4/6/2011
1
CHƢƠNG VII.
KỸ THUẬT THỦY CANH
•Francis Bacon (1627): đất chỉ cần
thiết cho cây đứng thẳng.
•Jan Baptist van Helmont (1648): định
lượng.
•Các nhà nghiên cứu (1800s): cây hấp
thụ ion trong nước, đất đóng vai trò là
nguồn cung cấp khoáng nhưng bản thân
đất không cần cho sự phát triển của
thực vật.
•William F. Goricke (1929): trồng cây
cà chua trong dung dịch dinh dưỡng
Khái niệm
•Hydroponic =
hydros (nước) +
ponos (làm việc)
•Thủy canh =
trồng cây trong
nước (trồng cây
không cần đất)
Các yêu cầu cơ bản của hệ
thống thủy canh
•Hoạt động đệm của dung dịch dinh
dưỡng hay của giá thể trơ được sử
dụng.
•Dung dịch dinh dưỡng hoặc hỗn hợp
phân bón.
•Nhiệt độ và độ thoáng khí của giá thể
trơ hoặc dung dịch dinh dưỡng.
Dung dịch dinh dưỡng
•Chứa muối khoáng và phân bón tan trong
nước (dưới dạng ion) điều chỉnh theo
từng giai đoạn tăng trưởng
•Tính dung hợp của các thành phần trong
dung dịch dinh dưỡng
4/6/2011
2
Dung dịch dinh dưỡng
•pH tối ưu: 5,8 – 6,5
• Độ dẫn điện: 1,5 – 2,5 dS/m
Giá thể
•Phải có tính trơ về mặt hóa học
•Rễ cây phải dễ dàng tách ra khỏi môi
trường
•Than bùn, perlite và vermiculite, cát, đất
nung
Một số giá thể hữu cơ
•Than bùn: giữ nước và chất dinh dưỡng
tốt, chứa nhiều N, P, K, Ca, Mg và một số
nguyên tố vi lượng, trong đó có silic.
•Hỗn hợp mùn cưa + cát: giữ ẩm tốt
•Vỏ cây, xơ dừa: rẻ tiền, dễ phân hủy nhưng
chứa nhiều tanin
Giá thể hữu cơ 100% thích
hợp nhất cho việc khởi tạo và
phát triển rễ
4/6/2011
3
Một số mô hình thủy canh
1. Hệ thống thủy canh không hồi lưu:
Còn gọi là hệ thống mở, dịch dinh
dưỡng không tuần hoàn mà chỉ được sử
dụng một lần và khi nồng độ chất dinh
dưỡng giảm, pH hay độ dẫn điện thay
đổi, dịch sẽ được thay thế.
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật ngâm rễ (root
deeping technique): cây
được trồng trong chậu
chứa các giá thể trơ có
đục lỗ để rễ có thể phát
triển ra bên ngoài chậu và
để trong một chậu lớn hơn
chứa dung dịch dinh
dưỡng.
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật nổi (floating technique): cây được
nuôi trong chậu cố định trên vật liệu nhẹ nổi
trên mặt dung dịch dinh dưỡng và dung dịch
được thông khí nhân tạo.
4/6/2011
4
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật mao dẫn (cappillary action
technique): dung dịch dinh dưỡng chứa từ
một chậu chứa bên dưới được mao dẫn lên tới
chậu chứa cây ở trên thông qua dây dẫn
Một số mô hình thủy canh
2. Hệ thống thủy canh hồi lưu
Còn gọi là hệ thống đóng, nghĩa là dịch
dinh dưỡng được bơm qua hệ thống rễ cây
và dịch dư được thu nhận, làm đầy và tái
sử dụng
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật màng mỏng dinh dưỡng (nutrient
film technique – NFT): dung dịch dinh dưỡng
chảy qua các kênh có độ dốc tạo ra một lớp
mỏng dinh dưỡng trong kênh và tiếp xúc trực
tiếp với rễ cây để cung cấp dinh dưỡng.
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật dòng sâu (deep flow technique):
dung dịch dinh dưỡng chảy qua các ống nhựa
PVC và tiếp xúc với rễ cây bằng cách thấm
qua các chậu chứa giá thể và có đục lỗ.
4/6/2011
5
Một số mô hình thủy canh
3. Hệ thống thủy canh sử
dụng giá thể
Các hệ thống kết hợp
giữa dung dịch lỏng và
các giá thể rắn để cây
phát triển bên trên, hệ
thống có thể là đóng
hay mở
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật túi treo (hanging bag technique): túi
treo chứa giá thể trơ (thường là xơ dừa). Dịch
dinh dưỡng được bơm lên đỉnh của mỗi túi, từ
đó dịch dinh dưỡng sẽ thấm xuống giá thể và
tới rễ cây.
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật túi tăng trưởng (growing bag
technique): cây giống được trồng vào các túi
nhựa tổng hợp chứa giá thể, dưới mỗi bên túi
có khe nứt nhỏ để thoát nước hoặc rửa trôi.
Một số mô hình thủy canh
•Kỹ thuật chậu môi trường (pot technique):
cây được trồng vào các chậu (bằng đất sét
hay plastic) chứa giá thể và được cung cấp
dinh dưỡng bởi một hệ thống vòi tưới