LuËn v¨ n tèt nghiÖp
TrÇn Thu Hång -B¶o hiÓm K42B
33
mạnh thậm chí còn khiến một số công ty bảo hiểm hạ phí xuống dưới mức cho
phép, gây nguy hiểm không chỉ bản thân công ty đó mà còn cả rủi ro cho khách
hàng tham gia do khả năng đảm bảo bảo hiểm thấp. Việc ban hành luật kinh
doanh bảo hiểm, những văn bản hướng dẫn thực thi bảo hiểm của nhà nước
chứng tỏ rằng Việt Nam đánh giá cao tiềm năng của lĩnh vực bảo hiểm và coi
bảo hiểm thực sự là một công cụ quan trọng để phát triển có định hướng nền
kinh tế-xã hội. Với tiềm năng của một thị trường với gần 80 triệu dân còn rất
lớn, với sự góp mặt của nhiều công ty bảo hiểm nữa, không chỉ riêng PJICO mà
các doanh nghiệp bảo hiểm khác sẽ luôn phải đối đầu với sự cạnh tranh nhằm
phân chia thị trường bảo hiểm trong bối cảnh hội nhập quốc tế.
Khung pháp lý cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm chưa hoàn thiện, chưa
có cơ chế quản lý tài chính phù hợp vừa nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý, tương
thích với các hoạt động bảo hiểm phát triển vừa đảm bảo sự giám sát chặt chẽ,
chống mọi sự lợi dụng, trục lợi của các bên liên quan trong hoạt động này.
Hoạt động nghiên cứu thị trường, tìm hiểu nhu cầu của khách hàng chưa
được chú trọng phát triển. Với hơn 50 nghiệp vụ, sản phẩm bảo hiểm do PJICO
cung cấp có thể gọi là đa dạng, phong phú. Đây đều là các nghiệp vụ mà hầu hết
các công ty bảo hiểm phi nhân thọ đều tích cực triển khai. Tuy nhiên, để tạo
tiếng tăm trên thị trường, PJICO không chỉ phải tạo chất lượng phục vụ tốt, chu
đáo mà còn cần phải đầu tư nghiên cứu sản phẩm mới, mặc dù công việc này rất
phức tạp, đòi hỏi chuyên môn cao nhưng đây sẽ là một trong các yếu tố làm
PJICO khác biệt với các doanh nghiệp bảo hiểm khác. Khó khăn này một phần
vì PJICO thiếu những chuyên viên định phí bảo hiểm có trình độ cao, một phần
vì chưa được quan tâm đầu tư xác đáng.
Thứ hai: Khó khăn về trình độ quản lý và chuyên môn của cán bộ nhân viên
Là một công ty cổ phần mới được thành lập, PJICO được sự hỗ trợ lớn của
các cổ đông thành viên nhưng công ty cũng gặp không ít khó khăn trong việc tổ
chức quản lý bộ máy. Khi mới được thành lập, ban quản trị của công ty đều là
cán bộ chủ chốt trong các công ty góp vốn, sự am hiểu tinh tường về bảo hiểm
vì thế bị hạn chế. Cùng với sự phát triển ngày càng lớn mạnh của PJICO, các
kiến thức về chuyên ngành bảo hiểm càng được trau dồi và đạt được những kết
quả khá tốt. Nhưng bảo hiểm là ngành kinh doanh dịch vụ tài chính, để thu được
thành công như mong đợi thì việc quản lý, tổ chức công ty không phải là công
việc dễ dàng.
LuËn v¨ n tèt nghiÖp
TrÇn Thu Hång -B¶o hiÓm K42B
34
Bên cạnh đó, trình độ chuyên môn của cán bộ nhân viên trong công ty cũng
là một vấn đề nổi cộm. Phần lớn họ đã được đào tạo qua về bảo hiểm, có tuổi trẻ
và sự năng động, thích ứng nhanh được với thị trường. Một điều dễ nhận thấy là
không phải ai cũng xuất sắc trong công việc. Tình trạng cán bộ bảo hiểm bị hạn
chế bởi kỹ năng bán hàng, khả năng giao tiếp về ngoại ngữ, trình độ sử dụng vi
tính, bề dày kinh nghiệm còn khá phổ biến và đã ảnh hưởng nhất định đến hiệu
quả kinh doanh của toàn công ty .
