Ch đ 2: ủ ề T i sao hóa đ n l i là 1 trong nh ng ch ng t quan tr ng c a doanhạ ơ ạ ữ ứ ừ ọ ủ
nghi p, đ c BTC và c quan thu qu n lý ch t ch . D u hi u nh n bi t hóa đ nệ ượ ơ ế ả ặ ẽ ấ ệ ậ ế ơ
ch ng t h p phápứ ừ ợ
A. Ngu n tài li u:ồ ệ
* Văn b n lu t áp d ng: ả ậ ụ
- Lu t k toán 2003ậ ế
- Thông t 64/2013/TT-BTCư
- Ngh đ nh 51/2010/NĐ-CPị ị
- Thông t 32/2007/TT-BTCư
- Ngh đ nh 109/2013/NĐ-CPị ị
* Trang web:
http://www.danketoan.com/forum/forum.php
http://www.mof.gov.vn/portal/page/portal/mof_vn/1973955/1973293
B. N i dung chínhộ
- Khái ni m v ch ng t , hóa đ n? Th nào là ch ng t hóa đ n h p pháp?ệ ề ứ ừ ơ ế ứ ừ ơ ợ
- T i sao BTC và c quan ch c năng ph i qu n lý hoá đ nạ ơ ứ ả ả ơ
+ Ch c năng và vai trò c a hoá đ n ứ ủ ơ
+ T m quan tr ng c a vi c qu n lý hóa đ nầ ọ ủ ệ ả ơ
+ Tìm hi u hóa đ n kh ng, doanh nghi p maể ơ ố ệ
- Quy đ nh v s d ng, qu n lí và vi ph m v hóa đ nị ề ử ụ ả ạ ề ơ
- X lí tình hu ngử ố
I. Khái ni m Ch ng t , hóa đ nệ ứ ừ ơ
1. Ch ng t ứ ừ
Ch ng t là các văn b n gi y t ghi l i n i dung c a m t s ki n giao d chứ ừ ả ấ ờ ạ ộ ủ ộ ự ệ ị
m t nghi p v phát sinh.ộ ệ ụ
* Căn c kho n 7 đi u 4 lu t k toán 2003:ứ ả ề ậ ế
Ch ng t k toán là nh ng gi y t và v t mang tin ph n ánh nghi p v kinhứ ừ ế ữ ấ ờ ậ ả ệ ụ
t , tài chính phát sinh và đã hoàn thành, làm căn c ghi s k toán.ế ứ ổ ế
* Tính pháp lý c a ch ng t th hi n:ủ ứ ừ ể ệ
Tính h p phápợ: Th hi n nghi p v kinh t phát sinh, ph n ánh trong ch ng t k toánể ệ ệ ụ ế ả ứ ừ ế
không vi ph m chính sách, ch đ , th l kinh t tài chính c a Nhà n c đã ban hành.ạ ế ộ ể ệ ế ủ ướ
Tính h p lý:ợ Th hi n nghi p v kinh t phát sinh ph n ánh trong ch ng t k toán phùể ệ ệ ụ ế ả ứ ừ ế
h p v i nhi m v s n xu t kinh doanh c a đ n v và mang l i l i ích cho đ n v .ợ ớ ệ ụ ả ấ ủ ơ ị ạ ợ ơ ị
Tính h p l :ợ ệ Th hi n ch ng t k toán đ c ghi chép rõ ràng, đ y đ các y u t c aể ệ ứ ừ ế ượ ầ ủ ế ố ủ
ch ng t và có đ ch k c a ng i ch u trách nhi m giám sát nghi p v kinh t phát sinh đó.ứ ừ ủ ữ ỹ ủ ườ ị ệ ệ ụ ế
2. Hóa đ n là gì?ơ
* Theo quy đ nh t i kho n 1 đi u 3 NĐ 51/2010/NĐ-CP và kho n 1 đi u 3ị ạ ả ề ả ề
thông t 64/2013/TT-BTC ư
