

ng h c: có gi i h n, ch t l ố ộ ọ ọ ng h c: ấ ượ ố ượ ớ ạ ể ậ ọ ễ ệ i ch ", cách d y c a m đã phù h p v i m c đ và đi u ki n ề ẹ ậ ạ ạ ủ ạ ầ ợ ớ i: n i dung d y, cách d y, th i l ờ ượ ự ộ ả c khi chúng ta b t đ u xây d ng? Vi c d y d ph i ứ ộ ng d y ạ ệ ạ ỗ ổ ỏ ạ ề ơ

Quan h m - con ệ ẹ B n câu h i c a m - ng ặ ườ ẹ ỏ ủ ố 1. M ph i làm gì c th ngày hôm nay? M c đích c a hành đ ng: t o đi u ki n thu n l ụ ụ ể ả cho vi c h c c a con. ệ ọ ủ 2. Ch m phát tri n là gì? T c đ h c: ch m, s l ậ Mong manh, d quên 3. N u bé v n "d m chân t ỗ ẫ ế h c c a bé ch a? C n xem xét l ạ ư ọ ủ 4. Có ph i có cái gì đó đã đ v tr ổ ỡ ướ ả b t đ u s m h n. Nh c d i đòi h i nhi u công s c h n tr ng cây trái ồ ỏ ắ ầ ớ Hai cách ti p c n c n tránh khi nhìn vào quan h m con:

ạ ắ ầ ứ ơ ệ ẹ ế ậ ầ

13

ọ ữ ủ ế ộ ẫ ấ ể ậ ế ớ ị ệ ạ ế ệ ắ ư ẹ ề ậ c "s ph n", "nh m m t đ a chân" ắ ng nêu lên nh ng tr ng trách c a bà m trong vi c d y con gây cho các bà ẹ i, khi n bà m nghĩ mình là nguyên nhân khi n con ch m phát tri n i l ể ộ ỗ ng đ ng hoá v n đ ch m phát tri n v i đ nh m nh d n đ n thái đ hoàn ồ ướ ấ ấ ẻ ệ ệ ộ ố ứ ậ ể ữ

ệ ệ ứ ứ ẹ ề i m có cái nhìn đúng đ n v con mình ợ ệ ớ ự ạ ớ

ụ ọ i và nhi m v h c ệ ề ợ ư ẻ ể ố c khi đ n tu i thành nhân ổ ướ

ể ứ ộ ộ ể i. ụ ể ể ư ọ ộ ườ cách m t con ng ộ c n tôn tr ng khi làm ọ ướ ự ộ ề ầ ả ệ ề ả ỉ ạ t tài li u "Quan h m con" c a th y Nguy n Văn Thành do cô Thuý Quỳnh ệ ẹ ế ắ ủ ễ ệ ầ 1. Khuynh h ướ m m c c m t ẹ ặ ả 2. Khuynh h ướ toàn b đ ng tr ậ ị ộ Cách nhìn nên có: t c kh c can thi p, khi có m t vài d u hi u cho th y tr em đang ắ l n lên v i nh ng nguy c tr thành ch m phát tri n ơ ở ớ ớ 1. T c kh c can thi p đ ng ắ ể ườ ề ắ 2. T c kh c can thi p đ con có đi u ki n l n lên và h c t p phù h p v i th c tr ng và ắ ọ ậ ể nhu c u c a con ầ ủ Tr em ch m phát tri n, cũng gi ng nh các tr em khác, có quy n l ậ ẻ t p tr ế ậ Cách can thi p:ệ 1. Tìm hi u ý nghĩa và th th c hành đ ng c th : Hành đ ng m t cách b c đ ng, máy ộ ể ố ồ ng sai l c. Suy c khi tìm hi u ý nghĩa và lý do có th đ a chúng ta vào con đ móc tr ạ ướ nghĩ chín mùi tr c khi hành đ ng là cách tôn tr ng con v i t ớ ư ườ 2. Hành đ ng: th c hi n đúng nh ng đi u c n làm, tuân th th t ủ ứ ự ầ ữ 3. Đánh giá k t qu , đi u ch nh khi k t qu không đ t tiêu chu n, ch tiêu ỉ ẩ ế Ngu n:ồ Tóm t g i cho ử

i qua M ỹ ẹ ố ỹ i ng li bì, m không n đánh th c. ạ ủ ư i th c gi a ch ng và qu y quá, sáng ra thì l ạ ư ỡ ế ẹ ấ

--------------------------------------------------------------------------- Hôm nay m Hoà d đ nh đ a M Anh đi tiêm ch ng cúm mũi ti p theo nh ng t ự ị Anh l ứ ừ ữ ủ ứ Canadian study finds no autism-vaccine connection, đã c m th y yên Hôm qua m đ c bài ấ ả ẹ ọ i băn khoăn. tâm. Th mà hôm nay m l , th là l ễ ế ế t l m nh ? Hay là không tiêm n a? Có l ế ắ ủ nh M Anh hôm 2/6/2006 (g n hai tu i) đ y, b v a m i copy v máy tính ổ Ả

---------------------------------------------------------------------------

ế ạ ằ tiêm ch ng cúm không c n thi ẹ ạ ọ cái di n đàn b ng ti ng Anh này ỉ ữ ẽ nhà. i đ c ầ ầ ố ừ ề ấ ớ ở ỹ

ư

ể ể ể nói" (self-talk) và "v a làm v a nói" ừ ữ ủ ừ ự ng đ "t ể ự ng t ố "bình lu n bóng đá" ậ ự ử c: chuông c a, ị ạ ắ ữ ướ ậ ệ ế ạ ố t th t ra nh ng âm thanh bi u l ế ữ ố s vui ứ ỉ ng t ế i cho bé nghe ậ ạ ợ ỉ ầ ng pháp d y d u hi u t ph ự ươ ể ể ộ ự công viên và nói oooh, ch vào th c ăn, xoa t ượ ở ạ ươ ấ ệ ừ ụ ụ ể ị gi a đ ệ ở ữ ể ữ ề ầ ố ỗ ố ụ ễ ố làm các con v t và kêu baa, moo, meow, woof, neigh..., ví d , gi ụ ậ ả ả ộ ằ ệ ệ ố ộ

ữ ụ ệ ố ỉ ư ắ ạ ậ ể ộ ấ tài li u "What to do if your child should be t alking - but isn’t yet" @ t t ắ ừ ệ ồ

Làm gì khi bé ch a nói M t s đi u b m có th làm đ kích thích s phát tri n ngôn ng c a bé: ộ ố ề ố ẹ 1. T n d ng các tình hu ng thông th ườ ậ ụ (parallel talk) - t ươ 2. T o ra nh ng âm thanh thú v (funny sounds) và khuy n khích bé b t ch chuông đi n tho i, ô tô (vroom), ti ng nhân v t phim ho t hình (Donald Duck)... ạ 3. Thu âm thanh bé th t ra và b t l 4. T n d ng các tình hu ng thích h p đ giúp bé bi ậ ụ ố thích, ph n khích c a bé: ch vào c u tr ủ ấ b ng, nói Mmmm - t ụ ế 5. Khi hát cho bé nghe hay nghe bài hát cùng bé, dùng d ng c gì đó đ gõ nh p, khuy n khích bé "đi n vào ch tr ng", "hát vu t đuôi", hát nh ng bài có ph n đ m khuy n khích bé hát (ví d Old McDonald... => I E I E O) ế 6. Bi u di n múa r i cho bé xem ể làm con 7. Ch i trò gi ơ kh , kêu eeh, aah, ooh, aah, kèm đi u b b ng tay và bành mi ng, u n môi sao cho th t ng ậ ỉ nghĩnh 8. Hát nh ng bài hát có v n đi u (âm cu i nh nhau, ví d : Sam I Am) ầ 9. Bé nói sai thì không chê bé nói sai mà ch nh c l i câu đó d ng đúng ạ 10. Khen ng i, ôm p bé đ đ ng viên khi bé t p nói ợ Ngu n: Tóm t http://www.vapg.com/parents/Speech.pdf

---------------------------------------------------------------------------

14

ồ ơ ủ ụ ụ

ỹ ư

h vuông, tròn, tam giác ỏ ố ng nhìn v n hoa, v n s c (b bóc h ng r i) ạ ắ ồ ị ạ

Kh i logic hìn Ố Chuông R i “găng tay“ mèo hay chó B ng l p ráp khung lõm 4 hình, hình l p ráp con mèo 4 m nh, hình l p ráp con bò 6 ắ ả ắ ắ ố ả

ố ự ắ ỏ ờ

ầ ầ ỹ

5 hình kh i và 5 đĩa nh a có màu khác nhau: đ , xanh da tr i, xanh lá, vàng, tr ng “Phách” gõ nh pị C u thang không tay v n (c n cho M Anh ra Green Park) ị Dùng 9 ch cái – Ch hoa H I V D U E Y S ữ ữ T m khung Đ ch i 8 ph n thân th c a bé trai: tóc thân, đ u, mình, tay… ể ủ ầ ầ ỹ ướ ổ ộ ệ ỗ ả

ả ế ự ế ộ ồ ơ ấ ơ ố ế ầ ng soi

ự

ạ ườ ụ ỏ ẽ ỗ Chai n c xà phòng th i bóng Đ t sét công nghi p (b t mỳ) ấ Que tính b ng g hay nh a ự ằ Thìa, c c n c, bàn ch i răng, khăn gi y ố ướ ấ Qu bóng nh a ự Gh d a có chi u cao phù h p ợ ề Chi c khăn l n ch i tr n tìm ớ C c nh a đ c, hay chi c khăn d y, m t đ ch i c t gi u ự ụ ố ấ T m g ươ ấ Còi K o đ trong h p nh a trong su t ố ộ ể ẹ Dây dù Xâu h t c m có tr x hay que g . Gi y v . Bút chì màu ấ Gi y và bút d màu (v s n hình con Th – 4 hình c b n: tròn, vuông, tam giác, ỏ ơ ả ẽ ẵ ạ

Gi y và kéo c t ắ ạ M t bao v i khá r ng + 5 v t d ng: bút chì, kh i vuông, qu bóng nh , bút d có ậ ụ ả ố ỏ ộ ả

c? ơ ử ụ ư ụ ỹ ơ ượ ấ ấ ừ c ượ ố ủ ớ ấ ụ ỏ ụ m y trò ch i s d ng nh ng d ng c này M Anh ch a ch i đ ụ ữ ẽ ấ sô 1 đ n s 10 10 t m gi y ghi t ế ố 10 hình nh c a 5 v t: còi, bóng, tr ng, chìa khóa, l ậ ả 12 t m hình v i 4 hình th khác nhau: vuông, tròn, tam giác, thoi ể Các t m hình có 3 màu s c khác nhau: xanh l c, đ , vàng ắ Hình nh c a v t d ng: chi c giày, c c nh a, bàn ch i, bút chì, kéo, l ế ấ ả ự ả ủ ậ ụ i t tài li u c a th y Nguy n Văn Thành do bác Kim Tâm g i cho qua ắ ế ạ ừ ệ ủ ầ c ượ ử ố ễ

Đ ch i c a bé I- D ng c mua M Anh ch a có • • • • • m nh... ả • • • • • ấ • ồ ơ M Anh đã có • • • • • • • • • • • • • • ấ ch nh t...) ữ ậ • ấ • ộ n p đ y, c c ố ậ ắ • Cu n sách có hình nh ố ả • Chi c khay hay h p l n ế ộ ớ II- D ng c sáng t o ạ ụ Có l • • • • • Ngu n: S p x p l ồ email

---------------------------------------------------------------------------

ầ

ch đ v t, hành đ ng mà bé yêu thích đ ng th i ng ấ ớ ậ ộ i l n ki m soát ể ườ ớ ồ ờ

ạ ạ ọ c, ví d : th ăn đ

D y bé yêu c u - D y khi bé có mong mu n cao nh t v i v t yêu thích ố - Ch n nh ng t ừ ỉ ồ ậ đ ứ ượ

ứ ơ ữ ụ ượ ế ộ ứ ỏ c, th ch i m t lúc là h t (nh : bong bóng xà phòng...), th nh , ư

15

ộ ỗ ể ứ ồ ơ ư c qu ...), th bé luôn thích (nh : đi d o ch i...) ơ ả ướ ư bé đã quen và hi u ý nghĩa (ví d : ng ữ ừ ụ ứ ể ạ ườ ớ ễ ư ừ ọ i l n nói "Đi ch i nhé" là bé đi ra ơ

có cách phát âm t (ví d : đ ng tác m sách, cho ở ầ ả ệ ụ ộ ố ễ ố ng đ i d và ng n ắ ộ ệ ứ ch th c ăn) ộ ỉ ậ ọ ừ ừ ỉ ứ ạ ọ ủ ọ ơ ch hành đ ng, ộ ẫ ầ ữ ừ ỉ ẻ ố , c ch có v gi ng nhau, d gây nh m l n, tránh nh ng t ễ thu c nhi u ch ng lo i (ví d : không nên ch t p trung vào t ụ th ng nh t m i n i, m i lúc ọ ừ ử ỉ

ộ ằ ệ ư ấ ạ ỉ ụ ỉ ố ả ệ ỡ ướ ụ ầ c => ch dùng l ỉ ứ ướ ầ ỏ ế ớ ể ố ủ ộ ệ i đ g i ý - "Con mu n gì?" => ắ ờ ể ợ i đ g i ý - "Con mu n gì?" => đ ng viên bé yêu c u khi ộ i đ bé ch đ ng yêu c u, không c n h i "Con ầ ầ

ng xuyên ôn l ấ ệ ố ầ ừ ớ m i (khác h n d u hi u đã h c), th ấ ườ ệ ẳ ọ ạ i t ấ ế ệ ặ ầ ậ ầ ợ ễ ự ọ ả ượ ấ ậ ợ làm bé l n l n và đoán mò ử ỉ c ch p nh n, khen ng i thì bé m i có đ ng l c h c ti p ế ẫ ộ ề c t o đi u ki n đ h c trong môi tr nhiên hàng ngày, trong nhi u hoàn ầ ượ ạ ể ọ ự ề ề

c l ng ghép trong m i ho t đ ng hàng ngày c a bé: t ự ụ ph c ạ ộ ủ ọ

ả c th c t p r t nhi u, su t ngày, v i nhi u lo i đ v t khác nhau, trong t ữ ả ượ ồ ậ ề ạ ồ ậ ấ ả t c ộ ố ề ớ

t và th ng nh t cách i mà bé có th h c h i ể ọ ỏ ữ i ti p xúc v i bé ph i bi ớ ườ ế ế ấ ả ố

ầ ượ ạ ế ố ữ ữ ễ ạ ngôn ng có liên quan: vi c ti p thu ngôn ng , vi c di n đ t ế ầ ữ c d y các y u t ữ ỹ ệ ự ậ ả ọ ỹ

ng trình h c đ nâng cao kh năng ngôn ng c a bé m t cách có h ữ ủ ươ ệ ả ộ

ề ầ ố ầ ề ả ả ờ ậ ả ờ ậ ọ ố ọ i sai, c n ầ i đúng, i sai, có hành vi x u vì nh v y là ấ ơ ấ ừ ả ờ ệ ố ư ậ

