B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO B NÔNG NGHIP VÀ PTNT
TRƯỜNG ĐẠI HC LÂM NGHIP
NGUYN XUÂN LINH
NGHIÊN CU K THUT NG DNG NG NGH
ĐA KHÔNG GIAN TRONG QUN LÝ LA RNG
TI HUYỆN NG N, TNH ĐIN BIÊN
Ngành: Qun lý tài nguyên rng
Mã s: 9620211
TÓM TT LUN ÁN TIẾN SĨ LÂM NGHIỆP
HÀ NI, 2023
Công trình được hoàn thành ti:
Trường Đại hc Lâm nghip Việt Nam, Xuân Mai, Chương Mỹ, Hà Ni
Người hướng dn khoa hc: 1: PGS.TS. PHÙNG VĂN KHOA
2: PGS.TS. NGUYN TUN ANH
Phn bin 1:
Phn bin 2:
Phn bin 3:
Lun án s đưc bo v trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Trường hp ti:
Trường Đại hc Lâm nghip.
Vào hi gi , ngày tháng năm
Có th tìm hiu Lun án ti:
- Thư viện Quc gia Vit Nam
- Thư viện Trường Đại hc Lâm nghip
DANH MC CÁC BÀI BÁO, CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ
LIÊN QUAN ĐẾN LUN ÁN
1. Lê Thái Sơn, Nguyn Xuân Linh, Nguyn Tuấn Anh “Hiệu chnh d liu khí
ng thu thp t vin thám ti huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên” đăng trên tp
chí Khoa hc và Công ngh lâm nghip ISSN 1859 - 3828, S 2 - 2022 Trang: 48
- 56.
2. Nguyn Xuân Linh, Phùng Văn Khoa, Lê Thái Sơn: “Tng quan v các công
ngh áp dng trong qun la rng hiện nay” đăng trên tạp chí Khoa hc Công
ngh lâm nghip ISSN 1859 - 3828, S 2 - 2022 Trang: 63 72.
3. Nguyn Xuân Linh, Phùng Văn Khoa, Lê Thái Sơn: “Sử dng công ngh vin
thám để xây dng bản đồ cháy rng ti huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên” đăng
trên tp chí Khoa hc Công ngh lâm nghip ISSN 1859 - 3828, S 3 - 2022
Trang: 94 101.
1
M ĐẦU
1. S cn thiết
Rừng đóng vai trò quan trọng đi với đời sng của con người, “lá phổi xanh” hp th
khí cacbonic và làm tăng lượng oxi,... là nơi cung cp nguyên, nhiên, dược liệu; nơi bo tn
các loài gen quý hiếm; ci tạo môi trường sng chng li s gia tăng nhiệt độ của trái đất...
vic bo v rng là yêu cu và trách nhim ln ca mi quc gia. Tuy nhiên thc tế vic suy
thoái rng vẫn đang diễn ra do nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó ti Vit Nam nguyên
nhân trc tiếp dẫn đến suy thoái rng th do vic chuyển đổi mục đích sử dụng đất; do
khai thác lâm sn; do cháy rng.
Cháy rng là mt trong nhng thm ho gây ra nhiu thit hại đối vi tài nguyên rng và
môi trường sinh thái. Ảnh hưởng ca nó không những c động đến mt quc gia mà còn nh
hưởng đến c khu vc lân cn. Các v cháy rng sinh ra nhiu nhiệt lượng, khói sol khí,
do đó, ảnh hưởng lớn đến khí hu sc khỏe con người. th nói rng d báo, phát
hin và theo dõi cháy rng là rt cn thiết cho nghiên cu v thit hi sinh thái, kinh tế và xã
hi do cháy rng gây ra.
Vic d báo, cnh báo sm cháy rừng, đánh giá và giám t được quá trình phc hi rng
sau cháy là hết sc cn thiết hin nay. Do thc tế địa hình rng rng ln, giao thông không
thun li nên vic thc hin công c này còn hn chế và tn kém. Công ngh địa không gian
(Geotechnology) đã đưc ng dng nhiều lĩnh vực nhiu quc gia trên thế gii t trên 20
năm tr lại đây. vy, vic nghiên cu ng dng công ngh địa không gian trong d báo,
cnh báo sm cháy rừng, đánh giá và giám sát được quá trình phc hi rng sau cháy Vit
Nam là vic làm hết sc cn thiết, giúp cho các ch th qun lý rừng và đất rng các gii
pháp phòng và cha cháy rng thích hợp để gim thiu thit hi do cháy rng gây ra.
Ti huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên qua tìm hiu các tài liệu, tôi cũng nhận thy ng
dng công ngh địa không gian trong do, cnh báo sm cháy rừng, đánh giá và giám sát
quá trình phc hi và rừng sau cháy chưa được nghiên cu nhiu và chưa được áp dng rng
rãi. Xut phát t những do trên, đềi nghiên cu “Nghiên cu k thut ng dng công
ngh địa không gian trong qun lý la rng ti huyện Mường Nhé, tnh Điện Biên” đưc
la chn làm lun án Tiến sĩ ngành Qun lý tài nguyên rng.
