Tài liệu "Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch" nhằm giúp học viên trình bày được mục đích, chỉ định của việc lấy máu tĩnh mạch. Thực hiện được kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch. Trình bày được triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và phòng ngừa tai biến khi lấy máu tĩnh mạch. Mời các bạn cùng tham khảo!
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch
- KỸ THUẬT LẤY MÁU TĨNH MẠCH
1. MỤC TIÊU
- Nêu được mục đích, chỉ định của việc lấy máu tĩnh mạch.
- Thực hiện được kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch.
- Trình bày được triệu chứng, nguyên nhân, cách xử trí và phòng
ngừa tai biến khi lấy máu tĩnh mạch.
2. MỤC ĐÍCH
- Lấy máu tĩnh mạch để làm xét nghiệm giúp cho việc chẩn đoán
và điều trị bệnh chính xác và hiệu quả.
- Đánh giá tình trạng bệnh nhân thông qua các thông số cận lâm
sàng.
3. CHỈ ĐỊNH
- Bệnh nhân mới vào viện.
- Bệnh nhân trước khi phẫu thuật, trước khi có chỉ định làm thủ
thuật liên quan đến các thành phần của máu.
- Bệnh nhân nặng cần theo dõi huyết động học liên tục.
- Khám sức khỏe định kỳ tầm soát các bệnh lý liên quan đến các
thành phần trong máu.
4. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
- Không có chống chỉ định.
- Thận trọng trong các trường hợp bệnh nhân bị rối loạn đông
máu.
5. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5.1. Dụng cụ
5.1.1. Dụng cụ vô khuẩn
- Ống tiêm phù hợp với lượng máu cần lấy.
- Kim bướm/bơm kim tiêm 3ml/5ml.
- Hộp gòn.
- Băng keo cá nhân.
- Ống xét nghiệm.
500
- Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch
5.1.2. Dụng cụ sạch
- Mâm sạch.
- Găng sạch.
- Dây ga rô.
- Băng keo.
5.1.3. Dụng cụ khác
- Thùng đựng chất thải thông thường.
- Thùng đựng chất thải lây nhiễm.
- Thùng đựng vật sắc nhọn.
- Giá để mẫu xét nghiệm.
- Phiếu chỉ định xét nghiệm.
5.1.4. Dung dịch sát khuẩn
- Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.
- Cồn 70o.
5.2. Tiến hành kỹ thuật
BƯỚC CÁC BƯỚC KỸ THUẬT Ý NGHĨA
- Văn hóa giao tiếp.
Chào bệnh nhân, thân nhân.
1 - Tôn trọng.
Giới thiệu tên điều dưỡng.
- Tạo sự thân thiện.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày
sinh, giới tính, địa chỉ, kiểm tra Đảm bảo xác định đúng bệnh
2
thông tin bệnh nhân với vòng nhân.
đeo tay và hồ sơ bệnh án.
- Dùng từ ngữ phù hợp theo
độ tuổi của trẻ để giải thích
Báo và giải thích cho bệnh (nếu có thể).
3 nhân, thân nhân. - Để bệnh nhân và thân nhân
biết việc điều dưỡng sắp
làm, giúp bệnh nhân, thân
nhân bớt lo lắng.
- Phòng ngừa chuẩn.
Điều dưỡng mang khẩu trang,
4 - Làm giảm sự lây lan của vi
rửa tay thường quy.
sinh vật gây bệnh.
Chuẩn bị dụng cụ, để trong Tổ chức sắp xếp hợp lý, khoa
5
tầm tay. học, quản lý thời gian hiệu quả.
- Tránh nhầm lẫn bệnh nhân.
- Đối chiếu lại bệnh nhân.
6 - Giúp bệnh nhân và thân
- Báo và giải thích lại lần nữa.
nhân an tâm, hợp tác tốt.
501
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Rửa tay với dung dịch sát Làm giảm sự lây lan của vi
7
khuẩn tay nhanh. sinh vật gây bệnh.
Chuẩn bị tư thế bệnh nhân Thực hiện thủ thuật được
8
thích hợp. thuận tiện và an toàn hơn.
