YOMEDIA
ADSENSE
HƯỚNG DẪN QUẢN LÝ THỰC HIỆN DỰ ÁN PHẦN 3
172
lượt xem 95
download
lượt xem 95
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Bổ nhiệm giám đốc dự án là yếu tố vô cùng quan trọng đối với sự thành công của dự án, và điều quan trọng là giám đốc dự án được bổ nhiệm phải làm việc theo chế độ chính nhiệm. Giám đốc dự án có thể được bổ nhiệm từ nhiều nguồn
AMBIENT/
Chủ đề:
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: HƯỚNG DẪN QUẢN LÝ THỰC HIỆN DỰ ÁN PHẦN 3
- IV. Gi¸m ®èc dù ¸n 66. Bæ nhiÖm Gi¸m ®èc dù ¸n lµ yÕu tè v« cïng quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña dù ¸n, vµ ®iÒu quan träng lµ Gi¸m ®èc dù ¸n ®îc bæ nhiÖm ph¶i lµm viÖc theo chÕ ®é chÝnh nhiÖm. Gi¸m ®èc dù ¸n cã thÓ ®îc bæ nhiÖm tõ nhiÒu nguån - mét c¸n bé lµm viÖc thêng xuyªn trong ®¬n vÞ thùc hiÖn; mét c¸n bé lµ thµnh viªn thêng xuyªn cña nhãm qu¶n lý dù ¸n trong ®¬n vÞ thùc hiÖn hay trong phßng ban hay tæ chøc kh¸c cña ®¬n vÞ vay vèn; mét c¸ nh©n do ®¬n vÞ thùc hiÖn thuª riªng tõ bªn ngoµi chÝnh phñ; hoÆc mét nhµ t vÊn bªn ngoµi hay c«ng ty t vÊn chuyªn vÒ qu¶n lý dù ¸n (vµ còng cã thÓ chuyªn vÒ ®iÒu hµnh vµ duy tr× c¸c trang thiÕt bÞ). Sau khi hoµn thµnh dù ¸n, Gi¸m ®èc dù ¸n chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn dù ¸n cã thÓ trë thµnh gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c¸c c¬ së thiÕt bÞ cña dù ¸n. A. Chøc n¨ng vµ tr¸ch nhiÖm cña Gi¸m ®èc dù ¸n 67. Lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn vµ hoµn thµnh dù ¸n ®óng thêi h¹n, trong ph¹m vi ng©n s¸ch vµ theo ®óng c¸c yªu cÇu ho¹t ®éng kÜ thuËt, Gi¸m ®èc dù ¸n sÏ ph¶i cã ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm díi ®©y: 1. LËp kÕ ho¹ch dù ¸n. Hoµn thµnh kÕ ho¹ch thùc hiÖn chi tiÕt cuèi cïng. 2. §iÒu phèi dù ¸n. Phèi hîp tÊt c¶ nh÷ng ngêi tham gia dù ¸n, nhµ t vÊn, nhµ cung cÊp vµ nhµ thÇu x©y dùng/l¾p ®Æt vµo mét nhãm lµm viÖc cã sù phèi hîp tèt. 3. TuyÓn nh©n sù vµ ®µo t¹o. TuyÓn nh©n sù ®Ó cung cÊp nh©n viªn cho ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n, vµ tiÕn hµnh ®µo t¹o khi cÇn. 4. Thùc hiÖn dù ¸n. Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng thùc hiÖn dù ¸n kh¸c nhau. 5. KiÓm so¸t vµ lËp b¸o c¸o qu¶n lý dù ¸n. Thùc hiÖn c¸c hÖ thèng kiÓm so¸t chi phÝ, lÞch tr×nh, ho¹t ®éng kÜ thuËt vµ thñ tôc lËp b¸o c¸o. 6. Phèi hîp hay liªn kÕt. X©y dùng c¸c thñ tôc phèi hîp vµ hîp t¸c víi c¸c ®¬n vÞ vµ c¸c bªn kh¸c tham gia dù ¸n hoÆc chÞu ¶nh hëng cña dù ¸n, bao gåm chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng, nh÷ng nhãm t nh©n vµ nh÷ng ngêi sö dông cuèi cïng. 7. Qu¶n lý xung ®ét. Gi¶i quyÕt xung ®ét gi÷a nh÷ng bªn tham gia dù ¸n. 8. Qu¶n lý sù thay ®æi. KiÓm so¸t nh÷ng thay ®æi trong dù ¸n, tiÕp nhËn vµ xö lý c¸c yªu cÇu thay ®æi, th«ng b¸o cho tÊt c¶ nh÷ng bªn tham gia dù ¸n vÒ nh÷ng thay ®æi ®îc phÐp. 9. Qu¶n lý tµi chÝnh dù ¸n. Tæ chøc cung cÊp kinh phÝ kÞp thêi, kiÓm so¸t chi phÝ, duy tr× hÖ thèng kÕ to¸n hiÖu qu¶. 10. Thùc hiÖn ®óng theo c¸c quy ®Þnh cña hiÖp ®Þnh vay vèn. §¶m b¶o lµm ®óng theo tÊt c¶ yªu cÇu vµ ®iÒu kho¶n trong hiÖp ®Þnh vay. 11. ChuyÓn giao vµ thuª vËn hµnh dù ¸n. ChuÈn bÞ c¸c thñ tôc vµ nguån lùc cho viÖc chuyÓn giao c¸c c¬ së cña dù ¸n khi hoµn thµnh. 17
- B. Nh÷ng phÈm chÊt cña mét Gi¸m ®èc dù ¸n tèt 68. Mét Gi¸m ®èc dù ¸n tèt cÇn cã cµng nhiÒu phÈm chÊt c¸ nh©n díi ®©y cµng tèt: cã mèi quan hÖ con ngêi vµ kh¶ n¨ng l·nh ®¹o tèt; cã ý thøc c«ng b»ng; cã kh¶ n¨ng hy sinh quyÒn lîi riªng; cã kinh nghiÖm thµnh c«ng trong qu¶n lý nh÷ng dù ¸n t¬ng tù; cã c¸ch nh×n chiÕn lîc vÒ dù ¸n; cã hiÓu biÕt tèt vÒ c¸c nguyªn t¾c, c«ng cô vµ kü thuËt qu¶n lý dù ¸n; b¶n th©n c¸ nh©n cã quan t©m tíi viÖc qu¶n lý dù ¸n; cã kh¶ n¨ng bao qu¸t t×nh h×nh vµ biÕt giao tr¸ch nhiÖm; cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t nh÷ng t×nh huèng khã kh¨n vµ phøc t¹p mét c¸ch hiÖu qu¶; s½n sµng ®èi mÆt víi rñi ro, ra quyÕt ®Þnh, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c quyÕt ®Þnh. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn n¨ng næ, trung thùc, kh«ng sî ®Êu tranh, chÝn ch¾n, nghÞ lùc, cã kh¶ n¨ng truyÒn ®¹t tèt, th«ng minh, s¸ng suèt, ®¸ng tin cËy, trung thµnh, vµ, mét yÕu tè cuèi cïng nhng kh«ng kÐm phÇn quan träng, khoÎ m¹nh vÒ thÓ x¸c vµ kh«ng bÞ bÖnh tËt ®Ó cã thÓ thùc hiÖn nhiÖm vô vµ ®¸p øng nh÷ng thö th¸ch cña c«ng viÖc. 18
- V. Qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n 69. PhÇn nµy tr×nh bµy vÒ c¸c ho¹t ®éng cña Gi¸m ®èc dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ trong viÖc chuÈn bÞ thùc hiÖn dù ¸n; hoµn thµnh c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó kho¶n vay cã hiÖu lùc; thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kho¶n cho vay; mua s¾m hµng ho¸ vµ dÞch vô; gi¸m s¸t c«ng viÖc cña c¸c nhµ t vÊn; gi¸m s¸t phÇn viÖc x©y dùng; kiÓm so¸t chi phÝ, lÞch tr×nh vµ kÕt qu¶ kÜ thuËt; nhËn kinh phÝ gi¶i ng©n kho¶n vay; kiÓm so¸t nh÷ng thay ®æi cña dù ¸n vµ phèi hîp víi c¸c tæ chøc bªn ngoµi. A. ChuÈn bÞ thùc hiÖn dù ¸n 70. Khi b¾t ®Çu giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n, Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i thµnh lËp v¨n phßng dù ¸n, tæ chøc bé m¸y c¸n bé qu¶n lý dù ¸n vµ ph©n c«ng nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm, x©y dùng c¸c hÖ thèng th«ng tin vµ kÕ to¸n, vµ cã c¸c hµnh ®éng thÝch hîp ®Ó khëi ®éng c¸c ho¹t ®éng dù ¸n kh¸c nhau. 1. Tæ chøc V¨n phßng qu¶n lý dù ¸n 71. NÕu cã thÓ, nªn ®Æt V¨n phßng qu¶n lý dù ¸n (PMO) ngay t¹i ®Þa ®iÓm thùc hiÖn cña dù ¸n. Trong trêng hîp kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc do c«ng trêng dù ¸n n»m ë vÞ trÝ hÎo l¸nh th× nªn xem xÐt ®Æt v¨n phßng dù ¸n ë thµnh phè gÇn nhÊt, n¬i cã chç ¨n ë, dÞch vô c«ng céng, c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ th«ng tin liªn l¹c. NÕu cã nhiÒu ®iÓm dù ¸n sÏ thµnh lËp v¨n phßng chi nh¸nh ë mçi ®iÓm. §iÒu quan träng lµ V¨n phßng dù ¸n vµ c¸n bé cña v¨n phßng ph¶i s½n sµng tiÕp cËn ®iÓm dù ¸n vµ ph¶i cã ®ñ c¸c dÞch vô vµ ph¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c cÇn thiÕt cho dù ¸n. 72. V¨n phßng dù ¸n cÇn cã ®ñ c¸c ph¬ng tiÖn cho nhu cÇu lµm viÖc cña nh©n viªn. V¨n phßng ph¶i réng r·i ®Ó cã chç dïng gi¸ vÏ, cã phßng héi th¶o kÝn, phßng lµm viÖc riªng cho Gi¸m ®èc dù ¸n, phßng häp kÝn, cã khu ®ùng hå s¬ v¨n phßng, khu vùc cÊt gi÷ c¸c ®å dïng v¨n phßng vµ thiÕt bÞ v¨n phßng vµ dông cô ®i hiÖn trêng, phßng thö nghiÖm nÕu cÇn, phßng in Ên, phßng th«ng tin vµ c¸c kho¶ng trèng trªn têng ®Ó treo ®å thÞ, biÓu ®å, lÞch tr×nh vµ b¶ng tin. CÇn cung cÊp cho V¨n phßng dù ¸n ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sinh ho¹t vµ lµm viÖc víi chÊt lîng tèt nh ®iÒu hoµ kh«ng khÝ hay lß sëi, níc, ®iÖn, ¸nh s¸ng vµ tho¸t níc. CÇn cã c¸c khu vùc ®ç xe vµ khu vùc cÊt ®å chung nÕu cÇn. Cã c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ nhµ cöa, xe cé vµ khu vùc kho phßng chèng ch¸y vµ t¸c ®éng cña c¸c ®iÒu kiÖn thêi tiÕt bÊt lîi nh giã, ma, bôi vµ lò lôt. Tæ chøc b¶o vÖ c¸c ph¬ng tiÖn v¨n phßng, thiÕt bÞ, hå s¬, khu vùc kho vµ ph¬ng tiÖn ®i l¹i chèng trém c¾p, c¸c hµnh ®éng ph¸ ho¹i vµ sù th©m nhËp cña nh÷ng ngêi l¹. Ngoµi ra còng cÇn s¾p xÕp ®Ó b¶o vÖ søc khoÎ cho c¸n bé vµ nh©n viªn dù ¸n, nh tiªm chñng vµ dÞch vô y tÕ, kÓ c¶ s¬ cøu vµ cÊp cøu. CÇn chuÈn bÞ s½n c¸c thiÕt bÞ b¶o vÖ c¸ nh©n ®Æc biÖt (quÇn ¸o vµ thiÕt bÞ) cho c¸n bé v¨n phßng dù ¸n khi cÇn thiÕt. 