--------------------------------------------------------------------------- M t s trò ch i ơ

tài li u trong đĩa CD c a bác Kim Tâm g n, d trao cho bé (nh : sách, ô tô đ ch i...), th có th trao cho bé m i lúc m t chút ọ (nh : t ng ng m n ụ - Ch n nh ng t c a)ử - Ch n t ươ ọ ừ - Ch n c ch , d u hi u th hi n gi ng hành đ ng c n mô t ể ệ ọ ử ỉ ấ th c ăn vào mi ng...) - Ch n t ề - Dùng t ấ ừ ố - Tránh ch n t đ v t mà bé ghét ồ ậ - Giúp bé ra d u hi u b ng hành đ ng (ví d : n m tay bé...) ụ ắ - Khi bé đã th o thì gi m d n s giúp đ (ví d : c m tay bé đ a lên mi ng => ch đ ng vào ầ ự tay bé => ch ra d u hi u đ bé b t ch ấ ể c t th c ăn đi ch khác, dùng l ờ ể ợ ỗ ấ không có th bé thích tr c m t => ti n t ặ ứ mu n gì?") - D n d n d y thêm các d u hi u, t ạ ầ các d u hi u, t đã bi ừ ủ - Không nên c u toàn, mong đ i bé làm th t nhu n nhuy n, c ch đúng ho c g n đúng c a ầ bé ph i đ ộ ớ - Không nên thêm quá nhanh và quá nhi u d u hi u t ệ ừ ấ - Bé c n đ ng t ườ ệ c nh khác nhau ả - Vi c h c ngôn ng ph i đ ệ ọ i trí, phát tri n v n đ ng... v , vui ch i, gi ể ơ ụ - Bé ph i đ ự ậ ấ ả ượ các tình hu ng thu n l ậ ợ ố - Các thành viên trong gia đình, nh ng ng d y ngôn ng cho bé ạ - Bé c n đ ệ b ng ngôn ng , k năng yêu c u, kh năng g i tên s v t xung quanh, k năng trò ằ chuy n...ệ - B m c n l p ch ọ ể ố ẹ ầ ậ th ng và ghi chép quá trình bé h c ọ ố - C n đ m b o s l n bé tr l i đúng nhi u h n r t nhi u l n s l n bé tr l ả ờ ả ố ầ ầ làm sao đ quá trình h c th t vui, th t lôi cu n, d ng bài h c khi bé có câu tr l thái đ t ọ "th ưở Ngu n: Tóm t ồ ể t, tuy t đ i không d ng bài h c khi bé tr l ừ ộ ố ng" cho hành đ ng x u c a bé ấ ủ ộ t và t ng h p t ợ ừ ổ ủ ệ ắ

ộ ố

16

i: t, có th th nh tho ng ôn l ỹ ạ ả ế ể ỉ

ỹ c c đ ng c a M Anh ủ c M Anh bi bô ỹ

ế i, m c a, nh t đ , đ ng lên, ng i xu ng... ố ồ ạ ệ ặ ồ ứ ấ ở ử

c, hình d ng khác nhau vào đúng khung lõm ạ

ụ

ẽ ắ

ắ ắ ấ

ng đi ế ự ự tay này sang tay kia ố ố

t làm, m nên bày cho M Anh ch i: ư ẹ ế ỹ ơ

Các trò ch i M Anh đã bi ơ c B t ch ướ ắ 1. Cúc cù, ki n bò, ú oà ế 2. M b t ch ướ ử ộ ẹ ắ 3. M b t ch ẹ ắ ướ 4. Đ a tay chào ư 5. Vo tròn b t mỳ ộ 6. B t ch c gõ chuông ướ ắ Nh n th c giác quan ứ ậ 7. Nhìn theo b t xà phòng ọ ng v ti ng còi b t ng , ti ng chuông, ti ng phách 8. Nghe, h ề ế ờ ế ướ 9. B t ch c đi u b đi l ộ ướ ắ 10. Nhìn sách có hình V n đ ng tinh ậ ộ 11. L p 3,4 hình kích th ướ ắ 12. L y h t c m ra kh i tr c ấ ạ ườ ỏ ụ t công t c đi n 13. B t, t ệ ắ ậ ắ 14. Th r i kh i hình vào bình ố ả ơ 15. Xâu h t c m vào tr ạ ườ 16. C m v i hai ngón cái và tr ỏ ớ ầ 17. Ph i h p hai tay đ xâu h t, c t, v ... ố ợ ạ ể 18. M , đóng n p chai ở 19. Dùng kéo c t gi y V n đ ng thô ậ ộ 20. C m bóng b ng hai tay ầ ằ 21. Đ y bóng v m t h ề ộ ướ ẩ 22. Ng i th ng l ng trên gh d a, t ư ẳ ồ 23. Chuy n t ể ừ 24. C m c c u ng ầ 25. Ném bóng Các trò ch i M Anh ch a bi ỹ B t ch ắ 1. Gi ơ c ướ v bón cháo, đánh răng, cho u ng, lau m t búp bê ả ờ ặ ố

17

ậ ừ , ví d : h p, ă ụ ố ụ

ị ố ố ộ ắ ể ạ ắ ỏ ổ ụ ử ộ ố ạ

ng gi a": Nhìn theo m đ a đ ch i ch y t trái qua ph i làm thành ả ườ ạ ừ ẹ ư ồ ơ ỉ ế ừ c gi u d i 1/3 chi c khăn dày ho c c c nh a m ẹ ượ ặ ố ự ế ờ

ậ ộ Ấ ấ ỗ làm n n trên "bánh sinh nh t" b ng b t mỳ ỗ ả ế ằ ậ ộ ắ ổ ạ ườ ắ nh ... ỏ ở ỗ ả ồ ậ ằ ậ ặ ấ

2. Ch i v i đ ch i hình mèo, t p kêu "meo meo", hình chó, t p kêu "vâu vâu" ậ ơ ớ ồ ơ 3. L p l n, em bé i 3 t ặ ạ i 4 âm thanh, ví d : m m , baba, pata/tata, lala 4. L p l ờ ờ ặ ạ Nh n th c giác quan ứ ậ 5. Nhìn vào ng v n s c, quay tròn, dùng n đ nh m t bên m t đ nhìn ng 6. X tay vào múa r i d ng găng tay (ví d hình chó, mèo), làm chó, mèo c đ ng 7. Rung chuông đúng 2 l nầ 8. "V t qua đ ở ữ ượ góc vuông (đ nh là bé) theo đúng góc vuông 9. X p các màu khác nhau vào đúng t ng đĩa cùng màu 10. Tìm ra k o đ ấ ướ V n đ ng tinh 11. n vào đ t sét làm thành l 12. C m que g gi 13. Th i bong bóng xà phòng 14. Xâu h t c m vào s i dây th t nút m t đ u ộ ầ ợ 15. Nh n ra đ v t trong túi v i, h p dán kính h l ộ 16. N n bát b ng b t mỳ, đ t sét... ộ 17. Dùng ngón cái đ ng các ngón khác ụ i 18. V hình ng ườ ẽ t t Ngu n: Tóm t ắ ừ ệ ủ ử ễ ầ ồ

tài li u c a th y Nguy n Văn Thành, do bác Kim Tâm g i cho --------------------------------------------------------------------------- 06 Đ ch i c a con ngày 29/11/

ồ ơ ủ

đ c đ p nh h p c a Sonya, m ch v i ra m y cái đ ch i đ c h p có l ư ộ ủ ẹ ế ộ ồ ơ ể ấ ư ỹ

ắ ụ ỗ ụ ẹ i quy t v n đ ": ề ế ấ đ c ỗ ụ ồ ấ ố ỏ ẩ cho tr tròn r i ra (tr g n khít ng to nên ụ ầ ụ ơ ố

---------------------------------------------------------------------------

ỉ ộ ỉ ơ ư ả ơ ả i ph i i lôi ra cho con ch i l ế ẹ ạ ả ố i. Hôm nay m b n quá, mai ph i c ơ ạ ẹ ậ Ch a mua đ ượ ộ M Anh ch i "gi ả ơ - nhét hình vào h p qua l ộ - l p tr tròn vào ng to, r i l y ng nh đ y ố không dùng tay kéo ra đ Ch m t lát là M Anh bi c t đi, đ n "ti ấ g ng tìm đ ch i gì hay h n cho con. ắ ồ ơ c)ượ t cách ch i, nh ng ch ch i kho ng 5-7 phút là chán, m l ỹ ế t h c" sau l ạ ế ọ ơ

18

Trò ch i c a con ngày 27/11/06

ơ ủ

ổ ộ ỏ ở ộ ậ ọ ở ớ ộ ể ề ắ ỏ c, đ c sách; Xã h i: mi ng xinh, luân phiên u ng n c và cho m ọ ẽ ướ ẹ ệ ố ố ằ ộ l p (2h) ổ ơ ướ ằ ậ ộ i, xúc h t, n b t mỳ; Xã h i: mi ng xinh (45') ạ ấ ể ộ ệ ệ ộ ộ ư ố ướ ề ậ ố ổ ỏ ộ ẽ 1. V n đ ng: massage, kh i đ ng, txtc; Khám phá: đu i hình; Xã h i: chào h i (30') 2. H c 3. Khám phá: đu i hình, quan sát; Xã h i: chào h i; Đi u khi n: c t, dán, v (1h) 4. Khám phá: ch i n ộ u ng b ng c c và b ng thìa (1h) ố 6. V n đ ng: massage, kh i đ ng, txtc; Khám phá: quan sát (15') ở ộ 7. Khám phá: quan sát, ch ; Đi u khi n: ăn t ề ỉ ố 8. Gqvđ: đ a kh i màu; V n đ ng: leo trèo; Khám phá: đu i hình; Xã h i: mi ng xinh (1h) ổ ộ ậ 9. V n đ ng: txtc; Xã h i: chào h i, luân phiên u ng n ể c, th i kèn, gõ c c; Đi u khi n: ố ộ c t, dán, v (1h) ắ 10. Khám phá: đu i hình, đi u khi n: v (30') ể ề ẽ ổ

sách...)

ơ ủ ơ

--------------------------------------------------------------------------- Trò ch i c a con ngày 25/11/06 ỉ ườ ấ

ở ỏ ướ i, ch i luân phiên (bóp chai, gi c: n u ăn, bón th c ăn, c t rau vào h p ộ ấ ấ ị ẩ ẹ ộ ượ ọ - Xã h i: chào h i, ch ng ộ v /b t ch - Gi ứ ả ờ ắ - Đi u khi n: dán gi y, ch i đ ch i (v t, máy bay...) ơ ồ ơ ể ề - V n đ ng/th ch t: tr t, ch y, kéo đ y, "bay", đ y chân m ... ể ấ ẩ ạ ậ - Khám phá: đu i hình, đ c sách ổ - Gi ế ấ i quy t v n đ : l y khăn che sách, đòi m c b m đ ể ị ặ ỉ ả ề ấ --------------------------------------------------------------------------- ộ ệ ả ứ ơ ọ ớ ề ệ ỏ ả ứ c đào t o t ạ ẹ ỹ ở ệ ự ượ cái "tài" c a mình, l ủ c đ có ạ ừ ướ ể ớ tr ạ ế ợ ệ i k t h p v i vi c ế tin ạ t v ti n c a tr ứ ữ ế ế c nh ng l ữ ệ ề ề ủ ướ ờ i ể ẫ ẫ ườ ẹ ệ i th y đ u tiên" c a Aitmatôv: m t ng ủ ớ ẹ t "ngh d y h c" c a mình, v i cái tâm và s quy t tâm, cho dù hi u bi ế i lính ít h c dùng nhi ọ ỏ ể ộ ệ ế ế ủ ự ớ

ườ ứ ụ c đ bình i đi tr 1. Giúp con ch i-h c-l n khôn là m t vi c đòi h i c tâm và trí, c đ c và tài, nh m i ư ọ ngh nghi p - giáo viên, bác s , doanh nhân, viên ch c... ỹ 2. Làm cha m , tâm thì có nh ng trí còn h n ch , vì không đ ư nh ng k năng "can thi p". Chính vì không t thi u thông tin nên các cha m d r i vào tình tr ng asymmetric information ("thông tin ẹ ễ ơ thi u cân x ng"), d n đ n ho ng h t và có th còn thua thi ả ố ế c a các "nhà chuyên môn", nhi u c tâm l n trí. ễ ả ủ t 3. M nh chuy n "Ng ệ ầ ườ ầ ớ ẹ t khó khăn đ đ a ánh sáng trí tu đ n v i các em nh . M tin là m tình và quy t tâm v ể ư ượ ế s làm t t còn vô ọ ề ạ ố ẽ cùng h n ch . ế ạ 4. Nh ng mà "có tài mà không có đ c là ng ư gì cũng khó". Vì v y, m c n tìm và h c h i kinh nghi m nh ng ng ọ ỏ i vô d ng, có đ c mà không có tài thì làm vi c ệ ườ ướ ể ẹ ầ ứ ữ ệ ậ

19

---------------------------------------------------------------------------

i, đ cái tâm soi sáng cái trí, đ h c h i, đ "cái khó" gi m đi, vì "x a nay nhân đ nh ể ể ọ ỏ ư ả ị ạ ể tâm l th ng thiên cũng nhi u". ắ ề

i

ạ

t chú ý, hãy coi vi c phát tri n k năng này là u tiên s m t" ỹ ệ ể ế ư ư ố ộ

khi con bi ằ ế ế ớ i ụ ừ ế ụ

ọ ế ề ỹ ỹ

t giao ti p b ng m t và ti p t c cho t ắ ầ ủ ể ễ ẹ ướ ầ ẫ ẹ ữ ướ ặ ủ ớ ế ả ứ ạ ủ ỹ ớ ặ ả ng d n đ n gi n ơ ẹ ỹ ẹ tay b t đi u gì s p x y ra, ví d khi m gi con nhìn vào m t m khi m nói chuy n v i con con c đ ng c th cho th y là con bi ế ắ ả ụ ệ ế ớ ề ử ộ ẹ ơ ẹ ấ ặ ơ ể ặ ầ ẹ ấ i nhìn l ả ậ ẹ ạ ậ ể i v t, bi u ế ủ ớ ẹ ữ ộ ủ ẹ ậ ụ ư con ph n ng v i nh ng yêu c u kèm đi u b c a m , ví d : đ a cho m v t con ệ ẹ ư con t ị ỉ ỗ ư ử ỉ ặ v y tay, v tay, dùng c ch ... khi m đ ngh con làm nh ng không ch ho c ẹ ề

ỹ ề ề ữ ụ ể ẹ đ n gi n ả ồ i m t chút (không nói liên t c), g i tên con, đ i con nhìn r i ạ ụ ộ ọ ợ ớ ế ụ i con đ tăng s c thu hút v i con ứ ườ ườ ể ạ ớ ể ễ ế ế ế i, ch m vào ng ụ ặ ữ ế ợ ớ ằ ẹ khi nói nên k t h p: c gi ữ ặ ầ ệ ặ khi con sao nhãng, đ a m t con đ n g n m t m , giúp con s và khám phá nh ng gì m t g n v i con khi nói (ví d : đ t con trên gh trong b p đ d đ n bên con hai vai con...) ặ ầ ụ ặ ư ữ ẹ ờ

cho m i s ki n và hành đ ng (ví d : b , thay tã) ụ ế ộ dùng m t t ờ

ỗ ự ệ ả ứ ể ử ả ứ ợ ờ ứ ấ ứ ả ặ ạ ộ ế ợ ể cho con th i gian đ chu n b ị sau l n th nh t th , con ch a có ph n ng, thì nên đ i m t lát ầ ư đ n l n th hai (sau khi đ i, ch không ph i l p l ứ ế ầ ẫ ế ậ ổ ệ ắ ẹ ế ổ ầ ế ả ụ ọ c khi cho ăn... i liên ti p "nhìn, nhìn, nhìn...") ả ứ ữ ệ ụ ờ c vi c s p x y ra, ví d : g i con khi m ti n đ n g n con, đ a ư ướ c khi b con, đ a cho con thìa tr ư ướ ớ ng khi con nhìn hay ph n ng v i m ả ứ ướ ớ t c các âm thanh c a con, dù ch là tình c (ví d : l p l i âm thanh ư giúp con đoán tr ướ ự ể ệ ả ứ ẹ ụ ặ ạ ủ ờ ỉ ố i l n, tr em) tham gia khuy n khích con chú ý i khác (ng ườ ớ ườ ữ ế ẻ

i" c a con: ủ ư bên con ế ớ ồ ơ ể ơ ắ ặ ở cho con đ ch i đ ch i ho c nhìn ng m khi không dành th i gian quan sát con đ tìm hi u con đang nhìn gì, con thích gì: ph i tham gia ể ể ả

