Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Chương trình, sách Tiếng Việt và việc bồi dưỡng cảm quan Văn học cho tuổi thơ

Bé GI¸O DôC Vμ ®μO T¹O

TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ----------------------------

Nguyeãn Ngoïc Hieàn

CHÖÔNG TRÌNH, SAÙCH TIEÁNG VIEÄT

VAØ VIEÄC BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN

VAÊN HOÏC CHO TUOÅI THÔ

Chuyeân ngaønh : Lyù luaän vaø phöông phaùp daïy hoïc boä moân Vaên Maõ soá : 60 14 10

LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ GIAÙO DUÏC HOÏC

NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: TS. NGUYEÃN THAØNH THI

Thaønh phoá Hoà Chí Minh - 2006

LÔØI CAÛM ÔN

Toâi xin chaân thaønh caûm ôn tieán só Nguyeãn Thaønh Thi ñaõ taän tình höôùng

daãn toâi trong suoát quaù trình thöïc hieän ñeà taøi naøy.

Xin chaân thaønh caûm ôn Döï aùn Phaùt trieån GVTH-Boä GDÑT, BGH, Phoøng

Khoa hoïc Coâng ngheä Sau Ñaïi hoïc, Khoa Ngöõ vaên Tröôøng Ñaïi Hoïc Sö phaïm

TPHCM .

Xin chaân thaønh caûm ôn Sôû GD & ÑT Bình Phöôùc, Phoøng GD & ÑT Thò xaõ

Ñoàng Xoaøi.

BGH caùc tröôøng tieåu hoïc trong tænh Bình Phöôùc. Ñaëc bieät, laø BGH, GV vaø

HS khoái lôùp 4 caùc tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù, Taân Bình, Taân Ñoàng ñaõ taän tình

giuùp ñôõ toâi thöïc hieän vaø hoaøn thaønh ñeà taøi naøy

Xin chaân thaønh caûm ôn BGH Tröôøng CÑSP Bình Phöôùc, baïn beø ñoàng

nghieäp vaø gia ñình ñaõ taïo ñieàu kieän giuùp ñôõ, ñoäng vieân toâi trong suoát thôøi gian

thöïc hieän ñeà taøi naøy.

ỤC LỤC M

Lôøi caûm ôn .............................................................................................................. 1

Muïc luïc ................................................................................................................... 2

Baûng kyù hieäu caùc chöõ vieát taét ................................................................................. 4

Danh muïc caùc baûng, bieåu, sô ñoà ............................................................................ 5

Môû ñaàu..................................................................................................................... 7

Chöông 1: TÖØ MUÏC TIEÂU CHÖÔNG TRÌNH VAØ VIEÄC BOÀI

DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC CHO HS TIEÅU HOÏC

ÑEÁN VIEÄC TUYEÅN CHOÏN CAÙC VAÊN BAÛN, CAÙC BAØI

VAÊN TRONG SGK TIEÅU HOÏC .................................................. 16

1.1. Muïc tieâu chöông trình............................................................................... 16

1.2. Söï caàn thieát hình thaønh caûm quan vaên hoïc.............................................. 20

1.3. Vieäc tuyeån choïn vaên baûn caùc baøi vaên...................................................... 23

1.4. Cô caáu vaø tæ leä caùc phaàn ........................................................................... 26

1.5. Caùc baøi vaên ............................................................................................... 28

Chöông2: BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC THEO HÖÔÙNG

TÍCH HÔÏP TRONG GIÔØ DAÏY MOÂN TV LÔÙP 4 Ở

TRÖỜNG TIEÅU HOÏC ..................................................................... 31

2.1. Nguyeân taéc, tinh thaàn tích hôïp ................................................................. 31

2.2. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp qua caùc moân hoïc

ôû tröôøng tieåu hoïc...................................................................................... 33

2.3. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc qua caùc moân hoïc ngheä thuaät gaàn guõi ..... 52

2.3.1. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc qua giôø taäp ñoïc vaø keå chuyeän

ôû lôùp 4 ........................................................................................... 56

2.3.2. Thöïc traïng hieän nay....................................................................... 63

2.3.3. Ñeà xuaát höôùng giaûi quyeát ............................................................ 73

2.4. Ñònh höôùng boài döôõng cho GV vaø HS veà caûm quan vaên hoïc ................ 79

2.4.1. Ñònh höôùng cho GV veà caûm quan vaên hoïc .................................. 79

2.4.2. Ñònh höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc baèng caùc phöông

phaùp, caùc thao taùc leân lôùp cuûa GV ............................................. 81

2.4.3. Ñònh höôùng reøn luyeän naêng löïc ñoïc cho HS ................................ 82

2.5. Moät soá bieän phaùp cuï theå nhaèm boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho

HS............................................................................................................. 84

2.5.1. Taêng cöôøng caùc bieän phaùp giuùp HS taäp ñoïc – hieåu caùc baøi vaên.... 85

2.5.2. Toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa qua hình thöùc veõ tranh vaø

ñoùng vai caùc nhaân vaät .................................................................... 86

2.5.3. Xaây döïng moät vaøi baøi vaên maãu goùp phaàn boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho tuoåi thô ....................................................................... 87

2.5.4. Moät ví duï veà caùch ñònh höôùng vaø taïo nieàm yeâu thích taùc phaåm

vaên hoïc cho HS baèng vieäc naâng cao caûm quan vaên hoïc qua

giôø taäp ñoïc ...................................................................................... 91

Chöông 3: THÖÏC NGHIEÄM............................................................................... 93

3.1. Muïc ñích thöïc nghieäm .............................................................................. 93

3.2. Ñoái töôïng ñòa baøn vaø noäi dung thöïc nghieäm ........................................... 93

3.3. Thieát keá thöïc nghieäm................................................................................ 94

3.4. Ñaùnh giaù keát quaû thöïc nghieäm ............................................................... 122

KEÁT LUAÄN ........................................................................................................ 136

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO................................................................................. 140

PHUÏ LUÏC

KÝ hiÖu c¸c ch÷ viÕt t¾t

BGH : BGH

GD & ÑT : GD&ÑT

: GV GV

: HS HS

: SGK SGK

: TV TV

: Thieáu Nieân Tieàn Phong

TNTP

DANH MUÏC BAÛNG BIEÅU

Baûng 2.1: Khaûo saùt veà phöông phaùp tích hôïp ...................................................... 39

Baûng 2.2: Kó naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc phöông phaùp tích hôïp

qua vaên baûn “Tre Vieät Nam” ............................................................... 57

Baûng 2.3: Nhu caàu cuûa HS trong giôø keå chuyeän.................................................. 61

Baûng 2.4: Keát quaû ñieàu tra khoù khaên trong vieäc hoïc vaø hình thaønh caûm quan

vaên hoïc cho HS .................................................................................... 63

Baûng 2.5: Nguyeân nhaân gaây ra nhöõng khoù khaên caûn trôû vieäc hình thaønh

caûm quan vaên hoïc ................................................................................ 64

Baûng 2.6: Bieåu hieän khoù khaên veà hoïc taäp............................................................ 66

Baûng 2.7: Bieåu hieän khoù khaên veà giao tieáp vôùi thaày coâ giaùo ............................ 67

Baûng 2.8: Bieåu hieän khoù khaên veà ngoân ngöõ......................................................... 68

Baûng 2.9: Möùc ñoä aûnh höôûng ñoái vôùi HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm quan vaên

hoïc theo phöông phaùp tích hôïp ............................................................ 69

Baûng 2.10: Nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm quan vaên

hoïc theo phöông phaùp tích hôïp.......................................................... 69

Baûng 2.11: Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa GV ñeán boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho

HS ....................................................................................................... 70

Baûng 2.12: Caùc bieän phaùp thaùo gôõ khoù khaên trong giaûng daïy vaø boài döôõng

caûm quan vaên hoïc cho HS ................................................................ 74

Baûng 2.13: Toång hôïp ñieàu tra veà ñaëc ñieåm GV tieåu hoïc Bình Phöôùc ............... 75

Baûng 2.14: Keát quaû ñieàu tra veà möùc ñoä caùc bieåu hieän cuûa HS veà caûm quan

vaên hoïc ............................................................................................ 76

Baûng 2.15: Ñònh höôùng vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS lôùp 4 ..........79

Baûng 2.16: Baûng toång hôïp veà vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

tieåu hoïc ................................................................................................. 88

Baûng 3.1: Keát quaû lôùp thöïc nghieäm ................................................................... 129

Baûng 3.2: Keát quaû lôùp ñoái chöùng ....................................................................... 129

Baûng 3.3: Keát quaû lôùp thöïc nghieäm .................................................................. 130

Baûng 3.4: Keát quaû lôùp ñoái chöùng ....................................................................... 130

Baûng 3.5: Keát quaû lôùp thöïc nghieäm ................................................................... 131

Baûng 3.6: Keát quaû lôùp ñoái chöùng ....................................................................... 131

Baûng 3.7: Keát quaû lôùp thöïc nghieäm ................................................................... 132

Baûng 3.8: Keát quaû lôùp ñoái chöùng ....................................................................... 132

Baûng 3.9: Keát quaû toång hôïp moân taäp ñoïc .......................................................... 133

Baûng 3.10: Keát quaû toång hôïp moân keå chuyeän ................................................... 133

MÔÛ ÑAÀU

1. LYÙ DO CHOÏN ÑEÀ TAØI

1.1. Vò trí moân vaên trong nhaø tröôøng phoå thoâng

Moân vaên coù moät vò trí heát söùc quan troïng trong nhaø tröôøng phoå thoâng.

Ñaëc bieät, laø nhöõng lôùp ñaàu tieân cuûa chöông trình tieåu hoïc. Vì theá ñeå giuùp hoïc

sinh (HS) caûm nhaän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa cuoäc soáng qua vaên hoïc, ngöôøi

thaày thoâng qua chöông trình giaûng daïy vaên hoïc phaûi taïo ñieàu kieän ñeå HS

khaùm phaù nhöõng caùi hay caùi gaàn guõi cuûa taùc phaåm vaên hoïc, hay noùi khaùc ñi thì

ngöôøi thaày phaûi boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc em ôû löùa tuoåi naøy.

Nhaèm saùng taïo ra caùc loaïi hình ngheä thuaät trong ñoù coù vaên hoïc nhaát laø

vaên hoïc daønh cho tuoåi thô, loaøi ngöôøi ñaõ höôùng tôùi muïc tieâu chuyeån taûi nhöõng

tö töôûng, tình caûm, suy nghó cuûa mình veà cuoäc soáng moät caùch ña daïng, phong

phuù, ñeå giuùp cho HS trôû thaønh nhöõng con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän (ñöùc, trí,

theå, myõ) laø muïc tieâu cuûa Ñaûng vaø nhaø nöôùc ta. Trong ñoù, giaùo duïc thaåm myõ

qua boä moân Tieáng Vieät (TV) laø ñieàu ñaëc bieät caàn quan taâm, goùp phaàn giaùo

duïc con ngöôøi, hình thaønh nhaân caùch vaø phaùt trieån toaøn dieän.

Trong thôøi kyø môû cöûa hieän nay, nhu caàu giao löu giöõa caùc daân toäc, caùc

quoác gia ngaøy caøng coù xu höôùng môû roäng, vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho tuoåi thô trong chöông trình giaûng daïy TV ôû baäc tieåu hoïc laø moät vieäc laøm

heát söùc quan troïng vaø caàn thieát, xem ñoù laø saûn phaåm tinh thaàn quyù giaù cuûa

nhaân loaïi. Qua ñoù, boài döôõng cho caùc em thaùi ñoä, tình caûm vaø nhöõng haønh vi

ñeïp trong cuoäc soáng.

Trong thöïc teá, beân caïnh vieäc giaûng daïy caùc boä moân khoa hoïc khaùc thì

vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô coøn bò xem nheï. Ñaëc bieät, trong

coâng taùc ñaøo taïo söû duïng ñoäi nguõ, muïc tieâu chöông trình, giaûng daïy boä moân

TV. Vaán ñeà coù caàn thieát trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô

trong chöông trình tieåu hoïc hieän nay hay khoâng vaãn tieáp tuïc trao ñoåi. Thieát

nghó, beân caïnh vieäc daïy caùc kyõ naêng taäp ñoïc, chính taû, keå chuyeän, taäp laøm

vaên, HS tieåu hoïc vaãn caàn coù nhu caàu tìm hieåu, thöôûng thöùc vaø boäc loä naêng

khieáu vaên hoïc. Ñaây seõ laø cô sôû ñeå HS thöïc söï say meâ trong hoïc taäp vaø saùng

taùc vaên hoïc.

1.2. Thaønh töïu nghieân cöùu veà taâm lyù löùa tuoåi (Ñaëc bieät, löùa tuoåi HS tieåu

hoïc) vaø taâm lyù tieáp nhaän vaên hoïc ñaõ taïo ñieàu kieän cho nhaø sö phaïm boài

döôõng naêng löïc caûm quan vaên hoïc

Gaàn ñaây, nhöõng thaønh töïu veà taâm lyù hoïc tieáp nhaän ñaõ coù nhieàu nghieân

cöùu khaúng ñònh khaû naêng caûm thuï vaên chöông nhaïy beùn, saâu saéc ôû baïn ñoïc

nhoû tuoåi.

Thaønh töïu veà taâm lyù tieáp nhaän, veà nhöõng tö töôûng môùi meû cuûa lyù luaän

vaên hoïc laø cô sôû ñeå chuùng ta xem laïi vaán ñeà vaên hoïc vaø vieäc daïy hoïc vaên ôû

tieåu hoïc trong chöông trình tích hôïp vôùi daïy tieáng: Vì treû em khoâng phaûi laø

ngöôøi lôùn thu nhoû, caùc em coù ñôøi soáng rieâng. Moät ñöùa treû phaùt trieån bình

thöôøng ñeàu coù khaû naêng tö duy vaø töï tích luõy voán soáng, coù nhu caàu vaø khao

khaùt hoïc hoûi, baát kì moät baïn ñoïc nhoû tuoåi naøo cuõng coù khaû naêng ñöa ra moät yù

kieán ñaùnh giaù rieâng bieät. Nhöõng thaønh töïu môùi veà taâm lí tieáp nhaän vaên hoïc

cuõng nhö trí töôûng tuôïng ôû löùa tuoåi HS tieåu hoïc, nhaän thöùc môùi veà söï caàn thieát

taêng cöôøng daïy hoïc vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc coù yù

nghóa khoa hoïc roäng lôùn vaø s©u saéc ñang ñÆt ra trong thöïc teá nhaø tröôøng tieåu

hoïc chuùng ta hieän nay coù yù nghóa heát söùc quan troïng.

Xuaát phaùt töø tình hình vaø nhöõng lyù do treân, chuùng toâi choïn nghieân cöùu ñeà

taøi "Chöông trình, saùch TV tieåu hoïc vaø vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho

tuoåi thô”, mong goùp theâm tieáng noùi trong coâng cuoäc ñoåi môùi saùch giaùo khoa

(SGK) vaø phöông phaùp daïy hoïc TV ôû baäc tieåu hoïc hieän nay.

2. MUÏC ÑÍCH NGHIEÂN CÖÙU

Laøm roõ thöïc traïng toå chöùc hoaït ñoäng giaûng daïy boä moân TV ôû tröôøng tieåu

hoïc treân ñòa baøn tænh Bình Phöôùc trong thôøi gian qua. Phaân tích nguyeân nhaân

cuûa thöïc traïng vaø ñeà xuaát moät soá bieän phaùp ñeå hình thaønh vieäc boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho tuoåi thô qua giaûng daïy boä moân TV trong nhaø tröôøng tieåu hoïc

hieän nay.

3. PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU

1. Khaûo saùt: thöïc hieän ñeà taøi naøy, chuùng toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt moät soá

vaán ñeà sau

Khaûo saùt nhu caàu vaø thaùi ñoä cuûa HS tieåu hoïc ñoái vôùi vieäc ñoïc saùch vaên.

Khaûo saùt tình hình thöïc teá taïi caùc tröôøng tieåu hoïc hieän nay cuõng nhö

nhöõng khoù khaên cuûa giaùo vieân (GV) vaø HS trong vieäc hình thaønh vaø boài döôõng

caûm quan vaên hoïc.

2. Nghieân cöùu moät soá vaán ñeà lí luaän veà coâng taùc toå chöùc giaûng daïy boä

moân TV cho HS ôû baäc tieåu hoïc, ñeà xuaát bieän phaùp caûi tieán vaø thöïc nghieäm.

Ngoaøi vieäc khaúng ñònh vai troø ñaëc bieät, quan troïng cuûa moân vaên ñoái vôùi

HS tieåu hoïc maø nhaø tröôøng khoâng theå coi nheï, luaän vaên coøn taäp trung vaøo moät

soá vaán ñeà veà taùc duïng cuûa vaên hoïc ñoái vôùi HS tieåu hoïc, tìm hieåu khaùm phaù

khaû naêng caûm thuï vaên hoïc cuûa HS tieåu hoïc vaø vieäc hình thaønh, boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc hieän nay.

Ñoái töôïng khaûo saùt lôùp 4, 5, nhaát laø lôùp 4 vì caùc lyù do:

Ñaây laø löùa tuoåi ñaõ phaùt trieån ñaày ñuû khaû naêng nhaän thöùc vaø trí töôûng

töôïng, caùc em coù theå caûm nhaän, caûm thuï vaø phaùt hieän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp

cuûa taùc phaåm vaên hoïc.

4. LÒCH SÖÛ VAÁN ÑEÀ

Vaán ñeà toå chöùc hoaït ñoäng vaø giaûng daïy boä moân TV ôû baäc tieåu hoïc ñaõ

ñöôïc caùc nhaø khoa hoïc, caùc nhaø quaûn lyù, caùc toå chöùc chính trò, xaõ hoäi quan taâm

nghieân cöùu. Nhieàu taùc giaû nöôùc ngoaøi trong cuoán “Vaên hoïc vaø treû em” (NXB

Kim Ñoàng Haø Noäi 1982) ñaõ khaúng ñònh taùc duïng cuûa vaên hoïc ñoái vôùi treû em

vaø ñöa ra moät soá yeâu caàu veà vieäc saùng taùc cho caùc em ñoàng thôøi khaúng ñònh

tieàm naêng voán coù cuûa tuoåi thô trong tieáp nhaän vaên hoïc.

Coâng trình nghieân cöùu "Trí töôûng töôïng vaø saùng taïo ôû löùa tuoåi thieáu

nhi"(NXB Phuï Nöõ, 1985) cuûa nhaø taâm lí hoïc Lieân Xoâ Vugotxki ñaõ ñeà caäp ñeán

töø “Tö töôûng cuûa nhi ñoàng vaø thieáu nieân”, ôû cuoán “Saùng taïo vaên hoïc ôû löùùa tuoåi

HS ”, tuy khoâng tröïc tieáp noùi ñeán khaû naêng tieáp nhaän vaên hoïc cuûa HS tieåu hoïc

qua vieäc phaân tích khaù cuï theå ñaëc ñieåm taâm lí löùa tuoåi vaø naêng löïc tieáp nhaän

ngheä thuaät; saùng taïo ngheä thuaät ôû löùa tuoåi thieáu nhi. Nhöõng keát luaän cuûa taùc

giaû veà trí töôûng töôïng saùng taïo cuûa treû em laø ñònh höôùng quan troïng cho vieäc

nghieân cöùu vaø giaûng daïy caùc moân hoïc ngheä thuaät noùi chung, trong ñoù coù vaên

hoïc.

V.A Xukhomlinxki ngöôøi ñaõ tröïc tieáp daïy doã vaø gaén boù vôùi löùa tuoåi HS

tieåu hoïc. Qua coâng trình nghieân cöùu “Traùi tim toâi hieán daâng cho treû" (NXB

Giaùo Duïc, Haø Noäi, 1983) khaúng ñònh: “Ñöùa treû ngaøy hoâm nay sau naøy seõ trôû

thaønh ngöôøi nhö theá naøo laø tuøy thuoäc moät phaàn quyeát ñònh ôû choã treû em ñaõ trải

qua thôøi thô aáu nhö theá naøo?”. Ñoàng thôøi oâng nhaán maïnh nhieàu laàn taùc duïng

cuûa vaên hoïc. Ñaëc bieät, laø truyeän coå tích ñoái vôùi vieäc giaùo duïc, hình thaønh nhaân

caùch vaø phaùt trieån tö duy cuûa treû em. Cuoán saùch ñaõ daønh nhöõng trang vieát taâm

huyeát khaúng ñònh taùc duïng cuûa vieäc ñoïc saùch cho treû em trong nhöõng naêm thô

aáu. Maëc duø chöa ñeà caäp ñeán caùch daïy vaên cuï theå cho HS tieåu hoïc, nhöng cuoán

saùch laø moät coâng trình nghieân cöùu ñaày kinh nghieäm, coù cô sôû khoa hoïc, coù yù

nghóa thieát thöïc ñoái vôùi vieäc giaûng daïy tieåu hoïc, ñaëc bieät, ñoái vôùi caùc moân

khoa hoïc xaõ hoäi.

ÔÛ Vieät Nam nhieàu cuéc héi th¶o khoa häc chuyªn m«n vÒ viÖc n©ng cao

chÊt l−îng gi¶ng d¹y tiÕng ViÖt cho HS tiÓu häc hiÖn nay, ñaõ ñöôïc toå chöùc

khaúng ñònh taùc duïng cuûa vaên hoïc ñoái vôùi ñôøi soáng tinh thaàn cuûa con ngöôøi,

cuõng nhö ñoái vôùi treû em vaø khaû naêng tieáp nhaän vaên hoïc ôû HS tieåu hoïc ñaõ ñöôïc

caùc coâng trình nghieân cöùu trong vaø ngoaøi nöôùc quan taâm.

Trong coâng trình nghieân cöùu “Xaõ hoäi- vaên hoïc nhaø tröôøng” (NXB Ñaïi hoïc

quoác gia, Haø Noäi, 1996) taùc giaû Phan Troïng Luaän ñaõ ñeà caäp ñeán moät soá vaán

ñeà xung quanh vieäc daïy vaên vaø hoïc vaên. Ñaëc bieät, trong phaàn “Treû em vaø

phöông phaùp daïy hoïc ôû tieåu hoïc” mÆc duø taùc giaû chöa ñeà caäp moät caùch cuï theå

vieäc daïy hoïc vaên cho HS löùa tuoåi naøy nh− thÕ nμo, nh−ng ý t−ëng trong viÖc

d¹y häc m«n v¨n cho HS tiÓu häc ñaõ ñöôïc ñeà caäp ñeán vaø ñoù laø nhöõng gôïi yù

quan troïng nhaèm ñònh höôùng cho vieäc löïa choïn phöông phaùp giaûng daïy thích

hôïp vôùi taâm lí HS tieåu hoïc hieän nay.

Taäp hoài kí “Hoài nhoû caùc nhaø vaên hoïc vaên” (Sôû Giaùo duïc & Ñaøo taïo [SGD

&ÑT] Nghóa Bình, 1986) cuûa nhieàu nhaø nghieân cöùu vaên hoïc, nhaø vaên, nhaø thô,

trong ñoù coù nhöõng vò laõo thaønh vaø nhöõng caây buùt treû ñaõ xaùc ñònh söùc maïnh to

lôùn cuûa vaên chöông ñoái vôùi quaù trình laøm ngöôøi, laäp nghieäp ôû moãi nguôøi, ñoàng

thôøi khaúng ñònh: “Hoïc toát moân vaên laø cô sôû ñeå tieáp thu vaø hoïc toát caùc moân hoïc

khaùc”. Töø kinh nghieäm cuûa caùc nhaø vaên, nhaø thô; cuoán saùch ñöôïc coi laø kinh

nghieäm quyù baùu, laø cô sôû ñeå chuùng ta xem xeùt vaán ñeà hoïc vaên vôùi HS tieåu hoïc

vaø vaán ñeà boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô.

Coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc caáp Boä “Giaùo duïc thaåm myõ trong nhaø

tröôøng phoå thoâng qua caùc moân ngheä thuaät” cuûa hai taùc giaû Leâ Ngoïc Traø vaø

Laâm Vinh ñaõ xem giaùo duïc thaåm myõ qua caùc moân ngheä thuaät trong ñoù coù vaên

hoïc laø vaán ñeà maáu choát ñoái vôùi tuoåi thô. Töø ñoù, ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu

chuû yeáu veà nhöõng tö töôûng cô baûn, quan ñieåm cô baûn veà giaùo duïc vaø giaùo duïc

thaåm myõ trong nhaø tröôøng noùi chung.

C«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc cña TrÇn M¹nh Höôûng “Luyeän taäp vaø caûm

thuï vaên hoïc ôû tieåu hoïc” ®· xem xÐt viÖc HS c¶m thô v¨n häc quan heä giöõa vieäc

luyeän taäp trong giôø hoïc TV vôùi vieäc caûm thuï vaên hoïc cuûa HS.

Trong cuoán “Daïy vaên cho HS tieåu hoïc” (NXBGD, Haø Noäi 1998) taùc giaû

Hoaøng Hoøa Bình ñaõ xaùc ñònh: “Vaên hoïc ôû tieåu hoïc tuy khoâng daïy nhö moät moân

hoïc ñoäc laäp nhöng vieäc daïy vaên ôû baäc hoïc naøy laø taát yeáu”. Keát quaû nghieân cöùu

cuûa cuoán saùch laø nhöõng chæ daãn coù giaù trò veà phöông phaùp daïy moät soá phaân

moân cô baûn nhö: taäp ñoïc, keå chuyeän, taäp laøm vaên trong moân TV ôû tieåu hoïc.

Coâng trình nghieân cöùu: “Daïy hoïc taäp ñoïc ôû tieåu hoïc” (NXB GD Haø Noäi

2001) taùc giaû Leâ Phöông Nga ñaõ ñaët vaán ñeà laøm theá naøo ñeå cho nhöõng gì ñöôïc

ñoïc taùc ñoäng vaøo chính cuoäc soáng cuûa caùc em. Maëc duø chöa ñeà caäp ñeán caùc

hình thöùc khaùc nhau giuùp treû em ñeán vôùi vaên hoïc, nhöng töø caùch ñaët vaán ñeà

cho ñeán vieäc taùc haønh nhöõng thao taùc trong daïy taäp ñoïc, taùc giaû ñaõ coù caùch

nhìn môùi khi höôùng ñeán vaán ñeà daïy ñoïc hieåu vaên baûn cho HS tieåu hoïc.

Nhöõng coâng trình nghieân cöùu noùi treân, duø chöa tröïc tieáp ñi saâu vaøo vaán

®eà cuï theå trong vieäc hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho treû em

qua moân TV, nhöng ñoù laø nhöõng tieàn ñeà cô baûn khaúng ñònh söùc maïnh to lôùn

cuûa vaên hoïc trong giaùo duïc, hình thaønh vμ ph¸t triÓn nh©n c¸ch toμn diÖn ôû löùa

tuoåi HS tieåu hoïc laø nhöõng gôïi yù vöøa coù yù nghóa phöông phaùp luaän, vöøa coù giaù

trò veà noäi dung khoa hoïc soi saùng nhieàu vaán ñeà luaän aùn quan taâm.

5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU

Phöông phaùp nghieân cöùu lyù luaän

Thu thaäp caùc taøi lieäu coù lieân quan ñeán ñeà taøi nghieân cöùu nhö: saùch, baùo,

caùc taøi lieäu, caùc coâng trình nghieân cöùu khoa hoïc.

Phöông phaùp quan saùt

Döï moät soá giôø moân TV ôû tröôøng tieåu hoïc treân ñòa baøn thò xaõ Ñoàng Xoaøi

tænh Bình Phöôùc ñeå quan saùt thaùi ñoä vaø tinh thaàn hoïc taäp cuûa caùc em, phöông

phaùp giaûng daïy cuûa GV ñoái vôùi boä moân TV .

Phöông phaùp phoûng vaán

Tieán haønh gaëp gôõø, troø chuyeän vaø trao ñoåi vôùi Ban giaùm hieäu (BGH), GV

ñang tröïc tieáp giaûng daïy boä moân TV ôû caùc tröôøng tieåu hoïc taïi thò xaõ Ñoàng

Xoaøi, caùn boä chuyeân moân Phoøng Giaùo duïc tieåu hoïc, Sôû GD&ÑT Bình Phöôùc,

caùn boä chuyeân moân Phoøng GD&ÑT thò xaõ Ñoàng Xoaøi veà caùc vaán ñeà lieân

quan.

Phöông phaùp ñieàu tra baèng phieáu thaêm doø yù kieán

Söû duïng caùc phieáu thaêm doø yù kieán ñoái vôùi BGH, GVgiaûng daïy boä moân

TV, phuï huynh HS vaø HS caùc tröôøng tieåu hoïc ôû caùc huyeän thò trong tænh Bình

Phöôùc.

Phöông phaùp thöïc nghieäm sö phaïm

Phöông phaùp thöïc nghieäm sö phaïm ñöôïc söû duïng ñeå theå nghieäm vieäc daïy

vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS maø luaän vaên ñeà caäp ñeán.

6. ÑOÙNG GOÙP MÔÙI CUÛA LUAÄN VAÊN

Khaúng ñònh söï caàn thieát phaûi chuù troïng ñeán vieäc daïy vaên cho HS tieåu

hoïc, luaän vaên goùp phaàn hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

tieåu hoïc, khaúng ñònh khaû naêng tieáp nhaän vaên hoïc ôû löùa tuoåi tieåu hoïc. Töø ñoù,,

löïa choïn caùc hình thöùc toå chöùc giuùp HS tieåu hoïc ñeán vôùi vaên hoïc moät caùch toát

nhaát.

a/ Veà maët lyù luaän: Goùp phaàn khaúng ñònh moät caùch coù cô sôû söùc maïnh

cuûa vaên hoïc ñoái vôùi vieäc giaùo duïc, phaùt trieån toaøn dieän HS tieåu hoïc, khaû naêng

tieáp nhaän vaên hoïc ôû löùa tuoåi naøy, luaän giaûi vaán ñeà vaên hoïc ôû tieåu hoïc vaø xaùc

ñònh nhöõng caên cöù khoa hoïc ñeå hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS tieåu hoïc. Qua ñoù choïn con ñöôøng toái öu cho vieäc daïy hoïc vaên ôû tieåu

hoïc hieän nay trong moái quan heä tích hôïp daïy TV ôû tieåu hoïc.

b/ Veà maët thöïc tieãn: Luaän vaên goùp phaàn khaéc phuïc nhöõng haïn cheá trong

daïy hoïc TV ôû tieåu hoïc hieän nay.

c/ Veà yù nghiaõ xaõ hoäi: §aët vaán ñeà vaên hoïc vôùi boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho tuoåi thô qua vieäc daïy vaên ôû tieåu hoïc, luaän vaên goùp phaàn thay ñoåi

nhöõng quan nieäm chöa thoáng nhaát trong nhaän thöùc veà vaên hoïc vôùi vieäc daïy

hoïc vaên ôû baäc tieåu hoïc.

7. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN

7.1. Khaùi nieäm caûm quan vaên hoïc

Nghóa roäng: Thöïc chaát boài döôõng caûm quan vaên hoïc laø söï giaùo duïc vaø töï

giaùo duïc, phaùt huy moïi naêng löïc baûn chaát cuûa con ngöôøi theo quy luaät cuûa caùi

ñeïp trong vaên hoïc. Vì theá, boài döôõng caûm quan vaên hoïc qua giaùo duïc thaåm myõ

toàn taïi trong moïi lónh vöïc cuûa ñôøi soáng.

Nghóa heïp: Boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS laø giaùo duïc thaåm myõ coù

tính tröôøng quy veà caùi ñeïp, giaùo duïc ñeå hình thaønh cho con ngöôøi naêng löïc

nhaän thöùc, ñaùnh giaù, saùng taïo vaø haønh ñoäng theo caùi ñeïp. Trong phaïm vi öùng

duïng vaøo ñoái töôïng HS tieåu hoïc caûm quan vaên hoïc ñöôïc hieåu nhö laø khaû naêng

hieåu, nhaän bieát, caûm nhaän, thöôûng thöùc, tri nhaän, yù nghóa thaåm myõ cuûa ngoân töø

vaên chöông, hình töôïng vaên chöông ôû möùc ñoä hoàn nhieân ban ñaàu. Töø ñoù, töøng

böôùc hình thaønh thoùi quen, thò hieáu, nhöõng chuaån möïc, nhöõng thang baäc giaù trò

cuûa taùc phaåm vaên hoïc.

Ví duï: Ñoïc moät baøi vaên, baøi thô noùi chung, ñoïc baøi thô “Tre Vieät Nam”

(TV4 –T1), ñoïc baøi vaên “Ñöôøng leân Sa pa” ( TV4 – T2), HS phaûi caûm nhaän vaø

thaáy ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa baøi vaên, baøi thô ñoù. Thaáy ñöôïc hình aûnh cuûa

caây tre Vieät Nam theå hieän qua neùt ñeïp cuûa con ngöôøi Vieät Nam, laøng queâ Vieät

Nam maø caây tre laø ñaïi dieän.

7.2. TÇm quan träng cña v¨n häc ®èi víi sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch HS

Vaên hoïc laø con ñöôøng ñöa caùc em vaøo theá giôùi cuûa nhöõng caûm xuùc traøn

ñaày, môû ra cho caùc em khaû naêng hieåu bieát veà vaên hoïc ngheä thuaät, coù thaåm myõ

veà cuoäc soáng trong khuoân khoå cho pheùp ñoái vôùi löùa tuoåi cuûa mình. Noù aûnh

höôûng moät caùch toaøn dieän ñeán nhaân caùch caùc em.

Vaên hoïc ñaõ trôû thaønh nhu caàu khoâng theå thieáu ñöôïc trong quaù trình hình

thaønh vaø phaùt trieån trí tueä, nhaân caùch cuõng nhö ñôøi soáng tinh thaàn cuûa tuoåi thô,

xuaát phaùt khoâng chæ töø khaû naêng giaùo duïc to lôùn chöùa ñöïng trong ñoù maø chính

laø ñaëc ñieåm taâm sinh lyù cuûa caùc em.

Vaên hoïc laø nguoàn maïch cuûa tö duy hình töôïng, noù giuùp con ngöôøi nhìn ra

veû ñeïp cuûa con ngöôøi, thieân nhieân, quan heä ñaïo ñöùc vaø trong cuoäc soáng lao

ñoäng haèng ngaøy. Noù khen ngôïi moïi con ngöôøi vôùi nhöõng bieåu töôïng veà caùi cao

caû, vó ñaïi, tuyeät vôøi trong theá giôùi chung quanh. Vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc seõ ñem ñeán cho caùc em nhöõng hoaït ñoäng cuï theå ñeå phaùt trieån naêng löïc

nhaän thöùc cuõng nhö tö duy nhaèm theå hieän chính mình, thoûa maõn nhu caàu tình

caûm, tinh thaàn, höôùng tôùi söï khao khaùt ñöôïc phaùt trieån toaøn dieän.

Boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô phuø hôïp vôùi löùa tuoåi seõ goùp

phaàn hình thaønh phaùt trieån naêng löïc vaø nhaân caùch cuûa treû thô, giuùp caùc em bieát

rung ñoäng, caûm xuùc tröôùc caùi hay, caùi ñeïp cuûa cuoäc soáng qua vaên hoïc, töø ñoù,

tích cöïc say meâ tìm toøi, saùng taïo vaø haêng haùi tham gia hoïc taäp.

7.3. Tieàm naêng vaø nhieäm vuï cuûa moân TV ôû nhaø tröôøng tieåu häc trong

vieäc boài döôõng taâm hoàn phaùt trieån nhaân caùch

Boài döôõng vaø phaùt trieån cho caùc em loøng ham thích, coù tinh thaàn höôûng

öùng tích cöïc tröôùc caùi hay caùi ñeïp, caùi trong saùng cuûa TV, coù caûm xuùc, caûm

quan vaên hoïc. Coù nhöõng hieåu bieát caàn thieát, phoå thoâng ban ñaàu veà TV vaø vaên

hoïc cuõng nhö nhöõng taùc ñoäng tröïc tieáp cuûa noù trong ñôøi soáng haøng ngaøy.

Chuaån bò cô sôû cho vieäc hình thaønh, phaùt trieån ôû caùc em tình caûm, caûm quan,

thò hieáu thaåm myõ ñuùng ñaén sau naøy.

Ñeå laøm troøn nhieäm vuï naøy, ngöôøi GV phaûi laø ngöôøi say meâ moân TV vaø

vaên hoïc, coù loøng yeâu meán tuoåi thô, coù nhöõng hieåu bieát caàn thieát veà TV vaø vaên

hoïc noùi chung, coù phöông phaùp giaûng daïy, boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho

tuoåi thô ôû baäc tieåu hoïc. Chính vì theá, ngöôøi thaày phaûi laø ngöôøi taän taâm vôùi

ngheà, phaûi ñöôïc ñaøo taïo moät caùch cô baûn vaø coù keát quaû cao veà chöông trình

ñaøo taïo GV baäc tieåu hoïc .

7.4. Caùc yeâu caàu muïc tieâu cô baûn cuûa vieäc giaûng daïy vaên hoïc vaø TV ôû

tieåu hoïc

Yeâu caàu thích hôïp vôùi ñoái töôïng: Phaûi caên cöù vaøo löùa tuoåi ñeå coù bieän

phaùp taùc ñoäng thích hôïp, coù muïc ñích vaø noäi dung tri thöùc khaùc nhau.

Yeâu caàu veà tính lieân tuïc: Tính lieân tuïc ôû ñaây laø nhöõng voøng xoaùy coù heä

thoáng ñoùn nhaän chuaån bò môû roäng khaû naêng saùng taïo toát hôn, cao hôn.

Yeâu caàu veà tính logic: Tính logic ñaûm baûo cho söï phaùt trieån töø ñôn giaûn

ñeán phöùc taïp, töø choã chöa hoaøn thieän ñeán choã hoaøn thieän hôn.

Yeâu caàu veà quan ñieåm toaøn dieän: Ñaûm baûo khaû naêng phaùt huy moïi maët

saùng taïo cuûa HS.

Muïc tieâu cuûa moân TV trong tröôøng tieåu hoïc:

Vieäc xaùc ñònh muïc tieâu moân hoïc raát caàn thieát cho vieäc xaây döïng chöông

trình, ñoäi nguõ GV, chuaån bò SGK, thieát bò daïy hoïc.

Muïc tieâu cuûa moân TV laø hình thaønh cho HS nhöõng hieåu bieát veà caùi hay,

caùi ñeïp trong vaên hoïc qua cuoäc soáng, söï trong saùng cuûa TV, yù nghóa cuûa vaên

hoïc ñoái vôùi cuoäc soáng. Ñoàng thôøi trang bò cho caùc em moät soá kieán thöùc, kyõ

naêng veà TV vaø vaên hoïc. Muïc ñích cuoái cuøng cuûa moân TV ôû nhaø tröôøng tieåu

hoïc khoâng nhaèm ñaøo taïo caùc em trôû thaønh nhöõng nhaø vaên maø chuû yeáu thoâng

qua moân hoïc naøy coù theå taùc ñoäng vaøo toaøn boä theá giôùi tinh thaàn cuûa caùc em.

Giuùp caùc em coù söï phaùt trieån toaøn dieän, hình thaønh nhaân caùch coù loái soáng laønh

maïnh, giaøu lyù töôûng, coù muïc ñích cao ñeïp. Ñaëc bieät, laø boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho caùc em ñeå thaáy ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa vaên hoïc qua cuoäc soáng. X©y dùng ch−¬ng tr×nh v¨n häc vμ viÖc båi d−ìng c¶m quan v¨n häc cho

tuæi th¬

Vieäc xaây döïng chöông trình moân vaên hoïc vaø TV caàn theo nguyeân taéc ñi

töø deã ñeán khoù, töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp, chöông trình giaûng daïy cho lôùp treân

coù söï keá thöøa noái tieáp cuûa caùc chöông trình lôùp döôùi.

8. CAÁU TRUÙC LUAÄN VAÊN

Ngoμi phaàn môû ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc,

noäi dung luaän vaên goàm 3 chöông:

Chöông1: Töø muïc tieâu chöông trình vaø vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS tieåu hoïc ñeán vieäc tuyeån choïn vaên baûn caùc baøi vaên trong SGK tieåu hoïc.

Chöông 2: Båi d−ìng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp trong giôø

daïy moân TV lôùp 4 ôû tröôøng tieåu hoïc.