Dán nhãn mã vạch (họ tên
bệnh nhân, mã vạch, số hồ sơ, Đảm bảo mẫu máu đúng với
9
ngày tháng năm sinh, giới tính) bệnh nhân.
lên ống xét nghiệm.
Tránh lấy máu ở những vị trí
đã lấy trước đó vì vết sẹo của
Bộc lộ vị trí lấy máu và chọn lần lấy máu trước sẽ gây khó
10
tĩnh mạch to rõ, ít di động. khăn trong việc đâm kim và có
khả năng làm thay đổi kết quả
xét nghiệm.
Làm giảm sự lây lan của vi
sinh vật gây bệnh.
Rửa tay với dung dịch sát
11 khuẩn tay nhanh, mang găng
sạch.
Mang găng sạch
Cột ga rô cách vị trí lấy máu 6-8cm.
Lưu ý: không cột ga rô lâu
Tăng áp lực lên tĩnh mạch để
12 quá 1 phút tránh gây tán huyết,
nhìn thấy rõ mạch máu.
ảnh hưởng đến kết quả xét
nghiệm
Đối với trẻ lớn, yêu cầu trẻ nắm
13 Giúp cho tĩnh mạch nổi rõ hơn.
bàn tay lại.
- Làm sạch vi sinh vật trên da
nơi đâm kim.
- Đủ thời gian để chất sát
khuẩn có tác dụng.
- Sát khuẩn vị trí lấy máu theo
chiều xoắn ốc từ trong ra
ngoài rộng ra 5cm, sát khuẩn
14
đến khi sạch.
- Chờ cồn khô tự nhiên ít nhất
30 giây.
Sát khuẩn tại vị trí
lấy máu
502
- Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch
Dùng ngón cái bàn tay không Giúp giữ mạch máu không di
thuận căng da phía dưới và giữ chuyển.
cố định chi. Tay thuận cầm kim
bướm để mặt vát hướng lên
trên, song song với tĩnh mạch.
15 Đâm kim qua da vào tĩnh mạch
1 góc 300 - 400, hạ góc kim
150 luồn vào tĩnh mạch, kéo
lui nòng pít-tông, kiểm tra thấy
có máu, rút đủ lượng máu vào
bơm tiêm. Đâm kim qua da
- Ngăn ngừa sự vỡ tĩnh mạch
- Giúp máu ngừng chảy. Độ
cao sẽ đẩy mạnh áp suất
Tháo ga rô, rút kim bướm. âm trong tĩnh mạnh và thúc
Dùng gòn khô vô khuẩn ấn vào đẩy sự đông máu.
nơi tiêm 5 – 10 phút. Nâng cao
nơi lấy máu cao hơn mức tim
16 (nếu có thể).
Lưu ý: không yêu cầu bệnh
nhân gập khuỷu tay vì có thể
tạo thành huyết khối (nếu lấy
máu ở khuỷu tay).
Ấn gòn nơi lấy máu
Hạn chế sự mất máu, đảm
Rút lượng máu trong dây kim
17 bảo đủ lượng máu để làm xét
bướm vào bơm tiêm.
nghiệm.
Ngăn ngừa đâm kim vào tay
Bỏ kim bướm vào thùng đựng
18 người lấy máu, tránh lây nhiễm
vật sắc nhọn
mầm bệnh do máu.
Bơm máu với áp lực mạnh hay
lắc mạnh ống xét nghiệm có thể
- Thứ tự bơm máu vào các làm vỡ hồng cầu và thay đổi
loại ống. kết quả.
Chai cấy máu vi sinh → ống
đỏ (không chứa bất kỳ hóa
chất gì) → ống citrate (xanh
lá) → ống VS (máu lắng) →
ống đỏ (có hạt) → ống co cục
máu → ống heparin (đen) →
19
ống edta (xanh dương) →
ống NaF (xám)
- Bơm nhẹ nhàng đủ lượng
máu vào thành ống xét
nghiệm.
- Sau khi đủ thể tích máu cần
trong ống xét nghiệm, cần lắc
trộn theo bảng đính kèm.