H c chú ý và đáp l "N u con b n ch a bi ạ I. V k năng chú ý 1. K năng chú ý là quá trình liên t c t khi con có th di n đ t nhu c u và suy nghĩ c a mình ẹ 2. B c đ u tiên c a k năng chú ý là con chú ý đ n nét m t c a m , nhìn vào m t m , ch trong lúc m nói v i con, nhìn vào đ ch i, ph n ng v i nh ng h ồ ơ ờ c a mủ 3. Con có k năng chú ý nghĩa là: • • ho c cho con cái chai • con nhìn ho c quay đ u tìm m khi m g i ặ ẹ ọ • gh và chú ý vào v t m đ a ra (ít nh t là 1 phút) con ng i yên ẹ ư ế ở ồ • con nhìn vào v t/b c tranh cùng m , th nh tho ng nhìn m r i l ẹ ồ ạ ỉ ậ ứ hi n s nh n bi t c a con (trong ít nh t 2 phút) ấ ệ ự ậ • ầ ả ứ có trong tay khi m đ a tay xin • ự ẫ giúp con II. V cách giúp con phát tri n k năng chú ý: 1. Nói v i con v nh ng gì m đang làm ớ • b ng c m t ừ ơ ằ • th nh tho ng d ng l ừ ả ỉ m i ti p t c nói • • nói chuy n, đ t con n m trên b ng m , gi • ế con th yấ • ộ ừ 2. Cho con th i gian đ ph n ng • ẩ • • mà con v n ch a ph n ng thì nên đ i cách ti p c n (ví d : s tay vào con, đ i ng đi u...) • tay ra tr ế 3. Tích c c giao ti p v i con: ế • th hi n v i con s sung s ớ ự • ph n ng v i t ớ ấ ả gi ng âm thanh con phát ra) • đ ng viên nh ng ng ộ và ph n ng ả ứ 4. L u ý đ n "th gi ế • • vào th gi

i c a con thì m i mong con tham gia vào th gi i c a m ờ ế ớ ủ ế ớ ủ ẹ ớ

20

• n u con quá sao lãng thì m nên g ng dành riêng th i gian và không gian yên tĩnh, ế không có "tác nhân gây nhi u" đ ch i v i con, r i d n d n đ ng viên con dùng nh ng k năng m i trong môi tr Ngu n: Đ c "T ng b ọ

ẹ ờ ồ ầ ữ ễ ầ ộ ỹ ng ớ ng 2 ắ ể ơ ớ ng bình th ườ c nh m t", quy n 3, ch ỏ ộ ườ ướ ươ ừ ể ồ

ắ

ch i c a con ng xuyên v các ph

ng pháp can thi p giáo ả ươ ệ ề ệ ạ ch c và l u gi ọ ế ữ ẹ ể ả ổ ứ ả tr n v n nh ng ti n trình phát tri n và h c t p c a con. ươ ọ ậ ủ ng trình giáo d c cá nhân hoá ụ ứ ạ

ư ế ọ ậ ừ ẹ ề ế ể ả

--------------------------------------------------------------------------- Các nguyên t c cho gi ờ ơ ủ c thông tin c p nh t th 1. M ph i có đ ậ ườ ậ ượ ẹ d c v i nh ng thành qu c a n n giáo d c và y h c hi n đ i. ả ủ ề ụ ữ ụ ớ 2. M ph i t ữ ọ ư ẹ 3. M ph i ý th c rõ v trách nhi m d y con thông qua ch ệ ề ẹ cho con (IEP) 4. M ph i không ng ng tìm hi u v cách th c con mình h c t p hay ti p thu nh th nào, ứ b ng cách nào. ằ 5. M ph i đ t ra các m c tiêu c th cho t ả ặ 6. M ph i lên ch ả Ngu n: Tóm t

---------------------------------------------------------------------------

ươ ụ c nh m t" ng lai c a con ủ ừ ướ ọ ỏ ộ t c a nick hatcatgiuabiendoi trên WTT ụ ể ụ ể ể bài vi t và t ng h p t ng trình c th đ giúp con h c theo "t ng b ươ ổ ẹ ẹ ồ ợ ừ ế ủ ắ

ẹ

ỹ ả ồ ạ

ọ ẹ ầ

ộ ỹ ơ ế ả ả ổ ẫ t, ch y lăng quăng, ấ hôm nay M Anh g m t góc bàn phím laptop làm b m ph i "ch i x p hình" c ư ắ ở ấ ả ẳ ỹ ấ ạ ỉ hào là c i đ ể ệ ế ỉ h i, ỉ ợ ơ ứ ợ i thì m nên d p luôn th c ăn đi và tính là b a đó đã xong, đ i ng th c ăn, sau khi cho con ngh , ứ ữ ẹ ạ ậ ẹ ấ ạ ố i cho con ăn su t m i, không dây d a, c "bù" cho đ m t b a k o làm ư ể t. (Có th do con m t, v n đ ng ch a tiêu ệ ủ ộ ữ ẻ ậ ớ ầ ư ộ ộ ế ng... nên con không mu n ăn.)

Bài h c cho m ngày 18'19/11/06 1. M c n h t s c chú ý đ n s an toàn cho M Anh và c cho các đ đ c trong nhà (!) khi ế ứ ế ự đ M Anh ch i m t mình: ơ ể ỹ • ỡ ộ ố ẹ bu i sáng mà v n còn 5 phím b bong h n, ch a g n vào đ c! ượ ị • t c qu n, áo, b m, t m y hôm nay không đ ý là M Anh c i t ầ ể c r i! r t t ở ượ ồ ấ ự • M Anh đã xé m y quy n truy n tranh r i ồ ấ ỹ 2. N u đ n b a con ch ăn 1/2, th m chí ch 1/3 l ế ữ ượ ỉ 15' sau con v n không ăn l ẫ đ n b a ti p theo l ế ữ ế m t m i c m và con m t cách không c n thi ỏ ả ẹ ệ hao nhi u năng l ề

---------------------------------------------------------------------------

ượ ố

Các k năng bé c n h c

ầ

ọ

ỹ

i khác ờ ợ ả ứ ớ ườ

1. H c cách ch đ i và ph n ng v i ng ọ 2. H c ch i ơ ọ 3. H c luân phiên ọ c 4. H c b t ch ướ ọ ắ

21

ỹ ờ ố c nh m t", Quy n 3 K năng giao ti p", Ch ng 2: ọ ồ ợ ừ ỏ ộ ướ ế ỹ ươ t nói 5. H c các k năng giao ti p trong đ i s ng hàng ngày ế Ngu n: T ng h p t sách "T ng b ể ừ ổ D y ngôn ng cho tr ch a bi ẻ ư ữ ế ạ

10 đi m c n l u ý khi ch i cùng con

--------------------------------------------------------------------------- ầ ư

ể

ơ

ng xuyên quan sát, ghi chép đ hi u con mu n bi u đ t gì qua các hành vi ố ạ ể ườ ể ể

ặ ể ộ ằ ề ế t đ nh áp đ t theo cách nhìn c a ủ ả ị i trong cu c" v nh ng đi u con đã bi ề ữ ộ ế ng ch i nào là phù h p v i con, con thích và không thích ợ ớ ơ ể ệ ụ ể ườ

ỉ ờ ể rõ ràng khi giao ti p v i con, không m c đ nh là con s "đoán" ế ạ ể ộ ngh và "góc ngh " c a con ế ỉ ủ ớ ặ ị ẽ

ể ả ắ ơ ọ ơ ồ ọ c vào ho t đ ng m i ớ ạ ộ ờ ể ướ ẩ ả c, chu n b r i b ả ứ ế ữ ạ ề i cũ"...) ế ạ ằ ớ ộ

---------------------------------------------------------------------------

ủ ờ ơ ị ợ ộ ữ ụ ơ ượ ệ c A1 và A2 r i cho con ch n làm A1 tr ự ự ọ ự ồ ẽ ướ ướ ướ ọ ụ c hay A2 tr ồ ẹ ộ ờ c l a ch n, ví d : ch i i h n (nh ng th tuy t đ i con không đ ệ c làm, đ đi n) ẹ ầ ầ ệ ớ ạ ụ ệ ố ượ ự ượ ọ ụ t c a nick hatcatgiuabiendoi trên WTT ố ữ ứ t và t ng h p t bài vi 1. M c n th ẹ ầ c a con ủ 2. M c n hi u hành vi c a con không ph i b ng gi ẹ ầ ả ằ ủ i ngoài" mà b ng đánh giá c th c a "ng "ng ườ ườ ụ ể ủ t khi làm m t vi c c th gì đó và ch a bi ư 3. M c n tìm hi u xem môi tr ẹ ầ đi u gì ề 4. M c n s p x p đ con có gi ẹ ầ ắ 5. M c n di n đ t, bi u l ễ ẹ ầ ý mẹ 6. M c n đ m b o đ con luôn yêu thích "h c mà ch i, ch i mà h c", không b t con "h c ọ ọ ả ẹ ầ nh i h c nhét" 7. M c n cho con kho ng ch đ báo tr ị ồ ướ ẹ ầ 8. M c n bình tĩnh h n ch nh ng cách ph n ng tiêu c c khi không hài lòng v con (to ự ẹ ầ i, chê con b ng cách so v i tr khác, b i móc "t ti ng, ch nh o, nh i, k t t ế ớ ẻ ế ộ ạ i cho con, tác đ ng tích c c lên hành vi c a con thông qua trò 9. M c n nh nhàng s a l ự ộ ử ỗ ẹ ẹ ầ ch i thích h p (ví d ch i luân phiên), khen ng i đ ng viên con k p th i khi con làm đúng ợ ỏ ệ c th c s ch n l a gi a các vi c con s làm (ví d , chia nh vi c 10. M c n cho con đ c), không áp con c n làm thành b đ t vi c m mu n con làm (ví d , bu c con "làm vi c A đi"!), đ ng th i xác đ nh rõ ràng ị ặ các gi ơ ổ ệ Ngu n: Tóm t ồ ợ ừ ế ủ ắ ổ

ẹ

ẹ ầ ố ắ

ọ ế ử

ề ờ ủ ộ ươ ng ti n đi l ệ ạ i ế ế ủ ủ ỡ ị ộ ng : m không nên đ con ng li bì gi c ng bù k o nh h b xáo tr n: ủ ng đ n gi ế ở ấ ế ủ ẻ ả ưở ủ ể ờ ơ ch i ế ẹ ố ắ ầ ừ ể ạ ươ ẹ ợ

Bài h c cho m ngày 15'16'17/11/06 1. N u g i con/ch i nhà khác, m c n c g ng ch đ ng v th i gian, ph ơ đ h n ch xáo tr n n p ăn ng c a con. ể ạ ộ 2. N u n p ăn ng c a con đã l ủ ủ ế • ẹ ti p theo • 3. M nên chuy n l ả c n bó bu c 10.30 pm India = 0.00 am Vietnam) đ cân nh c các vi c c n làm (daily ộ ầ

ăn: m không nên c cho con ăn bù k o con l ẻ kho ng 9 gi i steps b t đ u t ờ ể i nôn ra ạ sáng đ a ph ị ắ ng (cho phù h p, không ệ ầ

22

ng đ n s c kho và công c khi ng gây khó ng , nh h ề ẻ ủ ưở ướ ủ ả ế ứ

ệ ế ệ ả ẹ ế , chuy n phi m v i hàng xóm... đ "nâng ớ ệ ế ề ch i ỗ ợ ờ ơ ể ễ ch i c a con. ế ụ ạ ụ ng" gi ấ ượ ơ ớ ớ ạ nhà b n Sonya: ạ ẹ ầ ố ắ ơ

ụ các hình (sao, tr , vuông, ch nh t, tam giác...) v a v n đ đút ữ ậ ừ ặ ể ng ng vào

c gi ụ ỗ ươ ứ (magnetic drawing board) ướ ể i ha ha)

--------------------------------------------------------------------------- K năng ngôn ng c a bé

i lui, xoay vòng c kéo t v ả ờ ạ /đ c kéo đ y t ự ượ ế ườ i lui ượ ớ ụ ơ ư ỹ i ậ ơ ể ườ ẽ ủ ố ả i l p chăn b n tr đang ng i, gi làm con gì ồ i khác nh y ả ướ ớ ẻ ả ạ ạ ọ ồ praxes), tránh suy nghĩ nhi u tr vi c c ngày. 4. M nên ti p t c h n ch "nói chuy n riêng" (i.e. không liên quan đ n h tr gi c a con, ví d vào các website, di n đàn ngoài l ủ cao ch t l ờ ơ ủ 5. M c n c g ng m i ngày làm hai đ ch i m i/sáng t o ra hai trò ch i m i cho con. ồ ơ ỗ 6. Các đ /trò ch i M Anh thích khi đi ch i ồ ơ ở ỹ • sticker • h p 4 phía đ c l ộ các kh i g hình t ố ỗ • b ng v t ẽ ừ ả • b đ m chén đ rót n ộ ồ ấ • h p nh c (quay tay thì phát ra nh c và ti ng c ế ạ ộ • ng i vào gh c a búp bê, t ẩ ớ ồ ế ủ • ch i "bóng tròn tròn", ng i chi u cùng b n, đ ạ ồ ơ • x xu vào tr ỏ 7. Các đ /trò ch i Sonya thích mà M Anh ch a tham gia: ồ • t p hình v các b ph n c th ng ộ ậ • dán nút vào g i ôm làm m t m m búp bê (Sonya nói đó là b và bác Pi c a Sonya!) ắ ố • nh y dây, quay dây cho ng ườ • b t "con gì ch y ch y" (m thò tay d ẹ ắ đó đang ch y, Sonya tìm cách tóm l y) ấ ạ

ữ ủ

ỹ

ỹ ầ ủ

i khác ữ ủ ả ứ ườ ữ ỹ ế ữ ổ ằ ể ủ ầ ữ ậ ả ộ ả ễ ử ỉ ệ ạ , k t h p t ề ọ ộ ừ ế ợ ừ ễ ả ệ ả ứ ể ệ ỹ

i quanh tr có th ứ ạ ườ ể ư ữ ẹ ẻ ỹ ướ ữ ủ ỉ 1. K năng ngôn ng ban đ u c a tr : ẻ ữ • nghe và hi uể • ph n ng v i ngôn ng c a ng ớ • luân phiên trao đ i b ng ngôn ng 2. K năng ngôn ng phát tri n ti p theo c a tr : ẻ • tho mãn nhu c u thông qua ngôn ng (xã h i, tình c m, v t ch t) ấ • di n đ t thông qua c ch , đi u b , t • trình bày rõ ràng v văn ph m, di n c m v gi ng đi u ề ệ ạ • b t chuy n và ti p t c câu chuy n (k t h p các k năng nghe, hi u, ph n ng và ế ợ ế ụ ắ luân phiên) 3. Nh ng k năng này có v r t ph c t p, nh ng cha m và nh ng ng ữ đ n gi n hoá các b ả ơ • ẻ đi u ch nh ngôn ng c a mình cho phù h p v i m c đ phát tri n ngôn ng c a tr , ể ợ ề làm cho ngôn ng tr nên s ng đ ng, phù h p, h p d n đ tr tham gia ấ ẻ ấ c này b ng cách: ằ ữ ủ ố ứ ộ ể ẻ ữ ở ớ ẫ ợ ộ

