Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Chi phí do sự chậm trễ về giá và rủi ro thanh khoản tại thị trường chứng khoán Việt Nam

Luận văn này nghiên cứu chi phí phát sinh do sự chậm trễ về giá và rủi ro thanh khoản trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2006-2016. Thị trường chứng khoán Việt Nam, dù là kênh đầu tư hấp dẫn, vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là vấn đề thông tin phản ánh vào giá cổ phiếu thường có độ trễ. Điều này dẫn đến kỳ vọng về mức sinh lợi cao hơn từ các nhà đầu tư để bù đắp rủi ro, nhưng thực tế cổ phiếu có thể không đạt kỳ vọng. Nghiên cứu này nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí chậm trễ giá và rủi ro thanh khoản, từ đó hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt hơn.

Nghiên cứu này hướng đến các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam, cung cấp cái nhìn sâu sắc về chi phí chậm trễ giá và rủi ro thanh khoản để hỗ trợ các quyết định đầu tư. Ngoài ra, kết quả nghiên cứu cũng có giá trị tham khảo cho các nhà nghiên cứu tài chính và các nhà hoạch định chính sách liên quan đến sự phát triển và ổn định của thị trường chứng khoán.

Nghiên cứu này tập trung phân tích chi phí phát sinh do sự chậm trễ về giá và rủi ro thanh khoản trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2006-2016, dựa trên khung lý thuyết của Hou và Moskowitz (2005) cùng mô hình định giá tài sản LCAPM của Liu (2006). Mục tiêu chính là xác định các nhân tố ảnh hưởng đến chi phí chậm trễ giá và rủi ro thanh khoản, đồng thời đo lường mức độ tác động của chúng để hỗ trợ nhà đầu tư ra quyết định hiệu quả hơn. Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng các cổ phiếu có sự chậm trễ về giá cao thường mang lại lợi nhuận bất thường, điều này không thể giải thích hoàn toàn bằng các mô hình định giá tài sản truyền thống như CAPM, Fama-French hay Carhart. Thay vào đó, rủi ro thanh khoản được xác định là yếu tố chính giải thích tỷ suất sinh lợi của cổ phiếu, chứ không phải tốc độ phổ biến thông tin. Cụ thể, các công ty có giá trị thị trường, quy mô và giá cổ phiếu nhỏ thường có mức độ chậm trễ thông tin phản ánh vào giá lớn, chủ yếu do thiếu thanh khoản (không có giao dịch). Sự chậm trễ về giá và thiếu hụt thanh khoản đều ảnh hưởng đến lợi nhuận cổ phiếu, trong đó yếu tố thiếu hụt thanh khoản có tác động mạnh mẽ hơn. Chi phí do sự chậm trễ về giá được giải thích là do rủi ro thanh khoản có hệ thống, không phải do sự chia sẻ rủi ro không đầy đủ. Điều này có nghĩa là các cổ phiếu có độ chậm trễ giá cao thường ít thu hút nhà đầu tư, dễ gặp cú sốc thanh khoản, dẫn đến chi phí giao dịch cao và giá bán thấp hơn mong đợi. Nghiên cứu cũng khẳng định tính hiệu quả của mô hình LCAPM của Liu (2006) trong việc giải thích lợi nhuận cổ phiếu, cho thấy rủi ro thanh khoản là một nhân tố quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá giá trị cổ phiếu. Nhà đầu tư có thể hạn chế rủi ro thanh khoản và rủi ro thị trường bằng cách dự đoán lợi nhuận tương lai thông qua beta thanh khoản.