Bơm máu vào lọ xét nghiệm
503
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ống đỏ
Ống đỏ Ống
Chai cấy (không Ống Ống VS Ống Ống Ống
EDTA
máu vi chứa bất Citrate (máu co cục Heparin NaF
(xanh
sinh kì hóa (xanh lá) lắng) (có hạt) máu (đen) (xám)
dương)
chất gì)
Lắc trộn Không Lắc trộn Lắc trộn Lắc trộn Không Lắc trộn Lắc trộn Lắc trộn
8 lần lắc trộn 3-4 lần 3-4 lần 5 lần lắc trộn 8 lần 8 lần 8 lần
Dán băng keo cá nhân lên vị trí Ngăn ngừa nhiễm khuẩn
20
lấy máu. qua lỗ chân kim.
Tháo bỏ găng. Rửa tay.
- Phòng ngừa chuẩn.
21 - Giảm sự lây lan của vi sinh
vật gây bệnh.
Tháo bỏ găng
- Giúp bệnh nhân về tư thế - Tạo sự thoải mái và an
tiện nghi. toàn.
- Dặn dò thân nhân bệnh nhân - Phát hiện, xử trí kịp thời
những điều cần thiết, theo các tai biến.
dõi tại vị trí lấy máu:
+ Tình trạng chảy máu hoặc
22 đau nhiều ở vị trí lấy máu.
+ Dấu hiệu nhiễm trùng
(sưng, nóng, đỏ, đau).
+ Nơi lấy máu có bầm tím
không?
- Cảm ơn bệnh nhân, thân - Tôn trọng bệnh nhân, tạo
nhân vì sự hợp tác. sự thân thiện.
504
- Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch
- Đặt mẫu máu vào hộp đựng
mẫu xét nghiệm.
- Gửi mẫu máu và phiếu chỉ
- Giảm sai lệch kết quả
định về khoa xét nghiệm
trước khi phân tích do vận
càng sớm càng tốt.
chuyển.
23 - Vận chuyển mẫu: đối với xét
- Mẫu máu để quá lâu sẽ làm
nghiệm NH3: mẫu giữ lạnh và
ảnh hưởng đến kết quả xét
đến phòng xét nghiệm trước
nghiệm.
30 phút. Các xét nghiệm
còn lại: mẫu đến phòng xét
nghiệm trước 2 tiếng.
24 Dọn dẹp dụng cụ, rửa tay. Phòng ngừa chuẩn.
Ghi hồ sơ: - Yếu tố an toàn cho bệnh
- Ngày giờ lấy máu. nhân.
- Vị trí lấy máu. - Yếu tố pháp lý.
25 - Số lượng máu mất. - Phương tiện để theo dõi,
- Loại xét nghiệm. đánh giá và bàn giao giữa
- Phản ứng bệnh nhân (nếu có). các nhân viên y tế.
- Tên điều dưỡng thực hiện.
6. TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ
DẤU TAI NGUYÊN NHÂN
STT XỬ TRÍ PHÒNG NGỪA
HIỆU BIẾN CÓ THỂ
- Cột dây ga rô vừa
- Cột dây ga rô quá
phải, không nên
chặt và quá lâu.
cột dây ga rô quá
- Rút máu nhanh,
1 phút.
lắc mạnh ống
- Không rút máu
xét nghiệm gây
quá nhanh, không
tán huyết.
lắc mạnh ống xét
- Mẫu máu lẫn với
nghiệm.
dung dịch sát
- Chờ dung dịch sát
khuẩn chưa khô.
khuẩn khô rồi mới
- Đầu ống tiêm
đâm kim lấy máu.
tiếp xúc với
- Nếu cùng lúc lấy
Kết quả ống xét nghiệm
Báo bác máu cho vào 2
không Sai có chất chống
sĩ, thực ống xét nghiệm thì
phù lệch đông, sau đó
1 hiện nên ưu tiên bơm
hợp kết bơm máu vào
theo chỉ máu vào ống xét
với lâm quả. ống xét nghiệm
định. nghiệm không có
sàng. máu không
chất chống đông
có chất chống
trước rồi bơm
đông.
máu vào ống xét
- Điều dưỡng tự ý
nghiệm có chất
vớt cục máu đông
chống đông sau.
trong ống xét
- Nếu máu bị đông
nghiệm có chất
thì nên lấy lại.
chống đông ra.