23

ợ ằ ằ ể ẻ ố ắ ả ứ ế ủ ấ cho tr th y (b ng ph n ng thích h p) r ng c g ng đ giao ti p c a tr là r t

ố ơ ẻ ế ể ộ ạ ộ ườ ắ ề ệ ẻ ọ ả ứ ổ ể ạ ẻ ấ t, r t đáng khen bi t nh ng trò ch i, ho t đ ng, tình hu ng có th đ ng viên tr giao ti p trong môi ữ ế nhiên ng t ự đi u ch nh cách l ng nghe, ph n ng, trao đ i đ t o đi u ki n cho tr h c giao ỉ ề

ạ ề ề ẻ ậ i khác làm, chú ý vào trò ch i => ệ ườ ộ ố ỹ ỹ K năng tham gia trò ch i: bé chú ý vào vi c ng ơ ỹ ẽ ự ậ ơ ể ữ ề ỹ ọ ố ộ ằ ế ớ ơ ơ ầ i bé dùng k năng này vào đàm tho i - quá trình hai chi u - c n ề ạ

ướ

K năng b t ch ể ắ ể ệ ặ ộ ỹ ế ớ ẽ ỹ ỹ i xung quanh (chào/t m bi ệ ữ ỉ ủ ậ ệ ườ ậ ạ c bi u hi n trên khuôn m t, hành đ ng, âm thanh i nh ng âm thanh này s thành t ớ ữ ừ ử K năng dùng âm thanh, đi u b cho m c đích nh t đ nh: bé t p dùng âm thanh, c ấ ị ụ t, đòi v t ngoài t m ầ ộ ế ữ ể ể ch i th bé không thích...) => giúp bé dùng ngôn ng đ ki m ẻ ừ ố ứ

• t ố ấ • tr • ti pế 4. M t s k năng t o ti n đ cho tr t p nói: • ơ bé s dùng k năng ch i đ khám phá s v t quanh bé và nh ng đi u bé mu n giao ti p ế • K năng luân phiên: bé h c cách luân phiên b ng âm thanh hay hành đ ng trong trò ch i đ n gi n => ti n t ỹ ả l ng nghe và ch đ i tham gia đ nói ờ ợ ắ • c: bé b t ch ướ ắ => k năng này giúp bé h c nh ng âm thanh m i, ti n t ữ ọ • ộ ch c a mình đ tác đ ng đ n nh ng ng ể tay, đòi giúp đ , chia s , t ỡ soát môi tr ngườ • ỹ ư đ v t, hành đ ng, hi n t ng quanh bé ồ ậ 5. Nguyên t c c b n c a vi c d y ngôn ng : ệ ạ ữ ắ ơ ả ủ • Mong đ i ph n ng c a bé ợ ủ ả ứ L ng nghe ắ Ch đ i: Cho bé th i gian đ ph n ng (có th là bé nhìn, bé t ờ ợ

con ng mô t t nói có th hi u nh ng t ể ể ườ i, ữ ừ ế ể ả ậ K năng hi u và suy lu n: bé ch a bi ệ ượ ộ

ỏ ẻ ắ v l ng ả ứ ể ể ờ

o o nghe...) o kh i đ u nói •

Cho bé th i gian và c h i đ kh i đ u, ng i l n không ph i luôn là ng ơ ộ ể ở ầ ờ ườ ớ ả ườ i ở ầ ớ ề ứ ề ứ ng bé nhìn và đ ch i bé ch n ọ ẹ ồ ơ ừ ể mà c chuy n ả ỉ ạ ạ ộ Nói v i bé v th bé thích Kh i đ u có th nói v th cha m đang làm ể ở ầ o Nên đ ý đ n h ế ướ ể o Nên d y cho bé tên các đ v t bé thích, không ch d y danh t ồ ậ ạ o đ ng, ho t đ ng, màu s c, âm thanh... c a s v t ủ ự ậ ắ ộ • Thu hút s t p trung c a bé ủ

ự ậ Dành gi Trong gi ch i riêng v i bé ờ ơ ch i, ch n l c m t vài đ ch i và ho t đ ng đ tránh làm bé sao ờ ơ ớ ọ ọ ồ ơ ạ ộ ể ộ

o o lãng o • Tăng c l c giao ti p c a bé ự o o ồ ơ o ế ượ ỏ ứ o bé hi u mình đã hi u yêu c u c a bé nh ng ch a chi u bé đ ề ầ ủ ể t t sách "T ng b Ngu n: Tóm t ể ừ ắ ừ H c ngôn ng ữ

ề ộ c giá tr và hi u qu c a nh ng n nhiên: đ bé hi u đ ể i thi u nhi u cách ch i cùng m t lo i đ ch i ạ ồ ơ ị ơ ể ượ ả ủ ữ ệ ỗ Có th gi ệ ể ớ ng h i tho i t ạ ự ộ ườ ế ủ i quá" nhi u, nghe thi u t nhiên ỏ ế ự ằ ề i, ti ng đ ng khác ộ ườ ế ẹ ơ ớ ồ ơ c thì làm cho ư ế ượ Tránh dùng nh ng câu nh "con gi ư ữ Đáp l i v m t vui v c a bé b ng ti ng c ế ẻ ủ ạ ẻ ặ Bé đ a cho đ ch i thì cha m ch i v i đ ch i đó ư N u bé đòi h i th gì thì đ a cho bé n u đ ế c... ư c nh m t", Quy n 3 - "K năng giao ti p", Ch ng 1: ư ỏ ộ ể ồ ướ c, n u không đ ượ ỹ ế ươ ọ

Đ c sách "T ng b

ọ

--------------------------------------------------------------------------- ỏ ộ

ư c nh m t" - Các ph n đáng l u ý

ướ

ừ

ầ

24

ậ

--------------------------------------------------------------------------- Giúp con h c th nào? ọ

ng b ng ti ng Vi c nh m t" (filename ể ể ể ể ể ồ ộ ng trình cho con b n ạ ằ ộ ố ươ ệ ố ừ ướ ỏ ộ Quy n 3: K năng giao ti p ỹ ế Quy n 6: K năng lĩnh h i ngôn ng ỹ ữ ộ Quy n 7: K năng cá nhân và xã h i ỹ ộ Quy n 5: K năng v n đ ng tinh ỹ Quy n 2: Ch ươ Ngu n: M t s ch SmallSteps) do cô Thuý Quỳnh g i cho b ng email ế ử t cu n sách "T ng b ằ

ế

i th y giáo, cô giáo quan tr ng nh t c a con, dành cho bé tình yêu, ẹ ườ ấ ủ

ữ ự ề ầ ề ả ậ ỹ ẻ ộ ọ ăn m t mình hay bi ấ ớ ẹ t ế ỏ c nh , ặ ữ c. M i k năng h c đ ủ ậ ề ướ ồ c là đi m t a đ ể ọ ượ ỹ ỗ ỹ ự ể ướ

ừ c cá nhân hoá đ phù h p v i t ng em bé và t ng ợ ớ ừ ể ọ ươ ụ ể ứ ượ ạ ươ ng ữ ề ề ợ ớ ợ 1. Cha m là nh ng ng ọ s ch p nh n, s chăm sóc v c v t ch t và tinh th n ầ ậ ự ấ 2. M i tr em đ u h c nh ng k năng m i (không đ a tr nào qua m t đêm ng d y bi ứ ữ ọ ẻ t t v khuôn m t m !), nh ng k năng này bao g m nhi u b ế ẽ ự ộ có tr h c nhanh, có tr h c ch m qua các b ẻ ọ ậ ẻ ọ c vào h c m t k năng khác. b ướ ộ ỹ ng trình "h c" đ u c n đ 3. M i ch ề ầ ượ ọ ỗ gia đình c th , đáp ng nhu c u c a bé và gia đình ầ ủ 4. Đi u quan tr ng là con đ c d y nh ng đi u thích h p vào lúc thích h p và v i ph ọ pháp thích h p.ợ

25

c gì, đ bi ờ ầ ể ể ể ượ ể ế ọ t con s n sàng h c ẵ

ờ c d y trong cu c s ng hàng ngày, không ph i dành riêng th i ộ ố ả ệ ọ c l ng trong m i vi c cha m làm v i con. ộ ẹ ơ ủ ớ ệ ẹ ạ ờ theo cách khác đi, hi u đ ng c c a vi c cha m làm, và ể ứ ả ứ ữ ệ ỡ

t và t ng h p t sách "T ng b 5. C n dành th i gian đ tìm hi u xem con đã có th làm đ cái gì k ti p. ế ế 6. Nhi u k năng có th đ ể ượ ạ ỹ ề gian cho vi c d y vì vi c d y đ ệ ạ ượ ồ ệ ạ 7. "D y" nghĩa là dùng th i gi ờ yêu thích nh ng vi c làm cùng con; là giúp đ con ch không ph i đ ng ngoài quan sát bàng quan. Ngu n: Tóm t ồ i thi u ệ ợ ừ ỏ ộ ừ ể ắ ổ ớ c nh m t", Quy n 1 - Gi ướ ---------------------------------------------------------------------------

Bài h c cho m ngày 14/11/06 ẹ

ọ

ỹ ố ữ ẹ ầ ẻ ể ắ ộ ữ ệ ạ ấ t nh ng k năng đã n m v ng mà l c ự ủ ệ ư ẹ ầ ạ ậ ơ ạ ệ ạ tin d a vào kinh nghi m d y ệ ự ự ch i c a con ờ ơ ủ ợ ể ơ ẹ ẹ ế ắ ọ ẹ ả ư ng công vi c c th - chu n b và th c hi n gi ẳ ị ẹ ệ ể ọ ỏ ự ỉ ệ ẹ ữ ng và ch t l ấ ượ ọ ẹ ế ạ ứ ự ủ ệ ả ể ể ả ề ớ

1. M c n có k ho ch c i thi n s c kho đ làm t ệ ứ ế ả t mình => đáng ra không m t thì cõng con m t lát là con ng b t tòng tâm (n a gi c con gi ậ ử ấ i, nh ng quá m t => hai m con v v t h n 1 ti ng đ ng h ) l ế ồ ồ ẹ ạ 2. M c n có k ho ch đ c nh ng tài li u d y tr tk và t ế ạ ẻ ữ ọ h c c a mình đ ch t l c nh ng gì phù h p cho gi ể ắ ọ ữ ọ ủ 3. Dù m vô cùng h nh phúc khi nghe con g i "mè mè" đ đòi m l y kéo cho con ch i, m ẹ ấ ọ ạ ẹ đã b lo i b vì "medium-term target = đ n sn m con g i m " v n ph i nh c mình: ị ạ ỏ ẫ vi cệ đ a ra nh ng th i h n nh th gây căng th ng cho m , target nên là nh ng kh i ố ữ ư ế ờ ạ l ch i ờ ơ ẩ ệ ụ ể ượ ệ 4. N u m có đ c tâm s c a các bà m khác cũng ch là đ h c h i kinh nghi m ("nghi p v " + "đ o đ c ngh nghi p"), không ph i đ so sánh con v i các em bé khác đ n n lòng ụ hay ch quan ủ Bài h c cho m ngày 13/11/06 ẹ

ọ

26

ờ ấ ả ề ẹ ư ứ ầ C khi c m th y m t rã r i, nh ng c n ệ ẻ ƯỚ ch i c a con: ưở ờ ơ ủ

ả ầ ắ ờ ạ c) thì c n đ m b o ả v ... trong nhà m, an ề ẹ ượ ả ờ ấ ụ ả ổ ạ c: có th b t nh c ể ậ ơ ớ ượ ch i, c g ng chuy n trò ch i khi con chán ậ ứ ầ ể ng đ n gi ả ế ả có th ch p m t khi con ng ủ khi n u ăn... (tr i l nh con không lê la d i b p cùng m đ ướ ế i quy t v n đ , gi khám phá, đi u khi n, gi ả ế ấ ồ ơ ể ự v t m trong nhà) ả ờ ắ ậ ự ơ ố ắ ề ể ể ơ khi kh n c , nh c đ u, không bình lu n/cùng ch i v i con đ ờ ệ ậ i cho con nghe, đ con t ể ể ơ ẹ ỡ ụ ộ ọ ế ấ ấ m làm h t th này đ n th khác, vi c gì nhìn th y ệ ướ ế ế i ti n th làm luôn vi c khác ạ ệ ấ c, đang làm vi c này l ầ ứ ể ỉ ậ ướ ệ ấ ệ ồ ứ ệ t nh t, ch t p trung làm cho xong vi c đó, r i làm vi c ệ ế ơ đón con mà nhà v n b a b n => c lo đ a con v , ch i ẫ ừ ộ ề ư ch i c a con) 1. M có quy n và nên chăm sóc s c kho TR đ m b o đ không nh h ể ả • ể ợ • ấ con có đ ch i đ t toàn... (ví d cho con ch u và gáo đ ch i gi • không l 2. Luy n t p trung suy nghĩ ki u 24 Hours Day giúp m đ ph thu c vào máy tính, gi y ấ bút, đúc rút cô đ ng h n ơ 3. N u th y nhà vô s vi c không tên: ố ệ • không làm theo cách cũ: l ọ ọ c thì làm tr tr ệ • ch n vi c g p nh t, c n thi ấ ọ t ti p theo (ví d : đ n gi c p thi ờ ụ ế ế ế ấ ng + chào h i "đu i ch " d c đ ữ ọ ườ ổ ờ ơ ủ ứ ấ ỏ thay vì đăm chiêu suy nghĩ, làm m t gi ---------------------------------------------------------------------------

Bài h c cho m ngày 12/11/06 ẹ

ọ

ộ ệ ầ

ả t p trung vào làm vi c đó cho xong ệ ậ không suy nghĩ ngoài l , không bình lu n, kêu ca (ki u: sao vi c gì cũng đ n tay ể ế ệ ề ậ ế ỉ 1. Khi có m t vi c c n ph i làm: • • mẹ th này, m t m i quá; sao con khóc ch có m d ...) ẹ ỗ • i, phân tích đ xem đó có ph i là vi c ệ ể ả

o i mà có th c i thi n đ ể ả o c i thi n c th th nào => ghi vào s tay, "ôn bài" khi có th ể ả Làm nh v y đ : vi c ph i làm = vi c ph i làm

c l p đi l p l c (ví d : delegate), ướ ặ ặ ạ ệ ỏ khi có th i gian thì nhìn l ờ ạ ch x y ra m t l n ộ ầ ỉ ả hay có nh ng b ữ ệ ượ ụ

ệ ụ ể ế ư ậ ổ ệ ệ ể ả ả

27

ả ự ả ể ọ ệ ệ ồ ẫ ệ N u c kêu ca/suy nghĩ tiêu c c và r i v n làm: vi c ph i làm = gánh n ng ặ N u không làm: thì đã không th g i vi c đó là vi c (chính mình) ph i làm N u có th c i thi n đ ệ ể ả ch i cũng t ế ự ư c, l n sau vi c ph i làm = gánh nh ! ả ẹ nh gói m t h p quà ộ ộ ệ ượ ầ ng t ờ ng xuyên đ n m c thu n th c nh máy t ờ ơ ươ không ph i ch a làm bao gi ư nh ng cũng không ph i làm quá th ầ ả ế ụ ứ ư ư ự ườ