2. Mc tiêu nghiên cu của đề tài
2.1. Mc tiêu tng quát
Góp phn hoàn thiện cơ sở khoa hc và thc tin quy trình k thut ng dng công ngh
địa không gian nhm nâng cao hiu qu công tác phòng chng cháy rng huyện Mường
Nhé, tỉnh Điện Biên và khu vực có điều kiện tương tự.
2.2. Mc tiêu c th
Mc tiêu c th cần đạt được như sau:
- Xây dựng được sở d liu địa không gian phc v d báo cháy rng cho huyn
ng Nhé;
- Xác định được mùa cháy và mô hình hóa được ảnh hưởng ca các yếu t đến cháy rng,
thành lập được bản đồ phân vùng trọng điểm cháy rng cho huyện Mường Nhé;
- Đề xuất được 01 Quy trình khoanh v, giám sát khu vc cháy bng nh v tinh 01
Quy trình d báo cháy rng cho khu vc trong 10 ngày ti.
3. Ý nghĩa về khoa hc và thc tin
3.1. V khoa hc
2
Góp phn cung cấp cơ sở khoa hc, nguyên lý, quy trình k thut ng dng công ngh
địa không gian trong qun lý cháy rừng làm cơ sở để nhân rng các ng dng này quy mô
toàn quc.
3.2. V thc tin
Góp phần thúc đẩy ng dng công ngh địa không gian trong thc tin qun lý cháy rng
t các bước y dựng sở d liu phc v công tác PCCCR, d báo, cnh báo cháy rng,
lp bn đồ phân vùng trọng đim cháy, y dng quy trình k thut khoanh v xác định
các khu vc b cháy rừng làm cơ sở phc v quá trình phc hi rng sau cháy.
4. Những đóng góp mới của đề tài
4.1. Về khoa học
- Đã xác định được các nguyên lý cơ bản ứng dụng công nghệ địa không gian trong quản
cháy rừng cho khu vực nghiên cứu từ các bước thiết lập sở dữ liệu không gian, cảnh
báo, dự báo đến lập bản đồ phân vùng trọng điểm cháy, bản đồ các khu vực cháy rừng;
- Đã xác định được ảnh hưởng của các yếu tố đến nguy cơ cháy rừng (có cháy hay không
có cháy) theo phương pháp binary logistic regrssion và theo AHP.
4.2. Về thực tiễn
- Xác định thời gian cao điểm cháy rừng trong ngày (đã có lúc 15h chứ không phải 13h);
- Lập cơ sở dữ liệu phục vụ dự báo cháy rừng (bản đồ các lớp: nhiệt độ lúc 15h:00, lượng
mưa trung bình ngày, độ thiếu hụt bão hòa ngày...);
- Xác định hệ số hiệu chỉnh cấp cháy theo trạng thái của từng rừng (AHP chia 3 nhóm:
Khó cháy hệ số 1; TB hệ số 2; Dễ cháy hệ số 3), sau đó xác định trọng số hiệu chỉnh cấp cháy
đã tính được theo chỉ tiêu P;
- Đã xác định được thời kỹ cháy cao điểm và lập được bản đồ phân vùng trọng điểm cháy
(vùng cháy cao điểm) dựa vào yếu tố lịch sử và điều kiện lập địa của lô rừng;
- Đã xây dựng được quy trình kỹ thuật khoanh vẽ, giám t khu vực cháy bằng ảnh vệ
tinh; tính sự khác biệt ngưỡng về NBR theo KB giữa khu vực cháy và khu vực mất rừng;
- Đã xây dựng được quy trình dự báo cháy khả năng cháy rừng trong 10 ngày tới.
5. Đối tưng, phm vi và gii hn nghiên cu
5.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Toàn bộ diện tích rừng tại huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên
- Phạm vi nghiên cứu: huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên,
5.2. Giới hạn nghiên cứu:
- Về nội dung: Tập trung chủ yếu vào ứng dụng công nghệ địa không gian trong y dựng
sở dữ liệu phục vụ công c PCCCR, dự báo, cảnh báo cháy rừng, lập bản đồ phân vùng
trọng điểm cháy, y dựng quy trình kỹ thuật khoanh vẽ xác định các khu vực bị cháy rừng
làm cơ sở phục vụ quá trình phục hồi rừng sau cháy.
- Về không gian: Các loại rừng trong huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên.
- Về thời gian: Tập trung phân tích các yếu tố lịch sử liên quan đến cháy rừng từ năm
2001 đến năm 2022.
6. Kết cu ca lun án
Phần chính của luận án có kết cấu như sau:
- Mở đầu
- Chương 1. Tổng quan vấn đề nghiên cứu
- Chương 2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
- Chương 3. Kết quả nghiên cứu và thảo luận
- Kết luận, tồn tại và kiến nghị