Kỷ yếu Hội thảo khoa học "100 năm chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin" (1920-2020)

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:691

Thêm vào BST

Báo xấu

26
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kỷ yếu thông tin đến các bạn một số bài viết: Cách mạng của triết học Mác và vấn đề giảng dạy triết học Mác - Lênin trong trường đại học hiện nay, chủ nghĩa Mác - Lênin, giá trị trường tồn và sức sống thời đại, những cốt lõi tạo nên sức sống trường tồn và giá trị thời đại của chủ nghĩa Mác - Lênin,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Kỷ yếu Hội thảo khoa học "100 năm chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin" (1920-2020)

HỘI THẢO KHOA HỌC “100 NĂM CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH ĐẾN VỚI CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN” (1920 - 2020)
HLUV ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH NINH BÌNH TRƯỜNG ĐẠI HỌC HOA LƯ NHIỀU TÁC GIẢ KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC “100 NĂM CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH ĐẾN VỚI CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN” (1920 - 2020) NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC HUẾ Huế, 2020 | i
Biên mục trên xuất bản phẩm của Thư viện Quốc gia Việt Nam Kỷ yếu Hội thảo Khoa học “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) / Vũ Công Thương, Bùi Ngọc Quang, Đoàn Sỹ Tuấn... - Huế : Đại học Huế, 2020. - 671tr. ; 27cm ĐTTS ghi: Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình. Trường Đại học Hoa Lư 1. Tư tưởng Hồ Chí Minh 2. Chủ nghĩa Mác - Lênin 3. Hội thảo khoa học 4. Việt Nam 5. Kỉ yếu hội thảo 335.4346 - dc23 DUM0360p-CIP Mã số sách: NC/238-2020 | ii
BAN CHỈ ĐẠO BIÊN TẬP 1. TS. NGUYỄN MẠNH QUỲNH Phó Hiệu trưởng, Trường Đại học Hoa Lư Trưởng Ban Chỉ đạo Hội thảo 2. TS. ĐOÀN SỸ TUẤN Trưởng Bộ môn Lý luận chính trị, Trường Đại học Hoa Lư P. Trưởng Ban Chỉ đạo Hội thảo 3. TS. PHẠM THÀNH TRUNG P. Trưởng Bộ môn Lý luận chính trị, Trường Đại học Hoa Lư UVTT Ban Chỉ đạo Hội thảo BAN BIÊN TẬP 1. TS. ĐOÀN SỸ TUẤN 2. TS. HOÀNG DIỆU THÚY 3. TS. PHAN THỊ HỒNG DUYÊN 4. TS. ĐINH VĂN VIỄN 5. ThS. LÊ THỊ LAN ANH THƯ KÝ BIÊN TẬP ThS. LÊ THỊ NGỌC THÙY ThS. NGUYỄN THỊ THU DUNG | iii
iv |
BÁO CÁO ĐỀ DẪN HỘI THẢO KHOA HỌC “100 NĂM CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH ĐẾN VỚI CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN” (1920 - 2020) TS. Đoàn Sỹ Tuấn* Kính thưa các vị đại biểu khách quý! Chủ nghĩa Mác - Lênin là hệ thống các quan điểm, học thuyết “chân chính nhất, chắc chắn nhất, cách mệnh nhất”1; lấy khoa học làm nền tảng, động lực, lấy cách mạng làm mục tiêu nhằm giải phóng giai cấp, dân tộc và con người; là kho tàng tri thức phong phú, đồ sộ, kết tinh, hội tụ, thăng hoa, tỏa sáng tinh hoa văn hóa, khoa học, trí tuệ nhân loại và thực tiễn thời đại; do C. Mác và Ph. Ăngghen, V.I. Lênin - những vĩ nhân của lịch sử, những nhà khoa học kiêm chiến sĩ cách mạng, đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và nhân loại tiến bộ, khởi thảo, sáng lập, bổ sung, phát triển. Trong quá trình ra đi tìm đường cứu nước, tháng 7/1920, Nguyễn Ái Quốc - Người con ưu tú của dân tộc Việt Nam đã đến với chủ nghĩa Mác - Lênin thông qua “Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa” của V.I. Lênin. Đây là sự kiện lịch sử vô cùng trọng đại trong cuộc đời hoạt động đấu tranh cách mạng của lãnh tụ Hồ Chí Minh và của cả dân tộc Việt Nam. Chủ nghĩa Mác - Lênin đã tạo ra sự biến đổi mang tính chất bước ngoặt, căn bản, về chất trong tư tưởng, lập trường; quan điểm, tình cảm; phương pháp và hành động cách mạng của Nguyễn Ái Quốc; giúp Người tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc được coi là duy nhất đúng của cách mạng Việt Nam. Người đã đi từ chủ nghĩa yêu nước đến chủ nghĩa Mác - Lênin, từ “Ái Quốc”, đến “Chí Minh”, từ người đi “tìm đường”, trở thành người “chỉ đường”, “dẫn đường” của cả dân tộc. Giáo sư Trần Văn Giàu dùng hình