ỹ c gì (ví c "h p quà" cu i cùng thì c n ph i qua nh ng b ữ ướ ả ả ậ ầ ử ụ ướ m c đ đ n gi n hoá ở ứ ộ ơ ầ ố ọ ộ ế ướ ể ắ ấ làm sao để x p g n đ c t ít ế

ợ ấ ờ ộ ấ ướ i nói" nh luôn "nghe m i ng ư ườ ầ ẹ ể ể ử ụ ọ t ki m m t cách h p lý vì: c t t ki m gi y quá, công phu c t tr ư ầ ắ dán "gi y gói" = th i gian + ngu n l c + công s c ứ ồ ự ờ ạ có th làm m t th i gian...) c băng dính... l i ắ ướ ấ c nh đã hình dung nh ng c n linh ho t, có th s d ng kinh nghi m ư ệ ạ ệ

i nói gì i, không ch u nói ngôn ng c a m Hoà không? ị ọ ữ ủ ẹ ề ẹ Bà giúp vi c Amma: ti ng Hindi - thì đúng là ngo i ng th t vì bà ườ i l ườ ườ ạ ữ ế ữ ậ ạ ch ng bi ẳ ọ ẹ ọ ế ữ ử ỉ quá già đ ư ươ ế ế t ti ng ữ => m Hoà đành h c Hindi + ngôn ẹ ng nhiên m hi u h t, nhi u lúc tuôn c tràng dài, m ả ề ỉ t, không thèm nhìn đi u b , ch ể h c ngo i ng ạ ẹ ể ít ừ ỏ ế i m bi ẹ ế ệ ộ ỏ trong cu n "Men Are from Mars..." (b ẻ ả ớ ỏ ố ế ố ả ẩ ơ ố ố i = b cáu; b m t m i = chui vào xó => m h i han đ n = t nói l ạ ự ẹ ệ ế ẹ ỏ ọ i, b thì không ch u h c ị ng c n b t ầ ố ưở ư ế t" => cáu; đ n khi m kêu là m m t = m t th t, nh ti ng ậ ệ ấ ể ẹ ư ế ể ể ụ ứ

ẹ ủ ồ ố ẹ ề ả ơ ổ ệ ả ị ế ặ ồ ấ ủ ượ ồ ữ ư ụ ủ ế ấ m hi u h t = ẹ ể ẹ ầ ẹ ợ ằ ợ ể ữ ủ ầ ằ i "ngo i ng " và d y ữ đây? Công th c Nature - c "ngo i ng " ạ ể ẹ ượ ứ ữ ạ

ế

• ế ứ • ế • ế 2. Vi c s p x p gi ệ ắ • ả • đ ngộ Vì v y c n s d ng k năng backward planning • m tr c xem đ ra đ ượ ể d , gói hai h p quà thì m th xem h t bao nhiêu gi y, ộ ụ ử ướ gi y, ít l n c t...) ầ ắ ấ • ti ệ ế (ví d : ti ệ ụ ế • làm t ng b ừ 3. Khi nào có th i gian c n đánh giá xem vi c m Hoà ờ "nghe ngo i ng " là t t hay x u ữ ạ ấ ố • t t: có v nh hi u m i ng ọ ẻ ư ể ố • x u: có làm cho m i ng ấ 4. M Hoà ph i h c nhi u ngo i ng quá: ả ọ • ệ t và có l Anh hay ti ng Vi ẽ ệ i, coi nh đ ng c ch => bà l ỷ ạ nói thì không ch u "nghe" k (c căn vào vài t ỹ ứ ị tr !), bào làm A thì làm B... • B : "ti ng sao Ho " - có v đúng v i mô t ố ả ế nh = th t s c n => m h i l ố ệ ẹ ỏ ạ ậ ự ầ ờ b cáu...) => m Hoà đang b p bõm h c nh ng không bi ư ọ ậ ẹ ố "ti ng sao Kim" cho đúng (m nh m các vi c ph i làm = tâm s cho v i => ệ ẹ ế t v n v nh ng v n đ "d ề ễ ợ ề ữ ế ư ấ i nghĩ là m kêu đ kêu th thôi, nh ti ng sao Kim mà!) sao Ho , b l ế ẹ ả ố ạ • M Anh: "ti ng M Anh" - m c g ng hi u đ đáp ng (con c u m liên t c vào ấ ẹ ố ắ ỹ ỹ i m t cái = con m t và bu n ng r i nh ng trí i s ng s c h i lâu khi m cáu, c u l tay, c ệ ư ồ ấ ạ ộ ườ ằ , ch a d u xu ng đ t n i m i l ể ự đi óc quá h ng ph n vì c bu i chi u ch i tho thích ư ị ớ ạ ở ơ ả ư vào gi c ng đ c = không ph i là hành vi kỳ d gì c => m cõng và đ c truy n th "Túi ơ ọ ẹ ả ấ ợ ba gang", r i cho con n m, xoa b ng cho con => con ng ngon), nh ng nh ng lúc thích h p m c n có kích thích h p lý cho con đ giúp con t p nói (m s : con th y ậ con không có nhu c u nói b ng ngôn ng c a m ) ẹ ạ đ 5. Làm sao đ m Hoà gi ỏ Culture v y!ậ • ữ ộ ề Amma vi c nhà, chăm sóc s c kh e b và con...) ệ • ộ ề ữ (h c ngoài l

---------------------------------------------------------------------------

Nh ng gì thu c v Nature: c g ng nghe và nói l i b ng ngo i ng (h ẫ ng d n ữ ướ ạ ằ ố ắ ạ ứ ỏ ố Nh ng gì thu c v Culture: c g ng khuy n khích m i ng i nói ngôn ng chung ườ ữ ọ i thích cho b , ch i trò ch i v i con...) v i Amma, nói chuy n, gi ố ắ ả ơ ớ ề ớ ệ ơ ố ọ

Bài h c cho m ngày 11/11/06 ẹ

ọ

28

ế ườ ệ ạ ươ ơ ng cho con ch i ự ng xuyên t ậ ậ ườ ậ ề qu n lý/ph i h p công vi c v i các giáo viên khác: c n th ệ ớ kênh đáng tin c y đ đánh giá, c p nh t v ể i xung quanh liên quan đ n vi c t o môi tr ườ ố ợ ầ ừ ệ ơ ẻ đ o đ c ngh nghi p (tâm) ạ ứ ề ng pháp giúp tr em ch i) năng l c chuyên môn (ph ươ ự

ưở ươ ng b i tâm đ a x u ị ấ ề ề ệ ệ ờ ể ạ ng pháp n u c n ế ầ ệ ề không b nh h ở k p th i giúp "giáo viên khác" đi u ch nh ph ờ ị ư

c" môi tr ng thu n l ẩ ể ườ ị ướ ờ ơ khi có th thì c ch đ ng "chu n b tr ứ ủ ộ ế ậ ợ ạ ẳ ờ ơ c "đ ngh " 5' tr ứ ướ ị ẵ ị ệ ơ ng gi ạ ế ấ ượ ế ướ ế i cho gi ộ ấ sáng s m m c dù ớ ừ c khi xe đ n đón => M ế ể ể ề ch i, ch ng h n: m chu n b s n th c ăn t ẩ ề ỹ ạ ẹ ố ượ ậ ờ chu n b " (ví d : làm vi c nhà) ụ ệ ị ưở ể ượ c aủ ẩ ng" m t ho t đ ng gì đó thú v (ví d : đ c 1/2 trang cu n sách ị ụ ọ ố ẹ ẹ c k ho ch "đi làm cùng b " đ c "đi ch i" dù b m b n ng p đ u!) ầ ố ẹ ậ t k đ trong m i "gi ế ế ể ỗ ạ ộ ộ ẹ ệ ả ể ng xuyên quan sát đ đ m b o an toàn và v sinh cho con, nh n không làm con ườ ư ệ ể ậ ấ do v n đ ng, khám phá, đi u khi n. Ví d : ụ ề c...) thì TUY T Đ I KHÔNG ẫ ả ể ộ ướ Ố Ệ ƯỢ nh ng th có th nguy hi m, Ỉ ƯỢ ể C CH I Ơ ể dây b nẩ (ví d : kéo, h t, bút...) thì CH Đ Ậ ạ ấ ắ Ơ ẽ ậ ườ do s mó, ờ ự ẫ ặ ỉ ầ ữ ị ế ầ ặ ớ ự ậ ụ ệ ể ố

ứ ụ I ĐÁNG TIN C Y CH I CÙNG (c m gi y cho con c t, trông cho con ầ ƯỜ ng...) ơ ắ ỏ ỗ ẩ ụ ụ ồ ạ ử ồ ử i m i, đ n ch m i c n: ỗ ớ ầ ườ tích c c t n d ng c h i giúp con "ch i xã h i" ộ ơ ơ ộ ơ đ ng th i quan sát và khái quát thành tình hu ng, "v n kinh nghi m" đ con ch i ồ ố v " và "gi ả ờ ề ị ệ

ch i sau bày trò ch i b t ch ờ ơ ố ặ ặ (ví d : giây b n, c n lau s ch) thì khuy n khích con ạ ự ế

ụ xem hàng xóm làm vi c nhà + bình lu n, chào h i ậ ỏ c l gi i (ví d : n u ăn) ụ ấ ơ ắ ướ ạ ho c g p tình hu ng t ng t ầ ẩ ụ ươ i quy t v n đ " ề ế ấ ả ề ờ ơ ề 1. Quan h v i m i ng ọ ệ ớ cũng t ng t ự ả quan sát + thu th p thông tin t ậ • • đ "giáo viên m ": ẹ ể • ị ả • ỉ 2. C n luôn tâm ni m: vi c nhà, cũng nh vi c m u sinh, là đi u ki n đ t o n n cho gi ư ệ ầ ch i c a bé: ơ ủ • ch i (ví ả d : làm vi c nhà, vi c c quan ngay khi có th đ đ phòng k ho ch đ t xu t làm nh ệ ụ ng đ n ch t l h ặ ưở t tr không bi Anh v n đ ơ ẫ ượ • đ ng th i c g ng thi ờ ố ắ ồ m , m có th đ c "th ẹ m thích) đ tránh làm tinh th n và trí óc m ì tr và chán n n! ầ 3. C n th ể ả ầ ả c t th y gò bó khi ch i, v n c m th y đ ấ ượ ự ơ • đi n, phích n nh ng ch nguy hi m (ví d : ữ ụ ổ ệ ỗ C CH I Đ Ơ • ữ KHI CÓ NG không đ h t kh p n i, không cho v b y lên t ổ ạ • nh ng ch b n (ví d : đ đ c bám b i, cây c ...) v n có th cho con t ể ữ ch c n không cho đút tay vào m m và đ nh r a tay r a m t cho con) 4. Nh ng l n cho con g p ng • • ờ i quy t v n đ " "gi ề ế ấ ả => v nhà "ôn bài" k p th i. Ví d ờ • • • th "gi ử 5. Ngoài l ố nên luy n t p trung b ng cách đ c truy n vì quá đ n gi n, không có tác d ng luy n trí óc, ch i (i.e. "m h c"): Theo cu n 24 Hours Day..., trong 1.5 h "n n", không ơ gi ệ ậ ẹ ọ ọ ụ ệ ệ ằ ả

29

ệ ế ẹ ư ệ ti ng Anh có ch n l c v n i dung thì v n t ắ ế ỉ ẩ ọ ọ ề ộ ả ử t. ị ệ t th c h n) c a ph ế ế ả ự ơ ng pháp "h c ngo i ng ọ ươ ữ ủ ạ

ng t ươ ươ ữ i h i th o c a ông ngo i M Anh: Ông b c n th nh ng v già l ạ ph ự ươ ị ậ ạ ộ ạ ộ ườ ể ứ ả gi y...) thì l ượ ồ ể ố ệ ọ ỹ ạ c => Ông đ c k bài vi ọ ư ọ ể ả ả ể ừ ậ chu n b ẩ ấ ờ ụ ế ộ ị t, ẫ ố nh ng theo m Hoà, n u là truy n/tài li u ế và trong 0.5h "ôn" thì nên b t trí óc nghĩ b ng ti ng Anh ch không ph i ch v n v nghĩ ơ ằ v n i dung đã th m d ch ra ti ng Vi ầ ề ộ • Đó là m t d ng đ n gi n hoá (và thi ơ ộ ạ b ng thi n" c a th y B ng. ằ ề ầ ủ ằ • ng pháp "h c n n và ôn bài" này cũng t Ph ộ ng pháp n m v ng n i ọ ề ắ dung trình bày t i thêm ỹ ả ủ ề ị ư lão th nên ph i đeo kính c n đ nhìn xa (ví d : màn hình, h i tr ng...) nh ng nhìn g n (ví ụ ậ ể ả ị ầ ư i ph i b kính, mà trong h i th o thì không th c liên h i đeo kính b d : t ỏ ộ ả ỏ ụ ờ ấ t c a mình (k c b ng bi u s li u minh h a) kính đeo kính đ ọ ế ủ r i nh m t ng ý (gi ng nh h c sinh h c thu c lòng đ đi thi v y) => Ông trình bày "vo" ố ồ ộ ẩ (b ng ti ng Anh) c m t báo cáo chuyên môn, không ph thu c vào gi y t ả ộ ằ ---------------------------------------------------------------------------

Bài h c cho m ngày 10/11/06 ẹ

ọ

ọ ớ ạ ứ l p) + nghiên c u + m u sinh ạ ệ ứ ư ấ ấ ư t Nam: m u sinh > d y > nghiên c u ứ ữ

ả ệ ệ ứ ươ ầ ng pháp đ làm nh ng vi c đó hi u qu ữ ứ ạ ề ủ ề ề ủ ằ Đ m b o cu c s ng hàng ngày ả ộ ố ả T o đi u ki n cho con ch i ơ ệ ề ạ Nghiên c u ph ể ờ ệ ả ụ ể ả ủ i pháp c th linh ho t h n, không ph thu c vào kinh nghi m ệ ụ ử ụ ữ đánh giá hi u qu c a các "kinh nghi m" ệ có thêm các gi ạ ơ ộ không lóng ngóng s d ng "ki n th c" ki u lý thuy t suông ể ứ ế ế ụ ệ ng c a vi c ủ nh h ả ưở ữ ừ ệ ỉ đi u ch nh ụ h i (l u ý: vi c cho con ngh ăn gi a ch ng, cõng đ ể ợ ơ ư ỉ ủ ư ự ề ồ ề ậ ệ đ con t ể lăn qua lăn l ạ ế ệ ố ệ ả i, khóc r i ng (l u ý: đi u ki n nhà ch t, b m t, nh ạ ng hàng xóm) và vi c cõng, b con, đ c th (l u ý: s c kho c a con và m , có t o ẹ ệ ẻ ủ ọ c) ấ ơ ư ấ ể ố ườ ự ỏ ng tr c câu h i "What's next?" đ b trí th i gian hi u qu ả ẹ ế ệ i con ti p xúc = đ ng nghi p c a m trong vi c d y h c ệ ủ ệ ạ ườ ữ ồ ọ

ế = đ con ti p xúc, có t = không đ con ti p xúc ể ố ể ậ ượ ẹ ể ế ể đi m m không tho i mái) ữ ả ế ẹ ặ ơ ng đ n s t p trung c a m trong vi c "d y" (ch t p trung c (dù có th có ệ ưở ề ậ ẹ ạ ỉ ậ ế ự ậ ủ ệ ả ạ 1. D y h c = d y (đ ng V n đ c a n n giáo d c Vi ụ V n đ c a mình: Cân b ng gi a • • • 2. C n dành th i gian ghi chép và nghiên c u nh ng quan sát hàng ngày đ ể • • • Ví d : so sánh • ép b ng vào l ng m ) và vi c ẹ ư • vi c đ con t ự ệ ể h ứ ưở thành thói quen không, thói quen đó là x u hay ch p nh n đ ậ ượ 3. Luôn th ờ 4. C n có cách nhìn: Nh ng ng ầ => Đánh giá h theo tiêu chí: ọ • Tâm không t • Tâm ch p nh n đ ấ m t m , ch t p trung vào vi c giúp con ch i, không đ c p đ n nh ng khía c nh m ỉ ậ ẹ không thích đ tránh nh h ể vào chuyên môn!)