Hóa đ n là ch ng t do ng i bán l p, ghi nh n thông tin bán hàng hóa, cungơ ứ ừ ườ ậ ậ
ng d ch v theo quy đ nh c a pháp lu tứ ị ụ ị ủ ậ
Hóa đ n là ch ng t k toán do là gi y t ph n ánh các nghi p v bán hàngơ ứ ừ ế ấ ờ ả ệ ụ
hóa, cung ng d ch v đ c làm căn c đ ghi s sách k toán, kê khai n p thu ,ứ ị ụ ượ ứ ể ổ ế ộ ế
kh u tr thu VAT.ấ ừ ế Hóa đ n th hi n đ y đ n i dung ch ng t k toán đ c quiơ ể ệ ầ ủ ộ ứ ừ ế ượ
đ nh t i Đi u 17 lu t k toán 2003ị ạ ề ậ ế
II. Th nào là hóa đ n ch ng t h p pháp?ế ơ ứ ừ ợ
* Căn c kho n 4, đi u 3 NĐ 51/2010 quy đ nh: ứ ả ề ị Hóa đ n h p pháp là hóaơ ợ
đ n đ m b o đúng, đ y đ v hình th c và n i dung theo quy đ nh t i Ngh đ nh này.ơ ả ả ầ ủ ề ứ ộ ị ạ ị ị
Theo đi u 4 NĐ 51/2010 quy đ nhề ị :
a. Hóa đ n có các lo i sauơ ạ
- Hóa đ n xu t kh u là hóa đ n dùng trong ho t đ ng kinh doanh xu t kh uơ ấ ẩ ơ ạ ộ ấ ẩ
hàng hóa, d ch v ra n c ngoài, xu t kh u vào khu phi thu quan;ị ụ ướ ấ ẩ ế
- Hóa đ n giá tr gia tăng là hóa đ n bán hàng hóa, d ch v n i đ a dành cho cácơ ị ơ ị ụ ộ ị
t ch c, cá nhân khai thu giá tr gia tăng theo ph ng pháp kh u tr ;ổ ứ ế ị ươ ấ ừ
- Hóa đ n bán hàng là hóa đ n bán hàng hóa, d ch v n i đ a dành cho các tơ ơ ị ụ ộ ị ổ
ch c, cá nhân khai thu giá tr gia tăng theo ph ng pháp tr c ti p;ứ ế ị ươ ự ế
- Các lo i hóa đ n khác, g m: vé, th ho c các ch ng t có tên g i khácạ ơ ồ ẻ ặ ứ ừ ọ
nh ng có hình th c và n i dung quy đ nh t i các kho n 2, 3 Đi u này.ư ứ ộ ị ạ ả ề
b. Hóa đ n đ c th hi n b ng các hình th c sauơ ượ ể ệ ằ ứ
- Hóa đ n t in là hóa đ n do các t ch c, cá nhân kinh doanh t in ra trên cácơ ự ơ ổ ứ ự
thi t b tin h c, máy tính ti n ho c các lo i máy khác khi bán hàng hóa, d ch v ;ế ị ọ ề ặ ạ ị ụ
- Hóa đ n đi n t là t p h p các thông đi p d li u đi n t v bán hàng hóa,ơ ệ ử ậ ợ ệ ữ ệ ệ ử ề
d ch v , đ c kh i t o, l p, g i, nh n, l u tr và qu n lý theo quy đ nh t i Lu tị ụ ượ ở ạ ậ ử ậ ư ữ ả ị ạ ậ
Giao d ch đi n t và các văn b n h ng d n thi hành;ị ệ ử ả ướ ẫ
- Hóa đ n đ t in là hóa đ n do các t ch c, cá nhân kinh doanh đ t in theo m uơ ặ ơ ổ ứ ặ ẫ
đ s d ng cho ho t đ ng kinh doanh hàng hóa, d ch v , ho c do c quan thu đ t inể ử ụ ạ ộ ị ụ ặ ơ ế ặ