ảnh: “Ruộng đồng đã có nước” (Chỉ vốn văn hóa Quốc học, phương Đông, phương Tây nhen nhúm trong Nguyễn Ái Quốc trước khi đến với chủ nghĩa Mác - Lênin), “nước sông đẩy lên” (để diễn tả bước phát triển tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc khi gặp chủ nghĩa Mác - Lênin). Đến với chủ nghĩa Mác - Lênin - đỉnh cao của tư duy, trí tuệ, khoa học loài người, Hồ Chí Minh không dừng ở đỉnh cao, mà còn tiếp tục phát triển đỉnh cao lên một đỉnh cao mới, vận dụng và phát triển sáng tạo, làm phong phú chủ nghĩa * Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Hội thảo; Trưởng Bộ môn Lý luận chính trị, Trường Đại học Hoa Lư 1 Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, tr.298. v |
Mác - Lênin. Với tư duy chiến lược, tầm nhìn sáng tạo, Người đã góp phần quan trọng vào việc vận dụng, bổ sung, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin. Có thể nói, sau V.I. Lênin, Hồ Chí Minh là một trong số ít những lãnh tụ cộng sản để lại nhiều dấu ấn sâu đậm nhất trong lịch sử phát triển của chủ nghĩa Mác - Lênin. Chủ nghĩa Mác - Lênin đã tác động mạnh mẽ, sâu sắc, toàn diện đến cách mạng Việt Nam. Sự xâm nhập chủ nghĩa Mác - Lênin vào nước ta diễn ra rất khó khăn, phức tạp, lâu dài - do sự ngăn cấm quyết liệt của chủ nghĩa thực dân. Giáo sư Trần Văn Giàu khẳng định: Người ta thường nói, mặt trời tuy sáng nhưng không soi sáng được phía bên trong cái chậu úp. Hoàn cảnh Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, không đến nỗi phía bên trong cái chậu úp (sự bưng bít, ngăn cấm của các thế lực thực dân, đế quốc), chủ nghĩa Mác - Lênin qua bàn tay và khối óc tài tình của Nguyễn Ái Quốc và đội ngũ những cộng sự đắc lực đã chọc xuyên qua “lưới sắt” của chủ nghĩa thực dân xâm nhập vào Việt Nam. Chủ nghĩa Mác - Lênin là một bộ phận, bộ phận quan trọng trong các bộ phận hợp thành, đưa đến sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam (03/02/1930), gieo mầm cho hạt giống cách mạng đầu tiên, tạo ra một bước ngoặt vô cùng quan trọng; mở ra con đường và phương hướng phát triển mới cho dân tộc Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của Đảng trên nền tảng tư tưởng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cách mạng nước ta đã đạt được những thắng lợi, những thành quả to lớn, quan trọng, có ý nghĩa lịch sử và mang tầm vóc thời đại trong xuyên suốt chiều dài lịch sử thế kỷ XX và nay là đầu thế kỷ XXI. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945; thắng lợi của 30 năm kháng chiến, chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược (1945 - 1975), bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc và đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Thắng lợi trong công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ đất nước (1986 - 2020), đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử trên con đường xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa tạo tiền đề, nền tảng quan trọng để nước ta tiếp tục đổi mới và phát triển mạnh mẽ; góp phần quan trọng vào cuộc đấu tranh của nhân dân thế giới vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ, tiến bộ và phát triển xã hội. Năm 2020, nhân sự kiện lịch sử “đặc biệt” quan trọng - “Tròn 100 năm Bác Hồ đến với chủ nghĩa Mác - Lênin”, hướng đến chào mừng Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội XIII của Đảng; thành công của Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Bình lần thứ XXII; chào mừng khai giảng năm học 2020 - 2021; ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Trường Đại học Hoa Lư tổ chức Hội thảo khoa học: “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020). Hội thảo vô cùng vui mừng, phấn khởi và vinh dự được đón tiếp các vị đại biểu khách quý; các nhà lãnh đạo, quản lý; các nhà khoa học, chuyên gia nghiên cứu; và đông đảo các cán bộ, giảng viên trực tiếp nghiên cứu, dạy học, góp phần bảo vệ chủ vi |