30

Tâm t ữ ả ố ợ ờ

• ố c v ph đ ượ ề ươ 5. Áp d ng ph ụ đúc k t đ ế ượ

ng pháp c a cu n "How to Live on 24 Hours a Day": m i gi ờ ơ ố ắ ch i c g ng ủ ỗ ố c m t đi m đáng l u ý đ khi có th i gian thì ghi chép l i và suy nghĩ. t = có th g i con trong nh ng kho ng th i gian h p lý sau khi đã th ng nh t ấ ể ử ng pháp cho con ch i ơ ươ ộ ư ể ể ạ ờ

Bài h c t

--------------------------------------------------------------------------- nh t ký gi

ch i

ọ ừ ậ

ờ ơ

ẹ ử ừ ồ ờ ơ ủ ch i c a con. ả ế ờ gian và công vi cệ để ệ ỹ ế ụ ệ ế ờ ố ả tìm cách hi u qu ệ ả

c m t, m s g ng áp d ng nhu n nhuy n công th c ứ đ n gi n: ụ ễ ơ ả Trong m i giỗ ờ ầ c "m t chút gì c a Nature, m t chút gì c a Culture". 3 hôm v a r i m th ghi gi 1. Vi cệ ghi chép đó giúp m hình thành ph n x s p x p th i ẹ ạ ắ ơ (M Anh-oriented time management!) ngướ vào vi c giúp con ch i h 2. Vi c ghi chép đó b ướ ầ khá t n th i gian, n u ti p t c m s ph i c đ u ẹ ẽ h n.ơ 3. Tr ướ ch i, con đ ơ ẹ ẽ ắ ộ ắ ượ ủ ủ ộ

Nh t ký gi

ch i 29/10/2006

ậ

ờ ơ

đánh răng, m cõng ru ng , đêm gi ố ữ ự ủ ẹ ậ t mình d y 1 l n ầ ậ

Step 10: - Nature: u ng 250ml s a, t - Culture: Step 12:

31

ố ơ ớ ữ ổ ơ

ị c thì d u d n, lên ả ữ ủ ừ c a hàng, ng 1h trên metro, m b , d y đùa ngh ch 1 lát ố ẹ ế ậ ướ ẹ ầ ị u ng 120ml s a b t pha ữ ộ ố ẹ ắ ơ ấ ữ ế ả ế ố ố ẹ ị ụ ủ ầ ạ ch i mi ng xinh (lulula, apple), tay xinh... ế c b thì t ượ ế ự ơ ệ

ữ ươ ế ắ i u ng l thì phun b n ra, nôn h t, ế ỉ ữ ơ ề ự i 250ml s a tu i, ăn 250ml cháo, tè d m, nhón r i b m, phân vàng nhuy n ễ ầ ạ ơ ơ i, đang d a vai m đ ẹ ể ợ ồ ị ị ự ế ằ x p khăng, nh ng toàn nh m ư - Nature: u ng 250ml s a, ăn 150ml cháo (ăn s m đ đi ch i), vs ể - Culture: ch i đu i hình, xem tranh, leo trèo, chào h i ỏ Step 3456: ăn kho ng 80ml súp - Nature: t ở ử ự ả r i khóc m lên, b m ph i xu ng ga gi a ch ng, m cõng, u ng n ố ố ẹ ầ ồ t u t ầ ự ố - Culture: ch i r t vui, khám phá kh p toà nhà City Square, b m luân phiên b vòng quanh ch i trong b a ăn (vì ngh ch phá quá n u c 2 b m cùng ăn 1 lúc), đi lên đi xu ng thang ơ ch y đ n 4-5 vòng (4 t ng), trên metro (lúc không ng ) liên t c ch y quanh ngó nghiêng, ạ khi đ Step 789: - Nature: v nhà u ng h t 250ml s a t ố l ạ ố - Culture: ch i đu i hình, leo trèo, xem tranh, ch i bowling (t ổ th ng đ nh khăng mà gõ bóng cho đ !) ẳ ổ ỉ

Nh t ký gi

ậ

--------------------------------------------------------------------------- ch i 28/10/2006 ờ ơ

ẻ ệ ơ ắ ệ ẻ ế ự ự ẹ ắ c 1 tý) ẹ ỉ ả ượ

ả ẹ ế ủ

ố i ngoài đ ng, ch i đu i hình qu ng cáo, leo c u thang ả ườ ườ ầ ổ ơ

ẹ ị ồ ộ ẹ ơ ọ ị ừ ộ ệ ẹ ị ế ệ ả ướ ẫ ẫ ứ ể ờ ụ

lau vào s ạ kem r a tay th bôi vào chân, vào áo, r i đ ra tay ị ồ ổ n áo, rút h t hoa trong l ọ ế ẹ ấ ườ i ạ Step 1: - Nature: không !, vui v v sinh... ị - Culture: Đón b , xem m c m hoa, c m hoa nh a, x p th , leo trèo, ch i mi ng xinh, t ố đánh răng! (m ch ch i đ Step 0: - Nature: m cõng, b kho ng 20' thì ng - Culture: Step 1: - Nature: u ng s a 240ml ữ - Culture: chào h i hàng xóm, ng ỏ Step 2: - Nature: ngh ch bánh k o hàng xóm - Culture: chào h i hàng xóm, vào nhà Anand m t lát ngó nghiêng r i đi ra, leo c u thang lên ỏ ầ ứ i ch i không ch u lên n a, m ú oà, g i, ch c nhà Anjali ch i, th y m c a thì d ng l ỉ ườ ở ử ữ ạ ấ c a ch m ra b lên thì không ch u vào, đ ng không lên ti p, ng i ỉ ồ b t xu ng m t lúc, ố ứ ở ử ế ử ấ ứ ng phía trong nhà, mi ng l m b m gì đó, Anjali th c t b c b ng c hai tay lên trên t ườ ầ ằ ầ ấ ng đó, v n đ ng im, Anjali c t chuy n lên b c t c c a gi c v n treo tr tranh cũ tr ứ ườ ướ ử i r i ch y vào nhà, l c tìm đ ch i, b c tranh ông già (m i treo) thì t n ng n, nhìn đi nhìn l ồ ơ ầ ớ ầ ứ ạ ồ t thì t b t ti vi, m b o t t t đi, l y l ử ử ấ ọ ắ ẹ ả ắ ự ậ ồ ra, r i xoa xoa, m l y gi y đ lau thì không k p, đã t ự ể ấ c m l ắ Step 3456:

32

ủ c m t lã chã, d kho ng 20' thì ng , ả ỗ ầ ắ ướ ậ ể ơ ổ

c qu , n m th c ăn nh ng v n nh ra, không nu t, ăn cháo, 250ml, tè ổ ả ế ứ ẫ ố ướ ư

17K, ch i cùng Bê, Quang, ứ ớ ạ ở ạ - cù ha ha...), ơ , gõ t ồ ủ ủ - Nature: ăn cháo, 240ml, đang ăn thì khóc m lên, n 3h, d y, 4.45pm ăn cháo 250ml đ đi 17K party - Culture: ch i đu i hình (qc, quanh nhà), nhong nhong, xúc h t ạ Step 789: - Nature: u ng n ố b m, tè d m ầ ỉ - Culture: ch y máy ch y, máy xoay, khám phá các th m i l ch Nga, m (l n nhào, leo trèo gh , bóng tròn, luân phiên ng i nóc t ế ch i chào h i m i ng ạ ẹ ộ ỏ i ườ ị ơ ọ

Nh t ký gi

ậ

--------------------------------------------------------------------------- ch i 27/10/2006 ờ ơ

t Nam ệ

ố ậ ữ ơ ả ệ vàng nhuy n ễ ị ữ ắ ế ặ ồ ơ

ỉ ọ ấ ằ ầ ẹ ử ẹ ầ ơ ọ ắ

xác-xô-phôn m b t, không ch u u ng s a, 80ml, vui ẹ ậ ữ ạ ố ị

ng đi), ch i chào h i (hàng xóm), vào ỏ ặ ổ ườ ả ơ d y theo ti ng nh c kèn ế ự ậ ỏ ử ơ ể ậ

ượ ậ ụ ạ ẩ ị ể ấ ậ c gì vào b ng, b n h t áo) ẳ ế t p cùng m y b n ngh ch nh t l p qu y phá ("The birds of the ấ ớ ụ ậ ạ ấ ẩ ơ ộ ỹ ứ ủ ầ ạ ộ ơ ổ ơ ồ ơ ạ

ể ợ ậ ề ầ ng, hàng xóm), đu i hình b t ch (trên đ ỉ i đi đ ặ ử ữ ườ ổ 10.30 pm India = 0.00 am Vi Steps 10123456789 Step 1: - Nature: m t, s t s t, ho, u ng s a ch m, 200ml, ệ ụ ị - Culture: ch i v i mi ng xinh (lulula), ch i đu i hình b t ch (qu ng cáo), ch i đi u ề ơ ớ ổ ơ khi n (x p v t, x p tú, nh t đ ch i) ế ị ể Step 0: ng , đòi m cõng, n a gi c khóc m lên vì đái tràn b m, m - Nature: tr n tr c, không t ự ủ thay qu n cho, cõng, ng l i ủ ạ - Culture: nghe đ c th l c bát, ca dao, th câu ng n... ơ ụ Step 1: - Nature: t v v sinh, r a m t, nh mũi ẻ ệ - Culture: ch i đu i hình b t ch (qu ng cáo, trên đ ắ ữ l p h c, cô k là có t p th d c ể ụ ọ ớ Step 2: - Nature: t p ăn bánh (ch ng đ - Culture: cô giáo k là t ở ế same feather flock together"): xô đ y, c u (pinch)các b n ("ch i xã h i"!), M Anh m h t túi và h p th c ăn c a các b n, bôi ketch-up đ y áo, các cô không ngăn n i ("ch i khám phá"!), ngoài ra thì ch i đ ch i, xem và nghe cô và các b n h c ọ Step 3: - Nature: ăn cháo ch m, ph i ngh nhi u l n đ ả - Culture: ch i chào h i (ng ng, trong ườ ơ ộ nhà, qu ng cáo), ch i v i mi ng xinh (lulula), nghe m hát khi d n nhà, đ ng th i xóc h p ệ , 270ml, vui v r a m t, r a tay ẻ ử ườ ắ ờ ọ ỏ ơ ớ ẹ ả ồ

33

ị ộ ơ ẹ bôi, ch i xúc g o, đeo vòng vào ạ ủ ẹ ắ ự ẫ ủ

ố ủ ướ ị ị ỹ ẹ c, ng ị (ch i đi u khi n + con r i), nhong nhong ỏ ố ơ ề ắ ể ẹ ầ ừ ơ ắ ặ ỏ ơ ơ ế ẩ ẹ ọ

ố ố ủ u ng vài ổ ả ẹ ữ ơ ự ố ẻ ệ ố ặ ử ẹ ở ộ ồ

t c u tr ượ ầ t tr ử ồ ượ ạ t, b t ch ắ ợ ạ ầ ượ ượ ố ướ ạ t, chui rào quây, ch y, trèo d c... - ch i v n đ ng, ộ ơ ậ c b n trèo m t b c ộ ậ ơ c, ch i ơ ướ ồ ơ ồ ạ ơ

ầ ố ả ờ ậ ệ ệ ẹ l y khăn lau) ự ấ v nói v i M Anh, ỹ ớ ừ ạ ồ ơ ộ ẻ ệ ế ẹ ị t salon, đá bóng ơ ớ ẹ ằ ạ

i cháo thì t 3 l n, m đi hâm l ẹ ị ướ t ỉ ể ợ ậ ạ ả ầ c vàng s t l n c n) ướ ả ơ ặ ậ ỉ ệ ợ ợ ơ ổ ơ ồ ơ ắ ộ ẹ ớ

ữ ố sách xem tranh (th "nh c" thìa trong ử ơ ớ ệ ấ ở ổ k o, bóc k o, ngh ch h p lăn nách c a m , b t ch c t ướ ự ẹ tay (m giúp), xâu vòng vào móc nh a g y c a m c áo ắ ẹ Step 4: - Nature: u ng n - Culture: ch i x p v t, m c m tay tô bút quanh v t trên bìa, c t hình v t, m giúp M Anh c t nh các m u gi y th a, nh t b vào gi t ỏ ấ ự ắ l ng nghe m đ c th câu ng n (ch i th ch t) ể ấ ư Step 5: - Nature: ng (2h), vui v v sinh, r a m t, u ng s a chua+chu i xay - Culture: xem m xay chu i, giúp m m h p, ch i đu i hình (qu ng cáo), t ng m và t p lau m m ậ ụ Step 6: - Nature: t mắ - Culture: ch i công viên (tr ơ th ng i xe đ p c a b n - khám phá, đ i b n l n l ạ ủ ạ rào quây), ch i nhà ch L-N (ch i xe máy đ ch i, ngó nghiêng đ đ c...), ch i n ị ơ xé gi yấ Step 7: - Nature: u ng vitamin, t p ăn mỳ c a m , tè d m dù v a tè bô cách đó 45' (t ủ ẹ - Culture: nghe m nói đi n tho i r i m c m đi n tho i đ ch i gi ạ ồ ẹ ầ ch i v i mi ng xinh (lulula, omo), ngh ch l p bô, x p th vào h p, xem m pha vitamin, ắ giúp m bóc gói mỳ, v ch b ng sáp màu, tr ượ Step 8: - Nature: ăn cháo, ăn ít (200ml), ch m, ph i ngh đ (n ẹ - Culture: ch i đu i hình (qu ng cáo), ch i đ c sách (xem qua vài hình, l đãng nghe m ơ ọ ẩ đ c, ch ), ch i đ ch i (l p cánh qu t vào máy bay v n dây cót, luân phiên đ p nút đ y ạ ọ bóng trong h p v i m Step 9: - Nature: u ng s a, 250ml - Culture: ch i kéo ùm, ch i v i mi ng, th i tò he, gi ơ tranh, ghé mi ng vào bát cháo trong tranh!), v n cánh qu t, xúc g o, công kênh ệ ạ ạ ặ ---------------------------------------------------------------------------

Gi

ch i c a bé

ờ ơ ủ

Step Time

Nature

Culture

1

9 - 10.30am

làm"/"đu i hình b t ch "

ữ

ắ

c, tè)

* d y, u ng s a ữ ố * (v sinh, u ng n ố

ậ ệ

ướ

* ch i "em t ổ ự * ch i "chào bu i sáng" ổ * ch i v n đ ng

ơ ơ ơ ậ

ộ

2

10.30 - 12am

c, tè)

* ăn bánh * (v sinh, u ng n ệ

ố

ướ

* ch i xã h i ơ ộ * ch i gi v ả ờ ơ i quy t v n đ * ch i gi ế ấ ả ơ

ề

3

12 - 1.30pm

ự

ắ

ổ

* ăn cháo, (u ng vitamin) ố c, tè) * (v sinh, u ng n ố

ướ

ệ

làm"/"đu i hình b t ch " ữ ỏ

* ch i "em t * ch i "chào h i" * ch i "quan sát vi c nhà" (khám phá) ệ

ơ ơ ơ

34

làm"/"đu i hình

c/ch i "em t

ổ

ơ

ự

4

1.30 - 3pm

* t m/s a chua-hoa qu

ữ

ắ

ả

c, tè)

