Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu phương pháp sắc ký lỏng hiệu năng cao đầu dò huỳnh quang để phân tích đồng thời aflatoxin B1, B2, G1, G2 trong một số loại thực phẩm

Việt Nam, một quốc gia nông nghiệp, đối mặt với thách thức ô nhiễm độc tố vi nấm, đặc biệt là aflatoxin (AF), gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người và kinh tế. Các phương pháp phân tích hiện có còn tồn tại nhiều hạn chế về độ nhạy, chi phí và sự phức tạp. Do đó, việc phát triển một phương pháp phân tích hiệu quả, thân thiện với môi trường là cần thiết để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Luận án hướng đến các nhà khoa học, nghiên cứu viên trong lĩnh vực hóa phân tích, an toàn thực phẩm, các cơ quan quản lý nhà nước về vệ sinh an toàn thực phẩm, các phòng thí nghiệm kiểm nghiệm thực phẩm và các tổ chức y tế công cộng quan tâm đến vấn đề độc tố vi nấm và sức khỏe cộng đồng tại Việt Nam.

Luận án này tập trung nghiên cứu và phát triển một phương pháp sắc ký lỏng siêu hiệu năng với đầu dò huỳnh quang (UPLC-FD) không cần dẫn xuất để phân tích đồng thời các loại aflatoxin B1, B2, G1, G2 trong một số loại thực phẩm phổ biến tại Việt Nam như đậu phộng, bột ớt, nho khô và bắp. Phương pháp được chuẩn hóa này mang lại nhiều ưu điểm vượt trội như quy trình đơn giản, độ nhạy cao (LOD 0,1 µg/kg; LOQ 0,3 µg/kg), tiết kiệm thời gian, giảm lượng dung môi, thân thiện với môi trường và bảo vệ sức khỏe người thao tác, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn quy định về an toàn thực phẩm. Nghiên cứu cũng tiến hành khảo sát hàm lượng aflatoxin trong các mẫu thực phẩm thu thập tại TP.HCM từ năm 2020-2022 và đánh giá ban đầu về sự hiện diện và phân bố của chúng. Đặc biệt, luận án lần đầu tiên đánh giá mức độ phơi nhiễm aflatoxin B1 qua khẩu phần ăn ở ba nhóm thể trạng (gầy, bình thường, thừa cân) của người trưởng thành tại Việt Nam, cung cấp dữ liệu quan trọng cho việc đánh giá rủi ro sức khỏe cộng đồng. Những đóng góp này không chỉ cải thiện năng lực phân tích mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.