2. TuyÓn chän vµ ®µo t¹o nh©n sù cho dù ¸n 73. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn tuyÓn dông chØ nh÷ng nh©n sù cã ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ nªn tr¸nh, trong ph¹m vi cã thÓ, c¸c ¸p lùc buéc tuyÓn nh÷ng ngêi kh«ng cã chuyªn m«n cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, ngay c¶ khi ®· cã c¸c c¸n bé ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n vÉn cÇn tæ chøc nh÷ng buæi nãi chuyÖn ®Þnh híng hay ®µo t¹o nh»m n©ng cao kü 19
- n¨ng cña hä trong nh÷ng lÜnh vùc chuyªn m«n nhÊt ®Þnh. Mét trong nh÷ng ®iÓm v« cïng quan träng lµ c¸n bé cña v¨n phßng dù ¸n ph¶i lµm viÖc theo chÕ ®é chÝnh nhiÖm trong suèt giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n. 74. C¸c c¸ch s¾p xÕp c¸n bé cho v¨n phßng dù ¸n thêng lµ ®iÒu ®éng nh©n sù biªn chÕ trong ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n hay trong c¸c ®¬n vÞ kh¸c cña bªn vay vèn trong thêi gian dù ¸n, hoÆc trùc tiÕp thuª c¸n bé ®Þa ph¬ng hay chuyªn gia níc ngoµi ®Ó lµm c¸n bé thêng xuyªn hoÆc theo hîp ®ång thuª t¹m thêi víi thêi h¹n x¸c ®Þnh. N¨ng lùc kü thuËt ph¶i lµ tiªu chuÈn chÝnh trong viÖc lùa chän c¸n bé vµ ph¶i biÕt c¸ch ph©n c«ng nh©n sù vµo nh÷ng vÞ trÝ c«ng viÖc mµ hä cã thÓ sö dông toµn bé tµi n¨ng vµ n¨ng lùc cña m×nh. 75. Nªn t×m hiÓu kü nhu cÇu ®µo t¹o vµ nÕu cÇn, thùc hiÖn viÖc nµy tríc khi nh÷ng ngêi sÏ ®îc ®µo t¹o bÞ c«ng viÖc cho¸n hÕt thêi giê. Cã thÓ thùc hiÖn viÖc ®µo t¹o díi c¸c h×nh thøc nh göi ®i ®µo t¹o chÝnh thøc t¹i trêng líp hoÆc ®µo t¹o t¹i chç do nh÷ng c¸n bé cã kh¶ n¨ng vµ ®ñ chuyªn m«n thùc hiÖn. ChÊt lîng ®µo t¹o cßn cã thÓ ®îc n©ng cao thªm b»ng c¸ch cö c¸n bé tham dù c¸c cuéc héi th¶o, líp häc hay c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o kh¸c do nh÷ng tæ chøc cã chuyªn m«n thÝch hîp víi nhu cÇu ®µo t¹o tiÕn hµnh. 3. X¸c ®Þnh vµ ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm cho c¸n bé v¨n phßng dù ¸n 76. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn ®Þnh râ chøc n¨ng vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bé phËn kh¸c nhau trong v¨n phßng dù ¸n còng nh cña nh÷ng c¸n bé, nh©n viªn chñ chèt. Phô lôc 5 giíi thiÖu mét vµi vÝ dô vÒ chøc n¨ng cña c¸n bé v¨n phßng dù ¸n. Ngoµi ra, nªn cã m« t¶ c«ng viÖc cho tõng vÞ trÝ trong ®éi ngò c¸n bé cña v¨n phßng dù ¸n vµ c¸c chøc n¨ng, tr¸ch nhiÖm vµ m« t¶ c«ng viÖc nµy ph¶i ®îc in trong tµi liÖu híng dÉn thñ tôc dù ¸n vµ cÇn cËp nhËt hay hiÖu chØnh thêng xuyªn theo sù thay ®æi cña t×nh h×nh chung. Ph¹m vi quyÒn quyÕt ®Þnh cña tõng c¸n bé còng cÇn ®îc x¸c ®Þnh râ trong tµi liÖu híng dÉn thñ tôc dù ¸n. 4. X©y dùng hÖ thèng ghi chÐp, lu tr÷ cho dù ¸n 77. §ång thêi víi sù thµnh lËp v¨n phßng dù ¸n, Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i x©y dùng vµ ®a vµo sö dông hÖ thèng, thñ tôc ghi chÐp vµ lu tr÷ c¸c hå s¬ hµnh chÝnh cña dù ¸n. Phô lôc 7 tr×nh bµy danh s¸ch chi tiÕt mét sè lo¹i giÊy tê, tµi liÖu vµ hå s¬ hµnh chÝnh cÇn lu tr÷ t¹i v¨n phßng dù ¸n trong thêi gian thùc hiÖn dù ¸n. 78. C¸n bé phô tr¸ch hµnh chÝnh dù ¸n cã nhiÖm vô x©y dùng c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cña dù ¸n. §©y sÏ lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn tÊt c¶ th tõ vµ tµi liÖu ®Õn, ®¸nh sè kiÓm tra hay sè tham chiÕu cho tõng tµi liÖu vµ ph©n ph¸t chóng tíi c¸n bé thÝch hîp trong hoÆc ngoµi v¨n phßng dù ¸n. NÕu cÇn, c¸n bé hµnh chÝnh cã thÓ quy ®Þnh ngµy mµ tµi liÖu ph¶i ®îc V¨n phßng dù ¸n xö lý, ghi râ ngµy nµy trªn tµi liÖu, thùc hiÖn vµ theo dâi c¸c bíc tiÕp theo. C¸n bé hµnh chÝnh ph¶i lu«n tù kiÓm tra ®Ó thÊy r»ng c«ng viÖc lu tr÷ ®îc hoµn tÊt: toµn bé c¸c tµi liÖu ®Õn vµ b¶n sao c¸c tµi liÖu göi ®i ®Òu ®îc lu l¹i ®Çy ®ñ. Khi dù ¸n hoµn thµnh, c¸ bé hµnh chÝnh sÏ xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh viÖc huû tõng lo¹i hå s¬ vµ tµi liÖu cña dù ¸n. 79. §Ó kiÓm so¸t viÖc chuyÓn vµ s¾p xÕp tÊt c¶ tµi liÖu dù ¸n, ngêi qu¶n lý hµnh chÝnh nªn x©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng ®¸nh sè tµi liÖu cô thÓ. Khi ®¸nh sè c¸c hå s¬ 20
- vµ tµi liÖu tham chiÕu ®Õn hay liªn quan ®Õn chi phÝ dù ¸n, lÞch tr×nh vµ ph¹m vi - chøng tõ ho¸ ®¬n hay chi tiªu, ®Ò nghÞ thay ®æi ®¬n ®Æt hµng, yªu cÇu mua s¾m, b¸o c¸o nh©n lùc, v.v. - nªn sö dông hÖ thèng m· sè c¸c tµi kho¶n cña dù ¸n- xem thªm Phô lôc 4. §èi víi c¸c th tõ kh¸c, nh yªu cÇu rót tiÒn hay b¸o c¸o dù ¸n, c¸n bé qu¶n lý hµnh chÝnh dù ¸n cÇn lËp hÖ thèng ®¸nh sè sao cho phï hîp. 5. Kinh phÝ cÇn thiÕt cho c¸c c«ng viÖc ban ®Çu 80. C¸c kho¶n kinh phÝ ban ®Çu cÇn cho dù ¸n cã thÓ do bªn vay vèn hay Ng©n hµng cung cÊp. Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i chuÈn bÞ s½n yªu cÇu thùc hiÖn cam kÕt vµ rót kinh phÝ tõ c¶ hai nguån nµy, vµ trong mét sè trêng hîp, tõ c¸c nhµ tµi trî kh¸c. Mét viÖc cÇn lµm kh¸c lµ Gi¸m ®èc dù ¸n xem xÐt l¹i c¸c quy ®Þnh vµ thñ tôc ph©n bæ kinh phÝ ®èi øng cña bªn vay vèn, ®ång thêi c¶ c¸c yªu cÇu vµ thñ tôc rót kho¶n vay tõ Ng©n hµng hay c¸c nhµ tµi trî kh¸c vµ c¸c thñ tôc thanh to¸n chi tiªu cña dù ¸n. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn ®¶m b¶o cã s½n kinh phÝ ®Ó gi¶i ng©n ngay tríc khi tiÕn hµnh bÊt kú c«ng viÖc nµo cÇn ®Õn cam kÕt tµi chÝnh. B. Thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ®Ó kho¶n vay cã hiÖu lùc 81. Kho¶n vay ®îc phª chuÈn kh«ng cã nghÜa lµ ngay lËp tøc cã thÓ rót ®îc tiÒn ®Ó chi tiªu cho dù ¸n; ®iÒu nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc sau khi kho¶n vay cã hiÖu lùc. Muèn kho¶n vay cã hiÖu lùc, hiÖp ®Þnh vay thêng quy ®Þnh bªn vay (kh«ng nhÊt thiÕt lµ tæ chøc thùc hiÖn) ph¶i hoµn thµnh c¸c ®iÒu kiÖn hiÖu lùc cña kho¶n vay trong thêi h¹n x¸c ®Þnh. ViÖc bªn vay kh«ng hoµn thµnh quy ®Þnh cã thÓ dÉn ®Õn kÕt qu¶ Ng©n hµng huû kho¶n vay, trõ khi Ng©n hµng ®· gia h¹n ngµy hoµn thµnh ®iÒu kiÖn hiÖu lùc cña kho¶n vay. MÆc dï nhiÖm vô nµy chñ yÕu thuéc tr¸ch nhiÖm cña bªn vay, Gi¸m ®èc dù ¸n vÉn cÇn gi¸m s¸t c¸c c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh ®Ó lµm cho kho¶n vay cã hiÖu lùc. NÕu xuÊt hiÖn nguy c¬ chËm trÔ, Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i nh¾c nhë nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm liªn quan r»ng mäi sù chËm trÔ ®Òu cã thÓ lµm ¶nh hëng bÊt