Kinh nghiệm nâng cao sức khỏe đất của một số quốc gia trên thế giới

Đất đai là tài nguyên chiến lược, đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế-xã hội và nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, nguồn tài nguyên quý giá này đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng như ô nhiễm từ công nghiệp, đô thị hóa, và suy thoái do biến đổi khí hậu. Sự suy thoái sức khỏe đất không chỉ ảnh hưởng đến năng suất nông nghiệp mà còn đe dọa an ninh lương thực và môi trường sống. Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu các kinh nghiệm quốc tế về nâng cao sức khỏe đất, đặc biệt từ Liên minh Châu Âu, Trung Quốc và Ôxtrâylia, trở nên cấp thiết. Mục tiêu là rút ra các bài học quý giá để định hướng cho quá trình xây dựng chính sách và giải pháp hiệu quả tại Việt Nam, nhằm đảm bảo quản lý và sử dụng đất bền vững.

Các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu, chuyên gia môi trường, và sinh viên trong lĩnh vực quản lý đất đai, nông nghiệp và môi trường.

Bài viết phân tích sâu rộng các chiến lược và chính sách nhằm nâng cao sức khỏe đất tại Liên minh Châu Âu (EU), Trung Quốc và Ôxtrâylia, đồng thời rút ra các hàm ý quan trọng cho Việt Nam. Tại EU, các biện pháp bảo vệ đất được lồng ghép vào nhiều chính sách môi trường và nông nghiệp, từ các chỉ thị về bùn thải, nitrat, kiểm soát ô nhiễm công nghiệp đến các quy định hóa chất REACH. Các sáng kiến gần đây như Chiến lược Đất mới của EU đến năm 2030 và Luật Phục hồi Thiên nhiên nhấn mạnh cam kết phục hồi hệ sinh thái đất bị suy thoái, dù vẫn cần một khuôn khổ pháp lý toàn diện hơn. Trung Quốc thể hiện sự ưu tiên cao đối với bảo vệ đất nông nghiệp, được thể hiện qua các quy định trong Hiến pháp và Luật Đất đai, tập trung vào quản lý sở hữu đất, quy hoạch sử dụng đất và hạn chế chuyển đổi đất canh tác. Quốc gia này cũng triển khai Kế hoạch hành động kiểm soát ô nhiễm đất, đặc biệt nhắm vào ô nhiễm kim loại nặng. Ôxtrâylia, dù đối mặt với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, đã phát triển mạnh nông nghiệp hữu cơ thông qua Chiến lược Đất quốc gia và Kế hoạch hành động, chú trọng sức khỏe đất, đổi mới quản lý và nâng cao kiến thức cho nông dân. Các kinh nghiệm quốc tế này cho thấy tầm quan trọng của việc tích hợp chính sách, phát triển các công cụ pháp lý chuyên biệt, và thúc đẩy nghiên cứu khoa học. Đối với Việt Nam, bài viết nhấn mạnh rằng mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong quản lý đất đai và các văn bản pháp lý liên quan, nhưng vẫn thiếu một công cụ pháp lý toàn diện cho sức khỏe đất. Với những thách thức về biến đổi khí hậu và suy thoái đất, Việt Nam cần khẩn trương xây dựng một Chiến lược Sức khỏe đất quốc gia dựa trên các bài học thành công từ các quốc gia này, nhằm đảm bảo phát triển nông nghiệp bền vững và an ninh lương thực.