H ng Yên (thành ph )ư ố
Thành ph ốH ng Yênư là t nh lỉ ỵ c a ủt nhỉ H ng Yênư.
Thành ph n m ố ằ ở phía Nam c a t nh, bên b trái (bủ ỉ ờ ờ
B c) ắsông H ngồ.
Thành ph H ng Yên đ c thành l p trên c s toànố ư ượ ậ ơ ở
b di n tích t nhiên, dân s và các đ n v hànhộ ệ ự ố ơ ị
chính tr c thu c c a th xã H ng Yên theo Ngh đ nhự ộ ủ ị ư ị ị
s 04/NĐ - CP ngày 19/01/2009 c a Th t ngố ủ ủ ướ
Chính ph Vi t Nam - Nguy n T n Dũng.ủ ệ ễ ấ
Đ a lýị
•Thành phố H ng Yên giáp v i ư ớ huy nệ Kim
Đ ngộ ởphía B cắ, Tiên Lữ ởphía Đông. Sông
H ng làm ranh gi i t nhiên gi a thành phồ ớ ự ữ ố
H ng Yên v i các huy n ư ớ ệ Lý Nhân và Duy
Tiên c a t nh ủ ỉ Hà Nam b Nam sông H ng.ở ờ ồ
Qu c l 38ố ộ v i ớc u Yên L nhầ ệ n i thành phố ố
H ng Yên v i ư ớ qu c l 1ố ộ .
•Di n tích: 46,80 km² (4.685,51 ha) ệ
•Dân s : 121.486 ng i (2008) ố ườ
L ch sị ử
Khu v c Ph Hi n n m trên vùng đ t thành ph H ng Yên ngày nay vào th k 16,ự ố ế ằ ấ ố ư ế ỷ 17
đã t ng là l s c a tr n ừ ỵ ở ủ ấ S n Namơ (ngày nay bao g m toàn b ho c m t ph n đ aồ ộ ặ ộ ầ ị
ph n các t nh: ậ ỉ H ng Yênư, Hà Nam, Nam Đ nhị, Thái Bình, Ninh Bình, Hà Tây(cũ)).
Đi u này đã đ c xác nh n qua các th t ch c c a Vi t Nam. ề ượ ậ ư ị ổ ủ ệ [1].
T tháng 10 năm 1831, vua Minh M ng th c hi n m t cu c c i cách hành chính l nừ ạ ự ệ ộ ộ ả ớ
trên toàn lãnh th Vi t Nam, trong đó có vi c xóa b các đ n v t ng, tr n,... và chiaổ ệ ệ ỏ ơ ị ổ ấ
đ t c n c thành 30 t nh. T nh H ng Yên theo đó đ c thành l p, l s c a t nh đ cặ ả ướ ỉ ỉ ư ượ ậ ỵ ở ủ ỉ ượ
đóng khu v c Xích Đ ng (ph ng Lam S n - thành ph H ng Yên ngày nay). ở ự ằ ườ ơ ố ư [2].