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng thuộc 35 học viện, đại học, trường đại học, cao đẳng và các cơ sở giáo dục và đào tạo tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước. Thay mặt Ban tổ chức Hội thảo, cho phép tôi gửi đến tất cả quý vị lời kính chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Hội thảo nhằm đánh giá toàn diện, sâu sắc hơn về sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng trong cuộc đời cách mạng của Hồ Chí Minh và trong tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam; trao đổi, chia sẻ chuyên môn, học thuật; tăng cường giao lưu, hợp tác giữa Trường Đại học Hoa Lư với các cơ quan, đơn vị, cơ sở giáo dục và đào tạo trong và ngoài tỉnh; góp phần nâng cao hiệu quả nghiên cứu, dạy học, bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng trong các học viện, đại học, trường đại học, cao đẳng và các cơ sở giáo dục và đào tạo. Hội thảo quy tụ đông đảo các nhà quản lý, các nhà khoa học, các nhà giáo với trên 60 bài viết xoay quanh chủ đề, đề cập những nội dung cơ bản như sau: 1. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị bền vững và sức sống thời đại; 2. Hồ Chí Minh tiếp thu, kiên định, vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam; 3. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại; 4. Nghiên cứu, dạy học và bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh - nền tảng tư tưởng của Đảng trong các trường đại học. Và nhiều vấn đề khác có liên quan đến chủ đề hội thảo. Các báo cáo tham luận gửi về Hội thảo đã bám sát chủ đề, trong đó nhiều tham luận, có nhiều điểm mới phong phú cả về chất liệu nội dung, cả về phương pháp, cách thức tiếp cận góp phần làm sáng rõ nhiều mặt của sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng này. Cũng không ít vấn đề gợi mở được đặt ra trong các bài viết tham luận, chúng tôi xin được chắt lọc, tổng hợp thể hiện dưới hình thức đặt câu hỏi, để các quý vị đại biểu trao đổi nhiều hơn, sâu sắc hơn trong Hội thảo hôm nay: 1. Giá trị và sức sống của chủ nghĩa Mác - Lênin trong bối cảnh thời đại, thế giới và Việt Nam có nhiều thay đổi nhanh chóng, căn bản, mạnh mẽ, sâu sắc? Những sự thay đổi (Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ; lực lượng sản xuất trên thế giới; Cách mạng công nghiệp 4.0; toàn cầu hóa, quốc tế hóa; chủ nghĩa xã hội thế giới bị thoái trào, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, Đông Âu sụp đổ; nhiều vấn đề toàn cầu, quốc tế được đặt ra; quá trình đổi mới đất nước đồng bộ, toàn diện, sâu, rộng trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội…), tất cả có làm thay đổi bản chất, giá trị và sức sống thực sự của chủ nghĩa Mác - Lênin? 2. Cần có nghiên cứu, đánh giá toàn diện hơn, sâu sắc hơn, đúng đắn hơn vai trò, vị thế, tầm vóc, cống hiến và đóng góp nổi bật của Hồ Chí Minh trong vận dụng, phát | vii
triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam? Sự am tường, hiểu biết sâu sắc về chủ nghĩa Mác - Lênin và thực tiễn cách mạng của Hồ Chí Minh được thể hiện như thế nào? Tại sao, Hồ Chí Minh có thể kiên trì, vận dụng, phát triển sáng tạo phong phú, nhiều mặt, sâu sắc chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam? 3. Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh đã tác động, tạo ra những bước ngoặt trong tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại như thế nào? Tại sao, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định cứ mỗi bước dân tộc ta “nâng mình” đi lên phía trước; cứ mỗi bước đi lên của tiến trình lịch sử cách mạng Việt Nam hiện đại càng thấy rõ vai trò, công lao to lớn, không thể tách rời chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp cách mạng Việt Nam? 4. Tầm quan trọng, thuận lợi, khó khăn và giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc nghiên cứu, dạy học, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng - chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các nhà trường ở nước ta hiện nay? Nhất là trong điều kiện hiện nay, mũi nhọn của sự tấn công, chống phá điên cuồng, quyết liệt, tinh vi vào trận địa tư tưởng, văn