Thứ ba : Khó khăn về tài chính
Để kinh doanh được trong nghành bảo hiểm cần một lượng vốn rất lớn do
đặc điểm của sản phẩm là phải trích lập quỹ dự phòng bồi thường.Với tiềm lực
về tài chính hùng hậu, công ty bảo hiểm sẽ dễ dàng nhận bảo hiểm cho các công
trình hay tài sản có giá trị lớn. Nếu không may rủi ro xảy ra, công ty vẫn có thể
chi trả cho khách hàng đầy đủ như cam kết. Khi thành lập, PJICO có tổng số vốn
điều lệ là 55 tỷ đồng, số vốn này cho phép công ty có thể nhận bảo hiểm cho
những tài sản, công trình có giá trị nhỏ và trung bình. Với những hợp đồng có số
tiền bảo hiểm quá lớn, công ty lại phải phụ thuộc vào khả năng nhận tái bảo
hiểm của các công ty khác, đặc biệt là các công ty bảo hiểm nước ngoài như
ERC, Hanover, Munich Re…Thực tế là đã có khá nhiều hợp đồng được PJICO
ký kết khi có sự hậu thuẫn của các công ty trên.
Trên đây đề cập đến một số khó khăn của toàn công ty. Khó khăn thì nhiều
nhưng những gì mà PJICO đạt được trong những năm vừa qua đang là lời giải
cho bài toán đó.
2. Kết quả hoạt động kinh doanh
Bước vào hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực bảo hiểm từ năm 1995
nhưng đến nay PJICO đã có tới 36 chi nhánh và gần 1000 văn phòng, đại diện,
tổng đại lý, đại lý trải khắp cả nước. Với phương châm luôn có mặt tận hiện
trường để giúp đỡ, chia sẻ rủi ro với khách hàng bằng hệ thống dịch vụ nhanh
nhất và tốt nhất, trong suốt khoảng thời gian gần 9 năm hoạt động, tốc độ tăng
trưởng doanh thu bình quân của PJICO là 39%/ năm.
Theo ông Trần Nghĩa Vinh- tổng giám đốc PJICO cho biết để có được hệ
thống dịch vụ có chất lượng như hôm nay, công ty đã phải đầu tư mạnh vào 3
yếu tố: con người, quy trình phục vụ, hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật mà trước
hết là hệ thống công nghệ thông tin kinh doanh dịch vụ tài chính và bảo hiểm
LuËn v¨ n tèt nghiÖp
TrÇn Thu Hång -B¶o hiÓm K42B
35
phải có công nghệ thông tin hiện đại. Chỉ trong vòng chưa đầy một năm kể từ
giữa năm 2002 từ một đơn vị lạc hậu về công nghệ thông tin nay PJICO đã thực
sự trở thành một công ty có hệ thống công nghệ thông tin hiện đại. Hệ thống này
không chỉ là việc đầu tư vào cơ sở vật chất cho mạng thông tin mà còn là việc
đào tạo và tổ chức ứng dụng cho hơn 500 con người để sử dụng một cách thành
thạo, thường xuyên. Đồng thời qua hệ thống này, toàn bộ quy trình quản lý đã
được tái cấu trúc hợp lý để việc trao đổi thông tin thực sự hiệu quả, đáp ứng tốt
nhất nhu cầu điều hành chung.
Xét về tổng doanh thu: qua gần 9 năm hoạt động mức doanh thu của PJICO
không ngừng tăng lên, do nhiều nguồn khác nhau đó là:
- Doanh thu từ hoạt động kinh doanh bảo hiểm gốc.
- Doanh thu từ hoạt động nhận và nhượng tái bảo hiểm.
- Doanh thu từ họat động đầu tư tài chính.
- Doanh thu từ hoạt động khác (Thu hoa hồng nhượng tái, thu phí nhận tái).
Để thấy rõ hết kết quả kinh doanh của PJICO, ta có thể nhìn vào bảng sau.
BẢNG 4: Doanh thu của PJICO (1999-2003)
Đơn vị: Tỷ đồng
Năm 1999
2000
2001
2002
2003
Tổng doanh thu 114,7
133
166,9
215,3
409
DT phí BH gốc 92,4
110
137,6
177,8
337,9
DT từ đầu tư 8,15
7,15
8,56
9,69
18,4
DT hoạt động khác 14,15
15,85
20,74
27,81
52,70
(Nguồn: báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh)
Hình 2: Đồ thị doanh thu của PJICO giai đoạn 1999 - 2003
LuËn v¨ n tèt nghiÖp
TrÇn Thu Hång -B¶o hiÓm K42B
36
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
1999 2000 2001 2002 2003
N¨ m
Tû ®ång
Tæng doanh thu
DT phÝ BH gèc
DT tõ ®Çu t
DT ho¹ t déng kh¸ c
Nhận xét:
Về tổng doanh thu:
Một điều rõ ràng là tổng doanh thu PJICO có sự tăng trưởng ổn định và
tăng đều qua các năm với tốc độ khá cao. Năm 2002 là năm mà nền kinh tế thế
giới có nhiều biến động lớn đặc biệt là sau vụ khủng bố 11/9 tại Mỹ và đã nhiều
ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều ngành kinh tế nước ta trong đó có ngành bảo
hiểm.Nhưng PJICO đạt tổng doanh thu kinh doanh trên 200 tỷ đồng, tăng trưởng
27.1% so với năm 2001, nộp ngân sách gần 16 tỷ đồng, chia lãi cổ tức 1.25%/
tháng, khả năng tài chính tiếp tục được củng cố vững chắc với tổng vốn kinh
doanh đạt gần 200 tỷ đồng.