Sau Cách m ng Tháng Tám - 1945, th xã H ng Yên ti p t c đ c chính quy n cáchạ ị ư ế ụ ượ ề
m ng ch n làm l s c a t nh H ng Yên.ạ ọ ỵ ở ủ ỉ ư
Năm 1968, hai t nh H ng Yên và H i D ng h p nh t thành t nh H i H ng, l s c aỉ ư ả ươ ợ ấ ỉ ả ư ỵ ở ủ
t nh m i đ c đ t t i th xã H i D ng (nay là thành ph H i D ng), th xã H ngỉ ớ ượ ặ ạ ị ả ươ ố ả ươ ị ư
Yên t m th i m t đi v th trung tâm c a c t nh, cùng v i hoàn c nh kinh t khó khănạ ờ ấ ị ế ủ ả ỉ ớ ả ế
Thành ph H ng Yênố ư
Đ a lýị
Tr s ụ ở y banỦ
Nhân dân:
76, đ ng Tr ngườ ư
Tr c, TP.H ng Yênắ ư
V trí:ị
Di n tích:ệ46,80 (2008) km²
S ph ng/xã:ố ườ {{{Ph ng}}}ườ
Dân số
S dân:ố121.486 ng iườ
(2008)
- Nông thôn %
- Thành thị %
M t đ :ậ ộ 2596 ng i/km²ườ
Thành ph nầ
dân t c:ộCh y u là ủ ế Vi tệ
Hành chính
Ch t ch ủ ị H iộ
đ ng nhân dânồ:
Ch t ch ủ ị yỦ
ban nhân dân:Đ Xuân Tuyênỗ
Thông tin khác
Đi n tho i trệ ạ ụ
s :ở
S fax tr s :ố ụ ở
Đ a ch m ng:ị ỉ ạ
c a c n c trong th i gian đó và đi u ki n giao thông không thu n l i, th xã H ngủ ả ướ ờ ề ệ ậ ợ ị ư
Yên m t đi khá nhi u c h i đ phát tri n.ấ ề ơ ộ ể ể
Tình tr ng này ch đ c gi i quy t t ngày 06/11/1996, khi Qu c h i ra ngh quy tạ ỉ ượ ả ế ừ ố ộ ị ế
chia tách t nh H i H ng thành hai t nh H i D ng và H ng Yên nh tr c. Cùng v iỉ ả ư ỉ ả ươ ư ư ướ ớ
s "l t xác" c a t nh H ng Yên, th xã H ng Yên cũng ngày càng l n m nh.ự ộ ủ ỉ ư ị ư ớ ạ
Ngày 17/7/2007, th xã H ng Yên đ c B Xây d ng công nh n là đô th lo i III theoị ư ượ ộ ự ậ ị ạ
quy t đ nh 1012/QD-BXD.ế ị [3] Ngày 19/01/2009, th t ng chính ph Nguy n T nủ ướ ủ ễ ấ
Dũng đã ra Ngh đ nh 04/NĐ - CP thành l p thành ph H ng Yên tr c thu c t nh H ngị ị ậ ố ư ự ộ ỉ ư
Yên trên c s di n tích, dân s c a th xã H ng Yên cũ, m ra m t th i kỳ phát tri nơ ở ệ ố ủ ị ư ở ộ ờ ể
m i cho thành ph H ng Yên.ớ ố ư
Thành ph H ng Yên còn đ c g i là ố ư ượ ọ Ph Hi nố ế .
Hành chính
Thành ph có 7 ốph ngườ : Lam S n, Lê L i, Quang Trung, Hi n Nam, Minh Khai, H ngơ ợ ế ồ
Châu, An T o và 5 ảxã: B o Khê, Trung Nghĩa, Liên Ph ng, H ng Nam, Qu ng Châu.ả ươ ồ ả
Ph Hi nố ế , th ng c ng s m u t c a Vi t Nam h i ươ ả ầ ấ ủ ệ ồ th k 16ế ỷ và 17, n m trong thànhằ
ph H ng Yên.ố ư
Kinh tế
Nh ng năm qua, t nh và thành ph H ng Yên tăng c ng đ u t c i t o h th ng cữ ỉ ố ư ườ ầ ư ả ạ ệ ố ơ
s h t ng nh : giao thông, c u c ng… Đ c bi t, s ki n c u Yên L nh, c u Tri uở ạ ầ ư ầ ả ặ ệ ự ệ ầ ệ ầ ề
D ng n i hai b sông H ng, sông Lu c đ c thông xe, tuy n qu c l 38, 39 đ cươ ố ờ ồ ộ ượ ế ố ộ ượ
nâng c p, c i t o đã t o m ch n i giao thông quan tr ng gi a các t nh thành ph vùngấ ả ạ ạ ạ ố ọ ữ ỉ ố
kinh t tr ng đi m phía B c, giúp H ng Yên nâng cao s c hút đ u t . Đ n nay, đã cóế ọ ể ắ ư ứ ầ ư ế
26 d án công nghi p, d ch v đ u t vào đ a bàn thành ph , nhi u doanh nghi p đãự ệ ị ụ ầ ư ị ố ề ệ
không ng ng đ u t m r ng s n xu t, đ i m i thi t b , công ngh , ho t đ ng s nừ ầ ư ở ộ ả ấ ổ ớ ế ị ệ ạ ộ ả
xu t, kinh doanh đ t hi u qu khá nh : Công ty c ph n may H ng Yên, Công ty mayấ ạ ệ ả ư ổ ầ ư
Ph Hi n… Giá tr s n xu t công nghi p c a th xã năm 2008 đ t 560,479 t đ ng.ố ế ị ả ấ ệ ủ ị ạ ỷ ồ
Năm 2008, giá tr th ng m i - d ch v đ t 1.455 t đ ng, t ng m c bán l , doanh thuị ươ ạ ị ụ ạ ỷ ồ ổ ứ ẻ
d ch v đ t 693 t đ ng. ị ụ ạ ỷ ồ [4].
