Tài liệu "Kỹ thuật lấy máu mao mạch" nhằm giúp học viên trình bày được mục đích, chỉ định và vị trí lấy máu mao mạch. Thực hiện được kỹ thuật lấy máu mao mạch. Trình bày được các triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và phòng ngừa tai biến khi lấy máu mao mạch. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Kỹ thuật lấy máu mao mạch
- KỸ THUẬT LẤY MÁU MAO MẠCH
1. MỤC TIÊU
- Nêu được mục đích, chỉ định và vị trí lấy máu mao mạch.
- Thực hiện được kỹ thuật lấy máu mao mạch.
- Trình bày được các triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và
phòng ngừa tai biến khi lấy máu mao mạch.
2. MỤC ĐÍCH
- Lấy lượng máu nhỏ để xét nghiệm.
3. CHỈ ĐỊNH
- Làm trong các xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu, dung
tích hồng cầu, đường huyết bằng que (dextrotix).
trí lấy máu:
Vị
- Trẻ sơ sinh và trẻ ≤ 18 tháng tuổi: vùng rìa hai bên của gót
chân.
- Trẻ > 18 tháng tuổi và lượng máu cần lấy ≤ 2,5ml: mặt bên
của đầu ngón giữa và ngón áp út.
Vị trí lấy máu gót chân Vị trí lấy máu đầu ngón giữa và ngón
áp út
4. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Thận trọng trong các trường hợp trẻ bị rối loạn đông máu,
nhiễm trùng tại chỗ, phù nề tại nơi lấy máu.
484
- Kỹ thuật lấy máu mao mạch
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Dụng cụ
5.1.1. Dụng cụ vô khuẩn
- Lancet vô khuẩn.
- Hộp gòn.
- Băng keo cá nhân.
5.1.2. Dụng cụ sạch
- Dụng cụ chứa máu:
+ Lọ xét nghiệm có chất chống đông.
+ Ống mao dẫn, đất sét.
+ Que thử dextrotix.
- Găng sạch.
- Mâm sạch.
5.1.3. Dụng cụ khác
- Thùng đựng chất thải thông thường.
- Thùng đựng chất thải lây nhiễm.
- Thùng đựng vật sắc nhọn.
- Giá để mẫu xét nghiệm.
- Phiếu chỉ định xét nghiệm.
5.1.4. Dung dịch sát khuẩn
- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.
- Cồn 70o.
5.2. Tiến hành kỹ thuật
BƯỚC CÁC BƯỚC KỸ THUẬT Ý NGHĨA
Văn hóa giao tiếp.
Chào bệnh nhân, thân nhân.
1 Tôn trọng.
Giới thiệu tên điều dưỡng.
Tạo sự thân thiện.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày
sinh, giới tính, địa chỉ, kiểm tra Đảm bảo xác định đúng bệnh
2
thông tin bệnh nhân với vòng nhân.
đeo tay và hồ sơ bệnh án.
485
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Dùng từ ngữ phù hợp theo độ
tuổi của trẻ để giải thích (nếu
Báo và giải thích cho bệnh có thể).
3 nhân, thân nhân. Để bệnh nhân và thân nhân
biết việc điều dưỡng sắp làm,
giúp bệnh nhân, thân nhân
bớt lo lắng.
Phòng ngừa chuẩn.
Điều dưỡng mang khẩu trang,
4 Làm giảm sự lây lan của vi
rửa tay thường quy.
sinh vật gây bệnh.
Chuẩn bị dụng cụ, để trong Tổ chức sắp xếp hợp lý, khoa
5
tầm tay. học, quản lý thời gian hiệu quả.
Tránh nhầm lẫn bệnh nhân.
Đối chiếu lại bệnh nhân.
6 Giúp bệnh nhân và thân nhân
Báo và giải thích lại lần nữa.
an tâm, hợp tác tốt.
Rửa tay với dung dịch sát khuẩn Làm giảm sự lây lan của vi
7
tay nhanh. sinh vật gây bệnh.
Chuẩn bị tư thế bệnh nhân thích Thực hiện thủ thuật được
8
hợp. thuận tiện và an toàn hơn.
Dán nhãn mã vạch (họ tên bệnh
nhân, mã vạch, số hồ sơ, ngày Đảm bảo mẫu máu đúng với
9
tháng năm sinh, giới tính) lên bệnh nhân.
ống xét nghiệm.
Làm giảm sự lây lan của vi
sinh vật gây bệnh.
Rửa tay với dung dịch sát khuẩn
10
tay nhanh, mang găng sạch.