lîi ®Õn viÖc hoµn thµnh dù ¸n ®óng thêi gian. C. Thuª vµ gi¸m s¸t c«ng viÖc cña c¸c t vÊn 82. Mét thùc tiÔn phæ biÕn lµ ®¬n vÞ thùc hiÖn thuª c¸c t vÊn khi kh«ng cã ®ñ chuyªn m«n ®Ó tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng cô thÓ vµ chi phÝ cho dÞch vô nµy thêng ®îc tÝnh s½n trong kho¶n vay. Trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n, nhµ t vÊn thêng ®îc thuª ®Ó lËp c¸c thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt vµ so¹n th¶o tµi liÖu mêi thÇu, thùc hiÖn hay hç trî c«ng ®o¹n xÐt thÇu, gi¸m s¸t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh d©n sù vµ thùc hiÖn mét sè ho¹t ®éng dù ¸n kh¸c. 83. Gi¸m ®èc dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm x¸c ®Þnh ®óng ph¹m vi dÞch vô cÇn thiÕt, x©y dùng ®iÒu kho¶n tham chiÕu, gi¸m s¸t c«ng viÖc cña nhµ t vÊn vµ nghiÖm thu kÕt qu¶. Gi¸m ®èc dù ¸n sÏ ph¶i quyÕt ®Þnh xem nªn sö dông dÞch vô cña mét nhµ t vÊn ®éc lËp (tù lµm chñ) hay dÞch vô cña c«ng ty t vÊn. Thuª dÞch vô cña t vÊn ®éc lËp cã thÓ nhanh h¬n vµ rÎ h¬n dÞch vô cña c«ng ty t vÊn nhng kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc cña nhµ t vÊn ®éc lËp thêng h¹n chÕ trong chuyªn m«n riªng cña anh ta. H¬n n÷a, c¸c rñi ro nh èm ®au, th¬ng tËt hay c¸c vÊn ®Ò kh¸c cã thÓ ¶nh hëng ®Õn sù tham gia liªn tôc cña nhµ t vÊn c¸ nh©n qua thêi gian dµi. Ngoµi ra, thêng khã ®¸nh gi¸ kü 21
- lìng c«ng viÖc cña nhµ t vÊn ®éc lËp vµ viÖc phèi hîp mét vµi nhµ t vÊn ®éc lËp còng kh«ng ®¬n gi¶n. Víi c¸c c«ng ty t vÊn, mÆc dï chi phÝ thêng ®¾t h¬n vµ mÊt thêi gian h¬n, hä cã kh¶ n¨ng cung cÊp tr×nh ®é chuyªn m«n réng h¬n vµ cung cÊp dÞch vô liªn tôc kÓ c¶ trong trêng hîp t vÊn ®îc giao nhiÖm vô bÞ èm hay kh«ng ®ñ n¨ng lùc; dÔ dµng ®¸nh gi¸ chÊt lîng c«ng viÖc vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cã s½n cña dÞch vô tiÕp tôc trong trêng hîp më réng, kÓ c¶ dÞch vô ë trô së c«ng ty. 84. Trong qu¸ tr×nh thu thËp danh s¸ch nh÷ng t vÊn øng cö, Gi¸m ®èc dù ¸n cã thÓ t×m kiÕm th«ng tin vÒ c¸c t vÊn ®éc lËp hay c«ng ty t vÊn tõ c¸c nguån díi ®©y: 1. Danh môc t vÊn cña Ng©n hµng - tõ danh môc ®¨ng ký nµy Ng©n hµng cã thÓ cung cÊp mét danh s¸ch dµi c¸c c«ng ty t vÊn hay c¸c nhµ t vÊn ®éc lËp cã kinh nghiÖm thÝch hîp; 2. C¸c hiÖp héi nghÒ nghiÖp, nÕu cã, ë níc së t¹i cña bªn vay vµ c¸c níc thµnh viªn cña Ng©n hµng; 3. Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c kü s t vÊn (FIDIC), t¹i hßm th P.O. 86, CH 1000, Lausanne 12 Chailly, Thuþ SÜ; ®iÖn tho¹i: 21-335-003; Telex No: 24698 FIDI CH; vµ 4. C¸c ®¹i sø qu¸n, l·nh sù qu¸n vµ v¨n phßng th¬ng m¹i cña c¸c níc thµnh viªn Ng©n hµng ë níc cña bªn vay. CÇn nhí r»ng chØ c¸c nhµ t vÊn tõ c¸c níc hîp lÖ míi cã thÓ ®îc xem xÐt ®Ó chän cho nh÷ng dù ¸n do Ng©n hµng tµi trî. 1. C¸c thñ tôc lùa chän nhµ t vÊn 85. Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i chuÈn bÞ ®Çy ®ñ cho viÖc tuyÓn chän t vÊn. VÒ vÊn ®Ò nµy, Ng©n hµng cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ vµ ph¶i ®îc thùc hiÖn chÆt chÏ- c¸c quy ®Þnh nµy ®îc tr×nh bµy trong Híng dÉn vÒ sö dông t vÊn cña Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ vµ ®¬n vÞ vay vèn, th¸ng 4 n¨m 1979. Còng cã thÓ tham kh¶o mét Ên phÈm kh¸c cña Ng©n hµng: Híng dÉn cho c¸c ®¬n vÞ sö dông c¸c t vÊn. NÕu c¸c ®¬n vÞ kh«ng thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vµ thñ tôc nµy sÏ dÉn tíi kh¶ n¨ng chËm trÔ khi ®îc Ng©n hµng phª chuÈn hîp ®ång, hoÆc thËm chÝ sÏ khiÕn Ng©n hµng tõ chèi tµi trî. 86. Cã thÓ x¶y ra trêng hîp c¸c thñ tôc vµ quy ®Þnh cña Ng©n hµng m©u thuÉn víi c¸c thñ tôc vµ quy ®Þnh cña bªn vay hay ®¬n vÞ thùc hiÖn. Khi ®ã, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn nç lùc tèi ®a ®Ó t×m ra gi¶i ph¸p chÊp nhËn ®îc, vµ nÕu cÇn, xin sù trî gióp cña nh÷ng ngêi cã tr¸ch nhiÖm cao h¬n. NÕu kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®îc xung ®ét th× ¸p dông c¸c thñ tôc vµ quy ®Þnh cña Ng©n hµng bëi bªn vay ®· chÊp nhËn nh÷ng thñ tôc nµy khi ký kÕt hiÖp ®Þnh vay vèn. 87. C¸c t vÊn ®éc lËp thêng ®îc lùa chän trªn c¬ së tr×nh ®é chuyªn m«n vµ theo mét thñ tôc kh¸ ®¬n gi¶n. Gi¸m ®èc dù ¸n chuÈn bÞ danh s¸ch c¸c øng cö viªn thÝch hîp tõ mét sè níc thµnh viªn cña Ng©n hµng vµ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng còng nh nguyÖn väng tham gia c«ng viÖc cña nh÷ng øng cö viªn nµy. Sau ®ã Gi¸m ®èc dù ¸n chÊm c¸c t vÊn, chñ yÕu b»ng tiªu chuÈn chuyªn m«n vµ tiÕp theo lµ c¸c cuéc ®µm ph¸n gi¸ c¶ víi nhµ t vÊn ®øng ®Çu vµ tiÕp tôc cho ®Õn khi ®¹t ®îc tháa thuËn. H×nh 2 biÓu diÔn c¸c bíc lùa chän c¸c t vÊn ®éc lËp, trong qu¸ tr×nh nµy cÇn chó ý vµo nh÷ng ®iÓm mµ t¹i ®ã Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i ®îc Ng©n hµng phª chuÈn tríc khi tiÕn hµnh bíc tiÕp theo. 22
- H×nh 2. Tr×nh tù lùa chän t vÊn ®éc lËp X©y dùng C¸c ®iÒu kho¶n tham chiÕu (TOR) LËp danh s¸ch c¸c t vÊn cïng So¹n th¶o tr×nh ®é chuyªn hîp ®ång m«n Cã Cã Ng©n hµng phª chuÈn TOR, Danh s¸ch c¸c nhµ t vÊn vµ Dù th¶o Hîp ®ång Göi giÊy mêi thÓ hiÖn nguyÖn väng vµ s½n sµng tham gia ChÊm ®iÓm vµ xÕp h¹ng c¸c t vÊn §µm ph¸n víi t vÊn cao ®iÓm nhÊt Ng©n hµng phª chuÈn hîp ®ång ®· ®µm ph¸n Th«ng b¸o cho Nép hîp ®ång Thùc hiÖn hîp nh÷ng t vÊn ®· ký cho Ng©n ®ång kh«ng ®îc chän hµng 23
- 88. ViÖc lùa chän c¸c c«ng ty t vÊn ®i theo mét tr×nh tù phøc t¹p h¬n bao gåm kiÓm tra chi tiÕt kinh nghiÖm vµ kh¶ n¨ng cña nh÷ng c«ng ty tõ mét danh s¸ch dµi c¸c c«ng ty cã chuyªn m«n vÒ lÜnh vùc ®ang xem xÐt. KÕt qu¶ cña kiÓm tra vµ chän läc lµ mét danh s¸ch ng¾n gåm tõ n¨m ®Õn b¶y c«ng ty cã ph¹m vi ho¹t ®éng ®ñ réng vµ ®îc coi lµ ®ñ ®iÒu kiÖn nhÊt vµ thÝch hîp nhÊt ®Ó ®îc mêi cung cÊp dÞch vô. 89. C¸c c«ng ty trong danh s¸ch ng¾n sÏ ®îc mêi göi ®Ò xuÊt kü thuËt, kh«ng kÌm ®Ò xuÊt vÒ gi¸. §¸nh gi¸ vµ xÕp h¹ng c¸c ®Ò xuÊt kü thuËt dùa trªn c¬ së kü thuËt, c«ng ty xÕp h¹ng nhÊt ®îc mêi ®Õn ®µm ph¸n gi¸ c¶. NÕu kh«ng ®¹t ®îc tháa thuËn nµo, c¸c cuéc ®µm ph¸n sÏ chuyÓn sang c«ng ty xÕp h¹ng ®øng tiÕp theo, vµ cø tiÕp tôc nh vËy. H×nh 3 lµ tr×nh tù lùa chän c«ng ty t vÊn. T¬ng tù nh víi t vÊn ®éc lËp, trong qu¸ tr×nh nµy cÇn lu ý c¸c ®iÓm mµ t¹i ®ã Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i cã sù phª chuÈn cña Ng©n hµng tríc khi tiÕn hµnh c¸c bíc tiÕp theo. Gi¶i thÝch vµ híng dÉn chi tiÕt vÒ viÖc lùa chän c«ng ty t vÊn ®îc nªu trong Phô lôc 9. 