L i ích c a vi c cho tr bú s m sau sinh
ủ
ợ
ớ
ệ
ẻ
ườ ể ẹ ế ả sau sinh. M sinh m , ổ ố ẹ ả ồ ủ ổ , n u h u ph u n, ng ờ ế ậ sau m sinh, vì m ph i h i ph c sau tác d ng c a thu c gây tê. ụ ờ ẫ ổ ể ạ ậ ng v i m . S ti p xúc m con có tác đ ng tinh th n giúp ng ng, có th cho con bú ngay trong vòng 30 phút đ n m t gi ộ ờ ụ c chuy n phòng đ n m c nh con và t p cho ể ằ ườ i ộ i m đ ườ ẹ ượ ớ ẹ ự ế ườ ẹ ầ N u m sinh th ế ẹ th i gian b t đ u kho ng 6 gi ờ ắ ầ ng sau 6 gi Th ườ con bú. Con c n n m cùng gi ầ ằ m mau xu ng s a. ữ ố ẹ
ố ả ng ch "s a xu ng" t c là 1-2 ngày sau sinh m i cho bú, nh ẹ ườ ng đ n s c kho c a tr . Vì cho bú mu n, tr không nh n đ i m th ườ ẻ ề ề ườ ề ế ứ ệ ng h p ng ợ ẻ ủ ắ ẻ ỡ ị ứ ự ể ậ ẻ ộ ẹ ẽ ụ ẽ ấ ữ ẹ ở i cho c m và con, tuy nhiên khi ứ ậ ượ ữ ễ ẹ ộ ồ ấ ờ ợ ẻ ớ ư ầ ả ườ ụ ẻ R t nhi u tr ớ ấ ờ ữ c s a non. Trong đó có nhi u sinh t h ố A ưở ẻ ộ ch ng b nh khô m t, nhi u kháng th giúp tr ch ng s nhi m khu n và d ng, giúp tr đ vàng da. ẩ ố ẻ ố t s a c a m . Đ ng tác mút vú m s kích thích s ti t Ngoài ra, cho tr bú mu n, s làm ch m s ti ự ế ự ế ữ ủ cung não m . Đó là ch t làm cho s a trong vú ch y ra, đ ng th i cũng có tác d ng làm co c t oxytocin ơ ử ả giúp ng ng ch y máu sau sinh. Vi c cho tr bú s m sau sinh r t có l ả ẹ ệ ư cho tr bú ng ẻ ng th ng; B ng tr áp th đúng nh : Đ u và thân tr trên cùng m t đ ẳ ư ế ẻ ộ ườ sát b ng m ; M t tr đ i di n v i vú, môi đ i di n v i núm vú; Đ đ u, thân và mông tr . ẻ ố ớ ẹ ụ i m c n l u ý t ẹ ầ ư ặ ẻ ố ệ ớ ỡ ầ ệ
ờ ế ừ 5-20 phút. N u tr bú ch m thì cũng ch ng ng cho bú khi tr mu n ng ng, ố ẻ ng xuyên cho bú và nên cho bú đêm, ớ ẻ ậ ủ ữ ỉ ừ ườ ậ ườ ừ ố i m nên th ẹ ồ ơ ề ồ ấ ố c s a cu i. S a cu i giàu ch t béo ậ ượ ữ ng s a còn t n đ ng trong vú s c ch , ngăn c n s t o s a. N u tr bú ế ẽ ứ ữ ố ả ự ạ ữ ữ ộ ử ẻ ư ậ ồ ữ ế ẻ Th i gian bú trung bình t ừ không ng ng s m vì tr s không nh n đ s a. Ng ẻ ẽ vì s a xu ng nhi u và nhanh h n. Nên cho bú h t vú này r i hãy cho bú sang vú kia. Không nên cho bú ế m t n a vú này r i m t n a vú kia vì nh v y tr s không nh n đ ẻ ẽ ộ ử giúp tr mau l n. Ngoài ra, l ọ ớ không h t b u s a thì m ph i v t h t s a đ ti p t c t o s a. ượ ả ắ ế ữ ể ế ụ ạ ữ ế ầ ữ ẹ
ợ ườ ẹ ổ ể ử ụ ố ng h p m m sau sinh, trong khi cho con bú, m v n có th s d ng thu c kháng sinh (ampicilin, ẹ ẫ ả ng mà không nh ườ ả ố t s a. Tuy nhiên, vi c u ng thu c c n tuân th theo ch đ nh c a bác sĩ. ng đ n s ti Tr amociline, cephalexin), thu c gi m đau h s t (paracetamol, aspirin) v i li u bình th ạ ố h ưở ế ự ế ữ ớ ề ị ỉ ệ ố ố ầ ủ ủ
ự ủ ệ ấ ọ ạ ẹ ế ị ấ ế ầ ữ ẹ ề ẹ ẻ ữ ặ ng d n c a cán b y t Tóm l i, cho con bú ngay sau khi sinh là r t quan tr ng, quy t đ nh s thành công c a vi c nuôi con b ng ằ t cho nh ng bà m tr , nh t là các bà m sinh con so, v cách cho s a m . Cán b y t ộ ữ con bú, cách b o v ngu n s a m , cách x trí khi g p nh ng khó khăn do núm vú, đau vú... Th c hi n ệ ả ệ đúng h ẫ ủ c n tham v n t ấ ố ự ẹ , ch c ch n các bà m s thành công khi nuôi con b ng s a m . ẹ ồ ữ ộ ử ắ ẹ ẽ ướ ữ ế ắ ằ
Kh u ph n ăn c a bà m cho con bú
ủ
ẹ
ẩ
ầ
i m th ng bao g m: Thành ph n trong b a ăn h ng ngày c a ng ữ ủ ầ ằ ườ ẹ ườ ồ
- Ngũ c c t 450-500g. ố ừ
ứ
đ u: 50-100g. ậ ừ ậ ế ẩ
150-200g. ạ ừ
ữ
ề ế
ườ ầ ạ ỗ - Tr ng các lo i: 100-150g. ạ - Đ u và ch ph m t - Cá và th t các lo i t ị - S a bò: 220-440ml - Rau (chú ý nhi u đ n rau có màu xanh): 500g - Hoa qu : 100-200g ả - Đ ng, d u ăn: m i lo i 20g
- Gia v v a đ , h n ch mu i. ị ừ ủ ạ ế ố
i đa các ch t dinh ơ ể ấ ữ ữ ụ ể ố ấ ng. Nên chia thành 3 b a ăn chính và 2-3 b a ăn ph trong ngày đ giúp c th h p thu t d ưỡ