Giao thông
Ho t đ ng v n t i hàng năm ph c v cho trên 3,5 tri u l t khách, g n 800 nghìn t nạ ộ ậ ả ụ ụ ệ ượ ầ ấ
hàng hoá, doanh thu v n t i năm 2008 đ t g n 82 t đ ng. ậ ả ạ ầ ỷ ồ [5].
TP. H ng Yên đ c k t n i v i các t nh, thành khác qua các qu c l :ư ượ ế ố ớ ỉ ố ộ
•Qu c l 38A: TP.B c Ninh - H i D ng (H.C m Giàng) - TP.H ng Yên - Hàố ộ ắ ả ươ ẩ ư
Nam (Kim B ng). ả
•Qu c l 38B: TP.H ng Yên - TP.H i D ng. ố ộ ư ả ươ
•Qu c l 39A: TP.H ng Yên - Ph N i (Qu c l 5A). ố ộ ư ố ố ố ộ
•Qu c l 39B: TP.H ng Yên - Thái Bình (H.Thái Th y). ố ộ ư ụ
M t s tuy n xe bus liên t nh ch y qua đ a bàn TP.H ng Yên:ộ ố ế ỉ ạ ị ư
•Tuy n 205: BX.L ng Yên (Hà N i)- Gia Lâm - Ph N i - TP.H ng Yên. ế ươ ộ ố ố ư
•Tuy n 206: TP.H i D ng - H.Thanh Mi n (H i D ng) - TP.H ng Yên. ế ả ươ ệ ả ươ ư
•Tuy n 209: BX.Giáp Bát (Hà N i) - Đ ng Văn (Hà Nam) - c u Yên L nh -ế ộ ồ ầ ệ
TP.H ng Yên. ư
•Tuy n 216: TP.H i D ng - H.Ân Thi (H ng Yên) - TP.H ng Yên. ế ả ươ ư ư
C u Yên L nhầ ệ
Thành ph còn có c u Yên L nh, đây là cây c u bê-tông l n nh t đ c b c qua sôngố ầ ệ ầ ớ ấ ượ ắ
H ng, n i 2 t nh H ng Yên và Hà Nam. C u n m trên Qu c l 38 và có chi u dài h nồ ố ỉ ư ầ ằ ố ộ ề ơ
2,2 km, trong đó, ph n c u chính dài g n 900m, đ ng d n dài h n 1.300m, t ng m cầ ầ ầ ườ ẫ ơ ổ ứ
đ u t 338,3 t đ ng. C u cũng là công trình đ u tiên phía B c áp d ng ph ng th cầ ư ỉ ồ ầ ầ ở ắ ụ ươ ứ
đ u t BOT (xây d ng - kinh doanh - chuy n giao) nh m huy đ ng ngu n v n ngoàiầ ư ự ể ằ ộ ồ ố
ngân sách Nhà n c ph c v phát tri n h t ng giao thông, giúp gi i quy t tình tr ngướ ụ ụ ể ạ ầ ả ế ạ
khó khăn trong ngân sách Nhà n c. C u Yên L nh khi hoàn thành đã t o nhi u d uướ ầ ệ ạ ề ấ
n đ c bi t. Đó là các ph ng ti n giao thông có th đi th ng t H i Phòng, Qu ngấ ặ ệ ươ ệ ể ẳ ừ ả ả
Ninh t i qu c l 1 đ vào Nam và ng c l i mà không ph i qua Hà N i. Đi u nàyớ ố ộ ể ượ ạ ả ộ ề
không ch t o thu n l i cho ph ng ti n mà còn giúp gi m ách t c giao thông cho thỉ ạ ậ ợ ươ ệ ả ắ ủ
đô. Bên c nh đó, cây c u t o thu n l i h n cho hai t nh Hà Nam và H ng Yên phátạ ầ ạ ậ ợ ơ ỉ ư
