TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƢƠNG
KHOA QUẢN TRỊ KINH DOANH
CHUYÊN NGÀNH LUẬT KINH DOANH QUỐC TẾ
-------***-------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI :
DỊCH VỤ PHÂN PHỐI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA
TRONG VIỆC THỰC HIỆN CAM KẾT CỦA VIỆT NAM
KHI GIA NHẬP WTO
Sinh viên thực hiện : Bùi Thị Thanh Nhàn
Lớp : Anh 2 – Luật KDQT
Khóa : 44
Giáo viên hướng dẫn : GS.TS. Nguyễn Thị Mơ
Hà Nội, tháng 5 – 2009
i
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: DỊCH VỤ PHÂN PHỐI VÀ QUY ĐỊNH CỦA WTO VỀ
NGHĨA VỤ CỦA CÁC NƢỚC THÀNH VIÊN .......................................... 4
I. Tổng quan về dịch vụ phân phối........................................................... 4
1. Khái niệm ............................................................................................ 4
1.1. Dịch vụ và đặc điểm của dịch vụ ................................................... 4
1.2. Khái niệm về dịch vụ phân phối ..................................................... 7
2. Vai trò của dịch vụ phân phối trong nền kinh tế quốc dân ................ 8
2.1. Dịch vụ phân phối một chiếm tý trọng đáng kể trong thu nhập quốc
dân. ...................................................................................................... 8
2.2. Dịch vụ phân phối thu hút đông đảo lao động, giảm thiểu tỷ lệ thất
nghiệp. ................................................................................................. 9
2.3. Ngành dịch vụ phân phối góp phần tạo nên động lực phát triển
mạnh mẽ cho nền kinh tế. ................................................................... 10
2.4. Vai trò của dịch vụ phân phối trong chuỗi giá trị ........................ 11
2.5. Vai trò của dịch vụ phân phối trong quá trình hội nhập kinh tế
quốc tế ................................................................................................ 11
3. Đặc điểm của dịch vụ phân phối ...................................................... 12
II. Dịch vụ phân phối trong WTO và nghĩa vụ của các nƣớc thành viên.
.................................................................................................................. 15
1. Dịch vụ phân phối trong WTO ......................................................... 15
1.1. Dịch vụ đại lý hoa hồng ............................................................... 15
1.2. Dịch vụ bán buôn ........................................................................ 16
1.3. Dịch vụ bán lẻ ............................................................................. 17
1.4. Nhượng quyền thương mại .......................................................... 18
2. Các phương thức mở cửa dịch vụ phân phối theo quy định của WTO
và nghĩa vụ của các nước thành viên ................................................... 20
2.1. Các phương thức mở cửa dịch vụ phân phối theo WTO/GATS .... 20
2.2. Nghĩa vụ của các nước thành viên theo quy định của GATS. ....... 21
ii
CHƢƠNG 2: CAM KẾT CỦA VIỆT NAM TRONG WTO VỀ DỊCH VỤ
PHÂN PHỐI VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG QUÁ TRÌNH
THỰC THI CAM KẾT .............................................................................. 29
I. Cam kết của Việt Nam trong WTO về dịch vụ phân phối ................ 29
1. Cam kết về mở cửa dịch vụ phân phối nói chung ............................ 29
2. Cam kết về mở cửa từng lĩnh vực dịch vụ phân phối cụ thể ............ 31
2.1. Cam kết về mở cửa dịch vụ đại lý hoa hồng, dịch vụ bán buôn, dịch
vụ bán lẻ. ............................................................................................ 31
2.2. Cam kết về mở cửa dịch vụ nhượng quyền thương mại ................ 33
II. Thực trạng dịch vụ phân phối ở Việt Nam ....................................... 34
1. Thực trạng đại lý hoa hồng, bán buôn, bán lẻ ................................. 34
1.1. Những kết quả đạt được .............................................................. 34
1.2. Những tồn tại............................................................................... 37
2. Thực trạng nhượng quyền thương mại ............................................ 39