Các th c ph m nên ch bi n b ng cách lu c, h p, ninh, n u; h n ch n ng và rán. ế ế ế ướ ự ẩ ằ ấ ấ ạ ộ
ng s a ti ữ ế ơ ờ ườ ườ c đ l ướ ẹ ẹ ạ t ra nhi u h n. Và trong th i gian cho con bú ệ ố c ng t có ga, các th c ph m có tính kích thích. Tuy t đ i ề ự ẩ ọ Ng ng không hút thu c lá và u ng r ố i m cũng c n u ng nhi u n ề ướ ể ượ ầ i m nên h n ch u ng n c chè, n ướ u. ượ ố ế ố ố
Bên c nh đó ph i có ch đ ngh ng i h p lý, tránh làm nh ng công vi c n ng nh c, tránh b stress... ỉ ơ ợ ệ ặ ế ộ ữ ạ ả ọ ị
t v vi c bú đêm c a bé
Hi u bi ể
ế ề ệ
ủ
i đ đêm bé ữ ứ ạ ằ ậ ữ ố ể B n ít s a nên nghĩ bé hay khóc đêm là do đói. B n cho r ng c cho con ăn th t no vào b a t ng yên gi c... T t c nh ng cách hi u này đ u sai. ề ấ ả ữ ạ ủ ể ấ
i đáp d Nh ng gi ữ ả ướ i đây s giúp b n hi u thêm nhi u đi u quanh vi c cho bé bú đêm. ề ẽ ể ề ệ ạ
ẹ ữ ng cho em bé bú m ơ ổ ưỡ ư t trong 5-6 tháng đ u đ i, b i n u s a m d i dào bé không ph i ăn ấ ở ế ữ ng nh t ấ ả ứ ầ ẹ ồ ặ ổ ờ Dinh d ưỡ S a m là món ăn th m ngon, g n nh có th đáp ng vào b t kỳ lúc nào trong ngày và b d ầ ể ẹ cho em bé ch a đ y tu i (đ c bi ệ ư ầ thêm b t c th gì). ấ ứ ứ
ng prolactin trong máu ộ ữ ượ ượ ng s a ph thu c vào l ụ đó t ẹ ệ ừ ầ ầ ọ ữ ự ơ ổ i tuy n yên, n i t ng ụ cao nh t ấ t cho bé. ộ ớ nhiên vô cùng quan tr ng prolactin. Hoóc môn này đ t đ ạ ượ ự ượ ẹ ớ ẹ ế c s tích t ng c n thi ầ ế ầ ạ ữ sáng. Dung l Đúng. Khi bú m , bé tác đ ng vào các đ u dây th n kinh vú. Các tín hi u t h p ch t kích thích s a t ấ ợ vào bu i t ổ ố Đ ng ng i cho bé bú 2 - 3 l n trong quãng t ạ i. Chính cho bé bú m vào ban đêm góp ph n t o s a m v i dung l ừ 3 đ n 8 gi ế ừ ầ ờ
ỉ 6 tháng tr lên v sinh lý không còn c n thi ẻ ừ ế ế ả ề ứ ầ ầ ở ề ạ ầ ậ t ừ ừ ẽ ờ ứ ứ ở ơ ơ ớ ủ ừ ệ ậ ạ ộ Ch trong vài tháng đ u bé đòi bú đêm t ph i cho bú v đêm. N u sau 6 tháng tu i bé Đúng. Tr t ầ ổ ắ ầ v n còn đòi bú đêm, b n c n t p cho bé cai d n, n u không bé s còn th c đêm đòi bú khá lâu. B t đ u ế ẫ "rèn" cho bé thói quen ban ngày là th i gian th c và ch i, còn ban đêm là th i tháng th 2, 3 tr đi t t ờ ừ gian ng . Nh ng lúc bé bú đêm b t đèn có đ sáng y u, không nói chuy n và đ ng ch i v i bé. B n cho ữ ế bé bú no và đ t bé n m. ặ ằ
ế ộ ưỡ ư ể ệ ể c và bé s gi ng c a ủ ữ i khát b ng nh ng ng m s a loãng còn g i là s a ề ữ ướ ế ụ ữ ữ ằ ọ Bú ngày không đủ Đúng. Bé nhũ nhi ch a th bú nhi u s a nên bú đêm là vi c không th thi u trong ch đ dinh d bé. Thêm vào đó, ban đêm bé khát n ẽ ả "đ u".ầ
ế th núm vú, r i m i nh nhàng đ t bé vào ờ ộ ể ế ự ả ẹ ặ ồ ớ Bé có th thi p đi trong lúc đang bú Đúng. N u bé thi p đi khi đang bú. B n ch m t chút cho bé t ạ ế nôi.
Ch đ c a bé bú bình: Bé bú s a bình cũng c n bú đêm nh bé bú s a m . ẹ ế ộ ủ ữ ư ữ ầ
ầ ờ i ữ ố ơ ờ ể ữ ể ạ c ăn thêm. Lúc này các bác sĩ có th khuyên ban ữ ề ng tr s sinh 5 tháng đ u hoàn toàn b ng s a. Giai đo n này không th nào cho bé bú nhi u ưỡ ể ữ ẻ ơ ớ ầ ầ ượ ơ i cho bé kh u ph n nh và l ng h n. Cho bé ăn t i th t no đ đêm ít Th i gian gi a nh ng l n cho bú có th lâu h n nh cho bé bú no b a t Sai. Dinh d ầ ằ h n bé có th . Khi bé l n h n, bé b t đ u d n d n đ ắ ầ ơ ngày cho bé ăn th c ăn đ c, chi u t ặ ứ ề ố ể ậ ẹ ể ẩ ầ ỏ ơ ố
i s khó tiêu h n. Bé đ c cho ăn nh v y s ứ ư ệ ẳ ạ ổ ố ẽ ơ ượ ư ậ ẽ d y là vi c không nên. Th c ăn nh cháo ch ng h n bu i t ậ hay qu y và khó ng . ủ ấ
ng vào 3 tháng đ u sau sinh) ho c khó ch u vì tã ữ ữ ấ ự ế t có th đánh ể ướ ụ ầ ơ , nh ng c n đau b ng (th ườ ấ ị ặ ẻ ứ ậ ủ ủ ể Bé th c gi c gi a đêm vì đói ứ Sai. Th c t th c bé. Răng nhú cũng có th làm gi c ng c a bé không yên. Đôi khi tr th c d y vì trong phòng quá ứ nóng.