2. Gi¸m s¸t c¸c t vÊn 90. RÊt cÇn gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c t vÊn. BÊt kú mét sai sãt nghiªm träng nµo trong ho¹t ®éng cña nhµ t vÊn ®Òu cã thÓ cã ¶nh hëng hÕt søc bÊt lîi ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n sau nµy. C¸c thñ tôc gi¸m s¸t t vÊn cã thÓ bao gåm kiÓm tra trùc tiÕp, tøc lµ xem xÐt l¹i thiÕt kÕ vµ kiÓm tra t¹i chç, hay th«ng qua c¸c cuéc th¶o luËn trong c¸c ®ît ®¸nh gi¸ vµ b¸o c¸o t×nh h×nh ho¹t ®éng cña nhµ t vÊn, vµ ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña t vÊn trong c¸c b¸o c¸o tiÕn ®é ®Þnh kú. CÇn ®Þnh râ c¸n bé chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra c¸c b¸o c¸o cña t vÊn viªn ®Ó c¸c b¸o c¸o ®îc xem xÐt mét c¸ch nhanh chãng vµ cã ph¶n håi kÞp thêi cho c¸c nhµ t vÊn. 91. Khi c¸c t vÊn ®Õn hiÖn trêng, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn chuÈn bÞ vµ cung cÊp ®Çy ®ñ hç trî vÒ hËu cÇn vµ hµnh chÝnh nh»m gióp t vÊn æn ®Þnh cuéc sèng nhanh chãng vµ tho¶i m¸i vµ cã thÓ b¾t ®Çu c«ng viÖc trong thêi gian sím nhÊt. Nh÷ng hç trî nµy thêng bao gåm céng sù vµ trî lý, nhµ ë, ph¬ng tiÖn lµm viÖc vµ ®i l¹i. Còng cÇn giíi thiÖu v¾n t¾t vÒ toµn bé dù ¸n vµ cung cÊp c¸c th«ng tin vµ sè liÖu cÇn thiÕt cho t vÊn. CÇn x¸c ®Þnh râ c¸c kªnh trao ®æi gi÷a t vÊn vµ v¨n phßng dù ¸n, ®¬n vÞ thùc hiÖn, ®¬n vÞ vay vèn vµ c¸c bªn tham gia dù ¸n kh¸c còng nh c¸c tr×nh tù, thñ tôc liªn quan tíi luång th«ng tin. D. Mua s¾m hµng ho¸ vµ thuª c¸c c«ng tr×nh d©n sù 92. Chi phÝ cho hµng ho¸ (m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu, ®å cung cÊp, v.v.) vµ c«ng tr×nh d©n sù (bao gåm c¶ l¾p ®Æt thiÕt bÞ) lµ c¸c kho¶n chi tiªu chÝnh cña mét dù ¸n vµ chÝnh viÖc mua s¾m còng lµ mét qu¸ tr×nh kÐo dµi. ChËm trÔ trong mua s¾m thêng lµ mét nguyªn nh©n g©y ra chËm trÔ cho dù ¸n vµ v× vËy Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i lËp kÕ ho¹ch mua s¾m cÈn thËn. Ngoµi ra, theo quy ®Þnh Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i nép kÕ ho¹ch cña c¸c hîp ®ång mua s¾m cho Ng©n hµng. 93. H×nh 4 thÓ hiÖn c¸c bíc mua s¾m hµng ho¸; h×nh 5 lµ tr×nh tù thuª dÞch vô cña c¸c nhµ thÇu x©y dùng/l¾p ®Æt. CÇn lu ý c¸c bíc cÇn ®îc Ng©n hµng phª chuÈn tríc khi tiÕn hµnh bíc tiÕp theo. Phô lôc 10 híng dÉn chi tiÕt vÒ mua s¾m hµng ho¸ vµ dÞch vô x©y dùng/l¾p ®Æt th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ (ICB). Cã thÓ tham kh¶o c¸c tµi liÖu kh¸c cña Ng©n hµng vÒ mua s¾m liÖt kª ë trang 7, tõ sè 6 ®Õn sè 13. 24
- H×nh 3. Tr×nh tù lùa chän c¸c c«ng ty t vÊn X©y dùng §iÒu kho¶n tham chiÕu ChuÈn bÞ danh s¸ch dµi c¸c t vÊn LËp danh s¸ch ng¾n So¹n giÊy mêi c¸c t vÊn tham gia ®Ò xuÊt Cã Cã Ng©n hµng phª Ng©n hµng phª chuÈn chuÈn So¹n th¶o X©y dùng tiªu chÝ Göi giÊy mêi Sao th«ng tin hîp ®ång ®¸nh gi¸ tham gia cho Ng©n hµng Cã Cã Ng©n hµng phª Ng©n hµng phª NhËn ®Ò xuÊt chuÈn chuÈn §¸nh gi¸ ®Ò xuÊt Lùa chän t vÊn Cã 1 Ng©n hµng phª chuÈn §µm ph¸n hîp ®ång Cã Ng©n hµng phª chuÈn Göi b¶n sao th«ng Thùc hiÖn hîp ®ång tin cho Ng©n hµng Th«ng b¸o cho nh÷ng t vÊn kh«ng ®îc lùa chän 1 nÕu ®îc nªu trong hiÖp ®Þnh vay 25
- H×nh 4. Tr×nh tù mua s¾m hµng ho¸ theo ÑÊu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ ChuÈn bÞ danh s¸ch hµng ho¸ cÇn mua Cã Ng©n hµng phª chuÈn ChuÈn bÞ tµi liÖu mêi thÇu Cã Ng©n hµng phª chuÈn Göi th mêi thÇu vµ B¸o c¸c c¸c thñ thu c¸c tµi liÖu ®Êu tôc qu¶ng c¸o thÇu cho Ng©n hµng XÐt thÇu vµ ®Ò xuÊt ®¬n vÞ th¾ng thÇu Cã Ng©n hµng phª chuÈn Hîp ®ång víi B¸o c¸o kÕt qu¶ ®¬n vÞ th¾ng thÇu cho Ng©n hµng NhËn vµ l¾p ®Æt hµng ho¸ 26
- H×nh 5. Tr×nh tù vÒ mua s¾m cho c¸c c«ng tr×nh d©n sù vµ c¸c Hîp ®ång cung cÊp hµng ho¸ phøc t¹p vÒ kü thuËt theo ÑÊu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ (cã s¬ tuyÓn tríc) ChuÈn bÞ sè vµ ph¹m vi hîp ®ång c¸c c«ng tr×nh d©n sù cÇn cã Cã Ng©n hµng phª chuÈn ChuÈn bÞ c¸c tµi liÖu s¬ tuyÓn Cã Ng©n hµng phª chuÈn ChuÈn bÞ tµi Göi vµ nhËn hå s¬ s¬ B¸o c¸c c¸c thñ liÖu mêi thÇu tuyÓn tôc qu¶ng c¸o cho Ng©n hµng Ng©n hµng Cã ChÊm hå s¬ s¬ tuyÓn phª chuÈn LËp danh s¸ch c¸c c«ng ty ®îc s¬ tuyÓn Cã Ng©n hµng phª chuÈn Göi Th mêi thÇu Th«ng b¸o cho nh÷ng c«ng ty kh«ng ®¹t yªu cÇu qua s¬ tuyÓn ChÊm vµ ®Ò xuÊt ®¬n vÞ th¾ng thÇu Cã Ng©n hµng phª chuÈn Trao hîp ®ång B¸o c¸o kÕt qu¶ cho Ng©n hµng 27
- 94. Trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt, mét sè ph¬ng ph¸p mua s¾m kh¸c (kh«ng ph¶i ®Êu thÇu quèc tÕ c¹nh tranh) l¹i kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ h¬n nh: 1. Mua trªn thÞ trêng quèc tÕ 2. §Êu thÇu c¹nh tranh trong níc 3. Mua trùc tiÕp/®µm ph¸n/bá thÇu ®¬n lÎ 4. Mua cña ®¬n vÞ trùc thuéc 5. §Êu thÇu h¹n chÕ/lÆp l¹i ®¬n ®Æt hµng 6. Mua thiÕt bÞ cho ®¬n vÞ vay vèn phô lµ t nh©n 7. Mua s¾m b»ng c¸c kho¶n vay cho c¸c tæ chøc tµi trî ph¸t triÓn C¬ së cho nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy cïng víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ thñ tôc ¸p dông chóng ®îc tr×nh bµy trong phÇn III cña cuèn Híng dÉn mua s¾m theo kho¶n vay cña Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸ vµ phÇn X cña cuèn Híng dÉn vÒ c¸c chÝnh s¸ch, thùc tiÔn vµ thñ tôc liªn quan ®Õn mua s¾m theo kho¶n vay cña Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸. E. Gi¸m s¸t x©y dùng c«ng tr×nh hay l¾p ®Æt thiÕt bÞ 95. Gi¸m ®èc dù ¸n lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tæng thÓ vÒ gi¸m s¸t x©y dùng c«ng tr×nh d©n sù hay l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ cÇn ®¶m b¶o thêng xuyªn/ liªn tôc cã c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra ®éc lËp c«ng viÖc cña nhµ thÇu t¹i c«ng trêng. ViÖc kiÓm tra cã thÓ do chÝnh c¸n bé kü thuËt cña ®¬n vÞ thùc hiÖn hay t vÊn phô tr¸ch thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt vµ gi¸m s¸t x©y dùng tiÕn hµnh. 96. Qu¸ tr×nh kiÓm tra sÏ x¸c minh viÖc thùc hiÖn cña nhµ thÇu theo c¸c quy c¸ch kÜ thuËt vµ t«n träng c¸c tiªu chuÈn vµ thùc tiÔn x©y dùng quèc tÕ. VÝ dô, ®oµn kiÓm tra ph¶i kiÓm tra thiÕt bÞ nhËn vÒ so víi b¶n vÏ ®îc phª chuÈn hay c«ng tr×nh d©n sù ®· hoµn thµnh so víi kÕ ho¹ch vµ thiÕt kÕ kÜ thuËt ®· duyÖt. Ngoµi ra cÇn kiÓm tra c¶ nguyªn vËt liÖu ®Ó x¸c ®Þnh xem cã ®óng víi tiªu chuÈn kÜ thuËt quy ®Þnh kh«ng. Mét sè phÇn kh¸c còng nªn ®îc kiÓm tra nh viÖc xem xÐt vµ th«ng qua c¸c híng dÉn vËn hµnh vµ b¶o dìng thiÕt bÞ, giÊy tê b¶o hµnh, danh s¸ch phô tïng, b¶n vÏ x©y dùng vµ c¸c yªu cÇu thanh to¸n tõng phÇn theo tiÕn ®é. Gi¸m s¸t chÆt chÏ tiÕn ®é thùc tÕ cña c«ng viÖc trªn c¬ së so s¸nh víi lÞch tr×nh x©y dùng, nªn sö dông biÓu ®å hay s¬ ®å PERT-CPM. 97. Thêng thêng, c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh trong hîp ®ång nhÊn m¹nh vµo tr¸ch nhiÖm cña nhµ thÇu duy tr× tæ chøc qu¶n lý thÝch hîp vµ ¸p dông c¸c thùc tiÔn qu¶n lý thÝch hîp vµ ®óng ®¾n. Tr¸ch nhiÖm nµy bao gåm c¸c yªu cÇu: kh«ng thay ®æi c¸n bé qu¶n lý c«ng trêng cña nhµ thÇu nÕu cha ®îc sù phª chuÈn cña chñ dù ¸n vµ nhµ thÇu ph¶i x©y dùng vµ sö dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chÊt lîng. Gi¸m ®èc dù ¸n hay c¸n bé v¨n phßng dù ¸n kh«ng nªn can thiÖp hay lµm chång chÐo víi phÇn tr¸ch nhiÖm nµy. C¸c thñ tôc gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t c«ng viÖc cña nhµ thÇu ®îc tr×nh bµy ë phÇn L trang 34. F. Thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh cña dù ¸n 98. Ngoµi c¸c ®iÒu kho¶n quy ®Þnh cña kho¶n vay chuÈn trong hiÖp ®Þnh vay cßn cã mét sè quy ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n mµ bªn ®i vay hay ®¬n vÞ thùc 28
