3/24/2011
1
CHƯƠNG VI.
KỸ THUẬT VI GHÉP
•Tách cây
•Chiết cành
•Giâm cành
•Tiếp ghép
•Nuôi cấy mô
Các phương pháp nhân giống
vô tính
Phương pháp tách cây
• Đơn giản
•Giữ được tính ưu
việt của cây mẹ
•Bộ rễ phát triển
•Dễ sống và mọc
nhanh
Thích hợp với
cây bụi và cây có
rễ chùm
Phương pháp chiết cành
Phương pháp chiết cành
Phương pháp giâm hom
3/24/2011
2
Phương pháp ghép cành
Phương pháp ghép cành
Kỹ thuật ghép cành trong
nhân giống truyền thống
Ghép cành = kết hợp
gốc ghép và mắt ghép
thành một cá thể thống
nhất cây ghép sẽ tăng
trưởng và phát triển như
là một cây hoàn chỉnh.
Ưu, nhược điểm
•Ưu điểm: kết hợp được khả năng chống
chịu của gốc ghép với ưu điểm năng
suất và phẩm chất tốt của mắt ghép.
•Nhược điểm: yêu cầu cần thiết để quá
trình tiếp hợp diễn ra thành công là
chồi ghép và gốc ghép phải tương
thích với nhau.
Ưu, nhược điểm
•Trước khi tiến hành ghép, cần xác
định xem các cây có khả năng kết hợp
với nhau, tạo thành một cây hoàn
chỉnh vĩnh viễn hay không.
•Nguyên tắc: “các cây có mối liên hệ về
mặt thực vật học càng gần thì cơ hội
ghép thành công càng cao”.
Ghép cùng một giống
•luôn luôn ghép thành công
đào ‘Elberta’
3/24/2011
3
Ghép giữa các giống cùng một loài
•hầu như luôn ghép được
Pseudotsuga menziesii
Ghép giữa các loài cùng một chi
•nhiều trường hợp thành công, nhiều trường hợp không
thành công
mận Nhật Bản
(Prunus salicina)
mận châu Âu
(Prunus domestica)
Ghép giữa các chi cùng một họ
•cơ hội ghép thành công sẽ khó hơn
mộc lê (Cydonia oblonga) lê (Pyrus communis)
Ghép giữa các họ
•thường được xem là việc không khả thi
cỏ ba lá
(Melilotus alba) hướng dương
(Helianthus annuus)
Quá trình tạo thành vết ghép
•Các vùng tượng tầng
tiếp xúc với nhau để các
tế bào mô sẹo có thể
kết hợp với nhau tạo sự
liên kết giữa gốc ghép
và cành ghép.
•Nhiệt độ và độ ẩm là
yếu tố quan trọng
Quá trình tạo thành vết ghép
• Đáp ứng hàn gắn vết
thương: hình thành vật
chất hoại tử từ những
tế bào tổn thương
3/24/2011
4
Quá trình tạo thành vết ghép
•Hình thành cầu nối mô
sẹo: các tế bào nhu mô
mới bắt đầu sinh sôi nảy
nở trên cả cành ghép và
gốc ghép (từ nhu mô
của mạch libe và những
phần chưa trưởng thành
của mạch mộc)
Quá trình tạo thành vết ghép
•Hình thành vùng tượng
tầng mới nối gốc ghép
và cành ghép khoảng 2-
3 tuần sau khi ghép.
Quá trình tạo thành vết ghép
•Hình thành mô mạch
mới giúp tạo thành các
mạch liên kết giữa cành
ghép và gốc ghép. Lá
trên cành ghép kích
thích mạnh mẽ khả năng
biệt hóa thành mô
mạch dọc theo bề mặt
ghép.
Quá trình hàn gắn vết ghép
Mạch
mộc
mới
Mạch
libe
mới
(Hartman và cộng sự, 1990)
Các yếu tố ảnh hưởng đến quá
trình hàn gắn vết ghép
•Tính không tương hợp: cây ghép phát
triển không hoàn chỉnh hoặc tỉ lệ ghép
thành công thấp.
•Loại cây: cây táo dễ ghép trong khi
cây hồ đào, cây sồi rất khó ghép dù
không có hiện tượng không tương hợp.
•Điều kiện nhiệt độ, độ ẩm và oxy trong
và sau khi ghép.
•Kỹ thuật ghép:
Kỹ thuật vi ghép
Vi ghép là kỹ thuật phối hợp giữa
ghép và nuôi cấy đỉnh sinh trưởng
nhưng thông qua sự dinh dưỡng tự
nhiên của gốc ghép.
•Mắt ghép là đỉnh sinh trưởng
•Gốc ghép là cây con từ hạt hoặc đoạn
chồi thu được nhờ vi nhân giống
3/24/2011
5
Kỹ thuật vi ghép
•Cây ghép được nuôi trong điều kiện vô
trùng.
•Cây ghép hoàn toàn sạch bệnh.
•Mang đặc điểm di truyền của cây mẹ
cho mắt ghép.
•Tận dụng được đặc tính của gốc ghép
hoang dại
Các vị trí ghép
Nghiên cứu vi ghép
Cây khoai tây
(
Solanum tuberosum
)
và Cây cà chua
(
Lycopersicon
esculentum
)