theo m u đ c p, bán cho các t ch c, cá nhân.ẫ ể ấ ổ ứ
c. Hóa đ n ph i có các n i dung sauơ ả ộ
- Tên hóa đ n, ký hi u hóa đ n, s hóa đ n, tên liên hóa đ n. Đ i v i hóa đ nơ ệ ơ ố ơ ơ ố ớ ơ
đ t in còn ph i ghi tên t ch c đã nh n in hóa đ n;ặ ả ổ ứ ậ ơ
- Tên, đ a ch , mã s thu c a ng i bán;ị ỉ ố ế ủ ườ
- Tên, đ a ch , mã s thu c a ng i mua;ị ỉ ố ế ủ ườ
- Tên, đ n v tính, s l ng, đ n giá hàng hóa, d ch v ; thành ti n ch a cóơ ị ố ượ ơ ị ụ ề ư
thu giá tr gia tăng, thu su t thu giá tr gia tăng, s ti n thu giá tr gia tăng trongế ị ế ấ ế ị ố ề ế ị
tr ng h p là hóa đ n giá tr gia tăng;ườ ợ ơ ị
- T ng s ti n thanh toán, ch ký ng i mua, ch ký ng i bán, d u ng iổ ố ề ữ ườ ữ ườ ấ ườ
bán (n u có) và ngày, tháng, năm l p hóa đ n.ế ậ ơ
- B Tài chính quy đ nh c th đ i v i hóa đ n không c n thi t ph i có độ ị ụ ể ố ớ ơ ầ ế ả ủ
nh ng n i dung quy đ nh t i kho n này.ữ ộ ị ạ ả
* Hóa đ n đ c th hi n b ng ch Vi t. Hóa đ n xu t kh u ho c các lo iơ ượ ể ệ ằ ữ ệ ơ ấ ẩ ặ ạ
hóa đ n c n kèm ch n c ngoài thì ch n c ngoài đ c đ t bên ph i trong ngo cơ ầ ữ ướ ữ ướ ượ ặ ả ặ
đ n () ho c đ t ngay d i dòng ch Vi t và có kích c nh h n kích c ch Vi t.ơ ặ ặ ướ ữ ệ ỡ ỏ ơ ỡ ữ ệ
* Theo đi m 4, m c IV, ph n B, TT 32/2007/TT-BTCể ụ ầ ngày 9/4/2007:
“IV. Hóa đ n ch ng t mua bán hàng hóa, d ch v :ơ ứ ừ ị ụ
4- Hoá đ n, ch ng t h p pháp là:ơ ứ ừ ợ
4.1- Hoá đ n do B Tài chính (T ng c c Thu ) phát hành do c quan thuơ ộ ổ ụ ế ơ ế
cung c p cho các c s kinh doanh.ấ ơ ở
4.2- Hoá đ n do các c s kinh doanh t in đ s d ng theo m u quy đ nh vàơ ơ ở ự ể ử ụ ẫ ị
đã đ c c quan Thu ch p nh n cho s d ng.ượ ơ ế ấ ậ ử ụ
4.3- Các lo i hoá đ n, ch ng t đ c thù khác đ c phép s d ng.ạ ơ ứ ừ ặ ượ ử ụ
4.4- Hoá đ n, ch ng t mua, bán, s d ng trong các tr ng h p d i đâyơ ứ ừ ử ụ ườ ợ ướ
đ c coi là không h p pháp:ượ ợ
a) Mua, bán hoá đ n ch a ghi n i dung theo quy đ nh, tr tr ng h p mua hoáơ ư ộ ị ừ ườ ợ
đ n do c quan thu phát hành;ơ ơ ế
b) Mua, bán, s d ng hoá đ n đã ghi các ch tiêu, n i dung nghi p v kinh tử ụ ơ ỉ ộ ệ ụ ế
nh ng không phát sinh vi c mua bán hàng hoá, d ch v kèm theo; ư ệ ị ụ