hóa, thực hiện âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch lại tập trung hướng vào thế hệ trẻ, trong đó có sinh viên của các trường đại học? Kính thưa các vị đại biểu khách quý! Hội thảo khoa học về sự kiện lịch sử đặc biệt quan trọng, diễn ra ở một thời điểm và địa điểm mang nhiều ý nghĩa. Hội thảo khoa học về sự kiện: “100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với Chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) - sự kiện khơi nguồn, phát tích để Hồ Chí Minh tìm ra con đường cứu nước, giải phóng dân tộc, mở ra một thời đại mới trong lịch sử Việt Nam hiện đại; lại diễn ra tại mảnh đất Cố đô - Hoa Lư - Ninh Bình lịch sử - Nơi Đinh Tiên Hoàng dẹp loạn 12 xứ quân, đóng đô, dựng nước, lập Quốc Hiệu - Đại Cồ Việt (chữ Hán: 大瞿越, 968 - 1054), mở nền “chính thống thủy”, khơi nguồn, phát tích của 3 triều đại phong kiến trong lịch sử Việt Nam. Về dự Hội thảo khoa học mang nhiều ý nghĩa lần này, rất mong các đại biểu khách quý cho nhiều ý kiến tâm huyết, nhiệt tình, trách nhiệm; góp phần làm rõ chủ đề Hội thảo cùng những vấn đề vừa được đặt ra, gợi mở trên đây. Kính chúc các quý vị đại biểu khách quý về tham dự Hội thảo lời chúc sức khỏe, hạnh phúc. Chúc Hội thảo thành công tốt đẹp. Xin trân trọng cảm ơn. BAN TỔ CHỨC HỘI THẢO viii |
MỤC LỤC Trang PHẦN I. CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN 1 - GIÁ TRỊ TRƯỜNG TỒN VÀ SỨC SỐNG THỜI ĐẠI PGS.TS. VŨ CÔNG THƯƠNG BẢN CHẤT KHOA HỌC, CÁCH MẠNG CỦA TRIẾT HỌC MÁC VÀ VẤN ĐỀ GIẢNG DẠY TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN TRONG TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY 2 BÙI NGỌC QUANG CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN - GIÁ TRỊ TRƯỜNG TỒN VÀ SỨC SỐNG THỜI ĐẠI 13 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - TS. MAI THU TRANG NHỮNG CỐT LÕI TẠO NÊN SỨC SỐNG TRƯỜNG TỒN VÀ GIÁ TRỊ THỜI ĐẠI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN 26 TS. PHAN THỊ HỒNG DUYÊN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀ SỰ VẬN DỤNG, PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CỦA HỒ CHÍ MINH VÀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀO HOÀN CẢNH LỊCH SỬ CỤ THỂ CỦA ĐẤT NƯỚC 40 ThS. LÊ THỊ LAN ANH VAI TRÕ CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỚI VIỆT NAM - QUA NHẬN ĐỊNH, ĐÁNH GIÁ CỦA HỒ CHÍ MINH 51 ThS. BÙI THỊ THU HIỀN VAI TRÕ CỦA TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN TRONG BỐI CẢNH TOÀN CẦU HÓA HIỆN NAY 63 ThS. NGUYỄN THỊ HOA NHÀI CHÍNH SÁCH KINH TẾ MỚI CỦA V.I. LÊNIN - LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 70 Thiếu tá, TS. HOÀNG THỊ THÚY - Đại úy, TS. NGUYỄN THỊ HIỀN TẬP TRUNG DÂN CHỦ - TỪ NGUYÊN TẮC CƠ BẢN VỀ XÂY DỰNG MỘT ĐẢNG MÁCXÍT CÁCH MẠNG KIỂU MỚI CỦA V.I. LÊNIN ĐẾN VIỆC VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC ĐÓ VÀO XÂY DỰNG ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH 78 PHẦN II. HỒ CHÍ MINH TIẾP THU, KIÊN ĐỊNH, VẬN DỤNG VÀ 87 PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO VIỆT NAM TS. TRẦN BÌNH TUYÊN NHỮNG CƠ SỞ CƠ BẢN ĐỂ HỒ CHÍ MINH TIẾP XÖC, KHẲNG ĐỊNH, ĐI THEO, VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN 88 TS. MAI THU TRANG NHỮNG ĐIỀU KIỆN CƠ BẢN ĐỂ CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO NƯỚC TA 97 | ix
TS. HOÀNG THỊ THUẬN HÀNH TRÌNH HỒ CHÍ MINH ĐẾN VỚI CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀ ÁNH SÁNG ĐỐI VỚI CÁCH MẠNG VIỆT NAM 107 TS. PHẠM ĐỨC TIẾN NGUYỄN ÁI QUỐC LỰA CHỌN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN ĐỂ XÁC LẬP HỆ TƯ TƯỞNG MỚI CHO DÂN TỘC 117 PGS.TS. NGUYỄN XUÂN TRUNG - GV. NGÔ HẢO NHI SƠ THẢO LUẬN CƯƠNG CỦA V.I. LÊNIN - BƯỚC NGOẶT TRONG HÀNH TRÌNH CỨU NƯỚC CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC - HỒ CHÍ MINH 131 GVC.TS. PHẠM QUANG TRUNG - GVC.TS. TRẦN VĂN LỰC SƠ THẢO LẦN THỨ NHẤT NHỮNG LUẬN CƯƠNG VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ THUỘC ĐỊA CỦA V.I. LÊNIN ĐỐI VỚI SỰ HÌNH THÀNH CON ĐƯỜNG CÁCH MẠNG CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC 138 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - ThS. ĐÀO THỊ THU PHƯƠNG SƠ THẢO LẦN THỨ NHẤT NHỮNG LUẬN CƯƠNG VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ THUỘC ĐỊA CỦA V.I. LÊNIN VỚI CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VÀ CÁCH MẠNG VIỆT NAM 149 TS. ĐINH VĂN VIỄN SƠ THẢO LẦN THỨ NHẤT LUẬN CƯƠNG VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ THUỘC ĐỊA CỦA V.I. LÊNIN VÀ SỰ VẬN DỤNG SÁNG TẠO CỦA HỒ CHÍ MINH VÀO XÂY DỰNG ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG VIỆT NAM 160 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - ThS. LÊ THỊ NGỌC THÙY HỒ CHÍ MINH VỚI LUẬN CƯƠNG CỦA V.I. LÊNIN, CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN - QUA LĂNG KÍNH CỦA CÁC NHÀ VĂN, NHÀ THƠ 170 TS. NGÔ XUÂN DƯƠNG - TS. LÊ TRUNG KIÊN HỒ CHÍ MINH VẬN DỤNG, BỔ SUNG VÀ PHÁT TRIỂN LÝ LUẬN MÁC - LÊNIN VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ GIAI CẤP Ở THUỘC ĐỊA TRONG CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC 180 TS. DƯƠNG VĂN KHOA HỒ CHÍ MINH VẬN DỤNG SÁNG TẠO VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG CỦA V.I. LÊNIN VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC 186 TS. NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN SỰ TIẾP NỐI TỪ CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN ĐẾN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG VẤN ĐỀ QUYỀN DÂN TỘC TỰ QUYẾT 194 ThS. VŨ THỊ BÍCH HẠNH HỒ CHÍ MINH VẬN DỤNG, PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ VẦN ĐỀ DÂN TỘC VÀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC VÀO THỰC TIỄN CÁCH MẠNG VIỆT NAM 201 TS. TRẦN TRỌNG ĐẠO QUAN ĐIỂM HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẶC TRƯNG BẢN CHẤT CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI - SỰ VẬN DỤNG SÁNG TẠO LÝ LUẬN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO VIỆT NAM 210 | x
ThS. NGUYỄN KHÁNH LY - ThS. HOÀNG NAM HƯNG HỒ CHÍ MINH TIẾP CẬN, VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI 218 PGS.TS.GVCC. TRẦN THỊ MINH TUYẾT HỆ ĐỘNG LỰC CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI - TỪ QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN ĐẾN HỒ CHÍ MINH 226 TS. VŨ THỊ MINH TÂM TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÔNG BẰNG XÃ HỘI - SỰ VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO VIỆT NAM 237 TS. NGUYỄN THỊ LAN SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA NHO GIÁO SƠ KỲ ĐỐI VỚI TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÃ HỘI LÝ TƯỞNG 248 TS. TRẦN THỊ ĐIỂU TƯ TƯỞNG ĐOÀN KẾT HỒ CHÍ MINH - DƯỚI GÓC ĐỘ KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ ĐOÀN KẾT VÀO VIỆT NAM 256 TS. NGUYỄN KHẮC TRAI NÉT ĐỘC ĐÁO TRONG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ LỰC LƯỢNG CÁCH MẠNG 268 ThS. NGUYỄN THỊ NGA HỒ CHÍ MINH VẬN DỤNG SÁNG TẠO QUAN ĐIỂM CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀO ĐIỀU KIỆN THỰC TIỄN VIỆT NAM 277 ThS. VŨ THỊ THU HÀ HỒ CHÍ MINH - NGƯỜI VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO VIỆT NAM 286 ThS. BÙI ĐỨC DŨNG TÌM HIỂU SỰ VẬN DỤNG, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN TRÊN CƠ SỞ “DÂN TỘC HỌC PHƯƠNG ĐÔNG” VÀ THỰC TIỄN CÁCH MẠNG VIỆT NAM TRONG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ Ý NGHĨA HIỆN THỜI 293 PHẦN III. CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 301 VỚI TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ CÁCH MẠNG VIỆT NAM HIỆN ĐẠI TS. KHUẤT THỊ THANH VÂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CÁCH MẠNG “TRƯỚC HẾT PHẢI CÓ ĐẢNG CÁCH MẠNG” - Ý NGHĨA TRONG CÔNG TÁC XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG HIỆN NAY 302 ThS. PHẠM THANH XUÂN - ThS. TRƯƠNG MẠNH TIẾN CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - “CỘI NGUỒN LÝ LUẬN”, ÁNH SÁNG SOI ĐƯỜNG CHO MỌI THẮNG LỢI CỦA CÁCH MẠNG DƯỚI SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM 313 | xi