Chöông 3: Thöïc nghieäm

CHÖÔNG 1

TÖØ MUÏC TIEÂU CHÖÔNG TRÌNH VAØ VIEÄC BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN

VAÊN HOÏC CHO HS TIEÅU HOÏC ÑEÁN VIEÄC TUYEÅN CHOÏN VAÊN BAÛN

CAÙC BAØI VAÊN TRONG SGK TIEÅU HOÏC

1.1. MUÏC TIEÂU CHÖÔNG TRÌNH

1.1.1. Ta thaáy raèng ôû tieåu hoïc, vaên khoâng ñöôïc daïy nhö moät moân hoïc ñoäc

laäp nhöng vieäc daïy vaên laø khoâng theå thieáu. Bôûi vì vaên hoïc laø moät moân hoïc daïy

cho HS loøng nhaân aùi, trí töôûng töôïng, khaû naêng caûm thuï caùi ñeïp vaø nhu caàu taïo

ra caùi ñeïp trong cuoäc soáng. Treân cô sôû ñoù chuùng ta thaáy muïc tieâu daïy vaên ôû

tieåu hoïc ñöôïc xaây döïng döïa treân muïc ñích ñaøo taïo con ngöôøi cuûa nhaø tröôøng

noùi chung, tröôøng tieåu hoïc noùi rieâng.

Veà muïc ñích ñaøo taïo con ngöôøi cuûa nhaø tröôøng hieän nay. Nghò quyeát hoäi

nghò laàn thöù hai Ban chaáp haønh Trung Öông Ñaûng khoaù VIII veà ñònh höôùng

chieán löôïc phaùt trieån GD&ÑT trong thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù vaø

nhieäm vuï ñeán naêm 2010 ñaõ ghi roõ:

“Nhieäm vuï vaø muïc tieâu cô baûn cuûa giaùo duïc laø nhaèm xaây döïng nhöõng con

ngöôøi vaø theá heä thieát tha gaén boù vôùi lyù töôûng ñoäc laäp daân toäc vaø xaõ hoäi chuû

nghóa, coù ñaïo ñöùc trong saùng, coù yù chí kieân cöôøng xaây döïng vaø baûo veä toå quoác,

c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i hoùa ®Êt n−íc, giöõ gìn vaø phaùt huy caùc giaù trò vaên hoaù

cuûa daân toäc coù naêng löïc tieáp thu tính tích cöïc cuûa caù nhaân, laøm chuû tri thöùc

khoa hoïc vaø coâng ngheä hieän ñaïi, coù tö duy saùng taïo, coù kó naêng thöïc haønh gioûi,

coù taùc phong coâng nghieäp, coù tính toå chöùc vaø kyû luaät, coù söùc khoeû, laø nhöõng

ngöôøi thöøa keá vμ x©y dùng Chuû nghóa xaõ hoäi vöøa “hoàng” vöøa “chuyeân” nhö lôøi

daën cuûa Baùc Hoà, giaùo duïc trong nhaø tröôøng hieän nay nhaèm nhaán maïnh muïc

ñích ñaøo taïo con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän coù ñöùc, coù taøi, coù khaû naêng thích

öùng vôùi ñôøi soáng, bieát ñöa söï hoïc vaøo ñôøi, bieát haønh coù hieäu quaû”. [5,tr78]

Veà muïc tieâu giaùo duïc baäc tieåu hoïc, theo ñieàu 25- Luaät Giaùo duïc –1998:

“Giaùo duïc tieåu hoïc nhaèm giuùp HS hình thaønh nhöõng cô sôû ban ñaàu cho söï phaùt

trieån ñuùng ñaén vaø laâu daøi veà ñaïo ñöùc, trí tueä, theå chaát, thaåm myõ vaø caùc kó naêng

cô baûn, goùp phaàn hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam xaõ hoäi chuû nghóa,

böôùc ñaàu xaây döïng tö caùch vaø traùch nhieäm coâng daân, chuaån bò cho HS tieáp tuïc

hoïc trung hoïc cô sôû”.[61, tr15]

Veà muïc tieâu cuûa moân TV baäc tieåu hoïc, vaên baûn döï thaûo “Chöông trình

moân TV baäc tieåu hoïc” do Tieåu ban TV (Boä GD-ÑT) toå chöùc soaïn thaûo naêm

1996 (cho giai ñoaïn naêm 2000) ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

(1) Hình thaønh vaø phaùt trieån ôû HS caùc kó naêng söû duïng TV (ñoïc, vieát,

nghe, noùi) vaø cung caáp nhöõng kieán thöùc sô giaûng gaén tröïc tieáp vôùi vieäc hoïc TV

nhaèm taïo ra ôû HS naêng löïc duøng TV ñeå hoïc taäp ôû tieåu hoïc vaø caùc baäc hoïc cao

hôn, ñeå giao tieáp trong caùc moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa löùa tuoåi.

(2) Thoâng qua vieäc daïy vaø hoïc TV, goùp phaàn reøn luyeän cho HS caùc thao

taùc tö duy cô baûn (phaân tích, toång hôïp, phaùn ñoaùn…)

(3) Cung caáp nhöõng hieåu bieát sô giaûng veà xaõ hoäi, töï nhieân vaø con ngöôøi,

veà vaên hoùa vaø vaên hoïc cuûa Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi ñeå töø ñoù:

- Goùp phaàn boài döôõng tình yeâu caùi ñeïp, caùi thieän, loøng trung thöïc, loøng

toát, leõ phaûi vaø söï coâng baèng xaõ hoäi; goùp phaàn hình thaønh loøng yeâu meán vaø thoùi

quen giöõ gìn söï trong saùng, giaøu ñeïp cuûa TV .

- Goùp phaàn hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam hieän ñaïi: Coù tri

thöùc, bieát tieáp thu truyeàn thoáng toát ñeïp cuûa daân toäc, bieát reøn luyeän loái soáng

laønh maïnh, ham thích laøm vieäc vaø coù khaû naêng thích öùng vôùi cuoäc soáng xaõ hoäi

sau naøy. [52,tr6]

1.1.2. Trong chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc 2001–2010 cuõng neâu muïc

tieâu chung nhö sau: “Chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi 2001–2010 ñaõ neâu roõ

ñaùp öùng nhu caàu veà con ngöôøi vaø nguoàn nhaân löïc laø nhaân toá quyeát ñònh söï

phaùt trieån ñaát nöôùc trong thôøi kyø coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù, caàn taïo

chuyeån bieán cô baûn veà giaùo duïc. Vì vaäy, muïc tieâu cuûa chieán löôïc phaùt trieån

giaùo duïc 2001– 2010 laø:

Taïo böôùc chuyeån bieán cô baûn veà chaát löôïng gi¸o dôc theo höôùng tieáp caän

vôùi trình ñoä tieân tieán cuûa theá giôùi, phuø hôïp vôùi thöïc tiÓn Vieät Nam, phuïc vuï

thieát thöïc cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc; cuûa töøng vuøng, töøng

ñòa phöông, höôùng tôùi moät xaõ hoäi hoïc taäp. Phaán ñaáu ñöa neàn gi¸o dôc nöôùc ta

thoaùt khoûi tình traïng tuït haäu treân moät soá lónh vöïc so vôùi caùc nöôùc phaùt trieån

trong khu vöïc. Öu tieân naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nhaân löïc. Ñaëc bieät, chuù

troïng nhaân löïc coù trình khoa hoïc coâng ngheä cao, caùn boä quaûn lyù, kinh doanh

gioûi vaø coâng nhaân kó thuaät laønh ngheà tröïc tiÕp goùp phaàn naâng cao söùc maïnh

caïnh tranh cuûa neàn kinh teá, ñaåy nhanh tieán ñoä thöïc hieän phoå caäp trung häc c¬

së”.

1.1.3. Ñoåi môùi muïc tieâu, noäi dung, phöông phaùp, chöông trình gi¸o dôc

caùc caáp baäc hoïc vaø trình ñoä ñaøo taïo; phaùt trieån ñoäi nguõ nhaø giaùo ñaùp öùng yeâu

caàu vöøa taêng qui moâ, vöøa naâng cao chaát löôïng, hieäu quaû vaø ñoåi môùi phöông

phaùp daïy- hoïc; ñoåi môùi quaûn lí giaùo duïc, taïo cô sôû phaùp lí vaø phaùt huy noäi löïc,

phaùt trieån giaùo duïc trong ñoù, coù giaùo duïc tieåu hoïc giuùp phaùt trieån nhöõng ñöùc

tính töï nhieân toát ñeïp cuûa treû em, hình thaønh ôû HS loøng ham hieåu bieát vaø nhöõng

ñöùc tính, kó naêng cô baûn ñaàu tieân ñeå taïo höùng thuù hoïc tËp vaø hoïc taäp toát. Cuûng

coá vaø naâng cao thaønh quaû phoå caäp giaùo duïc tieåu hoïc trong caû nöôùc. Taêng tyû leä

huy ñoäng HS trong ñoä tuoåi ñeán tröôøng töø 95% naêm 2000 leân 97% naêm 2005 vaø

99% naêm 2010. [18,tr.23-24].

Töø nh÷ng caên cöù treân cho ta hình dung veà moät ñöùa treû khi keát thuùc 5 naêm

hoïc trong nhaø tröôøng tieåu hoïc hieän ñaïi. Treû em seõ coù nhöõng cô sôû ban ñaàu cho

vieäc phaùt trieån nhaân caùch caû veà tình caûm trí tueä vaø theå chaát: coù nhöõng tri thöùc

vaø khaû naêng cô baûn ñeå hoïc taäp hoaëc ñi vaøo cuoäc soáng vaø thích öùng vôùi cuoäc

soáng; bieát söû duïng tieáng meï ñeû khi ñoïc, vieát, nghe, noùi phuïc vuï muïc tieâu giao

tieáp vaø thu nhaän kieán thöùc thoâng tin ñöôïc giaùo duïc böôùc ñaàu veà vaên chöông

ngheä thuaät ñeå coù nhaän thöùc thaåm myõ vaø trí töôûng töôïng, nhaän thöùc xaõ hoäi ñuùng

ñaén, coù tình caûm, thaùi ñoä, haønh vi cuûa con ngöôøi Vieät Nam hieän ñaïi, coù khaû

naêng hoaø nhaäp vaø phaùt trieån trong coäng ñoàng.

Qua nhöõng caên cöù ñaõ trình baøy thì muïc tieâu cuï theå cuûa vieäc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc cho HS ôû baäc tieåu hoïc caàn ñöôïc xaùc ñònh cuï theå nhö sau:

Ñaây laø löùa tuoåi laàn ñaàu tieân tieáp xuùc vôùi vaên hoïc, rung caûm tröôùc caùi ñeïp

cuûa vaên hoïc, treân cô sôû ñoù hình thaønh moät soá ñieåm chính trong trí töôûng cuûa

caùc em (ñeïp, gôïi caûm, gôïi hình, ña nghóa). Qua ñoù caùc em coù theå vaän duïng

vieäc tieáp nhaän nhöõng taùc phaåm vaên hoïc phuø hôïp vôùi löùa tuoåi vaø quan troïng laø

hình thaønh ngoân ngöõ noùi.

Böôùc ñaàu caùc em coù theå tieáp xuùc vôùi hình töôïng vaên hoïc, rung ñoäng

tröôùc nhöõng buoàn vui, yeâu gheùt cuûa con ngöôøi. Töø ñoù, hình thaønh vaø phaùt trieån

nhöõng nhaän thöùc tình caûm vaø thaùi ñoä haønh ñoäng ñuùng trong cuoäc soáng.

Qua vaên hoïc caùc em bieát phaân bieät ñeïp/xaáu, thieän/aùc, ñuùng/sai, bieát yeâu

queâ höông, ñaát nöôùc, tröôøng lôùp, thaày coâ, baïn beø, bieát toân troïng phaùp luaät, baûo

veä cuûa coâng, baûo veä moâi tröôøng, soáng coù nieàm tin, naêng ñoäng, trung thöïc, duõng

caûm, coù yù thöùc vaø nhu caàu nhaän thöùc ñoái vôùi baûn thaân.

Goùp phaàn giuùp caùc em naém ñöôïc moät soá yù nieäm ban ñaàu veà caùc taùc

phaåm, taùc giaû, nhaân vaät, theå loaïi (tuïc ngöõ caâu ñoá, ñoàng dao, ca dao, thô,

truyeän, kòch), coù moät soá kó naêng cô baûn veà keå chuyeän, toùm taét caâu chuyeän, tìm

ñaïi yù, boá cuïc. Nhaän xeùt veà caùc nhaân vaät, taùc giaû, taùc phaåm, neâu nhöõng caûm

nghó, lieân töôûng, töôûng töôïng, phaùt hieän nhöõng chi tieát ngheä thuaät thuù vò ñeå vaän

duïng trong hoïc taäp cuõng nhö thöôûng thöùc caùc loaïi hình ngheä thuaät khaùc.

Töø nhöõng muïc tieâu treân ñaây coù theå thaáy vaên hoïc laø moân hoïc thích hôïp vaø

coù vò trí heát söùc quan troïng trong chöông trình TV ôû tieåu hoïc vaø coù taùc ñoäng

giaùo duïc taâm hoàn raát saâu saéc cho HS. Taùc ñoäng giaùo duïc taâm hoàn saâu saéc cuûa

vaên hoïc tröôùc heát theå hieän ôû choã: Vaên hoïc boài döôõng vaø phaùt trieån ôû con ngöôøi

chaát nhaân vaên. Chaát nhaân vaên naøy khoâng phaûi töï nhieân maø coù, khoâng phaûi moät

thöù loøng toát ngaây thô maø laø moät söï hieåu bieát tinh teá, hieåu ngöôøi, bieát mình.

Moät taùc phaåm vaên hoïc qua hö caáu ñeán taän baûn chaát cuûa söï vaät thì noù khoâng

chæ daïy con ngöôøi nhöõng phaåm chaát toát ñeïp ñeå hình thaønh nhaân caùch con

ngöôøi, maø coøn daïy cho hoï söï saùng taïo.

Nhöõng taùc phaåm vaên hoïc chaân chính ñeàu phaûn aùnh nhöõng khaùt voïng

vöôn tôùi “chaân”, “thieän”, “mó” cuûa loaøi ngöôøi, nhöõng ngöôøi saùng taùc ra taùc

phaåm aáy laø nhöõng nhaø vaên chöùa ñöïng moät taám loøng nhaân ñaïo cao caû, söï ñoä

löôïng, vò tha vaø giaøu loøng traéc aån, ñau noãi ñau cuûa nhaân sinh quan. Chính vì

theá,maø muïc ñích daïy vaên ôû moïi nhaø tröôøng, tuy khaùc nhau do ñoøi hoûi cuûa moãi

thôøi kì lòch söû, vaãn coù nhöõng neùt chung laø tìm toøi nhöõng giaù trò tinh thaàn vónh

haèng, tình thöông ñoàng loaïi, loøng thuûy chung, loøng toát, höôùng tôùi caùi ñeïp, ñaïo

ñöùc trong saùng.

Thöïc teá giaûng daïy ôû nhaø tröôøng hieän nay, khoâng chæ moân vaên maø caùc

moân nhaïc, hoïa … cuõng daïy caùc em loøng nhaân aùi, tình thöông yeâu, loøng toát.

Nhöng caùi ñaëc bieät cuûa vaên hoïc so saùnh vôùi caùc moân hoïc naøy vaø caû vôùi caùc

loaïi hình ngheä thuaät khaùc (ñieâu khaéc, saân khaáu, ñieän aûnh …) laø ôû choã: Vaên

hoïc daïy con ngöôøi nhaän thöùc mình vaø môû ra moät theá giôùi veà taâm hoàn

trong saùng vaø söï tinh teá ñieån hình cuûa loaøi ngöôøi. Ñaây cuõng laø cô sôû laøm giaøu

coù, phong phuù taâm hoàn con ngöôøi, cuõng chính laø ñoäng cô naûy sinh nhu caàu con

ngöôøi tìm hieåu baûn thaân mình, töï nhaän thöùc mình.

Vaên hoïc coøn daïy con ngöôøi bieát yeâu cuoäc soáng, bieát tËn höôûng cuoäc soáng

vaø bieát soáng. Nhôø vaên hoïc, treû em ñöôïc soáng baèng cuoäc soáng cuûa nhieàu theá

heä, nhieàu lôùp ngöôøi, nhieàu taâm traïng. Caùc em seõ quan taâm hôn tôùi con ngöôøi,

coù nhieàu khaû naêng ñaùnh giaù con ngöôøi, teá nhò nhaïy caûm trong giao tieáp. Qua

ñoù caùc em seõ nhaän thöùc vaø ñieàu chænh haønh vi ñaïo ñöùc veà baûn thaân, taïo neân söï

haáp daãn cuûa veû ñeïp ñaïo ñöùc.

Vôùi moät vò trí nhö theá, moân hoïc nhö theá treû em phaûi ñöôïc hoïc töø khi caùc

em coøn raát nhoû vôùi nhöõng vaät lieäu töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp phuø hôïp vôùi taâm lí

löùa tuoåi. Caùc em seõ khoâng theå phaùt trieån töï nhieân, coù nhaân caùch haøi hoøa neáu

trong ñôøi soáng cuûa mình khoâng coù nhöõng quyeån saùch, nhöõng truyeän keå vaên

hoïc. Ñaëc bieät, laø tuoåi aáu thô cuûa caùc em neáu nhö khoâng bieát ñeán nhöõng truyeän

coå tích, thaàn thoaïi, nhöõng lôøi ru, caâu haùt cuûa meï, cuûa baø.

1.2. SÖÏ CAÀN THIEÁT HÌNH THAØNH CAÛM QUAN VAÊN HOÏC

Ngay töø khi coøn naèm treân noâi, chieáùc voõng ñung ñöa, treû ñaõ ñöôïc baø, meï

haùt cho nghe nhöõng caâu ca, ñieäu haùt, lôøi ru ñöa caùc em vaøo trong giaác nguû. Töø

ñoù, daàn hình thaønh ôû caùc em sù c¶m nhËn vÒ mét thÕ giíi ©m nh¹c qua c¸c laøn

ñieäu daân ca ngoït ngaøo. Khi ñaõ phaùt aâm töông ñoái chuaån tieáng meï ñeû khoaûng

4- 5 tuoåi, caùc em ñaõ coù theå baäp beï haùt ñi haùt laïi caùc caâu haùt, lôøi ru vaø khi caép

saùch ñeán tröôøng, ñöôïc nghe keå chuyeän, ñöôïc ñoïc nhöõng caâu thô, baøi vaên trong

SGK TV, caùc em ñöôïc trau doài töøng böôùc ñeå hình thaønh caûm quan vaên hoïc.

Tuy vaäy, ña soá caùc em ñeàu chöa caûm nhaän ñöôïc theá naøo laø caûm quan vaên hoïc,

chöa bieát roõ nhöõng yeâu caàu cô baûn veà caûm thuï vaên hoïc. Vì theá vieäc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc vaø böôùc ñaàu hình thaønh, reøn luyeän caûm thuï vaên hoïc cho caùc

em laø raát quan troïng. Töø ñaây, coù theå giuùp caùc em yeâu thích moân TV, cuõng nhö

vaên hoïc vì noù ñem ñeán cho caùc em bao veû ñeïp, nieàm vui höùng thuù trong cuoäc

soáng. Ngoaøi nhöõng yeáu toá treân, ñeå hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS ñieàu

quan troïng laø taïo cho caùc em phaùt huy toái ña khaû naêng nhËn thøc cuûa mình veà

caùi hay, caùi ñeïp qua taùc phaåm vaên hoïc. Töø moät baøi thô, baøi vaên, thaäm chí moät

caâu thô caùc em phaûi bieát vaän duïng caùc giaùc quan nhö thính giaùc, thò giaùc, tri

giaùc vaø caû xuùc giaùc (xuùc giaùc ôû ñaây khoâng phaûi laø sôø naém ñöôïc vaên hoïc maø

sau khi nghe vaø caûm nhaän ñöôïc caùi hoàn cuûa baøi vaên, baøi thô caùc em coù moät

caûm xuùc daâng traøo). Muoán taïo cho HS coù ñöôïc ñieàu naøy thì trong quaù trình

giaûng daïy taùc phaåm vaên, thô cho HS, ngöôøi thaày phaûi phaùt huy khaû naêng töôûng

töôïng vaø oùc saùng taïo cho HS qua tranh aûnh minh hoïa trong SGK. Beân caïnh ñoù

phaûi lieân heä moät soá hình aûnh thöïc teá trong cuoäc soáng hoaëc giuùp caùc em caûm

nhaän cuoäc soáng qua caùc hình thöùc sinh hoaït ngoaïi khoùa, tìm hieåu caûnh ñeïp cuûa

thieân nhieân tröôùc khi hoïc caùc taùc phaåm treân. Ñaây laø moät vieäc laøm heát söùc quan

troïng ñeå toå chöùc vaø ñònh höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô.

1.2.1. Vaäy theá naøo laø caûm quan vaên hoïc?

Hieåu moät caùch ñôn giaûn caûm thuï vaên hoïc chính laø caûm nhaän nhöõng giaù

trò noåi baät, nhöõng ñieàu saâu saéc, teá nhò vaø ñeïp ñeõ cuûa vaên hoïc theå hieän trong

cuoäc soáng, trong taùc phaåm (baøi thô, baøi vaên, cuoán truyeän), moät boä phaän cuûa taùc

phaåm (ñoaïn vaên, ñoaïn thô), thaäm chí caû trong lôøi ru, caâu haùt hay nhöõng phaùt

hieän veà veû ñeïp cuûa thieân nhieân, cuoäc soáng haøng ngaøy maø caùc em caûm nhaän

baèng maét, coù söï so saùnh sinh ñoäng.

Nhö vaäy caûm quan vaên hoïc maø caùc em coù ñöôïc laø khi nghe ñoïc moät caâu

chuyeän, moät baøi vaên, baøi thô, caùc em khoâng nhöõng hieåu maø caàn phaûi xuùc caûm,

töôûng töôïng vaø thaät söï gaàn guõi “nhaäp thaân” vôùi nhöõng gì caùc em ñaõ ñoïc, ñaõ

traûi qua, ñaõ nhaän bieát. Caûm quan vaên hoïc dieãn ra ôû moãi em một khác do nhieàu

yeáu toá quyeát ñònh nhö: Voán soáng vaø hieåu bieát, söï caûm nhaän veà moät baøi vaên,

moät baøi thô trong cuoäc soáng, naêng löïc vaø trình ñoä kieán thöùc, tình caûm vaø thaùi

ñoä tieáp xuùc vôùi vaên hoïc… Ngay caû nhöõng ngöôøi lôùn coù söï hieåu bieát, söï caûm

thuï veà moät baøi vaên, baøi thô trong nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau, cuõng coù nhieàu

bieán ñoåi.

Nhöõng ñieàu noùi treân veà caûm quan vaên hoïc cho ta thaáy, caùc em HS tieåu

hoïc tuy coøn ít tuoåi nhöng ñeàu coù khaû naêng rung caûm, tình caûm thaåm myõ caàn

thieát ñeå caûm quan vaên hoïc. Vieäc boài döôõng, reøn luyeän, trau doài ñeå töøng böôùc

naâng cao khaû naêng caûm quan vaên hoïc cho caùc em, nhaèm ñi ñeán caûm thuï vaên

hoïc, giuùp caùc em hoïc moân TV ngaøy caøng toát hôn vaø trôû thaønh nhöõng HS gioûi

vaên.

Chöông trình moân TV töø lôùp 1 ñeán lôùp 5 ôû tieåu hoïc luoân coi nhieäm vuï

boài döôõng naêng löïc caûm thuï vaên hoïc cho HS laø moät nhieäm vuï quan troïng vaø

caàn thieát. Döôùi söï höôùng daãn, boài döôõng cuûa thaày, coâ, nhöõng baøi thô, baøi vaên

trong SGK hay nhöõng caâu thô, caâu ca, baøi haùt, lôøi ru trong cuoäc soáng haøng

ngaøy seõ ñem ñeán cho caùc em bao ñieàu kì thuù vaø haáp daãn. Tuy nhieân, muoán HS

trôû thaønh nhöõng ngöôøi coù khaû naêng caûm quan vaên hoïc toát, moãi em caàn phaûi töï

boài döôõng reøn luyeän phaán ñaáu vaø phaùt huy moïi naêng löïc, phaåm chaát cuûa mình

veà nhieàu maët, trong ñoù coù vaên hoïc, muïc ñích cuoái cuøng laø höôùng ñeán caùi ñeïp.

Boài döôõng caûm quan vaên hoïc qua giaùo duïc thaåm mó toàn taïi trong moïi

lónh vöïc cuûa cuoäc soáng. Ñeå coù ñöôïc naêng löïc caûm quan vaên hoïc saâu saéc vaø

tinh teá caùc em caàn coù söï say meâ, höùng thuù khi tieáp xuùc vôùi thô vaên, phaûi bieát

tích luõy voán hieåu bieát veà thöïc teá cuoäc soáng cuõng nhö ñôøi soáng vaên hoïc, phaûi

naém vöõng nhöõng kieán thöùc cô baûn veà tieáng meï ñeû nhaèm phuïc vuï cho caûm

quan vaên hoïc. Muoán laøm ñöôïc ñieàu naøy ngöôøi thaày phaûi giuùp HS bieát reøn

luyeän kyõ naêng vieát moät ñoaïn vaên, phaùt hieän caùi hay, caùi ñeïp cuûa vaên hoïc, ñieàu

quan troïng laø vieäc reøn luyeän vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc caàn moãi HS coá

gaéng thöïc hieän moät caùch toát nhaát.

1.2.2. Hình thaønh caûm quan vaên hoïc

Chuùng ta ñeàu bieát ngay khi coøn tuoåi aáu thô, haàu heát caùc em ñeàu thích

nghe oâng baø, cha meï hoaëc ngöôøi thaân haùt cho nghe nhöõng caâu haùt ru, keå nhöõng

caâu chuyeän, ñoïc nhöõng baøi thô, ñoaïn thô cho nghe. Lôùn leân khi baét ñaàu ñaët

chaân ñeán tröôøng tieåu hoïc, ñöôïc tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi nhöõng caâu thô, baøi vaên

hay trong SGK TV nhieàu em ñoïc to leân moät caùch thích thuù. Ñaây chính laø

nhöõng bieåu hieän ban ñaàu cuûa caûm xuùc, höùng thuù, caàn gìn giöõ nuoâi döôõng vaø

phaùt huy nieàm say meâ vaên hoïc, cuõng nhö nhöõng caûm nhaän ban ñaàu veà caùi hay,

caùi ñeïp veà vaên hoïc cuûa löùa tuoåi naøy. Coù höùng thuù khi tieáp xuùc vôùi thô vaên, caùc

em seõ vöôït qua ñöôïc khoù khaên trôû ngaïi, coá gaéng luyeän taäp ñeå caûm thuï vaên hoïc

moät caùch toát nhaát töø ñoù coù höôùng phaán ñaáu hoïc gioûi moân vaên sau naøy. Nhaát laø

qua viÖc toå chöùc caùc em ñoïc dieãn caûm moät baøi thô, moät ñoaïn vaên, chaêm chuù

quan saùt, laéng nghe nh÷ng g× ®ang diÔn ra xung quanh ñeåù tìm hieåu caùi hay, caùi

ñeïp cuûa thieân nhieân vaø cuoäc soáng quanh ta, bieát duøng töø ngöõ ñuùng, hay, noùi

vieát thaønh caâu roõ yù, sinh ñoäng vaø gôïi caûm… Taát caû nhöõng bieän phaùp treân seõ

giuùp caùc em phaùt trieån veà naêng löïc tö duy, caûm quan vaên hoïc vaø ñi ñeán caûm

thuï vaên hoïc moät caùch toát nhaát.

Neáu moät HS thieáu söï say meâ, höùng thuù khi tieáp xuùc vôùi taùc phaåm vaên

hoïc, nhaát ñònh em ñoù chöa theå ñoïc löu loaùt vaø dieãn caûm taùc phaåm vaên hoïc,

chöa theå xuùc ñoäng vôùi nhöõng gì ñeïp nhaát ñöôïc taùc giaû dieãn taû qua baøi vaên ñoù.

Noùi veà ñieàu naøy giaùo sö vaên hoïc Leâ Trí Vieãn nhôù laïi quaõng ñôøi ñi hoïc thuôû

nhoû ñaõ ruùt ra moät baøi hoïc quyù giaù: “Trong thô vaên hay, chöõ nghóa ngoaøi caùi goïi

laø noäi dung giao teá thoâng thöôøng cuûa noù, coøn coù voán soáng cuûa cuoäc ñôøi nghìn

naêm boài ñaép laïi. Neáu khoâng “laøm thaân” vôùi vaên thô thì khoâng nghe ñöôïc tieáng

loøng chaân thaät cuûa noù”. [25, tr.73]

Vaäy muoán coù ñöôïc nhöõng ñieàu treân ngöôøi thaày không những phaûi bieát

trau doài caûm xuùc, höùng thuù vôùi thô vaên mà còn phải có khaû naêng sö phaïm töøng

böôùc hình thaønh, boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc em. Ñaây cuõng chính laø

cô sôû ñeå reøn luyeän cho HS coù nhaän thöùc ñuùng, tình caûm ñeïp, höôùng caùc em

ñeán vôùi vaên hoïc moät caùch say meâ, töï giaùc ñaày trí töôûng töôïng, saùng taïo.

1.3. VIEÄC TUYEÅN CHOÏN VAÊN BAÛN CAÙC BAØI VAÊN

Moân TV qua caùc baøi vaên, baøi thô boài döôõng cho HS nhöõng tình caûm chaân

chính laønh maïnh nhö: tình caûm gia ñình, tình thaày troø, tình baïn, tình yeâu queâ

höông ñaát nöôùc, goùp phaàn phaùt trieån ôû HS nhöõng phaåm chaát toát ñeïp.

Töø muïc tieâu cuûa moân hoïc, boä saùch TV tieåu hoïc chöông trình caûi caùch

giaùo duïc, chöông trình saùch giaùo khoa (SGK) môùi hieän nay ñaõ theå hieän söï coá

gaéng raát lôùn cuûa caùc taùc giaû bieân soaïn veà caùc phöông dieän kieán thöùc vaø reøn

luyeän, phaùt trieån caùc kó naêng cô baûn cuûa HS töø caùc kó naêng ñoïc hieåu, nhö caùch

keå moät maãu chuyeän, moät baøi thô, moät ñoaïn vaên, caùch ñoïc dieãn caûm moät baøi

thô, moät ñoaïn vaên, vieát moät baøi vaên, moät ñoaïn thô.

Vieäc tuyeån choïn caùc baøi vaên trong SGK hieän nay, boä saùch TV chöông

trình môùi so vôùi chöông trình caûi caùch giaùo duïc (165 tuaàn) ñaõ theå hieän roõ quan

ñieåm daïy tích hôïp giöõa vaên vaø TV ñieàu naøy ñöôïc theå hieän qua vieäc löïa choïn

caùc vaên baûn, ngöõ lieäu ñeå daïy TV. Cuï theå laø daïy taäp ñoïc, hoïc thuoäc loøng, keå

chuyeän, taäp laøm vaên. Nhöõng vaên baûn naøy phaàn lôùn laø nhöõng baøi vaên, baøi thô

(ñöôïc trích daãn troïn veïn hay trích ñoaïn) coù giaù trò ngheä thuaät cao goàm caùc

maûng vaên hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc. So vôùi chöông trình caûi caùch tröôùc ñaây,

chaát vaên trong SGK hieän nay ñöôïc naâng leân. Haàu heát caùc vaên baûn ñeàu ñaõ ñeà

caäp ®eán cuoäc soáng muoân maøu cuûa con ngöôøi, ñöôïc saép xeáp theo chuû ñieåm phuø

hôïp vôùi taâm lí löùa tuoåi HS tieåu hoïc. Ví duï nhö baøi “Deá Meøn beânh vöïc keû yeáu”

(TV4 - T1), “Tre Vieät Nam” (TV4 - T1).

Vôùi HS lôùp 4, 5 saùch ñaõ chuù yù qua taäp ñoïc, keå chuyeän maø hình thμnh moät

soá kieán thöùc vaên hoïc sô giaûng nhö chi tieát, hình aûnh, nhaân vaät, boá cuïc, daøn yù,

ñaïi yù, keát caáu, yù nghóa, taùc giaû,… caùc theå loaïi vaên hoïc nhö: Tuïc ngöõ, Ca dao,

Thô, Vaên xuoâi,… vaø böôùc ñaàu reøn luyeän naêng löïc caûm thuï vaên hoïc nhö ñoïc,

phaân tích, qua ñoù boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS.

Vieäc tuyeån choïn caùc baøi vaên nhö “Hoa hoïc troø” (SGK TV4-T2), “Con

seû”, “Con chuoàn chuoàn nöôùc” (TV4- T2), “Trung thu ñoäc laäp” (TV4-T1), “Söï

tích chuù Cuoäi vaø cung traêng” (TV3- T2) ñaõ goùp phaàn boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho caùc em qua caùc töø ngöõ ñaày maøu saéc vaø hình aûnh veà laøng queâ Vieät

Nam.

Vieäc taùc ñoäng ñuùng höôùng vaøo quaù trình hình thaønh caûm quan vaên hoïc

cho HS tieåu hoïc hieän nay laø heát söùc caàn thieát. Nhöng ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù,

SGK caàn coù tính heä thoáng hôn, caàn chuù yù ñeán caùc ñoái töôïng HS ñeå bieân soaïn

sau cho phuø hôïp.

Trong quaù trình tuyeån choïn caùc baøi vaên, ngöôøi bieân soaïn caàn chuù yù tham

khaûo yù kieán cuûa caùc GV ñang ñöùng lôùp ôû tröôøng tieåu hoïc, nhaát laø caùc tröôøng ôû

caùc vuøng, mieàn khaùc nhau. Vì trình ñoä HS ôû vuøng saâu, vuøng xa chaéc chaén thaáp

hôn nhieàu so vôùi HS ôû caùc thaønh phoá, thò xaõ, thò traán. Ñaëc bieät,, löu yù ñoái

töôïng laø HS daân toäc ít ngöôøi ñeå bieân soaïn sao cho phuø hôïp. Neân chuù yù choïn

moät soá baøi thô coù yù nghóa saâu saéc ñoái vôùi löùa tuoåi caùc em nhö: “Haït gaïo laøng

ta” (Traàn Ñaêng Khoa), “Noùi vôùi em” (Vuõ Quaàn Phöông), “Queâ höông” (Ñoã

Trung Quaân), hay moät soá baøi vaên, caâu chuyeän giaøu tình caûm gaén boù vôùi ñôøi

soáng cuûa ngöôøi noâng daân, hay caùc noäi dung noùi veà löùa tuoåi treû thô, nhÊt lμ caùc

taùc phaåm caàn mang ñaäm chaát vaên vaø giaøu tính nhaân vaên nhö: “Ngöôøi ñi saên vaø

con vöôïn” (TV3- T2), “Ngöôøi aên xin” (TV4- T1), “Noãi daèn vaët cuûa Anñraây-Ca”

(TV4-T1).

Thöïc teá, boä SGK TV tieåu hoïc hieän nay coøn boäc loä moät soá haïn cheá caàn

khaéc phuïc nhö: noäi dung saùch, vaên baûn tuy ñöôïc saép xeáp theo chuû ñieåm, nhöng

noäi dung cuûa nhieàu baøi khoâng thaät gaén vôùi chuû ñieåm. Moät soá baøi trong chöông

trình coøn göôïng eùp, chöa gaây ñöôïc aán töôïng cho HS, caùc baøi vaên ñöôïc saép xeáp

theo chuû ñieåm chöa phuø hôïp.

Ví duï: Baøi “AÊn maàm ñaù”, chuû ñieåm “Tình yeâu cuoäc soáng” (TV4- T2),

“Ñoái ñaùp vôùi vua”, chuû ñieåm “Ngheä thuaät” (TV3- T2), “Chuù Ñaát Nung”, chuû

ñieåm “Tieáng saùo dieàu” (TV4- T1).

Hôn nöõa söï phaân chia chuû ñieåm roäng, keùo daøi nhieàu tuaàn, laëp laïi ôû caùc

khoái lôùp, theo GV Traàn Thò Thanh (daïy lôùp 4.2 tröôøng tieåu hoïc Taân Bình, thò

xaõ Ñoàng Xoaøi, tænh Bình Phöôùc):

“Vieäc laäp laïi nhieàu baøi trong moät chuû ñieåm vôùi thôøi gian daøi laøm cho HS

caûm thaáy nhaøm chaùn, khoâng höùng thuù trong hoïc taäp. Vì HS löùa tuoåi naøy taâm lí

caùc em thích toø moø, khaùm phaù nhieàu caùi môùi laï. Caùch ñaët teân chuû ñieåm ôû SGK

laïi khoâ khan, göôïng eùp gaây söï nhaøm chaùn, khoâng phuø hôïp vôùi taâm lí HS tieåu

hoïc”. SGK ñaõ chuù yù xaây döïng caâu hoûi tìm hieåu baøi (cuï theå trong baøi daïy taäp

ñoïc, hoïc thuoäc loøng, kÓ chuyeän) nhöng tính chaát caùc caâu hoûi coøn ñôn ñieäu vaø

thieân veà loaïi caâu hoûi taùi hieän. Caâu hoûi trong SGK ít yeâu caàu HS ñoïc ñuùng vaø

ñoïc töï giaùc, khoâng phuø hôïp vôùi ñoïc hieåu (phaân tích, caét nghóa, giaûi maõ vaên

baûn) vaø ñoïc dieãn caûm. Ñaây laø muïc ñích cao nhaát cuûa vieäc daïy ñoïc, nhieàu caâu

hoûi cuûa caùc baøi taäp ñoïc mang tính aùp ñaët, thöôøng theå hieän caùch hieåu cuûa ngöôøi

bieân soaïn caâu hoûi, HS chæ coøn laø ngöôøi minh hoïa laïi cho caùch hieåu coù saün.

Ví duÏ: ôû baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc” (TV4- T2) coù caâu: “Caùch mieâu taû

chuù chuoàn chuoàn bay coù gì hay?”, ôû baøi: “Khuùc haùt ru nhöõng em beù lôùn treân

löng meï” (TV4- T2) coù caâu: “Em hieåu theá naøo laø nhöõng em beù lôùn treân löng

meï?”

Nhieàu caâu hoûi chöa laøm roõ ñaëc tröng theå loaïi vaên baûn, hình thöùc cho caùc

kieåu baøi gioáng nhau. Ñieàu naøy daãn ñeán vieäc GV daïy taát caû caùc baøi taäp ñoïc ôû

caùc theå loaïi vaên hoïc cuõng gioáng nhau, chaúng haïn nhö daïy thô, vaên xuoâi….,

ñieàu tieán haønh phaân ñoaïn tìm yù cuûa ñoaïn .

1.4. CÔ CAÁU TÆ LEÄ CAÙC PHAÀN: (Löu yù giôùi haïn ôû lôùp 4 treân caùi neàn phaân caáp: lôùp 2-3/ lôùp 4-5)

1.4.1. So saùnh SGK TV lôùp 4 caûi caùch giaùo duïc vaø SGK TV lôùp 4 môùi

1.4.1.1. SGK TV lôùp 4 chöông trình caûi caùch giaùo duïc (NXBGD-1998)

Noäi dung hoïc moãi tuaàn trong s¸ch ®−îc x©y dùng theo tr×nh tù ph©n m«n:

tËp ®äc- tõ ng÷ - ng÷ ph¸p- chÝnh t¶- tËp lμm v¨n.

Trong ñoù phaân moân taäp ñoïc goàm ba chuû ñeà: Maêng non- Ñaát nöôùc- Nhaân

daân; bao goàm caùc theå loaïi sau:

Vaên xuoâi : 40 baøi = 60,6 %

Thô : 23 baøi = 24,8 %

Ca dao tuïc ngöõ : 3 baøi = 4,6 %

Vaên hoïc nöôùc ngoaøi : 3 baøi = 4,6 %

Phaân moân töø ngöõ: Goàm caùc chuû ñieåm theo töøng baøi, moãi baøi coù hai phaàn:

phaàn moät cung caáp cho HS nhöõng töø ngöõ thuoäc chuû ñieåm, phaàn hai laø caùc baøi

taäp luyeän taäp caùch söû duïng töø ngöõ thuoäc chuû ñieåm.

Phaân moân ngöõ phaùp: Coù 4 chöông chia ñeàu cho 2 hoïc kyø, cung caáp cho

HS caùc kieán thöùc veà: aâm, tieáng, töø, caâu.

Phaân moân chính taû: Goàm caùc kieåu baøi: nghe, ñoïc, so saùnh, trí nhôù (33

baøi)

Phaân moân taäp laøm vaên: Goàm caùc theå loaïi: chính taû, keå chuyeän, thuaät

chuyeän (49 tieát) ñöôïc saép xeáp theo trình töï: tieát tìm yù laäp daøn yù- tieát laøm

mieäng- tieát laøm baøi vaên- tieát traû baøi.