c) Mua, s d ng hoá đ n gi , hoá đ n c a c s kinh doanh khác đ bán ra,ử ụ ơ ả ơ ủ ơ ở ể
đ h p th c hoá hàng hoá, d ch v mua vào không có ch ng t ho c hàng hoá, d chể ợ ứ ị ụ ứ ừ ặ ị
v bán ra đ gian l n thu , đ bán hàng hoá nh ng không kê khai n p thu ;ụ ể ậ ế ể ư ộ ế
d) Mua, bán, s d ng hoá đ n có s chênh l ch v giá tr hàng hoá, d ch vử ụ ơ ự ệ ề ị ị ụ
gi a các liên c a hoá đ n;ữ ủ ơ
đ) Mua, bán, s d ng hoá đ n đã h t giá tr s d ng;ử ụ ơ ế ị ử ụ
e) Hoá đ n mua hàng hoá, d ch v mà th i đi m mua hàng hoá, d ch v phátơ ị ụ ờ ể ị ụ
sinh tr c ngày xác đ nh c s kinh doanh b tr n theo thông báo c a c quan thu ,ướ ị ơ ở ỏ ố ủ ơ ế
nh ng c quan thu , c quan công an và các c quan ch c năng khác đã có k t lu nư ơ ế ơ ơ ứ ế ậ
đó là các hoá đ n b t h p pháp. ơ ấ ợ
g) Hoá đ n mua hàng hoá, d ch v mà t i th i đi m mua hàng hoá, d ch vơ ị ụ ạ ờ ể ị ụ
phát sinh tuy ch a có thông báo c a c quan thu v vi c c s kinh doanh b tr n,ư ủ ơ ế ề ệ ơ ở ỏ ố
nh ng c quan thu , c quan công an và các c quan ch c năng khác đã có k t lu nư ơ ế ơ ơ ứ ế ậ
đó là các hoá đ n b t h p pháp”ơ ấ ợ
III. Các quy đ nh v s d ng, qu n lý và vi ph m v hóa đ nị ề ử ụ ả ạ ề ơ
1. L p hoá đ n ậ ơ (Theo đi u 14 – TT 64/2013/ TT-BTC)ề
a. Nguyên t c l p hóa đ nắ ậ ơ
- T ch c, h , cá nhân kinh doanh ch đ c l p và giao cho ng i mua hàngổ ứ ộ ỉ ượ ậ ườ
hóa, d ch v các lo i hóa đ n theo h ng d n t i Thông t này. ị ụ ạ ơ ướ ẫ ạ ư
- Ng i bán ph i l p hóa đ n khi bán hàng hóa, d ch v , ườ ả ậ ơ ị ụ bao g m c cácồ ả
tr ng h p hàng hoá, d ch v dùng đ khuy n m i, qu ng cáo, hàng m u; hàng hoá,ườ ợ ị ụ ể ế ạ ả ẫ
d ch v dùng đ cho, bi u, t ng, trao đ i, tr thay l ng cho ng i lao đ ng và tiêuị ụ ể ế ặ ổ ả ươ ườ ộ
dùng n i b (tr hàng hoá luân chuy n n i b đ ti p t c quá trình s n xu t); xu tộ ộ ừ ể ộ ộ ể ế ụ ả ấ ấ
hàng hoá d i các hình th c cho vay, cho m n ho c hoàn tr hàng hoá. ướ ứ ượ ặ ả
- N i dung trên hóa đ n ph i đúng n i dung nghi p v kinh t phát sinh;ộ ơ ả ộ ệ ụ ế
không đ c t y xóa, s a ch a; ph i dùng cùng màu m c, lo i m c không phai, khôngượ ẩ ử ữ ả ự ạ ự