- hiÖn ph¶i ¸p dông; th«ng thêng, nh÷ng quy ®Þnh nµy ®îc nªu trong LÞch tr×nh 6 cña hiÖp ®Þnh vay. Môc tiªu cña chóng lµ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n vµ gióp ®¶m b¶o ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vµ lîi Ých cña dù ¸n. ChÝnh v× vËy, Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ kÞp thêi. 99. Thùc tÕ ®· cho thÊy viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña dù ¸n nhiÒu khi cã thÓ bÞ chËm, hoÆc thËm chÝ cã thÓ trë nªn cùc kú khã kh¨n hay kh«ng thÓ lµm ®îc do cã c¸c t×nh huèng bÊt ngê. Trong t×nh huèng nh vËy, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn b¸o c¸o ngay vÊn ®Ò cho Ng©n hµng ®Ó cã thÓ v¹ch ra mét gi¶i ph¸p tho¶ ®¸ng, ch¼ng h¹n ¸p dông ph¬ng ¸n kh¸c mµ sÏ vÉn ®¹t ®îc cïng môc ®Ých nh c¸c môc tiªu ban ®Çu. G. KiÓm so¸t chi phÝ 100. C¸c môc tiªu chñ yÕu cña kiÓm so¸t chi phÝ lµ ®Ó gióp dù ¸n ®îc thùc hiÖn trong ph¹m vi ng©n s¸ch ®· cã vµ lu ý ®óng lóc vµo c¸c vÊn ®Ò vÒ mÆt chi phÝ cã thÓ x¶y ra nh»m cã c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt hay gi¶m thiÓu chi phÝ. C«ng cô cho môc tiªu nµy chÝnh lµ viÖc gi¸m s¸t chÆt chÏ chi tiªu cña dù ¸n vµ so s¸nh chi tiªu víi dù trï chi phÝ trong ng©n s¸ch dù ¸n. C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t chi phÝ bao gåm ¸p dông thñ tôc giao quyÒn mua s¾m hµng ho¸ vµ dÞch vô; kiÓm so¸t gi¶i ng©n cho c¸c nhµ t vÊn, nhµ cung cÊp vµ nhµ thÇu dùa trªn kÕt qu¶ hoµn thµnh tèt hîp ®ång; kiÓm so¸t c¸c yªu cÇu thay ®æi néi dung dù ¸n; kiÓm so¸t chi phÝ hµnh chÝnh (vÝ dô: ®i l¹i, sö dông xe cé, chi phÝ ®iÖn tho¹i vµ liªn l¹c kh¸c); vµ kiÓm so¸t chi tiªu nh©n sù, vÝ dô nh kiÓm so¸t c«ng viÖc cña nh©n viªn vµ dÞch vô ngoµi giê. 101. Hµng th¸ng, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn lËp dù to¸n chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh dù ¸n vµ cÇn liªn tôc phæ biÕn th«ng tin vÒ chi phÝ cho tÊt c¶ c¸c bªn cã liªn quan. Gi¸m ®èc dù ¸n nªn x©y dùng mÉu dù to¸n, lËp b¶ng kª vµ b¸o c¸o c¸c cam kÕt chi phÝ dù ¸n vµ ®¶m b¶o r»ng c¸c th«ng tin thêng xuyªn ®îc cËp nhËt. Gi¸m ®èc dù ¸n còng cÇn tæ chøc c¸c cuéc häp ®Þnh kú vÒ kiÓm so¸t chi phÝ vµ giao nhiÖm vô kiÓm so¸t chi phÝ cho mét c¸n bé chuyªn m«n vÒ kiÓm so¸t chi phÝ hay cho c¸n bé cña v¨n phßng dù ¸n víi tr×nh ®é chuyªn m«n thÝch hîp kh¸c. 102. Gi¸m ®èc dù ¸n nªn n¾m râ ¶nh hëng cña c¸c h×nh thøc thanh to¸n hîp ®ång kh¸c nhau ®Õn hÖ thèng kiÓm so¸t chi phÝ. Trong c¸c hîp ®ång cã gi¸ cè ®Þnh, nhµ thÇu sÏ giao hµng ho¸ hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc t¹i møc gi¸ ®· tho¶ thuËn vµ g¸nh chÞu rñi ro vÒ bÊt kú chi phÝ gia t¨ng nµo. Víi c¸c hîp ®ång cã møc gi¸ thay ®æi sÏ khã qu¶n lý h¬n bëi møc gi¸ ®· tho¶ thuËn ban ®Çu ®îc ®iÒu chØnh theo biÕn ®éng cña c¸c bé phËn chi phÝ trong hîp ®ång. 103. Hîp ®ång theo gi¸ ®¬n vÞ lµ mét d¹ng hîp ®ång trong ®ã thanh to¸n cho nhµ thÇu ®îc tÝnh trªn c¬ së khèi lîng ®¬n vÞ c«ng viÖc ®· thùc hiÖn (vÝ dô, ®« la trªn mÐt khèi ®Êt ®· ®µo). §iÒu kho¶n tham chiÕu cña hîp ®ång theo gi¸ ®¬n vÞ cho biÕt íc tÝnh khèi lîng cña mçi lo¹i c«ng viÖc sÏ ®îc thùc hiÖn. §Ó kiÓm so¸t ®Çy ®ñ chi phÝ cho c¸c hîp ®ång theo gi¸ ®¬n vÞ, Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i kiÓm tra khèi lîng c«ng viÖc thùc tÕ ®· hoµn thµnh tríc khi thanh to¸n cho nhµ thÇu. 104. C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t chi phÝ cña Gi¸m ®èc dù ¸n bao gåm: lùa chän h×nh thøc thanh to¸n thÝch hîp ®Ó ®a vµo hîp ®ång, ®¶m b¶o lËp dù trï chÝnh x¸c (chi phÝ 29
- hay sè lîng) phôc vô cho c¸c môc ®Ých lËp ng©n s¸ch vµ x¸c ®Þnh tÝnh hîp lÖ cña ®¬n dù thÇu, ®¶m b¶o r»ng ®iÒu kho¶n tham chiÕu cho dÞch vô thiÕt kÕ chi tiÕt quy ®Þnh râ kü s t vÊn ph¶i lùa chän c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ nhÊt vÒ mÆt chi phÝ vµ quy c¸ch thiÕt kÕ cho thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh x©y dùng/l¾p ®Æt, gi¸m s¸t chÆt chÏ chi tiªu dù ¸n so víi ng©n s¸ch vµ so víi viÖc hoµn thµnh c¸c phÇn c«ng viÖc cña dù ¸n. H. Rót kinh phÝ tõ kho¶n vay 105. Nh×n chung, c¸c quyÕt ®Þnh vÒ nguån vay vµ ph©n bæ kho¶n vay cho c¸c phÇn viÖc cña dù ¸n thêng ®îc ®a ra tõ giai ®o¹n tiÒn phª chuÈn trong chu tr×nh dù ¸n vµ ®îc nªu râ trong hiÖp ®Þnh vay. Tuy nhiªn, thñ tôc rót kho¶n vay l¹i do ®¬n vÞ thùc hiÖn vµ tµi trî quyÕt ®Þnh vµ tháa thuËn sau khi kho¶n vay ®îc phª chuÈn vµ tríc thêi ®iÓm dù kiÕn cña lÇn gi¶i ng©n ®Çu tiªn theo dù ¸n. 106. Ng©n hµng lu«n mong muèn sè tiÒn rót tõ kho¶n vay s¸t víi nh÷ng chi tiªu thùc tÕ cña dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng còng ph¶i kiÓm tra ®îc r»ng c¸c kho¶n chi tiªu phï hîp víi môc ®Ých cña kho¶n vay trªn c¬ së cã c©n nh¾c ®Çy ®ñ vÒ tÝnh kinh tÕ vµ hiÖu qu¶. Do vËy, Ng©n hµng ®· thiÕt lËp mét hÖ thèng quy ®Þnh, theo ®ã c¸c yªu cÇu rót tiÒn tõ tµi kho¶n vay ph¶i kÌm theo c¸c tµi liÖu hç trî thÝch hîp. 107. HÖ thèng rót tiÒn tõ kho¶n vay nµy bao gåm bèn h×nh thøc gi¶i ng©n tiªu chuÈn: (i) thñ tôc thanh to¸n trùc tiÕp (direct payment); (ii) thñ tôc hoµn tr¶ l¹i (reimbursement); (iii) cam kÕt tr¶ (commitment); vµ (iv) t¹m øng. Nh÷ng thñ tôc nµy ®îc híng dÉn chi tiÕt trong cuèn Híng dÉn vÒ gi¶i ng©n kho¶n vay- tµi liÖu nµy thêng ®îc göi tíi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn cïng víi th gi¶i ng©n ngay sau khi ký hiÖp ®Þnh vay. Trong Ên phÈm nµy còng cã c¸c mÉu chuÈn vÒ ®¬n xin rót tiÒn vµ c¸c tµi liÖu ph¶i göi kÌm, b¸o c¸o thanh to¸n cña ng©n hµng th¬ng m¹i vµ yªu cÇu hoµn tr¶ chi phÝ vµ ®¬n xin söa ®æi th tÝn dông, v.v.... 108. Mét ®iÓm cÇn lu ý: Gi¸m ®èc dù ¸n ph¶i bæ nhiÖm mét c¸n bé chÞu tr¸ch nhiÖm c¬ b¶n vÒ viÖc rót tiÒn cho dù ¸n víi c¸c chøc n¨ng gi¸m s¸t viÖc chuyÓn tiÒn rót vÒ cña bªn vay theo c¸c kho¶n ph©n bæ ng©n s¸ch ®· phª chuÈn vµ so¹n ®¬n xin rót tiÒn tõ c¸c nguån bªn ngoµi, kÓ c¶ tõ Ng©n hµng. Mét tr¸ch nhiÖm kh¸c lµ chuÈn bÞ vµ cËp nhËt c¸c kÕ ho¹ch gi¶i ng©n còng nh viÕt b¸o c¸o ®Þnh kú ®Ó gióp Gi¸m ®èc dù ¸n xem xÐt thêng xuyªn t×nh h×nh sö dông ng©n s¸ch. Nh÷ng c«ng viÖc nµy lu«n ph¶i ®îc thùc hiÖn ®óng lóc bëi viÖc rót tiÒn chËm sÏ c¶n trë tiÕn ®é thùc hiÖn ®Òu ®Æn cña dù ¸n. Gi¸m ®èc dù ¸n còng ph¶i hiÓu râ viÖc rót kho¶n vay phô thuéc vµo ngµy hÕt h¹n cña kho¶n vay ®· quy ®Þnh trong hiÖp ®Þnh vay vµ sau ®ã kh«ng thÓ thùc hiÖn bÊt kú kho¶n gi¶i ng©n nµo. I. KiÓm so¸t nh÷ng thay ®æi cña dù ¸n 109. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn x©y dùng c¸c thñ tôc cô thÓ vÒ xem xÐt vµ phª chuÈn nh÷ng thay ®æi trong dù ¸n. Ph¶i nghiªn cøu kü lìng nh÷ng thay ®æi ®îc ®Ò xuÊt vµ ®¸nh gi¸ cÈn thËn nh÷ng t¸c ®éng ®Õn chi phÝ, lÞch tr×nh vµ chÊt lîng kü thuËt còng nh ¶nh hëng cña chóng tíi lîi Ých kú väng cña dù ¸n. Trong trêng hîp nh÷ng thay ®æi nµy lµm thay ®æi dù ¸n tæng thÓ mét c¸ch ®¸ng kÓ ph¶i ®îc Ng©n hµng phª chuÈn. 30
