Nguyễn Thị Sen Lớp VHDT 11A
Khóa luận tốt nghiệp
1
Tr−êng ®¹i häc V¨n hãa Hμ Néi
Khoa V¨n hãa d©n téc thiÓu sè
HOẠT ĐỘNG KINH TẾ TRUYỀN THỐNG
CỦA NGƯỜI MÃ LIÊNG Ở BẢN RÀO TRE,
HƯƠNG LIÊN, HƯƠNG KHÊ, HÀ TĨNH
DƯỚI SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA NGƯỜI KINH
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Thị Sen
Giáo viên hướng dẫn:TS. Trịnh Thị Thuỷ
HÀ NỘI 5 -2009
Nguyễn Thị Sen Lớp VHDT 11A
Khóa luận tốt nghiệp
2
LỜI CẢM ƠN
Qua một quá trình nghiên cứu và khảo sát thực địa đề tài “ Hoạt động
kinh tế truyền thống của người Mã Liềng ở bản Rào Tre, Hương Liên, Hương
Khê, Hà Tĩnh dưới sự ảnh hưởng của người Kinh” đã được hoàn thành dưới
sự chỉ dẫn tận tình của TS Trịnh Thị Thủy, sự giúp đỡ và tạo mọi điều kiện
của các thầy cô giáo trong khoa Văn hóa dân tộc, chính quyền huyện Hương
Khê, xã Hương Liên, bộ đội biên phòng đồn 575 và đồng bào Mã Liềng tại
bản Rào Tre.
Qua đây người viết xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới thầy cô giáo trong
khoa đã tận tình giúp đỡ người viết hoàn thành khóa luận này.
Xin chân thành cảm ơn trung tâm thư viện trường Đại học Văn hóa,
chính quyền xã Hương Liên, các chiến sĩ biên phòng đồn 575 cùng toàn thể
đồng bào Mã Liềng tại Rào Tre đã tạo mọi điều kiện cho người viết có được
những tư liệu tốt nhất để viết khóa luận.
Đặc biệt người viết xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất cho cô giáo TS
Trịnh Thị Thủy, người đã hướng dẫn và giúp đỡ tận tình cho người viết trong
quá trình viết và hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này.
Do thời gian và trình độ còn nhiều hạn chế cho nên đề tài không tránh
khỏi thiếu sót. Kính mong thầy cô giáo và các bạn đóng góp ý kiến để bài
luận được hoàn chỉnh hơn.
Xin chân thành cảm ơn
Sinh viên
Nguyễn Thị Sen
Nguyễn Thị Sen Lớp VHDT 11A
Khóa luận tốt nghiệp
3
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU………………………………………………………………….…1
1. Lí do chọn đề tài………………………………………….........................1
2. Lịch sử nghiên cứu của đề tài……………………………………………2
3.Mục đíc nghiên cứu của đề tài……………………………………….…….4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài…………..………………….5
5. Phương phạp nghiên cứu……………………………..…..……………….5
6.Nội dung và bố cục của đề tài……………………...……..……………….6
Chương 1. NGƯỜI MÃ LIỀNG Ở BẢN RÀO TRE VÀ HOẠT ĐỘNG
KINH TẾ TRUYỀN THỐNG ………………………………………….......7
1.1. Người Mã Liềng ở bản Rào Tre, xã Hương Liên …………….……..7
1.1.1 Điều kiện tự nhiên – xã hội xã Hương Liên……………………….…7
1.1.2. Tên gọi tộc người…………………………………………………..11
1.1.3. Lịch sử hình thành và phát triển của người Mã Liềng……………..12
1.1.4. Văn hóa truyền thống của người Mã Liềng ở Rào Tre………….…14
1.2. Hoạt động kinh tế truyền thống của người Mã Liềng ở Rào Tre…..23
1.2.1. Săn bắt hái lượm……………….…………………………..………23
1.2.2. Nương rẫy…………………………………………………...……..26
1.2.3. Chăn nuôi………………………………………………….……….28
1.2.4. Nghề thủ công ……………………………………………………..29
1.2.5. Trao đổi mua bán…………………………………………….….…30
1.2.6. Các nghi lễ và những kiêng kị liên quan đến sản xuất…………….31
Chương 2. NHỮNG THAY ĐỔI TRONG HOẠT ĐỘNG KINH TẾ CỦA
NGƯỜI MÃ LIỀNG Ở RÀO TRE DƯỚI ẢNH HƯỞNG CỦA NGƯỜI
KINH……………………………………………………………………….35
2.1 Người Kinh ở Hương Liên………………………………….…………35
Nguyễn Thị Sen Lớp VHDT 11A
Khóa luận tốt nghiệp
4
2.2 Những thay đổi trong hoạt động kinh tế của người Mã Liềng dưới ảnh
hưởng của người Kinh…………………………………………..…...……..36
2.2.1. Trong săn bắt hái lượm………………………………………..……..36
2.2.2. Trong làm nương rẫy và canh tác ruộng nước……………….….…..38
2.2.3. Trong chăn nuôi và nghề phụ gia đình………………………..……..43
2.2.4. Trong tao đổi và mua bán…………………………………….….…..45
2.2.5. Trong các nghi lễ liên quan đến sản xuất………………………..…..46
2.3 . Nguyên nhân dẫn đến những thay đổi trong hoạt động kinh tế của người
Mã Liềng………………………………………………..…………..48
2.3.1. Những tác động của điều kiện tự nhiên………………………..…….49
2.3.2. Những tác động của điều kiện kinh tế……………………………….50
2.3.3. Những tác động của điều kiện văn hóa – xã hội…………………….52
2.3.4. Thái độ của người dân trước thay đổi……………………………….53
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ BẢO TỒN,
PHÁT HUY VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CỦA NGƯỜI MÃ
LIỀNG………………………………………………………..……………57
3.1. Nhận thức chung…………………………………………………...….57
3.1.1. Tính tất yếu của sự chuyển cư của người Kinh………………….......57
3.1.2. Tính tất yếu của sự thay đổi………………..………………………..58
3.1.3. Những chủ trương của Đảng và Nhà nước về chính sách dân tộc.…60
3.1.4. Quan điểm bảo tồn và phát triển…………………….………………62
3.2. Một số kiến nghị………………………………….……………………64
3.3. Giải pháp phát triển kinh ế và bảo tồn, phát huy văn hóa truyền thống của
người Mã Liềng………………………………………………………..66
3.3.1. Nhóm giải pháp phát triển kinh tế………………………………...…66
3.3.2. Các giải pháp bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của người
MãLiềng………………………………………………………….………..72
KẾT LUẬN…………………………………………………..……………75
Nguyễn Thị Sen Lớp VHDT 11A
Khóa luận tốt nghiệp
5
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………….77
PHỤ LỤC……………………………………………….…………………79
