Hiểu đúng về cách ngừa mụn trứng cá
Bệnh trứng cá (mụn trứng cá) là một bệnh ngoài da, chủ yếu gặp ở tuổi thanh
thiếu niên nhất là tuổi dậy thì. Thống kê cho thấy có tới 80% thanh thiếu niên
Việt Nam mắc bệnh trứng cá. Trứng cá không phải là một bệnh nguy hiểm và
cũng không thuộc loại bệnh lây cho người khác. Tuy vậy trên một cơ thể, mụn
trứng cá có thể từ vị trí này lan sang vị trí khác (từ lưng, mặt có thể lan ra
bụng, ngực, cánh tay, bả vai).
Nguyên nhân gây bệnh trứng cá
Viêm nang lông gây trứng cá.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến mắc bệnh trứng cá. Thông thường người ta thấy
mụn trứng cá chủ yếu do bị viêm nang lông, tuyến bã, do đó các chất nhờn tích tụ
lại trong nang lông không được bài tiết ra ngoài kèm theo tăng tiết mồ hôi (bởi
nang lông bị tắc nghẽn hoặc do bài tiết quá nhiều). Sự gia tăng bài tiết mồ hôi và
chất bã nhờn làm tích tụ ngày một nhiều trong lỗ chân lông tạo thành các mụn.
Hiện tượng tăng tiết mồ hôi và tăng tiết bã nhờn diễn ra lúc tuổi dậy thì có liên
quan mật thiết đến rối loạn nội tiết tố. Hiện tượng bã nhờn bị ứ đọng tạo thành
nhân trứng cá. Một lý do khá quan trọng trong việc hình thành mụn trứng cá là có
vai trò của vi khuẩn. Do một số loại vi khuẩn kết hợp với tăng tiết, ứ đọng bã nhờn
càng gây nên hiện tượng viêm nhiễm, làm tăng thêm sự ứ đọng của bã nhờn do đó
mụn trứng cá càng phát triển. Một số loại vi khuẩn hay gặp trong bệnh trứng cá là
Propione – bacterium acnes (hay còn gọi là Corynebacterium acnes),
Staphylococcus epidermidis (tụ cầu da), Pityrosporum… Các loại vi khuẩn này
bình thường có thể có trên da một số người nhưng nếu gặp ở người có hiện tượng
tăng tiết bã nhờn và làm tích tụ bã nhờn thì các vi khuẩn này rất dễ phát huy tác
dụng (gây viêm nhiễm mạnh hơn), tức là phối hợp gây nên mụn trứng cá. Ngoài ra
các hiện tượng như thức quá khuya hoặc luôn luôn căng thẳng thần kinh hoặc gặp
nhiều stress, hoặc ăn quá ngọt, quá nhiều chất cay, nóng cũng góp phần làm gia
tăng bệnh mụn trứng cá. Bệnh mụn trứng cá có nhiều loại khác nhau, tùy theo tính
chất của bệnh hoặc dựa vào đặc điểm của nốt mụn trứng cá mà người ta đặt tên
cho chúng. Người ta gọi một số loại mụn trứng cá như mụn đầu đen, mụn đầu
trắng, mụn mủ, mụn cụm, mụn nang, mụn cám, mụn trứng cá bọc… Đặc điểm của
bệnh mụn trứng cá là bệnh hay tái phát, mỗi khi khỏi bệnh hoặc bệnh tạm lắng
xuống thường để lại sẹo và làm cho da nơi bị mụn trứng cá thâm đen. Thêm vào
đó nếu một người bị mụn trứng cá có ở nhiều nơi khác nhau trong cơ thể mà chỉ
điều trị ở một nơi thì bệnh rất khó khỏi hẳn mà mụn trứng cá lại từ vùng khác sẽ
lan tới vùng cũ làm bệnh tái phát. Chính vì mụn trứng cá làm cho da mặt thay đổi,
sẹo sau khi bị mụn trứng cá và thay đổi màu da (đen, sạm) gây buồn phiền không
nhỏ cho giới trẻ.
Sự tăng tiết tuyến bã và tuyến mồ hôi gây bệnh trứng cá.
Khi bị trứng cá nên làm gì?
Mặc dầu bệnh trứng cá gây phiền muộn cho nhiều người, đặc biệt là lứa tuổi trẻ.
Tuy vậy khi mắc bệnh trứng cá không nên quá lo lắng, quá bức xúc mà tự mua
thuốc để điều trị thì bệnh không những không khỏi mà nhiều khi còn nặng hơn
thậm chí để lại những hậu quả xấu. Việc rất cần làm là đi khám bệnh để được chẩn
đoán chắc chắn và có lời khuyên thích đáng của bác sĩ khám bệnh tốt nhất là được
khám bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu có kinh nghiệm trong điều trị bệnh trứng cá.
Bệnh trứng cá là một bệnh ngoài da mà da của mỗi một người lại thường có sự
nhạy cảm khác nhau, vì vậy có khi cùng một loại thuốc nhưng có tác dụng rất tốt
đối với người này nhưng người khác thì bị kích ứng không thể dùng được. Hoặc
có loại thuốc dùng cho người này bệnh sẽ khỏi nhưng dùng cho người kia thì bệnh
không khỏi hoặc khỏi rất chậm. Tuyệt đối không tự dùng thuốc điều trị có
corticoide (thuốc uống, thuốc bôi) khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Chú ý khi dùng
thuốc dễ bị tác động của tia cực tím khi ra ánh nắng mặt trời, vì vậy khi ra nắng
cần đội mũ rộng vành, bịt khăn che mặt, đeo khẩu trang để tránh sự tương tác giữa
thuốc bôi và ánh nắng mặt trời cũng như tránh bụi bám vào da mặt gây viêm da
thêm. Hiện nay điều trị bệnh trứng cá bằng thuốc Tây y có hiệu quả cao do tác
động của thuốc dựa theo cơ chế sinh bệnh. Không nên nóng vội bởi vì bệnh trứng
cá là một bệnh ngoài da mạn tính kéo dài, do đó để điều trị khỏi bệnh trứng cá
không phải trong ngày một, ngày hai.
Một điều cần lưu ý nữa là không nên nặn, hút mụn trứng cá làm cho bệnh nặng
thêm và khi khỏi thường để lại sẹo.
Có thể phòng bệnh trứng cá được không?
Bệnh mụn trứng cá là bệnh của da vì vậy cần vệ sinh da sạch sẽ vừa tẩy rửa bớt vi
khuẩn cũng như chất bã nhờn vừa làm cho thông thoáng lỗ chân lông sẽ làm giảm
bớt sự tồn tại và phát triển của vi khuẩn. Nên rửa mặt nhiều lần trong ngày cùng
với loại xà phòng chuyên dụng trong bệnh trứng cá, nếu da mặt nhờn, rửa xong
nhớ dùng khăn mịn nhiều sợi bông để lau khô tránh làm xây xước da mặt. Không
thức khuya, tránh căng thẳng thần kinh. Không nên ăn quá ngọt. Nên hạn chế ăn
các chất cay như ớt, hạt tiêu, mù tạt…