- 110. Còng nªn ®Þnh ra c¸c thñ tôc hµnh chÝnh chi tiÕt vÒ c¸c bíc thùc hiÖn thay ®æi ®¬n ®Æt hµng theo hîp ®ång gi÷a ®¬n vÞ thùc hiÖn vµ nhµ cung cÊp hay nhµ thÇu. Nªn cã mÉu yªu cÇu thay ®æi ®¬n hµng vµ cã thÓ xem trong Phô lôc 11 vÒ mét vÝ dô mÉu. Mäi yªu cÇu thay ®æi ph¶i ®îc ghi vµo sæ ®¨ng ký/ghi chÐp t×nh h×nh thay ®æi ®¬n hµng, lu vµo hå s¬ riªng vµ ®îc ®¸nh sè tµi liÖu ®Ó kiÓm so¸t theo mét hÖ thèng ®¸nh sè nhÊt ®Þnh. CÇn x¸c ®Þnh mét ngµy t¹m dõng ®Ó hoµn thµnh c¸c sè liÖu. Sè kiÓm so¸t ph¶i theo hÖ thèng m· sè cña dù ¸n (xem Phô lôc 4). Ghi thø tù cña yªu cÇu thay ®æi ®¬n hµng vµo sæ ®¨ng ký vµ nªu râ kÕt qu¶ cuèi cïng vµo sæ ®¨ng ký còng nh hå s¬ thay ®æi ®¬n hµng. Mäi söa ®æi hîp ®ång ®Òu ph¶i ®îc tham chiÕu chÐo tíi c¸c sæ s¸ch vµ hå s¬ nµy. J. Phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn vµ hç trî kh¸c 111. Gi¸m ®èc dù ¸n cã thÓ ph¶i phèi hîp víi c¸c c¸ nh©n hay tæ chøc bªn ngoµi bé m¸y cña dù ¸n- thêng lµ nh÷ng ngêi tham gia mét phÇn nµo ®ã trong viÖc thùc hiÖn dù ¸n vµ hµnh ®éng cña hä cã thÓ rÊt quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña dù ¸n. Gi¸m ®èc dù ¸n còng cã thÓ ph¶i lµm viÖc víi c¸c bªn bÞ ¶nh hëng hay hëng lîi tõ dù ¸n nh Ng©n hµng vµ c¸c nhµ tµi trî kh¸c, c¸c v¨n phßng ng©n s¸ch vµ c¬ quan lËp kÕ ho¹ch quèc gia, c¸c bé tµi chÝnh, c¸c c¬ quan cã hîp ®ång cña ®¬n vÞ vay vèn, c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn kh¸c cïng c¸c gi¸m ®èc bé phËn cña nh÷ng ®¬n vÞ nµy, c¸c ban ®iÒu phèi dù ¸n, c¸c tæ chøc sö dông vµ c¸n bé cña hä, d©n c ®Þa ph¬ng chÞu ¶nh hëng tõ dù ¸n vµ c¶ c«ng chóng nãi chung. 112. Mét sè vÊn ®Ò gÆp ph¶i trong khi thùc hiÖn dù ¸n cã thÓ n»m ngoµi tÇm kiÓm so¸t trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc dù ¸n. §Ó phßng ngõa c¸c vÊn ®Ò nµy, ®iÒu quan träng lµ ph¶i c©n nh¾c mèi liªn hÖ trong hÖ thèng gi÷a c¸c bªn. Mét trong c¸c c¸ch lµm lµ ®a c¸c tæ chøc hay c¬ quan cã liªn quan vµo qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch cho dù ¸n, hay Ýt nhÊt lµ thêng xuyªn th«ng b¸o cho hä vÒ nh÷ng vÊn ®Ò n¶y sinh cã thÓ cÇn ®Õn sù tham gia cña hä. K. Gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t dù ¸n 113. Gi¸m s¸t dù ¸n gåm viÖc xem xÐt l¹i, thanh tra vµ kiÓm so¸t c«ng viÖc ®ang ®îc tiÕn hµnh trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n. Gi¸m s¸t dù ¸n lµ ho¹t ®éng tÝch cùc, chñ ®éng vµ liªn tôc cña Gi¸m ®èc dù ¸n ®Ó ®¶m b¶o r»ng dù ¸n ®îc hoµn thµnh ®óng thêi gian vµ trong ph¹m vi ng©n s¸ch ®· cho; dù ¸n hoµn thµnh ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ quy c¸ch kÜ thuËt. PhÇn nµy tr×nh bµy mét sè ®iÓm cña dù ¸n cÇn ®îc gi¸m s¸t. C¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t dù ¸n sÏ gåm viÖc xem xÐt tõ qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch dù ¸n ®Õn ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t dù ¸n, c¸c mÆt cÇn gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t nh thêi gian, chi phÝ vµ kü thuËt cña dù ¸n. 114. C¸c ®Æc ®iÓm cña dù ¸n ph¶i ®îc gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t liªn tôc bao gåm: 1. C¸c kÕ ho¹ch c«ng viÖc dù ¸n, ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hiÖu lùc cña c¸c kÕ ho¹ch vµ x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh. 2. Tæ chøc dù ¸n, bè trÝ nh©n sù vµ ho¹t ®éng cña c¸n bé nh»m ®¶m b¶o cã nh©n viªn víi ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ n¨ng lùc trong c¸c khu vùc chøc n¨ng díi ®©y: 31
- (a) lËp lÞch tr×nh vµ ph©n tÝch lÞch tr×nh; (b) íc tÝnh chi phÝ, lËp dù trï ng©n s¸ch, ph©n tÝch chi phÝ vµ h¹ch to¸n chi phÝ; (c) ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n; (d) qu¶n lý hµnh chÝnh cho dù ¸n (qu¶n lý sè liÖu, kiÓm so¸t th tõ giao dÞch vµ lËp b¸o c¸o); (e) qu¶n lý hîp ®ång; (f) qu¶n lý kü thuËt vµ x©y dùng; vµ (g) qu¶n lý tµi s¶n. 3. KiÓm so¸t kü thuËt ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng quy c¸ch kü thuËt cña chñ dù ¸n. 4. Gi¸m s¸t t vÊn, ®¶m b¶o t vÊn thùc hiÖn ®óng c¸c ®iÒu kiÖn trong hîp ®ång. 5. Ho¹t ®éng mua s¾m, ®¶m b¶o c¸c mÆt hµng ®· mua ®¸p øng yªu cÇu cña dù ¸n vµ tu©n theo c¸c híng dÉn vµ thñ tôc cña Ng©n hµng vµ c¸c nhµ tµi trî kh¸c. 6. C¸c thñ tôc gi¶i ng©n, ®¶m b¶o thùc hiÖn thanh to¸n chÝnh x¸c vµ ®óng thêi gian vµ ®¶m b¶o t«n träng c¸c híng dÉn vµ thñ tôc cña Ng©n hµng vµ c¸c nhµ tµi trî kh¸c vÒ rót kho¶n vay. 7. X©y dùng c«ng tr×nh d©n sù vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng x©y dùng vµ l¾p ®Æt phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn ®· tháa thuËn vµ c¸c yªu cÇu cña hîp ®ång. 8. C¸c thñ tôc chuyÓn giao vËn hµnh bao gåm lËp kÕ ho¹ch chi tiÕt vÒ thiÕt bÞ vµ hÖ thèng khëi ®éng; cung cÊp nhiªn liÖu vµ c¸c nguyªn vËt liÖu kh¸c cÇn thiÕt cho viÖc kiÓm tra vËn hµnh vµ ho¹t ®éng trong t¬ng lai; vËn hµnh thö thiÕt bÞ vµ hÖ thèng; tËp hîp c¸c híng dÉn vËn hµnh vµ b¶o dìng, danh s¸ch phô tïng, c¸c hÖ thèng kiÓm so¸t dù tr÷ phô tïng, b¶n vÏ x©y dùng; ®µo t¹o c«ng nh©n vËn hµnh vµ b¶o dìng hay nh÷ng ngêi sö dông cuèi cïng kh¸c; chuyÓn giao c¸c c¬ së ®· hoµn thiÖn cho nh÷ng ngêi sö dông cuèi cïng gåm toµn bé tµi s¶n ®· l¾p ®Æt, c¸c dông cô ®Æc biÖt, phô tïng vµ trang thiÕt bÞ; hoµn chØnh c¸c yªu cÇu hµnh chÝnh nh giÊy chøng nhËn hoµn thµnh, chøng tõ vµ khÕ íc b¶o hµnh, hå s¬ b¶o hiÓm vµ khiÕu n¹i. L. C¸c thñ tôc gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t dù ¸n 115. Gi¸m ®èc dù ¸n vµ c¸n bé dù ¸n cÇn gi¸m s¸t liªn tôc tiÕn ®é cña c¸c ho¹t ®éng dù ¸n kh¸c nhau. Mét vµi ho¹t ®éng chØ cÇn sù kiÓm tra ®Þnh kú b»ng m¾t còng cã thÓ x¸c nhËn ®îc tiÕn ®é thùc sù. NÕu thiÕt kÕ chi tiÕt ®îc tiÕn hµnh ë trô së cña nhµ t vÊn ë níc ngoµi, Gi¸m ®èc dù ¸n cã thÓ cö ®¹i diÖn ®Õn thêng trùc ë ®ã hay tæ chøc c¸c chuyÕn c«ng t¸c ®Þnh kú cho ®¹i diÖn cña m×nh. Gi¸m ®èc dù ¸n nªn ®Þnh kú kiÓm tra c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ vµ tÝnh to¸n kü thuËt (vÝ dô c¸c giai ®o¹n hoµn thµnh thiÕt kÕ 30 phÇn tr¨m, 60 phÇn tr¨m, 90 phÇn tr¨m vµ cuèi cïng). §èi víi c¸c thiÕt bÞ quan träng ®ang ®îc chÕ t¹o t¹i nhµ m¸y, Gi¸m ®èc dù ¸n cã thÓ cö c¸n bé hay cã thÓ ký hîp ®ång thuª dÞch vô hç trî bªn ngoµi ®Ó thùc hiÖn kiÓm tra, hoÆc ngoµi viÖc kiÓm tra thiÕt 32