ớ ữ ử ụ ầ ỗ ầ ố ấ ọ ữ ế ả ưỡ ẽ ọ Pha s a m i cho m i l n bú ấ ề Đúng. N u bé không u ng h t s a trong bình b n đ ng s d ng ch s a th a vào l n bú sau. V n đ ạ ừ i trên núm vú s là môi ng mà là nh ng gi không ph i vì s a đã m t giá tr dinh d ữ ng sinh s n c a các vi khu n nguy hi m. Ph i r a và thanh trùng bình s a ngay sau m i khi dùng. tr ỗ ả ử ể ừ ỗ ữ t s a còn đ ng l ạ ữ ế ữ ị ẩ ữ ả ủ ườ
ả ư ỗ ẳ . N u ph n x mút c a nhóc không đ i ch ng th yên n u thi u ti gi ế ả ế ề ấ ể ầ ủ ủ ế ượ ủ ế ả ạ ỏ Bé không c n mút ti gi ầ Sai. Đây là v n đ r t riêng c a m i bé. N u em bé không thích mút thì ch ng nên ép, nh ng có các bé ấ khác l c th a mãn đ y đ thì ti ạ gi ả ẽ ẳ s "ph c v " bé. ụ ụ
i c a tr s sinh tr ra phía tr ướ ủ ề ầ ị cho bé. Vì ti gi c so v i hàm trên, d n d n, nh s mút mà 2 hàm có v trí cân ả ẽ s ờ ự ầ ớ ấ ệ ả ầ ắ ầ quá nhi u có th răng bé s g n khít không t t. Hàm d ướ ẻ ơ đ i v i nhau. Có đi u khi răng s a b t đ u xu t hi n, nên b t đ u "cai" d n ti gi ữ ắ ầ ề ố ớ gây áp l c lên răng, n u cho bé mút ti gi ả ẽ ắ ự ế ề ể ố
Ch n mua và s d ng bình s a ữ
ử ụ
ọ
L u ý khi ch n mua ư ọ
ố ượ ụ ừ ừ ng bình ph thu c vào vi c b n d đ nh cho bé bú bình hoàn toàn hay v a bú bình, v a ộ ng, b n có th ch n mua 2 chi c v i 2 kích c khác nhau: m t chi c trung bình và m t ẹ ế ộ S l ố ượ : S l ng bú m . Thông th ạ chi c nh . B n ch nên s d ng lo i bình to h n ử ụ ộ ể ọ ạ ệ ạ ự ị ế ớ ơ khi bé đã bi ỡ t ng i. ồ ườ ỉ ỏ ạ ế ế
ụ ự ạ ợ ằ t trong khi lo i b ng silicon l ạ ạ ằ ấ ệ ố ạ ằ ể ự ả ồ ọ ơ Chon núm vú: Các lo i ch t li u núm vú thông d ng là b ng nh a t ng h p và silicon. Lo i b ng nh a có kh năng đàn h i, co giãn t ể i có tu i th cao h n. B n có th d a vào ki u ạ dáng bên ngoài đ ch n cho bé m t chi c bình v i núm vú phù h p. ộ ự ổ ổ ợ ể ọ ế ớ
Ch n lo i núm có th tháo ra, n p vào d dàng đ thu n l i cho vi c v sinh bình. ậ ợ ể ễ ể ạ ắ ọ ệ ệ
Ch t li u bình ấ ệ : Bình làm b ng ch t li u nh a t ng h p s ti m n nguy c m t an toàn khi b đun nóng. ợ ẽ ề ẩ ấ ệ ơ ấ ự ổ ằ ị
ạ ộ ừ polypropylene (m t lo i nh a an toàn và không ch a PVC – m t ự ứ ạ ộ Vì v y,ậ b n có th ch n lo i bình làm t ể ọ ạ lo i nh a gây đ c) ự ạ ộ
ố ộ ả ữ ạ ậ ớ ớ T c đ ch y c a s a trong bình ầ ố ộ ả ủ ữ b n có th ch n lo i bình s a ch y nhanh h n. ạ ạ ơ : Bé m i sinh c n dùng lo i bình có t c đ ch y s a ch m. Bé l n h n, ả ể ọ ữ ơ
ệ ớ ệ ướ ả ẩ ạ c – sau m i l n cho bé ỗ ầ V sinh : Ch n nh ng s n ph m đã đ dùng. N u ch n lo i bình đ ng đ ế ọ ọ ữ ạ c ti ượ ệ c s a m , b n nên chú ý đ n cách s d ng khi dùng. ế t trùng và b n nên nh v sinh tr ử ụ ẹ ạ ượ ữ ự
ệ ệ ụ ữ ư ể ế ề ẩ ố ơ ạ b t kỳ khu v c nào trong bình. N u bé có bi u hi n đau b ng sau khi u ng s a, b n nên l u ý đ n vi c v sinh nhi u h n. Vi khu n gây ệ ế b nh có th trú ng ụ ở ấ ể ệ ự
ử ụ : Khi mu n hâm nóng l ữ ể ạ ố ộ ạ ữ ữ ả ạ ể sâu bên trong bình bao gi c sôi. ướ i s a cho ạ ữ cũng nóng i s a trong bình, b n có th nhúng c bình s a vào m t bát n S d ng Ho c b n cũng có th đun sôi bình s a trong vòng 4-6 phút. L u ý, b n không nên hâm nóng l ặ ạ bé b ng lò vi sóng. Vì d ằ ư i tác đ ng c a lò vi sóng, các l p s a ớ ữ ở ướ ủ ờ ộ
h n phía ngoài. N u không c n th n, bé s b b ng mi ng. ẩ ơ ẽ ị ỏ ế ệ ậ
t đ bình th ng t ả : S a m có th đ trong bình, v i nhi ể ể ườ ạ ồ i phòng, kho ng 4 ti ng đ ng h . ế ả ồ ữ ẹ l nh, s d ng đ ớ ệ ộ c 1-3 ngày. B o qu n ả N u b o qu n trong t ế ả ả ủ ạ ử ụ ượ
c sôi và đ bé dùng ngay khi ớ ữ ộ ầ ữ ớ ế ộ ứ ể ạ ộ ầ ướ ể V i s a h p công th c, b n có th pha ch m t ph n s a v i m t ph n n còn m.ấ
Nh ng ngày đ u cho bé bú
ữ
ầ
ấ ặ t. T đó tr đi, s a m có màu đ c ữ ạ ộ ừ ố ẹ ẹ ớ ể ơ ữ ở ự ữ ạ ạ ầ Ph i m t ít nh t 3 ngày, h th ng s a m m i ho t đ ng t ả ấ ệ ố tr ng, nh t và trong h n s a non; b n có th cho bé bú b t kỳ lúc nào d a trên nhu c u hàng ngày ấ ư c a bé. ủ
c cho bé bú ự ệ ả ấ ơ ế ượ ế ạ ng xuyên, b n s c m th y d ch u h n. B u ng c căng t c khi n b n khó ch u, th m chí xu t hi n c m giác h i đau. N u đ ị ầ ậ th ấ ễ ị ơ ườ ứ ạ ẽ ả
nhiên. Vì v y, đ gi v sinh, b n nên thay áo ự ạ ể t s a t ế ữ ự ể ữ ệ ậ ạ Nh ng th i đi m bé không bú, ng c b n cũng ti ng c vài l n trong ngày. ữ ự ờ ầ
