Khóa luận tốt nghiệp đại học: Thiết kế, chế tạo và sử dụng một số thí nghiệm chương “Từ trường” và “Cảm ứng điện từ” Vật lý 11 Nâng cao

Luận văn này trình bày về việc thiết kế, chế tạo và sử dụng các thí nghiệm vật lý tự tạo nhằm nâng cao hiệu quả giảng dạy môn Vật lý tại trường phổ thông, đặc biệt là các thí nghiệm thuộc chương “Từ trường” và “Cảm ứng điện từ” trong chương trình Vật lý 11 Nâng cao. Việc thực hành thí nghiệm Vật lý mang lại hiệu quả thiết thực nhưng còn gặp nhiều bất cập tại các trường THPT do thiếu thốn cơ sở vật chất và thiết bị.

Giáo viên và học sinh trung học phổ thông, đặc biệt là cấp độ Vật lý 11 Nâng cao, quan tâm đến việc cải thiện chất lượng dạy và học Vật lý thông qua thí nghiệm tự tạo.

Luận văn tập trung vào việc thiết kế, chế tạo và ứng dụng các thí nghiệm vật lý tự tạo cho chương “Từ trường” và “Cảm ứng điện từ” trong chương trình Vật lý 11 Nâng cao, nhằm nâng cao chất lượng dạy học và khuyến khích hoạt động nhận thức tích cực của học sinh. Mục tiêu chính của nghiên cứu là xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn về sử dụng thí nghiệm, đề xuất quy trình thiết kế, chế tạo thí nghiệm tự tạo, và thiết kế các tiến trình dạy học tích hợp thí nghiệm tự tạo. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong hoạt động dạy học Vật lý ở trường THPT, đặc biệt là nội dung kiến thức của hai chương nói trên, với thực nghiệm sư phạm được tiến hành tại trường THPT Trần Văn Dư, tỉnh Quảng Nam. Nghiên cứu đã khảo sát thực trạng sử dụng thí nghiệm, phân tích nguyên nhân hạn chế và đề xuất các biện pháp khắc phục. Ba bộ thí nghiệm tự tạo đã được thiết kế và chế tạo, kèm theo quy trình thực hiện chi tiết từ vật liệu đến các bước tiến hành. Kết quả thực nghiệm sư phạm cho thấy các thí nghiệm này có tính khả thi, góp phần tích cực hóa hoạt động nhận thức của học sinh, giúp các em nắm vững kiến thức, phát triển kỹ năng thực hành, và nâng cao hứng thú học tập. Phân tích định lượng cũng chứng minh rằng nhóm học sinh được tiếp cận với thí nghiệm tự tạo có kết quả học tập tốt hơn đáng kể so với nhóm đối chứng, khẳng định hiệu quả của phương pháp này trong việc đổi mới dạy học Vật lý hiện nay.