- bÞ b»ng m¾t, cã thÓ yªu cÇu thªm c¸c b¶n b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n,. CÇn gi¸m s¸t chÆt chÏ viÖc nép b¸o c¸o cña c¸c t vÊn vµ nhµ thÇu vµ b¸o c¸o ph¶i ®îc ®äc kü. C¸c c¸n bé dù ¸n quan träng, nh Gi¸m ®èc dù ¸n, phã gi¸m ®èc dù ¸n, vµ c¸c gi¸m ®èc c«ng trêng cña dù ¸n nªn cã sæ nhËt ký hay nhËt tr×nh ®Ó cung cÊp c¸c th«ng tin sau: 1. lao ®éng, thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu ®Õn vµ sö dông t¹i c«ng trêng; 2. c«ng viÖc ®· hoµn thµnh trong ngµy; 3. c¸c vÊn ®Ò hay nguy c¬, vµ c¸c biÖn ph¸p tiÕn hµnh hay c¸c kÕ ho¹ch ®îc v¹ch ra ®Ó kh¾c phôc nh÷ng vÊn ®Ò nµy (bao gåm c¸c vÊn ®Ò kü thuËt vµ an toµn vµ c¸c vÊn ®Ò ¶nh hëng ®Õn nh©n sù vµ c¸c trang thiÕt bÞ bªn ngoµi khu vùc dù ¸n); 4. c¸c c©u hái quan träng ®îc ®Æt ra vµ c¸c c©u tr¶ lêi hay c¸c gi¶i ph¸p ®îc thùc hiÖn cã thÓ ¶nh hëng ®Õn thêi gian hîp ®ång, chi phÝ hay chÊt lîng ho¹t ®éng; 5. c¸c kÕ ho¹ch c«ng viÖc cho ngµy tiÕp theo; 6. ngêi ®Õn c«ng trêng, bao gåm c¶ môc ®Ých vµ kÕt qu¶ kiÓm tra; 7. c¸c cuéc nãi chuyÖn b»ng ®iÖn tho¹i quan träng; 8. c¸c cuéc kiÓm tra c«ng trêng cña c¸n bé dù ¸n; 9. c¸c ®iÒu kiÖn c«ng trêng: thêi tiÕt, ®iÒu kiÖn ®Êt, v.v. phï hîp. Nªn chôp ¶nh c«ng trêng dù ¸n ®Ó cung cÊp c¸c tµi liÖu thêng xuyªn, b»ng h×nh ¶nh vÒ t×nh h×nh, chÊt lîng vµ tiÕn ®é cña dù ¸n. Chôp tríc khi dù ¸n b¾t ®Çu vµ sau ®ã tiÕn hµnh theo ®Þnh kú trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. TÊt c¶ ¶nh cã tªn hay giíi thiÖu ng¾n gän, cÇn ghi ngµy vµ s¾p xÕp chóng theo ®óng tr×nh tù - ¶nh chôp lµ nh÷ng b»ng chøng v« gi¸ trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp hay khiÕu n¹i hîp ®ång vµ lµ mét bé phËn quan träng cña c¸c b¸o c¸o. 116. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn thµnh lËp c¸c kªnh liªn l¹c râ rµng (th nh¾n, th, ®iÖn tho¹i vµ ®µi) ®Ó liªn hÖ víi t vÊn, nhµ cung cÊp vµ nhµ thÇu, còng nh víi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn vµ hç trî bªn ngoµi. Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn tÝch cùc, chñ ®éng t×m kiÕm c¸c biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña dù ¸n tõ c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cao h¬n vµ c¸c tæ chøc bªn ngoµi vµ lu tr÷ l¹i c¸c kÕt qu¶ trao ®æi víi c¸c tæ chøc bªn ngoµi nµy. 117. §Ó kiÓm so¸t dù ¸n, Gi¸m ®èc dù ¸n nªn tËn dông hÖ thèng kiÓm so¸t vµ kÕ to¸n dù ¸n. HÖ thèng kiÓm so¸t dù ¸n ®iÓn h×nh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®¸nh gi¸ c¸c lÞch tr×nh, ®o lêng tiÕn ®é vµ ho¹t ®éng, theo dâi thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu, gi¸m s¸t chi phÝ, vµ dù b¸o chi phÝ. Cßn hÖ thèng kÕ to¸n dù ¸n bao gåm c¸c sæ s¸ch kÕ to¸n nh ®· ®Ò cËp ë c¸c phÇn trªn. Nh÷ng hÖ thèng nµy thêng ®îc vi tÝnh ho¸ ë c¸c dù ¸n lín vµ thùc hiÖn b»ng tay ë c¸c dù ¸n nhá h¬n. 118. Mét vai trß quan träng cña hÖ thèng kiÓm so¸t dù ¸n lµ b¸o ®éng sím cho ban qu¶n lý dù ¸n vÒ c¸c vÊn ®Ò cã kh¶ n¨ng x¶y ra. HÖ thèng nµy kh«ng cung cÊp th«ng tin chi phÝ chÝnh x¸c nhng cã thÓ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi quan träng cho c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n. HÇu hÕt th«ng tin vÒ chi phÝ sÏ ®îc dùa vµo hÖ thèng h¹ch to¸n chi phÝ cña dù ¸n. C¸c th«ng tin nµy ®îc thu thËp, ph©n lo¹i vµ b¸o c¸o theo hÖ thèng m· hiÖu cña c¬ cÊu ph©n chia c«ng viÖc WBS, mÆc dï hÖ thèng kiÓm so¸t dù ¸n còng cã thÓ sö dông cïng hÖ thèng m· hiÖu ®Ó gi¸m s¸t chi phÝ, lËp lÞch tr×nh vµ gi¸m s¸t lÞch tr×nh vµ cho viÖc lËp kÕ ho¹ch trong t¬ng lai. Díi ®©y lµ minh häa vÒ c¸c lo¹i th«ng tin mµ mçi hÖ thèng cã thÓ cung cÊp: 33
- 1. HÖ thèng kiÓm so¸t dù ¸n cã thÓ cung cÊp cho hÖ thèng h¹ch to¸n chi phÝ dù ¸n c¸c th«ng tin sau: (a) C¸c ®¬n hµng ®Æt mua thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu (®· ®Æt nhng cha ®îc giao hµng); (b) C¸c yªu cÇu thanh to¸n tõ t vÊn hay nhµ thÇu; vµ (c) C¸c b¶ng ngµy c«ng lµm viÖc ®Ó thanh to¸n l¬ng cho c¸n bé v¨n phßng dù ¸n hay cho nh÷ng ngêi cña ®¬n vÞ trùc thuéc. 2. HÖ thèng h¹ch to¸n chi phÝ dù ¸n cã thÓ cung cÊp cho hÖ thèng kiÓm so¸t dù ¸n c¸c th«ng tin sau: (a) Chi tiªu tõ ngµy lËp b¸o c¸o cuèi cïng ®Õn ngµy b¸o c¸o hiÖn t¹i vµ tæng chi tiªu tÝnh ®Õn hiÖn t¹i; (b) L¬ng tr¶ cho c¸n bé v¨n phßng dù ¸n, tËp hîp tõ b¸o c¸o cña c¸c b¶ng ngµy c«ng lµm viÖc; (c) Thùc tr¹ng chi tiªu thùc tÕ so víi dù trï ng©n s¸ch; (d) TiÒn s½n cã cho thanh to¸n dù ¸n; vµ (e) C¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n theo ®¬n ®Æt mua thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu nhng cha nhËn ®îc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu. 119. Cã mét sè c«ng cô vµ kü thuËt tiªu chuÈn cho Gi¸m ®èc dù ¸n gi¸m s¸t vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn dù ¸n- c¸c c«ng cô vµ kü thuËt ®Ó kiÓm so¸t chi phÝ vµ lÞch tr×nh ®îc giíi thiÖu chi tiÕt trong Phô lôc 12 vµ nèi tiÕp ngay sau c¸c kü thuËt lËp kÕ ho¹ch kiÓm so¸t dù ¸n tr×nh bµy ë Phô lôc 4. Víi c¸ch lËp kÕ ho¹ch chi tiÕt ban ®Çu cã gép c¶ chi phÝ vµ lÞch tr×nh, c«ng t¸c gi¸m s¸t vµ kiÓm so¸t sÏ ®Þnh kú so s¸nh (thêng lµ hµng th¸ng) tiÕn ®é vµ chi tiªu thùc tÕ víi íc tÝnh vµ ng©n s¸ch ban ®Çu. 120. Phô lôc 12 miªu t¶ c¸ch tÝnh chi phÝ vµ tiÕn ®é dù ¸n so víi chi phÝ dù trï ban ®Çu vµ tæng chi phÝ khi hoµn thµnh. TÝnh to¸n tiÕn ®é dù ¸n t¹i mét ngµy cô thÓ ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ trÞ dù trï cña c¸c phÇn viÖc hay c«ng viÖc dù ¸n thùc sù ®· hoµn thµnh vµ so s¸nh gi¸ trÞ ®ã víi tæng dù trï cña toµn bé c«ng viÖc dù ¸n ®· ®îc lËp lÞch tr×nh ph¶i hoµn thµnh vµo ngµy ®ã. Sù chªnh lÖch (gäi lµ nh÷ng thay ®æi lÞch tr×nh) cho biÕt gi¸ trÞ lÞch tr×nh bÞ vît hay chËm vµo ngµy ®ã (tõ ®« la hay c¸c ®¬n vÞ ®o kh¸c cã thÓ ®îc chuyÓn ®æi qua ®å thÞ vÒ ®¬n vÞ thêi gian). §Ó x¸c ®Þnh thùc tr¹ng chi phÝ, cÇn so s¸nh tæng gi¸ trÞ dù trï cña c«ng viÖc ®· hoµn thµnh nh ®îc tÝnh ë trªn víi gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng viÖc ®· hoµn thµnh (tøc lµ, gi¸ trÞ thùc tÕ cña c¸c kho¶n chi tiªu ®Õn ngµy ®ã). Sù chªnh lÖch (gäi lµ thay ®æi vÒ chi phÝ) cho biÕt møc ®é chi vît hay cha chi hÕt cho ®Õn thêi ®iÓm ®ã. Phô lôc 12 cßn híng dÉn vÒ c¸c bíc tÝnh to¸n l¹i chi phÝ khi hoµn thµnh dù ¸n. 121. Mét trong sè mèi quan t©m ngµy cµng lín cña c¸c Gi¸m ®èc dù ¸n vµ Ng©n hµng lµ kiÓm so¸t c«ng viÖc dù ¸n do c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc thùc hiÖn (tøc lµ do c¸c tæ chøc cña bªn vay thùc hiÖn, ch¼ng h¹n nh Phßng c«ng tr×nh c«ng céng). Nh÷ng c«ng viÖc dù ¸n do c¸c ®¬n vÞ b¾t buéc thùc hiÖn thêng lµ nh÷ng c«ng viÖc cã gi¸ trÞ nhá; ®îc ph©n t¸n réng vÒ ®Þa lý hay n»m ë nh÷ng vïng hÎo l¸nh vµ nh×n chung lµ sö dông nhiÒu lao ®éng. Mét sè vÊn ®Ò gÆp ph¶i thêng liªn quan ®Õn khèi lîng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn, tÝnh chÝnh x¸c cña íc tÝnh chi phÝ ban ®Çu, kiÓm so¸t sè lîng vµ chi phÝ nguyªn vËt liÖu sö dông trong c«ng viÖc, thùc hiÖn ®óng lÞch tr×nh thêi gian, chÊt lîng vµ sù ®óng h¹n cña c¸c b¸o c¸o cña c¸n bé dù ¸n tõ c¸c ®Þa ®iÓm dù ¸n hÎo 34