ố

ướ

ộ

* (v sinh, u ng n ệ * ngủ

* ch i n ơ ướ b t ch " ữ ắ * ch i xã h i/ch i con r i ơ ố ơ * ch i đ c sách/v ơ ọ

ẽ

5

3 - 4.30pm

c, tè)

* ngủ * (v sinh, u ng n ệ

ố

ướ

ề

ể

ự

ữ

ắ

ổ

* s a chua-hoa qu /t m

ả ắ

ữ

* ch i "kh i đ ng" ơ ở ộ * ch i "chào h i"/ch i xúc h t (đi u khi n) ơ ạ ơ ỏ * ch i "em t ơ làm"/"đu i hình b t ch "/ch i ơ cướ n

6

4.30 - 6pm

ổ

làm"/"đu i hình b t ch " ữ

ắ

* (vitamin, s a)ữ * (v sinh, u ng n

c, tè)

ệ

ố

ướ

ệ

ơ ế

ộ

ơ

ể

* ch i "em t ự ơ * ch i "quan sát vi c nhà" ơ * ch i xã h i/ch i con r i/ch i ti p xúc th ố ơ ch tấ

7

6 - 7.30pm

* cùng ăn t

iố

* (v sinh, u ng n

c, tè)

ệ

ố

ướ

ơ ậ * ch i "khám phá thiên nhiên"/ch i v n ơ đ ngộ * ch i "quan sát vi c nhà" ơ ệ c/ch i xúc h t * ch i n ạ ơ ướ

ơ

8

7.30 - 9pm

* ăn cháo

ổ

ự

ắ ố

* (v sinh, u ng n

c, tè)

ệ

ố

ướ

ề

v /ch i gi

ả ờ ơ

ả

ộ

ơ

ế i quy t

làm"/"đu i hình b t ch " * ch i "em t ữ ơ * ch i v i mi ng xinh/ch i con r i/ch i ơ ơ ớ ơ ệ đi u khi n ể * ch i xã h i/ch i gi ơ v n đấ

ề

9

9 - 10.30pm

* u ng s a ữ

ố

v /ch i gi

ơ

ả ờ ơ

ả

ế i quy t

* (v sinh, u ng n

c, tè)

ệ

ố

ướ

* ch i ti p xúc th ch t ơ ế ể ấ * ch i xã h i/ch i gi ộ ơ v n đấ ề * ch i "em t ơ

ự

làm"/"đu i hình b t ch " ữ

ắ

ổ

1

10.30 - 12pm

ị

ự

c, tè)

* , đi ng ủ * (v sinh, u ng n ệ

ố

ướ

* ch i "em t ơ * ch i v i mi ng xinh ơ ớ * đ c sách/v ọ

làm" ệ ẽ

0

12 - 9am

ngủ

---------------------------------------------------------------------------

V a ch i v a "bình lu n bóng đá"

ơ ừ

ừ

ậ

c khi nói ự ướ

i nói: ờ ủ ể ơ m t l n, l p đi l p l i ặ ạ ặ ng th ng nh t ấ ừ ữ ố ầ ầ ơ ướ c,

ưỡ ẹ Bình lu n b ng l ằ ậ - thu hút s chú ý c a bé tr - nói ch m, rõ, có th h i kéo dài âm ậ - nói ít t ừ ộ ầ - s d ng t ử ụ - nói ngay khi có hình nh thu hút bé (khi đi ch i, xem tivi, xem sách...), d n d n nói tr ả trong và sau các s ki n ự ệ - khuy n khích bé nhìn m t, môi, l - đáp l i các âm thanh, c ch t phát c a bé nh th bé có d đ nh giao ti p ế ặ ử ỉ ự i m ủ ư ể ự ị ế ạ

35

i nói ho c hành đ ng ờ ộ ặ ỗ ự ọ ầ ở ộ ế ầ ễ ễ ả ộ ộ ả c m , b c l ỏ ầ ắ c r i à? Con s ô tô à? ợ th hi n (làm ụ s xúc đ ng, sung s ộ ở ướ ồ ướ ườ ự ể ệ ắ ồ th hi n tr ấ ẹ c m xúc khi g p b m mà ph i b m ph i t ố ẹ ả ự ể ệ ng, hân hoan, ph n kh i th c s khi bé t ự ự i...) "đúng r i, m vui quá, m thích con múa l m...", không ẹ ướ c ả ố ẹ ắ ớ ặ ề ẹ ờ

---------------------------------------------------------------------------

ữ ơ ắ ọ i hát) i tr c t ạ ướ ừ ố ủ ằ ậ ể ể ạ cu i c a câu th /l ơ ờ cô Thuý Quỳnh và bác Kim Tâm i b ng l - khuy n khích n l c nói c a bé, nghe bé chăm chú, đáp l ủ ạ ằ - d n d n thêm vào các câu h i, l a ch n, m r ng câu (thêm t ) ừ ỏ ự - không quá di n d ch, không phán xét ị - khi bé la hét, khóc, làm nũng... không m ng m , la hét mà c n giúp bé di n t xúc. Ví d : Con chán chai n - di n t ễ ả ự đúng/g n đúng, có ý khoe, c ầ s t ru t "gi c" bé b c l ộ ộ ả ộ ụ ố ("b v r i, yêu con quá, m đón con v nhà đây, m nh con l m...") ẹ ố ề ồ i nói: Bình lu n phi l ậ - ch i song song v i bé ớ ơ - b t ch c nh ng gì bé làm ắ ướ Bình lu n b ng bài hát, th câu ng n: ậ - hát/đ c ch m, rõ - t o các đi m d ng đ nh n (d ng l ừ Ngu n: T ng h p t ợ ừ ổ ừ ấ các tài li u t ệ ừ ồ

ơ ẹ ị ơ ắ

ừ ể ẹ ạ

ư hành đ ng c a m và bé ủ ả ộ i m t chút (đ ể ừ ụ ạ ộ ơ ỏ ợ ý mong đ i ch i ơ trong bài hát bé đã quen đ bé t p "đi n t vào ch ề ừ ỗ ể ậ

ể ắ ả ố ố ơ ộ ế ợ ơ cô Thuý Quỳnh và bác Kim Tâm các tài li u t

V a ch i v a hát ơ ừ Hát đ công vi c c a m thú v h n, giúp bé ch i và th giãn ệ ủ - m t o ra các bài hát, câu hát ng n mô t ẹ - hát v m t trò ch i (ví d , "cù nách này") cho bé nghe quen, sau đó d ng l ơ ề ộ c khi ch i (cù) đ bé t kho ng tr ng) tr ả ể ướ ố - th nh thoàng c tình quên m t vài t ừ ộ ố ỉ tr ng"ố - k t h p hát và các hành đ ng đ n gi n nh v tay, đánh tr ng, b t tay, vu t tay đ bé t p ậ ư ỗ ch i luân phiên Ngu n: T ng h p t ổ

---------------------------------------------------------------------------

ệ ừ ợ ừ ồ

Đ ch i vui

ể ơ

ỹ ả ệ ữ ầ ợ ế t, làm đúng và g n đúng ưở ố Ờ ộ Ị Ỏ ồ ỉ ng cái ỉ ng s ự ự ộ ể ướ ứ Ể ế ế ủ ể ơ ớ ủ ọ ơ ơ ớ ọ - Khám phá, phát hi n nh ng k năng, kh năng bé làm t - Luôn khen ng i, khuy n khích bé (Nguyên t c: K P TH I đ ng viên, khen th ắ đúng, B QUA cái sai, không cáu b c, la ó, nói "sai r i" khi bé làm sai, ch bình tĩnh ch cho ự bé cái đúng, n u bé h t quan tâm, b c b i, la hét thì CHUY N - tìm th khác đ h chú ý c a bé vào đó) - Bình tĩnh, không sao lãng khi ch i v i bé, tranh th m i n i m i lúc đ ch i v i bé - Vui v , tích c c đáp ng n l c ch i c a bé ứ ơ ủ ỗ ự ự ẻ

36

ơ ọ ề ớ ạ ề i h n (đi u ế ắ ầ ể c làm) ủ ồ ơ ầ t ế ễ ị

---------------------------------------------------------------------------

khám phá ự ơ ể ạ ề ổ ạ ơ tin ể ắ ữ ự ể ạ cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm ơ ể các tài li u t - Ch n trò ch i phù h p, không thúc ép bé ợ i nói, c ch ) v th i gian ch i (b t đ u, k t thúc), v gi - Giúp bé hi u (qua l ơ ử ỉ ề ờ ờ không đ ượ - Đ m b o không gian ch i tho i mái, không b nhi u, đ đ ch i c n thi ả ả ơ ả c nh , l p l - Ch i t ng b i d n d n ướ ơ ừ ầ ỏ ặ ạ ầ ng d n n u c n r i cho bé tho i mái t - Làm m u, h ướ ả ẫ ẫ ế ầ ồ - Ch i trong th i gian ng n khi bé còn thích ch i ơ ắ ờ - Linh ho t chuy n đ i trò ch i ơ - Ch i nhi u trò đa d ng - Sáng t o nh ng trò ch i đ bé có th th ng, đ bé thêm t Ngu n: T ng h p t ổ ệ ừ ợ ừ ồ

ng yêu ấ ươ ượ c th c" và "dám làm" i xung quanh ườ t s ng hài hoà v i m i ng ớ t h c cách ch đ i ờ ợ

ộ ơ ẫ ể ứ ồ ơ ấ

ng t ề ự ồ ứ ồ ơ ươ đ bé ch i và b t ch ơ ắ c ướ ư ế ườ c âm thanh ẫ ướ ể ướ ắ ướ ng bé vào ch i luân phiên, nói "đ n l ơ ướ i) sang chi u ngang ể t m , đ n l ọ ệ ướ ữ ể ề ề ơ ể ệ ạ ạ ộ ố ạ ắ ấ

ổ ả ồ ơ ả t ượ ẩ ố

ề ố i ạ ẩ ẩ ắ t c u tr ượ ồ ượ ầ ẩ ồ

v u ng n ạ c ướ i cho m ờ sách ở v g i đi n tho i, gi ệ ả ờ ọ ờ ẹ ạ ồ

cô Thuý Quỳnh và bác Kim Tâm các tài li u t

Đ ch i cùng nhau ể ơ : M c tiêu ụ - đ bé th y thoái mái, th y h nh phúc vì đ ạ ấ ể - đ bé c m th y mình "làm đ ượ ấ ả ể - đ bé bi ế ố ể ọ - đ bé bi ế ọ ể Cách ch iơ : - ng i c nh, quan sát bé ch i, có th mang theo m t th đ ch i h p d n bé ồ ạ - bình lu n/hát v nh ng gì bé đang làm ậ ề ữ c đi u bé đang làm, có th tìm th đ ch i t - b t ch ể ướ ắ - th nh tho ng th ch d n, đ a ra g i ý m i ớ ợ ử ỉ ẫ ả ỉ ng ti p xúc c th m con ng d n bé, tăng c - có th c m tay bé đ h ơ ể ẹ ể ầ c hành đ ng thì chuy n d n sang b t ch - khi bé đã b t đ u thích b t ch ộ ầ ắ ắ ầ - h t con" ẹ ế ượ ế ượ - sáng t o ra nh ng trò ch i đ chuy n quan h chi u d c (trên d (tình b n), phát tri n quan h chi u ngang ể ề M t s d ng ch i ơ : - luân phiên quay n p, n nút đ ch i phát ra âm thanh ồ ơ - luân phiên th i bong bóng, th i chong chóng, đ n c ổ ổ ướ - luân phiên th đ ch i vào h p, ném "bóng r " ổ ộ - luân phiên th bóng xu ng ng, đ y xe đ ch i xu ng rãnh tr ồ ơ ố ố - luân phiên xây tháp, đánh đ tháp, cùng x p hình ế ổ - luân phiên đánh tr ng, đ m bóng cao su, chuy n bóng bay ấ - đ y ô tô, đ y, ném, đá bóng cho bé r i nh c bé đ y/ném/đá l - khi ch i ngoài tr i, luân phiên tr t, ng i đu, ú oà ơ - luân phiên gi - luân phiên gi ả ờ ố - xoa l ng, chân, tay... cho bé r i nh bé xoa l ư - ch y đua ạ Ngu n: T ng h p t ổ ồ

ệ ừ ợ ừ

Ch i n

c

--------------------------------------------------------------------------- ơ ướ

ơ ạ ẻ ầ ủ ọ ẹ ơ Yêu c u:ầ i l n giám sát - An toàn: luôn có ng ườ ớ - Gi s c kho : tránh n ng, gió, h i l nh ắ ữ ứ - V sinh: d n d p là m t ph n c a trò ch i ơ ộ ệ M t s d ng ch i: ộ ố ạ - Đ , múc n ổ c ướ

37

phía c cho n c ch y v t t ả ụ ướ ọ ứ

c ướ

ắ ớ ủ ớ

ổ ỉ cướ ậ các tài li u t cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm - Đ c chai n ướ cướ - Bóp chai n - Th i ng vào n ổ ố - Th i bong bóng xà phòng ổ - Pha màu, xà phòng, s a t m... vào n c ướ ữ ắ c - Xây tháp trên c u b c qua ch u n ậ ướ ầ - Ch i v t n i, v t chìm v i bóng... ơ ậ ổ ậ - Ch i v t đ ng, v t th ng v i ph u, rây... ơ ậ ự ễ ậ c - Ch i v i đ ch i ch y dây cót trên n ơ ớ ồ ơ ướ ạ - "S n" sân, v a hè... b ng ch i nhúng n c ướ ằ ơ - Đong n (Kèm "bình lu n bóng đá") Ngu n: T ng h p t ổ ệ ừ ợ ừ ồ

Ch i con r i

ơ

--------------------------------------------------------------------------- ố

c trong tay và có ti ng kêu ế ượ ố ắ ắ i, v hình ng ộ ẽ ặ ạ ể ể ể ộ

ố ứ ắ ử ấ ỗ ả i hát ("con gì c p c p, a con v t, con gì i thi u t ng con r i, có th dùng l ứ ặ ệ ừ ạ ạ ở ể ẹ ờ ố ị

---------------------------------------------------------------------------

ố ể ữ ệ ả ạ ị ố ể ạ ộ ệ ế ạ t" lúc b t đ u và k t thúc trò ch i ơ ụ ọ ệ ắ ầ ẫ ệ ọ ố ể ố ể ể ệ cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm - có th dùng búp bê, thú nh i bông, dùng con r i n m đ ồ - có th dùng ngón tay m , v thêm hình m t, mũi, râu... ẹ ẽ - có th dùng bóng bay nhi u màu, nhi u hình, đ b t n ng vào, bu c ch t l ổ ộ ặ ể ề nghĩnh lên - có th c t hình con r i trên bìa c ng, tô, dán thêm màu ể ắ ử - có th dùng bìa c ng c t hình ngôi nhà, dán gi y khác màu vào ch cánh c a, sau cánh c a ể đ hình con r i (ho c tranh, nh khác), m ra là bé th y ố ấ ể - nh nhàng gi ớ meo meo, a con mèo") - dùng con r i đ cù, nói chuy n, nh y, hát, t o nh ng âm thanh thú v - dùng hai con r i đ t o h i tho i ạ - dùng con r i đ hát/nói "xin chào" và "t m bi ố - dùng con r i đ k chuy n, minh h a cho truy n tranh v n "đ c" cho bé (ví d con r i 2 n a k chuy n cô bé choàng áo đ ) ử ể ỏ Ngu n: T ng h p t các tài li u t ệ ừ ợ ừ ổ ồ