ThS. ĐINH KHẮC TRUNG QUÁ TRÌNH KIẾN TẠO, XÁC LẬP, BỔ SUNG, PHÁT TRIỂN NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG - QUA CÁC VĂN KIỆN ĐẠI HỘI ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM 325 ThS. NGUYỄN THỊ THU DUNG ĐỘC LẬP, TỰ CHỦ, ĐỔI MỚI, SÁNG TẠO CỦA HỒ CHÍ MINH TRONG VẬN ĐỘNG THÀNH LẬP ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VÀ Ý NGHĨA VỚI CÔNG CUỘC XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC THỜI KỲ ĐỔI MỚI 336 NCS. NGÔ VĂN AN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA ĐẢNG VỚI NHÂN DÂN - GIÁ TRỊ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 344 ThS. LÊ VĂN THUẬT TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH GÓP PHẦN BỔ SUNG VÀ LÀM PHONG PHÖ THÊM KHO TÀNG LÝ LUẬN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ QUYỀN ĐỘC LẬP, TỰ DO CỦA DÂN TỘC 351 TS. LÊ THỊ KHUYÊN HỒ CHÍ MINH - NGƯỜI SOI ĐƯỜNG ĐƯA CÁCH MẠNG VIỆT NAM GIÀNH THẮNG LỢI 359 ThS. PHAN BÁ LINH VAI TRÕ CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH TRONG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA NHÀ NƯỚC VIỆT NAM 366 TS. NGUYỄN VĂN TRƯỜNG - ThS. LÊ ĐỨC THUẬN HỒ CHÍ MINH VỚI SỰ NGHIỆP HÕA HỢP DÂN TỘC TRONG THỜI KỲ 1945 - 1946 373 TS. LƯU MAI HOA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC - SỰ VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀO ĐIỀU KIỆN CỤ THỂ CỦA VIỆT NAM 382 ThS. TRẦN THỊ TÂN PHÁT HUY TINH THẦN YÊU NƯỚC CHO THANH NIÊN VIỆT NAM THÔNG QUA NGHIÊN CỨU TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 390 ThS. PHẠM THỊ THU HẰNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐOÀN KẾT TÔN GIÁO VẬN DỤNG Ở NINH BÌNH HIỆN NAY 398 ThS. NCS. VI VĂN THẢO - ThS. NCS. TRỊNH THỊ VÂN VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VĂN HÓA GIÁO DỤC TRONG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 406 Thượng tá, TS. BÙI XUÂN QUỲNH GIÁ TRỊ NHÂN VĂN QUÂN SỰ HỒ CHÍ MINH VỚI XÂY DỰNG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM VỀ CHÍNH TRỊ HIỆN NAY 414 ThS. NGÔ THỊ HƯỜNG VẤN ĐỀ THỰC HÀNH DÂN CHỦ TRONG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG TA TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 424 xii |
ThS. NGUYỄN VĂN MÃO GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG NGOẠI GIAO HỒ CHÍ MINH VÀ VIỆC VẬN DỤNG Ở NƯỚC TA TRONG TÌNH HÌNH HIỆN NAY 431 TS. HOÀNG DIỆU THÚY VĂN HÓA NGOẠI GIAO HỒ CHÍ MINH - GIÁ TRỊ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 441 ĐÀM THỊ THƯ - TRẦN QUANG CHUNG CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - NỀN MÓNG TƯ TƯỞNG CỦA NHỮNG CHỦ TRƯƠNG, ĐƯỜNG LỐI KINH TẾ CỐT LÕI VIỆT NAM THỜI KỲ ĐỔI MỚI 449 PHẦN IV. NGHIÊN CỨU, DẠY HỌC VÀ BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG - CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 461 TRONG CÁC HỌC VIỆN, CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG PGS.TS. NGUYỄN THÁI SƠN - TS. PHẠM THÀNH TRUNG GIÁ TRỊ KHOA HỌC BỀN VỮNG CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN, TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀ VẤN ĐỀ BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG TRONG GIẢNG DẠY LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ HIỆN NAY 462 TS. NGUYỄN HỮU TÂM NÂNG CAO NHẬN THỨC CỦA SINH VIÊN VỀ QUAN ĐIỂM “ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM LẤY CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VÀ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH LÀM NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG, KIM CHỈ NAM CHO HÀNH ĐỘNG CỦA MÌNH” 470 ThS. VŨ TUỆ MINH - ThS. PHẠM THANH XUÂN MỘT SỐ Ý KIẾN VỀ VIỆC GÓP PHẦN BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG SINH VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 478 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - ThS. TRẦN ĐỨC TUẤN - ThS. TRƯƠNG MẠNH TIẾN DI CHÖC CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH - BẢN TRƯỜNG CA CÁCH MẠNG, ĐỊNH HƯỚNG, SOI ĐƯỜNG CHO SỰ NGHIỆP CÁCH MẠNG VIỆT NAM 486 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - ThS. TRẦN