s d ng m c đ ; ch s và ch vi t ph i liên t c, không ng t quãng, không vi tử ụ ự ỏ ữ ố ữ ế ả ụ ắ ế
ho c in đè lên ch in s n và g ch chéo ph n còn tr ng (n u có). Tr ng h p hoá đ nặ ữ ẵ ạ ầ ố ế ườ ợ ơ
t in ho c hoá đ n đ t in đ c l p b ng máy tính n u có ph n còn tr ng trên hoáự ặ ơ ặ ượ ậ ằ ế ầ ố
đ n thì g ch chéo b ng bút m c, lo i m c không phai, không s d ng m c đ .ơ ạ ằ ự ạ ự ử ụ ự ỏ
- Hoá đ n đ c l p m t l n thành nhi u liên. ơ ượ ậ ộ ầ ề N i dung l p trênộ ậ hóa đ n ph iơ ả
đ c th ng nh t trên các liên hóa đ n có cùng m t s . ượ ố ấ ơ ộ ố
- Hoá đ n đ c l p theo th t liên t c t s nh đ n s l n.ơ ượ ậ ứ ự ụ ừ ố ỏ ế ố ớ
b. Cách l p m t s tiêu th c c th trên hoá đ n ậ ộ ố ứ ụ ể ơ
* Tiêu th c “Ngày tháng năm” l p hóa đ nứ ậ ơ
- Ngày l p hóa đ n đ i v i bán hàng hoá là th i đi m chuy n giao quy n sậ ơ ố ớ ờ ể ể ề ở
h u ho c quy n s d ng hàng hoá cho ng i mua, không phân bi t đã thu đ c ti nữ ặ ề ử ụ ườ ệ ượ ề
hay ch a thu đ c ti n. ư ượ ề
- Ngày l p hóa đ n đ i v i cung ng d ch v là ngày hoàn thành vi c cungậ ơ ố ớ ứ ị ụ ệ
ng d ch v , không phân bi t đã thu đ c ti n hay ch a thu đ c ti n. Tr ng h pứ ị ụ ệ ượ ề ư ượ ề ườ ợ
t ch c cung ng d ch v th c hi n thu ti n tr c ho c trong khi cung ng d ch vổ ứ ứ ị ụ ự ệ ề ướ ặ ứ ị ụ
thì ngày l p hóa đ n là ngày thu ti n. ậ ơ ề
- Ngày l p hoá đ n đ i v i ho t đ ng cung c p đi n sinh h at, n c sinhậ ơ ố ớ ạ ộ ấ ệ ọ ướ
ho t, d ch v vi n thông, d ch v truy n hình th c hi n ch m nh t không quá b y (7)ạ ị ụ ễ ị ụ ề ự ệ ậ ấ ả
ngày k ti p k t ngày ghi ch s đi n, n c tiêu th trên đ ng h ho c ngày k tế ế ể ừ ỉ ố ệ ướ ụ ồ ồ ặ ế
thúc kỳ quy c đ i v i vi c cung c p d ch v vi n thông, truy n hình. Kỳ quy cướ ố ớ ệ ấ ị ụ ễ ề ướ
đ làm căn c tính l ng hàng hoá, d ch v cung c p căn c tho thu n gi a đ n vể ứ ượ ị ụ ấ ứ ả ậ ữ ơ ị
cung c p d ch v vi n thông, truy n hìnhấ ị ụ ễ ề v i ng i mua.ớ ườ
- Ngày l p hóa đ n đ i v i xây d ng, l p đ t là th i đi m nghi m thu, bànậ ơ ố ớ ự ắ ặ ờ ể ệ
giao công trình, h ng m c công trình, kh i l ng xây d ng, l p đ t hoàn thành,ạ ụ ố ượ ự ắ ặ
không phân bi t đã thu đ c ti n hay ch a thu đ c ti n. ệ ượ ề ư ượ ề