ấ ệ ợ ổ ạ ợ ạ ủ ạ ướ ọ ể ấ ạ ữ ấ ấ ộ Bên c nh đó, b n cũng nên tránh nh ng lo i áo ng c ch t li u s i t ng h p mà nên dùng lo i cotton. ự ạ ữ i đi ng , b n cũng có th đ t thêm m t chút gi y th m d Bu i t ả i g ng áo con đ th m s a ch y ổ ố ể ặ ra.Khi b n b m t s a ạ ị ấ ữ
ặ ấ ệ ị ấ ấ ữ ạ ặ ờ ư ữ ắ ế ườ i ấ ữ i không có d u hi u căng ấ ạ ầ t s a non…). i m có d u hi u m t s a t m th i (có s a sau đó b m t) ho c m t s a hoàn toàn (ng ẹ ệ ấ ầ ế ữ ầ ườ ắ ữ ạ ị ấ ữ ữ ế ả ế ộ ả ạ ộ ệ M t s ng ộ ố ườ m không th y b u vú to lên ho c có to lên nh ng s p đ n ngày sinh, b u vú l ẹ t c, không ti ứ Đ tránh tình tr ng m t s a, sau khi sinh, b n nên cho bé bú ạ ể ế ữ t s a. s m vì ph n x mút s a m s kích thích kh năng ti ẹ ẽ ạ ớ Ngoài ra, b n cũng nên tăng c ưỡ ng ng m t ch đ dinh d ườ đa d ng và ngh ng i h p lý. ỉ ơ ợ ạ ườ ứ ệ ể Ngày đ u tiên sau sinh, ng i m có th ẹ cho bé bú s a non (có màu s c ng vàng, ả ỉ ứ ấ m n nh kem). S a non không ch ch a r t ữ ư t cho c th bé ơ ể nhi u d ng ch t c n thi ấ ầ ề ưỡ mà còn giúp bé tăng c ng h mi n d ch ị ễ và phòng tránh các ch ng b nh truy n ề nhi m.ễ ẹ ế ữ ưỡ ữ ố ng t ấ ươ ự ư ữ ng ch t đ m, ch t béo, ch t đ nh s a m . B n nên chú ý ẹ ạ ng có trong s a h p. N u s a m không đ cho nhu c u dinh d ủ nên cho bé bú bình thêm. S a t tháng tu i là các lo i s a n ng đ khi pha ch s a đ đ m b o hàm l ồ ạ ng c a bé, b n ủ ầ i 6 t nh t cho các bé d ướ ấ ạ ữ công th c v i các thành ph n d ứ ớ ầ ưỡ ấ ạ ả ế ữ ể ả ổ ộ ượ ấ ườ ng ch t t ấ ữ ộ
ữ ụ ể ể ổ ượ ấ ấ ả ế ậ ấ Tùy vào t ng nhãn s a c th mà nhà s n xu t có th b sung thêm các ch t vi l ẩ ả mình nh s t, vitamin, taurin, DHA, ARA… Tuy v y, các ch t trên ch phát huy tác d ng n u bé đ ượ đ s a m i ngày. T ng s s a s đ ầ ủ ữ ủ ng vào s n ph m c a c bú ụ ỉ c chia đ u kho ng 8-10 c bú m t ngày đêm (kho ng 60ml/l n). ộ ừ ư ắ ỗ ố ữ ẽ ượ ữ ề ả ả ổ
ạ ồ ữ ủ ờ ồ ễ ị ể ễ ữ ạ ụ ể ở ẩ đ ng h ), s a c a bé d b nhi m khu n. S a đã pha b n nên cho bé dùng luôn vì n u đ lâu (quá 2 gi B n cũng không nên thay đ i nhãn mác s a liên t c n u không có lý do c th . B i vì các nhãn mác s a ữ ụ ế nói chung đ u có thành ph n t ế ữ nhau. ng t ổ ầ ươ ự ề
ạ ữ ớ ộ ẫ ề ể ấ ố ủ ữ B n cũng không nên tr n l n nhi u lo i s a v i nhau vì đi u này có th làm m t tính cân đ i c a s a ề ho c khi n bé b d ng, tiêu ch y. ị ạ ặ ị ứ ế ả
D ng s a
bé
ữ ở
ị ứ
D ng s a là tình tr ng hay g p nh t bé d i 1 tu i (đ c bi t là các bé d i 6 tháng tu i). ị ứ ấ ở ữ ạ ặ ướ ổ ặ ệ ướ ổ
Nguyên nhân
ng do ph n ng c a h mi n d ch v i các lo i protein có trong s a. D ng s a ữ ủ ệ ườ ễ ạ ớ ị ữ bé ữ ở ị ứ ng h p, d ng s a không ị ể ả ứ ữ ặ ữ ậ ớ ộ ố ườ ị ứ ữ ợ Bé b d ng s a th ị ứ có th do di truy n, do bé dùng s a bò ho c s a đ u nành quá s m. M t s tr ề có nguyên nhân.
D u hi u ệ ấ
đ ng h ho c m t vài ngày, bao ấ ồ ặ ờ ồ ể ấ ộ ộ ệ ị ứ ị ữ ể ả ở Các d u hi u d ng có th xu t hi n ngay sau khi cho bé ăn m t vài gi ệ g m: Bé b tiêu ch y, nôn tr ; Bé kém bú (có th kèm theo nh ng m ng phát ban ngoài da); Bé th khò ả ồ khè, hay qu y khóc, mi ng b loét… ớ ị ệ ấ
ấ ệ ị ứ ữ ấ ẩ c li ti); ng kém. N u b d ng n ng, bé có th b shock ph n v , th m chí nguy Bé có d u hi u phát ban n ng (da m n đ kèm theo nh ng m n n ưở ụ ướ ậ ữ ả ệ ệ ế ị ỏ ể ị ặ ặ ị ứ D u hi u bé d ng s a bò: Bé đi tiêu ra máu; Bé tăng tr hi m đ n tính m ng. ế ể ạ
ẹ Bé bú m cũng có th b d ng do nh h ừ ẹ ể ị ị ứ ị ứ ườ ng m . M t s tr ộ ố ườ ứ ữ ng ch đ ăn t ế ộ ở ưở ệ ị ứ ẹ ặ ố ữ ẹ ữ ấ Bé b d ng s a m : ị h p, ng ứ ợ có th chuy n vào c th bé qua s a m . ơ ế ả i m ăn tr ng ho c u ng s a, bé cũng có d u hi u d ng. B i vì, protein có trong s a (tr ng) ể ẹ Ch n đoán ẩ ữ ể
ẽ ỏ ữ ư ạ ờ t. N u b n nghi ng bé có d u hi u d ng s a, b n nên đ a bé đi khám. Bác sĩ s h i thăm v ti n s d ế ạ ng trong gia đình b n, nh ng lo i th c ăn b n m i cho bé ăn đi kèm v i m t vài ki m tra c n thi ớ ứ ề ề ử ị ế ầ ệ ị ứ ứ ấ ữ ể ạ ạ ạ ộ ớ
Phòng tránh
i 1 tu i) s d ng s a bò vì h tiêu hóa c a bé ch a h p th đ ạ ướ ổ ử ụ ư ấ ụ ượ ượ ng c l ủ ữ ệ - B n nên tránh cho bé (d protein có trong s a bò. ữ
ạ ữ ộ ử ụ ầ ỹ - B n nên ki m tra k các thành ph n ghi trên nhãn s a h p tr nhãn hi u s a đã quen thu c, b n cũng nên th n tr ng vì nhà s n xu t có th thay đ i thành ph n. ạ c khi cho bé s d ng. Ngay c nh ng ả ữ ổ ể ệ ữ ướ ả ể ậ ấ ầ ộ ọ
ị ứ ẹ ườ i m nên c n th n v i các s n ph m t ậ ớ ẹ ẩ ả ẩ ừ ữ ủ s a trong ch đ ăn c a ế ộ - N u bé d ng khi đang bú m , ng ế mình.