Phaân moân keå chuyeän coù saùch truyeän keå rieâng.

1.4.1.2. SGK TV lôùp 4 môùi (NXBGD- 2000)

Caùc baøi vaên tuyeån choïn ñöôïc saép xeáp theo chuû ñieåm, moãi chuû ñieåm laø

moät ñôn vò hoïc, moãi ñôn vò hoïc laïi hình thaønh caùc phaân moân. Saùch theå hieän

quan ñieåm daïy hoïc giao tieáp, tích hôïp vaø tích cöïc, nhöõng quan nieäm môùi theå

hieän, noäi dung caùc chuû ñieåm naâng cao hôn.

SGK TV lôùp 4 môùi goàm 10 chuû ñieåm, caùc chuû ñieåm naâng cao hôn so vôùi

lôùp 3, neâu nhöõng vaán ñeà gaén vôùi ñôøi soáng con ngöôøi, ñieàu ñoù theå hieän thoâng

qua teân caùc chuû ñieåm: “Thöông ngöôøi nhö theå thöông thaân”; “Maêng moïc

thaúng”; “Treân ñoâi caùnh öôùc mô”; “Coù chí thì neân” ; “Tieáng saùo dieàu”; “Ngöôøi

ta laø hoa ñaát”; “Veû ñeïp muoân maøu”; “Nhöõng ngöôøi quaû caûm”; “Tình yeâu cuoäc

soáng”; “Khaùm phaù theá giôùi”. Ngoaøi ra, noäi dung SGK TV môùi hieän nay caùc

phaân moân coù nhieàu ñieåm môùi.

Phaân moân taäp ñoïc:

Toång soá 62 baøi trong ñoù:

Vaên xuoâi : 44 baøi = 77%

Thô : 16 baøi = 25,8%

Ca dao : 1 bμi = 1,6%

Kòch : 1 baøi = 1,6%

Thô vaên nöôùc ngoaøi : 12 baøi = 19,4%

Phaân moân taäp ñoïc cuûng coá caùc kó naêng ñoïc trôn, ñoïc thaàm ñaõ ñöôïc hình

thaønh töø caùc lôùp döôùi ñoàng thôøi reøn luyeän kó naêng ñoïc dieãn caûm. Phaân moân taäp

ñoïc coøn giuùp HS naâng cao kó naêng ñoïc hieåu vaên baûn, bieát toùm taét noäi dung baøi,

tìm ra nhöõng giaù trò ngheä thuaät coù trong baøi, caáu truùc moät baøi taäp ñoïc bao goàm:

Noäi dung baøi ñoïc- Töø ngöõ caàn hieåu- Caâu hoûi tìm hieåu baøi.

Ph©n m«n kÓ chuyÖn

Cuûng coá caùc kó naêng ñaõ ñöôïc hình thaønh töø caùc lôùp döôùi, ñoàng thôøi hình

thaønh kó naêng môùi ôû möùc ñoä naâng cao hôn qua caùc baøi kieåu baøi taäp keå chuyeän

coù noäi dung lieân quan ñeán 10 chuû ñieåm hoïc taäp ñaõ hoïc ôû treân. Baøi taäp cuûng coá

kó naêng keå chuyeän ñaõ ñöôïc hình thaønh ôû caùc lôùp tröôùc laø kieåu baøi taäp keå

chuyeän ôû tuaàn thöù nhaát trong moät chuû ñieåm hoïc taäp. Caâu chuyeän coù ñoä daøi

khoâng quaù 500 chöõ ñöôïc in trong saùch GV, coøn SGK chæ trình baøy tranh keøm

lôøi giaûn ngaén goïn. GV keå cho HS nghe sau ñoù caùc em keå laïi, coù 11 caâu

chuyeän: Söï tích hoà Ba Beå, Moät nhaø thô chaân chính; Buùp beâ cuûa ai; Baùc ñaùnh

caù vaø gaõ hung thaàn; Nhöõng chuù beù khoâng cheát; Khaùt voïng soáng; Con vòt xaáu

xí; Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng; Lôøi öôùc döôùi traêng; Baøn chaân kì dieäu; Moät phaùt

minh nho nhoû.v.v

Loaïi baøi giuùp hình thaønh kó naêng môùi veà keå chuyeän (naèm ôû tuaàn 2 vaø

tuaàn 3 cuûa chuû ñieåm), tröø chuû ñieåm “Tieáng saùo dieàu”, goàm:

Keå chuyeän ñaõ nghe ñaõ ñoïc (goàm 12 baøi taäp keå chuyeän)

Keå chuyeän ñaõ chöùng kieán hoaëc tham gia (goàm 8 baøi taäp keå chuyeän)

Phaân moân chính taû

Reøn caùc kó naêng vieát, nghe vaø ñoïc. Ngoaøi ra, coøn reøn moät soá kó naêng söû

duïng TV vaø phaùt trieån tö duy. Trong ñoù coù 13 kieåu baøi taäp, coù 6 kieåu baøi taäp

HS laàn ñaàu ñöôïc laøm quen, caùc baøi taäp chính taû coù noäi dung phuø hôïp vôùi chuû

ñieåm, goùp phaàn laøm roû theâm chuû ñieåm.

6 kieåu baøi taäp môùi: Tìm töø laùy phuø hôïp hình thöùc chính taû vaø moâ hình caáu

taïo ñaõ cho; tìm töø phuø hôïp caùc loaïi ñaõ cho; tìm nhöõng tröôøng hôïp chæ coù moät

hình thöùc chính taû duy nhaát; Phaân bieät chöõ vieát ñuùng- sai chính taû; chöõa loãi

chính taû; ghi vaøo soå tay nhöõng loãi thöôøng maéc.

Phaân moân luyeän töø vaø caâu

Cung caáp nhöõng kieán thöùc ñôn giaûn veà TV, reøn kó naêng duøng töø ñaët caâu,

kó naêng ñoïc cho HS .

Noäi dung bao goàm: Môû roäng vaø heä thoáng hoaù voán töø; caùc kieán thöùc sô

giaûn veà töø, caùc kieán thöùc sô giaûn veà caâu, daáu caâu.

Phaân moân taäp laøm vaên

Baét ñaàu coù nhöõng tieát daønh rieâng nhaèm cung caáp cho HS nhöõng kieán thöùc

ñôn giaûn veà taäp laøm vaên. Tieát hoïc kieán thöùc goàm 3 phaàn: Nhaän xeùt, ghi nhôù,

luyeän taäp, töø phaàn nhaän xeùt ruùt ra kieán thöùc lyù thuyeát.

Ghi nhôù laø phaàn choát laïi nhöõng kieán thöùc ñaõ ruùt ra, luyeän taäp laø phaàn baøi

taäp nhaèm vaän duïng, cuûng coá kieán thöùc ñaõ hoïc.

Noäi dung phaân moân taäp laøm vaên bao goàm caùc theå loaïi:

Vaên keå chuyeän: HS ñöôïc cung caáp caùc kieán thöùc (nhaân vaät, coát truyeän,

haønh ñoäng cuûa nhaân vaät, caùc kieåu môû baøi, keát luaän ...)

Vaên mieâu taû: Bao goàm taû ñoà vaät, caây coái, con vaät, boá cuïc cuûa baøi vaên

mieâu taû, quan saùt trong baøi vaên mieâu taû....

Vaên vieát thö: Giôùi thieäu hoaït ñoäng, toùm taét tin töùc, ñieàn vaøo giaáy tôø in

saün, HS ñöôïc luyeän taäp ñeå bieát caùch taïo laäp moät vaên baûn hoaøn chænh theo töøng

coâng ñoaïn ñaày ñuû 3 phaàn: Môû baøi, thaân baøi, keát baøi.

1.5. CAÙC BAØI VAÊN

Caùc baøi vaên ôû chöông trình tieåu hoïc hieän nay haàu heát ñöôïc xaây döïng theo

chuû ñieåm, chuû ñeà, noäi dung chöông trình ®· ®−îc c¶i thiÖn nhiÒu, c¸c bμi tËp ®äc cã gi¸ trÞ v¨n häc dμnh cho løa tuæi HS tiÓu häc. Tuy nhiªn, do cè t×nh ®−a c¸c bμi v¨n vμo theo chñ ®iÓm nªn ®«i lóc ch−a chÝnh x¸c, cßn mang tÝnh ¸p ®Æt,

theo taùc giaû Leâ Phöông Nga trong "Daïy taäp ñoïc ôû tieåu hoïc” NXB Giaùo Duïc,

“Caùch goïi teân caùc chuû ñieåm trong saùch chæ coù tính chaát rμng buéc ngöôøi bieân

soaïn maø ít coù tính ñònh höôùng ñoái vôùi ngöôøi daïy vaø hoïc" [43, Tr. 27]

Maët khaùc, trong cuøng moät chuû ñieåm vaø trong caùch saép xeáp caùc vaên baûn

cuûa SGK ch−a phuø hôïp vôùi khaû naêng tieáp nhaän cuûa HS ôû töøng khoái lôùp theo

möùc ñoä taêng daàn töø deå ñeán khoù, töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp”.

Tuy nhieân, phaûi nhìn nhaän moät caùch khaùch quan raèng caùc baøi vaên trong

SGK hieän nay phaàn lôùn ñaõ xaây döïng ñöôïc noäi dung phï hîp víi løa tuæi c¸c

em, chöùa ñöïng yù nghóa saâu saéc giμu tính nhaân vaên nhö: "Deá Meøn beânh vöïc keû

yeáu” (TV4 - T1) viÖc tuyÓn chän c¸c bμi v¨n nh−: “Hoa học trò, Con sẻ, Con chuồn chuồn nước” (TV4- T2) “Trung thu độc lập” (TV4- T1), “Sự tích chú

Cuội cung trăng” (TV3 - T2) ñaõ goùp phaàn boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc

em vôùi nhöõng töø ngöõ hình aûnh ñaày maøu saéc mieâu taû veà laøng queâ Vieät Nam,

giuùp caùc em coù söï caûm nhaän trong cuoäc soáng. Chính vì theá,ñaõ taïo cho c¸c em

nieàm caûm nhËn vaên hoïc moät caùch saâu saéc, gaàn guõi, giuùp caùc em bieát rung ñoäng

tröôùc nhöõng taùc phaåm giaøu caûm xuùc. Töø ñoù,, taïo cho caùc em söï caûm nhaän vaø

caûm quan vaên hoïc moät caùch ñaày ñuû, nhö baøi: “Con chuån chuån n−íc (TV4-

T2); “Hoäi vaät” (TV3- T3); “Hoa hoïc troø” (TV4- T2). Hay khaùm phaù t×m hieåu

veû ñeïp thieân nhieân vaø cuoäc soáng nhö baøi: "Trung Thu ñoäc laäp” (TV4- T1);

“Ñöôøng ñi Sa pa” (TV4 - T2). Qua caùc baøi hoïc trong SGK hiÖn nay caùc em ñaõ

phaàn naøo yeâu thích moân TV, nhaát laø caùc baøi vaên gaén vôùi ñôøi soáng, thieân nhieân, con ngöôøi, t×nh caûm gia ñình nhö baøi: “Meï oám” (TV4- T1)( )1 .

Töø caùc baøi vaên naøy GV baèng caùch taïo Ên t−îng cho HS nh− ®Æt tình

huoáng hÊp dÉn bÊt ngê, vôùi gioïng ñoïc dieãn caûm, thu huùt ñaõ daàn taïo ñöôïc nieàm

phaán khôûi cho HS vÒ néi dung bμi häc, gióp c¸c em thÊy ®−îc vÎ ®Ñp vμ t¹o söï

gaén boù vôùi queâ höông ñaát nöôùc. Nhê ñoù, caùc thaày coâ seõ truyeàn thuï cho caùc em

caùi hay, caùi ñeïp trong caùc baøi vaên ñöôïc trích daãn vaø giôùi thieäu trong SGK, goùp

phaàn hình thaønh vaø phaùt trieån khaû naêng caûm nhaän, giöõa vaên hoïc vaø cuoäc soáng,

giuùp caùc em ngaøy caøng yeâu thích moân tieáng Vieät hôn.

( )1 Ñeå tieän tham khaûo vaø ñoái chieáu, taùc giaû luaän vaên coù thoáng keâ caùc baøi vaên töø chöông trình SGK môùi töø lôùp 1 ñeán lôùp 4 (xem phaàn phuï luïc 1)

TIEÅU KEÁT CHÖÔNG 1

Nhieäm vuï vaø muïc tieâu cuûa moân TV ôû tieåu hoïc ñaõ ñöôïc hieåu roõ qua: "Muïc

tieâu chöông trình cuûa Boä GD&ÑT". Chính vì theá,vieäc tuyeån choïn caùc baøi vaên,

baøi thô trong SGK TV tieåu hoïc caàn phaûi chuù yù ñeán maáy ñieåm sau:

Thöù nhaát, chöông trình SGK TV tieåu hoïc phaûi ñaùp öùng noäi dung phuø hôïp

vôùi taâm lyù löùa tuoåi töø tieåu hoïc, hình aûnh, maøu saéc phaûi haøi hoøa, caân ñoái.

Thöù hai, phaûi khaéc phuïc ñöôïc nhöõng haïn cheá laâu nay laø noäi dung vaø

chöông trình coøn daøn traûi chung chung. Vieäc tích hôïp caùc phaân moân vôùi nhau

theo chuû ñieåm hieän nay laø yeáu toá thuaän lôïi caàn phaùt huy ñeå boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho HS.

Thöù ba, caùc baøi vaên, baøi thô choïn phaûi phuø hôïp chuû ñieåm, chuû ñeà, phaûi laø

nhöõng taùc phaåm hay, giaøu caûm xuùc, phuø hôïp vôùi löùa tuoåi HS tieåu hoïc. Ñeå giuùp

HS caûm nhaän vaên hoïc ñöôïc saâu saéc coù theå choïn moät soá caâu chuyeän coå tích

trong vaø ngoaøi nöôùc coù noäi dung vaø hình thöùc hay. Noäi dung mang tính xuyeân

suoát töø lôùp 1 ñeán lôùp 5, ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà nhaïc ñieäu, aâm thanh, maøu saéc

mang tính tích hôïp cao.

CHÖÔNG 2

BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC THEO HÖÔÙNG TÍCH HÔÏP

TRONG GIÔØ DAÏY MOÂN TV LÔÙP 4 ÔÛ TRÖÔØNG TIEÅU HOÏC

2.1. NGUYEÂN TAÉC, TINH THAÀN TÍCH HÔÏP

2.1.1. Khaùi nieäm “Tích hôïp”

Theo töø ñieån TV: “Tích hôïp laø doàn hôïp chung laïi”. YÙ nghóa cuûa khaùi

nieäm “tích hôïp” laïi ñöôïc laøm roõ, ñöôïc naâng leân thaønh ñònh nghóa qua lôøi daãn

cuûa nhaø nghieân cöùu Ñoã Chu Ngoïc: “Tích hôïp laø söï phoái keát caùc tri thöùc thuoäc

moät soá moân hoïc coù nhöõng neùt töông ñoàng vaøo moät lónh vöïc chung”. [43, tr.32]

Caùc taøi lieäu höôùng daãn daïy theo chöông trình TV lôùp 4 môùi ñaõ cuï theå hoùa

“nhöõng neùt töông ñoàng” trong ñònh nghóa treân thaønh yeáu toá ñoàng qui giöõa 6

phaân moân taäp ñoïc, taäp vieát, keå chuyeän, chính taû, luyeän töø & caâu, taäp laøm vaên.

Theo taùc giaû Nguyeãn Minh Thuyeát– Chuû bieân saùch TV lôùp 4, "Tích hôïp nghóa

laø toång hôïp trong moät ñôn vò, thaäm chí moät tieát hoïc hay moät baøi taäp nhieàu

maûng kieán thöùc vaø kó naêng lieân quan vôùi nhau nhaèm taêng cöôøng hieäu quaû giaùo

duïc vaø tieát kieäm thôøi gian hoïc taäp cho ngöôøi hoïc”. [66,tr.6]

Khaùi nieäm “tích hôïp” neâu treân khoâng phaûi do aùp ñaët chuû quan cuûa con

ngöôøi vaøo hieän thöïc khaùch quan vaø giaùo duïc; thöïc teá, tích hôïp laø qui luaät phaùt

trieån cuûa khoa hoïc, laø qui luaät caáu thaønh cuûa moïi hieän töôïng ñôøi soáng, trong ñoù coù taùc phaåm vaên hoïc vaø moân TV.

2.1.2. Muïc tieâu giaùo duïc cuûa moân TV

Hình thaønh vaø phaùt trieån caùc kyõ naêng söû duïng TV (nghe noùi ñoïc vieát) ñeå

HS hoïc taäp vaø giao tieáp trong caùc moâi tröôøng hoaït ñoäng.

Cung caáp nhöõng kieán thöùc ban ñaàu sô giaûn veà TV vaø nhöõng hieåu bieát veà

xaõ hoäi, töï nhieân, con ngöôøi, vaên hoùa, vaên hoïc cuûa Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi.

Boài döôõng tình yeâu TV vaø hình thaønh thoùi quen giöõ gìn söï trong saùng,

giaøu ñeïp cuûa TV, goùp phaàn hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam xaõ hoäi

chuû nghóa.

2.1.3. Quan ñieåm bieân soaïn saùch

Goàm coù caùc quan ñieåm:

Quan ñieåm giao tieáp

Quan ñieåm tích hôïp

Quan ñieåm tích cöïc hoaù hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa HS

Trong ñoù quan ñieåm tích hôïp theå hieän:

Tích hôïp veà toång hôïp moät ñôn vò hoïc, moät tieát hoïc hay moät baøi taäp goàm

nhieàu maûng kieán thöùc vaø kyõ naêng lieân quan vôùi nhau nhaèm taêng cöôøng hieäu

quaû giaùo duïc vaø tieát kieäm thôøi gian, ngöôøi hoïc. Trong TV lôùp 4 môùi quan ñieåm

tích hôïp ñöôïc theå hieän theo caùch tích hôïp theo chieàu ngang vaø chieàu doïc .

Tích hôïp theo chieàu ngang: Laø tích hôïp maûng kieán thöùc TV vôùi caùc maûng

kieán thöùc veà vaên hoïc, thieân nhieân, con ngöôøi, xaõ hoäi theo nguyeân taéc ñoàng

quy. Ñaây chính laø giaûi phaùp nhaèm ñaït muïc tieâu giaùo duïc ñeà ra: Cung caáp cho

HS nhöõng kieán thöùc cô baûn veà: TV, xaõ hoäi, töï nhieân vaø con ngöôøi, veà vaên hoaù,

vaên hoïc cuûa Vieät Nam vaø nöôùc ngoaøi. Theo quan ñieåm naøy, caùc phaân moân

(taäp ñoïc, keå chuyeän, chính taû, taäp vieát, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên) tröôùc ñaây

ít gaén boù vôùi nhau, nay ñöôïc taäp hôïp laïi xung quanh “truïc” ñieàu naøy theå hieän

ngay trong caùc chuû ñieåm, caùc nhieäm vuï cung caáp kieán thöùc vaø reøn luyeän kyõ

naêng cuõng gaén boù chaët cheõ vôùi nhau hôn tröôùc.

Ví duï: Trong tuaàn 25 (SGK- TV4 trang 76- 94 taäp 2) HS hoïc chuû ñieåm

“Nhöõng ngöôøi quaû caûm” (noùi veà nhöõng ngöôøi gan daï, duõng caûm) thì nhöõng baøi

taäp ñoïc cuõng noùi veà nhöõng ngöôøi gan daï duõng caûm (Khuaát phuïc teân cöôùp bieån;

Baøi thô veà tieåu ñoäi xe khoâng kính; Thaéng bieån; Ga-Vroát ngoaøi chieán luõy; Duø

sao traùi ñaát vaãn quay; Con seû) hoaëc thoâng qua noäi dung cuûa baøi noùi leân loøng

gan daï duõng caûm. Caùc baøi chính taû cuõng xoay quanh chuû ñieåm naøy; caùc baøi taäp

laøm vaên cuõng xoay quanh chuû ñieåm naøy; caùc baøi luyeän töø vaø caâu cuõng vaäy (6

baøi thì 3 baøi môû roäng voán töø thuoäc chuû ñeà “Nhöõng ngöôøi quaû caûm”, 3 baøi coøn

laïi cuõng noùi leân nhöõng nhaân vaät duõng caûm nhö: Hoaøng Dieäu, Nguyeãn Tri

Phöông, Leâ Lôïi). Veà phaân moân keå chuyeän, HS hoïc 1 tieát nghe vaø keå laïi

chuyeän “Nhöõng chuù beù khoâng cheát”, 2 tieát keå chuyeän “Ñaõ nghe, ñaõ ñoïc” keå

chuyeän “Ñaõ chöùng kieán hoaëc tham gia” caùc noäi dung noùi veà loøng duõng caûm.

Cuï theå: kieán thöùc vaø kó naêng cuûa lôùp treân bao haøm kieán thöùc vaø kó naêng

lôùp döôùi nhöng naâng cao vaø saâu hôn. Ñaây laø caùch cuûng coá nhaèm naâng cao kieán

thöùc, kó naêng cuûa HS, söï tích hôïp theo chieàu doïc theå hieän treân caùc maët.

Veà chuû ñieåm hoïc taäp:

Caùc chuû ñieåm hoïc taäp vaø baøi ñoïc gaàn guõi vôùi ñôøi soáng cuûa HS - SGK daãn

daét caùc em ñi daàn vaøo caùc lónh vöïc ñôøi soáng, qua ñoù taêng cöôøng voán töø, khaû

naêng dieãn ñaït ñoàng thôøi môû caùnh cöûa cho caùc em böôùc vaøo theá giôùi xung

quanh.

Lôùp 1 coù 3 chuû ñieåm: “Nhaø tröôøng, Ñaát nöôùc vaø thieân nhieân, Gia ñình”.

Leân lôùp 2, SGK ñaõ ñöôïc chia thaønh 8 chuû ñieåm, ñeán lôùp 4 caùc em ñöôïc hoïc 10

chuû ñieåm, caùc chuû ñieåm phaûn aùnh nhöõng phöông dieän khaùc nhau cuûa con

ngöôøi nhö: Loøng nhaân haäu, tính trung thöïc, tinh thaàn duõng caûm, loøng yeâu ñôøi,

naêng löïc, nghò löïc, öôùc mô, oùc thaåm myõ, nhöõng nieàm say meâ...

Veà kieán thöùc, kó naêng coù theå so saùnh giöõa lôùp 3 vaø lôùp 4.

Kieán thöùc caùc HS lôùp 3 ngoaøi oân laïi caùc kieåu caâu coøn hoïc veà so saùnh vaø

nhaân hoùa nhöng leân lôùp 4 caùc em ñaõ hoïc veà caùc thaønh phaàn cuûa caâu (chuû ngöõ,

vò ngöõ, traïng ngöõ, caâu caàu khieán...).

Kó naêng HS lôùp 3 ñöôïc daïy moät soá kó naêng giao tieáp caàn thieát nhö giôùi

thieäu hoaït ñoäng cuûa toå, cuûa lôùp, toå chöùc cuoäc hoïp, phaùt bieåu trong cuoäc hoïp,

laøm ñôn, ñieàn vaøo giaáy tôø in saün... Nhöng leân lôùp 4 HS ñöôïc hoïc theâm caùc kó

naêng mieâu taû vaø caùc baøi taäp cuõng ñöôïc naâng cao hôn.

2.2. BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC THEO HÖÔÙNG TÍCH HÔÏP

CAÙC MOÂN HOÏC ÔÛ TRÖÔØNG TIEÅU HOÏC

Boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp caùc moân hoïc ôû tröôøng

tieåu hoïc laø moät höôùng ñi môùi caàn phaûi phaùt huy moät caùch khoa hoïc vaø sö

phaïm. Chöông trình tieåu hoïc hieän nay coù caùc moân TV, myõ thuaät, aâm nhaïc, ñòa

lyù, lòch söû, ñaïo ñöùc, nhìn chung caùc moân hoïc naøy haàu heát ñöôïc xaây döïng treân

cô sôû phuø hôïp vôùi taâm lyù löùa tuoåi vaø khaû naêng tieáp nhaän cuûa HS. Chaúng haïn

caùc em ñöôïc laøm quen vôùi caùc moân myõ thuaät qua caùc maøu saéc, hình veõ con

vaät, ñôn giaûn vôùi möùc ñoä töø thaáp ñeán cao. Qua myõ thuaät caùc em seõ caûm nhaän

ñöôïc maøu saéc, caûnh ñeïp cuûa thieân nhieân. Ñaëc bieät, caùc böùc tranh, caùc hình aûnh

minh hoïa trong SGK, laø cô sôû goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc hình thaønh, phaùt

trieån tö duy saùng taïo vaø trí töôûng töôïng cuûa caùc em vaøo baøi hoïc. Chöông trình

TV tích hôïp vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc ñöôïc bieåu hieän roõ ôû moân aâm

nhaïc, qua aâm nhaïc caùc em ñöôïc laøm quen vôùi caùc baøi thô, caâu ca, lôøi haùt maø

baûn thaân noù ñaõ gaén boù vôùi caùc em töø khi coøn naèm treân chieác voõng ñu ñöa cuûa

baø, cuûa meï. Khi ñeán tröôøng ñöôïc hoïc caùc baøi haùt ôû caùc lôùp maãu giaùo, nhôø caùc

laøn ñieäu daân ca ñöôïc nghe ôû tuoåi aáu thô ñaõ giuùp caùc em tieáp thu caùc baøi hoïc

deã daøng hôn. Ñaây laø ñoäng löïc giuùp caùc em phaùt trieån khaû naêng tö duy, trí

töôûng töôïng phong phuù cuûa mình qua caùc baøi haùt ñöôïc hoïc ôû nhaø tröôøng tieåu

hoïc. Caùc baøi haùt naøy laø böôùc ñeäm ñeå caùc em hình thaønh vaø phaùt trieån khaû

naêng caûm nhaän vaên hoïc, vaø noù phaùt trieån nhieàu hôn khi caùc em tieáp xuùc caùc

baøi vaên, thô, caâu chuyeän ôû moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän. Töø nhöõng ñoäng löïc treân

caùc em coù ñöôïc loøng nhaân aùi, tình thöông yeâu beø baïn, giuùp ñôõ moïi ngöôøi xung

quanh, ñieàu naøy gaàn guõi vaø hoã trôï khoâng ít cho moân ñaïo ñöùc ñöôïc hoïc ôû

tröôøng tieåu hoïc. Chöông trình TV tieåu hoïc coù caùc caâu chuyeän, caùc baøi hoïc veà

caùc nhaân vaät lòch söû, ñaõ hoã trôï raát nhieàu cho moân lòch söû lôùp 4, 5. Vôùi moân taäp

ñoïc, caùc baøi hoïc veà caûnh ñeïp cuûa thieân nhieân, ñaát nöôùc con ngöôøi Vieät Nam,

ñöôïc caùc em tieáp thu vaø tieáp tuïc tìm hieåu ôû moân ñòa lyù lôùp 4, 5, nhôø vieäc tích

hôïp phaàn naøo giuùp caùc em hình dung ñöôïc phong caûnh laøng queâ, caûnh ñeïp, ñaát

nöôùc con ngöôøi Vieät Nam.

Boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp caùc moân hoïc ôû tieåu hoïc

laø böôùc ñi ñaàu tieân voâ cuøng quan troïng giuùp caùc em hình thaønh caûm quan vaø

caûm thuï caùc taùc phaåm vaên hoïc sau naøy deã daøng. Chuùng ta khoâng theå khoâng

nhaéc ñeán moái lieân heä gaén boù giöõa aâm nhaïc (tai nghe), myõ thuaät (maét thaáy), vaø

vaên baûn (ñoïc ñöôïc), ba moái lieân heä naøy laø moät truïc ñoái xöùng, xuyeân suoát ñöôïc

tích luõy theo caû chieàu doïc vaø chieàu ngang, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc khaúng ñònh ôû ñeà

taøi“Giaùo duïc thaåm myõ trong nhaø tröôøng phoå thoâng qua caùc moân ngheä thuaät”

(cuûa hai taùc giaû Laâm Vinh vaø Leâ Ngoïc Traø):

“Haùt- nhaïc, myõ thuaät, kyõ thuaät cuøng vôùi vaên chöông khoâng bao goàm toaøn

boä noäi dung myõ duïc nhöng ñoùng vai troø noøng coát thöïc hieän muïc tieâu myõ duïc.

Nhöõng moân “vaên hoaù” thieân veà giaùo duïc trí tueä, naâng cao hieåu bieát, nhöõng moân

ngheä thuaät thieân veà giaùo duïc tình caûm, naâng cao taâm hoàn. Qua nhaïc, muùa, veõ,

naën, theâu thuøa, ñan laùt, caùc em tieáp xuùc vôùi caùi ñeïp vôùi aâm thanh vaø maøu saéc

trong ngheä thuaät. Trong cuoäc soáng, trong thieân nhieân, reøn luyeän caûm xuùc vaø oùc

töôûng töôïng, reøn luyeän giaùc quan vaø söï tinh nhaïy, kheùo leùo ñeå ñi vaøo lao ñoäng

vaø giao tieáp xaõ hoäi. Khoâng phaûi aâm nhaïc vaø hoäi hoïa chæ coù vai troø myõ duïc,

giaùo duïc tình caûm, noù coøn goùp phaàn reøn luyeän trí löïc, boài döôõng trí thoâng

minh, saùng taïo, khoâng coù ranh giôùi tuyeät ñoái giöõa khoa hoïc vaø ngheä thuaät. Nhaø

baùc hoïc Anh-Xtans ñaõ coù laàn phaùt bieåu raèng: “Ñoâ Xtoi-Ep-Xki ñaõ ñem laïi cho

oâng nhieàu hieåu bieát hôn baát kyø moät nhaø khoa hoïc naøo”[78, tr.9].

Chöông trình tieåu hoïc hieän nay moân TV laø quan troïng nhaát vì noù chöùa

ñöïng caùc phaân moân taäp ñoïc, taäp laøm vaên, keå chuyeän vaø chính taû. Vì theá moân

TV noùi chung vaø caùc phaân moân taäp ñoïc, taäp laøm vaên, keå chuyeän vaø chính taû

noùi rieâng ñaõ coù söï lieân keát gaén boù vôùi nhau moät caùch höõu cô. Vieäc daïy caùc

moân hoïc naøy theo höôùng tích hôïp laø heát söùc hôïp lyù. Tuy nhieân, ñeå hình thaønh

vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc ôû caùc moân hoïc naøy. Ñaëc bieät,

laø moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän thì ngöôøi thaày caàn giaûng daïy vaø boài döôõng kieán

thöùc vaên hoïc cho HS, coøn HS laø chñ theå tieáp nhaän caûm thuï vaø caûm quan vaên

hoïc. Trong quaù trình tích luõy ôû lôùp, ôû tröôøng caùc em ñöôïc trao doài moät naêng

löïc veà vaên hoïc, tuy moãi ñoái töôïng coù theå tieáp nhaän vaø caûm thuï khaùc nhau.

Chöông trình TV hieän nay, töø lôùp 1 ñeán lôùp 4 chæ tính ba phaân moân: Taäp ñoïc,

keå chuyeän vaø luyeän töø vaø caâu HS coù dòp tieáp caän vôùi 516 baøi vaên, baøi thô (taäp

ñoïc: 281 baøi, keå chuyeän: 107 baøi, luyeän töø vaø caâu: 128 baøi).

Nhieàu baøi vaên, baøi thô ñeå laïi aán töôïng ñeïp veà tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc mang ñaäm chaát vaên nhö: “Tre Vieät Nam” (TV4 - T1), “Nhôù laïi buoåi ñaàu ñi hoïc” (TV3 - T1), "Hoa häc trß" (TV4- T2) (taäp ñoïc), “Lôøi öôùc döôùi traêng”

(TV4- T2),, “Söï tích hoà Ba Beå” (TV4- T1), "Nhμ b¸c häc vμ bμ cô" ( TV3- T2)

(keå chuyeän).

Ñaây laø caùc baøi thô, baøi vaên ñöôïc duøng ñeå daïy ñoïc, daïy keå cho HS tieåu

hoïc, nhöng ñoù cuõng chính laø nhöõng baøi hoïc ñöa caùc em ñeán gaàn vôùi vaên hoïc

hôn. Caùc phaân moân trong moân TV ôû tieåu hoïc nhö taäp ñoïc, hoïc thuoäc loøng, keå

chuyeän, taäp laøm vaên, khoâng nhöõng giuùp HS reøn luyeän caùc kó naêng cô baûn cuûa

hoaït ñoäng giao tieáp nhö: Nghe, ñoïc, noùi, vieát maø coøn reøn luyeän HS khaû naêng

“bieát ñoïc” caùc loaïi vaên baûn, ñaëc bieät laø vaên baûn ngheä thuaät. Coù ñöôïc khaû

naêng “bieát ñoïc” caùc em seõ töï mình tìm thaáy lôïi ích cuûa vieäc ñoïc ñeå môû roäng

hieåu bieát, töï naâng cao taàm nhìn vaø taàm suy nghó. Trong giôø taäp ñoïc, neáu HS

ñoïc vaên, thô toát thì ñoù laø dòp ñeå caùc em nhaäp vai vôùi taùc phaåm, ñeå ñaït ñeán söï

“hoøa mình” caûm xuùc. Hoïc TV baét ñaàu töø vaên hoùa laø höôùng ñi ñuùng, qua vaên

hãa taïo ñieàu kieän ñeå caùc em ñöôïc tieáp xuùc vôùi vaên hoïc, ngheä thuaät vaø bieát

caûm thuï caùi hay, caùi ñeïp cuûa ngoân töø ngheä thuaät, vôùi nhöõng aâm thanh, giai

ñieäu, töø ngöõ ñaày maøu saéc, giaøu hình aûnh. Tích hôïp daïy moân TV ôû tröôøng tieåu

hoïc laøm cho cuoäc soáng cuûa HS theâm phong phuù vaø coù khaû naêng höùng thuù ñoái

vôùi vaên hoïc khi noù lay ñoäng ñeán nhöõng nôi thaàm kính nhaát cuûa traùi tim treû thô.

Tích hôïp trong giôø daïy moân TV ôû tröôøng tieåu hoïc laø höôùng ñi môùi, vì chuùng ta

bieát muïc ñích cuoái cuøng cuûa moân TV ôû tieåu hoïc laø hình thaønh nhaân caùch vaø

phaåm chaát cho HS, höôùng ñeán caùi ñeïp, caùi chaân, thieän, myõ. Töø caùc caâu

chuyeän, cho ñeán töøng baøi häc trong SGK gióp HS c¶m nhËn vÏ ®Ñp cuûa vaên hoïc

vôùi bao ñieàu môùi laï. Chaúng haïn nhö reøn HS chöõ vieát, vieát ñuùng, vieát ñeïp, ñeán

caûm nhaän baøi thô, baøi vaên qua ñoïc dieãn caûm hay keå nhöõng caâu chuyeän giaøu

caûm xuùc. Ñaây laø cô sôû ñeå hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch HS tieåu hoïc

höôùng caùc em ñeán caùi myõ caûm cuûa cuoäc soáng qua taùc phaåm vaên hoïc.

Ñeå coù cô sôû cho vieäc thöïc hieän ñeà taøi theo höôùng tích hôïp caùc moân hoïc

nhaèm boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Ñoàng thôøi tìm ra nhöõng nguyeân

nhaân gaây caûn trôû cho HS trong vieäc hình thaønh caûm quan vaên hoïc, cuõng nhö

tìm caùc bieän phaùp thaùo gôõ. Chuùng ta phaûi coù caùch laøm mang tính khoa hoïc vaø

thöïc tieãn, vì vaäy chuùng toâi ñaõ choïn phöông phaùp khaûo saùt ñeå coù nhöõng soá lieäu

maø ñeà taøi quan taâm.

2.2.1. KHAÛO SAÙT

2.2.1.1. Muïc ñích khaûo saùt tìm hieåu nhu caàu, höùng thuù hoïc vaên ôû HS

tieåu hoïc qua caùc noäi dung sau:

- Nhu caàu, khaû naêng caûm quan vaên hoïc cho HS qua phaân moân taäp ñoïc vaø

keå chuyeän;

- Khaû naêng tích hôïp cuûa GV trong baøi daïy taäp ñoïc ôû lôùp 4 tieåu hoïc;

- Khaû naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS ôû lôùp 4 tieåu hoïc;

- Phöông phaùp tích hôïp cho GV trong daïy baøi taäp ñoïc cuï theå ôû lôùp 4 tieåu

hoïc;

Keát quaû khaûo saùt laø cô sôû ñeå khaúng ñònh khaû naêng caûm quan, caûm nhaän

vaên hoïc ôû HS tieåu hoïc. Qua ñoù caàn taêng cöôøng daïy vaên ôû tieåu hoïc vaø taàm

quan troïng cuûa vieäc cho treû em tieáp xuùc vôùi vaên hoïc töø sôùm, löïa choïn caùch

thích hôïp ñeå ñònh höôùng, boài döôõng caûm quan, caûm thuï vaên hoïc.

Cuï theå laø:

- Khaûo saùt veà vieäc vaän duïng nguyeân taéc vaø phöông phaùp tích hôïp cuûa

GV tieåu hoïc trong moân TV .

- Khaûo saùt veà khaû naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp

tích hôïp cuûa GV tieåu hoïc ôû Bình Phöôùc qua vaên baûn taäp ñoïc.

- Töø ñoù, ñeà xuaát phöông höôùng, bieän phaùp caûi tieán caùch daïy hoïc sao cho

vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc coù hieäu quaû hôn.

2.1.1.2. Ñoái töôïng ñòa baøn vaø thôøi gian khaûo saùt

Chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt 70 GV daïy lôùp 4 taïi caùc tröôøng tieåu hoïc

treân ñòa baøn thò xaõ Ñoàng Xoaøi vaø caùc huyeän cuûa tænh Bình Phöôùc. Thôøi gian

tieán haønh töø thaùng 10/2005 ñeán thaùng 3/2006.

Cuï theå laø:

- Khaûo saùt ñieàu tra vaø tieán haønh thöïc nghieäm ôû GV vaø HS ôû caùc tröôøng

tieåu hoïc sau:

1/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Bình (TX Ñoàng Xoaøi)

2/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Ñoàng (TX Ñoàng Xoaøi)

3/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù (TX Ñoàng Xoaøi)

- Khaûo saùt vaø ñieàu tra ôû GV vaø HS ôû caùc tröôøng tieåu hoïc sau:

1/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Xuaân A (TX Ñoàng Xoaøi)

2/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Xuaân B (TX Ñoàng Xoaøi)

3/ Tröôøng tieåu hoïcTaân Xuaân C (TX Ñoàng Xoaøi)

4/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Thaønh A (TX Ñoàng Xoaøi)

5/ Tröôøng tieåu hoïc Taân Thaønh B (TX Ñoàng Xoaøi)

6/ Tröôøng tieåu hoïc Tieán Höng (TX Ñoàng Xoaøi)

7/ Tröôøng tieåu hoïc Ñöùc Haïnh B (Phöôùc Long)

8/ Tröôøng tieåu hoïc Loäc Höng (Loäc Ninh)

9/ Tröôøng tieåu hoïc Thanh An (Bình Long)

10/ Tröôøng tieåu hoïc An Loäc (Bình Long)

11/ Tröôøng tieåu hoïc Loäc Quang (Loäc Ninh)

Vôùi moãi GV chuùng toâi phaùt 6 phieáu khaûo saùt vôùi noäi dung sau:

+ Phieáu 1: Ñieàu tra GV (M1) (Phuï luïc 4)

+ Phieáu 2: Ñieàu tra GV (M2) (Phuï luïc 5)

+ Phieáu 3: Khaûo saùt GV tieåu hoïc veà phöông phaùp tích hôïp (Phieáu 1)-

(Phuï luïc 6).

+ Phieáu 4: Khaûo saùt GV tieåu hoïc veà kyõ naêng boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho HS lôùp 4 qua moân taäp ñoïc (phieáu 2)- (phuï luïc 7).

+ Phieáu 5: Khaûo saùt vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cuûa GV cho HS

lôùp 4 tieåu hoïc (phieáu soá 1) (phô lôc 8).

+ Phieáu 6: Khaûo saùt vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc

noùi chung (phieáu soá 2) (phô lôc 9).

Vôùi moãi HS chuùng toâi phaùt 2 phieáu khaûo saùt vôùi noäi dung sau:

+ Phieáu 7: Quan saùt HS (M3) (phuï luïc 10).