tri n kinh t xã h i, nh t là thu hút v n đ u t vào các khu công nghi p trên đ a bàn.ể ế ộ ấ ố ầ ư ệ ị
Y tế
Giáo d cụ
Trên đ a bàn H ng Yên có tr ng ị ư ườ Cao đ ng S ph m H ng Yênẳ ư ạ ư , tr ng ườ THPT chuyên
H ng Yênư, tr ng ườ Đ i h c Chu Văn Anạ ọ ,... Và đ c bi t là Tr ng Đ i h c S ph mặ ệ ườ ạ ọ ư ạ
K thu t H ng Yên, ngôi tr ng đ i h c m i thành l p đã và đang là ngu n cung c pỹ ậ ư ườ ạ ọ ớ ậ ồ ấ
nhân tài ch t l ng cao trong các lĩnh v c ch ch t c n thi t cho s phát tri n c aấ ượ ự ủ ố ầ ế ự ể ủ
H ng Yên nói riêng và c n c nói chung.ư ả ướ
Du l chị
Ti m năng d ch v du l ch cũng ngày càng đ c các doanh nghi p khai thác hi u qu .ề ị ụ ị ượ ệ ệ ả
Thành ph hi n có 6 doanh nghi p ho t đ ng trên lĩnh v c khách s n, nhà hàng, nhi uố ệ ệ ạ ộ ự ạ ề
d án có giá tr đ u t l n nh : Trung tâm h i ngh qu c t S n nam Plaza, Khách s nự ị ầ ư ớ ư ộ ị ố ế ơ ạ
Ph Hi n, Khách s n Thái Bình…. Cùng v i qu n th di tích Ph Hi n v i 128 di tích,ố ế ạ ớ ầ ể ố ế ớ
l h i văn hoá dân gian Ph Hi n đang đ c khôi ph c, tôn t o, thu hút du khách đ nễ ộ ố ế ượ ụ ạ ế
v i ho t đ ng du l ch tâm linh. Hàng năm thành ph đón hàng tri u l t khách trong vàớ ạ ộ ị ố ệ ượ
ngoài n c, doanh thu khách s n, nhà hàng và d ch v du l ch đ t trên 100 t đ ng.ướ ạ ị ụ ị ạ ỷ ồ
Đ t o nên nh ng đi m nh n phát tri n th ng m i d ch v , l u gi , phát huy nh ngể ạ ữ ể ấ ể ươ ạ ị ụ ư ữ ữ
b n s c c a thành ph v n h ng th nh, yên bình, các c p, ngành c a t nh đang chungả ắ ủ ố ố ư ị ấ ủ ỉ
tay đ u t tôn t o qu n th di tích Ph Hi n, c ng đón khách và đ c bi t là khu chầ ư ạ ầ ể ố ế ả ặ ệ ợ
Ph Hi n. Hi n thành ph đang xúc ti n đ u t xây d ng khu đô th Đ i h c và trungố ế ệ ố ế ầ ư ự ị ạ ọ
tâm d ch v th ng m i t ng h p, khu mua s m, ngh d ng, chăm sóc s c khoị ụ ươ ạ ổ ợ ắ ỉ ưỡ ứ ẻ
b ng nh ng s n v t v n có c a H ng Yên. ằ ữ ả ậ ố ủ ư [6].
M t s đ c s n c a TP.H ng Yên: Nhãn l ng, m t ong, long nhãn, h t sen, búnộ ố ặ ả ủ ư ồ ậ ạ
thang,...
Bách khoa toàn th m Wikipediaư ở