i
Lời nói đầu
Chính phủ Việt Nam và các Tổ chức Liên Hợp Quốc (LHQ) tại Việt Nam cam kết đạt
được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ (MDG) và thực hiện những giá trị và
nguyên tắc của Tuyên bố Thiên niên kỷ.
Tuyên bố Thiên niên kỷ khẳng định khát vọng chung của chúng ta là xóa bỏ bần cùng
và nghèo đói ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân Việt Nam phát huy hết
tiềm năng của mình về các mặt kinh tế, thể chất, trí tuệ và khả năng sáng tạo. Tuyên
bố Thiên niên kỷ cũng đưa ra tầm nhìn chung của chúng ta về một thế giới mà ở đó
các dân tộc, cộng đồng và người dân cùng sát cánh bên nhau vì tự do, bình đẳng, đoàn
kết, khoan dung và tôn trọng tự nhiên.
Được xây dựng dựa trên những kết quả phân tích trong báo cáo Đánh giá chung của
LHQ về Việt Nam (CCA), Khuôn khổ Hỗ trợ phát triển của LHQ (UNDAF) xác định
những vấn đề phát triển cụ thể đã được nêu rõ trong Chiến lược Phát triển kinh tế - xã
hội 10 năm và các kế hoạch 5 năm của Chính phủ. UNDAF cũng xác định những mục
tiêu phát triển phù hợp nhất với các lĩnh vực mà các Tổ chức LHQ quan tâm và có thế
mạnh về mặt chuyên môn, và tập trung vào các nỗ lực xây dựng chương trình để tối
đa hóa hiệu quả làm việc tập thể của các Tổ chức LHQ.
Năm năm tới đây là giai đoạn quan trọng để Việt Nam phấn đấu đạt được các Mục
tiêu Phát triển Thiên Niên Kỷ vào năm 2015 và gia nhập nhóm những nước có thu
nhập trung bình vào năm 2020. Mục tiêu đặt ra trong khuôn khổ này là rất lớn, nhưng
đạt được những mục tiêu này một cách kịp thời có ý nghĩa thiết yếu đối với chiến
lược phát triển dài hạn của Chính phủ.
Chúng tôi chân thành cám ơn các đồng nghiệp của các cơ quan Chính phủ và các đối
tác phát triển đã đóng góp thời gian và công sức trong quá trình tham vấn cũng như
tham gia vào các tổ công tác để xây dựng văn kiện UNDAF này.
Chúng tôi quan niệm rằng UNDAF cùng quá trình xây dựng văn kiện này là đóng góp
hữu ích cho quá trình hài hòa hóa các hoạt động của các Tổ chức LHQ tại Việt Nam
và cho những nỗ lực chung của chúng ta nhằm khẳng định các mục tiêu và giá trị của
Tuyên bố Thiên niên kỷ.
Võ Hồng Phúc
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư
Jordan D. Ryan
Điều phối viên thường trú LHQ tại Việt Nam
ii
Thông điệp của các Tổ chức Liên Hợp Quốc tại Việt Nam
Tuyên bố Thiên niên kỷ đưa ra các nguyên tắc, giá trị và các mục tiêu phát triển tạo
thành một khuôn khổ chung cho các hoạt động của chúng tôi ở Việt Nam. Chúng tôi
rất vinh dự được sát cánh cùng Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy những giá trị
này cũng như cùng nhau hợp tác để đạt được các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ.
Trong những năm qua, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn trong việc giảm
tỷ lệ nghèo và mở rộng các khả năng lựa chọn cho người dân. Mặc dù vậy, chúng tôi
nhận thấy vẫn còn nhiều việc phải làm để đảm bảo không một ai bị tụt hậu, và quyền
của mọi người dân, không phân biệt dân tộc, giới tính và vùng địa lý, đều được bảo vệ
và khuyến khích sử dụng.
Nhằm hỗ trợ Chính phủ Việt Nam đạt được các mục tiêu nói trên, chúng tôi, các Tổ
chức LHQ tại Việt Nam, xin khẳng định lại cam kết của mình là phấn đấu đạt được
những mục tiêu đặt ra trong Khuôn khổ Hỗ trợ Phát triển này. Chúng tôi cam kết sẽ
hợp tác cùng Chính phủ Việt Nam và các đối tác phát triển khác sử dụng hợp lý và có
hiệu quả những nguồn lực dành cho mục đích này, và sẽ tôn trọng những nguyên tắc
và giá trị của Tuyên bố Thiên niên kỷ trong mọi hoạt động của mình.
iii
Tóm tắt nội dung
Khuôn khổ Hỗ trợ Phát triển của Liên Hợp Quốc (UNDAF) dành cho Việt Nam đặt ra
những mục tiêu phát triển cụ thể cho các tổ chức LHQ trong giai đoạn 2006 - 2010.