- l¸nh. Gi¸m s¸t chÆt chÏ nh÷ng dù ¸n nh thÕ nµy ®ßi hái ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian vµ kÕt qu¶ lµ ®Èy chi phÝ lªn cao h¬n; tuy nhiªn, Gi¸m ®èc dù ¸n vÉn cÇn thùc hiÖn gi¸m s¸t c«ng viÖc. Ngoµi viÖc phª duyÖt thiÕt kÕ vµ íc tÝnh chi phÝ nh th«ng thêng ®· ®Ò cËp ë trªn, c¸ch tèt nhÊt ®Ó kiÓm so¸t kinh phÝ lµ thùc hiÖn c¸c ®ît kiÓm tra c«ng trêng thêng xuyªn (cã thÓ lµ hµng th¸ng) víi c¸c c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n nh»m x¸c minh tiÕn ®é vµ chi tiªu. 122. Gi¸m s¸t mÆt kü thuËt cña dù ¸n ®ßi hái ph¶i cã mét lo¹t c¸c hµnh ®éng ®îc lËp kÕ ho¹ch kü lìng. C¸c hîp ®ång víi t vÊn, nhµ cung cÊp vµ nhµ thÇu ph¶i quy ®Þnh râ rµng r»ng hä sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt lîng kü thuËt cña c«ng viÖc. Ngoµi ra hîp ®ång còng cÇn x¸c ®Þnh c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t c«ng viÖc vµ kü thuËt sÏ ®îc thanh tra bëi mét bªn ®îc chØ ®Þnh vµ bªn vi ph¹m ph¶i ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ®Ó söa ch÷a nh÷ng yÕu kÐm trong c¸c hÖ thèng kiÓm so¸t hay c¸c thiÕu sãt trong chÊt lîng c«ng tr×nh. Tuy nhiªn, ®iÒu quan träng lµ c¸c th«ng sè kü thuËt vµ ho¹t ®éng ph¶i thËt râ rµng vµ ®Çy ®ñ trong hîp ®ång. 123. Th«ng thêng, viÖc Gi¸m ®èc dù ¸n lËp kÕ ho¹ch ®Ó kiÓm tra chÊt lîng, lËp danh s¸ch nh÷ng néi dung cÇn thanh tra, hoµn thiÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ c¸c ho¹t ®éng ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng theo c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ®îc gäi lµ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt lîng (Quality Assurance- QA). Ngîc l¹i, c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t chÊt lîng (Quality Control- QC) bao gåm kiÓm tra b»ng m¾t c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ chi tiÕt, thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu trong khi chÕ t¹o, ®ãng gãi hµng ho¸ tríc khi göi hµng, kiÓm tra c¸c mÆt hµng khi giao hµng vµ kiÓm tra lÇn n÷a khi l¾p ®Æt t¹i c«ng trêng dù ¸n. C¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t chÊt lîng cßn bao gåm vËn hµnh thö tríc khi chuyÓn giao vµ c¸c ho¹t ®éng t¬ng tù kh¸c, kÓ c¶ c¸c hµnh ®éng söa ch÷a sau ®ã nÕu cßn bÊt kú thiÕu sãt nµo. Ph¶i thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o chÊt lîng vµ kiÓm so¸t chÊt lîng nµy trong suèt thêi gian cña dù ¸n ®Ó ®¶m b¶o s¶n phÈm cuèi cïng thùc hiÖn ®óng nh kÕ ho¹ch vµ ®¸p øng c¸c quy c¸ch kü thuËt b¾t buéc. 124. §Ó kiÓm so¸t chi phÝ dù ¸n, tiÕn ®é vµ chÊt lîng kü thuËt, tríc tiªn Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn ph©n tÝch sù chªnh lÖch trong chi phÝ vµ tiÕn ®é cña dù ¸n nh c¸ch tÝnh to¸n vµ biÓu diÔn b»ng ®å thÞ ë Phô lôc 12. CÇn ph©n tÝch sù kh¸c biÖt qua c¸c giai ®o¹n tríc ®©y vµ sö dông cïng víi kÕt qu¶ míi nhÊt ®Ó x¸c lËp c¸c xu híng, ch¼ng h¹n nh sù t¨ng liªn tôc trong vît qu¸ chi phÝ hay sù gi¶m gi¸ liªn tôc. VÝ dô, t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, dù ¸n cã thÓ vît tríc lÞch tr×nh nhng chi phÝ l¹i bÞ vît qu¸- qua ®iÒu tra cho thÊy nhµ thÇu ®· ®Èy nhanh c«ng viÖc trong mét giai ®o¹n nµo ®ã, nãi c¸ch kh¸c tr×nh tù lÞch tr×nh ®· bÞ thay ®æi t¹m thêi, dÉn ®Õn chªnh lÖch- ®iÒu nµy cã thÓ ®îc dµn xÕp khi c«ng viÖc quay trë l¹i lÞch tr×nh ban ®Çu. Gi¸ c¶ hµng ho¸ ®· ®Æt mua bÞ leo thang còng lµm vît qu¸ chi phÝ cho dù ¸n. Cßn chªnh lÖch vÒ chÊt lîng kü thuËt cã thÓ x¸c ®Þnh th«ng qua kiÓm tra thiÕt bÞ vµ c«ng tr×nh b»ng m¾t hay cho ch¹y thö vµ chiÕu theo c¸c th«ng sè vµ tiªu chuÈn kÜ thuËt ®· quy ®Þnh. 125. Theo dâi nh÷ng chªnh lÖch b»ng c¬ cÊu ph©n chia c«ng viÖc (WBS) (xem Phô lôc 4) sÏ gióp t×m ra c¸c phÇn c«ng viÖc cô thÓ g©y ra sai lÖch trong kÕ ho¹ch chi phÝ, lÞch tr×nh vµ chÊt lîng kü thuËt. Tõ ®©y Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn yªu cÇu c¸c gi¸m ®èc chøc n¨ng x¸c ®Þnh nguyªn nh©n cña nh÷ng sai lÖch nµy. Qua ®ã, c¸c vÊn ®Ò cña qu¸ 35
- tr×nh thùc hiÖn dù ¸n sÏ ®îc ph¸t hiÖn vµ tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt ®îc ph©n c«ng nhanh chãng. TÊt nhiªn kh«ng ph¶i tÊt c¶ sai lÖch chi phÝ vµ lÞch tr×nh ®Òu g©y ra sù ®×nh trÖ nghiªm träng nhng nh÷ng sai lÖch ¶nh hëng tíi c¸c mòi ho¹t ®éng chÝnh ph¶i ®îc gi¶i quyÕt ngay lËp tøc. 126. Mét sè biÖn ph¸p gi¶i quyÕt cã thÓ chØ lµ t¨ng n¨ng suÊt, ph©n c«ng nh÷ng c«ng nh©n vµ gi¸m ®èc cã kü n¨ng tèt h¬n ®Õn c¸c khu vùc cã vÊn ®Ò, níi láng yªu cÇu lÞch tr×nh hay kü thuËt, ®iÒu chØnh ng©n s¸ch vµ lÞch tr×nh, cã sù chuÈn bÞ tríc, vµ thiÕt lËp c¸c luång phèi hîp vµ th«ng tin tèt h¬n gi÷a nh÷ng ngêi tham gia dù ¸n vµ gi÷a nh÷ng ngêi tham gia dù ¸n víi c¸c tæ chøc hay nh©n sù bªn ngoµi. Cã thÓ kh«ng gi¶i quyÕt ®îc tÊt c¶ mäi vÊn ®Ò- mét vµi vÊn ®Ò cã thÓ cÇn ph¶i cã sù ®iÒu chØnh vÒ lÞch tr×nh, ph¹m vi c«ng viÖc, hay thËm chÝ chÊp nhËn møc chÊt lîng kü thuËt thÊp h¬n. M. LËp b¸o c¸o tiÕn ®é cña dù ¸n 127. Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch thùc hiÖn chi tiÕt, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn quy ®Þnh lÞch tr×nh vµ thñ tôc lËp b¸o c¸o ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña Ng©n hµng, ®¬n vÞ vay vèn, c¸c tæ chøc bªn ngoµi kh¸c vµ c¶ chÝnh ®¬n vÞ thùc hiÖn. Nh ®· ®Ò cËp tríc ®©y, th«ng tin cÇn thiÕt cho b¸o c¸o tiÕn ®é sÏ thay ®æi tuú theo b¶n chÊt cña dù ¸n; h×nh thøc vµ møc ®é chi tiÕt cña b¸o c¸o còng sÏ biÕn ®æi tuú theo cÊp qu¶n lý nhËn b¸o c¸o. §iÒu nµy ngô ý r»ng b¸o c¸o cho Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn ph¶i chi tiÕt h¬n so víi nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp göi cho c¸c c¸n bé cÊp trªn vµ cho Ng©n hµng. NÕu ®Ó phôc vô cho môc tiªu kiÓm so¸t, Gi¸m ®èc dù ¸n cÇn nh÷ng th«ng tin ®ñ chi tiÕt ®Ó gióp Gi¸m ®èc dù ¸n x¸c ®Þnh ngay ®îc c¸c vÊn ®Ò cña dù ¸n vµ tù t×m c¸ch gi¶i quyÕt. 128. Nªn trao ®æi vÒ møc ®é chi tiÕt cña b¸o c¸o còng nh chu kú b¸o c¸o víi mçi nhãm nhËn b¸o c¸o- ngêi sö dông cuèi cïng; Ng©n hµng sÏ nªu yªu cÇu ë giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Yªu cÇu b¸o c¸o tõ c¸c t vÊn vµ nhµ thÇu còng cÇn ®îc quy ®Þnh râ trong hîp ®ång ký víi tõng ®èi tîng. Nh×n chung, c¸c b¸o c¸o cho tÊt c¶ c¸c cÊp nªn cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ: 1. c«ng viÖc chÝnh ®· hoµn thµnh trong giai ®o¹n lËp b¸o c¸o, ch¼ng h¹n nh thiÕt kÕ kü thuËt chi tiÕt, chuÈn bÞ hå s¬ mêi thÇu, ®¸nh gi¸ hå s¬ thÇu, vµ chän ®¬n vÞ th¾ng thÇu vµ c«ng tr×nh x©y dùng; 2. thùc tÕ hay kh¶ n¨ng c¸c kÕ ho¹ch hay lÞch tr×nh ban ®Çu bÞ lÖch vµ c¸c nguyªn nh©n; 3. chi tiªu cña dù ¸n, vµ gi¶i ng©n kho¶n vay; 4. ph©n tÝch c¸c vÊn ®Ò bao gåm c¸c kh¶ n¨ng ¶nh hëng ®Õn chi phÝ hay lÞch tr×nh (vÝ dô, nguyªn nh©n chËm trÔ trong mua s¾m vµ gi¶i ng©n, khã kh¨n thu thËp th«ng tin tõ hiÖn trêng, hay kh«ng cã nh©n viªn dù ¸n ®ñ tr×nh ®é chuyªn m«n); 5. viÖc thùc hiÖn theo c¸c ®iÒu kho¶n trong tµi liÖu cho vay vèn cña bªn vay vµ ®¬n vÞ thùc hiÖn; 6. t×nh h×nh tµi chÝnh cña dù ¸n; 7. c¸c kÕ ho¹ch thùc hiÖn cho giai ®o¹n lËp b¸o c¸o tiÕp theo; vµ 8. ®Ò xuÊt ho¹t ®éng tõ c¸c ®¬n vÞ bªn ngoµi. 36
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
AANETWORK
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn