BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
---------------
ĐỖ THỊ HƯƠNG BƯỞI
TÍN HIỆU THẨM MỸ THUỘC TRƯỜNG NGHĨA “MẮT”
TRONG KHO TÀNG CA DAO NGƯỜI VIỆT
VÀ THƠ CA VIỆT NAM 1945 -1975
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
HÀ NỘI - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----------------
ĐỖ THỊ HƯƠNG BƯỞI
TÍN HIỆU THẨM MỸ THUỘC TRƯỜNG NGHĨA “MẮT”
TRONG KHO TÀNG CA DAO NGƯỜI VIỆT
VÀ THƠ CA VIỆT NAM 1945-1975
Chuyên ngành: Ngôn ngữ học
Mã số: 9.22.90.20
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Người hướng dẫn khoa học: GS. TS. Hoàng Trọng Phiến
HÀ NỘI - 2021
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nghiên cứu, số liệu trình bày trong luận án là trung
thực, những kết luận khoa học của luận án chưa từng được ai công
bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Tác giả luận án
Đỗ Thị Hương Bưởi
ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn các Thầy, Cô trong Tổ Ngôn ngữ, Khoa Ngữ văn,
Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã chỉ bảo, hướng dẫn, góp ý tận tình đối với tôi
trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án.
Trân trọng cảm ơn Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã tạo mọi điều kiện
thuận lợi cho tôi được học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin chân thành bày tỏ lòng kính trọng và tri ân sâu sắc đến Thầy
giáo - Giáo sư Tiến sĩ Hoàng Trọng Phiến, người Thầy đã tận tình hướng dẫn,
giúp đỡ, động viên tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận án.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các Thầy, Cô là các nhà nghiên
cứu chuyên ngành Ngôn ngữ học, hiện đang công tác tại Hội Ngôn ngữ học Việt
Nam, Viện Ngôn ngữ học - Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam, Khoa Ngôn ngữ học -
Trường Đại học KHXH & NV - ĐHQGHN, Viện Từ điển học và Bách khoa thư
Việt Nam… đã quan tâm và có những ý kiến quý báu giúp tôi hoàn thành luận án.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới những người thân yêu trong gia đình, đồng
nghiệp đã động viên, khích lệ, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian qua.
Mặc dù bản thân tôi đã rất nỗ lực, cố gắng, nhưng khó tránh khỏi những hạn
chế, thiếu sót, vì vậy, tôi kính mong Quý Thầy, Cô đóng góp ý kiến để luận án được
hoàn thiện hơn.
Hà Nội, 15 tháng 02 năm 2021
Người viết
Đỗ Thị Hương Bưởi
iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ ii
MỤC LỤC ................................................................................................................. iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN ................................................. v
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
I. Lý do chọn đề tài ....................................................................................................... 1
II. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................... 2
III. Đối tượng, ngữ liệu nghiên cứu ............................................................................. 2
IV. Phương pháp nghiên cứu ....................................................................................... 4
V. Những đóng góp của luận án ................................................................................... 7
VI. Bố cục của luận án ................................................................................................. 8
NỘI DUNG ................................................................................................................................... 9
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÍ LUẬN .... 9
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........................................................................... 9
1.1.1. Lịch sử nghiên cứu về tín hiệu thẩm mỹ ..................................................... 9
1.1.2. Lịch sử nghiên cứu tín hiệu thẩm mỹ trong ca dao và thơ ca Việt Nam
1945 -1975 ........................................................................................................... 19
1.2. Cơ sở lí luận......................................................................................................... 23
1.2.1. Lý thuyết trường nghĩa .............................................................................. 23
1.2.2. Lý thuyết tín hiệu thẩm mỹ ...................................................................... 35
Tiểu kết chương 1 ....................................................................................................... 56
CHƯƠNG 2. KHẢO SÁT TÍN HIỆU THẨM MỸ THUỘC TRƯỜNG NGHĨA
“MẮT” TRONG KHO TÀNG CA DAO NGƯỜI VIỆT VÀ THƠ CA VIỆT NAM
1945 - 1975 .................................................................................................................................. 58
2.1. Dẫn nhập .............................................................................................................. 58
2.2. Thống kê, phân loại THTM thuộc trường nghĩa “mắt” trong kho tàng ca dao
người Việt và thơ ca Việt Nam 1945 - 1975 .............................................................. 58