Những mục tiêu này được xây dựng trên cơ sở một quá trình tham vấn có sự tham gia
của Chính phủ, các Tổ chức LHQ và các đối tác phát triển khác. Báo cáo Đánh giá
chung của LHQ về Việt Nam (CCA) được xuất bản năm 2004, Chiến lược Phát triển
kinh tế-xã hội của Chính phủ cùng các kế hoạch hành động ra đời từ Chiến lược này
đã cung cấp tư liệu phân tích cho quá trình hình thành UNDAF. Phương thức phát
triển dựa trên quyền trong báo cáo CCA cũng được áp dụng trong cách tiếp cận phân
tích của UNDAF.
Bảng tổng hợp kết quả UNDAF bao gồm ba chủ đề chính và một số vấn đề liên ngành
được xác định trong CCA. Những chủ đề này được phản ánh trong ba mục tiêu của
UNDAF, đó là: các chính sách kinh tế của Chính phủ hỗ trợ quá trình tăng trưởng
mang tính công bằng, hòa nhập và bền vững hơn; nâng cao chất lượng cung cấp các
dịch vụ xã hội và an sinh xã hội cũng như khả năng tiếp cận công bằng với các dịch
vụ này; và, các chính sách, luật pháp và cơ cấu quản trị quốc gia hỗ trợ cho phương
thức phát triển dựa trên quyền nhằm thực hiện các giá trị và mục tiêu của Tuyên bố
Thiên niên kỷ. Những vấn đề liên ngành bao gồm tính công bằng và sự hòa nhập của
các nhóm dân cư dễ bị tổn thương; thanh niên Việt Nam trong thời kỳ chuyển đổi; sự
tham gia, trao quyền và trách nhiệm giải trình; và thách thức về HIV/AIDS. Ngoài ra,
vấn đề giới cũng được lồng ghép vào trong toàn bộ văn kiện UNDAF nhằm đề cập
đến những khuôn mẫu truyền thống về vai trò của phụ nữ và nam giới, và cải thiện
các số liệu và thông tin được phân tách theo giới một cách có hệ thống về các vấn đề
giới cụ thể.
Để đạt được những mục tiêu này cần huy động sự tham gia của các cơ quan Chính
phủ từ cấp trung ương xuống cấp tỉnh và các cấp địa phương, các Tổ chức LHQ, các
nhà tài trợ và xã hội dân sự. Do số lượng lớn và sự đa dạng của các bên liên quan, các
Tổ chức LHQ cần phải thực hiện một loạt chiến lược hợp tác và cộng tác. Cần có sự
linh hoạt khi tình hình thay đổi và số lượng các đối tác phát triển ở Việt Nam tăng lên,
kể cả khi có sự tham gia nhiều hơn của xã hội dân sự.
Các Tổ chức LHQ ước tính cần có một khoản kinh phí khoảng 425 triệu Đô la Mỹ
cho việc thực hiện các mục tiêu của UNDAF như được trình bày trong văn kiện này.
Tổng số tiền này bao gồm tất cả các khoản phân bổ kinh phí của các Tổ chức LHQ
đang hoạt động tại Việt Nam và số tiền mà những tổ chức này hy vọng sẽ huy động
được từ các nguồn bên ngoài. LHQ tin tưởng sẽ nhận được sự ủng hộ ở mức cao nhất
của Chính phủ để đạt được các chỉ tiêu huy động kinh phí này.
Các Tổ chức LHQ và Điều phối viên Thường trú LHQ chịu trách nhiệm thực hiện
UNDAF. UNDAF xác định những lĩnh vực phối hợp và xây dựng chương trình hỗ trợ
chung giữa các Tổ chức LHQ nhằm góp phần hoàn thành các mục tiêu của UNDAF
và các mục tiêu trong chương trình quốc gia của từng Tổ chức. Các tổ công tác
chuyên môn sẽ được thành lập cho từng mục tiêu của UNDAF, và những nhóm này sẽ
gặp gỡ thường xuyên để đánh giá tiến độ thực hiện các mục tiêu được đề cập trong
văn kiện này.
iv
Bảng tổng hợp Theo dõi và Đánh giá UNDAF, được nêu trong phụ lục của văn kiện
này, tập hợp các chỉ số theo dõi và đánh giá cho tất cả các kết quả cụ thể cũng như
cung cấp các dữ liệu cơ sở ban đầu khi có các dữ liệu đó. Các bên tham gia đã rất cố
gắng xây dựng được một bộ chỉ số mang tính thực tiễn, có khả năng tiếp cận và có
khả năng kiểm soát. Hệ thống theo dõi và đánh giá có thể cung cấp các thông tin cập
nhật và đáng tin cậy về tiến độ thực hiện và các thách thức mà không đòi hỏi quá
nhiều nỗ lực báo cáo của các Tổ chức LHQ hay của phía Chính phủ. Cuộc họp kiểm
điểm giữa kỳ chung của Chính phủ và LHQ sẽ trình bày kết quả đánh giá độc lập về
tiến độ thực hiện các mục tiêu của UNDAF.
v