ĐỨC TUẤN - ThS. TRƯƠNG MẠNH TIẾN TƯ TƯỞNG, TẦM NHÌN CHIẾN LƯỢC VÀ SÁNG TẠO CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VỀ KHOA HỌC KỸ THUẬT 495 ThS. NGUYỄN THANH HÒA - ThS. DƯƠNG TRỌNG HẠNH NHỮNG CỐNG HIẾN NỔI BẬT CỦA CHỦ TỊCH HỒ CHÍ MINH VỚI CHỦ NGHĨA DÂN TỘC VIỆT NAM 504 ThS. ĐỖ THỊ YÊN - ThS. NGUYỄN THỊ HÀO QUAN ĐIỂM CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ SỰ VẬN DỤNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI ĐẤT NƯỚC 514 ThS. NGUYỄN THÚY MAI - ThS. VŨ THỊ HƯƠNG GIANG SỰ VẬN DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN SÁNG TẠO CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA Ở VIỆT NAM 526 xiii |
ThS. CAO THÀNH TẤN TÍCH CỰC HÓA PHƯƠNG PHÁP THUYẾT TRÌNH BẰNG SỬ DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIẢNG DẠY CÁC MÔN LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 535 TS. DƯƠNG VĂN KHOA - ThS. NGUYỄN HẢI TRUNG SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC GIÁO DỤC KỸ NĂNG MỀM CHO SINH VIÊN TRONG DẠY HỌC MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY 548 ThS. TƯỞNG THỊ THẮM MỘT SỐ YÊU CẦU NÂNG CAO NĂNG LỰC THỰC HÀNH CHO SINH VIÊN HỌC VIỆN Y - DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN VIỆT NAM THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 560 ThS. NGUYỄN XUÂN DŨNG - ThS. NGUYỄN VĂN TRÁNG VẬN DỤNG GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG HỒ CHÍ MINH TRONG GIÁO DỤC SINH VIÊN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG HIỆN NAY 569 TS. PHAN THỊ HỒNG DUYÊN GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN TRONG ĐIỀU KIỆN HIỆN NAY - MỘT VẤN ĐỀ CẦN QUAN TÂM 579 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - CN. NGUYỄN THỊ THU THỦY DẠY HỌC MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐÀM THOẠI TÌM TÕI Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 591 TS. ĐOÀN SỸ TUẤN - ThS. LÊ THỊ LAN ANH - ThS. LƯƠNG DUY QUYỀN NGHIÊN CỨU, TÌM HIỂU VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH, GIÁO TRÌNH MỚI MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH 605 ThS. NGUYỄN BẰNG ĐĂNG NGỌC - ThS. DƯƠNG THỊ LIỆU LINH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG BỐI CẢNH HIỆN NAY 616 ThS. NGUYỄN THỊ MỸ LANG NÂNG CAO TÍNH TÍCH CỰC HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRONG DẠY HỌC MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 622 TS. NGUYỄN MINH HẢI - ThS. NGUYỄN THỊ THU HIỀN BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN LỊCH SỬ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 636 ThS. LÊ THỊ SÁU NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở NƯỚC TA HIỆN NAY 651 ThS. BÙI DUY BÌNH - BẾ THỊ HƯƠNG HƯỚNG DẪN TỰ HỌC, TỰ NGHIÊN CỨU GIÁO TRÌNH MÔN KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC - LÊNIN Ở CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY 660 xiv |
“100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) PHẦN I CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN - GIÁ TRỊ TRƯỜNG TỒN VÀ SỨC SỐNG THỜI ĐẠI 1 |
Phần I. Chủ nghĩa Mác - Lênin - Giá trị trường tồn và sức sống thời đại BẢN CHẤT KHOA HỌC, CÁCH MẠNG CỦA TRIẾT HỌC MÁC VÀ VẤN ĐỀ GIẢNG DẠY TRIẾT HỌC MÁC - LÊNIN TRONG TRƯỜNG ĐẠI HỌC HIỆN NAY PGS.TS. Vũ Công Thương Trường Đại học Sài Gòn Tóm tắt Chủ nghĩa Mác do C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập vào giữa thế kỷ XIX với ba bộ phận cấu thành (Triết học, Kinh tế chính trị học, Chủ nghĩa xã hội khoa học), đầu thế kỷ XX đã được V.I. Lênin phát triển thành chủ nghĩa Mác - Lênin là đỉnh cao của tư duy nhân loại, được thừa nhận là cơ sở thế giới quan, phương pháp luận duy nhất đúng đắn và khoa học. Mặc dù đến nay, nhân loại đã trải qua nhiều biến cố, quanh co, phức tạp, song với bản chất khoa học, cách mạng chủ nghĩa Mác nói chung, triết học Mác nói riêng vẫn thể hiện sức sống trong xã hội hiện đại. Bài viết trình bày bản chất khoa học, cách mạng của triết học Mác và vấn đề giảng dạy triết học Mác - Lênin