Thế nhưng, nếu năm 2002 là năm PJICO đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất
trong giai đoạn 1998-2002 thì đến năm 2003 là một năm có tốc độ tăng trưởng
cao nhất kể từ khi thành lập đến nay, đạt được những thành công đáng ghi nhận
và mang tính đột phá. Tốc độ tăng trưởng doanh thu cao gần 90%, gấp 3.3 lần
mức tăng chung của thị trường trong đó văn phòng công ty tăng trưởng tới 2.14
lần, các chi nhánh trên toàn quốc đều tăng trưởng khá từ 30%-60%. Năng lực tài
chính được nâng cao nhờ việc trích lập các quỹ dự phòng và bổ sung vốn cổ
đông tăng hơn 150%, tổng vốn và tài sản tăng gần 2 lần so với năm 2002 và đến
nay công ty có số vốn tích lũy tăng 10 lần so với vốn ban đầu. Nghiệp vụ bảo
hiểm đa dạng, phong phú. Uy tín và thương hiệu PJICO ngày càng được nhân
rộng, vững chắc.
Về doanh thu phí bảo hiểm gốc:
LuËn v¨ n tèt nghiÖp
TrÇn Thu Hång -B¶o hiÓm K42B
37
Đây là nguồn thu chủ yếu trong tổng doanh thu của công ty. Năm 2001
doanh thu phí bảo hiểm gốc chiếm tỷ trọng 82,44%, sang năm 2003 chiếm là
82,62%. Tốc độ tăng trưởng của doanh thu phí bảo hiểm gốc cũng tăng đều qua
các năm: năm 2001 có tốc độ tăng so với năm 2000 là 22,6%, năm 2003 tốc độ
này là 47,3%. Đạt được điều này là do công ty có sản phẩm bảo hiểm thì đa
dạng, phong phú, chất lượng phục vụ tốt và chu đáo nên đã khai thác được nhiều
khách hàng.
Về hoạt động đầu tư:
Chiếm tỷ trọng khá nhỏ trong tổng doanh thu phí bảo hiểm: năm 2001
chiếm tỷ trọng 5,13%, năm 2003 chiếm 4,5%. Tuy vậy, nguồn thu từ hoạt động
này không nhỏ, năm 2003 thu được khoảng 18,4 tỷ đồng từ việc đầu tư nguồn
vốn nhàn rỗi. Doanh thu từ hoạt động đầu tư của công ty tăng trưởng khá đồng
đều, góp phần làm tăng nguồn vốn kinh doanh, nâng cao khả năng cạnh tranh và
giảm phí bảo hiểm.
Về các hoạt động khác:
Doanh thu từ các hoạt động khác càng tăng theo các năm và chiếm tỷ trọng
khá lớn. Năm 2003 đạt 52,7 tỷ, chiếm 12,9% trong cơ cấu tổng doanh thu chứng
tỏ hoạt động trong các lĩnh vực này ngày càng có hiệu quả.
Do hoạt động kinh doanh bảo hiểm có đặc điểm là chu trình kinh doanh
đảo ngược nên các công ty bảo hiểm thường có khoản quỹ bảo hiểm (được xem
như là khoản nợ chưa đến hạn phải trả cho khách hàng) rất lớn. Mặc dù môi
trường đầu tư ở Việt Nam còn hạn hẹp, rủi ro cao nhưng PJICO vẫn luôn chú
trọng và sử dụng tối đa các nguồn vốn nhàn rỗi để đầu tư sao cho vừa có hiệu
quả vừa an toàn vào các hạng mục đầu tư được luật pháp cho phép.
Như vậy, với kết quả họat động kinh doanh đem lại, hàng năm PJICO đã
chi trả lãi cổ tức cho các cổ đông là 14.4%/năm cao gấp 1.5-2 lần lãi suất tiền
gửi ngân hàng. Cho đến nay mỗi cổ đông đã thu hồi được trên 64% số vốn góp
ban đầu không kể phần tích lũy giữ lại trích cho các quỹ dự phòng và quỹ dự trữ
của công ty. Ngoài ra, PJICO cũng luôn thực hiện tốt nghĩa vụ đối với nhà nước,
đúng hạn và đầy đủ trung bình khoảng 13 tỷ/ năm.
Hoạt động đối ngoại và tái bảo hiểm cũng góp phần tích cực vào việc nâng
cao chất lượng dịch vụ của PJICO trong những năm qua. Sự năng động, linh
hoạt, sáng tạo của tái bảo hiểm là hậu phương vững chắc cho hoạt động kinh