HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
PHÙNG QUANG TRƯỜNG
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH SẢN
VÀ
THỬ NGHIỆM THỤ TINH NHÂN TẠO CHO
LỢN RỪNG TRONG ĐIỀU KIỆN NUÔI NHỐT
TẠI KHU VỰC PHÍA BẮC VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
HÀ NỘI, 2017
HC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯
PHỐNG QUANG TRNG
NGHIÊN CỨU XÁC ĐỊNH MỘT SỐ CHỈ TIÊU SINH SẢN
VÀ THỬ NGHIỆM THỤ TINH NHÂN TẠO CHO
LỢN RỪNG TRONG ĐIỀU KIỆN NUÔI NHỐT
TẠI KHU VỰC PHÍA BẮC VIỆT NAM
Chuyên ngành : Sinh sản và Bệnh sinh sản gia súc
Mã số : 62.64.01.06
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. Nguyễn Văn Thanh
2. TS. Vũ Như Quán
HĨăNI,ă2017
i
LIăCAMăĐOAN
Tôi xin cam đoan đơy lƠ công trình nghiên cu ca riêng tôi, các kt qunghiên
cu đc trình bƠy trong lun án lƠ trung thực, khách quan vƠ cha tng dùng bo v đ
ly bt kǶ học v nƠo.
Tôi xin cam đoan rng mọi sự giúp đ cho vic thực hin lun án đư đc cm
n, các thông tin trích dn trong lun án nƠy đu đc ch rõ ngun gc.
Hà Nội, ngày 8 tháng 3 năm 2017
Tácăgiălunăán
PhùngăQuangăTrng
LIăCMăN
Trong sut thi gian học tp, nghiên cu và hoàn thành lun án, tôi đư nhn đc
sự hng dn, ch bo tn tình ca các thy cô giáo, sự giúp đ, động viên ca bn bè,
đng nghip vƠ gia đình.
Nhân dp hoàn thành lun án, cho phép tôi đc bày t lòng kính trọng và bit
n sơu sc đn PGS.TS. Nguyễn Văn Thanh vƠ TS. Vũ Nh Quán đư tn tình hng
dn, dành nhiu công sc, thi gian và to điu kin cho tôi trong sut quá trình học tp
và thực hin đ tài.
Tôi xin bày t lòng bit n chơn thƠnh ti Ban Giám đc, Ban Qun lý đƠo to, Bộ
môn bộ môn Ngoi ậ Sn, Khoa Thú y - Học vin Nông nghip Vit Nam đư tn tình
giúp đ tôi trong quá trình học tp, thực hin đ tài và hoàn thành lun án.
Tôi xin chơn thƠnh cám n Lưnh đo Trung tơm Nghiên cu Bò vƠ Đng c
Ba Vì, đư to điu kin cho tôi đc thực hin đ tƠi. Tôi xin chơn thƠnh cm n
TS. Tăng Xuơn Lu, Giám đc Trung tơm Nghiên cu Bò vƠ Đng c Ba Vì các ch
trang tri ln Rng ti huyn Tam Đo tnh Vĩnh Phúc, huyn Lng Sn tnh Hòa
Bình vƠ huyn Ba Vì ThƠnh ph HƠ Nội, đư hng dn, giúp đ vƠ to điu kin tt
nht cho tôi thực hin đ tƠi.
Xin chân thành cm n gia đình, ngi thân, bn bè, đng nghip đư to mọi
điu kin thun li vƠ giúp đ tôi v mọi mặt, động viên khuyn khích tôi hoàn thành
lun án./.
Hà Nội, ngày 8 tháng 3 năm 2017
Tácăgiălunăán
PhùngăQuangăTrng
iii
MCăLC
Li cam đoan ..................................................................................................................... i
Li cm n ........................................................................................................................ ii
Mc lc ............................................................................................................................ iii
Danh mc ch vit tt ...................................................................................................... vi
Danh mc các bng ......................................................................................................... vii
Danh mc nh ................................................................................................................ viii
Danh mc hình ................................................................................................................. ix
Trích yu lun án .............................................................................................................. x
Thesis abstract ................................................................................................................. xii
Phn 1. M đu ............................................................................................................... 1
1.1. Tính cp thit ca đ tài ........................................................................................ 1
1.2. Mc tiêu nghiên cu đ tài.................................................................................... 3
1.3. Phm vi nghiên cu .............................................................................................. 3
1.3.1. Đa đim ................................................................................................................ 3
1.3.2. Thi gian ............................................................................................................... 3
1.4. Nhng đóng góp mi ca đ tài ............................................................................ 3
1.5. ụ nghĩa khoa học và thực tiễn ca đ tài .............................................................. 4
Phn 2. Tng quan tài liu ............................................................................................. 5
2.1. tình hình chăn nuôi ln Rng trên th gii và Vit Nam...................................... 5
2.1.1. Ngun gc ca ln Rng ...................................................................................... 5
2.1.2. Chăn nuôi ln Rng trên th gii .......................................................................... 8
2.1.3. Chăn nuôi ln Rng ti Vit Nam ...................................................................... 11
2.2. Đặc đim, đặc tính, sinh trng và sinh sn ca ln Rng .................................. 13
2.2.1. Đặc đim vƠ đặc tính ca ln Rng .................................................................... 13
2.2.2. Kh năng sinh trng ca ln Rng ................................................................... 18
2.2.3. Kh năng sinh sn ca ln Rng ......................................................................... 20
2.2.4. Nuôi dng chăm sóc ln Rng ......................................................................... 22
2.2.5. Bnh, tt và kh năng thích ng và chng bnh ca ln Rng đi vi môi
trng sng ......................................................................................................... 25
2.3. Vai trò ca kỹ thut th tinh nhân to trong chăn nuôi ln Rng ................. 26