- Nên gửi mẫu máu
- Không đưa mẫu
lên phòng xét
máu đến phòng
nghiệm càng sớm
xét nghiệm
càng tốt trong
ngay.
vòng 1 giờ.
505
- KỸ THUẬT ĐIỀU DƯỠNG NHI KHOA 2020
Ấn chặt
cho đến
Chảy
khi máu
Máu máu Dùng gòn khô vô
ngưng
chảy nơi Không ấn chặt sau khuẩn ấn nơi tiêm
2 chảy
nơi tiêm khi rút kim. 5 – 10 phút sau khi
hoặc
tiêm. kéo lấy máu.
băng
dài.
ép cầm
máu.
BẢNG KIỂM THỰC HÀNH
STT NỘI DUNG ĐẠT CHƯA ĐẠT
Chào bệnh nhân, thân nhân. Giới thiệu tên
1
điều dưỡng.
Kiểm tra họ tên bệnh nhân, ngày sinh, giới
2 tính, địa chỉ, kiểm tra thông tin bệnh nhân với
vòng đeo tay và hồ sơ bệnh án.
3 Báo và giải thích cho bệnh nhân, thân nhân.
4 Mang khẩu trang, rửa tay thường quy.
5 Chuẩn bị dụng cụ.
- Đối chiếu lại bệnh nhân.
6
- Báo và giải thích lại lần nữa.
7 Rửa tay nhanh.
8 Chuẩn bị tư thế bệnh nhân thích hợp.
9 Dán nhãn mã vạch lên ống xét nghiệm.
10 Bộc lộ vị trí lấy máu.
11 Rửa tay nhanh, mang găng sạch.
12 Cột ga rô cách vị trí lấy máu 6-8cm.
13 Đối với trẻ lớn, yêu cầu trẻ nắm bàn tay lại.
Sát khuẩn vị trí lấy máu theo chiều xoắn ốc
từ trong ra ngoài rộng ra 5cm, sát khuẩn đến
14
khi sạch.
Chờ cồn khô tự nhiên ít nhất 30 giây.
506
- Kỹ thuật lấy máu tĩnh mạch
Dùng ngón cái bàn tay không thuận căng
da phía dưới và giữ cố định chi. Tay thuận
cầm kim bướm để mặt vát hướng lên trên,
song song với tĩnh mạch. Đâm kim qua da
15
vào tĩnh mạch 1 góc 300 - 400, hạ góc kim
150 luồn vào tĩnh mạch, kéo lui nòng pittông,
kiểm tra thấy có máu, rút đủ lượng máu vào
bơm tiêm.
Tháo ga rô, rút kim bướm.
Dùng gòn khô vô khuẩn ấn vào nơi tiêm 5 –
16
10 phút. Nâng cao nơi lấy máu cao hơn mức
tim (nếu có thể).
Rút lượng máu trong dây kim bướm vào bơm
17
tiêm.
18 Bỏ kim bướm vào thùng đựng vật sắc nhọn.
19 Bơm máu vào thành ống xét nghiệm.
20 Dán băng keo cá nhân lên vị trí lấy máu.
21 Tháo găng tay. Rửa tay.
- Giúp bệnh nhân về tư thế tiện nghi.
- Dặn dò thân nhân bệnh nhân những điều
22
cần thiết.
- Cảm ơn bệnh nhân, thân nhân.
- Đặt mẫu máu vào hộp đựng mẫu xét nghiệm.
23 - Gửi mẫu máu và phiếu chỉ định về phòng
xét nghiệm.
24 Dọn dẹp dụng cụ, rửa tay.
Ghi hồ sơ:
- Ngày giờ lấy máu.
- Vị trí lấy máu.
25 - Số lượng máu mất.
- Loại xét nghiệm.
- Phản ứng bệnh nhân (nếu có).
- Tên điều dưỡng thực hiện.
507
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