ế ệ ề ữ bé không có d u hi u suy gi m, b n có th h i ý ki n bác sĩ v nh ng ạ ể ỏ ệ ế ả - N u tri u ch ng d ng s a ữ ở ứ lo i s a h p công th c ít ch a protein gây d ng. ứ ạ ữ ộ ấ ị ứ ị ứ ứ
ị ế ặ ữ ừ ố ữ ị ứ ữ ả ữ ấ ả - N u bé đã b d ng s a bò thì b n không nên dùng s a dê (ho c s a c u) thay th cho bé. Vi c s d ng ệ ử ụ ạ ị ứ ế c nguy c gây d ng s a. Th ng kê cho th y, kho ng 20% bé d ng s a đ u nành cũng ít gi m thi u đ ị ứ ơ ể ượ ữ ậ v i s a bò cũng có d u hi u d ng v i s a đ u nành. ớ ữ ậ ệ ị ứ ớ ữ ấ
ườ ế ố ạ i m nên tránh nh ng lo i ữ ẹ - N u bé l n có ti n s d ng, trong 3 tháng cu i thai kỳ (bé ti p theo), ng th c ăn d gây d ng vì các lo i protein có th xâm nh p vào thai nhi qua nhau thai. ề ử ị ứ ị ứ ế ứ ớ ễ ể ạ ậ
ế ạ ữ ừ ớ ị ị ớ ữ - N u bé b d ng v i lo i s a nào, b n nên cho bé ng ng s d ng ngay lo i s a đó. Bé b d ng v i s a ạ bò nên c n th n v i nh ng s n ph m t s a nh phomát, b , s a chua, bánh có thành ph n t s a bò… ị ứ ầ ừ ữ ị ứ ậ ớ ạ ữ ả ử ụ ơ ữ ừ ữ ữ ư ẩ ẩ
Khi bé l
i bú m
ườ
ẹ
Không ít ng i m cho bé cai s a ngay khi nh n th y d u hi u ườ ẹ ấ ấ ệ con kém hào h ng v i vi c 'tu ti'. ứ ớ ệ ữ ậ
nên duy trì ợ ụ ể ế ắ ằ ạ Bác sĩ g i ý r ng b n nên tìm hi u nguyên nhân khi n bé kém bú đ tìm cách kh c ph c và ể thói quen cho bé dùng s a m , ít nh t là trong vòng 6 tháng đ u. ữ ẹ ấ ầ
Nhóm nguyên nhân làm bé ch nh m ng v i vi c bú m ớ ệ ể ả ẹ
- Bé đang trong giai đo n m c răng, l i c a bé b s ng đau. ạ ọ ợ ủ ị ư
c hoa, kem d ng da, kem gi m, kem ầ ự ủ ẹ ị ạ làm bé s nh vi c b n dùng n ợ ư ệ ạ ướ ưỡ ữ ẩ - B u ng c c a m có mùi v l thoa ng c…ự
- Mùi v s a b thay đ i do ch đ dinh d ng t ị ữ ị ế ộ ổ ưỡ m . ừ ẹ
- B n b stress kéo dài và làm xáo tr n l ch cho bé bú hàng ngày. ạ ị ộ ị
ứ ệ ế ệ ề ắ ồ - M t s ch ng b nh khi n bé b đau và không tho i mái khi bú bao g m: Bé m c ch ng b nh v tai, ả mũi; Bé có v t loét ho c v t x c trong mi ng; Bé b t a l i… ị ặ ế ướ ộ ố ứ ế ị ư ưỡ ệ
- Bé thích c n ti m . ẹ ắ
- Núm vú c a m c ng ho c b t ặ ị ụ ẹ ứ ủ t sâu cũng khi n bé ng i bú. ế ạ
Kh c ph c ụ ắ
- N u phát hi n bé m c ch ng b nh nào, b n nên ch a tr cho bé d t đi m ch ng b nh y. ệ ấ ứ ứ ứ ữ ế ệ ệ ể ắ ạ ị
- B n nên cho bé bú trong phòng yên tĩnh đ tránh b các y u t môi tr ế ố ể ạ ị ườ ng gây c n tr . ở ả
ạ ườ ữ ệ ơ ề ệ ể ệ ấ i m quá b n r n v i công vi c c quan ớ ế ớ này s khi n bé vui thích v i ẹ ế ố ậ ộ ẽ - B n nên tăng các c “ti m ” thay vì bú bình cho bé. Nhi u ng ẹ và vi c gia đình nên xu t hi n tâm lý đ bé bú bình cho ti n. Chính y u t ệ vi c bú bình h n là “ti m ”. ơ ệ ẹ
- B n nên tránh s d ng nh ng lo i kem d ử ụ ữ ạ ạ ưỡ ng da, nh t là g n vùng ng c đ bé không khó ch u khi bú. ự ể ầ ấ ị
ng s a, giúp bé ủ ộ ế ộ ạ ưỡ ng h p lý đ duy trì ch t l ể ấ ượ ợ ữ - Bên c nh đó, b n cũng nên tuân th m t ch đ dinh d ạ thích “ti m ”.ẹ
- Tôi có c n b sung vitamin cho bé kém bú? ầ ổ
ữ ữ t cho bé. Nh ng ế ạ - S a m ch a nhi u vitamin cũng nh các ch t s t, đ m c n thi ư ch tấ này đ cho s phát tri n c a bé đ n tu i ăn d m (kho ng 4-6 tháng tu i). ế ấ ắ ặ ẹ ứ ủ ể ủ ề ự ầ ả ổ ổ
t h n n u b n tuân th ch đ t m n ng cho bé hàng ủ ế ộ ắ ấ ố ơ ế ắ ạ Bé s h p thu d ẽ ấ ngày. T t nhiên, b n nên tránh đ bé ti p xúc tr c ti p v i ánh n ng m t tr i gay g t. ấ ng ch t t ưỡ ạ ự ế ớ ặ ờ ế ể ắ ắ
ể ượ ổ ỉ ẫ c b sung vitamin nh ng ph i tuy t đ i theo ch d n ệ ố ư ả Sau 6 tháng tu i, bé có th đ ổ c a bác sĩ. ủ
ố ớ ẻ ừ
ị ứ
ứ
ổ
tr s sinh ữ ở ẻ ơ ẩ ự ị ứ
ẽ
ấ ễ ỏ ẳ ớ ữ i s s ng chung v i b nh su t đ i.
Đ i v i tr t và s a bò. Sau 5 năm, 80% tr ữ năm t l
Phòng ng a d ng s a ừ ị ứ 1 đ n 3 tu i, nh ng th c ph m d gây d ng nh t là tr ng, l c ạ ữ ế ng h p d ng v i s a bò s kh i h n và sau 8 ợ ườ này là 90%. 10% còn l ạ ẽ ố
ố ờ
ớ ệ
ỉ ệ
ư
c làm rõ nh ng có th là do y u t ư ượ ẹ ườ ớ
ế ố ể ơ ị ng ít nguy c b
ệ ượ ớ
ế ợ
ẻ
ệ
ữ ch a đ ng d ng s a Nguyên nhân c a ủ hi n t ị ứ di truy n k t h p v i vi c cho tr ăn s a bò quá s m. Tr bú m th ữ ẻ ề d ng h n. ị ứ
ơ
Bi u hi n
ể
ệ
ộ
ứ
ấ ặ
ủ
ữ
ng d ng s a bò ẩ ườ
ư ị tr s sinh nh b ị ứ ở ẻ ơ ữ ng m n đ lên sau đó m c nh ng ọ
ầ
ệ ượ ị ứ , da th ở ng. N u tr b d ng n ng, có th b
ỏ trong phân và tr ch m tăng cân, tăng ẻ ậ ể ị s c ph n v ố
ệ n ng và đôi
ẻ ị
ả
ặ
ặ
M t vài tri u ch ng r t đ c tr ng c a hi n t ư ệ ứ viêm da do d ng eczêma r t n ng (ch ng ấ ặ c li ti làm cho da s n lên), có máu m n n ụ ướ tr ị ứ ưở khi còn nguy hi m đ n tính m ng.
ng không bình th ườ ế
ế ạ
ể
ả ứ
ị ứ
ậ
ấ
ơ
ớ
ng h p có ph n ng d ng ch m h n v i các d u hi u nh đau b ng, tiêu ư ụ ớ ng nh nôn tr ,
ộ ố ệ ượ
ợ ể
ư
ặ
M t s tr ệ ch y (phân có th có ho c không có máu), b táo bón. M t s hi n t th khò khè cũng có th liên quan đ n vi c d ng s a bò.