Ch i "đu i hình b t ch "

ữ

ắ

ổ

ơ

38

ậ ồ ả ạ ẻ

ệ

ủ ấ ầ ậ ọ

i ặ ạ ấ ặ , tên g i th ng nh t, l p đi l p l ệ s h u... , đ i t ố ả ừ ộ ế ợ ả , đ ng t các tài li u t ừ ạ ừ ở ữ cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm Dùng các hình nh kèm "bình lu n bóng đá" phù h p ợ ả Ngu n hình nh: - tivi, video ca nh c tr em có ch n l c ọ ọ - powerpoint - tranh, nh, truy n tranh ả - đ ch i ồ ơ - đ v t th t (tranh th lúc n u ăn, d n nhà, g p qu n áo...) ấ ồ ậ Bình lu n:ậ - nói ch m, rõ ậ - nói ít t ọ ừ - nói ngay khi hình nh hi n ra - k t h p c danh t ừ Ngu n: T ng h p t ổ , tính t ệ ừ ợ ừ ồ

ẹ : đ bé v n đ ng c th c a bé, ti p xúc v i c th m , nhìn vào khuôn m t m , ặ ộ ậ ớ ơ ể ẹ

ơ ế ể

ể ấ ơ ể ủ

ạ ờ ừ ộ ố ạ

i l ng, c ồ ưỡ ư i chân ề ệ ệ ề

ố ơ ệ ề ề ả c có d ng l ừ ạ ể ờ ả ứ ướ ệ ậ i đ ch ph n ng c a bé, "bình lu n ủ

các tài li u t cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm

--------------------------------------------------------------------------- Ch i ti p xúc th ch t - "Rough & Tumble" M c tiêu ụ ế i thích thú, t o ra âm thanh và đòi ch i n a c ơ ữ ườ Yêu c uầ : an toàn, lôi cu n, th i gian v a ph i ả ố M t s d ng ch i ơ : - Tung bé lên r i đón bé - Cho bé c ưỡ - Nh y, trèo, lăn trên đ m m m ả ệ - Nh nhàng đ y bé trên đ m m m, đ m lò xo ẩ ẹ - Cù - Ôm l ng bé xoay vòng ư - Tr n tìm, ú oà - Ch i quái v t d a b t ậ ọ ắ - Kéo bé trên t m chăn, nói "kéo... kéo... ùm" (bé lăn k nh ra đ m m m) ấ - Lăn bé trên qu bóng l n ớ (Kèm câu nh p đi u ng n, thông báo tr ắ ị bóng đá", hát, nh c)ạ Ngu n: T ng h p t ợ ừ ổ

ệ ừ ồ

--------------------------------------------------------------------------- Ch i v i mi ng xinh ơ ớ ệ Khuy n khích bé nh n th c v l ứ ề ưỡ ậ ế i - thè l i, li m b ng l ưỡ ưỡ - ph ng má, há mi ng, ng m mi ng, nhe răng, mím môi ồ ậ - th i thành ti ng vào tay và các b ph n c th ế ổ - đánh đàn răng - hôn gió

i, môi, đi u khi n th ề ể ở ế ằ ệ ệ ậ ơ ể ộ

39

c ướ

---------------------------------------------------------------------------

ấ ề ắ ng ươ ổ ổ ổ ổ ổ ổ ổ ươ ng h tr ) ỗ ợ ợ các tài li u t cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm - hôn vào g ngươ - th i bong bóng - th i/hút ng n ố - th i sáo, kèn, còi tò he - th i gi y, thuy n gi y ấ - th i bong bóng xà phòng t m trên tay - th i vào g - th i chong chóng (kèm âm thanh thích h p, có th dùng g Ngu n: T ng h p t ổ ể ệ ừ ợ ừ ồ

tin tìm cách t ố ế ấ gi ự ả i quy t v n đ , tình hu ng) ề ế ấ ủ ề ạ ầ ạ ạ ữ th làm, nh ng đôi khi l ư ự ử ượ ắ ỏ ể ậ t qua ạ ng ng i v t nho nh đ bé tìm cách v ế ễ ạ ậ ằ ơ ả ộ ế ủ ứ ứ i l y t ạ ấ ấ ể ụ ng bé l y th bé thích (ví d : n c - đi l y c c, trèo lên t đ đi) ấ ố ụ ướ ứ ấ

ỏ ư ậ ỡ ả ng ng i v t trên đ ạ ậ ướ c trên bàn) ướ ạ ụ ằ ặ ậ ạ ắ ư ạ ậ i, sau đó l c đ t o ra âm thanh ắ ể ạ ề ấ ồ ể ỷ ặ ằ ạ ằ ộ ỗ ắ

ậ nh v a đ đ bé đút tay, có th đoán v t nh n, v t ỏ ừ ủ ể ể ậ ậ ẵ ộ

cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm các tài li u t

i quy t v n đ Ch i gi ề ế ấ ả ơ Cách ch i gi i quy t v n đ (tò mò, t ự ề ơ ả - thu hút s chú ý c a bé vào đ v t và s ki n xung quanh ự ệ ự ồ ậ t đi u bé quan tâm, làm theo ch d n c a bé, bày thêm cho bé cách khám phá - nh n bi ỉ ẫ ủ ế ậ i c n t o ra - t o ho t đ ng bé d làm thành công và đ bé t ể ạ ộ nh ng ch ướ (Kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá", nghe nh c) M t s d ng ch i: ộ ố ạ - gi u m t m nh hình trong b x p hình c a bé ấ ộ - đ a cho bé th khác v i th bé mu n ư ố ớ - th nh tho ng phá v thói quen bé đã rõ (ví d đi giày xong l ỉ - t o ch ườ ạ gh , l y chai n ế ấ - làm "nh c c " b ng cách cho v t nh (l u ý: an toàn) nh h t đ u, chùm chìa khoá... vào h p, đ y n p, ho c gi a hai đĩa gi y r i dán l ữ ộ ấ - xâu chu i vòng b ng b t m n n đ khô, b ng h t mỳ Ý nhi u màu, b ng lõi cu n gi y ằ ộ v sinh c t nh , tô màu... ỏ ệ - làm và xâu dây xích b ng gi y ấ ằ - đoán v t trong h p kín ch đ l ỉ ể ỗ ráp... Ngu n: T ng h p t ổ ồ

---------------------------------------------------------------------------

ệ ừ ợ ừ

v ả ờ v (tìm hi u ý nghĩa các tình hu ng, dùng trí t

ng t ố ưở ượ ử ụ ng, s d ng ể ơ ả ờ

ệ v v i đ v t, đ ch i ồ ơ ả ờ ớ ồ ậ ơ th ch i gi ậ ộ ố ạ

ồ ng v làm m

ố ớ ẹ ầ c đ u v i búp bê, cho 2 búp bê nghé ọ v ăn ả ờ các tài li u t cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm

Ch i gi ơ Cách ch i gi bi u t ng) ể ượ - khuy n khích bé quan sát vi c nhà ế - bày cho bé cách ch i gi v v i đ ch i - đ bé t ự ử ơ ể ả ờ ớ ồ ơ (kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá") ằ ắ ế ơ : M t s d ng ch i - ch i bán đ hàng ơ - n u n ấ ướ - gi ẹ ả ờ - bón cho búp bê - ch i vu t tay v i búp bê (m c m tay búp bê) ơ - ch i nghé ơ ớ v u ng c c không, chai không, gi - gi ả ờ ố Ngu n: T ng h p t ổ ồ

---------------------------------------------------------------------------

ọ ọ ầ ố ợ ừ ệ ừ

40

ơ

i khác thông qua quan sát, b t ch c) ắ ướ ọ ừ ườ ủ i l n và tr em) ng tác c a bé ả ườ ớ ẻ ạ ơ ộ ọ ng ỗ ự ươ ườ ườ i khác (c ng i khác ậ ế ộ ố ạ ắ ố

ầ ả ầ ầ ầ cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm

Ch i xã h i ộ Cách ch i xã h i (t ng tác, h c t ộ ươ ơ - theo dõi và tích c c đáp ng n l c t ứ ự - t o c h i cho bé ch i v i ng ơ ớ - giúp bé h c cách ch i v i ng ơ ớ (kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá") ằ ắ M t s d ng ch i ơ : - chào h i, v y tay, b t tay, vu t tay ẫ ỏ - ch i nghé c đ u ọ ọ ầ - ch i ú oà luân phiên - ch i v tay hi-five (kèm đ c "Đ u gì, đ u t u, t u gì, t u ho ...") ầ ọ Ngu n: T ng h p t các tài li u t ệ ừ ổ

---------------------------------------------------------------------------

ơ ơ ơ ỗ ồ ợ ừ

ơ

ể

ắ ọ ề ồ ậ ể ề ồ ậ ỉ ầ ắ ạ ậ ơ ế

ụ ỗ ậ ồ ồ ố ộ ớ ệ ầ ỏ ấ ờ t, b t đèn, qu t, tivi ậ ử ắ ở ầ ế ậ

ẽ ẽ ằ ắ ả ồ ẩ ả ả ẩ bình/bát/c c này sang bình/bát/c c kia c... t ướ ậ ố ố ổ các tài li u t cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm

Ch i đi u khi n ề Cách ch i đi u khi n (đi u khi n và h c v đ v t, ph i h p tay-m t) ố ợ ể ơ ề ể ề - cho bé đ ch i, đ v t kích thích bé tìm hi u, tìm cách đi u khi n ồ ậ ể ồ ơ - ch cho bé cách đi u khi n đ v t bé thích ể ề - c m tay ch i cùng bé n u c n ế ầ (kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá", nghe nh c) ằ M t s d ng ch i ơ : ộ ố ạ - x vòng vào tr ỏ - ráp m nh g (hình hoa qu , con v t...) vào khung hình ả ả - ch ng kh i (b t đ u là hai kh i) ố ắ ầ - l ng các h p l n nh vào nhau - rung chuông, ph t c , đánh tr ng, c m đi n tho i ạ ố - m , kéo c a; t ạ - c m và ném bóng - kéo gh , ng i vào gh ồ ế t trang sách - l - đóng m h p, chai ở ộ - v b ng bút, sáp, b ng v - l p hình đ n gi n, l ng các m u đ ch i k t n i ồ ơ ế ố ơ - lau tay, lau mi ng, đánh răng, ch i tóc ệ - kéo, đ y ô tô đ ch i ồ ơ - đ /rót/xúc đ u, g o, n ạ Ngu n: T ng h p t ợ ừ ổ

--------------------------------------------------------------------------- Ch i v n đ ng

ừ ệ ừ ồ

ơ ậ ọ

ộ ề

ộ ơ ậ ộ ể ố ậ ạ ạ ộ ượ ụ ừ ắ ừ ơ ế ắ ộ ố ạ

ồ ư ằ ậ ố ớ ộ thăng b ng trên m t ố ả ầ ả ữ ằ Cách ch i v n đ ng (bé khám phá và h c cách đi u khi n c th ) ể ơ ể - t o tình hu ng đ bé v n đ ng ậ - t o không khí vui v đ bé thích v n đ ng ẻ ể c (ví d v a cào v a xoa) - xoa bóp cho bé theo nguyên t c trái ng (kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá", nghe nh c, th , hát) ạ ậ ằ ơ : M t s d ng ch i - Các trò ch i v n đ ng thô: ơ ậ ộ + ch y (t i và lui), trèo c u thang , trèo d c(lên và xu ng), d m chân, n m/ng i đ a chân ạ qua l ạ chân, b c đ u i, đá bóng, nhún nh y theo nh c, nh y hai chân cùng lúc, gi ạ ướ ề

41

c, d tay ch m chân, ố ạ ầ ẹ ỗ ậ ắ ẫ ơ ẹ ướ ỗ ầ ầ ố ố ư ồ ố ồ ứ ả ộ ặ ắ ầ ặ ằ ầ

ọ ắ ộ ngón cái, múa xinh (xoay c tay) ộ ỉ ắ ỗ ơ ậ ỏ t trang sách, v ngu ch ngo c, dán gi y, ch m tay gi ậ ổ c n ữ ướ ụ ấ ệ ỉ cô Thuý Quỳnh, bác Anh Trâm và Kim Tâm các tài li u t + d tay, quay tay t trên xu ng (c n m giúp), v t chéo tay phía tr ơ ừ ch m đ u, đ p nh tay lên bàn, gõ c a, v tay, v y tay, ném bóng, v nh vào chân, vai, ử ẹ ạ b ng, đ u, khoanh tay, đ a hai tay ra, xoa tay vào nhau, ch ng tay lên eo ụ + v n mình, đ ng lên, ng i xu ng, nhún, quỳ g i r i đ ng lên, l n nhào, leo trèo, nh y xa ứ + l c đ u, g t đ u, quay đ u, che m t b ng tay ậ ầ - Các trò ch i v n đ ng tinh: ơ ậ + làm đ ng tác ch , c t kéo, tròn - búng, ch o, chi chi chành chành, xoè, n m tay, ng ữ ngu y ngón tay, du i ngón tr , gi + l ạ ẽ + cau mày, búng tai, ph nh mũi, xì mũi Ngu n: T ng h p t ợ ừ ổ ệ ừ ồ

ơ

ơ ớ

ẻ ứ ế

ồ ơ ớ i nói) t ộ ố ạ ặ ồ ơ ự i đ v t, s ki n m i ớ ớ ồ ậ ự ệ ữ ố ỉ ủ

ấ ặ ồ ơ ầ ầ ầ ộ ồ ậ ế ể ộ ợ ừ ử ệ đĩa c a bác Anh Trâm (cuSam) và bác Kim ừ ả ồ ậ các tài li u do cô Thuý Quỳnh (nick Phu Phi trên WTT) g i cho qua ủ

--------------------------------------------------------------------------- Ch i khám phá Cách ch i khám phá (th nghi m, tìm ra cái m i) ớ : ệ ử - giúp bé khám phá đ v t, s ki n m i ồ ậ ự ệ - vui v làm theo ch d n c a bé ỉ ẫ ủ - hào h ng làm vi c cho bé quan sát ệ (kèm giao ti p b ng m t, "bình lu n bóng đá") ằ ậ ắ M t s d ng ch i ơ : - đ t đ ch i m i vào gi a đ ng đ ch i cũ - thu hút s chú ý c a bé (ch cho bé kèm l ờ - gi u đ ch i đ bé tìm ồ ơ ể - đ t đ ch i ngoài t m v i c a bé, cho vào h p khó m ở ớ ủ - cho bé d n d n các m nh c a đ ch i, đ v t có nhi u m nh ả ề ủ ồ ơ - tìm hi u xem các đ v t trong nhà phát ra ti ng đ ng nh th nào ư ế Ngu n: T ng h p t ổ ồ đĩa CD do nick bongkhoang sao cho t email, t ừ Tâm (190302)

--------------------------------------------------------------------------- ổ ồ

t mà. ỹ

ỹ ẹ

ế t nh t ký h con, không vi ắ ẹ ủ ế ế ậ ộ t tâm s đ sau này ự ể ể ề c a hai m con mình bây gi ố ẹ ủ ỗ ơ ữ ủ ờ ơ ố ế là nh ng trò ch i n i ti p

M Anh tròn 27 tháng tu i r i M yêu M Anh l m. Con luôn bi Blog này là c a m con mình. M không vi ẹ con đ c nh nhi u b m c a các em bé khác. Con hi u mà. Mau nói đi con! ư ọ M vi ẹ ế ề nhau, M Anh

ẹ . M con mình cùng ch i nhé! t v các trò ch i. M i ngày ẹ ỹ ạ ơ

42