+ Phieáu 8: Phoûng vaán HS (M5) (phuï luïc 11)

Cuøng vôùi hình thöùc khaûo saùt baèng phieáu traéc nghieäm treân caùc ñoái töôïng laø

GV, HS lôùp 4. Taùc giaû ñeà taøi coøn thöïc hieän tröng caàu yù kieán caùc thaày coâ laø caùn

boä cuûa phoøng giaùo duïc tieåu hoïc (SGD & ÑT) cuõng nhö moäït soá thaày coâ laø hieäu

tröôûng, hieäu phoù chuyeân moân, GV coù kinh nghieäm daïy lôùp 4 nhieàu naêm ôû tieåu

hoïc.

Hoaït ñoäng khaûo saùt thöïc teá neâu treân dieãn ra trong voøng 6 thaùng, töø ñaàu

thaùng 10 naêm 2005 ñeán thaùng 3 naêm 2006. Khi caùc tröôøng tieåu hoïc trong tænh

ñaõ daïy chöông trình TV4 theo SGK môùi naêm ñaàu tieân vaø trieån khai ñaïi traø.

Thoâng qua caùc phöông phaùp vaán ñaùp, ñaøm thoaïi tröïc tieáp, söu taàm taøi lieäu, gaëp

gôõ trao ñoåi, döï hoïïp toå chuyeân moân, ruùt kinh nghieäm döï giôø, toå chöùc caùc hoaït

ñoäng ngoaïi khoaù vôùi mong muoán caùc soá lieäu khaûo saùt trong thöïc teá mang tính

khaùch quan. Ñieàu ñaùng möøng laø trong khi toå chöùc hoaït ñoäng, ñieàu tra khaûo saùt

thöïc teá, thöïc nghieäm ñeà taøi ñöôïc thöïc hieän trong thôøi ñieåm khaù thuaän lôïi; caùc

tröôøng vaø ngaønh GD&ÑT tænh. Ñaëc bieät, laø khoái giaùo duïc tieåu hoïc ñang boài

döôõng vaø khaûo saùt ñöa ra chuaån ngheà nghieäp GV tieåu hoïc cuûa döï aùn phaùt trieån

GV tieåu hoïc 10 tænh thaønh treân caû nöôùc, trong ñoù coù tænh Bình Phöôùc.

2.2.1.3. Keát quaû khaûo saùt

Keát quaû khaûo saùt veà vieäc GV söû duïng phöông phaùp tích hôïp, trong vieäc

boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS qua giaûng daïy TV. Keát quaû ruùt ra töø 70

GV ñang daïy lôùp 4 ôû caùc tröôøng tieåu hoïc, ñöôïc theå hieän qua baûng 2.1 nhö sau: B¶ng 2.1: (M3) Kh¶o s¸t vÒ ph−¬ng ph¸p tÝch hîp

Caâu

Noäi dung khaûo saùt

YÙ kieán traû lôøi

SOÁ YÙ KIEÁN

Thaày (coâ) coù ñöôïc tieáp caän vôùi

Coù

1

lyù thuyeát “tích hôïp” qua caùc ñôït

Khoâng

taäp huaán thay saùch TV ôû tieåu

hoïc?

Toå chuyeân moân cuûa Thaày (Coâ)

Coù

2

coù toå chöùc trao ñoåi theâm veà

Khoâng

phöông phaùp tích hôïp

ÔÛ toå chuyeân moân cuûa Thaày

Coù

3

(Coâ) phöông phaùp tích hôïp ñöôïc

khoâng

xaùc ñònh coù phaûi laø moät tieâu chí

ñaùnh giaù tieát daïy khoâng?

Thaày (coâ) hieåu veà lyù thuyeát

Hieåu saâu ñaày ñuû chaéc

4

phöông phaùp tích hôïp ôû möùc ñoä

chaén

naøo?

Hieåu chöa ñaày ñuû

khoâng chaéc chaén

Khoâng hieåu

Khaùi nieäm tích hôïp neân ñöôïc

Phöông höôùng giaùo

5

hieåu laø khaùi nieäm thuoäc veà:

duïc

Phöông phaùp daïy hoïc

Quan nieäm daïy hoïc

Noäi dung daïy hoïc

Taát caû caùc phöông aùn

treân

Ñeå daïy moân TV lôùp 4 theo

Nhaän bieát phaùt hieän

6

“phöông phaùp tích hôïp”, Ngöôøi

kieán thöùc ñoàng quy 6

GV caàn reøn luyeän kyõ naêng naøo?

moân: Taäp ñoïc, keå

chuyeän,

chính

taû,

luyeän töø vaø caâu, taäp

laøm vaên

Phaùt hieän löôïng kieán

thöùc ñoàng quy giöõa

taùc phaåm vaên hoïc vaø

kieán thöùc caùc phaân

moân lieân ñôùi

Soaïn caâu hoûi baøi taäp

tích hôïp

Höôùng daãn HS hoïc taäp

theo phöông phaùp tích

hôïp

Caû 5 kyõ naêng treân

Thuaät ngöõ phöông phaùp “tích

Söï keáp hôïp ñoàng quy

7

hôïp” trong daïy TV neân ñöôïc

giöõa 6 phaân moân: Taäp

hieåu laø:

ñoïc,

taäp vieát, keå

chuyeän,

chính

taû,

luyeän töø vaø caâu, taäp

laøm vaên.

Söï phoái keát hôïp caùc tri

thöùc thuoäc 6 moân hoïc

coù nhöõng ñieåm töông

ñoàng vaø moät lónh vöïc

chung.

Caùch thöùc phoái hôïp vaø

khai thaùc caùc tri thöùc,

kyõ naêng cuûa caùc phaân

moân khaùc vaøo phaân

moân ñang daïy nhaèm

naâng cao hieäu quaû giôø

daïy TV .

Keát quaû khaûo saùt ôû baûng 2.1 cho ta thaáy coù 68 GV ñöôïc tieáp caän vôùi lyù

thuyeát “tích hôïp” trong soá 70 ngöôøi ñöôïc hoûi qua caùc ñôït taäp huaán, coù 63 GV

ñöôïc “toå chöùc trao ñoåi theâm veà phöông phaùp tích hôïp”, coù 66 GV cho raèng:

“Phöông phaùp tích hôïp” laø tieâu chí ñaùnh giaù tieát daïy ñöôïc aùp duïng ôû tröôøng

tieåu hoïc hieän nay. Ñaây laø cô sôû heát söùc thuaän lôïi ñeå vaän duïng vieäc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc cho HS theo phöông phaùp tích hôïp. Tuy nhieân, cuõng thaáy

moät soá khoù khaên nhö coù 36 GV cho raèng “chöa hieåu ñaày ñuû, khoâng chaéc chaén

veà phöông phaùp tích hôïp”.

GV Lyù Thò Sao (daïy lôùp 4A tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù) cho raèng: “Ñeå daïy

HS ñuùng theo tinh thaàn tích hôïp thì phaûi coù söï ñaàu tö raát nhieàu ôû phía ngöôøi

GV, cuõng nhö phaûi naém moät caùch chaén chaén veà lyù thuyeát tích hôïp thì môùi aùp

duïng hieäu quaû trong giôø daïy”.

Ngoaøi ra, qua baûng thoáng keâ chuùng ta cuõng thaáy coù 53 GV ñöôïc hoûi cho

raèng khaùi nieäm “tích hôïp" ñöôïc hieåu laø: phöông höôùng giaùo duïc, phöông phaùp

daïy hoïc, quan nieäm daïy hoïc, noäi dung daïy hoïc. Ñeå daïy moân TV4 theo phöông

phaùp tích hôïp ngöôøi GV caàn phaûi naém ñöôïc 5 kyõ naêng nhö: Nhaän bieát, phaùt

hieän kieán thöùc ñoàng quy 6 phaân moân: taäp ñoïc, chính taû, keå chuyeän, luyeän töø vaø

caâu, taäp laøm vaên, phaùt hieän löôïng kieán thöùc ñoàng quy giöõa taùc phaåm vaên hoïc

vaø caùc phaân moân lieân ñôùi. Loaïi caâu hoûi baøi taäp “tích hôïp”, höôùng daãn HS hoïc

taäp theo phöông phaùp “tích hôïp” ôû caùc caâu hoûi naøy coù 50 GV traû lôøi laø “5 kyõ

naêng treân”. Veà thuaät ngöõ “Phöông phaùp tích hôïp” trong daïy TV coù 41 ngöôøi

cho raèng “caùch thöùc phoái hôïp vaø khai thaùc caùc tri thöùc, kyõ naêng cuûa phaân moân

khaùc vaøo phaân moân ñang daïy nhaèm naâng cao giôø daïy TV ”.

Qua keát quaû khaûo saùt chuùng ta thaáy moät ñieàu khaù thuaän lôïi ña soá GV ñaõ

naém ñöôïc phöông phaùp tích hôïp trong giôø daïy moân TV. Ñaây laø cô sôû quan

troïng ñeå trieån khai boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp ôû tieåu

hoïc maø ñeà taøi quan taâm.

Theo GV Leâ Thò Ñaøo (daïy lôùp 4/1 tröôøng tieåu hoïc Taân Ñoàng) thì: “Neáu

naém chaéc ñöôïc caùc nguyeân taéc tích hôïp, vieäc daïy hoïc moân TV seõ heát söùc thuaän

lôïi vì SGK hieän nay ñaõ ñöôïc soaïn theo chuû ñieåm vaø döïa vaøo ñaëc ñieåm tích

hôïp”.

Maëc duø GV ñaõ naém ñöôïc phöông phaùp tích hôïp vaø phöông phaùp naøy ñang

ñöôïc trieån khai ôû caùc tröôøng tieåu hoïc nhöng ñeå thöïc hieän phöông phaùp naøy

moät caùch hieäu quaû caàn coù söï quan taâm cuûa nhieàu phía, trong ñoù coù caùc nhaø

bieân soaïn SGK.

2.2.2. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp qua moân chính tả

Theo taùc giaû Hoaøng Vaên Thuïy- Ñoã Xuaân Thaûo trong cuoán "Daïy hoïc

chính taû ôû tieåu hoïc" thì daïy hoïc chính taû ôû tieåu hoïc có chức năng yêu cầu riêng

của nó:

“Chính taû lμ moät trong nhöõng phaân moân TV ôû tieåu hoïc, theo ñònh nghóa

trong moät soá töø ñieån, chính taû laø vieát ñuùng, hôïp chuaån vaø nhöõng quy taéc veà

caùch vieát chuyeån töø lôøi sang daïng thöùc viÕt. Phaân moân chính taû daïy cho HS tri

thöùc vaø kó naêng chính taû, phaùt trieån naêng löïc söû duïng ngoân ngöõ, ôû daïng thöùc

vieát vaø hoaït ñoäng giao tieáp. Neáu taäp vieát daïy HS bieát vieát, töùc laø hoaït ñoäng taïo

ra chöõ, thì chính taû laø caùch toå chöùc, keát hôïp caùc chöõ ñuùng quy öôùc cuûa xaõ hoäi

ñeå laøm thaønh chaát lieäu hieän thöïc hoùa ngoân ngöõ” [64,tr.5]

Treû em ñeán tuoåi hoïc, thöôøng baét ñaàu quaù trình hoïc taäp baèng vieäc hoïc

ch÷. ÔÛ giai ñoaïn ñaàu tieân (tieåu hoïc) treû tieáp tuïc ñöôïc hoaøn thieän naêng löïc noùi

tieáng meï ñeû. Treû em bieát chöõ môùi coù phöông tieän ñeå hoïc TV vaø caùc moân khoa

hoïc töï nhieân vaø xaõ hoäi. Treû khoâng bieát chöõ, khoâng coù ñieàu kieän tieáp xuùc ngoân

ngöõ vaên hoïc, khoâng theå tieáp thu kieán thöùc vaên hoùa, khoa hoïc moät caùch bình

thöôøng ñöôïc. Bieát chöõ laø bieát phaân bieät hình neùt caùc kí hieäu (chöõ vieát), bieát

duøng chöõ ghi lôøi noùi, bieát ñoïc vaø hieåu ñöôïc yù nghóa chöõ vieát. Muoán ñoïc thoâng

vieát thaïo, treû em phaûi ñöôïc hoïc chính taû, vì chính taû coù vò trí quan troïng trong

giai ñoaïn hoïc taäp ñaàu tieân cuûa treû em. Moân chính taû cung caáp cho treû em

nhöõng quy taéc söû duïng heä thoáng ch÷ vieát, laøm cho treû em naém vöõng caùc quy

taéc ñoù vaø hình thμnh kó naêng vieát ®oïc vaø hieåu chöõ vieát, thoâng thaïo TV, xaùc

ñònh nhieäm vuï vaø muïc tieâu cuûa vieäc daïy TV ôû tieåu hoïc. Có thể qua phân môn

này hình thaønh vaø båi döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tiÓu häc, v× noù cung

caáp cho HS nhöõng hieåu bieát veà caùch söû duïng TV nhö moät coâng cuï giao tieáp

phaùt trieån tö duy ñoàng thôøi khaéc saâu hôn vaøo taâm trí caùc em caùi hay caùi ñeïp

cuûa ngoân töø, cuûa hình aûnh, nhòp ñieäu, cuûa cuoäc soáng con ngöôøi. Theo muïc tieâu

naøy, HS ñöôïc reøn luyeän caùc kó naêng noùi, vieát, nghe, ñoïc ñeå söû duïng coù hieäu

quaû TV trong hoïc taäp vaø ñôøi soáng. Qua chính taû HS bieát söû duïng TV vaøo hoaït

ñoäng trao ñoåi, tieáp nhaän vaø suy nghó, dieãn ñaït, goùp phaàn hình thaønh vaø phaùt

trieån nhaân caùch trong cuoäc soáng vaø trong xaõ hoäi.

Chính söï lieân heä cuûa moân chính taû vôùi caùc moân hoïc khaùc trong heä thoáng

TV hieän nay, vieäc båi döôõng vaø daïy, hoïc chính taû theo höôùng caûm quan vaên

hoïc baèng hình thöùc tích hôïp vôùi caùc moân taäp ñoïc, taäp vieát, keå chuyeän, taäp laøm

vaên laø vieäc laøm caàn thieát. Nhieäm vuï moân chính taû ñaõ neâu roõ phaûi phoái hôïp vôùi

taäp vieát, tieáp tuïc cuûng coá vaø hoaøn thieän tri thöùc cô baûn veà heä thoáng chöõ vieát vaø

heä thoáng ngöõ aâm TV, reøn luyeän thuaàn thuïc kó naêng vieát, ñoïc, hieåu chöõ vieát

TV. Trang bò cho HS moät coâng cuï quan troïng ñeå hoïc taäp vaø giao tieáp (ghi

cheùp,vieát, ñoïc vaø hieåu baøi hoïc, baøi laøm). Vieäc tích hôïp moân chính taû vôùi caùc

moân: taäp ñoïc, keå chuyeän, taäp laøm vaên ñöôïc theå hieän qua chöông trình tieåu hoïc

hieän nay theo chuû ñieåm.

Ví duï ôû chuû ñieåm “Baûo Veä Toå Quoác” (SGK TV3 -T2), caùc em ñöôïc hoïc

baøi “ÔÛ laïi vôùi chieán khu” thì moân chính taû cuõng yeâu caàu vieát moät ñoaïn trong

baøi: “ÔÛ laïi vôùi chieán khu”. Tích hôïp moân chính taû vôùi caùc moân taäp ñoïc, keå

chuyeän, taäp laøm vaên ñöôïc theå hieän roõ qua chöông trình tieåu hoïc hieän nay laø

döïa vaøo chuû ñieåm, daïy theo chuû ñieåm.

Vôùi nhieäm vuï phaùt trieån ngoân ngöõ vaø phaùt trieån tö duy khoa hoïc cho HS,

chính taû coù quan heä vôùi chính aâm, taäp vieát vaø taäp ñoïc, töø ngöõ vaø ng÷ phaùp vaø

caû taäp laøm vaên. Töø vieäc daïy chính taû ngöôøi thÇy coù theå goùp phaàn boài döôõng

nhöõng tình caûm vaø phaåm chaát toát ñeïp cho HS. Vieäc söû duïng ngoân ngöõ chính

xaùc trong phaùt aâm, caùch leân gioïng, xuoáng gioïng trong khi ñoïc baøi vaên, caùch

trình baøy chính xaùc caùc töø ngöõ duøng trong caâu vaên, ñoaïn vaên, caùch ngöøng nghó,

chaám, phaåy, daáu hoûi, daáu ngaõ, daáu chaám than moät caùch chính xaùc. Qua ñoù,

hình thaønh HS yù thöùc baøi laøm chính taû, höôùng caùc em ñeán vôùi vaên hoïc qua

chính taû, cuõng laø caùch laøm caàn thieát vaø quan troïng trong nhaø tröôøng tieåu hoïc

hieän nay. Chính ñieàu ñoù, caùc vaên baûn ñöôïc choïn vieát chính taû trong SGK hieän

nay ñeàu coù chaát vaên, ví duÏ: “Tre Vieät Nam” (TV4- T1), “Queâ höông” (TV3-

T2), “Hoa hoïc troø” (TV4- T2)

2.2.3. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp qua m«n taäp

vieát

Nhö chuùng ta ñieàu bieát moân taäp vieát coù vò trí heát söùc quan troïng trong

chöông trình tieåu hoïc. Ñaây laø moät trong nhöõng phaân moân chính daønh cho HS ôû

caùc lôùp ñaàu caáp 1,2,3. Ñeå HS laøm quen vôùi caùc chöõ caùi ñaàu tieân töø nhöõng ngaøy

ñaàu ñi hoïc, ngöôøi thaày phaûi reøn cho HS caùch vieát ñuùng vaø hôïp lí, trong ñoù coù

caùch vieát hoa, caùc chöõ caùi ñaàu caâu, daáu chaám than, daáu hoûi, daáu ngaõ. Moân taäp

vieát khoâng nhöõng coù quan heä maät thieát vôùi chaát löôïng hoïc taäp caùc moân hoïc

khaùc maø coøn goùp phÇn reøn luyeän moät trong nhöõng kó naêng haøng ñaàu cuûa vieäc

hoïc TV trong nhaø tröôøng tieåu hoïc, ñoù laø kó naêng vieát chöõ. Neáu chöõ vieát ñuùng

maãu, roõ raøng, toùc ñoä nhanh thì HS coù ñieàu kieän ghi cheùp baøi hoïc toát hôn, nhôø

vaäy keát quaû hoïc taäp seõ cao hôn. Ngöôïc laïi vieát xaáu, toác ñoä chaäm seõ aûnh höôûng

khoâng nhoû ñeán keát quaû hoïc taäp. Moái lieân heä giöõa hoïc vaàn (chuû yeáu ë lôùp 1),

taäp ñoïc caùc lôùp 2,3,4,5, taäp vieát goùp phaàn giuùp caùc em reøn naêng löïc ñoïc thoâng

vieát thaïo, laøm chuû ñöôïc kieán thöùc veà TV cuõng nhö vaên hoïc maø caùc em ñöôïc

hoïc. Chính vì theá,töø caùch naém ñöôïc quy luaät cô baûn cuûa caùc chöõ caùi TV qua

taäp vieát, caùc em seõ vieát ñuùng töøng chöõ, töøng caâu, töøng ñoaïn trong moân chính

taû. Töông töï moân taäp ñoïc thoâng qua taäp vieát cuõng giuùp caùc em ñoïc ñuùng, ñoïc

ñuû töøng chöõ, töøng caâu, töøng ñoaïn. Qua ñoù caùc em seõ lieân heä vaø naém ñöôïc caùch

keå, cuõng nhö noäi dung caàn dieãn ñaït cuûa moät caâu chuyeän ñeå hoïc toát moân keå

chuyeän. Cuoái cuøng laø treân cô sôû keát hôïp caùc phaân moân naøy seõ hình thaønh ôû

caùc em tình yeâu TV, tieáng meï ñeû vaø vaên hoïc. Ñieàu naøy giuùp caùc em coù cô sôû

laøm toát moät baøi taäp laøm vaên hay moät baøi vaên nghò luaän ôû caùc lôùp sau naøy. Töø

nhöõng cô sôû böôùc ñaàu naøy ñaõ hình thaønh ôû caùc em moät tình yeâu vaên hoïc vaø

qua vaên hoïc seõ giuùp caùc em coù nhöõng caûm xuùc ñeå ñi ñeán yeâu thích caùc taùc

phaåm vaên thô ngaøy caøng nhiÒu hôn. Ñaây chính laø cô sôû ñeå båi döôõng caûm quan

vaên hoïc cho treû em, töø nhöõng chöõ vieát ñaàu tieân caùc em coù theå quen daàn vôùi

haøng loaït caùc töø ngöõ sau naøy, thaäm chí caû caâu, ñoaïn vaên, baøi vaên daøi. Chính vì

theá, vieäc tích hôïp moân taäp vieát vôùi caùc moân trong TV ôû chöông trình tieåu hoïc

laø heát söùc hôïp lí.

Vì coù tích hôïp vôùi caùc moân hoïc khaùc, vieäc tieáp thu cuûa HS seõ ñöôïc deã

daøng hôn. Ch¼ng haïn nhö trong baøi taäp vieát lôùp 3 coù yeâu caàu HS vieát moät ñoaïn

vaên, thì moân taäp ñoïc caùc em cuõng ñöôïc hoïc ñoaïn ñaõ vieát ñoù, Töông töï nhö

vaäy, trong moân chính taû caùc em cuõng ®öôïc hoïc vaø vieát ®oaïn thô, vaên maø moân

taäp vieát caùc em ñaõ hoïc qua. Ngoaøi ra, viÖc tích hôïp caùc moân taäp ñoïc, taäp vieát,

chính taû, keå chuyeän, taäp laøm vaên seõ ñöôïc ñan xen lieân tuïc töø lôùp 1 ñeán lôùp 5.

Ñaëc bieät, ôû m«n chính taû, nhôø hoïc toát taäp vieát caùc em ñaõ reøn ñöôïc chöõ vieát cuûa

mình ñeïp hôn, bieát vieát hoa ñuùng caùch vaø quan troïng hôn laø bieát caùch trình baøy

moät caâu, moät ñoaïn, moät baøi hoaøn chænh. Töø caùch trình baøy vaø tieáp thu baøi hoïc

cuûa mình ngay lôùp 1, caùc em ñaõ tích luõy ñöôïc phaàn naøo kieán thöùc cuõng nhö

caùch vieát ñuùng, vieát ñuû, vieát ñeïp vaø ñi ñeán trình baøy moät ñoaïn vaên, moät baøi

vaên hoaøn chænh theo yeâu caàu cuûa moân taäp laøm vaên ôû caùc lôùp 2,3,4,5. Ví duï nhö

SGK TV3- T2 coù chuû ñieåm: “Baàu Trôøi Vaø Maët Ñaát” noùi veà thieân nhieân thì

moân taäp vieát caùc em vieát hai caâu thô:

“Thaùp Möôøi ñeïp nhaát boâng sen,

Vieät Nam ñeïp nhaát coù teân Baùc Hoà”.

Hai caâu thô tuy ngaén, nhöng phaàn naøo cuõng gaén vôùi chuû ñieåm laø thieân nhieân vaø con ngöôøi, qua ñoù giuùp HS coù moät caûm nhaän

chung trong vieäc tích hôïp giöõa taäp ñoïc vaø taäp vieát theo chuû ñieåm. Seõ

thieáu soùt neáu nhö chuùng ta khoâng ñeà caäp ñeán vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho HS qua moân taäp vieát. Vì ñaây laø moät moân hoïc baét buoäc neân HS naøo

traûi qua giai ñoaïn tieåu hoïc cuõng phaûi ñöôïc hoïc moät caùch cô baûn. Nhê söï reøn

luyeän cuûa GV cho HS coù yù thöùc ñoái vôùi chöõ vieát cuûa mình laø vieát ñuùng vaø vieát

ñeïp. Qua ®où seõ daàn hình thaønh ôû caùc em moät thoùi quen vieát caån thaän, chính

xaùc vaø bieát caùch trình baøy moät caâu, moät ®oaïn thô, vaên ñeïp vaø ñuùng, giaøu tính

thaåm mó. Töø ñoù,, hình thaønh ôû caùc em ãc thaåm mó, yù thöùc caån thaän veà caùch

trình baøy chöõ vieát, baøi laøm cuûa moãi caù nhaân. Vieäc reøn cho caùc em moät yù thöùc

vaø caùch trình baøy theå hieän baøi laøm ñeïp, chính laø tieàn ñeà cô baûn ñeå båi döôõng

caûm quan vaên hoïc, taïo cho caùc em moät tình yeâu moân TV vaø vaên hoïc. Ñieàu

naøy seõ giuùp cho HS phaùt huy toái ña vieäc hoïc taäp vaø reøn luyeän moân TV noùi

chung vaø moân vaên noùi rieâng.

2.2.4 Boài döôõng quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp qua taäp laøm vaên

Hoïc toát moân TV laø moät yeâu caàu cô baûn, ñieàu naøy ai cuõng bieát trong ñoù

vieäc sö duïng TV troâi chaûy dieãn ñaït yù moät caùch ñaày ñuû vaø troïn veïn laø heàt söùc

caàn thieát. Phaân moân taäp laøm vaên ñöôïc xem nhö laø boä moân toång hôïp caùc phaân

moân (taäp vieát, taäp ñoïc, chính taû, keå chuyeän). Neân vieäc daïy taäp laøm vaên theo

höôùng tích hôïp ôû tieåu hoïc laø ñoøi hoûi thieát thöïc. Ta bieát raèng khi söû duïng TV,

HS caàn ñöôïc luyeän taäp thaønh thaïo treân hai phöông dieän; hieåu vaø tieáp nhaän

ñuùng, ñaày ñuû, chính xaùc nhöõng gì caàn noùi ra, vieát ra. Moät lôøi noùi, moät caâu vaên

khi chuyeån ñeán ngöôøi ñoïc hay ngöôøi nghe ñeàu chöùa ñöïng noäi dung yù nghóa

hoaëc thoâng tin caàn thieát. Ngöôøi nghe hay ngöôøi ñoïc muoán giao tieáp ñöôïc phaûi

hieåu ñuùng vaø ñuû caùc yù nghóa veà thoâng tin ñoù. Chính vì theá, veà phöông dieän

ngoân ngöõ phaûi caàn dieãn ñaït moät caùch chính xaùc vaø ñaày ñuû nhöõng gì caàn noùi ra,

vieát ra. Nhöng muoán HS hoïc toát moân taäp laøm vaên, ngöôøi thaày caàn ph¶i daïy cho

HS hoïc toát vaø ñaày ñuû caùc moân chính taû, taäp vieát, taäp ñoïc, keå chuyeän. Vì caùc

phaân moân naøy hoå trôï cho caùc em raát nhieàu trong caùch tö duy, ñaët caâu, dieãn ñaït

noäi dung caâu chuyeän caàn keå, hoaëc caùch trình baøy moät baøi laøm hoaøn chænh theo

yeâu caàu. Vieäc tích hôïp caùc moân hoïc vôùi nhau coøn theå hieän söï loàng gheùp vôùi

nhau trong chöông trình töø líp 1 ñaàu caáp cho ñeán lôùp 5 cuoái caáp.

Ví duï: SGK TV4 coù caùc chuû ñieåm “Treân ñoâi caùch öôùc mô” thì caùc yeâu

caàu cuûa moân TV seõ coù noäi dung veà öôùc mô cuûa con ngöôøi trong cuoäc soáng.

Ñaëc bieät, laø moân taäp laøm vaên cuoái tuaàn seõ laø phÇn toång hôïp caùc kieán thöùc maø

caùc em ñaõ hoïc ñeå vaän duïng vaøo baøi laøm theo noäi dung veà “öôùc mô, töông lai”

moät caùch ñaày ñuû.

Moät ñieàu deã nhaän thaáy laø qua tieát taäp laøm vaên caùc em seõ phaùt huy toái

ña khaû naêng saùng taïo cuûa mình baèng oùc töôûng töôïng phong phuù, ña daïng cuûa

tuoåi thô qua töøng caâu thô, ñoaïn vaên maø caùc em ñaõ ñöôïc hoïc. Trong ñoù heä

thoáng töø ngöõ, hình aûnh sinh ñoäng ñaõ giuùp cho trí töôûng töôïng, oùc saùng taïo caùc

em phaùt trieån khoâng ngöøng. Hôn nöõa, baûn thaân moân taäp laøm vaên coù tính chaát

thöïc hμnh toaøn dieän, toång hôïp vaø saùng taïo. Thöïc haønh ôû ñaây chuû yeáu laø hình

thaønh cho HS heä thoáng kó naêng vieát vaø noùi vaên baûn mang tính toaøn dieän, toång

hôïp. Moân taäp laøm vaên ñöôïc xaây döïng treân thaønh töïu cuûa nhieàu moân khoa hoïc

khaùc nhau, trong ñoù noåi baäc laø lí thuyeát hoaït ñoäng lôøi noùi, caùc hieåu bieát veà

ngoân ngöõ, ngöõ phaùp vaên baûn, logic hoïc, lí luaän vaên hoïc, khoa hoïc thöôøng thöùc,

taäp laøm vaên ñoøi hoûi HS khoâng chæ vËn duïng caùch hieåu biÕt lí luaän maø caû caûm

xuùc, tình c¶m khi laøm baøi. Muoán laøm toát moät baøi taäp laøm vaên caùc em phaûi söû

duïng nhieàu kó naêng töø kó naêng duøng töø, ñaët caâu ñeán kó naêng döïng ñoaïn vieát

baøi. Taát caû caùc kó naêng naøy ñeàu do caùc phaân moân TV caùc em ñöôïc hoïc ôû

chöông trình tieåu hoïc vaø caû moät quaù trình reøn luyeän laâu daøi. Ngoaøi ra,, ñeå hoïc

toát moân taäp laøm vaên caùc em caàn luyeän taäp thöôøng xuyeân vaø coù yù thöùc, naém

ñöôïc caùch vieát vaø caùch trình baøy caùc baøi vaên theo nhieàu phong caùch khaùc

nhau, ñieàu naøy ta thaáy moân keå chuyeän seõ hoå trôï cho HS raát nhieàu.

Ví duï chuû ñieåm: “Khaùm phaù theá giôùi” (TV4- T2) ñöôïc nghe keå chuyeän:

“Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng”, ñöôïc quan saùt tranh aûnh veà Ngöïa Traéng, Ñaïi

Baøng Nuùi vaø Soùi Xaùm, thì moân taäp laøm vaên chuû ñeà naøy caùc em ñöôïc häc baøi:

“Mieâu taû con vaät”, “Luyeän taäp quan saùt con vaät”.

Vieäc tích hôïp nhö treân laø ñieàu kieän ñeå caùc em hoïc toát moân taäp

laøm vaên sau naøy. Töø caùc baøi hoïc luaân lí s©u saéc trong moân taäp ñoïc, hay caùc

caâu chuyeän ñöôïc nghe keå vaø giaûi thích, phaân tích cuûa thaày coâ, caùc em daàn hình

thμnh moät tö duy veà caûm xuùc vaên hoïc saâu saéc, bieát phaân bieät ñuùng sai, toát xaáu.

Qua ñoù vaän duïng moät caùch linh hoaït vaøo baøi laøm, nhôø hoïc taäp laøm vaên caùc em

phaàn naøo boå sung kieán thöùc ñaõ hoïc, töø ñaây seõ hình thaønh nhaân caùch ñaày ñuû vaø

phaùt trieån toaøn ñieän. Chöông trình TV hieän haønh ñöa chuû ñieåm vaø heä thoáng

caâu hoûi ñöôïc coi nhö laø moät bieän ph¸p chuû ñaïo ñeå ngöôøi thaày toå chöùc, ñieàu

khieån, höôùng daãn hoaït ñoäng cuûa HS. Thoâng thöôøng caùc phöông phaùp daïy hoïc

TV ñeàu duøng caâu hoûi, baøi taäp ñeå ñònh höôùng vaø daãn daét HS tieáp caän baøi hoïc

töøng böôùc, töøng phaàn höôùng tôùi chieám lónh toaøn boä baøi hoïc. Ñieàu naøy, chuùng ta

deã daøng nhaän thaáy qua baøi d¹y moân taäp laøm vaên, döôùi moãi baøi taäp laøm vaên

daïng keå hay noùi, vieát qua tranh, trong SGK TV4 thöôøng coù heä thoáng caâu hoûi

gôïi yù, phaùt trieån yù töôûng, GV khi daïy caàn heát söùc löu yù laø neân khai thaùc phaàn

“traû lôøi caâu hoûi”, phaûi heát söùc linh hoaït, caàn thieát phaûi thay ñoåi trình töï gôïi yù,

khoâng neân baùm theo thöù töï ñaõ cho, coù nhö vaäy môùi khaéc phuïc ñöôïc loái daïy taäp

laøm vaên theo kieåu cuõ. Töø nhöõng ñònh höôùng treân ta thaáy vieäc daïy taäp laøm vaên

theo höôùng tích hôïp caùc moân hoïc theo chuû ñieåm vaø khai th¸c hÖ thèng heä

thoáng kªnh hình, h×nh ¶nh trùc quan sinh ®éng; cuõng nhö heä thoáng caâu hoûi gôïi

môû ñaõ giuùp cho HS phaàn naøo tieáp thu vaø caûm thuï baøi laøm moät caùch deã daøng vaø

coù heä thoáng. Ñaây chính laø cô sôû ñeà hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS qua höôùng daãn gôïi yù cuûa ngöôøi thaày baèng caùc bieän phaùp neâu treân.

2.2.5. Boài döôõng quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp qua m«n keå chuyeän

Moân keå chuyeän coù vò trí quan troïng ñöôïc xeáp lieàn ngay sau moân taäp ñoïc,

taäp laøm vaên cuûa ch−¬ng tr×nh TV tieåu hoïc. Do naèm giöõa ranh giôùi tieáng vaø vaên

neân keå chuyeän vöøa thuoäc phaïm truø ngoân ngöõ TV, vöøa thuoäc phaïm truø hình

töôïng ngheä thuaät vaên chöông. Nhieäm vuï cô baûn cuûa moân keå chuyeän laø boài

döôõng taâm hoàn, ñem laïi nieàm vui, trau doài voán soáng vaø voán vaên thô, phaùt trieån

ngoân ngöõ vaø tö duy cho treû. Xuaát phaùt töø choã truyeän laø nhöõng saùng taùc mang

tính chaát vaên hoïc neân taùc duïng cuûa keå chuyeän hôn baát kì loaïi hình naøo khaùc,

truyeän coù khaû naêng båi döôõng ñôøi soáng taâm hoàn cho treû thô, ñoù cuõng laø taùc

duïng båi döôõng taâm hoàn con ngöôøi noùi chung. Seõ thieáu soùt bieát bao khi treû em

khoâng ñöôïc tieáp xuùc vôùi truyeän. Ñaëc bieät, laø kho taøng truyeän coå daân gian trong

saùng vaø sinh ñoäng. Toaøn boä nhöõng naêm hoïc tieåu hoïc, neáu caùc em ñöôïc nghe

vaø hoïc keå chuyeän ñaày ñuû seõ goùp phaàn laøm cho taâm hoàn caùc em giaøu coù theâm

vôùi nhieàu caâu chuyeän boå ích vaø lí thuù. V× theá, nhieäm vuï giaùo duïc, giaùo döôõng

cuûa phaân moân keå chuyeän trôû neân ña daïng, phong phuù. Daïy toát tieát keå chuyeän,

GV seõ taïo ñieàu kieän toát cho söï phaùt trieån naêng khieáu ôû nhieàu HS, taïo ñieàu

kieän öôm maàm cho nhöõng taøi naêng sau naøy. Ñaây cuõng laø moät maët quan troïng

trong vieäc xaây döïng nhaân caùch con ngöôøi môùi, con ngöôøi cuûa thôøi kì coâng

nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.

Keå chuyeän laø moät moân daïy hoïc lyù thuù, haáp daãn caùc lôùp ôû tröôøng tieåu hoïc.

Tieát kÓ chuyeän thöôøng ñöôïc caùc em HS chôø ñoùn vaø tieáp thu baèng moät taâm

traïng haøo höùng, vui thích. Khaùc vôùi nhöõng tieát taäp ñoïc, taäp vieát, töø ngöõ, ngöõ

phaùp, taäp laøm vaên, tieát keå chuyeän GV vaø caùc em HS haàu nhö thoaùt ly haún saùch

vôû maø giao hoøa tình caûm moät caùch tù nhieân. Thoâng qua noäi dung nhöõng caâu

chuyeän ñöôïc keå, thoâng qua lôøi keå cuûa GV vaø lêi keå cuûa HS,vôùi phaân moân keå

chuyeän, HS hoïc ñöôïc nhöõng baøi hoïc saâu saéc veà taâm hoàn, t− töôûng vaø nhaân

caùch. Ngoaøi ra,, HS coøn h×nh thμnh vaø phaùt trieån ñöôïc nhieàu kó naêng trong vieäc

hoïc vaø caûm thô mét taùc phaåm vaên hoïc. Tích hôïp moân keå chuyeän cho HS tieåu

hoïc theo höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc laø reøn luyeän cho HS kó naêng ®Çu

tieân quan troïng nhaát laø kó naêng keå chuyeän, ôû lôùp 1 ñaàu caáp, kó naêng keå chuyeän

bao haøm vieäc keå laïi. Sau ñoù caùc lôùp (2,3) kó naêng keå chuyeän cuûa HS coù theå keå

laïi moät ñoaïn daøi hoaëc caû truyeän, keøm theo ngöõ ñieäu vaø neùt maët bieåu caûm thích

hôïp. ÔÛ caùc lôùp cuoái caáp (4,5) kó naêng keå chuyeän bao goàm caû kó naêng truyeàn

c¶m. Treân cô sôû naøy HS seõ h×nh thaønh vaø reøn luyeän ñöôïc kó naêng noùi, kó naêng

duøng töø, lùa choïn töø, ñaët caâu, noùi cho raønh maïch roõ raøng, coù ngöõ ñieäu, coù leân

xuoáng gioïng nhöõng chç caàn thieát, noùi tröôùc lôùp vaø caû nhoùm ngöôøi. Keå chuyeän

coù söï töông ñoàng vôùi kó naêng noùi trong phaân moân taäp laøm vaên nhöng vÉn cßn

coù neùt khaùc. Vieäc tích hôïp keå chuyeän vaø taäp laøm vaên laø caàn thieát vì töø keå

chuyeän HS coù theå laøm toát baøi taäp laøm vaên theo yeâu caàu ñeà ra. Töông töï qua keå

chuyeän HS reøn luyeän ñöôïc kó naêng nghe vaø phaùt hieän ñöôïc nhöõng traïng thaùi

bieåu caûm vaø noäi dung caâu chuyeän muoán noùi leân. Treân cô sôû ñoù caùc em seõ hình

thaønh moät caûm xuùc gaàn guõi vôùi noäi dung caâu chuyeän ñöôïc theå hieän qua tính

caùch nhaân vaät.

Ví duï nhö gioïng cuûa muï dì gheû gian aùc vaø hieåm ñoäc trong truyeän “Taám

Caùm”, hay gioïng cuïc caèn hung döõ cuûa teân cöôùp bieån trong “Khuaát phuïc teân

cöôùp bieån” (TV4- T2), gioïng ñieàm tónh nhöng cöông quyeát, ñaày söùc maïnh cuûa

baùc só Ly trong “Khuaát phuïc teân cöôùp bieån” (TV4- T2).

Nhöõng HS coù tö chaát ngheä thuaät, kó naêng noùi trong phaân moân keå chuyeän

seõ tieán daàn ñeán ñoä thaønh thaïo, thuaàn thuïc, phaùt trieån ñöôïc naêng khieáu coù saün:

Noùi coù duyeân, keå chuyeän haáp daãn laø nhöõng töø ngöõ thöôøng duøng cho nhöõng HS

coù naêng khieáu naøy. Do yeâu caàu trong phaân moân keå chuyeän coù tính chaát toïa

ñaøm, hoäi thaûo ruùt ra yù nghóa, baøi hoïc saâu saéc cuûa moãi truyeän, kó naêng phaân tích

toång hôïp seõ ñöôïc hoaøn thieän vaø phaùt trieån ôû moân taäp ñoïc, giaûng vaên vaø taäp

laøm vaên, nhaát laø vaên nghò luaän sau naøy. Tuy nhieân, ñeå boài döôõng c¶m quan

vaên hoïc cho HS qua moân keå chuyeän theo höôùng tích hôïp ñi ñuùng höôùng, vieäc

xaây döïng chaát löôïng caùc noäi dung caâu chuyeän phaûi döïa treân yù nghóa vaø giaù trò

ngheä thuaät cao. Ñaëc bieät, trong kho taøng vaên hoïc daân gian Vieät Nam vaø theá

giôùi, vieäc boài döôõng taâm hoàn, xaây döïng nhaân caùch con ngöôøi ñoøi hoûi phaûi tích

luõy nhieàu moân hoïc, nhieàu thaønh phaàn trong vaø ngoaøi nhaø tröôøng taïo neân. Vieäc

hình thaønh vaø boài döôõng c¶m quan vaên hoïc cho HS qua phaân moân keå chuyeän

duø coù thuaàn thuïc ñeán ñaâu cuõng khoâng ñaùp öùng ñöôïc ñaày ®ñ tÊt caû, vì moái

töông quan maät thieát giöõa caùc moân hoïc, nhaân toá naøy thöôøng thuùc ñaåy nhaân toá

kia, tri thöùc naøy laøm ñaø cho tri thöùc kia. HS tieåu hoïc ñöôïc daïy vaø hoïc toát moân

keå chuyeän seõ coù lôïi cho vieäc hoïc toát c¸c moân hoïc khaùc nhaát laø qua caùc caâu

chuyeän haáp daãn, coù giaù trò ngheä thuaät cao, noäi dung ñaày yù nghóa mang ñaäm

trieát lí soáng seõ giuùp HS hình thaønh moät caûm xuùc veà vaên hoïc. Töø ñoù, seõ hình

thaønh ôû caùc em moät quaù trình phaùt trieån tö duy. Ñaëc bieät, laø söï gaàn guõi vôùi

thieân nhieân seõ reøn luyeän khaû naêng caûm quan vaên hoïc ñöôïc toát hôn.

2.2.6. Boài döôõng quan vaên hoïc theo höôùng tÝch hôïp qua m«n taäp ñoïc

Theo nhaän xeùt cuûa taùc giaû Leâ Phöông Nga ôû coâng trình nghieân cöùu "Daïy

hoïc taäp ñoïc ôû tieåu hoïc" thì:

“Moân TV tieåu hoïc coù nhieäm vuï hình thaønh naêng löïc hoaït ñoäng ngoân ngöõ

cho HS, noù ñöôïc theå hieän trong bèn daïng hoaït ñoäng, töông öùng vôùi bèn kó naêng

naøy laø: nghe, ñoïc, noùi, vieát. Ñoïc laø moät phaân moân cuûa chöông trình TV tieåu

hoïc, ñaây laø phaân moân coù vò trí quan troïng. Vì noù ñaûm nhieäm vieäc hình thaønh vaø

phaùt trieån cho HS kó naêng ñoïc, moät kó naêng quan troïng haøng ñaàu cuûa HS ôû baäc

tieåu hoïc trong nhaø tröôøng phoå thoâng”[43, tr.5].

Ñeå daïy hoïc taäp ñoïc ñaït hieäu quaû cao, ngöôøi GV caàn naém chaéc noäi dung

vaø phöông phaùp toå chöùc quaù trình daïy hoïc. Noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc

seõ ñöôïc laøm roõ khi chuùng ta phaân tích nhieäm vuï, chöông trình vaø caùc taøi lieäu

daïy hoïc ôû tieåu hoïc. Chính vì theá,vieäc ñònh höôùng cho HS ñoïc ñuùng, ñoïc hieåu

vaø hình thaønh caûm quan vaên hoïc qua moân taäp ñoïc laø ñieàu caàn thieát. Trong ñoù,

tÝch hôïp moân taäp ñoïc vôùi caùc moân hoïc khaùc trong moân TV ôû tieåu hoïc laø öu

ñieåm hieän nay maø caùc nhaø giaùo duïc ñang höôùng tôùi. Vaäy qua taäp ñoïc HS seõ

®−îc tích hôïp vôùi caùc moân hoïc khaùc nhö theá naøo? Qua taäp ñoïc caùc em seõ ñöôïc boài döôõng caûm quan vaên hoïc ra sao? ë lôùp 1 khi laøm quen vôùi chöõ vieát caùc em

ñöôïc hoïc phaân moân hoïc vaàn, cuõng thöïc hieän nhieäm vuï daïy ñoïc nhöng môùi daïy

ñoïc ôû möùc sô boä nhaèm giuùp HS söû duïng boä maõ chöõ - aâm. Heát lôùp 1 HS coù

nhieäm vuï ñoïc trôn tieáng (aâm tieát), vieäc ñoïc trôn caùc töø ng÷ ®o¹n caâu chöa trôû

thaønh yeâu caàu baét buoäc. Vieäc thoâng hieåu vaên baûn chæ ñaët ra ôû möùc ñoä thaáp vaø

chöa coù hình thöùc chuyeån thaúng töø chöõ sang nghóa (ñoïc thaàm). Nhö vaäy taäp

ñoïc vôùi tö caùch laø moät phaân moân TV tieáp tuïc nhöõng thaønh töïu daïy hoïc maø hoïc

vaàn ñaït ñöôïc. Moät em beù môùi ñi hoïc, bieát ñaùnh vaàn “bô-a-ba”, ngaäp ngöøng

ñoïc töøng tieáng moät, theá cuõng goïi laø bieát ñoïc. Ñoïc thaâu toùm ñöôïc tö töôûng cuûa

moät cuoán saùch trong vaøi ba trang saùch cuõng laø bieát ñoïc. Nhöng nhöõng naêng löïc

naøy khoâng phaûi töï nhieân maø coù, taäp ñoïc laø moät phaân moân thöïc haønh, nhieäm vuï

quan troïng cña noù laø hình thaønh naêng löïc ñoïc cho HS. Naêng löïc ñoïc ñöôïc taïo

neân töø 4 kó naêng boä phaän, cuõng laø 4 yeâu caàu veà chaát löôïng cuûa “®oïc”, ñoïc

ñuùng, ñoïc nhanh (ñoïc löu lo¸t, ñoïc troâi chaûy) ñoïc coù yù thöùc (thoâng hieåu ñöôïc

noäi dung nhöõng ñieàu mình ñoïc hay coøn goïi laø ñoïc hieåu) vaø ñoïc hay (maø möùc

ñoä cao hôn laø ñoïc dieãn caûm). Vaäy ñeå laøm ñöôïc ®ieàu naøy ngöôøi GV caàn höôùng

cho HS tích hôïp nhieàu chieàu trong giôø taäp ñoïc. Chaúng haïn vieäc caùc em laøm

quen vôùi taäp vieát laø vieát ñuùng, vieát ñeïp, naén noùt töøng chöõ, töøng caâu thô, töøng

ñoaïn theo yeâu caàu caùc lôùp 1,2,3 thì trong quaù trình hoïc taäp ñoïc, caùc em seõ

ñöôïc nghe thÇy coâ ñoïc mét ®o¹n vaên, baøi thô naøo ®où vaø chuù yù chaêm chuù töø

gioïng ñoïc cho ñeán caùch ngaét nhòp seõ hình thaønh ôû caùc em yù thöùc laø taäp nghe

chính xaùc vaø vieát ñuùng chính taû. Qua ñoù, caùc em seõ chuù yù ñeán baøi taäp ñoïc cuûa

mình, ñoïc sao cho ñuùng vôùi noäi dung baøi hoïc, nhôø söï reøn luyeän cuûa thÇy coâ

trong giôø taäp ñoïc, caùc em seõ ñöôïc reøn kÜ naêng ñoïc qua ñoïc thaàm vaø ñoïc thaønh

tieáng. Söï hoaøn thieän kó naêng naøy seõ coù taùc duïng tích cöïc ñeán nhöõng kó naêng

khaùc, ñoïc ñuùng laø tieàn ñeà cuûa ñoïc nhanh cuõng nhö cho pheùp thoâng hieåu noäi

dung vaên baûn. Ngöôïc laïi, neáu khoâng hieåu ñieàu mình ñang ñoïc thì khoâng theå

ñoïc nhanh vaø ñoïc diÔn caûm ñöôïc.

Moät nhieäm vuï khoâng keùm phÇn quan troïng ñoù laø qua taäp ñoïc seõ giaùo duïc

HS loøng say meâ ñoïc saùch, hình thaønh phöông phaùp vaø thoùi quen laøm vieäc coù

saùch vaø caùc vaên baûn khaùc, thoâng qua vieäc ñoïc saùch laøm cho HS thích ñoïc vaø

thÊy ñöôïc khaû naêng ñoïc laø coù ích cho caû quaõng ñôøi HS cuûa mình. Qua ñoïc saùch

seõ hình thaønh caùc em kÜ naêng ñoïc, giaùo duïc loøng yeâu saùch. Phaân moân taäp ñoïc

coøn coù nhieäm vuï laøm giaøu kieán thöùc vaên hoïc cho HS, ñoïc moät caùch coù yù thöùc

seõ taùc ñoäng tích cöïc ñeán ngoân ngöõ vaø tö duy cuûa ngöôøi ñoïc. Trong chöông

trình lôùp 4 hieän nay tích hôïp trong giôø taäp ñoïc ñöôïc xaây döïng treân caùc chuû

ñieåm, chuû ñeà vôùi caùc noäi dung xuyeân suoát.

Ví duï nhö chuû ñeà “Veû Ñeïp Muoân Maøu” (TV4- T2), noäi dung luoân ñeà

caäp ñeán veû ñeïp cuûa ñaát nöôùc, queâ höông con ngöôøi Vieät Nam vaø theá giôùi, thì

caùc phaân moân khaùc cuõng ñöa caùc noäi dung coù yù nghóa nhö treân vaøo baøi hoïc

cuûa chuû ñeà naøy. Chaúng haïn nhö chính taû coù baøi “Chî teát”, taäp laøm vaên thì yeâu

caàu mieâu taû “Veû ñeïp cuûa caây coái”. Keå chuyeän yeâu caàu: “Keå chuyeän ñaõ nghe,

ñaõ ñoïc”, (Keå veà veû ñeïp cuûa con ngöôøi hoaëc cuûa thieân nhieân). Töông töï, trong

phaân moân luyeän töø vaø caâu (tröôùc ñaây laø töø ng÷ - ngöõ phaùp) noäi dung cuõng ñeà

caäp ñeán caùc caâu, trích ñoaïn noùi veà veû ñeïp cuûa con ngöôøi vaø thieân nhieân.

Qua taäp ñoïc ñieàu quan troïng nhaát maø ngöôøi thaày muoán truyeàn ñaït ñeán

HS laø giuùp cho HS laøm giaøu theâm voán kieán thöùc veà ngoân ngöõ, kieán thöùc vaên

hoïc. Ñoïc moät caùch coù yù thöùc seõ taùc ñoäng tích cöïc tôùi ngoân ngöõ vaø tö duy cuûa

ngöôøi ñoïc. Vieäc daïy ñoïc seõ giuùp HS hieåu bieát hôn veà queâ höông ñaát nöôùc, con

ngöôøi, veà neàn vaên hoùa cuûa Vieät Nam vaø caùc nöôùc treân theá giôùi. Qua taäp ñoïc

seõ giuùp caùc em khaùm phaù nhöõng caâu chuyeän coå tích, chuyeän cöôøi, truyeän nguï

ngoân trong kho taøng vaên hoïc cuûa nhaân lo¹i. Töø ñaây, seõ boài d−ìng caùc em tình

yeâu vaên hoïc, bieát phaân bieät toát, xaáu, thieän, aùc, ñuùng, sai. Chính vì theá, daïy ñoïc

khoâng chæ giaùo duïc tö töôûng, tình caûm, ñaïo ñöùc maø coøn giaùo duïc tính caùch, thò

hieáu thaåm myõ vaø hình thaønh nhaân caùch cho HS. Nhö vaäy qua taäp ñoïc caùc em

seõ bieát ñöôïc raát nhieàu ñieàu nhaát laø båi döôõng caùc em tình yeâu queâ höông ñaát

nöôùc con ngöôøi, qua vaên hoïc. Ñaây chính laø cô sôû cho vieäc ñònh höôùng boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc qua caùc taùc phaåm hay vaø giaøu caûm

xuùc.

2.3. BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC QUA CAÙC MOÂN HOÏC NGHEÄ

THUAÄT, GAÀN GUÕI

Ngay töø ñaàu taùc giaû ñaõ ñaët vaán ñeà caûm quan vaên hoïc vaø nhöõng ñònh

höôùng veà caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô. Qua ñoù, neâu ñöôïc nhöõng ñieàu cô baûn

trong vieäc daïy hoïc moân TV ôû tieåu hoïc qua caùc phaân moân (taäp ñoïc, keå chuyeän,

taäp laøm vaên, taäp vieát, chính taû), vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc vôùi vieäc tích

hôïp döïa theo chuû ñieåm, chuû ñeà cuûa SGK. Tuy nhieân, khoâng chæ moân TV coù

lieân quan ñeán vaên hoïc nhieàu nhaát, maø chöông trình tieåu hoïc coøn coù caùc moân

khaùc, tuy khoâng gaén boù nhieàu vôùi vaên hoïc nhöng baûn thaân noù ít nhieàu taùc ñoäng

ñeán khaû naêng tö duy, oùc saùng taïo vaø trí töôûng töôïng, cuõng nhö nhöõng caûm

nhaän cuoäc soáng (ñoái vôùi HS tieåu häc). Töø ñoù, goùp phaàn hình thaønh vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS trong quaù trình hoïc vaø tieáp thu nhöõng kieán

thöùc cô baûn cuûa chöông trình tieåu hoïc hieän haønh. Ñoù laø, caùc moân (myõ thuaät,

aâm nhaïc, ñòa lyù, lòch sö, ñaïo ñöùc), qua ñoù chuùng ta coù theå xaùc ñònh vieäc boài

döôõng caûm quan vaên häc cho HS qua caùc moân hoïc gaàn guõi laø coù cô sôû vaø hôïp

lyù.

Tröôùc heát ta thaáy yeâu caàu ñaët ra cho HS ôû moân myõ thuaät laø båi d−ìng mü

c¶m theo caùc phöông phaùp nhö phöông phaùp tröïc quan, phöông phaùp quan saùt,

phöông phaùp vaán ñaùp, phöông phaùp luyeän taäp vaø thöïc haønh. Qua moân myõ

thuaät gi¸o viªn seõ giuùp HS phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng saùng taïo. Vì muïc

tieâu daïy hoïc ôû baäc tieåu hoïc khoâng ngöøng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc. Ñaëc

bieät, trong vieäc daïy hoïc moân myõ thuaät. Daïy hoïc myõ thuaät ôû tieåu hoïc khoâng

nh»m ñaïo taïo hoïa syõ hay nhöõng ngöôøi laøm ngheà myõ thuaät maø laø giaùo duïc thaåm

myõ, giuùp HS caûm thuï ñöôïc caùi ñeïp cuûa theá giôùi xung quanh vaø aùp duïng vaøo

cuoäc soáng haøng ngaøy, taïo döïng moâi tröôøng thaåm myõ cho xaõ hoäi nhaèm giuùp HS

phaùt trieån ñaày ñuû caùc maët: “Ñöùc- trí- thÓ myõ” theo muïc tieâu giaùo duïc ôû phoå

thoâng. Nhö vaäy, HS sÏ ®−îc h×nh thμnh naêng löïc caûm nhaän caùi ñeïp, ñaây laø neàn

taûng chuaån bò cho vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc. Trong ñoù vieäc daïy hoïc

myõ thuaät tröôùc heát phaûi xuaát phaùt töø daïy caûm thuï caùi ñeïp chöù khoâng ñôn thuaàn

laø daïy veõ. Qua daïy myõ thuaät caùc em seõ khaùm phaù bieát bao nhieâu ñieàu môùi laï,

ñeïp ñeõ trong cuoäc soáng qua moãi böùc tranh. Vieäc tích hôïp moân myõ thuaät trong

chöông trình tieåu hoïc baèng caûm quan vaên hoïc coù theå lieân heä qua heä thoáng

keânh hình maø SGK ñ· theå hieän raát roõ.

Chuùng ta thaáy töø lôùp 1 ñeán lôùp 4 soá löôïng hình aûnh ñöôïc ñöa vaøo SGK theo töøng chuû ñieåm raát nhieàu (xem phuï luïc)( )2 , caùc böùc tranh naøy seõ taïo cho HS söï høng thuù trong hoïc taäp. Nhaát laø moân keå chuyeän caùc em coù theå nghe

thÇy, coâ keå, sau ñoù xem tranh vaø keå laïi noäi dung caâu chuyeän. Chính vì theá,moân

myõ thuaät coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

tieåu hoïc.

Töông töï nhö mü thuËt, aâm nhaïc cuõng goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc

hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô. Nhö chuùng ta ñeàu

bieát treû em ngay töø khi chaøo ñôøi ñaõ ñöôïc nghe caâu haùt cuûa mÑ, lôøi ru cuûa baø

ñeå ñöa caùc em vaøo giaác nguû. Töø nhöõng caâu haùt lôøi ru ñoù ñaõ ngaám daàn vaøo

maùu thòt caùc em töø luùc naøo khoâng bieát, lôùn leân khi ñi hoïc nhaø treû, maãu giaùo

caùc em laïi ñöôïc nghe coâ haùt vaø daïy cho nhöõng baøi haùt daønh cho tuoåi thô. Caùc

baøi haùt naøy laïi coù noäi dung gaàn guõi vôùi löùa tuoåi caùc em, thaäm chí moät soá baøi

haùt laø caùc baøi thô sau naøy caùc em ñöôïc hoïc (trong SGK chöông trình tieåu hoïc)

nhö baøi: “Meøo con ñi hoïc” (TV1- T2), “Tieáng choåi tre” (TV2- T2), “Ñi hoïc”

2 Ñeå tieän tham khaûo vaø ñoái chieáu, taùc giaû luaän vaên coù thoáng keâ soá löôïng hình aûnh trong SGK töø lôùp 1 ñeán lôùp 4 theo chuû ñieåm

(TV1- T2), “Queâ höông” (TV3- T2).

AÂm nhaïc laø moân hoïc gaén boù vμ hình thaønh caûm quan ngheä thuaät, vieäc tích

hôïp moân aâm nhaïc trong moân TV tiÓu hoïc laø cô sôû ñeå hình thaønh vaø caûm thuï

caùc taùc phaåm vaên hoïc cho HS caùc lôùp sau naøy. Qua aâm nhaïc caùc em seõ hình

thaønh ñöôïc khaû naêng tö duy, oùc töôûng töôïng saùng taïo. Ñaëc bieät, laø phaân bieät

ñöôïc tieát taáu, nhòp ñieäu cuûa baøi thô, baøi vaên moät caùch töï nhieân, saâu saéc. Seõ

thieáu xoùt neáu nhö khoâng nhaéc ñeán hoïc toát moân aâm nhaïc caùc em seõ hoïc thuoäc

moät soá baøi thô coù tính nhaïc ®iÖu deã daøng, ñaây laø yeáu toá thuaän lôïi ñeå caùc em

hoïc vaên ngaøy caøng toát hôn. Ñeà caäp ñeán vieäc tích hôïp moân aâm nhaïc chuùng ta

thaáy chöông trình aâm nhaïc môùi hieän nay coù phaàn daïy taäp ñoïc nhaïc, lieân heä

phaàn naøy chuùng ta thaáy gioáng phaân moân taäp ñoïc ôû moân TV.

Muïc tieâu cuûa phaân moân naøy giuùp HS coù theâm kieán thöùc, kÜ naêng aâm nhaïc

qua vieäc nhìn noát, giuùp caùc em ñoïc ñuùng cao ñé vaø cöôøng ñoä, ñeå dieãn taû giai

ñieäu cuûa baøi taäp phaùt trieån tai nghe, caûm thuï aâm nhaïc, hoå trôï baøi hoïc vaø phaùt

trieån naêng khieáu aâm nhaïc cho HS.

Ngoaøi ra, moân aâm nhaïc coøn tích hôïp phaàn daïy baøi keå chuyeän aâm nhaïc,

qua moân keå chuyeän aâm nhaïc seõ boå sung cho HS söï hieåu bieát veà caûm xuùc aâm

nhaïc, giuùp caùc em nhaän thöùc ñöôïc vai troø cuûa aâm nhaïc trong cuéc soáng. Keå

chuyeän laøm phaùt trieån tö duy, trÝ töôûng töôïng boài döôõng tình caûm, ñaïo ñöùc vaø

reøn luyeän kÜ naêng noùi cho HS. Ñaây ñöôïc so saùnh nhö phaân moân keå chuyeän ôû

moân TV hieän haønh, ñeå chuaån bò cho vieäc keå chuyeän aâm nhaïc GV cuõng coù caùc

böôùc chuaån bò nhö moân keå chuyeän. GV phaûi chuaån bò tranh minh hoïa cho caâu

chuyeän, neáu khoâng coù tranh, GV coù theå keå chuyeän roài phaùt huy trí töôûng töôïng

cuûa HS baèng caùch yeâu caàu mieâu taû veà moät böùc tranh minh hoïa (ñôn giaûn) theo

noäi dung töøng ñoaïn caâu chuyeän. Qua caùch naøy, ta thaáy moân keå chuyeän aâm

nhaïc huy ñoäng taát caû khaû naêng tö duy saùng taïo cuûa HS vaøo baøi hoïc, trong ñoù

khaû naêng tích hôïp moân keå chuyeän aâm nhaïc ñöôïc söû duïng toái ña trong keå

chuyeän, myõ thuaät vaø aâm nhaïc, keå caû taäp laøm vaên, lòch söû.

Ví duï nhö GV coù theå ñaët caâu hoûi, coù bao nhieâu nhaân vaät trong chuyeän,

nhaân vaät chính laø ai? Ñaëc ñieåm, tính caùch nhaân vaät?. Em thích nhaân vaät naøo?

AÂm nhaïc coù vai troø gì trong truyeän treân? Noùi leân caûm nhaän cuûa mình veà caâu

chuyeän? Vieäc tích hôïp moân aâm nhaïc vôùi keå chuyeän vaø taäp ñoïc goùp phaàn

khoâng nhoû vaøo vieäc hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô. Chaúng haïn keå

chuyeän veà “Khuùc nhaïc döôùi traêng” cuûa Beùc-Toâ-Ven, caùc em caàn ñöôïc nghe

trích ñoaïn baûn Soâ naùt “AÙnh traêng” cuûa oâng, GV coù theå keát hôïp cho HS xem

tranh veà “aùnh traêng”. Qua giôø hoïc naøy HS phaùt trieån toái ña khaû naêng saùng taïo

vaø oùc töôûng töôïng, goùp phaàn khoâng nhoû vaøo vieäc hình thaønh vaø boài döôõng caûm

quan vaên hoïc.

Seõ thieáu soùt neáu chuùng ta khoâng ñeà caäp ñeán moân ñòa lyù ôû lôùp 4,5 tuy

khoâng mang ñaäm giaù trò bieåu caûm nhö aâm nhaïc vaø myõ thuaät nhöng ñòa lyù cuõng

goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho tuoåi thô. Qua moân ñòa lyù caùc em phaàn naøo hieåu ñöôïc caûnh ñeïp thieân nhieân

ñaát nöôùc, con ngöôøi Vieät Nam vaø theá giôùi, giuùp caùc em hoïc toát moân keå

chuyeän, taäp ñoïc. Töø ñoù,, hình thaønh ñöôïc khaû naêng tö duy, töôûng töôïng phong

phuù trong giê hoïc taäp laøm vaên sau naøy, ®aây laø cô sôû cho vieäc tích hôïp caùc moân

hoïc trong chöông trình tieåu hoïc. ÔÛ chuû ñieåm:“Treân ñoâi caùnh öôùc mô” (TV4-

T1), noùi veà öôùc mô cuûa con ngöôøi Vieät Nam veà söï phaùt trieån trong t−¬ng lai

víi c¸c nhaø maùy, taøi nguyeân thiªn nhiªn, moân ñòa lyù caùc em seõ ñöôïc hoïc veà ñòa

lý kinh teá vôùi caùc baøi nhö coâng nghieäp, noâng nghieäp, giao thoâng vaän taûi.

Ngöôïc laïi chuû ñieåm: “VÎ ñeïp muoân maøu” (TV4- T2) noùi veà veû ñeïp cuûa ñaát

nöôùc laïi ñöôïc moân ñòa lyù boå sung kieán thöùc qua baøi “Du lòch” hay chuû ñieåm

“Khaùm phaù theá giôùi” (TV4- T2). Caùc em ñöôïc hoïc veà caùc nöôùc treân theá giôùi

nhö: Nhaät Baûn, Ñöùc, AÁn Ñoä, Anh...vv. Moân taäp laøm vaên coù baøi “Giôùi thieäu ñòa

phöông” (TV4- T2) laïi boå sung kieán thöùc cho moân ñòa lyù veà caùc ñòa phöông.

Moân lòch sö coù moät soá noäi dung gaén vôùi moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, caùc di tích

lòch sö, nhaân vaät lòch sö ñöôïc ñeà caäp trong caùc baøi taäp ñoïc caùc em ñaõ ñöôïc hoïc

nhö: “Troáng ñoàng Ñoâng Sôn”, (TV4- T2) hay “Anh huøng Lao ñoäng Traàn Ñaïi

Nghóa” (TV4- T2) “Moät ngöôøi chính tröïc” (TV4- T1) moân chính taû coù baøi

“Truyeän coå nöôùc mình” (TV4- T1) hay keå chuyeän coù “Hai Baø Tr−ng” ( TV3-

T2). Ngoaøi ra, moân taäp laøm vaên coøn coù daïng “Keå chuyeän ñaõ nghe ñaõ ñoïc” töø

caâu chuyeän lòch sö ñöôïc nghe thaày coâ keå hay häc ñöôïc ôû moân lòch sö, caùc em

coù theå vaän duïng vaøo baøi laøm theo yeâu caàu cuûa moân taäp laøm vaên.

Ví duï haõy keå laïi caâu chuyeän “Naâng niu töøng haït gioáng” Taäp laøm vaên

(TV3- T2) keå veà nhμ b¸c häc L−¬ng §×nh Cña ñaõ naâng niu töøng haït thoùc gioáng

khi oâng ñi coâng taùc ôû nöôùc ngoaøi ñem veà cho ngaønh noâng nghieäp nöôùc ta nhaân

gioáng vaø phaùt trieån, nhôø hoïc moân lòch söû, moân taäp ñoïc HS seõ hieåu ñöôïc nhaân

vaät naøy nhieàu hôn.

Chöông trình ñaïo ñöùc caùc lôùp 2,3,4,5 tuy khoâng gaén nhieàu vôùi vaên hoïc,

nhöng qua hoïc ñaïo ñöùc caùc em phaàn naøo coù ñöôïc nhöõng tình caûm, giaù trò ñaïo

ñöùc ñeå hình thaønh nhaân caùch vaø phaùt trieån toaøn dieän, ñaùp öùng yeâu caàu, muïc

tieâu giaùo duïc ôû baäc tieåu hoïc. Vieäc tích hôïp moân ñaïo ñöùc vaøo caùc moân hoïc

chöông trình tieåu hoïc ñöôïc theå hieän râ nÐt qua vieäc caùc em phaân bieät caùi toát,

caùi xaáu, caùi thiÖn, caùi aùc, vieäc caàn laøm vaø vieäc neân traùnh. Moân ®aïo ñöùc coù söï

lieân heä chÆt cheõ caùc baøi hoïc veà giaùo duïc gia ñình, nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi, giuùp

caùc em bieát yeâu thöông con ngöôøi, quyù troïng tình baïn, coâng lao cha meï, thaày

coâ. Töø nhöõng baøi hoïc ñaïo ñöùc caùc em naém b¾t ñöôïc noäi dung chöông trình TV

ôû tieåu hoïc qua moân taäp ñoïc.

Ví duï ôû lôùp 2, caùc em hoïc caùc baøi “Meï” (TV2- T1), “Söï tích c©y vuù söõa”

(TV2- T1), “Thöông «âng” (TV2- T1), lôùp 3 coù caùc baøi “Ai coù loãi” (TV3- T1),

“Ngöôøi lính duõng caûm” (TV3- T1), “Caùc em nhoû vaø cuï giaø” (TV3- T1), lôùp 4

coù caùc baøi: “Deá Meøn beânh vöïc keû yeáu” ( TV4- T1), “Ngöôøi aên xin” (TV4- T1).

Vieäc tích hôïp moân ñaïo ñöùc vaø taäp ñoïc ôû tieåu hoïc giuùp HS hoïc vμ laøm toát

taát caû caùc baøi taäp laøm vaên theo yeâu caàu nhö: “Haõy neâu moät vieäc laøm toát maø em

ñaõ thöïc hieän” hay “Keå veà ngöôøi toát maø em bieát” ...vv cuõng nhö taäp laøm vaên,

qua caùc caâu chuyeän treân seõ giuùp caùc em vaän duïng tèt moät soá yeâu caàu khi hoïc

moân keå chuyeän. H×nh ¶nh «ng ch¸u, ng−êi mÑ, ng−êi lÝnh vμ sù gióp ®ì th−¬ng

yªu nhau cña c¸c nhaân vaät qua caùc moân hoïc treân ñieàu coù lieân heä gaén boù vôùi

ñôøi soáng thöïc teá, laø cô sôû giuùp HS hình thaønh khaû naêng caûm thuï vaên hoïc trong

nhaø tröôøng vaø ngoaøi xaõ hoäi. Ñaây laø yeáu toá thuaän lôïi ñeå hình thaønh vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS moät caùch toát nhaát.

2.3.1. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc qua giôø taäp ñoïc vaø keå chuyeän ôû lôùp 4

2.3.1.1. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc trong giôø taäp ñoïc ôû HS lôùp 4

Tröôùc heát chuùng ta xaùc ñònh noäi dung taäp ñoïc ôû lôùp 4 hieän nay caùc em

ñöôïc hoïc cuï theå nhö theá naøo. Töø ñoù, xaùc ñònh ñuùng ñaén vieäc daïy vaø boài döôõng

caûm quan vaên hoïc cho HS lôùp 4: Theo chöông trình TV, moân taäp ñoïc lôùp 4

hieän haønh coù toång soá laø 62 baøi: Trong ñoù vaên xuoâi 44 baøi chieám 77%; thô coù

16 baøi chieám 25%; ca dao chæ coù 1 baøi chieám 1,6%; töông töï, kòch cuõng coù 1

baøi chieám 1,6%; thô nöôùc ngoaøi coù 12 baøi chieám 19,9%... Veà yeâu caàu phaân

moân taäp ñoïc coù caùc kó naêng ñoïc trôn, ñoïc thaàm ñaõ ñöôïc hình thaønh töø caùc lôùp

döôùi, ñoàng thôøi reøn luyeän kó naêng ñoïc dieãn caûm- phaân moân taäp ñoïc coøn giuùp

HS naâng cao kó naêng ñoïc hieåu vaên baûn, tìm ra nhöõng giaù trò ngheä thuaät coù

trong baøi- caáu truùc moät baøi taäp ñoïc bao goàm: Noäi dung baøi hoïc, töø ngöõ caàn

hieåu, caâu hoûi caàn tìm hieåu. Tuy nhieân, ñeå taäp trung cho nhieäm vuï chính cuûa ñeà

taøi boài döôõng c¶m quan v¨n häc cho HS qua moân tËp ®äc ë líp 4, laøm sao viÖc

boài döôõng caûm quan vaên hoïc trong giôø taäp ñoïc ôû lôùp 4 ñaït hieäu quaû cao nhaát.

Khi thöïc hieän ñeà taøi naøy taùc giaû ñaõ tieán haønh nghieân cöùu, khaûo saùt vaø döï

moät soá tieát taäp ñoïc cuûa HS lôùp 4 moät soá tröôøng tieåu hoïc ôû thò xaõ Ñoàng Xoaøi.

Muïc ñích laø tìm hieåu xem giôø daïy vaø hoïc moân taäp ñoïc thöïc teá ôû caùc tröôøng

tieåu hoïc hieän nay ra sao. Töø ñoù, coù caùc bieän phaùp cuï theå cho vieäïc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc cuûa ñeà taøi ñaët ra. Trong quaù trình nghieân

cöùu vaø thöïc hieän ñeà taøi taùc giaû ñaõ tieán haønh khaûo saùt, thöïc nghieäm ñeå ño löôøng

ñaùnh giaù möùc ñoä caûm quan vaên hoïc ôû HS tieåu hoïc, cuï theå qua moân taäp ñoïc vaø

keå chuyeän.

Keát quaû khaûo saùt veà kó naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông

phaùp tích hôïp ôû moân taäp ñoïc qua vaên baûn “Tre Vieät Nam” ñöôïc ruùt ra töø 70

GV daïy lôùp 4 ôû caùc tröôøng tieåu hoïc. (Xem baûng 2.2).

Baûng 2.2. Kó naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp

qua vaên baûn “Tre Vieät Nam”

Caâu Noäi dung khaûo saùt YÙ kieán traû lôøi Soá yù

1 Khi daïy vaên baûn “Tre Vieät

kieán 0 0 Nam” Tªn bμi th¬. Thêi gian, ®Þa ®iÓm ®−îc t¸c gi¶ miªu t¶. ThÇy (C«) thöôøng löu yù nhöõng 12 H−íng dÉn HS tr¶ lêi caùc caâu yeâu caàu noäi dung naøo sau ñaây.

hoûi. Tõ bøc tranh cña bμi th¬, chØ ra nh÷ng h×nh ¶nh nμo gÇn gòi víi c¸c em.

29 C¶m t−ëng cña HS vÒ bμi th¬

2 30

Ñeå d¹y v¨n b¶n “Tre ViÖt Nam” ThÇy (c«) thöôøng löïa choïn

30 ñònh höôùng naøo sau ñaây ?

3 Ngoaøi ra, (thaày coâ) coøn löïa 40 choïn höôùng môû roäng tích hôïp

naøo sau ñaây

TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ m«n mü thuËt khi h−íng dÉn HS t×m hiÓu bøc tranh. TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ m«n tù nhiªn x· héi khi d¹y bμi: “Tre ViÖt Nam” TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ m«n ©m nh¹c khi chØ ra c¸c mèi liªn hÖ víi v¨n häc. TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ kiÕn thøc ®êi sèng khi GV h−íng dÉn HS nãi lªn c¶m t−ëng cña m×nh vÒ bμi th¬. TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ v¨n häc d©n gian khi gi¸o viªn dÉn d¾t HS t×m hiÓu vÒ bμi th¬. TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ nghi lÔ, phong tôc tËp qu¸n khi GV dÉn d¾t HS nãi lªn nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ bμi th¬. TÝch hîp gi÷a m«n tiÕng ViÖt vμ s©n khÊu ®iÖn ¶nh daãn d¾t

HS t×m hiÓu vÒ bμi th¬.

Töø keát quaû khaûo saùt cho ta thaáy khi daïy vaên baûn “Tre Vieät Nam” ña soá

GV söû duïng löôïng kieán thöùc vaø kyõ naêng cuûa phaân moân taäp ñoïc, keå chuyeän,

chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên: Coù 12 yù kieán: “höôùng daãn HS traû lôøi

theo yeâu caàu cuûa baøi thô”, 29 yù kieán: “Töø böùc tranh cuûa baøi thô, chæ ra nhöõng

hình aûnh gaàn guõi vôùi caùc em”, vaø 29 yù kieán laáy “caûm töôûng cuûa HS veà baøi thô”,

Coâ: Traàn Thò Boâng (daïy lôùp 4/1 tröôøng tieåu hoïc Thanh An- Bình Long)

neâu: “Khi daïy baøi taäp ñoïc naøy, ñeå vaän duïng phöông phaùp tích hôïp nhaèm boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS ñieàu quan troïng laø khai thaùc heä thoáng keânh

hình trong SGK cuõng nhö khaùi quaùt cho HS thaáy ñöôïc böùc tranh cuûa baøi thô.

Qua ñoù chæ ra nhöõng hình aûnh gaàn guõi vôùi caùc em nhôø vaäy caùc em seõ caûm nhaän

baøi thô saâu saéc hôn”.

Thaày Phaïm Vaên Luyeán (GV d¹y líp 4B tr−êng tiÓu häc §øc H¹nh B

Ph−íc Long) kh¼ng ®Þnh: “Ñeå coù cô sôû boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

qua baøi taäp ñoïc “Tre Vieät Nam” ngoaøi caùc yeáu toá nhö: Neâu ñöôïc teân baøi thô,

thôøi gian ñòa ñieåm ñöôïc taùc giaû mieâu taû, höôùng daãn HS traû lôøi theo yeâu caàu cuûa

baøi thô, chæ ra caùc hình aûnh gaàn guõi vôùi caùc em thì vieäc neâu caûm töôûng cuûa HS

veà baøi thô laø quan troïng nhaát, vì coù naém ñöôïc yù nghóa, noäi dung HS môùi caûm

thuï vaø neâu caûm töôûng cuûa mình veà baøi thô ñoù”.

Boài döôõng caûm quan hoïc trong giôø taäp ñoïc ôû lôùp 4 tieåu hoïc theå hieän vieäc

söû duïng phöông phaùp tích hôïp giöõa caùc phaân moân ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû,

luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên qua baøi “Tre Vieät Nam” coøn keát hôïp vôùi tích hôïp

moät soá moân hoïc khaùc. Töø keát quaû khaûo saùt cho thaáy coù 30 GV cho raèng: “Tích

hôïp giöõa TV vaø myõ thuaät khi höôùng daãn HS tìm hieåu baøi naøy qua böùc tranh”,

töông töï coù 30 GV cho raèng “tích hôïp giöõa moân TV vaø moân töï nhieân xaõ hoäi khi

daïy baøi thô naøy”. Nhöng chæ coù 10 GV ñoàng yù“Tích hôïp giöõa moân TV vaø moân

aâm nhaïc khi chæ ra caùc moái lieân heä vôùi vaên hoïc maø caùc em hoïc baøi thô naøy”,

trong soá 70 ngöôøi ñöôïc hoûi.

Tìm hieåu veà khaû naêng tích hôïp giöõa moân TV vaø voán soáng noùi chung coù 40

GV neâu: “Coù söï tích hôïp giöõa moân TV vaø kieán thöùc ñôøi soáng khi GV daãn daét

HS noùi leân caûm töôûng cuûa mình veà baøi thô”, trong soá 70 ngöôøi ñöôïc hoûi. Nhöng

chæ coù 7 ngöôøi cho raèng: “Coù söï tích hôïp giöõa moân TV vaø vaên hoïc daân gian khi

daãn daét HS tìm hieåu veà baøi thô naøy”.

Keát quaû khaûo saùt ôû baûng 1B cho thaáy: Khoâng phaûi daïy baøi vaên, baøi thô

naøo cuõng ñeàu vaän duïng heát moïi yeáu toá tích hôïp ñeå phaùt huy khaû naêng caûm

quan vaên hoïc cho HS maø ngöôøi thaày phaûi bieát daãn daét, löïa choïn caùc hình thöùc

sao cho phuø hôïp vaø gaàn guõi baøi thô, baøi vaên caùc em ñöôïc hoïc.

GV Leâ Thò Lan (tröôøng tieåu hoïc Taân Xuaân A) ñeà nghò: “Ñeå daïy cho HS

lôùp 4 vaên baûn cuï theå nhö baøi “Tre Vieät Nam” ngöôøi thaày phaûi bieát vaän duïng

caùc khaû naêng tích hôïp gaàn guõi vaø thöïc teá nhaèm phaùt huy toái ña khaû naêng caûm

quan vaên hoïc cho HS trong vieäc hoïc taùc phaåm ñoù”.

Ngoaøi nhöõng yù kieán vaø keát quaû khaûo saùt, chuùng ta thaáy moät giôø taäp ñoïc

lôùp 4 vieäc tích hôïp caùc yeáu toá nhö cho HS tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoaù

hoaëc vaän duïng caùc khaû naêng cuûa GV vaø HS trong giôø daïy taäp ñoïc nhö: Khai

thaùc heä thoáng keânh hình trong caùc baøi hoïc qua caùc chuû ñieåm trong SGK, phaùt

huy khaû naêng ñoïc dieãn caûm cuûa GV vaø HS. Ñaëc bieät, laø vieäc reøn luyeän HS ñoïc

dieãn caûm toát baøi thô, vaên qua giôø taäp ñoïc treân lôùp. Cuï theå cho HS luyeän ñoïc

dieãn caûm baèng hình thöùc thi ñua ñoïc dieãn caûm nhaèm phaùt hieän caùc em ñoïc

chöa ñuùng, chöa dieãn caûm theo yeâu caàu ñeå söûa chöõa, caùc em ñoïc ñuùng, ñoïc

hay ñeå boài döôõng vaø khuyeán khích ñoäng vieân.

Em Traàn Thanh Taâm (lôùp 4/1 tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù) “em raát thích

ñöôïc luyeän ñoïc dieãn caûm, nhôø ñoïc dieãn caûm ñaõ giuùp em caûm thuï caùi hay cuûa

baøi taäp ñoïc raát nhieàu”.

GV Traàn Thò Boâng (lôùp 4C tröôøng tieåu hoïc Taân Bình) cho raèng: “Giôø taäp

ñoïc thaät söï loâi cuoán caùc em nhaát laø khi nghe gioïng ñoïc cuûa coâ giaùo dieãn ñaït

heát söùc xuùc ñoäng, töøng yù, töøng noäi dung cuûa baøi hoïc giuùp caùc em caûm nhaän caùi

hay, caùi ñeïp cuûa baøi hoïc nhö baøi “Hoa hoïc troø”( TV4 - T2).

Coâ Traàn Thanh Hoàng (lôùp 4B tröôøng tieåu hoïc Taân Xuaân B) neâu: “Ñieàu

ñoïng laïi ôû HS qua giôø taäp ñoïc laø gioïng ñoïc dieãn caûm cuûa GV vaø vieäc toå chöùc

cho HS luyeän ñoïc dieãn caûm vì coù ñoïc dieãn caûm baøi thô, baøi vaên caùc em môùi

thaáy ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa baøi vaên, baøi thô ñoù”.

2.3.1.2. Boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS trong giôø keå chuyeän ôû lôùp

4 tieåu hoïc

Phaân moân keå chuyeän ôû lôùp 4 ñaõ hình thaønh töø caùc lôùp döôùi, ñöôïc tích hôïp

theo nguyeân taéc ñoàng taâm vaø ñöôïc xoay quanh theo chuû ñieåm trong SGK. Haàu

heát caùc caâu chuyeän ñöôïc choïn coù ñoä daøi khoâng quaù 500 chöõ ôû SGK chæ coù

tranh keøm lôøi giaûng ngaén goïn. GV keå cho HS nghe sau ñoù caùc em keå laïi, coù 11

caâu chuyeän: “Söï tích hoà Ba Beå, Moät nhaø thô chaân chính, Buùp beâ cuûa ai, Baùc

ñaùnh caù vaø gaõ hung thaàn, Nhöõng chuù beù khoâng cheát, Khaùt voïng soáng, Con vòt

xaáu xí, Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng, Lôøi öôùc döôùi traêng, Baøn chaân kyø dieäu, Moät

phaùt minh nho nhoû”. Ngoaøi ra, coøn hai theå loaïi keå chuyeän ñaõ nghe, ñaõ ñoïc

(goàm 12 baøi taäp keå chuyeän. Keå chuyeän ñaõ chöùng kieán hoaëc tham gia (goàm 8

baøi taäp keå chuyeän) daïng keå chuyeän ôû lôùp 4 tieåu hoïc hieän nay thöïc teá laø GV

chöa coù khaâu chuaån bò kyû cho tieát daïy, ña soá ñoïc cho HS nghe maø khoâng thuoäc

truyeän vaø gioïng keå khoâng haáp daãn. Ñeå thaáy ñöôïc nhöõng khoù khaên cuûa HS

trong vieäc hoïc moân keå chuyeän vaø ñeà xuaát, ñònh höôùng boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho HS qua moân keå chuyeän sao cho haáp daãn loâi cuoán. Chuùng toâi tieán

haønh thöïc nghieäm lôùp 4 tieåu hoïc 2 tröôøng: tieåu hoïc Taân Phuù vaø Taân Ñoàng thò

xaõ Ñoàng Xoaøi. Keát quaû qua hai giôø keå chuyeän cho thaáy khaû naêng vaän duïng

linh hoaït cuûa GV vaøo giôø daïy cuõng nhö söï ñaàu tö thuoäc truyeän, gioïng keå haáp

daãn laø heát söùc quan troïng.

Khi döï giôø keå chuyeän "Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa traéng" (TV4-T2), cuûa 2 tröôøng

tieåu hoïc Taân Ñoàng vaø Taân Phó thò xaõ Ñoàng Xoaøi tænh Bình Phöôùc. Chuùng toâi

tieán haønh phoûng vaán nhanh HS, ña soá caùc em ñeàu traû lôøi “Thích ñöôïc nghe coâ

keå chuyeän baèng gioïng keå sinh ñoäng hôn laø xem tranh hay nghe caùc baïn keå laïi”.

Ngoaøi ra, caùc em cuõng thích ñöôïc ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän, sau

khi phoûng vaán 264 HS, chuùng ta coù keát quaû ôû baûng 2.3.

Baûng 2.3. Nhu caàu cuûa HS trong giôø keå chuyeän

Soá löôïng Thích ñöôïc nghe Thích xem tranh Thích ñöôïc ñoùng vai

yù kieán coâ keå

Soá löôïng % Soá löôïng % Soá löôïng %

264 126 46,9 14 5,3 124 46

Keát quaû ôû baûng2.3 cho thaáy tyû leä HS thích nghe coâ keå vôùi gioïng truyeàn

caûm, haáp daãn chieám tyû leä cao nhaát, víi 126 em trong sè 264 em ®−îc hái

(46,9%). Caùc em ñoùng vai theo noäi dung caâu chuyeän ñöùng thöù 2, coù 124 em

chän trong 264 em ®−îc hái (46%), coøn xem tranh qua caâu chuyeän ít ñöôïc em

choïn nhaát, chæ coù 14 em (5,3%). Töø nhöõng thöïc teá treân, chuùng ta thaáy daïy keå

chuyeän theo höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS laø vieäc GV coù theå

thöïc hieän ñöôïc, neáu nhö coù ñaày ñuû nhieät huyeát vaø söï ñaàu tö cho tieát daïy moät

caùch toát nhaát. Cuoái cuøng laø phaûi giöõ ñuùng nguyeân taéc trong giaûng daïy vaø keát

hôïp haøi hoøa caùc yeáu toá ñeå taïo moät giôø keå chuyeän thaät söï haáp daãn, sinh ñoäng

vaø giaøu chaát vaên.

Em Nguyeãn T.T Haèng (lôùp 4A tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù) “Em nhö bò cuoán

theo caâu chuyeän khi ñöôïc nghe coâ keå, caâu chuyeän ñaõ thöïc söï haáp daãn em ngay

töø ñaàu”.

Em Traàn Thanh Bình (lôùp 4/ 1 tröôøng tieåu hoïc Taân Ñoàng) “Em ñaõ ñoïc

truyeän naøy roài nhöng nghe coâ keå vôùi gioïng haáp daãn thì em môùi thaáy caùi hay cuûa

caâu chuyeän”.

Ñieàu quan troïng thöù hai trong giôø keå chuyeän laø vieäc GV toå chöùc caùc hoaït

ñoäng ngoaïi khoùa cho HS, giuùp caùc em thaáy ñöôïc giaù trò cuûa caâu chuyeän, qua

hình thöùc cho caùc em ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän. Coù theå noùi ñaây

laø yeáu toá heát söùc thuaän lôïi ñeå boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Hoaït ñoäng

ngoaïi khoùa qua hình thöùc cho caùc em ñoùng vai caùc nhaân vaät khi daïy baøi “Khaùt

voïng soáng” taùc giaû ñaõ choïn moät soá vai nhö Gioân, Bin, Choù soùi, Gaáu röøng, thuûy

thuû vaø cho caùc em taäp ñoùng vai, caùc baïn coøn laïi ôû lôùp quan saùt vaø moät HS daãn

truyeän. Qua hình thöùc naøy keát quaû heát söùc baát ngôø, giôø keå chuyeän trôû neân sinh

ñoäng loâi cuoán caùc em moät caùch laï thöôøng (xem baêng Video).[Phuï luïc 14]

Traàn T.T.Taâm (lôùp 4A tröôøng tieåu hoïc Taân Ñoàng) noùi: “Giôø keå chuyeän

qua hình thöùc ñoùng vai ñaõ ñeå laïi cho em moät aán töôïng khoù queân”.

Em Leâ Thò Ngoïc (lôùp 4/ 1 tröôøng tieåu hoïc Taân Bình) “Nhôø ñoùng vai caùc

nhaân vaät trong caâu chuyeän, em hieåu roõ hôn tính caùch caùc nhaân vaät vaø em thích

caùc nhaân vaät trong truyeän hôn, nhaát laø nhaân vaät Gioân”.

Coøn nhieàu yù kieán veà caùch daïy baèng hình thöùc caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa.

Xin laáy yù kieán cuûa coâ giaùo Nguyeãn Thò Dieäu (daïy lôùp 4 tröôøng tieåu hoïc

Taân Phuù) noùi veà tieát daïy keå chuyeän baèng hoaït ñoäng ngoaïi khoùa cho HS ñoùng

vai nhö sau: “Daïy keå chuyeän baèng hoaït ñoäng ngoaïi khoaù vôùi hình thöùc cho HS

ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän heát söùc boå ích vaø lyù thuù. Sau khi cho

caùc em tham gia ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän, caùc em nhôù ñöôïc noäi

dung caâu chuyeän nhieàu hôn, khoâng chæ caùc em tham gia tröïc tieáp maø caùc em

khaùc ñöôïc xem baïn ñoùng vai cuõng toû ra thích thuù veà caùc nhaân vaät trong caâu

chuyeän moät caùch saâu saéc”.

Tõ thùc tÕ trªn chóng ta thÊy boài döôõng c¶m quan v¨n häc trong giê kÓ

chuyÖn qua h×nh thøc ®ãng vai lμ mét c¸ch lμm míi cÇn quan t©m thùc hiÖn. Keát

quaû khaûo saùt vieäc hoïc cuûa HS trong giôø taäp ñoïc vaø keå chuyeän, cuõng nhö noäi

dung chöông trình SGK TV hieän nay seõ laø cô sôû daïy moân TV cho HS ñöôïc toát

hôn. Ñeå tìm hieåu vieäc daïy vaø hoïc taäp ñoïc vaø keå chuyeän noùi rieâng vaø moân TV

noùi chung. Chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt thöïc traïng daïy vaø hoïc moân TV oû nhaø

tröôøng hieän nay.

2.3.2. Thöïc traïng hieän nay

2.3.2.1.Thöïc traïng veà vieäc hoïc vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

tieåu hoïc.

Tìm hieåu thöïc traïng giôø daïy vaø hoïc moân TV ôû tieåu hoïc, taùc giaû ñeà taøi tieán

haønh khaûo saùt 70 GV daïy lôùp 4, veà nhöõng khoù khaên caûn trôû vieäc hoïc taäp vaø

hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS, cuõng nhö thöïc traïng cuûa vieäc daïy moân

TV hieän nay.

Muïc ñích khaûo saùt

Nhaèm phaùt hieän ra nhöõng nguyeân nhaân gaây ra nhöõng khoù khaên trong vieäc

hoïc taäp vaø hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS, tìm ra caùc bieän phaùp khaéc

phuïc

Baûng 2.4: Keát quaû ñieàu tra veà khoù khaên trong vieäc hoïc taäp vaø hình

thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS

Caâu hoûi yù kieán traû lôøi Sl

Nhöõng khoù khaên gaây Ngheøo voán töø khi laøm vaên. 7

caûn trôû cho vieäc hoïc taäp Chöa maïnh daïn trong xöû lyù ñoùng vai. 12

vaø hình thaønh caûm quan Gia ñình chöa quan taâm ñeán con em mình. 25

vaên hoïc. HS vaø GV gaëp khoù khaên veà ñoà duøng hoïc 23

taäp, thôøi gian ít.

10 HS ít tham khaûo SGK, taøi lieäu.

10 HS chöa coù yù thöùc hoïc taäp.

9 Caùc em ít ñöôïc tieáp caän vôùi vaên hoïc.

6 Caùc em coøn bôõ ngôõ vì chöa laøm quen vôùi

boä moân naøy.

8 Khaû naêng nhaän thöùc cuûa HS chöa cao.

9 Ña soá ñeàu laø con em daân toäc.

Nhöõng khoù khaên gaây caûn trôû cho vieäc hoïc taäp vaø hình thaønh caûm quan

vaên hoïc cho HS do aûnh höôûng töø phía moâi tröôøng, gia ñình laø chuû yeáu, 25 yù

kieán cho raèng: “Gia ñình chöa quan taâm ñeán con em mình”, 23 yù kieán: “HS vaø

GV gaëp nhieàu khoù khaên veà ñoà duøng daïy hoïc, thôøi gian coøn ít”, 12 yù kieán: “GV

chöa maïnh daïng cho HS xöû lyù trong ñoùng vai”.

GV Traàn Thò Minh (tröôøng tieåu hoïc An Loäc huyeän Bình Long) noùi: “Hai

ñieàu kieän caàn thieát ñeå HS hoïc toát taát caû caùc moân trong ñoù TV laø ñöôïc gia ñình

quan taâm vaø GV coù ñuû thôøi gian söû duïng ñoà duøng daïy hoïc ñuùng theo noäi dung

baøi hoïc”.

Theo GV Traàn Minh Thaønh (tröôøng tieåu hoïc Tieán Höng thò xaõ Ñoàng

Xoaøi) thì: “Caùc em HS ôû vuøng noâng thoân ña soá gia ñình coøn khoù khaên veà kinh

teá neân chöa thaät söï quan taâm ñeán vieäc hoïc taäp cuûa con em mình. Vì theá ñeå giuùp

HS hoïc toát moân vaên caàn coù söï quan taâm töø nhieàu phía, trong ñoù coù gia ñình laø

heát söùc caàn thieát”. Ngoaøi ra, baûn thaân HS cuõng laø yeáu toá caàn quan taâm khi coù

ñeán 10 yù kieán cho raèng: “HS ít tham khaûo SGK, taøi lieäu”, hoaëc “HS chöa coù yù

thöùc hoïc taäp”. Ñaây cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây caûn trôû hoïc taäp

vaø hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho caùc em.

Tìm hieåu nguyeân nhaân caûn trôû hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS,

chuùng ta phaûi xeùt caû 3 yeáu toá laø: Baûn thaân HS phaûi coá gaéng, söï hoã trôï cuûa nhaø

tröôøng vaø söï quan taâm cuûa gia ñình, tìm hieåu vaán ñeà treân ta thaáy theå hieän roõ

qua baûng 2.5 nhö sau:

Baûng 2.5: Ñieàu tra nguyeân nhaân gaây ra nhöõng khoù khaên caûn trôû, hình

thaønh caûm quan vaên hoïc.

Caâu hoûi yù kieán traû lôøi Sl

Nguyeân nhaân Chöa thaáu hieåu taàm quan troïng cuûa vieäc hoïc. 8

gaây ra nhöõng Tieáp thu kieán thöùc coøn haïn cheá. 13

khoù khaên caûn Caùc em chöa coù yù thöùc töï hoïc, khoâng coù söï chuaån bò 8

trôû treân. baøi cuõ tröôùc khi ñeán lôùp.

Ít tìm toøi ñoïc theâm saùch. 8

Do hoaøn caûnh gia ñình khoù khaên, nhaø tröôøng thieáu 7

trang thieát bò, duïng cuï ñoà duøng daïy hoïc.

Veà phía nhaø Trình ñoä GV coøn haïn cheá, chöa ñöôïc ñaøo taïo chuyeân 17

tröôøng. moân neân chaát löôïng chöa cao.

Chöa thaät söï quan taâm ñeán vieäc boài döôõng caûm quan 4

vaên hoïc cho HS.

Chöa toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa taäp theå. 7

40 Veà phía gia Trình ñoä nhaän thöùc cuûa phuï huynh chöa cao.

ñình 40 Phuï huynh chöa quan taâm ñeán vieäc hoïc cuûa con em.

12 Thieáu söï keát hôïp GV vaø nhaø tröôøng, ít taïo ñieàu kieän

cho con em mình tham gia caùc hoaït ñoäng taäp theå ngoaïi

khoùa.

Tìm hieåu nguyeân nhaân gaây ra nhöõng khoù khaên, caûn trôû coù 8 yù kieán cho

raèng: “Chöa thaáu hieåu taàm quan troïng cuûa vieäc hoïc”, 13 yù kieán: “HS tieáp thu

kieán thöùc coøn haïn cheá”.

Ngoaøi ra, “yeáu tè khoâng ñöôïc tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa nhö

tham quan, du lòch”, cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân caûn trôû HS h×nh

thμnh vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc.

Veà phía GV vaø nhaø tröôøng, coù 17 yù kieán neâu: “Do trình ñoä GV coøn haïn

cheá, chöa ñöôïc ñaøo taïo chuyeân moân chaát löôïng cao”, 4 yù kieán cho raèng: “GV

chöa thöïc söï quan taâm ñeán vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc em”.

Veà phía gia ñình coù 40 yù kieán cho biÕt: “Trình ñoä nhaän thöùc cuûa phuï

huynh chöa cao”, 12 yù kieán neâu: “Thieáu söï keát hôïp giöõa GV vaø nhaø tröôøng, ít

taïo ñieàu kieän cho con em mình tham gia caùc hoaït ñoäng taäp theå ngoaïi khoùa”.

Nhöõng yù kieán truøng hôïp vôùi phaàn ñaàu khi nãi ®Õn nhöõng nguyeân nhaân gaây caûn

trôû cho vieäc hoïc taäp vaø hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho HS xin khoâng neâu ra.

Coâ Lª ThÞ T©m (lôùp 4 tr−êng tieåu hoïc Tieán Thaønh thò xaõ Ñoàng Xoaøi):

“Gia ñình laø yeáu toá heát söùc quan troïng trong vieäc hoïc cuûa caùc em, trong ñoù boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc em”.

Coâ Thaùi Thò Thuûy (líp 4A Tröôøng tieåu hoïc Tieán Thaønh): “Do khoâng coù

ñieàu kieän neân HS chæ hoïc nhöõng baøi hoïc trong SGK, maø khoâng tìm ñoïc caùc

saùch tham khaûo hoaëc caùc truyeän ñoïc khaùc”.

Coâ Vò ThÞ Nhung (tröôøng tieåu hoïc Ñöùc Haïnh B huyeän Phöôùc Long):

“Maëc duø ñaõ coá gaéng ñöa c¸c biÖn ph¸p båi d−ìng c¶m quan v¨n häc vμo baøi

hoïc, nhöng khaû naêng tieáp nhaän cuûa caùc em coøn raát haïn cheá”.

Töø keát quaû khaûo saùt cuõng nhö nhöõng yù kieán cuûa HS vaø caùc thaày coâ tröïc

tieáp d¹y caùc em, giuùp chuùng ta coù moät caùi nhìn toång theå veà thöïc traïng hoïc moân

TV hieän nay ôû tröôøng tieåu hoïc vaø vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc vôùi nhöõng

khoù khaên gaëp phaûi.

2.3.2.2. Keát quaû khaûo saùt HS

Tìm hieåu nhöõng khoù khaên caûn trôû HS trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc, chuùng toâi tieán haønh quan saùt vaø phoûng vaán 150 HS baèng phieáu ñieàu tra.

Soá ñieåm ñöôïc ñaùnh giaù baèng möùc ñoä töø cao ñeán thaáp. Ví duï: ÔÛ möùc ñoä thöôøng

xuyeân laø 3 ñieåm (möùc ñoä naøy laø khoâng toát), möùc ñoä thænh thoaûng laø 1 ñieåm

(ñaây laø möùc ñoä bình thöôøng), möùc ñoä khoâng bao giôø laø 0 ñieåm (ñaây laø möùc ñoä

toát). Keát quaû ñöôïc theå hieän ôû baûng 2.6 nhö sau:

Baûng 2.6. Bieåu hieän khoù khaên veà hoïc taäp (Nghieân cöùu tröïc tieáp quan saùt

Thöôøng

Thænh

K bao

Möùc ñoä

giôø

xuyeân

thoaûng

thoâng qua tieát hoïc)

STT

(1ñ)

(0ñ)

(3Ñ)

23,3

31,3

45,3

267

17,8

1 Maát traät töï trong giôø

hoïc TV

Khoâng taäp trung trong

24,6

44,6

30,6

291

19,4

2

giôø hoïc TV

Khoâng laøm ñaày ñuû baøi

42,6

29,3

298

19,8

3

taäp TV veà nhaø

Khoâng hieåu baøi TV

26,6

24,6

48,6

267

17,8

4

Khoâng laøm ñöôïc baøi

26,6

49,3

266

17,7

5

taäp TV

Naûn chí, chaùn hoïc TV

41,3

26,6

322

21,4

6

Toû ra chuû quan, töï cao

27,3

49,3

25,3

309

20,6

7

trong giôø hoïc TV

Coi thöôøng baøi hoïc

31,3

40,6

281

18,7

8

Töø keát quaû khaûo saùt 150 HS lôùp 4 caùc tröôøng tieåu hoïc treân caùc ñòa baøn

khaùc nhau, tröôùc khi caùc em vaøo hoïc baøi taäp ñoïc vaø keå chuyeän theo höôùng boài

döôõng caûm quan vaên hoïc, theo phöông phaùp tích hôïp: 1 trong 8 bieåu hieän khoù

khaên veà hoïc taäp vôùi möùc ñoä thöôøng xuyeân nhaát ôû HS laø: “Khoâng laøm ñaày ñuû

baøi taäp TV veà nhaø”, xeáp haïng 3 =298 ñieåm” ; bieåu hieän: “naûn chí, chaùn hoïc”,

raát caàn ñöôïc löu taâm ñöôïc xeáp haïng 1 =322 ñieåm vaø “toû ra chuû quan töï cao

trong giôø hoïc”, xeáp haïng 2 =309 ñieåm. Ñaây laø vaán ñeà GV khi daïy baøi taäp ñoïc,

keå chuyeän theo höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS nhö ñoùng vai (keå

chuyeän) hoaëc thi ñua reøn ñoïc dieãn caûm theo nhoùm (taäp ñoïc), GV caàn heát söùc

chuù yù. Vì HS töø haøo höùng deå chuyeån sang chuû quan, töï cao trong hoïc taäp hoaëc

ngöôïc laïi seõ naûn chí chaùn hoïc neáu bò pheâ bình khi laøm baøi khoâng toát. Moät

nguyeân nhaân khaùc cuõng caàn quan taâm laø HS khoù khaên trong giao tieáp vôùi thaày

coâ, keát quaû ñöôïc theå hieän ôû baûng 2.7.

STT

Møc ®é c¸c biÓu hiÖn

ThØnh tho¶ng%

Th−êng xuyªn %

31,1

245

1,6

K bao giê% 52,6

Khã hiÓu lêi nãi trong cña GV

213

46,6

284

1,89

giôø TV ThiÕu tù tin khi tr¶ lêi c©u hái trong cña GV

0,64

giôø daïy TV Kh«ng giao tiÕp b»ng m¾t víi

trong giôø

21,3

46,6

230

1,5

GV TV Kh«ng lμm chñ

®−îc cöû chæ vμ lêi nãi khi giao víi GV tiÕp

17,3

45,3

37,7

270

1,8

trong giôø TV NÐ tiÕp

tr¸nh giao víi GV

trong giôø TV

Baûng 2.7. Bieåu hieän khoù khaên veà giao tieáp vôùi thaày coâ giaùo

Nhöõng bieåu hieän khoù khaên trong giao tieáp vôùi GV, ñaùng chuù yù nhaát laø

vieäc caùc em: “Thieáu töï tin khi traû lôøi caùc caâu hoûi cuûa GV trong giôø daïy TV”

ñöùng haøng thöù 1=284 ñieåm, bieåu hieän thöù 2 laø caùc em “neù traùnh giao tieáp vôùi

GV trong giôø TV” vôùi 270 ñieåm, tuy chæ ôû möùc ñoä thænh thoaûng vôùi 47 em,

nhöng xeáp haïng thöù 3=245 ñieåm, ñoù laø: “khoù hieåu lôøi noùi cuûa GV trong giôø

TV”. Tìm hieåu kyõ chuùng toâi nhaän thaáy caùc nguyeân nhaân treân ñaõ gaây caûn trôû

khoâng nhoû cho caùc em trong vieäc tieáp xuùc kieán thöùc cuõng nhö khaû naêng caûm

nhaän vaên hoïc.

Moät nguyeân nhaân khaùc cuõng raát caàn quan taâm vaø tìm hieåu laø khoù khaên veà

ngoân ngöõ. Ñaây laø nguyeân nhaân khoâng nhoû aûnh höôûng ñeán vieäc hình thaønh vaø

boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS, xem keát quaû ôû baûng 2.8.

Baûng 2.8. Bieåu hieän khoù khaên veà ngoân ngöõ

Thöôøng

Thænh

K bao giôø

Möùc ñoä

Z

X

XH

STT

xuyeân

thoaûng

Caùc bieåu hieän

Sl

%

Sl %

49,3

8,6

361

2,40

1 Phaùt aâm khoâng chính xaùc

46,6

41,3

352

2,34

2 Ñoïc, keå chuyeän, vaên thô

khoâng löu loaùt.

3 Sai veà ngöõ phaùp, traät töï

45,3

47,3

7,3

357

2,38

trong khi noùi.

4 Khoù ñaùnh vaàn

36,6

45,3

328

2,18

5 Hay bò ngoân ngöõ ñòa phöông

46,6

42,6

10,6

354

2,36

chi phoái trong khi noùi.

6 Maéc nhieàu loãi chính taû khi

46,6

17,3

344

2,29

vieát veà moät ñoaïn vaên.

7 Vieát sai ngöõ phaùp nhieàu.

32,6

46,6

20,6

318

2,12

8 Khoù trình baøy yù töôûng cuûa

47,3

12,6

341

2,27

mình veà moät baøi vaên.

9 Khoâng bieát duøng cöû chæ, ñieäu

38,6

29,3

304

2,02

boä trong ngoân ngöõ noùi.

Chuùng ta thaáy vieäc “phaùt aâm khoâng chính xaùc” laø nguyeân nhaân ñöùng

haøng ñaàu vôùi 361 ñieåm, “sai veà ngöõ phaùp traät töï trong khi noùi”, ñöùng thöù 2 vôùi

357 ñieåm vaø bieåu hieän khoù khaên thöù 3 laø “hay bò ngoân ngöõ ñòa phöông chi phoái

trong khi noùi”, vôùi 354 ñieåm. Töø keát quaû khaûo saùt nhöõng khoù khaên veà ngoân

ngöõ cuûa HS, giuùp chuùng ta khaéc phuïc nhöôïc ñieåm vaø ñöa ra nhöõng bieän phaùp

boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS moät caùch hieäu quaû.

2.3.2.3. Ñieàu tra GV

Ngoaøi vieäc tìm hieåu töø phía HS, nhöõng yù kieán cuûa GV, nhöõng ngöôøi tröïc

tieáp daïy caùc em seõ cho chuùng ta coù caùi nhìn toång theå hôn trong vieäc daïy vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Chuùng toâi ñaõ tieán haønh ñieàu tra 70 GV daïy

lôùp 4 tieåu hoïc ñeå tìm hieåu möùc ñoä aûnh höôûng khi boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS, keát quaû ñöôïc theå hieän qua baûng 2.10.

Baûng 2.9. Möùc ñoä aûnh höôûng ñoái vôùi HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm quan

vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp.

Nhieàu

ít

Khoâng

X

STT

Möùc ñoä aûnh höôûng tôùi

Z

X

H

Sl %

Sl

%

Keát quaû hoïc taäp .keùm.

8,6

26,6

11,3

1,37

1

Sôï hoïc.

23,3

1,0

2

Khoâng thích ñeán tröôøng,

38,6

1,0

3

Khoâng chòu chaáp haønh noäi quy

3,3

29,3

1,14

4

Choáng ñoái laïi boá meï, coâ giaùo.

16,6

1,0

5

Trôû neân traàm tö, soáng kheùp mình.

20,6

1,0

6

Treâu choïc, gaây loän baïn beø.

4,6

25,3

16,6

1,2

7

Chuùng ta thaáy “keát quaû hoïc taäp keùm” laø aûnh höôûng lôùn nhaát vôùi 96 ñieåm,

xeáp thöù 2 laø HS daïng caù bieät “hay treâu choïc, gaây loän vôùi baïn beø” vôùi 84 ñieåm,

vaø HS “khoâng chaáp haønh noäi quy” ñöùng thöù 3 vôùi 80 ñieåm. Ñaây coù theå xem laø

möùc ñoä aûnh höôûng töông ñoái lôùn ñeán caùc em HS trong vieäc hình thaønh vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc.

Moät nguyeân nhaân aûnh höôûng töø phía baûn thaân HS, lôùp 4 khi boài döôõng

caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp, xem keát quaû baûng 2.10.

Baûng 2.10. Nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm

quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp

Möùc ñoä caùc yeáu toá aûnh

Nhieàu

ít

Khoâng

Z

X

XH

STT

höôûng

Sl %

Chöa hieåu roõ caùc baøi vaên,

43 61,4

5,7 116 1,65

1

baøi thô.

Ñöôïc chuaån bò quaù kyõ tröôùc

20 34 48,5 22 31,4

1,4

2

khi ñeán tröôøng.

Khoâng ñöôïc chuaån bò saün

29 41,4 27 38,5 14

20 128 1,82

3

saøng.

Do tính caùch.

24 34,2 36 51,4 10 14,2 118 1,68

4

Chöa ñuû ñoä tuoåi ñeå caûm 27 58,5 16 22,8 27 38,5 124 1,77

5

thuï vaên hoïc.

Do ñaëc thuø vuøng, mieàn sinh

31 44,2 31 44,2

8 14,4 132 1,88

6

soáng.

Keát quaû khaûo saùt cho thaáy yeáu toá aûnh höôûng lôùn nhaát ñoái vôùi caùc em laø

“do ñaëc thuø töøng vuøng mieàn sinh soáng” xeáp haïng 1 vôùi 132 ñieåm, xeáp thöù 2

“HS khoâng ñöôïc chuaån bò saün saøng” vôùi 128 ñieåm, vaø yeáu toá aûnh höôûng ñaùng

ñöôïc quan taâm tuy chæ xeáp thöù 3 vôùi 124 ñieåm laø “chöa ñuû ñoä tuoåi ñeå caûm thuï

vaên hoïc”.

Ngoaøi 2 nguyeân nhaân treân, vieäc toå chöùc daïy vaø boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho HS töø phía GV laø heát söùc quan troïng. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän roõ qua

baûng keát quaû 2.11.

2.11. Möùc ñoä aûnh höôûng cuûa GV ñeán vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS

Möùc ñoä caùc yeáu toá aûnh

Nhieàu

ít

Khoâng

STT

Z

X

X H

höôûng

Sl %

1 GV kieåm tra, ñaùnh giaù moïi

44 62,8

9 12,8 17 24,2 158 2,25

coâng vieäc cuûa HS.

ít coù hoaït ñoäng chung giöõa

17 24,2 30 42,8 23 32,8 104 1,48

GV vaø HS.

3 GV chöa ñuû voán kieán thöùc veà

17 24,2 30 42,8 23 24,2 104 1,48

vaên hoïc.

4 GV chöa taïo cô hoäi cho HS

40 30 42,8 12 17,1 126

1,8

tieáp xuùc nhieàu vôùi vaên hoïc.

5 Caùch giaûng daïy cuûa GV chöa

12 17,1 30 42,8 28

40 106 1,51

phuø hôïp.

17 24,2 19 27,1 34 48,5 104 1,48

6 GV ít ñoäng vieân, khuyeán

khích caùc em tìm hieåu veà vaên

hoïc.

7 GV vaø nhaø tröôøng chöa toå

19 27,1 34 48,5 17 24,2 108 1,54

chöùc ñöôïc caùc hoaït ñoäng taäp

theå phuø hôïp.

8 GV chöa ñöùng ra toå chöùc caùc

30 42,8 20 28,5 20 28,5 130 1,85

buoåi ngoaïi khoùa, troø chôi gaàn

guõi vôùi vaên hoïc cho HS.

Noäi dung chuû ñieåm hoïc taäp,

25 35,7 24 34,2 21

30 120 1,71

khoâ khan.

Töø keát quaû ñieàu tra GV ôû baûng 2.9, 2.10, 2.11 ta thaáy ngoaøi nhöõng ñaëc

ñieåm ñoäi nguõ GV, nhöõng nguyeân nhaân taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán quaù trình daïy

hoïc vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS theo höôùng tích hôïp, raát caàn ñöôïc

löu taâm ñeán nhö “keát quaû hoïc taäp keùm cuûa HS” laø 1 trong 7 khoù khaên ñoái vôùi

GV khi leân lôùp, noù aûnh höôûng raát lôùn xeáp haïng 1=96 ñieåm, “do ñaëc thuø vuøng

mieàn nôi sinh soáng”, cuõng ñöôïc xeáp haïng 1=132 ñieåm laø moät trong 6 nguyeân

nhaân. ÔÛ goùc ñoä khaùc, “vieäc GV chöa ñöùng ra toå chöùc caùc buoåi sinh hoaït ngoaïi

khoaù”, taïo cho HS ñöôïc gaàn guõi vôùi vaên hoïc qua thöïc teá caûnh ñeïp cuûa thieân

nhieân ñöôïc xeáp haïng 2=130 ñieåm, cuõng laø moät trong 9 nguyeân nhaân gaây ra

nhöõng khoù khaên khi GV daïy vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS theo

phöông phaùp tích hôïp. Nguyeân nhaân thöù 2 laø “GV luoân kieåm tra ñaùnh giaù moïi

coâng vieäc cuûa HS”, xeáp thöù 1 vôùi 158 ñieåm. Vôùi nhöõng nguyeân nhaân treân

chuùng ta thaáy caàn ñaåy maïnh vieäc ñaïo taïo, boài döôõng naâng cao trình ñoä GV

tieåu hoïc Bình Phöôùc noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung hieän nay ñang laø nhu caàu

taát yeáu.

Veà phía HS, do söï haïn cheá veà naêng löïc trí tueä noùi chung vaø tö duy noùi

rieâng, neân gaëp raát nhieàu khoù khaên trong vieäc lónh hoäi caùc khaùi nieäm veà caûm

quan vaên hoïc theo höôùng “Tích hôïp”. Chính nhöõng khoù khaên naøy ñaõ laøm giaûm

söï höùng thuù hoïc taäp, khieán vieäc hoïc taäp trôû neân naëng neà vaø keát quaû khoâng cao.

Ngoaøi ra, söï phaùt trieån trí tueä voán hieåu bieát töï nhieân veà vaên hoïc coøn haïn cheá,

khoâng coù ñieàu kieän ñeå ñoïc caùc loaïi saùch tham khaûo cuõng laø nguyeân nhaân caûn

trôû vieäc hình thaønh caûm quan vaên hoïc cho caùc em. Ñieàu naøy ñoøi hoûi ngöôøi

thaày thöôøng xuyeân tìm hieåu veà ñaëc ñieåm taâm lyù, ñaëc tröng HS lôùp 4. Vì vaäy,

tìm hieåu quan saùt phoûng vaán seõ cung caáp nhöõng cô sôû khoa hoïc ñeå GV vaän

duïng höôùng daãn HS töï boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo höôùng tích hôïp ñöôïc

toát hôn.

2.3.2.4. Ñaëc ñieåm taâm lyù HS ôû löùa tuoåi lôùp 4 trong tieáp nhaän vaên hoïc

Theo taùc giaû Hoaøng Hoøa Bình trong cuoán “Daïy vaên cho HS tieåu hoïc”

vieäc tìm hieåu veà taâm lyù cuûa HS tieåu hoïc nhö sau:

“So vôùi HS lôùp 2,3 HS lôùp 4 coù söï phaùt trieån ñoät bieán veà chaát, veà maët cô

theå caùc em ôû löùa tuoåi töø 9 ñeán 11, coù ñuû chieàu cao vaø caân naëng caàn thieát ñeå

thöïc hieän nhieàu ñoäng taùc thÓ duïc vaø tham gia lao ñoäng. Veà taâm lyù caùc em laø lôùp

HS cuoái caáp neân ña soá chöõng chaïc, maïnh meõ. Baét ñaàu töø luùc troøn 9 tuoåi caùc em

ñöôïc chuyeån sinh hoaït töø ñoäi nhi ñoàng sang ñoäi Thieáu Nieân Tieàn Phong Hoà Chí

Minh. Söï chuyeån sinh hoaït naøy thöôøng ñöôïc ñaùnh giaù baèng leã keát naïp ñoäi vieân

raát long troïng. “Ñieàu leä ñoäi Thieáu Nieân Tieàn Phong Hoà Chí Minh coù ghi löùa

tuoåi thieáu nieân ñöôïc quy ñònh töø 9 ñeán 15 tuoåi, tính troøn theo döông lòch, nghóa

laø töø 12 thaùng x 9 = 108 thaùng môùi ñuû troøn 09 tuoåi”. Vaäy laø ñoái vôùi caùc em töø

HS lôùp 1,2,3, thì caùc em HS lôùp 4,5 laø baäc ñaøn anh, ñaøn chò roài”[5, Tr. 59-60]

HS cuoái baäc tieåu hoïc (lôùp 4,5) baét ñaàu ham thích ñoïc truyeän, saùch vaên

hoïc, khoa hoïc coù noäi dung daøi hôn so vôùi caùc vaên baûn trong SGK. Caùc em

khoâng nhöõng coù nhu caàu trao ñoåi saùch maø thích keå laïi nhöõng ñieàu thu nhaän

trong saùch. HS tieåu hoïc höùng thuù vôùi vieäc ñoïc saùch, ñoù laø con ñöôøng ñeå hình

thaønh naêng löïc hoïc vaên vaø laø ñieàu kieän ñeå boài döôõng caûm quan vaên hoïc ñaït

hieäu quaû.

Löùa tuoåi HS tieåu hoïc ñaëc bieät laø HS lôùp 4 ñaõ coù söï nhaïy caûm veà caùc

yeáu toá caûm xuùc hình töôïng, caùc giôø taäp ñoïc, keå chuyeän, khi ñöôïc taäp ñoùng vai

caùc em lónh hoäi nhanh choùng gioïng ñieäu caàn thieát ñeå theå hieän ñuùng nhaân vaät.

Khi nghe keå caâu chuyeän vôùi nhöõng tình tieát ly kì hoaëc ñoïc nhöõng ñoaïn vaên

gaây caûm giaùc hoài hoäp, gaây caán caùc em bieåu loä caûm xuùc lo laéng, caêng thaúng,

vôùi nhöõng caâu chuyeän maát maùt ñau thöông caùc em theå hieän roõ söï buoàn baõ,

caûm thoâng, vôùi nhöõng caâu chuyeän vui töôi, hoùm hænh caùc em theå hieän söï vui

thích haøo höùng .

Nghieân cöùu veà söï phaùt trieån tö duy cuûa treû em löùa tuoåi tieåu hoïc, caùc nhaø

taâm lyù hoïc cho raèng HS cuoái baäc tieåu hoïc (4,5) coù khaû naêng phaân tích caùc söï

vaät thaønh töøng phaàn rieâng reõ vaø tieán haønh tri giaùc töøng phaàn moät, sau ñoù toång

hôïp laïi ñeå coù moät hình aûnh toaøn theå veà söï vaät ñoù ôû möùc ñoä ñaày ñuû hôn...Caùc

em coù khaû naêng söû duïng nhöõng thao taùc nhö: Phaân tích, so saùnh, khaùi quaùt,

toång hôïp... Theo V.A.Xukhomlinxki trong quaù trình laøm vieäc cuøng vôùi lôùp HS

nhoû cuûa mình ñaõ nhaän xeùt: “Caàn cho treû sôùm tieáp caän ngheä thuaät, bôûi caùc em

coù khaû naêng thöôûng thöùc caùi ñeïp baèng theá giôùi ngheä thuaät vaø oâng cho raèng,

thôøi gian töø 7 ñeán 10 tuoåi laø khoaûng thôøi gian phaùt trieån maïnh meõ nhaát cuûa ñôøi

soáng con ngöôøi. Vaøo thôøi kyø naøy ñöùa treû khoâng chæ coù nhieäm vuï chuaån bò hoïc

taäp, tích luõy kieán thöùc vaø kyõ naêng maø coøn phaûi soáng moät cuoäc soáng taâm hoàn

phong phuù” [74, Tr.126].

HS tieåu hoïc laø löùa tuoåi giaøu öôùc mô, söùc töôûng töôïng vaø öôùc mô bay boång

ñeán möùc caùc em coù theå soáng hai cuoäc soáng moät luùc (cuoäc soáng thöïc vaø cuoäc

soáng ñöôïc taïo neân trong mô töôûng).

Keát quaû nghieân cöùu cuûa caùc nhaø taâm lyù hoïc coøn cho thaáy ôû löùa tuoåi HS

tieåu hoïc, höùng thuù vaø chuù yù ñaõ coù söï phaùt trieån. Höùng thuù vaø chuù yù laø nhöõng

phaåm chaát raát caàn cho hoïc taäp vaø tieáp nhaän vaên chöông. ÔÛ HS cuoái baäc tieåu

hoïc, söùc taäp trung chuù yù coù theå töø 30,35 ñeán 40 phuùt. Vôùi löùa tuoåi naøy, tö duy

logic vaø ngoân ngöõ ñaõ phaùt trieån neân chuù yù daàn trôû thaønh hoaït ñoäng trí tueä giao

tieáp vaø do ñoù söùc taäp trung vaø tính beàn vöõng cuûa chuù yù taêng leân khoâng ngöøng.

Trong qu¸ tr×nh häc tËp caùc em ñaõ ñöôïc ñieàu chænh, chuù yù moät caùch coù yù thöùc

ñoái vôùi nhöõng tröôøng hôïp phöùc taïp. Ñaëc bieät, laø HS tieåu hoïc, höùng thuù coù vai

troø quan troïng. HS lôùp 4,5 böôùc ñaàu bieát tìm hieåu nguyeân nhaân beân trong cuûa

söï vaät, hieän töôïng vaø thích ñoäc laäp suy nghó, thaäm chí nhieàu em ñaõ chuù yù roõ reät

ñoái vôùi moân hoïc maø em thích.

Keát quaû khaûo saùt tìm hieåu thöïc teá giôø daïy vaø hoïc moân TV ôû tieåu hoïc cho

ta thaáy nhöõng thuaän lôïi, khoù khaên trong vieäc daïy vaø hoïc moân TV noùi chung,

moân keå chuyeän, taäp ñoïc noùi rieâng. Vì theá caàn ñöa ra caùc höôùng giaûi quyeát ñeå

vieäc daïy vaø boài döôõng vaên hoïc cho HS ngaøy caøng toát hôn.

2.3.3. Ñeà xuaát höôùng giaûi quyeát

2.3.3.1. Caùc bieän phaùp töø phía HS

Töø thöïc traïng vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS, trong ñoù coù

nguyeân nhaân töø phía gia ñình, nhaø tröôøng vaø thaày coâ. Chuùng ta thaáy caàn löu yù

moät soá ñieåm veà bieåu hieän cuõng nhö caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc.

Tieán haønh khaûo saùt vaø ñeà ra höôùng giaûi quyeát baèng caùch thaùo gôõ nhöõng

khoù khaên trong vieäc giaûng daïy vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS, nhö

tìm hieåu nguyeân nhaân gaây ra nhöõng khoù khaên trong vieäc hình thaønh vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc, tìm hieåu ñaëc ñieåm cuûa ñoäi nguõ GV tieåu hoïc hieän

nay veà trình ñoä, ñoä tuoåi. Muïc ñích laø tìm ra caùc nguyeân nhaân ñeå coù höôùng

khaéc phuïc vaø thaùo gôõ, keát quaû ñöôïc theå hieän qua baûng 2.12 nhö sau:

Baûng 2.12: Caùc bieän phaùp thaùo gôõ khoù khaên trong giaûng daïy vaø boài döôõng

Caâu hoûi

YÙ kieán traû lôøi

Ñeå

thaùo gôõ nhöõng

Toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoaù tham quan, du lòch

khoù

ñeå caùc em caûm nhaän veû ñeïp thieân nhieân ñaát nöôùc.

khaên trong vieäc giaûng

Phoái hôïp trao ñoåi vôùi phuï huynh HS veà vieäc daïy vaø

daïy vaø boài döôõng caûm

hoïc ôû nhaø cho caùc em.

quan vaên hoïc cho HS

Khuyeán khích tìm hieåu vaên hoïc.

caàn

thieát phaûi coù

Caàn saâu saùt hôn, aùp duïng phöông phaùp tích hôïp.

nhöõng bieän phaùp naøo?

Boài döôõng naâng cao trình ñoä cho GV

Naâng cao cô sôû vaät chaát, cung caáp SGK ñoà duøng daïy

hoïc, saùch tham khaûo cho vieäc daïy vaø hoïc.

caûm quan vaên hoïc cho HS.

Keát quaû khaûo saùt ôû baûng 2.12, yeáu toá quan troïng nhaát laø boài döôõng naâng

cao trình ñoä GV tieåu hoïc. Trong soá 70 GV ñöôïc khaûo saùt thì coù 14 yù kieán ñeà

nghò ñöôïc “boài döôõng naâng cao trình ñoä”, 10 yù kieán ñeà nghò “phaûi naâng cao cô

sôû vaät chaát, cung caáp ñuû SGK, saùch tham khaûo, ñoà duøng daïy hoïc, cho vieäc daïy

hoïc” nhaát laø daïy moân TV .

Trao ñoåi phuï huynh veà vieäc daïy vaø hoïc ngoaøi giôø cho caùc em, 13 yù kieán

ñeà nghò: “Caàn saâu saùt hôn trong vieäc aùp duïng phöông phaùp daïy tích hôïp” vaø 8

yù kieán ñeà nghò: “Neân toå chöùc cho caùc em sinh hoaït ngoaïi khoaù, tham quan du

lòch”, muïc ñích laø giuùp caùc em caûm nhaän veû ñeïp thieân nhieân ñaát nöôùc, ñaây laø

yù kieán ñaùng ñöôïc quan taâm.

Coâ Traàn Thò Thanh (daïy lôùp 4/5 tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù thò xaõ Ñoàng

Xoaøi) “GV tieåu hoïc ña soá trình ñoä vaãn coøn thaáp so vôùi vieäc ñaùp öùng yeâu caàu

cuûa chöông trình tieåu hoïc hieän nay. Ñaëc bieät, vieäc daïy moân TV vôùi phöông

phaùp tích hôïp".

Coâ Döông Thò Minh (daïy lôùp 4A tröôøng tieåu hoïc Taân Bình thò xaõ Ñoàng

Xoaøi) cho raèng: “Caàn phaûi coù söï phoái hôïp giöõa phuï huynh HS veà vieäc daïy vaø

hoïc cuûa caùc em ôû nhaø cuõng nhö ôû tröôøng, coù nhö vaäy thì hoaït ñoäng hoïc taäp môùi

ñaùp öùng theo yeâu caàu, nhaát laø vieäc daïy theo phöông phaùp tích hôïp vaø boài

döôõng vaên hoïc cho caùc em”.

Coâ Traàn Thò Anh (tröôøng tieåu hoïc Loäc Quang huyeän Loäc Ninh) “Caùc em

ôû vuøng saâu, vuøng xa ít coù dòp tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa cuõng nhö

khoâng coù ñaày ñuû caùc phöông tieän hoã trôï hoïc taäp. Chính vì theá,toå chöùc cho caùc

em ñöôïc tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa nhö tham quan du lòch caùc caûnh

ñeïp cuûa ñaát nöôùc laø moät ñònh höôùng toát cho vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc”.

Baûng 2.13. Toång hôïp ñieàu tra veà ñaëc ñieåm GV tieåu hoïc Bình Phöôùc

Giôùi tính:

Nöõ : 61 = 87,14%

Nam : 9 = 12,8%

Trình ñoä:

THSP : 52 = 74,2%

CÑSP TH : 4 = 5,7%

ÑHSPT H : 14 = 20%

Thaâm nieân giaûng daïy:

Döôùi 5 naêm : 15 = 21,4%

5 ñeán 10 naêm : 24 = 34,2%

10 ñeán 15 naêm : 24 = 34,2%

15 ñeán 20 naêm : 3 = 4,2%

Treân 20 naêm : 2 = 2,8%

Treân 30 naêm : 2 = 2,8%

Baûng 2.13 toång hôïp veà ñaëc ñieåm GV tieåu hoïc Bình Phöôùc, giuùp chuùng ta

coù moät caùch nhìn ñaày ñuû veà ñoäi nguõ GV tieåu hoïc. Qua ñoù, caàn phaûi taêng cöôøng

coâng taùc boài döôõng chuyeân moân, vì ña soá trình ñoä coøn thaáp khi coù ñeán 52 GV

trong soá 70 GV ñöôïc khaûo saùt chæ ôû trình ñoä trung hoïc sö phaïm (74,2%). Trong

khi ñoù ñaïi hoïc sö phaïm coù 14 GV (20%) vaø cao ñaúng sö phaïm chæ 4 ngöôøi

(5,7%). Veà thaâm nieân giaûng daïy, ña soá GV ñeàu coøn raát treû, ñang ñoä tuoåi chín

chaén cuûa ngöôøi thaày, coù 24 GV daïy hoïc töø 5 ñeán 10 naêm (34,2%), 24 GV daïy

töø 10 ñeán 15 naêm (34,2%,) 2 GV daïy treân 20 naêm (2,8%), 2 GV daïy treân 30

naêm (2,8%). Ñaây laø ñieàu kieän heát söùc thuaän lôïi cho vieäc boài döôõng naâng cao

trình cao trình ñoä GV tieåu hoïc ôû Bình Phöôùc, nhaèm töøng böôùc thaùo gôõ nhöõng

khoù khaên trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Moät nguyeân nhaân

caàn quan taâm laø GV raát ít tham gia saùng taùc thô vaên, chæ coù 11 GV tham gia

(15,7%), ngöôïc laïi, coù ñeán 59 GV khoâng tham gia (84,2%).

Ngoaøi nhöõng yù kieán vaø keát quaû töø baûng toång hôïp 2.4, 2.5, 2.9 taùc giaû

coøn tieán haønh phoûng vaán baèng phieáu ñieàu tra töø 120 HS caùc bieåu hieän möùc ñoä

caûm quan vaên hoïc. Muïc ñích ñieàu tra xem caùc möùc ñoä bieåu hieän caûm quan

vaên hoïc tìm ra caùc nguyeân nhaân khoù khaên, ñoàng thôøi ñeà ra caùc bieän phaùp khaéc

phuïc, keát quaû ñöôïc theå hieän ôû baûng 2.14.

Baûng 2.14. Keát quaû ñieàu tra veà möùc ñoä caùc bieåu hieän cuûa HS veà caûm quan vaên hoïc

STT Möùc ñoä caùc bieåu

Coù

Khoâng K traû lôøi

Z

X XH

hieän

Sl %

1 Em coù thích hoïc vaên

115 95,8

2 1,67

2,5 352 2,93

thô khoâng?

Em coù

thích hoïc

87 72,5 31 25,8

1,67 325 2,71

trong lôùp hay hoïc ôû

ngoaøi trôøi?

Em coù caûm giaùc

53 44,2 66

0,83 292 2,43

nhaøm chaùn khi baïn

keå veà vaên thô khoâng?

Em coù thích cuøng

112 93,3

6,7

0 352 2,93

caùc baïn ñoïc vaên thô

khoâng?

Em coù

thích

thaày

120

100

/ 360

3,0

(coâ) giaûi thích khi

daïy vaên thô khoâng?

Keát quaû khaûo saùt cho ta thaáy yeáu toá heát söùc thuaän lôïi khi coù 115 HS cho

raèng: “Caùc em raát thích hoïc vaên thô”, xeáp haïng 2 vôùi 352 ñieåm. Ñaëc bieät:

“Caùc em raát thích thaày coâ giaùo giaûi thích khi daïy vaên thô” coù ñeán 120 em ñoàng

yù xeáp haïng 1 vôùi 360 ñieåm. Ngoaøi ra, yeáu toá: “Caùc em thích cuøng caùc baïn ñoïc

vaên thô”, cuõng ñöôïc nhieàu HS choïn, 112 yù kieán xeáp haïng 2 vôùi 352 ñieåm.

Em Traàn Thanh Minh (lôùp 4A tröôøng tieåu hoïc Taân Ñoàng) noùi: “Em thích

hoïc vaên thô vì qua vaên thô em bieát ñöôïc nhieàu ñieàu hay trong cuoäc soáng”.

Em Traàn Ngoïc Bích (lôùp 4/1 tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù) “Ñöôïc hoïc vaên thô

ñaõ thích nhöng ñöôïc nhìn thaáy nhöõng hình aûnh thöïc teá trong baøi hoïc thì caøng

thích hôn”.

Em Leâ Thuyù Hoàng (lôùp 4/3 tröôøng tieåu hoïc Taân Bình) “Em raát thích nghe

coâ giaùo daïy baøi taäp ñoïc “Tre Vieät Nam”.

Em Nguyeãn Thò Thuyù Haèng (lôùp 4/1 tröôøng tieåu hoïc Taân Xuaân) “Em

thích hoïc vaên, thô, keå chuyeän hôn caùc moân hoïc khaùc nhaát laø ñöôïc nghe keå

chuyeän coå tích Chuù Cuoäi cung traêng.”

Em Haø Thò Yeán (lôùp 4/2 tröôøng tieåu hoïc Taân Thaønh B) taâm söï: “Em thích

ñeán tröôøng ñeå ñöôïc nghe coâ giaùo keå chuyeän coå tích, qua tieát hoïc naøy em nhö

khaùm phaù ra ñöôïc nhieàu caùi môùi laï”.

Töø keát quaû phoûng vaán caùc em HS, keát hôïp vôùi quaù trình thöïc nghieäm ñeà

taøi qua giôø taäp ñoïc vaø keå chuyeän, caùc yù kieán heát söùc quyù baùu töø phía caùc thaày

coâ laø nhöõng ngöôøi coù nhieàu naêm tham gia giaûng daïy ôû tieåu hoïc. Ñaëc bieät, yù

kieán cuûa caùc coâ tham gia daïy thöïc nghieäm moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän. Chuùng

toâi ruùt ra moät soá keát luaän vaø höôùng giaûi quyeát vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho HS nhö sau:

Phaûi boài döôõng vaø naâng cao trình ñoä cho ñoäi nguõ GV tieåu hoïc hieän nay,

trong ñoù chuù yù vieäc daïy moân TV noùi chung vaø moân taäp ñoïc, keå chuyeän noùi

rieâng.

Phaûi hoã trôï cho GV thaät toát trong vieäc söû duïng caùc phöông tieän daïy hoïc

caàn thieát. Ngoaøi ra, caàn khuyeán khích GV hoïc vaø ñoïc caùc loaïi saùch tham khaûo,

caùc taøi lieäu veà vaên hoïc vaø caùc taùc phaåm vaên hoïc thieáu nhi.

Toå chöùc cho HS tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa nhö: Cho caùc em taäp

ñoùng vai caùc nhaân vaät ôû moân keå chuyeän, cho caù nhaân vaø nhoùm thi ñua ñoïc

dieãn caûm ôû moân taäp ñoïc. Toå chöùc nhieàu hoaït ñoäng ngoaïi khoaù nhö caùc troø chôi

vaên hoïc, tham gia keå chuyeän, tìm hieåu thöïc teá veà moät vaán ñeà maø baïn ñang ñeà

caäp ôû baøi hoïc vaø gaàn guõi vôùi caùc em, khuyeán khích saùng taùc thô vaên, caùc caâu

chuyeän nhaèm phaùt huy khaû naêng töôûng töôïng cuûa caùc em. Ngoaøi ra, chuùng ta

phaûi bieát phaùt trieån caùc khaû naêng saün coù ôû caùc em nhö khaû naêng lieân töôûng vaø

töôûng töôïng.

2.3.3.2. Phaùt trieån khaû naêng lieân töôûng vaø töôûng töôïng cuûa HS tieåu hoïc

Lieân töôûng vaø töôûng töôïng coù nhöõng phaåm chaát tö duy, trong quaù trình

caûm quan vaên hoïc, nhôø lieân töôûng, töôûng töôïng HS coù theå laøm soáng laïi hình

töôïng vaên hoïc.

Ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy, taùc giaû Hoaøng Hoøa Bình ñaõ vieát: “lieân töôûng laø

töø chuyeän naøy nghó ñeán chuyeän khaùc, töø chuyeän ngöôøi ngaãm ra chuyeän mình,

lieân töôûng trong vaên chöông cuõng coù töø moät caâu, moät ñoaïn hoaëc moät baøi vaên

gôïi ra nhöõng suy nghó, caûm xuùc veà nhöõng gì con ngöôøi ñaõ soáng, ñaõ traûi, ñaõ

caûm, ñaõ thaáy”.[5, tr.101]

Ví duï sau khi hoïc xong baøi “Tre Vieät Nam” (TV4- T1) caùc em seõ ñöôïc

soáng laïi hình aûnh laøng queâ Vieät Nam, con ngöôøi Vieät Nam maø hình töôïng vaên

hoïc trong taùc phaåm bieåu hieän qua caây tre.

Töôûng töôïng laø phaåm chaát voâ cuøng quyù giaù cuûa trí tueä vaø phaåm chaát, caùi

quyù giaù aáy caàn ñöôïc boài döôõng moät caùch thaän troïng ngay töø tuoåi aáu thô. Neáu

con ngöôøi soáng maø khoâng coù khaû naêng töôûng töôïng thì cuoäc soáng seõ teû nhaït

nhö moät coäng moät baèng hai vaø khoâng theå coù nhöõng phaùt minh khoa hoïc, coù

nieàm tin vaø söï laïc quan trong cuoäc soáng. Baát cöù taùc phaåm vaên hoïc coù giaù trò

naøo cuõng ñeàu coù khaû naêng phaùt trieån oùc töôûng töôïng moät caùch ñoäc ñaùo.

Ñieàu naøy cho thaáy, ñoái vôùi treû em ôû löùa tuoåi tieåu hoïc, vieäc ñoïc saùch vaên

hoïc raát caàn thieát cho vieäc phaùt trieån oùc töôûng töôïng vaø naêng löïc tö duy. Con

ngöôøi thôøi aáu thô phaûi traûi qua thôøi kyø cuûa caùc baøi luyeän taäp suy nghó, nhöõng

baøi luyeän taäp naøy bao haøm nhìn nhaän laïi söï vaät vaø lieân töôûng. Treû em nhìn

hình aûnh tröïc tieáp, sau ñoù töôûng töôïng vaø xaây döïng hình aûnh trong oùc cuûa

mình.

Ñeå giuùp cho HS coù khaû naêng caûm quan vaên hoïc toát, chuùng ta phaûi phaùt

trieån tö duy cho HS löùa tuoåi tieåu hoïc baèng vaên chöông vöøa phuø hôïp ñaëc tröng

vaên hoïc, vöøa phuø hôïp taâm lyù löùa tuoåi HS tieåu hoïc. Ñaëc bieät, laø HS lôùp 4, 5 ñaõ

coù khaû naêng khaùi quaùt hoùa vaø vaän duïng tö duy tröøu töôïng. Chuùng ta coù theå

phaùt huy khaû naêng töôûng töôïng cuûa caùc em qua ñoïc truyeän coå tích, treû em

khoâng nhöõng coù khaû naêng khaùm phaù ra caùi ñeïp, maø coøn khaùm phaù ra chaân lyù

soáng. Truyeän coå tích, söï töôûng töôïng, ñoù laø nhöõng phöơng tieän khôûi ñoäng,

nhöõng ngoïn nguoàn cuûa tö duy.

Ngoaøi ra, moät bieän phaùp raát höõu hieäu, quan troïng laø neân taêng cöôøng cho

HS quan saùt moâi tröôøng xung quanh nhö caûnh quan thieân nhieân, theá giôùi ñoà

vaät, aâm thanh, maøu saéc, ñôøi soáng sinh hoaït cuûa con ngöôøi ôû nhöõng moâi tröôøng

khoâng gian khaùc nhau ñeå môû roäng voán soáng, naâng cao khaû naêng quan saùt

töôûng töôïng cho caùc em. Caàn taêng cöôøng giôùi thieäu saùch vaên hoïc thieáu nhi,

phim aûnh, saân khaáu, aâm nhaïc,… daønh cho thieáu nhi. Hình thaønh ôû caùc em moät

nhu caàu töï ñoïc, nhu caàu töï boäc loä suy nghó, caûm xuùc tröôùc taùc phaåm vaên

chöông vaø tröôùc nhöõng chuyeän thöôøng ngaøy trong ñôøi soáng xung quanh.

2.4 Ñònh höôùng boài döôõng cho GV vaø HS veà caûm quan vaên hoïc

2.4.1. Ñònh höôùng cho GV veà caûm quan vaên hoïc

Ngöôøi thaày coù yù nghóa quyeát ñònh ñoái vôùi HS trong vieäc boài döôõng

caûm quan vaên hoïc, neáu ngöôøi thaày chöa hieåu ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa baøi

vaên, baøi thô, thì chöa theå noùi ñeán chuyeän boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

ñöôïc. Ñeå ñònh höôùng cho GV trong vieäc daïy vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS ñöôïc toát, chuùng toâi tieán haønh khaûo saùt 70 GV tieåu hoïc ñang daïy lôùp 4.

Muïc ñích khaûo saùt nhaèm tìm hieåu nguyeân nhaân, caùc bieän phaùp thaùo gôõ vaø ñònh

höôùng cho GV trong vieäc daïy vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS, keát quaû

ñöôïc theå hieän qua baûng 2.15.

Baûng 2.15. Ñònh höôùng vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS lôùp 4

YÙ kieán traû lôøi

Caâu 1

Noäi dung khaûo saùt Yeáu toá naøo caàn thieát nhaát trong vieäc giuùp HS caûm quan vaên hoïc moät caùch toát nhaát. Anh (Chò) thöôøng duøng hình thöùc naøo khi giaûng daïy vaên thô cho HS.

Anh (Chò) ñaõ toå chöùc nhöõng hoaït ñoäng naøo khaùc so vôùi boå sung phöông phaùp daïy truyeàn thoáng.

GV caàn chuù troïng nhaát ôû yeáu toá naøo khi daïy vaên?

Anh (Chò) coù xaây döïng baøi vaên treân cô sôû yù kieán cuûa HS?

Noäi dung caùc taùc phaåm Baûn thaân HS Baøi giaûng cuûa GV Phaân tích So saùnh Phaùt bieåu caûm xuùc Daïng khaùc HS töï ñoïc hieåu HS töï söu taàm taøi tieäu HS töï saùng taïo Daïng khaùc Lôøi bình giaûng cuûa GV YÙ kieán cuûa HS Giaù trò cuûa taùc phaåm Coù Khoâng

Soá löôïng 22 10 38 34 10 20 6 21 15 23 11 16 41 13 54 16

Keát quaû khaûo saùt cho ta thaáy, yeáu toá caàn thieát nhaát trong vieäc giuùp HS

caûm quan vaên hoïc laø “baøi giaûng cuûa GV”, vôùi 38 yù kieán ñoàng yù trong soá 70 GV

ñöôïc hoûi chieám 54%. Hay vieäc ñeå daïy vaên thô ñöôïc toát ña soá GV ñeàu ñoàng yù:

“Duøng phöông phaùp phaân tích”, vôùi 34 yù kieán ñoàng yù chieám 49%. Chính vì

theá, caàn phaûi ñònh höôùng cho GV trong vieäc phaùt huy toái ña khaû naêng cuûa

ngöôøi thaày trong giôø daïy moân TV tieåu hoïc. Trong ñoù, moân taäp ñoïc vaø keå

chuyeän baèng hình thöùc nhö: GV phaûi coù caùch truyeàn ñaït ñeán HS baèng gioïng

ñoïc truyeàn caûm vaø ñaäm chaát vaên. Thöïc teá cho thaáy, khoâng ít caùc moân hoïc, caùc

giôø hoïc thaät söï haáp daãn, loâi cuoán HS, moät phaàn laø do caùch daïy cuûa ngöôøi thaày,

nhôø gioïng noùi truyeàn caûm cuûa ngöôøi thaày. Ñieàu naøy ñöôïc theå hieän roõ qua phaàn

thöïc nghieäm moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän maø keát quaû ñöôïc phaûn aùnh ôû chöông 3

cuûa ñeà taøi. Baèng caùc phöông phaùp hieäu quaû qua gioïng ñoïc, gioïng keå ngöôøi

thaày ñaõ ñem ñeán cho HS loøng say meâ caùc nhaân vaät, caùc hình aûnh trong baøi

hoïc, caâu chuyeän vôùi lôøi noùi, lôøi keå gôïi caûm, giaøu chaát vaên.

Ñeå lôøi noùi gôïi taû, truyeàn caûm vaø trôû thaønh phöông tieän tröïc quan “nghe”

coù hieäu quaû, baûn thaân GV caàn luoân trao doài voán TV phong phuù, baøi giaûng phaûi

roõ raøng, lôøi vaên coù hình aûnh, giaøu caûm xuùc loâi cuoán HS. Taùc phaåm vaên hoïc

cuõng laø yeáu toá quan troïng khoâng keùm trong vieäc daïy vaø boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho HS. Taùc phaåm vaên hoïc ñoái vôùi HS phaûi laø taùc phaåm coù giaù trò noäi

dung vaø giaù trò ngheä thuaät ñích thöïc. Caùc baøi vaên, baøi thô ñöôïc xem laø taøi lieäu

tröïc quan coù khaû naêng taùc ñoäng toaøn dieän ñeán HS.

Boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc vöøa giuùp caùc em môû roäng

voán soáng, voán hieåu bieát, vöøa giuùp caùc em nhaän ra veû ñeïp lung linh, huyeàn dieäu

cuûa ngoân töø ngheä thuaät nhaèm nuoâi döôõng vaø phaùt trieån caûm xuùc thaåm myõ.

Taùc phaåm vaên hoïc ñem ñeán cho treû thô nhöõng caûm nhaän khaùc nhau

nhöng raát cuï theå, xung quanh caùi ñeïp, caùi toát, caùi xaáu, caùi aùc, caùi thieän. Taát caû

ñeàu ñöôïc caùc em nghe vaø nhaän thaáy nhôø vaøo söï lieân töôûng vaø töôûng töôïng.

Ñieàu naøy theå hieän qua baûng toång hôïp 2.15.

Trong soá 70 GV ñöôïc hoûi: “Coù xaây döïng baøi hoïc treân cô sôû yù kieán cuûa HS

hay khoâng”, coù ñeán 54 yù kieán cho laø: “Caàn coù”, chieám 77,14%. Ñaây chính laø

cô sôû ñeå chuùng ta choïn vaø xaây döïng baøi vaên, baøi thô, caâu chuyeän ñöa vaøo

chöông trình giaûng daïy HS tieåu hoïc.

Vieäc boài döôõng naâng cao caûm quan vaên hoïc cho ngöôøi thaày laø heát söùc

quan troïng. Caûm quan vaên hoïc ôû ngöôøi thaày coù toát thì vieäc boài döôõng laïi cho

caùc em HS môùi hy voïng coù hieäu quaû. GV caàn ñöôïc thöôøng xuyeân boài döôõng vaø

töï boài döôõng voán vaên hoùa, vaên hoïc. Tröôùc caùc taùc phaåm, (aùng vaên baøi thô,

truyeän keå,…) ñöôïc tuyeån choïn trong chöông trình, SGK TV, moãi thaày giaùo, coâ

giaùo khoâng chæ laø moät baïn ñoïc maø coøn caàn phaûi laø ngöôøi baïn ñoïc gaàn guõi, thaân

thieän vôùi caùc baïn ñoïc tuoåi thô.

2.4.2. §Þnh h−íng båi d−ìng c¶m quan v¨n häc b»ng c¸c ph−¬ng

ph¸p, caùc thao taùc leân lôùp cuûa GV

Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp laø moät heä thoáng caùc thao taùc, vieäc laøm

vöøa coù tính ñònh höôùng, vöøa laø coâng cuï giuùp HS tìm hieåu, töï khaùm phaù vaø vaän

duïng kieán thöùc reøn luyeän kyõ naêng. Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp coù taùc duïng

giuùp HS thöïc hieän toái öu hoùa quaù trình hoïc nhaèm naâng cao chaát löôïng. Heä

thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp coù taùc duïng khôi gôïi caûm xuùc, taùc duïng ñeán taâm lyù,

kích thích hoaït ñoäng giao tieáp, khôi gôïi khaû naêng lieân töôûng, töôûng töôïng cuûa

HS, moät trong nhöõng naêng löïc caàn thieát trong caûm quan vaên hoïc. Ngöôøi GV

phaûi chuù yù kyõ thuaät xaây döïng caâu hoûi vaø baøi taäp höôùng daãn HS tieáp nhaän baøi

hoïc thöôøng döïa vaøo gôïi yù cuûa SGK vaø naêng löïc tieáp nhaän cuûa HS, maët khaùc

GV caàn löu yù caùc ñieàu kieän sau:

Thöù 1: Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp phaûi taùc ñoäng tôùi nhieàu ñoái töôïng HS,

phaûi kích thích HS suy nghó vaø trình baøy ñieàu HS suy nghó:

Ví duï: Baøi “Trung thu ñoäc laäp” (TV4- T1) caàn ñaët caâu hoûi: Hình aûnh

traêng mai coøn saùng hôn noùi leân ñieàu gì?

Thöù 2: Heä thoáng caâu hoûi ñaûm baûo tính heä thoáng, ñaûm baûo möùc ñoä töø ñôn

giaûn ñeán phöùc taïp, taêng cöôøng caùc caâu hoûi môû taïo ñieàu kieän ñeå HS coù khaû

naêng ñöa ra nhieàu phöông aùn traû lôøi.

Ví duï: Baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc” (TV4 - T2 ). Em thích hình aûnh naøo

trong baøi? Vì sao?

Thöù 3: Heä thoáng caâu hoûi phaûi theå hieän tính khoa hoïc vaø laø caâu daãn ñeán

heä thoáng cuûa söï caûm thuï vaên baûn ngheä thuaät, caùc loaïi caâu hoûi trong heä thoáng

caâu hoûi caàn ñöôïc söû duïng ñuùng luùc, taïo yeáu toá haáp daãn, kích thích nhu caàu tìm

toøi, giaûi ñaùp töø phía HS, caâu hoûi caàn coù lôøi daãn ñeà, gôïi môû, vöøa söùc suy nghó,

töôûng töôïng höùng thuù ñoái vôùi HS baèng ngoân ngöõ vaên chöông.

Ví duï: Baøi “Hoa hoïc troø” (TV4- T2) ñeå giuùp HS nhaän ra neùt ñoäc ñaùo, tinh

teá cuûa Xuaân Dieäu khi taû veû ñeïp cuûa caây hoa phöôïng, GV coù theå duøng caâu hoûi:

Taùc giaû ñaõ coù nhöõng caûm nhaän tinh teá vaø raát rieâng thoâng qua vieäc söû duïng töø

ngöõ, bieän phaùp tu töø. Em haõy ñoïc ñoaïn vaên, chæ ra ñieàu ñoù vaø neâu yù kieán cuûa

em veà loaøi hoa naøy?

Thöù 4: Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp ñaûm baûo tính sö phaïm, theå hieän qua

heä thoáng caâu hoûi vôùi ngoân ngöõ chính xaùc, trong saùng deã hieåu, ngaén goïn, cuï

theå.

Ví duï: Baøi “Hoa hoïc troø” (TT4-T2) coù caâu: Veû ñeïp cuûa hoa phöôïng coù gì

ñaëc bieät?

2.4.3. Ñònh höôùng reøn luyeän naêng löïc ñoïc cho HS.

Muoán HS coù khaû naêng caûm quan vaên hoïc toát ngöôøi thaày ngoaøi caùc yeáu toá

nhö: Phöông phaùp truyeàn thuï kieán thöùc, gioïng ñoïc truyeàn caûm vaø xaây döïng

ñöôïc heä thoáng caâu hoûi phuø hôïp vôùi taâm lyù vaø khaû naêng cuûa töøng HS, coøn phaûi

reøn luyeän naêng löïc ñoïc cho HS qua caùc böôùc sau: Ñoïc ñuùng, ñoïc dieãn caûm

trong giôø taäp ñoïc, hay keå ñuùng, keå coù caûm xuùc, dieãn ñaït ñöôïc, caùi hay caùi haáp

daãn cuûa caâu chuyeän trong giôø keå chuyeän. Qua ñoù giuùp HS thaáy ñöôïc caùi hay,

caùi ñeïp cuûa baøi vaên, baøi thô. Muoán ñaït ñöôïc nhöõng yeâu caàu treân ngöôøi thaày

phaûi giuùp cho HS bieát caùch ñoïc dieãn caûm nhö theá naøo, chaát gioïng khi ñoïc ra

sao. Ñieàu quan troïng laø ngöôøi thaày phaûi truyeàn thuï ñöôïc caûm xuùc cuûa mình töø

baøi thô, baøi vaên, caâu chuyeän ñoù ñeán HS. Giuùp caùc em caûm nhaän, caûm thuï baøi

thô, caâu chuyeän moät caùch toát nhaát. Chaúng haïn ñoïc caâu thô sau trong baøi “Tre

Vieät Nam” (TV4- T1).

“Coù gì ñaâu, coù gì ñaâu

Môõ maøu ít chaát doàn laâu hoaù nhieàu”.

"Môõ maøu ít chaát doàn laâu hoaù nhieàu”. Neáu ngaét gioïng ôû choã “Môõ maøu ít

chaát/ doàn laâu hoùa nhieàu “taùch ñoâi töø gheùp“ chaát doàn? yù thô seõ bò ngaét quaõng,

ngöôøi ñoïc khoâng thaáy ñöôïc söï chaét chiu cuûa ñaát vaø söùc soáng deûo dai, caàn kieäm

cuûa tre, caâu thô phaûi ngaét nhòp nhö sau: Môõ maøu ít/ chaát doàn laâu hoùa nhieàu.

Reøn naêng löïc ñoïc cho HS, tröôùc heát, ngöôøi thaày phaûi reøn cho caùc em ñoïc

dieãn caûm, ñoïc thaønh tieáng, phaûi taïo söï gaén boù vôùi nhau. Muoán reøn cho HS

“ñoïc dieãn caûm toát ñoøi hoûi caùc em tröôùc heát phaûi ñaït ñöôïc yeâu caàu ñoïc ñuùng,

luyeän ñoïc dieãn caûm cho HS tieåu hoïc baét ñaàu töø luyeän ñoïc ñuùng, ñoïc hieåu”.

Trong ñoù quan troïng nhaát laø ngöôøi thaày phaùt huy naêng löïc ñoïc cuûa mình

truyeàn vaøo HS, reøn cho HS nhöõng yeâu caàu nhö ñoïc hay, ñoïc dieãn caûm chöù

khoâng phaûi ñoïc nhö haùt, nhö ñoùng kòch. Töông töï keå laïi caâu chuyeän cuõng dieãn

ñaït ñaày caûm xuùc chöù khoâng phaûi laø dieãn kòch, phaûi höôùng HS keå theo noäi dung

caâu chuyeän. Ngoaøi yeáu toá treân reøn naêng löïc ñoïc cho HS caàn phaûi löu yù khi naøo

caàn ñoïc nhanh, khi naøo caàn ñoïc chaäm, phaûûi theo nhòp ñieäu baøi hoïc, caâu

chuyeän.

Ví duï: Baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc” (TV- T2) HS phaûi toû ra ngaïc nhieân,

thích thuù khi ñoïc caâu: “OÂi chao! Chuù chuoàn chuoàn nöôùc môùi ñeïp laøm sao!”.

Hay baøi taäp ñoïc “Con seû” (TV4- T2) GV phaûi höôùng daãn HS ñoïc vôùi

gioïng xuùc ñoäng vaø trìu meán ôû ñoaïn cuoái: “Vaâng, loøng toâi ñaày thaùn phuïc, xin

baïn ñöøng cöôøi. Toâi kính caån nghieân mình tröôùc con chim seû beù boûng duõng caûm

kia, tröôùc tình yeâu cuûa noù”. Cuõng nhö moân taäp ñoïc, ôû moân keå chuyeän GV phaûi

reøn naêng löïc keå chuyeän cho HS caùch keå töï nhieân, caàn phaûi leân gioïng, xuoáng

gioïng luùc naøo, khi naøo, phaûi giuùp HS bieát phaân bieät ñöôïc nhaân vaät toát, nhaân

vaät xaáu, nhaát laø nhaân vaät chính dieän, phaûn dieän. Ñaëc bieät, neân traùnh caùch keå

chuyeän nhö traû baøi hoïc thuoäc loøng hay keå laïi chuyeän maø khoâng gôïi ñöôïc caûm

xuùc gì töø caâu chuyeän.

Ví duï: Khi cho HS keå laïi caâu chuyeän coå tích “Taám Caùm” phaûi yeâu caàu

HS keå ñöôïc gioïng nheï nhaøng hieàn laønh cuûa Taám, gioïng trìu meán nhaân töø cuûa

oâng buït vaø gioïng ñanh aùc cuûa meï con muï dì gheû. Hoaëc khi keå chuyeän coå tích

“Coâ beù quaøng khaên ñoû” phaûi dieãn ñaït cho ñöôïc gioïng cuûa choù soùi hung aùc

khaøn ñaëc, phaân bieät vôùi gioïng giaø vaø rung cuûa baø cuï, gioïng coâ beù khaên ñoû

trong saùng vaø hoàn nhieân.

Ngoaøi hình thöùc treân GV phaûi toå chöùc cho HS laøm vieäc vôùi baøi ñoïc, baøi

keå chuyeän, giuùp caùc em hình thaønh naêng löïc töï ñoïc vaên ôû nhaø. Noùi roäng ra laø

caùc em töï ñoïc vaø naém baét ñöôïc caùc noäi dung, yù nghóa caùc caâu chuyeän trong

SGK, saùch truyeän ñoïc thieáu nhi, caùc em phaûi hieåu ñöôïc noäi dung, yù nghóa caùc

caâu chuyeän, baøi thô, baøi vaên, phaân bieät ñöôïc baøi naøo hay, baøi naøo khoâng hay,

baøi naøo neân ñoïc, baøi naøo khoâng neân ñoïc, caâu chuyeän naøo haáp daãn, caâu chuyeän

naøo khoâng haáp daãn.

Ví duï nhö caùc em coù theå caûm nhaän ñöôïc caùi hay cuûa baøi thô “Haït gaïo

laøng ta” cuûa nhaø thô Traàn Ñaêng Khoa hay caùc caâu chuyeän coå tích veà caùc loaøi

vaät cuûa nhaø vaên Anñecsen so vôùi caùc loaïi saùch thieáu tính v¨n häc, ®ang ®−îc

phoå bieán hiÖn nay nh−: “ThÇn ®ång ®Êt ViÖt”, “Ñoâ Reâ Mon” v.v… Vì caùc loaïi

saùch naøy chæ gôïi söï toø moø vaø giaûi trí thoâng thöôøng maø khoâng coù tính vaên hoïc

hoïc vaø giaùo duïc thaåm myõ.

Ñieàu quan troïng laø ngöôøi thaày phaûi reøn cho HS naêng löïc ñoïc vaø hieåu vaên

khoâng chæ caùc baøi hoïc trong SGK, maø coøn ñoïc vaø hieåu ñöôïc caùc theå loaïi nhö

taùc phaåm vaên hoïc, c¸c thÓ lo¹i truyÖn kh¸c, nhö truyeän thieáu nhi, truyeän nguï

ngoân. Ñaây chính laø khaû naêng tö duy naêng löïc ñoïc vaø caûm thuï taùc phaåm vaên

hoïc maø moãi HS caàn phaûi coù duø ôû möùc ñoä ñôn giaûn.

2.5. MOÄT SOÁ BIEÄN PHAÙP CUÏ THEÅ NHAÈM BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN

VAÊN HOÏC CHO HS

2.5.1. Taêng cöôøng caùc bieän phaùp giuùp HS taäp ñoïc – hieåu caùc baøi vaên

Tröôùc heát phaûi phaùt huy naêng löïc naém baét thoâng tin cho HS, giuùp HS hieåu

ñuùng yù nghóa baøi vaên, baøi thô, tìm hieåu xem baøi vaên, baøi thô ñoù noùi ñeán caùi gì. Ví duï khi hoïc baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc”( TV4 - T2) caùc em phaûi hieåu ñöôïc taùc giaû muoán noùi ñeán veû ñeïp cuûa queâ höông qua con chuoàn chuoàn nöôùc, chöù taùc giaû khoâng taû veà con chuoàn chuoàn nöôùc.

Muoán ñaït ñöôïc ñieàu naøy HS phaûi coù söï reøn luyeän töøng böôùc, caùc em phaûi

caûm nhaän ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp cuûa baøi thô, thaáy ñöôïc moái quan heä toát ñeïp

cuûa con ngöôøi vôùi con ngöôøi, con ngöôøi vôùi thieân nhieân. Hình töôïng caùc nhaân

vaät trong caâu chuyeän, phaûi thaáy ñöôïc caùi hay caùi ñeïp cuûa nhaân vaät chính trong

caâu chuyeän, noäi dung vaø yù nghóa maø caâu chuyeän ñoù ñeà caäp ñeán.

