Báo cáo thực tập: Giao khoán bảo vệ rừng theo pháp luật Việt Nam - Thực tiễn áp dụng tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng

Báo cáo này tập trung vào chính sách giao khoán bảo vệ rừng tại Việt Nam, một giải pháp trọng tâm nhằm tăng cường bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng. Dù chính sách này đã được thể chế hóa qua nhiều văn bản pháp luật như Nghị định 01/CP, Nghị định 168/2016/NĐ-CP và Luật Lâm nghiệp 2017, thực tiễn triển khai vẫn còn nhiều bất cập, đặc biệt tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng. Nghiên cứu này nhằm làm rõ các vấn đề pháp lý và thực tiễn, từ đó đề xuất giải pháp khắc phục.

Tài liệu này hướng đến các nhà nghiên cứu, hoạch định chính sách trong lĩnh vực lâm nghiệp và pháp luật môi trường, các cán bộ quản lý rừng tại các Ban Quản lý Rừng phòng hộ, sinh viên và giảng viên các ngành luật, lâm nghiệp, quản lý tài nguyên, cũng như các cộng đồng dân cư và hộ gia đình tham gia trực tiếp vào công tác bảo vệ rừng.

Nghiên cứu này đi sâu phân tích chính sách giao khoán bảo vệ rừng tại Việt Nam, một giải pháp then chốt trong quản lý và phát triển rừng bền vững. Báo cáo làm rõ cơ sở lý luận, khung pháp lý hiện hành và thực tiễn áp dụng của chính sách này, đặc biệt tập trung vào trường hợp của Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng. Mục tiêu chính của nghiên cứu là làm sáng tỏ các vấn đề lý luận, pháp lý và thực tiễn liên quan đến giao khoán bảo vệ rừng, đánh giá toàn diện thực trạng triển khai tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng trong bối cảnh chuyển đổi mô hình quản lý hành chính và các tác động kinh tế - xã hội. Nghiên cứu cũng xác định các bất cập, khó khăn và nguyên nhân của chúng, từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, cải thiện cơ chế tổ chức thực thi và nâng cao nhận thức cộng đồng. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các quy định pháp luật về giao khoán rừng phòng hộ và việc áp dụng tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng, không mở rộng sang các loại rừng hay hình thức giao rừng khác. Về không gian, nghiên cứu điển hình tại xã Minh Hòa (nay là Minh Thạnh), huyện Dầu Tiếng, tỉnh Bình Dương. Về thời gian, số liệu và thực trạng được phân tích chủ yếu từ năm 2017 đến nay, thời điểm Nghị định số 168/2016/NĐ-CP và Luật Lâm nghiệp 2017 có hiệu lực. Để đạt được mục tiêu, nghiên cứu sử dụng kết hợp các phương pháp: phân tích và tổng hợp lý thuyết (văn bản pháp luật, tài liệu khoa học), nghiên cứu thực địa (quan sát, thu thập thông tin sơ cấp về hiện trạng sử dụng đất, công trình xây dựng, mâu thuẫn ranh giới khoán), và thống kê, xử lý số liệu từ báo cáo của đơn vị thực tập. Báo cáo được cấu trúc thành hai chương chính: Chương 1 trình bày những vấn đề lý luận và pháp lý về giao khoán bảo vệ rừng, bao gồm khái niệm, đặc điểm, vai trò và bản chất pháp lý của hợp đồng giao khoán. Chương 2 phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật về giao khoán bảo vệ rừng tại Ban Quản lý Rừng phòng hộ Núi Cậu Dầu Tiếng, đánh giá kết quả đạt được, hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân, đồng thời đưa ra các kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả công tác này. Các kiến nghị bao gồm hoàn thiện pháp luật, chính sách và nâng cao hiệu quả tổ chức thực thi ở các cấp độ khác nhau.