Mang găng sạch
Chọn vị trí đâm lancet (chú ý
chọn vùng da không có vết
Chọn vị trí đâm lancet thích
thương, cục chai hay sẹo).
hợp giúp giảm nguy cơ tổn
11 Đối với gót chân: vùng rìa 2 bên
thương cho bệnh nhân.
của gót chân.
Đối với ngón tay: mặt bên của
đầu ngón giữa và ngón áp út.
Sát khuẩn vị trí lấy máu theo
Làm sạch vi sinh vật trên da
chiều xoắn ốc từ trong ra ngoài
nơi đâm kim.
12 rộng ra 5cm, sát khuẩn đến khi
Đủ thời gian để chất sát
sạch. Chờ cồn khô tự nhiên ít
khuẩn có tác dụng.
nhất 30 giây.
486
- Kỹ thuật lấy máu mao mạch
Đưa vị trí lấy máu xuống thấp, Tạo điều kiện cho máu lưu
vuốt máu nhẹ nhàng về nơi định thông, giúp lấy mẫu máu dễ
lấy máu. Đâm lancet một góc dàng không làm đau bệnh
900, độ sâu < 2mm. nhân.
13
Lấy máu gót chân Lấy máu ngón tay
Ngăn ngừa đâm kim vào
Bỏ lancet vào thùng đựng vật
14 tay người lấy máu, tránh lây
sắc nhọn.
nhiễm mầm bệnh do máu.
Giúp loại bỏ chất lỏng thừa
Lau bỏ giọt máu đầu bằng gòn có thể có trong giọt máu đầu
15
khô vô khuẩn. làm kết quả xét nghiệm không
chính xác.
Hứng máu vào:
- Lọ xét nghiệm (nếu thử xét Đảm bảo đủ lượng máu để
nghiệm tổng phân tích tế bào khoa xét nghiệm phân tích
máu), lấy đủ lượng máu, đậy chính xác.
nắp lắc nhẹ lọ xét nghiệm.
- Ống mao dẫn (nếu thử dung
tích hồng cầu): đặt ngang
16 ống mao dẫn khi lấy máu, lấy
lượng máu đủ 2/3 ống, cấm
1 đầu ống mao dẫn xuống
đất sét.
- Que thử dextrotix: nhỏ 1 giọt Hứng máu Hứng máu
máu vào đầu que thử, sau bằng ống xét bằng ống mao
đó gắn vào máy chờ đọc nghiệm dẫn
kết quả.
Dùng gòn khô vô khuẩn ấn vào
nơi lấy máu từ 5 – 10 phút.
17 Giúp máu ngừng chảy.
Nâng cao vị trí lấy máu cao hơn
mức tim (nếu có thể).
Tháo bỏ găng. Rửa tay.
Phòng ngừa chuẩn.
18 Giảm sự lây lan của vi sinh
vật gây bệnh.
Tháo bỏ găng
487
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Giúp bệnh nhân về tư thế tiện nghi
Dặn dò thân nhân bệnh nhân
những điều cần thiết, theo dõi
tại vị trí lấy máu:
Tạo sự thoải mái và an toàn.
- Tình trạng đau của trẻ.
Phát hiện, xử trí kịp thời các
- Cảm giác ở đầu ngón tay.
19 tai biến.
- Dấu hiệu nhiễm trùng (sưng,
Tôn trọng bệnh nhân, tạo sự
nóng, đỏ, đau).
thân thiện.
- Da xung quanh nơi lấy máu
có bầm tím không?
Cảm ơn bệnh nhân, thân nhân
vì sự hợp tác.
Đặt mẫu máu vào hộp đựng Giảm sai lệch kết quả trước
mẫu xét nghiệm. khi phân tích do vận chuyển
20 Gửi mẫu máu và phiếu chỉ định Mẫu máu để không quá 1 giờ
về khoa xét nghiệm càng sớm sẽ làm ảnh hưởng đến kết
càng tốt. quả xét nghiệm.
21 Dọn dẹp dụng cụ, rửa tay Phòng ngừa chuẩn.
Ghi hồ sơ:
Yếu tố an toàn cho bệnh
- Ngày giờ lấy máu.
nhân.
- Vị trí lấy máu.
Yếu tố pháp lý.
22 - Số lượng máu mất.
Phương tiện để theo dõi,
- Loại xét nghiệm.
đánh giá và bàn giao giữa các
- Phản ứng bệnh nhân (nếu có).
nhân viên y tế.
- Tên điều dưỡng thực hiện.
6. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
NGUYÊN
DẤU TAI
STT NHÂN CÓ XỬ TRÍ PHÒNG NGỪA
HIỆU BIẾN
THỂ
Đâm lancet đúng
Bóp, nặn độ sâu cần thiết,
Không nhiều nơi vị tránh quá nông
phù hợp Sai trí lấy máu. Báo bác hoặc quá sâu.
1 với diễn lệch kết Máu lẫn với sĩ, lấy lại Chờ cồn khô mới
tiến lâm quả. dung dịch máu. đâm lancet và lau
sàng. sát khuẩn bỏ giọt máu đầu
chưa khô. với gòn khô vô
khuẩn.
Ấn
Đâm lancet mạnh Đâm lancet đúng
quá sâu. nơi tiêm độ sâu < 2mm.
Máu
Không dùng đến khi Sau khi lấy máu,
chảy lâu Chảy
gòn khô ấn hết chảy dùng gòn khô ấn
cầm. máu
2 mạnh nơi máu. vào nơi lấy máu 5
Bầm nơi
tiêm sau Báo bác -10 phút.
nơi đâm tiêm.
khi lấy máu. sĩ thực Vuốt nhẹ nhàng
kim.
Nặn bóp hiện ngón tay, cách xa
quá mạnh. theo chỉ vết chích.
định.
488
- Kỹ thuật lấy máu mao mạch
Đâm lancet đúng
vị trí.
Trẻ sơ sinh và trẻ
Bệnh Tổn
≤ 18 tháng tuổi:
nhân thương Báo bác
vùng rìa 2 bên
mất cảm thần Đâm lancet sĩ, thực
của gót chân.
3 giác kinh không đúng hiện
Trẻ > 18 tháng
ở đầu ở đầu vị trí. theo chỉ
tuổi và lượng máu
ngón ngón định.
cần lấy ≤ 2,5ml:
tay. tay.
mặt bên của đầu
ngón giữa và
ngón áp út.
BẢNG KIỂM THỰC HÀNH
STT NỘI DUNG ĐẠT CHƯA ĐẠT
Chào bệnh nhân, thân nhân. Giới thiệu tên
1
điều dưỡng.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày sinh, giới
2 tính, địa chỉ, kiểm tra thông tin bệnh nhân với
vòng đeo tay và hồ sơ bệnh án.
3 Báo và giải thích cho bệnh nhân, thân nhân.
4 Mang khẩu trang, rửa tay thường quy.
5 Chuẩn bị dụng cụ.
Đối chiếu lại bệnh nhân.
6
Báo và giải thích lại lần nữa.
7 Rửa tay nhanh.
8 Chuẩn bị tư thế bệnh nhân thích hợp.
9 Dán nhãn mã vạch lên ống xét nghiệm.
10 Rửa tay nhanh, mang găng sạch.
Chọn vị trí đâm lancet:
- Đối với gót chân: vùng rìa hai bên của gót
11 chân.
- Đối với ngón tay: mặt bên của đầu ngón
giữa và ngón áp út.
Sát khuẩn vị trí lấy máu theo chiều xoắn ốc
từ trong ra ngoài rộng ra 5cm, sát khuẩn
12
đến khi sạch. Chờ cồn khô tự nhiên ít nhất
30 giây.
Đưa vị trí lấy máu xuống thấp, vuốt máu nhẹ
13 nhàng về nơi định lấy máu. Đâm lancet một
góc 900, độ sâu < 2mm.
489
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
14 Bỏ lancet vào thùng đựng vật sắc nhọn.
15 Lau bỏ giọt máu đầu bằng gòn khô.
16 Hứng máu vào lọ xét nghiệm.
Dùng gòn khô vô khuẩn ấn vào nơi lấy máu
17 từ 5 – 10 phút. Nâng cao vị trí lấy máu cao
hơn mức tim (nếu có thể).
18 Tháo bỏ găng. Rửa tay.
Giúp bệnh nhân về tư thế tiện nghi.
Dặn dò thân nhân bệnh nhân những điều
19
cần thiết.
Cảm ơn bệnh nhân, thân nhân.
Đặt mẫu máu vào hộp đựng mẫu xét nghiệm.
20 Gửi mẫu máu và phiếu chỉ định về phòng xét
nghiệm.
21 Dọn dẹp dụng cụ, rửa tay.
Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ lấy máu.
- Vị trí lấy máu.
22 - Số lượng máu mất.
- Loại xét nghiệm.
- Phản ứng bệnh nhân (nếu có).
- Tên điều dưỡng thực hiện.
490
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