ộ ố ườ ả ở
ị ệ ị ứ
ữ
ể
ế
Bú m cũng b ng
ị ứ
ẹ
ạ
ể
ủ tr s sinh do ch đ ăn u ng c a
ế ộ
ố
ẹ
ỉ ầ
ữ
ẻ
ấ
ứ ầ
ữ
ấ
ẹ cũng có th gây ra tình tr ng d ng ị ứ ở ẻ ơ i m . Đôi khi, ch c n m ăn tr ng ho c u ng s a là tr cũng xu t hi n các d u ấ ệ ặ ố ườ i ậ ấ ị ứ ng h p tr b d ng ẻ ị ỏ ữ
ẹ ụ ộ ẩ
ẹ ườ
ạ ỏ
ự
ể
ợ
S a mữ ng ườ hi u c a d ng do h p th m t ph n các ch t này qua s a m . Chính vì v y, ng ệ ủ ị ứ m c n lo i b các th c ph m này ra kh i b a ăn đ tránh tr ẹ ầ khi bú m .ẹ
Đi u trề
ị
t. Vi c đ u tiên c n làm là
ị ứ
ữ
ớ
ệ ầ
ầ
C n đi u tr hi n t ầ b n ng ng cho bé u ng các s n ph m liên quan đ n s a bò. ả ạ
ng d ng s a bò càng s m càng t ố ế ữ
ị ệ ượ ố
ề ừ
ẩ
Trong kh u ph n ăn c a ng
i m cũng c n chú ý tránh các s n ph m có ch a s a.
ủ
ầ
ẩ
ườ
ứ ữ
ẹ
ầ
ả
ẩ
ế
ữ ậ
ứ
ữ
ẫ
ạ ữ ộ ặ
i khoa dinh d
ệ ị ứ t ít ch a các protêin gây d ng. Các ị ứ ứ ng c a các c bán t ủ
ể ử ụ ầ ượ
ệ ượ
ưỡ
ạ
ơ
ả N u cho bé dùng s a đ u nành thay s a bò mà các tri u ch ng d ng v n không gi m thì b n có th s d ng các lo i s a b t đ c bi ạ lo i s a này c n đ c các bác s kê đ n và đ ỹ ạ ữ b nh vi n nhi. ệ ệ
ẽ ử ả ứ ệ
ằ ị
ị ứ
ữ ả ế ụ i ki m tra xem tr đã dung n p đ ẻ
ạ ượ ữ
ộ ế
ọ ờ
ạ
ộ
ứ ủ Sau m t th i gian, bác sĩ s th ph n ng c a bé b ng cách cho s a bò vào th c c a ờ ộ ủ ả i d ng m t xét nghi m y h c. N u tr v n b d ng thì ph i ti p t c dùng s n bé d ẻ ẫ ế ướ ạ ph m s a thay th và sau m t th i gian l c s a bò ể ữ ẩ hay ch a.ư
ữ
ế
ệ
ị
- Khi cho bé bú m ho c u ng s a bò, n u bé khóc và mi ng b s ng lên thì có th bé đã b d ng s a. ị ứ ư
ặ ố ị
ẹ ể
ữ
- Hãy nh r ng các tri u ch ng thông th
ớ ằ
ứ
ệ
ườ
ả ng nh tiêu ch y,
ư
nôn tr , đau b ng…cũng có th báo hi u hi n t
ệ ượ
ụ
ể
ệ
ớ
ng d ng. ị ứ
ợ
ạ ỏ ng h p nghi ng bé b d ng, đ ng ng n ng i h i ý ị ứ
ừ
ầ
ờ
ị
- Trong tr ườ ki n bác sĩ khoa nhi.
ế
ế
c đi u tr ho c đi u tr không k p th i, sau này ị
ề
ị
ị
ượ ị ứ
ề ớ
ể ị
ề
ấ
- N u không đ ờ ặ ơ ắ tr có th b d ng v i nhi u ch t khác và có nguy c m c ẻ b nh hen. ệ
c khi s
ỹ
ể
ả
ẩ
ử ng h p tr b s c ph n v , c n nhanh
ướ ả ệ ầ
ẻ ị ố
ợ
- Ki m tra k thành ph n ghi trên nhãn s n ph m tr d ng cho bé. Trong tr ụ chóng đ a đ n b nh vi n. ư ế
ầ ườ ệ
ệ
5 l u ý đ t o nhi u s a
ề ữ
ể ạ
ư
ế
ẹ
ệ ǎ ố ng cho bé yêu và gi
đ
ờ ể ả
ữ ượ ứ
ấ
ỉ ơ ủ Trong th i gian cho con bú, bà m nên chú ý đ n vi c n u ng và ngh ng i c a mình đ đ m b o đ s a, ch t dinh d c s c kh e cho ỏ ưỡ ả ủ ữ c th . ơ ể
ố cho bà m trong giai đo n ẹ
ạ c n đa d ng, không kiêng khem.
ạ
ầ ồ
ạ
ấ ch đ n u ng ế ộ ǎ ǎ ư ơ
ự ữ
ự ậ
ủ ỗ
ố
ị
c.
- T t nh t, ố ẩ M i ngày nên n trên 20-30 lo i th c ph m khác nhau, g m đ các nhóm th c ph m ẩ ỗ c b n nh c m, xôi, th t cá, rau đ u, trái cây... U ng thêm m i ngày 1-2 ly s a và ơ ả u ng nhi u n ố
ề ướ
ệ
ạ
ợ
ị
ầ ư ớ
ướ
ặ
ố
ữ ǎ
ề
ể
ơ ị ậ ủ ố ǎ c gây m t m i... và k t qu là không nh n đ s n ng ả
ế
ế
ỏ ấ ơ t trong vi c t o s a cho con bú.
ư ǎ - C n l u ý tránh m t s t p quán không còn phù h p trong giai đo n hi n nay nh n c trà đ c, kiêng rau và trái cây, xông h i làm c m v i th t cá kho th t m n, u ng n ơ m t nhi u m hôi... vì nh ng kiêng khem này có th làm bà m ngán b a n, b táo ẹ ồ ấ bón do thi u ch t x , thi u n ệ l ế ượ
ộ ố ậ ặ ậ ữ ế ướ ệ ạ ữ
ng c n thi ầ
ụ
ế
ủ
ề
ế
ộ
ạ
ầ
ng kém kéo dài có th nh h
ơ ể ẹ ẽ ự ể ả
ộ ế ụ ưở
ưỡ
ế
ạ
- Thai ph cũng không nên lo nghĩ quá nhi u đ n vóc dáng c a mình mà ti t gi m ch ả ế ượ đ n hàng ngày m t cách quá kh c khe. C th m s huy đ ng t ng t c n ng l ấ ả ǎ ắ ộ ǎ d tr đ t o s a nên trong giai đo n đ u không có s thi u h t ngu n s a m . Tuy ẹ ự ữ ể ạ ữ ồ ữ nhiên, n u tình tr ng dinh d ứ ng đ n ngu n s a và s c ế ồ ữ ẹ kh e c a m . ỏ ủ
ế ộ ǎ
ế ộ
ắ
ơ ợ ả ớ ỗ
ấ
i s a ch đ
- Ngoài ch đ n, c n l u ý ch đ ngh ng i h p lý, tránh lo l ng, suy nghĩ nhi u ề ỉ nh t là trong giai đo n đ u sau sinh, ngay c v i n i lo là... không đ s a cho con bú! Các lo i thu c l ạ
ầ ư ầ ạ ỉ ượ ử ụ ố ợ ữ
ị c s d ng khi có ch đ nh c a bác sĩ đi u tr . ị
ủ ữ ề
ủ
ỉ
ố
ề
ọ
ng s a m ti ữ i s a t
ề ẹ
ạ
ỉ ệ ớ ố ầ v i s l n t ra t l ẹ ế t nh t chính là vi c cho ệ ấ
ố ợ ữ ố
- Đi u cu i cùng, cũng là đi u quan tr ng nh t: l ấ ượ bà m cho con bú trong ngày, có nghĩa là lo i thu c l bé bú nhi u l n.