trong trường đại học hiện nay. Từ khóa: Bản chất khoa học, cách mạng; triết học Mác, giảng dạy triết học Mác - Lênin. I. MỞ ĐẦU Sự ra đời của triết học Mác là một cuộc cách mạng thực sự trong tiến trình phát triển của lịch sử tƣ tƣởng nhân loại. Với bản chất tự nó - bản chất cách mạng và khoa học và với tƣ cách là “một chủ nghĩa duy vật triết học hoàn bị, nó cung cấp cho loài ngƣời và nhất là giai cấp công nhân những công cụ nhận thức vĩ đại” [6; tr.54], nó là hệ thống mở, luôn tự đổi mới nhƣ một nhu cầu tự thân để đáp ứng sự biến đổi không ngừng của thực tiễn cuộc sống. Hiện nay, triết học Mác vẫn thực sự là một công cụ nhận thức sắc bén, mang tầm thời đại. Vì vậy, việc tiếp tục nghiên cứu, giảng dạy triết học Mác phù hợp với điều kiện đổi mới đất nƣớc hiện nay có ý nghĩa quan trọng và cần thiết. II. NỘI DUNG 2.1. Bản chất cách mạng và khoa học của triết học Mác 2.1.1. Thế giới quan và phương pháp luận của triết học Mác Thứ nhất, thế giới quan duy vật và phép biện chứng duy vật là tinh hoa của trí tuệ nhân loại đƣợc C. Mác và Ph. Ăngghen sáng lập trên cơ sở kế thừa có chọn lọc, tiếp |2
“100 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh đến với chủ nghĩa Mác - Lênin” (1920 - 2020) thu một cách sáng tạo những thành tựu của tƣ duy nhân loại, những thành quả của các nhà triết học tiền bối, nhất là phép biện chứng của Hêghen và chủ nghĩa duy vật của Phoiơbắc, đồng thời khái quát những thành tựu mới nhất của khoa học hiện đại và thực tiễn xã hội - lịch sử toàn nhân loại. Sau này đã đƣợc V.I. Lênin bổ sung và phát triển trên cơ sở tổng kết thực tiễn cách mạng, nhất là thực tiễn cách mạng Nga và dựa vào những thành quả mới nhất của khoa học, trƣớc hết là khoa học tự nhiên cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Những khái niệm, phạm trù, nguyên lý, quy luật, phƣơng pháp luận cơ bản của triết học Mác mang tính phổ quát, bao quát và có ảnh hƣởng đối với giới tự nhiên, đời sống xã hội và tƣ duy con ngƣời trong mọi giai đoạn lịch sử. Do đó, phép biện chứng duy vật trở thành thế giới quan và phƣơng pháp luận khoa học, là kim chỉ nam cho suy nghĩ và hành động của con ngƣời trong nhận thức và cải tạo thế giới. Trong nhiều năm qua, kể từ khi phép biện chứng duy vật ra đời cho đến nay, nhân loại đã chứng kiến những biến đổi to lớn trong khoa học cũng nhƣ trong đời sống xã hội. Những thành tựu của khoa học và công nghệ, nhất là thành tựu của cuộc cách mạng 4.0 hiện nay không chỉ đóng vai trò trọng yếu của nền sản xuất xã hội, mà còn tác động trực tiếp đến làm biến đổi mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, thúc đẩy năng suất lao động tăng lên vƣợt bậc. Trong điều kiện đó đòi hỏi triết học Mác phải đƣợc bổ sung và phát triển hơn nữa, nhƣ V.I. Lênin đã khẳng định “Chính vì chủ nghĩa Mác không phải là một giáo điều chết cứng, một học thuyết nào đó đã hoàn thành hẳn, có sẵn đâu vào đấy, bất di bất dịch, mà là một kim chỉ nam sinh động cho hành động, chính vì thế nó không thể không phản ánh sự biến đổi mạnh mẽ của điều kiện sinh hoạt xã hội” [5; tr.103]. Thứ hai, chủ nghĩa duy vật lịch sử - một trong hai phát kiến vĩ đại của C. Mác là cơ sở thế giới quan và phƣơng pháp luận khoa học của hoạt động nhận thức và cải tạo xã hội. Để xây dựng triết học duy vật biện chứng, C. Mác và Ph. Ăngghen đã kế thừa có chọn lọc những tƣ tƣởng biện chứng trong triết học Hêghen, đem phép biện chứng thống nhất với chủ nghĩa duy vật, tạo nên phép biện chứng duy vật - khoa học về mối liên hệ phổ biến và phát triển, sử dụng nó để cải tạo thế giới. Đây là hình thức cao của phép biện chứng, đối lập căn bản với phép biện chứng của Hêghen, mở rộng vào tất cả các lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tƣ duy và giải thoát chủ nghĩa duy vật khỏi tính hạn chế siêu hình, làm cho nó trở nên “hoàn bị” và đƣợc mở rộng “từ chỗ nhận thức thế giới tự nhiên đến chỗ nhận thức xã hội loài ngƣời”, sáng tạo chủ nghĩa duy vật lịch sử với tƣ cách là “thành tựu vĩ đại nhất của tƣ tƣởng khoa học”. 3 |