2012
NHÀ BÁO NGỌC TRÂN
LỚP TẬP HUẤN
TẠI HỘI NHÀ BÁO KIÊN GIANG
24/12/2012
K
Ỹ THUẬT VIẾT PHÓNG SỰ
LỚP TẬP HUẤN TẠI
HỘI NHÀ BÁO KIÊN GIANG
Từ ngày 24 - 26/12/2012
NGỌC TRÂN
MỤC LỤC
PHÓNG SỰ LÀ GÌ ................................................................................ 5
Khái niệm: tin mềm (soft story, soft news), tin cứng (hard news)
........................................................................................................... 6
Độ dài lý tưởng ................................................................................ 6
Các yếu tố cấu thành căn bản ........................................................ 7
Dựng cảnh ..................................................................................... 7
Dựng không khí.............................................................................. 7
Kể câu chuyện, sử dụng giai thoại ................................................. 8
Không hư cấu................................................................................. 8
Luôn có mở bài, thân bài và kết thúc ............................................. 8
Đúng đặc trưng của thể loại ........................................................... 8
Công thức 5W + 1H ......................................................................... 9
Who (ai) = nhân vật ........................................................................ 9
What (chuyện gì) = cốt truyện ........................................................ 9
Where (ở đâu) = bối cảnh ............................................................ 10
When (khi nào) = thứ tự thời gian ................................................ 10
Why (tại sao) = động cơ hoặc nguyên nhân ................................ 10
How (như thế nào) = qui trình, chuyện đó xảy ra như thế nào ..... 10
Qui tắc chung ................................................................................. 11
Phải có dàn bài ............................................................................ 11
Câu ngắn, đoạn ngắn ................................................................... 11
Đúng chính tả, ngữ pháp ............................................................. 11
Tôn trọng các quy định về viết lách của cơ quan ......................... 12
Tuân thủ quy trình biên tập .......................................................... 12
Một vài thủ thuật viết lách ............................................................. 12
Show, don’t tell (không kể lể dài dòng) ........................................ 12
Nhiều chi tiết, ngửi, nếm, sờ mó, nghe, thấy................................ 13
Văn phong phù hợp ..................................................................... 13
Ngôn ngữ dễ hiểu ........................................................................ 13
Không qua loa .............................................................................. 13
Tránh nhàm chán ......................................................................... 13
Học ở truyện cổ tích ..................................................................... 14
Bốn cách viết chính ....................................................................... 16
Thứ tự thời gian ........................................................................... 16
Vị trí của cao trào ..................................................................... 16
Cấu trúc thứ tự thời gian .......................................................... 16
Đồng hồ cát (và biến thể) ............................................................. 17
Vị trí của cao trào ..................................................................... 17
Thực hiện bố cục đồng hồ cát .................................................. 17
4
Đồng hồ cát biến thể ................................................................ 18
Bố cục tâm điểm (DEE) ................................................................ 18
Ba phần của DEE ..................................................................... 18
Bố cục chương, hồi ...................................................................... 19
Thực hiện bố cục chương, hồi .................................................. 19
THỰC HÀNH ...................................................................................... 19
Hướng dẫn ..................................................................................... 19
Đại diện nhóm trình bày đề tài...................................................... 20
PHÂN TÍCH BÀI.................................................................................. 22
Một phóng sự trên báo Tuổi Trẻ ................................................... 22
ÔN LẠI ................................................................................................ 26
CHIA SẺ THÊM................................................................................... 28
Cần đầu tư thời gian ..................................................................... 28
Kinh nghiệm đi thực tế .................................................................. 29
5
PHÓNG SỰ LÀ GÌ
Hai tiếng phóng sự nghe to tát nhưng về thực chất đó chỉ là thuật kể
chuyện, kể chuyện nâng cao.
Học viên và cô Huỳnh Ngọc Minh, Chủ tịch Hội Nhà báo
Kiên Giang.
Phóng sự đơn giản là phóng cái sự mình biết. Phóng ra trên giấy, phóng ra trên
sóng. Dùng máy quay phim, ghi hình, ghi âm... Đương nhiên phải có thêm khả
năng viết lách.
Từ nhỏ tới lớn chúng ta đã nghe biết bao nhiêu chuyện. Con người ai cũng
thích nghe kể chuyện. Ngày xửa ngày xưa,… Hát ru cũng là kể chuyện. Từ
tiểu học chúng ta đã được học văn kể chuyện. Lên trung học lại học tiếp,
nhưng khi tới đại học lại quên mất.
Hâu hết các bài báo đều có chuyện trong đó. Trừ tin tức là tin trực thuật thì
tính cách chuyện kể ít hơn, nhưng vẫn khai thác thành truyện được.
Có một ví dụ rất kinh điển về việc kể chuyện mà thoát chết, đó là truyện Ngàn
lẻ một đêm. Hồi xưa có ông vua thù đàn bà đến nỗi mỗi đêm cho gọi một
người hầu hạ, sáng mai đem ra chém. Nàng Scheherazade, con của tể tướng,
tình nguyện vào cung hầu hạ vua, và kể chuyện, nhưng tới gần sáng lại ngưng.
Nàng không nói gì thêm, không kể phần kết thúc, bảo mai mới cho vua nghe
tiếp.