ề ầ
Bí quy t cho m m i sinh b căng s a ữ ẹ ớ
ế
ị
ầ
ạ
ườ
ẹ
ẹ
ườ
ớ ứ Thay vì day và xoa bóp m nh cho b u vú b t t c ế ữ i m nên massage nh nhàng tuy n s a ngay, ng b ng tay ho c dùng b m hút đ làm m m. ể ơ ặ
ề
ằ
ng xuyên là ữ ố t
“Cho con bú th cách giúp m đ căng s a t ẹ ỡ nh t”ấ
ụ ữ
ề
ư ọ ủ
ạ ữ
ẻ
ẹ
ạ
ả H u nh m i ph n sau sinh 2-5 ngày đ u có c m ầ ng c a quá trình t o s a cho tr . Lúc này, tình ệ ượ ả ng h p bình th
ự ng, ng ườ
ặ ườ
ầ ữ
ườ
ự
ẹ
ợ
giác căng ng c. Đây là m t hi n t ộ ự tr ng phù n mô tuy n s a gây ra c m giác n ng ng c, đau nh hay nóng, đi kèm v i ớ ế ữ ề căng ng c. Trong nh ng tr ề i m có b u s a căng, m m ữ m i. ạ
ể
ể
ườ
ẻ ơ
ườ
ế
ườ ệ
ả
i và tuy n s a b t đ u s ng lên, b u vú c a ng
l
ủ
ầ
ầ ữ ị ẹ ứ ườ
ẹ
ầ
ị
ng có th chuy n sang d ng căng s a n u tr s sinh không bú Căng ng c bình th ữ ế ạ ự t cách làm tr ng b u s a th ng xuyên i m không cho bú và không bi đ hay ng ố ẹ ủ ế m t cách hi u qu . Khi c m giác căng ng c không gi m b t, d ch xung quanh tuy n ớ ự ả ả ộ i m c ng d n lên và vùng s a t ế ữ ắ ầ ư ầ ườ ữ ụ ạ da xung quanh b căng bóng. Lúc này b u vú b đau, đôi khi ng ể ị ố i m có th b s t ị nh . ẹ
ế
ế
ữ
ế t cách n n b s a thì m c đ căng s tăng lên, d n đ n
ứ ộ
ặ
ẫ ể ị ắ
ỏ ữ ạ ộ
ẹ
ấ ữ ng s a và viêm nhi m tuy n vú. Lúc này, không nên dùng thu c làm ng ng ti ữ
ườ ố
ư
ế
ẽ i m có th b t c các ế ữ t s a.
ạ ữ ễ ể
ụ ặ
ụ
ữ
ề
ề
ố
Khi căng s a, n u không bi m t s a do các mô t o s a không còn ho t đ ng. Ngoài ra, ng ố Các thu c này có th gây nhi u tác d ng ph n ng n và làm căng s a tái phát khi ng ng thu c.
ư
ố
Do v y, đ phòng ng a hi n t
ng căng s a, ng
ệ ượ
ừ
ể
ậ
ữ
ườ
i m c n: ẹ ầ
ng xuyên. C g ng cho tr bú 10-12 l n m t ngày, trong đêm không nên
ố ắ
ẻ
ầ
ộ
- Cho bú th đ quá 3 gi ể
ườ . ờ
m t bên vú tr
c khi chuy n sang vú kia.
ở ộ
ướ
ể
- C g ng cho tr bú ít nh t 15 phút ẻ ấ ố ắ i h n th i gian tr bú. Không nên gi ớ ạ
ẻ
ờ
- Thay đ i t
t s a.
ổ ư ế ẻ
th tr bú đ làm tăng ti ể
ế ữ
- Ng
i m nên n m ng a gi a m i l n cho bú.
ườ
ỗ ầ
ử
ữ
ẹ
ằ
ắ ạ
ư
ể
ả
i cánh tay sau m i l n cho bú đ làm gi m s ng tuy n s a. ế ữ ướ
ỗ ầ ạ
ể
- Đ p l nh b u vú và d ướ ầ Có th đ p l nh b ng túi n ể ắ ạ kho ng 20 phút tr
c đá hay túi rau l nh t ự c đó). Nên đ m t l p khăn m ng trên tuy n vú khi đ p l nh. ỏ
làm (đ túi rau vào t ế
ủ ạ l nh ắ ạ
ể ộ ớ
ằ ướ
ả
c khi cho bú có th giúp tăng ti
t s a. Ng
ế ữ
ườ
ể
ể
c nóng, xông h i m vùng ng c hay đ p g c m trên tuy n vú tr
c khi cho
ắ ấ ướ
ướ ơ ấ
ự
ế
i m có th ẹ ướ
- Đ p m b u vú ngay tr ầ t m n ạ ấ ắ bé bú. Xoa bóp tuy n vú nh nhàng cũng r t h u hi u. ệ ẹ
ắ ấ ữ
ế
i m xoa nh tuy n s a b ng tay
ị
ướ
ế ữ ằ
ẹ
c khi cho con bú, ng ề
ắ ầ ừ
ẹ ệ
ể
ườ ơ ả
ắ ầ
ế
ầ
ầ
ả
ầ ế ụ c, không c n tăng đ n áp l c t ự ố c khi hút.