III. Thực trạng về mở cửa dịch vụ phân phối ở nƣớc ta trong thời gian
qua và những tác động cụ thể. ................................................................ 42
1. Nhận xét chung về tình hình thực hiện cam kết mở cửa dịch vụ phân
phối. ...................................................................................................... 42
2. Thực trạng mở cửa dịch vụ phân phối kể từ khi gia nhập WTO ..... 46
2.1. Đã tích cực phổ biến về các cam kết của Việt Nam trong WTO. .. 46
2.2. Đã từng bước mở cửa 4 phân ngành dịch vụ phân phối. .............. 47
3. Đánh giá những tác động do việc mở cửa dịch vụ phân phối .......... 50
3.1. Những tác động tích cực ............................................................. 50
3.2. Những tác động tiêu cực .............................................................. 53
IV. Những vấn đề đặt ra đối với Việt Nam trong quá trình thực hiện
các cam kết trong WTO về mở cửa thị trƣờng dịch vụ phân phối ....... 57
1. Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ phân
phối còn yếu. .......................................................................................... 57
1.1. Khả năng về vốn và huy động vốn còn gặp khó khăn. .................. 57
1.2. Nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế .............................................. 59
1.3. Khả năng liên kết giữa các nhà phân phối trong nước còn yếu.... 60
iii
1.4. Phương thức kinh doanh của các doanh nghiệp phân phối Việt Nam
chưa đa dạng. ...................................................................................... 60
2. Cạnh tranh sẽ gay gắt hơn trong năm năm tới................................. 62
3. Chưa tận dụng được các quy định về S&D của WTO trong việc mở
cửa dịch vụ phân phối .......................................................................... 65
CHƢƠNG 3 : GIẢI PHÁP ĐỂ VIỆT NAM THỰC HIỆN TỐT CÁC
CAM KẾT TRONG WTO VỀ MỞ CỬA DỊCH VỤ PHÂN PHỐI ........ 70
I. Dự báo sự phát triển của dịch vụ phân phối ở Việt Nam .................. 70
1. Cơ sở để dự báo ................................................................................ 70
1.1. Dân số đông, thu nhập tăng sẽ thúc đẩy DVPP phát triển. .......... 70
1.2. Hệ thống phân phối ngày càng phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu
của xã hội cũng sẽ thúc đẩy dịch vụ phân phối phát triển hơn. ........... 72
1.3. Các nhà phân phối nước ngoài thâm nhập vào thị trường phân
phối Việt Nam khiến cạnh tranh trở nên khốc liệt hơn sẽ tác động tích
cực tới chất lượng của dịch vụ phân phối. .......................................... 72
2. Số liệu dự báo ................................................................................... 74
2.1. Sẽ xuất hiện ngày càng nhiều mô hình phân phối hiện đại. .......... 74
2.2. Chính sách của Đảng và Nhà nước sẽ có nhiều tác động tích cực
đối với DVPP trong thời gian tới. ....................................................... 75
2. Các giải pháp cụ thể ......................................................................... 75
2.1. Nhóm giải pháp vĩ mô. ................................................................. 75
2.2. Nhóm giải pháp đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
dịch vụ phân phối ............................................................................... 78
2.3. Một số giải pháp khác. ................................................................ 81
KẾT LUẬN ................................................................................................. 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 90
iv
DANH M ỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DVPP
Dịch vụ phân phối
GATS
Hiệp định chung về thương mại và dịch vụ
GATT
Hiệp định chung về Thuế quan và Thương mại
WTO
Tổ chức thương mại Thế giới
S&D
Những quy định đối xử đặc biệt và khác biệt
CPC
Danh mục sản phẩm trung tâm tạm thời của Liên Hợp Quốc
BTA
Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ
FDI
Đầu tư trực tiếp nước ngoài
NQTM
Nhượng quyền thương mại
ENT
Kiểm tra nhu cầu kinh tế
DN
Doanh nghiệp