N u b căng t c s a thì tr ế ứ ữ ho c dùng b m hút đ làm m m. N u s d ng b m đi n, c n b t đ u t ấ áp l c th p ặ ế ử ụ ự ơ ườ nh t và tăng d n cho đ n khi b t đ u th y s a ch y ra, ti p t c tăng đ n khi ng i ấ ữ ấ ế m c m th y tho i mái và còn ch u đ ng đ ế i đa. N u ượ ẹ ả b u vú và đ u núm vú quá đau, b n nên xoa ít d u lên núm vú tr ầ
ị ự ạ
ế ướ
ấ ầ
ầ
ữ
ả
ế ữ ẫ ệ
ế ế ữ ặ
ầ ầ ữ
ẻ ễ
ề
ẽ
ấ
ơ
Sau khi cho con bú, n u tuy n s a v n căng và đau thì c n hút s a kho ng 5 - 10 phút đ nhanh chóng l y h t s a c n. Vi c này s giúp b u s a m m h n và tr d bú ể h n.ơ
Các trò ch i v i bé 0-6 tháng tu i
ơ ớ
ổ
Giai đo n 0-3 tháng tu i ổ ạ
ỏ ể ự ể ọ mình tham gia các trò ch i. Tuy v y, b n có th ch n ậ ẫ ạ ả Đây là kho ng th i gian, bé v n còn quá nh đ t l a nh ng lo i đ ch i có âm thanh và màu s c sinh đ ng phù h p v i bé s sinh. ự ờ ạ ồ ơ ơ ơ ữ ắ ớ ợ ộ
ụ ụ ậ ằ ỗ ỉ c các s v t xung quanh mình t ế t ồ ơ ự ắ ế r t s m. H n n a, đây cũng là cách đ b n tăng thêm s g n k t, ừ ấ ớ ự ậ ể ạ Các chuyên gia giáo d c cho r ng, đ ch i không ch có tác d ng d dành bé mà còn giúp bé nh n bi đ ơ ữ ượ thân m t v i bé. ậ ớ
bé là đ a cho bé m t món đ ữ ự ể ả ơ ộ ừ ư ộ ồ Vui thích v i âm nh c: ạ M t trong nh ng cách đ n gi n đ gây s chú ý t ớ ch i phát ra ti ng nh c. ạ ế ơ
ứ ộ ừ ể ể ả ạ ộ ị ồ Ch n nh ng lo i có m c đ âm thanh v a ph i, êm d u đ không gây chói tai bé. V a chuy n đ ng đ ừ ch i, b n v a tìm cách trò chuy n v i bé. ữ ạ ừ ọ ơ ệ ớ
ti ng nói ượ ọ c giao ti p v i b n và đ c bi thanh âm lúc tr m lúc b ng kèm nh ng t ậ lúc b n lên cao gi ng. Vì v y, t thích nghe “a, à”, k t h p v i nh p đi u c a chi c lúc l c hay ế ớ ạ ổ ặ ữ ầ ệ ừ ạ ệ ủ ế ế ợ ế ắ ớ ị Bé r t thích thú khi đ ấ b n nên gi ạ ữ ti ng chuông đ ch i leng keng. ế ồ ơ
ươ ươ ặ ộ ng m t b n cũng n ch a r t nhi u đi u thú v mà bé ch a khám ề ứ ấ ặ ạ ư ề ẩ ị G ng m t ng nghĩnh: ớ phá h t. Bé r t thích thú khi đ a bàn tay lên m t b n. V i bé, g ư ặ ạ ế ấ
ẻ ệ ạ ặ ạ Lúc này, b n có th đùa ngh ch vui v cùng bé: Đ t ngón tay bé lên mi ng b n và nói “măm măm” ho c ặ ị đ bé kéo tai hay s mũi b n. ể ể ờ ạ
ượ ấ ẽ ạ ạ ơ ể ọ Bé s thích thú khi đ ạ ồ ơ ơ ả ể ạ ị ệ ậ c b m ngón tay trên đi n tho i. Do đó, b n có Trò ch i giúp bé phát tri n th giác: ệ th ch n mua cho bé lo i đi n tho i đ ch i có nhi u nút màu s c s . Tuy v y, hai màu c b n mà m t ắ ặ ỡ ề bé có th nh n di n d dàng giai đo n này là màu tr ng và màu đen. ắ ệ ễ ể ậ ạ
ắ c b n b ra g n c a s và quan sát m i th xung quanh. B n có th cho bé t m n ng ứ ầ ử ổ ể ạ ắ t cho s c kh e bé, v a giúp m t bé phát tri n. Bé cũng thích đ ượ ạ ế vào bu i sáng s m, cách này v a t ớ ổ ừ ố ọ ừ ứ ể ắ ỏ
Rèn luy n k năng v n đ ng chân tay: ệ ậ ộ ỹ
ổ : Bé r t thích thú n u đ c b n đ a cho v t gì đó đ c m. Nh ng lúc nh v y, bé ể ầ ư ậ ậ ầ Kho ng 6 tu n tu i th ầ ả ế ượ ạ ư ng c m đ v t r t ch c trong tay. Ngoài ra, đôi chân c a bé cũng liên t c c đ ng. ườ ữ ụ ử ộ ồ ậ ấ ấ ắ ủ
ạ ể ả ộ ỏ ậ ạ ộ i, b n s th y bé b t đ u ng ngu y chân tay. Luân phiên thay đ i v ậ ọ ắ ầ ả ỗ Vì v y, b n có th cùng ch i v i bé theo cách sau: Ch n đ ch i là m t qu bóng nh có bu c dây. M i ơ ớ l n b n đung đ a qu bóng qua l ổ ị ạ ư ầ trí cho qu bóng, đ bé có th d dàng ch m chân, tay vào đ ch i. ể ễ ồ ơ ọ ồ ơ ạ ẽ ấ ạ ể ả
t cách khám phá r t nhi u đ v t xung quanh. Lúc này, n u b n đ a cho ồ ậ ế ấ i ả ộ ầ ồ ơ ề ặ ấ ng khi ti p xúc v i c th bé). Kho ng 10 tu n tu i bé m t món đ ch i nh , bé s nhanh chóng tóm ch t l y và ôm ghì vào ng đ ch i v a v i tay bé, ch t li u m m m i đ không gây nh h ồ ơ ừ ớ ổ : Bé đã bi ế ẽ ỏ ấ ệ ạ ể ườ (B nạ nên ch n nh ng lo i ạ ế ạ ư ữ ọ ớ ơ ể ưở ề ả
Đ a cho bé m t món đ ch i, khi bé đã c m ch t, b n đ a ra m t món đ khác và d ầ ạ ư ồ ơ ư ặ ồ ộ ộ ụ Cùng ch i v i bé: ơ ớ bé ti p t c tóm l y. ấ ế ụ
Giai đo n 3-6 tháng tu i ổ ạ
Kho ng 3 tháng tu i, bé bi ả t t ế ự ữ ế ặ ắ ắ ạ ồ t lúc l c đ u theo nh p đi u khi ch i. Ngoài ra, bé cũng đã phát tri n thói ơ mình n m và rung chi c lúc l c ho c nh ng lo i đ ị ổ ắ ầ ệ ể ơ ế Trò ch i v i đôi tay: ơ ớ ch i phát ra âm thanh. Bé còn bi quen c m, ném đ ch i. ồ ơ ầ
ni m yêu thích đ c đ a tay lên s m t b n, nh t là ạ ồ ơ ẫ ữ ề ượ ư ờ ặ ạ ấ Giai đo n này, ngoài thú vui là đ ch i, bé v n gi khu v c xung quanh mi ng. ệ ự
ồ ậ ằ ự ộ ệ ạ ng bé. L u ýư : Bé b t đ u thích khám phá đ v t b ng cách t l u ý v i kích c , hình d ng, ch t li u đ đ ch i không gây đ c h i hay làm t n th ư đ ng đ a lên mi ng và mút. Do đó, b n cũng c n ầ ổ ư ộ ạ ắ ầ ỡ ể ồ ơ ấ ệ ươ ạ ớ
ể ụ ằ ể ả ạ ậ ờ ạ ấ ả ặ ư ả ồ B n có th giúp bé t p th d c b ng cách nâng c hai tay bé lên Vài đ ng tác th d c đ n gi n cho bé: ể ụ ơ ộ r i h xu ng nh p nhàng ho c nâng cánh tay bên trái đ ng th i h th p cánh tay bên ph i nh khi b n ạ ồ ạ ị ố đang t p th d c. ậ ể ụ
i các đ ng tác v i đôi chân c a bé. B n cũng có th b bé trên tay, l c l ng t ể ế ắ ư ủ ạ ộ ớ ệ theo m t đi u ộ T , l p l ự ặ ạ nh c nh nhàng. ẹ ươ ạ
(Theo Askamun) Ng c Huê ọ