Ví duï: Khi nghe keå caâu chuyeän “Caây kheá” caùc em phaûi thaáy ñöôïc hình

aûnh nhaân vaät ngöôøi em heát söùc cao ñeïp vôùi nghóa cöû hy sinh vaø tính thaät thaø,

chòu thieät thoøi khi bò ngöôøi anh tham lam chieám ñoaït taøi saûn cuûa cha meï ñeå laïi.

Ngöôïc laïi, caùc em cuõng thaáy söï tham lam ích kyû vaø ñoäc aùc cuûa ngöôøi anh

trong caâu chuyeän. Ñaây laø caùi hay, caùi ñeïp veà caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän,

caùi myõ caûm vaên hoïc maø HS caàn heát söùc chuù yù.

Ñieàu quan troïng laø vieäc boài döôõng naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc cho HS

phaûi döïa treân caùc hoaït ñoäng ngoaøi giôø leân lôùp nhö hoaït ñoäng ngoaïi khoaù, tham

quan du lòch hay söu taàm taøi lieäu, nhaát laø phaùt huy khaû naêng saùng taïo vaø oùc

töôûng töôïng cuûa HS.

Ñeå coù cô sôû cho vaán ñeà naøy chuùng toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt 70 GV veà

khaû naêng boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS, keát quaû kh¶o s¸t thÓ hiÖn ë b¶ng 2.15.

“Vieäc GV töï tin saùng taïo trong quaù trình toå chöùc caùc hoaït ñoäng khaùc so

vôùi phöông phaùp daïy truyeàn thoáng” ñöôïc löu yù nhieàu nhaát vôùi 23 yù kieán. Yeáu

toá thöù 2 laø “HS töï söu taàm taøi lieäu” vôùi 15 yù kieán ñoàng yù. Ngoaøi ra, caàn phaûi

chuù yù nhöõng yù kieán cuûa HS khi toå chöùc cho caùc em hoïc caùc taùc phaåm vaên thô,

coù 41 yù kieán cho raèng “HS laø yeáu toá caàn löu yù nhaát”.

Ñeå boài döôõng naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc cho HS, khoâng theå boû qua yeáu

toá laáy HS laøm trung taâm, laø chuû theå tieáp nhaän vaø caûm thuï taùc phaåm vaên hoïc,

khi xaây döïng baøi hoïc phaûi döïa treân yù kieán cuûa HS, trong quaù trình giaûng daïy

taïi lôùp. Keát quaû khaûo saùt cho ta thaáy coù 54 yù kieán cho raèng:“Caàn phaûi xaây

döïng baøi vaên treân cô sôû yù kieán cuûa HS”, ngoaøi caùc hình thöùc treân caàn khai thaùc

toát caùc hoaït ñoäng khaùc nhö toå chöùc cho caùc em tham gia caùc troø chôi nhö thi

hoïc thuoäc loøng, ñoïc dieãn caûm vaø keå chuyeän trong caùc buoåi sinh hoaït ngoaïi

khoùa. Cuoäc chôi ñöôïc tieán haønh nheï nhaøng, thoaûi maùi nhöng ñoøi hoûi HS phaûi

linh hoaït, taäp trung vaø chuù yù baøi hoïc. Sau khi hoïc xong baøi taäp ñoïc treân lôùp

GV cho 1 HS ñöùng leân ñoïc caâu thöù nhaát cuûa baøi thô, em thöù 2 ñoïc tieáp caâu thöù

2, em thöù 3 ñoïc tieáp caâu thöù 3 cho ñeán khi heát baøi thô thì caû lôùp cuøng tham gia.

Theå leä cuoäc thi nhö sau: Ñoïc dieãn caûm, thuoäc thô neáu em naøo khoâng

thuoäc hoaëc ñoïc khoâng dieãn caûm seõ bò leân baûng, cuoái cuoäc thi phaûi laøm coùc

nhaûy veà choã ngoài. Cuoäc thi taïo söï vui töôi cho lôùp hoïc, nhöng ñieàu quan troïng

laø kích thích söï chuù yù trong hoïc taäp cho HS. HS coù yù thöùc trong vieäc hoïc thuoäc

vaø ñoïc dieãn caûm caùc baøi thô, baøi vaên ñöôïc hoïc. Vieäc laøm naøy coù taùc duïng taïo

caûm xuùc cho HS ngay töø ñaàu vaø ñaây laø moät ñieåm caàn löu yù trong vieäc boài

döôõng naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc cho HS. Hoaït ñoäng naøy ñöôïc toå chöùc

thöôøng xuyeân vaø laâu daøi. Ngoaøi ra, coù theå cho caùc em söu taàm taøi lieäu, tìm ñoïc

saùch tham khaûo, vieäc hoïc vaên noùi chung vaø hoïc vaên cuûa HS tieåu hoïc noùi rieâng

khoâng chæ goùi goïn trong SGK, maø phaûi höôùng caùc em tìm ñoïc caùc loaïi saùch

khaùc. Vì caùc loaïi saùch naøy coù taùc duïng gôïi môû vaø kích thích ngöôøi ñoïc ñi saâu

vaøo nhöõng cuoäc khaùm phaù ñaày baát ngôø vaø lyù thuù. Hoïc vaên vaø ñoïc vaên ngoaøi

chöông trình vaø trong chöông trình laø nhöõng vieäc gaén lieàn vôùi nhau hoã trôï vaø

taùc ñoäng laãn nhau.

Chöông trình ñoïc saùch, tìm saùch vaø söu taàm taøi lieäu phaûi gaén lieàn vôùi

chöông trình chính khoùa. Hình thöùc toå chöùc ñoïc saùch, tìm hieåu vaø söu taàm taøi

lieäu tham khaûo coù theå coi laø hình thöùc “ñoïc roäng” cuûa HS. Ñeå tieán haønh hoaït

ñoäng naøy, GV caàn coù söï chuaån bò kyõ caøng, thöôøng xuyeân ñoàng thôøi keát hôïp

chaët cheõ vôùi thö vieän nhaø tröôøng ñeå trang bò caùc loaïi saùch lieân quan ñeán noäi

dung chöông trình caùc em ñang hoïc.

Ñeå hoaït ñoäng ñoïc saùch söu taàm taøi lieäu cuûa HS ñaït hieäu quaû, nhaø tröôøng

boá trí thö vieän thaønh phoøng ñoïc saùch, coù theå toå chöùc cho caùc em ñoïc saùch vaøo

caùc buoåi hoïc traùi buoåi. Ñaây ñöôïc xem laø hoaït ñoäng ngoaïi khoaù thieát thöïc giuùp

HS caûm nhaän vaên hoïc moät caùch toát nhaát, coù theå toå chöùc nhö sau:

GV daønh moät buoåi cho HS ñeán phoøng ñoïc saùch, giôùi thieäu nhöõng loaïi

saùch caàn thieát vaø gaàn guõi vôùi HS, xaùc ñònh loaïi saùch caàn ñoïc, ñoïc ñeå laøm gì?

Ñoïc nhö theá naøo? Sau ñoù cho caùc em laøm moät phieáu thu hoaïch nhanh, neâu

caûm nhaän cuûa mình sau khi ñoïc caâu chuyeän trong saùch. GV cho ñieåm vaø choïn

baøi hay nhaát nhaän xeùt, khen thöôûng, ngöôïc laïi nhöõng em löôøi ñoïc, nhöõng em

laøm baøi keùm caàn phaûi pheâ bình, söõa chöõa, coù khen thöôûng roõ raøng. Ñieàu naøy

seõ kích thích HS trong vieäc ñoïc saùch vaø phaùt huy naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc

cho caùc em raát cao.

2.5.2. Toå chöùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa qua hình thöùc veõ tranh vaø ñoùng vai

caùc nhaân vaät

Noäi dung thi veõ tranh thöôøng gaén vôùi noäi dung caùc moân taäp ñoïc, keå

chuyeän trong chöông trình hoaëc lieân quan ñeán chöông trình. GV coù theå ñeà ra

moät soá yeâu caàu veà böùc tranh nhö caùch trình baøy, chaát lieäu vaø noäi dung thaåm

myõ.

Ví duï: Döïa vaøo baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc" (TV4 - T2) em haõy töôûng

töôïng vaø veõ moät böùc tranh sau ñoù mieâu taû laïi baèng lôøi, hoaëc döïa vaøo caùc tranh

vaø nghe keå chuyeän “Khaùt voïng soáng” (TV4 - T2) veõ laïi böùc tranh maø nhaân vaät

Gioân ñaõ chieán ñaáu ñeå giaønh laáy söï soáng [Phuï luïc 12].

Ñeå veõ ñöôïc böùc tranh HS phaûi ñoïc kyõ baøi vaên, baøi thô, ñoaïn vaên vaø vaän

duïng söï töôûng töôïng ñeå dieãn taû nhöõng hình aûnh qua lôøi keå sinh ñoäng, haáp daãn.

Ñoàng thôøi phaûi phoái hôïp caûnh trong tranh sao cho caân ñoái, haøi hoaø, thi veõ tranh

döïa vaøo baøi taäp ñoïc, keå chuyeän hoaëc ñoaïn vaên mieâu taû laø hình thöùc giuùp HS

coù nhöõng caûm nhaän saâu saéc vaø chuyeån nhöõng caûm nhaän aáy, khoâng chæ baèng lôøi

maø baèng moät caûm quan vaên hoïc tinh teá nheï nhaøng. Böùc tranh laø söï theå hieän

möùc ñoä caûm nhaän cuûa caùc em veà nhaân vaät trong truyeän. Söï theå hieän vaø nhaän

xeùt nhaân vaät qua tranh coù theå khoâng dieãn taû heát nhö söû duïng lôøi noùi (ngoân

ngöõ) nhöng ñoù cuõng laø hình thöùc theå hieän sinh ñoäng, taïo nieàm say meâ vaø söï

taäp trung chuù yù ôû caùc em khi tieáp caän vôùi caùc taùc phaåm naøy.

Khi höôùng daãn caùc em nghe keå moät caâu chuyeän, cuoái giôø hoïc GV coù theå

toå chöùc cho caùc em thi keå nhö: Thi ñoùng vai caùc nhaân vaät, thi keå saùng taïo laïi

vaên baûn hoaëc möôïn lôøi nhaân vaät, keå laïi caâu chuyeän. Ñaây laø hình thöùc cung caáp

vaø môû roäng voán vaên hoïc, voán töø mang laïi hieäu quaû cho caùc em, bôûi vì ñoái vôùi

HS tieåu hoïc ñaây laø giai ñoaïn tích luyõ kieán thöùc trang bò voán töø, haønh trang caàn

thieát ñeå caùc em tieáp tuïc hoïc ôû baäc tieåu hoïc vaø trung hoïc cô sôû sau naøy.

Ví duï: Khi keå cho caùc em nghe caâu chuyeän “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng”

(TV4- T 2), sau khi cho caùc em xem tranh vaø keå qua tranh, keå laïi noäi dung caâu

chuyeän, GV coù theå cho caùc em ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän nhö:

Ngöïa Traéng, Ñaïi Baøng Nuùi, Soùi Xaùm. Qua hình thöùc laøm naøy, caùc em coù moät

söï caûm nhaän heát söùc saâu saéc veà caùc nhaân vaät cuõng nhö noäi dung cuûa caâu

chuyeän ñaày ñuû vaø troïn veïn.

2.5.3. Xaây döïng moät vaøi baøi vaên maãu goùp phaàn boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho tuoåi thô.

Ñeå coù cô sôû cho vieäc xaây döïng moät vaøi baøi vaên, thô veà caûm quan vaên hoïc

cho HS tieåu hoïc, chuùng toâi ñaõ tieán haønh khaûo saùt veà vieäc boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho HS, coù 70 GV daïy lôùp 4 tieåu hoïc ñöôïc choïn khaûo saùt. Muïc ñích

cuûa vieäc khaûo saùt laø cô sôû ñeå nhöõng ngöôøi bieân soaïn SGK ñieàu chænh trong

vieäc choïn baøi, ñoàng thôøi GV coù theå choïn baøi ñeå boài döôõng caûm quan vaên hoïc

cho HS hieäu quaû, keát quaû ñöôïc theå hieän qua baûng 2.16.

Baûng 2.16. Baûng toång hôïp veà vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS

tieåu hoïc

Néi dung kh¶o s¸t

ý kiÕn tr¶ lêi

Caâu

Sè l−îng 32

YÕu tè caàn chuù yù hôn caû trong

Söï haáp daãn cuûa t¸c phÈm

vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc

Söï coá gaéng duy trì höùng thuù

cho HS

cuûa HS

Vieäc höôùng daãn toå chöùc cuûa

Nhöõng baøi vaên, thô ñöôïc tuyeån

Raát toát

choïn trong SGK hieän nay ñaõ goùp

Toát

phaàn hình thaønh caûm quan vaên

Khaù

hoïc nhö theá naøo?

Coù caàn xaây döïng theâm moät soá baøi

Coù

vaên maãu ñeå daïy HS hoïc taäp laøm

Khoâng

vaên hay khoâng?

Ñeå daïy toát moät baøi vaên, thô cho

Baøi vaên, thô phuø hôïp löùa

HS tieåu hoïc hieän nay chuùng ta

tuoåi

caàn nhöõng yeáu toá naøo?

Baøi vaên, thô ngaén, suùc tích

Baøi vaên, thô coù tính vaên

hoïc cao

Baøi vaên, thô deã thuoäc

Theo quan saùt cuûa Anh (Chò) HS

Thô

thích ñoïc thô hay ñoaïn vaên, baøi

Ñoaïn vaên ngaén

vaên ngaén.

Baøi vaên ngaén

Keát quaû khaûo saùt cho thaáy caùc baøi vaên thô ñöôïc choïn trong SGK hieän nay

ñaõ goùp phaàn hình thaønh caûm quan vaên hoïc, nhöng chöa cao. Coù 9 yù kieán cho laø

raát toát, trong khi ñoù coù 50 yù kieán chæ cho laø toát. Coù 61 yù kieán cho raèng: “Caàn

phaûi boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS trong caùc baøi vaên, thô ñang hoïc” .

Coâ Traàn Bích Lieãu (lôùp 4/6 tröôøng tieåu hoïc Taân Phuù) cho raèng: “Vieäc boài

döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS trong caùc baøi vaên, thô ñang hoïc hieän nay laø

heát söùc caàn thieát”.

Ñieàu caàn hôn caû trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS laø: “Söï

haáp daãn cuûa taùc phaåm” vôùi 32 yù kieán ñoàng yù, 29 yù kieán cho raèng: “Caàn coù söï

höôùng daãn toå chöùc cuûa GV”, chæ coù 14 yù kieán neâu: “Caàn coù söï coá gaéng höùng

thuù cuûa HS”. Töông töï “Vieäc choïn baøi vaên phuø hôïp vôùi löùa tuoåi” laø yeáu toá

ñöôïc nhieàu ngöôøi ñoàng yù nhaát vôùi 50 yù kieán. Trong khi ñoù: “Baøi vaên coù tính

vaên hoïc cao” chæ coù 4 yù kieán ñoàng yù. Qua khaûo saùt ta thaáy vieäc choïn baøi vaên

phuø hôïp vôùi löùa tuoåi HS laø vaán ñeà caàn quan taâm baäc nhaát.

Coâ Phan Thò Taâm (GV tröôøng tieåu hoïc Tieán Thaønh): “Baøi vaên duø coù hay

ñeán ñaâu nhöng khoâng gaén vôùi löùa tuoåi caùc em thì caùc em khoù maø caûm nhaän

ñöôïc caùi hay cuûa baøi vaên ñoù”.

Töø keát quaû khaûo saùt vaø phaân tích treân, chuùng toâi tieán haønh choïn moät soá

baøi vaên maãu veà caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô, trong ñoù coù 2 baøi do chính caùc

em vieát.

Moät ñoaïn vaên cuûa Baùc Hoà taû veà caûnh ñeïp cuûa nuùi röøng Taây Baéc ñöôïc taùc

giaû söu taàm trong baøi vieát cuûa taùc giaû Hoaøng Trung Thoâng trong cuoán "Hoài

nhoû caùc nhaø vaên hoïc vaên" [25, Tr.35] xin ñaët teân cho ñoaïn vaên naøy:

Caûnh ñeïp queâ höông (Hoà Chí Minh)

ÔÛ vuøng naøy luùc hoaøng hoân vaø luùc taûng saùng, phong caûnh raát neân thô. Gioù

röøng thoåi vi vu laøm caùc nhaønh caây ñu ñöa moät caùch nheï nhaøng, yeåu ñieäu. Maët

trôøi cheânh cheách roïi xuoáng, bieán öùc trieäu gioït söông treân laù caây ngoïn coû thaønh

nhöõng haït ngoïc nhaáp nhaùy, lung linh. Nhöõng con suoái trong vaét chaûy roùc raùch

hoïa vaàn vôùi gioïng haùt líu lo cuûa haøng ngaøn, haøng vaïn chim röøng. Nhieàu khi ta

ngöûi thaáy muøi thôm cuûa hoa vaø nhöïa caây töø xa bay ñeán, phaûng phaát vaø nheï

nhaøng. Treân trôøi xanh bieác coù vaøi ñaùm maây traéng ñuûng ñænh bay, gioáng heät

nhöõng chieác thuyeàn buoàm khoan thai löôùt treân maët bieån. Beân ven röøng haøng

vaïn con böôùm nho nhoû vaøng vaøng bay phaáp phôùi nhö muoán thi ñua vôùi khaùch

ñi ñöôøng. Nhö ñeå laøm cho phong caûnh thieân nhieân caøng theâm maøu theâm veû,

maáy chuù beù cöôõi treân löng nhöõng con traâu beùo nuùc na nuùc ních, em thì hoø heùt,

em thì giôû saùch chaêm chuù oân laïi baøi hoïc toái hoâm qua". [25, tr.35]

Baøi 2: Choïn baøi vaên ñoaït giaûi "Cuoäc thi vieát ngaén, nhaø vaên nhí " (naêm

2000, Theá giôùi Phuï nöõ tuyeån taäp, NXB Treû) cuûa em Nguyeãn Trung Hieàn

tröôøng tieåu hoïc Höng Phuù A, P9. Quaän 8 TPHCM

Beán ñoø

Beán ñoø naèm ven höông loä. Ngaøy ngaøy, nhöõng con ñoø vöøa taáp vaøo bôø laïi

cheøo ra soâng. Coù luùc trôøi tröa naéng gaét nhöõng con ñoø vaãn nheï nhaøng chôû vaøi vò

khaùch hieám hoi qua beân kia soâng. Nhieàu ñeâm traêng ñaõ leân cao treân doøng keânh

vaãn coøn vaøi chuyeán ñoø khuya thaép ñeøn nhaáp nhaùy nheï nhaøng caäp beán. Saùng

sôùm hay chieàu toái laø luùc hai bôø nhoän nhòp, vui veû nhaát. Töøng gaùnh cheø ñaäu, xoâi

gaác xeáp caïnh beân nhau toûa muøi thôm ngoït ngaøo. Nhöõng coâ, nhöõng baùc aùo naâu

vaûi sôøn baùn haøng quaây quaàn ngoài noùi chuyeän. Nhöõng chieác aùo xanh cuûa caùc

chuù coâng nhaân ngoài tuùm tuïm, khoaùc tay leân nhau noùi cöôøi roâm raû. Nhöõng ñöùa

beù toùc chaùy naéng tay mang roå baùnh hay moät xaáp veù soá nhanh nhaûu nhaûy leân

ñoø. Naêm saùu boùng aùo traéng, quaàn xanh ngoài moät goùc choïc gheïo nhau, ñuøa

giôõn, maáy chieác xe ñaïp ñaët saùt moät goùc, caùi noï choàng leân caùi kia. Ñoø troâng

khoâng to laém, theá maø moãi laàn chôû ñöôïc khoaûng hôn möôi ngöôøi. Coù leõ vì theá

maø con ñoø troâng thaät chaäm chaïp giöõa doøng keânh hieàn hoaø chaûy. Theá laø nhöõng

ai ñeán muoän coù chuùt thôøi gian nhaâm nhi taùch traø ñaù hay thöôûng thöùc vaøi nguïm

nöôùc ngoït trong quaùn nöôùc. Ngöôøi leân, ngöôøi xuoáng khoâng ngöøng. [16, Tr.87].

Baøi 3: Baøi vaên ñoaït giaûi "Cuoäc thi vieát ngaén, nhaø vaên nhí" naêm 2000

(Theá giôùi phuï nöõ tuyeån taäp - NXB Treû) cuûa em Nguyeãn Haø My (216 Nghi

Taøm, Haø Noäi)

Möa rôi

Trôøi ñen laïi, möa baét ñaàu rôi, möa moãi luùc caøng theâm naëng haït. Möa rôi

nhö hôøn, nhö oaùn. Möa caøng nhanh thì cuoäc ñôøi cuûa nhöõng gioït möa cuõng tan

nhanh. Caây coái nghieâng ngaõ theo chieàu möa. Möa traøn ngaäp, töøng gioït, töøng

gioït haét vaøo toâi, vaøo trang giaáy toâi vieát. Hình nhö möa muoán toâi vieát veà cuoäc

ñôøi cuûa noù, cuoäc ñôøi möa ngaén nguûi laém. Möa nheï haït, trôøi naéng daàn. Nhöõng

vuõng möa hoaø tan vaøo nhau, chæ coøn nhöõng gioït möa ñoïng treân caây. AÙnh maët

trôøi chieáu vaøo nhöõng gioït möa aáy lung linh nhieàu maøu saéc nhö vieân kim cöông.

Gioït möa long lanh aáy raát muoán soáng, soáng thaät nhieàu, noù muoán ñöôïc höôûng

cuoäc ñôøi maø noù coù. Gioït möa mæm cöôøi tröôùc khi rôi. [16, Tr.20]

2.5.4. Moät ví duï veà caùch ñònh höôùng vaø taïo nieàm yeâu thích taùc phaåm vaên

hoïc cho HS baèng vieäc naâng cao caûm quan vaên hoïc qua giôø taäp ñoïc

Vieäc ñònh höôùng boài döôõng naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc, naêng löïc naém

baét thoâng tin, noäi dung baøi hoïc ñeán vieäc hình thaønh vaø boài döôõng caûm quan

vaên hoïc cho HS laø moät quaù trình lieân tuïc vaø laâu daøi. §Þnh höôùng thaåm myõ cho

HS trong vieäâc tieáp nhaän caùc taùc phaåm vaên hoïc cuï theå baèng caùch naâng cao caûm

quan vaên hoïc coù yù nghóa khoa hoïc. Sau khi thaêm doø yù kieán cuûa GV ñöùng lôùp

vaø HS laø ngöôøi tröïc tieáp ñoïc caùc taùc phaåm vaên thô ôû chöông trình tieåu hoïc.

Chuùng toâi tieán haønh choïn moät baøi taäp ñoïc cuï theå ôû lôùp 4 tieåu hoïc, ñeå xaây döïng

thaønh quy trình daïy ñoïc. Ñoù laø baøi taäp ñoïc “Hoa hoïc troø” (TV4- T2) cuûa Xuaân

Dieäu, moät taùc phaåm hay. Khi hoïc baøi naøy, chuùng toâi ñònh höôùng cho caùc em

tham gia hoaït ñoäng tröïc quan baèng hình thöùc xem tranh trong SGK vaø xem

thöïc teá caây hoa phöôïng ñang nôû röïc ôû saân tröôøng. Böôùc tieáp theo laø cho caùc

em tìm hieåu vaên baûn trong SGK vaø keát hôïp xem tranh taïi lôùp. Töø caây hoa

phöôïng thöïc teá ñeán caây hoa phöôïng trong SGK ñöôïc dieãn taû baèng lôøi trong

vaên baûn, qua saùng taùc cuûa Xuaân Dieäu, ñaõ giuùp caùc em coù moät caûm nhaän saâu

saéc veà loaøi hoa naøy. Chaúng haïn vôùi ñoaïn trích sau: “Phöôïng khoâng phaûi laø moät

ñoùa, khoâng phaûi vaøi caønh, phöôïng ñaây laø caû moät loaït, caû moät vuøng, caû moät goùc

trôøi ñoû röïc.”, hay “muøa xuaân phöôïng ra laù. Laù xanh um, maùt röôïi, ngon laønh

nhö laù me non”, ñoaïn vaên theå hieän moät söï quan saùt, caûm nhaän vaø mieâu taû thaät

tinh teá cuûa taùc giaû. Vì vaäy, caàn phaûi khôi gôïi khaû naêng quan saùt caûm nhaän cho

HS qua ñoaïn naøy. Quaù trình höôùng daãn HS taäp quan saùt laø moät quaù trình chuaån

bò ñeå caùc em phaùt huy caûm nhaän tinh teá cuûa mình tröôùc moät ñoà vaät, loaøi vaät,

hoa phöôïng maø Xuaân Dieäu goïi laø “Hoa hoïc troø”. Trong khi cho caùc em ñoïc vaø

tìm hieåu, giaûi nghóa noäi dung trong baøi hoïc, ñoàng thôøi cho caùc em ñoïc dieãn

caûm. Nhôø tieáp xuùc nhieàu laàn, nhaát laø nhìn thöïc teá caây hoa phöôïng baèng maét vaø

töï tay sôø ñöôïc thaân caây neân caùc em coù moät caûm nhaän thöïc teá vaø chuyeån thaønh

caûm xuùc thaät, daâng traøo khi ñoïc dieãn caûm baøi taäp ñoïc. Baøi ñoïc trôû neân coù hoàn,

sinh ñoäng, höùng thuù hôn nhieàu. Sau khi ñaõ toå chöùc cho caùc em ñoïc dieãn caûm

baøi vaên, cuoái giôø hoïc yeâu caàu caùc em vaän duïng khaû naêng cuûa mình ñeå veõ laïi

caây hoa phöôïng theo noäi dung baøi hoïc. Sau ñoù, höôùng daãn caùc em töø böùc tranh

caây hoa phöôïng haõy neâu nhöõng caûm nhaän cuûa mình sau khi hoïc baøi taäp ñoïc

naøy.

Ñeå HS caûm nhaän saâu saéc baøi vaên hơn, GV coù theå neâu moät soá caâu hoûi

thaûo luaän (mieäng hoaëc vieát).

1/ Em nhaän thaáy ñieàu gì ñaëc biệt trong caùch mieâu taû hoa phöôïng cuûa taùc

giaû?

2/ Em nghó gì khi taùc giaû goïi hoa phöôïng laø “Hoa hoïc troø”? Giöõa veû ñeïp

cuûa “hoa hoïc troø”ø vaø tuoåi hoïc troø coù gì gioáng nhau?

Sau ñoù GV nhaän xeùt vaø cho ñieåm, GV coù theå ñoïc nhöõng baøi laøm toát cho

caû lôùp nghe vaø boå sung yù kieán ruùt kinh nghieäm.

Tieåu keát chöông 2

Phöông höôùng vaø bieän phaùp boài döôõng caûm quan vaên hoïc trong daïy hoïc

TV ôû tieåu hoïc noùi chung, ôû lôùp 4,5 noùi rieâng coù theå toùm löôïc laïi laø:

Thöù nhaát, vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc caàn ñöôïc tieán haønh thöôøng

xuyeân, ñoàng boä theo höôùng tích hôïp trong daïy hoïc caùc phaân moân TV (chính taû,

taäp ñoïc, taäp laøm vaên, keå chuyeän,…), cuõng nhö caùc moân hoïc gaàn guõi vôùi Ngöõ

vaên (nhö veõ, nhaïc,…).

Thöù hai, beân caïnh vieäc tuyeån choïn cho ñöôïc caùc baøi ñoïc, truyeän keå hay,

giaøu chaát vaên ñeå hoaøn thieän SGK TV tieåu hoïc, tuû saùch thieáu nhi phuø hôïp daønh

cho HS tieåu hoïc, phaûi khoâng ngöøng boài döôõng naâng cao trình ñoä ngöõ vaên, caûm

quan vaên hoïc cho ngöôøi thaày, ñoäi nguõ GV tieåu hoïc.

Thöù ba, khoâng ngöøng caûi tieán phöông phaùp, thao taùc daïy hoïc theo höôùng

taêng cöôøng khaû naêng, hieäu quaû boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Ñaëc bieät,

chuù yù ñeán taâm lyù löùa tuoåi vaø neùt rieâng cuûa caùc vuøng mieàn. Tinh thaàn cô baûn laø

taêng cöôøng hoaït ñoäng, quan saùt, ñoïc, nghe, noùi, vieát; keát hôïp hoïc treân lôùp vôùi

hoïc ngoaøi giôø, chuù troïng nhieàu ñeán hoaït ñoäng tham quan, caùc phöông tieän

nghe nhìn, caùc bieän phaùp reøn luyeän taêng daàn voán soáng, voán ñoïc, voán vieát cho

HS .

CHÖÔNG 3

THÖÏC NGHIEÄM

3.1. Muïc ñích thöïc nghieäm

1. Thöïc nghieäm nhaèm ñoái chieáu, kieåm tra vaø ñaùnh giaù nhöõng keát luaän ñaõ

ruùt ra töø vieäc löïa choïn nhöõng con ñöôøng nhaèm naâng cao hieäu quaû daïy hoïc ngöõ

vaên vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc.

2. Thöïc nghieäm nhaèm muïc ñích ñaùnh giaù tính khaû thi cuûa vieäc ña daïng

hoaù caùc hình thöùc toå chöùc daïy hoïc nhaèm naâng cao hieäu quaû tieáp nhaän vaø caûm

quan vaên hoïc ôû HS tieåu hoïc.

3. Thöïc nghieäm laø cô sôû ñeå coù theå ñieàu chænh, boå sung cho caùc luaän ñieåm

vaø quan ñieåm ñaõ ñöa ra veà vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc

ñaõ ñöôïc ñeà xuaát chöông 2 cuûa ñeà taøi.

3.2. Ñoái töôïng, ñòa baøn vaø noäi dung thöïc nghieäm

3.2.1. Noäi dung thöïc nghieäm

Chuùng toâi tieán haønh thöïc nghieäm daïy 2 tieát taäp ñoïc vaø 2 tieát keå chuyeän ôû

lôùp 4 tieåu hoïc.

Moân taäp ñoïc chuùng toâi chæ taäp trung daïy 2 tieát veà 2 vaên baûn ngheä thuaät

thuoäc theå loaïi vaên mieâu taû, cuï theå:

A/ Taäp ñoïc:

Baøi “Trung Thu ñoäc laäp” - Theùp Môùi (TV4- T1)

Baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc” - Nguyeãn Theá Hoäi (TV4- T2)

Moân keå chuyeän chuùng toâi choïn 2 vaên baûn keå chuyeän theå loaïi töôøng thuaät

vaø thuaät chuyeän coù lôøi thoaïi vaø tuyeán nhaân vaät, cuï theå:

B/ Keå chuyeän:

- Baøi: “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng” - Thy Ngoïc (TV4- T2)

- Baøi “Khaùt voïng soáng” Giaéc Lôn-Dôn (TV4- T2)

3.2.2. Ñoái töôïng, ñòa baøn vaø thôøi gian thöïc nghieäm

Chuùng toâi tieán haønh toå chöùc thöïc nghieäm taïi caùc lôùp 4 thuoäc moät soá

tröôøng tieåu hoïc treân thò xaõ Ñoàng Xoaøi tænh Bình Phöôùc nhö: Taân phuù, Taân

Ñoàng, Taân Bình trong naêm hoïc 2005 - 2006.

3.3. Thieát keá thöïc nghieäm

Baøi 1: Trung Thu Ñoäc Laäp

(Theùp môùi)

Ñeâm nay anh ñöùng gaùc ôû traïi. Traêng ngaøn vaø gioù nuùi bao la khieán loøng

anh man maùc nghó tôùi trung thu vaø nghó tôùi caùc em. Traêng ñeâm nay soi saùng

xuoáng nöôùc Vieät Nam ñoäc laäp yeâu quyù cuûa caùc em. Traêng saùng muøa thu vaèng

vaëc chieáu khaép thaønh phoá, laøng maïc, nôi queâ höông thaân thieát cuûa caùc em...

Anh nhìn traêng vaø nghó tôùi ngaøy mai....

Ngaøy mai, caùc em coù quyeàn mô töôûng moät cuoäc soáng töôi ñeïp voâ cuøng.

Möôi möôøi laêm naêm nöõa thoâi, caùc em seõ thaáy cuõng döôùi aùnh traêng naøy, doøng

thaùc môùi ñoå xuoáng laøm chaïy maùy phaùt ñieän; ôû giöõa bieån roäng, côø ñoû sao vaøng

phaáp phôùi bay treân nhöõng con taøu lôùn. Traêng cuûa caùc em seõ soi saùng nhöõng

oáng khoùi nhaø maùy chi chít, cao thaúm, raûi treân ñoàng luùa baùt ngaùt vaøng thôm,

cuøng vôùi noâng tröôøng to lôùn, vui töôi.

Traêng ñeâm nay saùng quaù! Traêng mai coøn saùng hôn. Anh möøng cho caùc em

vui teát trung Thu ñoäc laäp ñaàu tieân vaø anh mô öôùc ngaøy mai ñaây, nhöõng teát

Trung thu töôi ñeïp hôn nöõa seõ ñeán vôùi caùc em.

PHAÀN A: LÖÔÏC THUAÄT NOÄI DUNG CAÙCH DAÏY CUÛA GV HIEÄN NAY

TRUNG THU ÑOÄC LAÄP

(Thôøi gian 40 phuùt)

I. Muïc tieâu

Ñoïc ñuùng caùc tieáng- töø khoù hoaëc deã laãn do aûnh höôûng cuûa phöông ngöõ.

Ñoïc troâi chaûy toaøn baøi, ngaét nghæ hôi ñuùng sau caùc daáu caâu. Ñoïc dieãn

caûm toaøn baøi.

Hieåu noäi dung baøi. Tình yeâu thöông caùc em nhoû cuûa anh chieán só, anh

nghó veà töông lai cuûa ñaát nöôùc

II. Ñoà duøng daïy hoïc

Tranh minh hoïa, baûng phuï

III. Hoaït ñoäng daïy hoïc

Hoaït ñoäng daïy

4 HS ñoïc baøi 1. Baøi cuõ:

3 HS ñoïc phaân vai

1 HS ñoïc toaøn baøi

Treân ñoâi caùnh öôùc mô Nhaän xeùt: ñieåm

Nhaéc laïi 2/ Baøi môùi:

3 ñoaïn Giôùi thieäu chuû ñieåm

3 HS ñoïc noái tieáp nhau (2 löôït) GTB: Trung thu ñoäc laäp

+ GV: Chia ñoaïn

a/ Luyeän ñoïc:

GV söõa loãi, phaùt aâm, ngaét gioïng

1 HS ñoïc ñoaïn 1 GV ñoïc maãu toaøn baøi

b/ Tìm hieåu baøi:

GV neâu caâu hoûi:

-Vaøo thôøi ñieåm anh ñöùng gaùc ôû traïi + Anh chieán só nghó tôùi trung thu vaø nghó

trong ñeâm traêng Trung thu ñoäc laäp tôùi caùc em nhoû vaøo thôøi ñieåm naøo?

ñaàu tieân.

Traêng ñeïp, veû ñeïp cuûa nuùi röøng töï + Traêng Trung thu ñoäc laäp coù gì ñeïp?

do, ñoäc laäp traêng ngaøn vaø....

Xeùt yù chính ñoaïn 1 1 HS ñoïc ñoaïn 2.

Yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn 2 Döôùi aùnh traêng, doøng thaùc nöôùc ñoå

+ Anh chieán só töôûng töôïng ñaát nöôùc xuoáng laøm chaïy maùy ....vui töôi.

trong nhöõng ñeâm traêng töông lai ra sao? Ñoù laø veû ñeïp cuûa ñaát nöôùc hieän

+ Veû ñeïp coù gì khaùc nhau so vôùi ñeâm ñaïi, giaøu coù hôn raát nhieàu....

trung thu ñoäc laäp

Ruùt yù chính ñoaïn 2 HS neâu yù chính

- Yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn 3 1 HS ñoïc ñoaïn 3

Hình aûnh traêng mai coøn saùng hôn noùi 3 + 5 HS traû lôøi

leân ñieàu gì? HS neâu yù chính

Ruùt yù chính ñoaïn 3 HS neâu ñaïi yù

Ruùt ñaïi yù

c/ Ñoïc dieãn caûm:

- 3 HS tieáp noái ñoïc töøng ñoaïn cuûa baøi 3 HS ñoïc caû lôùp theo doõi

- Giôùi thieäu ñoaïn vaên ñoïc dieãn caûm Ñoïc thaàm vaø tìm caùch ñoïc hay

- Toå chöùc cho HS thi ñoïc dieãn caûm Caùc toå thi ñua nhau ñoïc ñoaïn, toaøn

- Nhaän xeùt cho ñieåm HS

baøi. 3/ Cuûûng coá- Daën doø

- Goïi 1 HS ñoïc toaøn baøi

- Nhaän xeùt tieát hoïc

PHAÀN B: THIEÁT KEÁ THÖÏC NGHIEÄM

BÀI: TRUNG THU ÑOÄC LAÄP

(Coù baêng Video tieát thöïc nghieäm keøm theo)

I. Muïc tieâu

1. Ñoïc trôn toaøn baøi: Bieát ñoïc dieãn caûm baøi vaên theå hieän tình caûm yeâu

meán thieáu nhi, nieàm töï haøo, öôùc mô vaø hy voïng cuûa anh chieán só veà töông lai

töôi ñeïp cuûa ñaát nöôùc, cuûa thieáu nhi.

2. Hieåu caùc töø ngöõ trong baøi:

Hieåu: Tình thöông yeâu caùc em nhoû cuûa caùc anh chieán só, mô öôùc cuûa anh

veà töông lai cuûa caùc em trong ñeâm trung thu ñoäc laäp ñaàu tieân cuûa ñaát nöôùc.

II. Ñoà duøng

Tranh minh hoïa chuû ñieåm baøi taäp ñoïc trong SGK

Tranh aûnh veà moät soá thaønh töïu kinh teá xaõ hoäi cuûa nöôùc ta trong nhöõng

naêm gaàn ñaây.

III. Höôùng daãn ñoïc hieåu

GV HS

1. Baøi cuõ: Goïi 3 HS ñoïc phaân vai truyeän

“Chò em toâi” vaø traû lôøi caâu hoûi:

+ Em thích chi tieát naøo trong truyeän nhaát?

Vì Sao?

- 4 HS thöïc hieän yeâu caàu. . Goïi 1 HS ñoïc toaøn baøi vaø neâu noäi dung

chính cuûa truyeän .

2. Baøi môùi: Giaûi thích

- Treo tranh chuû ñieåm “Treân ñoâi caùnh öôùc

mô”.

- HS quan saùt minh hoïa chuû . Böùc tranh veõ caûnh gì:

ñieåm “Treân ñoâi caùnh öôùc mô”. Gôïi yù: caùc em quan saùt tranh theo töøng

- HS traû lôøi maûng....

- Laéng nghe, quan saùt - GV chæ vaøo tranh minh hoïa chuû ñieåm vaø

noùi: Boà caâu traéng laø töôïng tröng cho hoøa

bình. Mô öôùc cuûa caùc em laø ñöôïc ca haùt,

-Böùc tranh veõ caûnh anh boä ñoäi vui muùa soáng trong theá giôùi hoøa bình

ñang ñöùng gaùc döôùi ñeâm traêng khoâng coù chieán tranh. Mô öôùc laø moät phaåm

trung thu ñoäc laäp. chaát ñaùng quyù cuûa con ngöôøi, giuùp cho con

- Laéng nghe, quan saùt ngöôøi hình dung ra töông lai vaø luoân luoân

coù yù thöùc vöôn leân trong cuoäc soáng. Chuû

ñieåm cuûa tuaàn naøy laø: “Treân ñoâi caùnh öôùc

- HS nhaéc laïi. mô”.

- Treo tranh minh hoïa baøi taäp ñoïc vaø hoûi:

- Böùc tranh veõ caûnh gì? (giaûi thích)

Ñieàu ñaùng nhôù ñaây laø ñeâm trung thu

naêm 1945, trong ñeâm trung thu ñoäc laäp

ñaàu tieân, anh ñaõ suy nghó vaø öôùc mô veà

nhöõng gì? Ñieàu mô öôùc cuûa anh so vôùi cuoäc

soáng hieän thöïc cuûa chuùng ta hieän nay nhö

theá naøo? Thì hoâm nay caùc em seõ tìm hieåu

baøi: “Trung thu ñoäc laäp” cuûa nhaø vaên Theùp

Môùi.

- Ghi töïa baøi leân baûng

A/ Luyeän ñoïc:

Caùc em môû SGK trang 66. Tröôùc khi chuùng

ta ñi vaøo luyeän ñoïc coâ seõ höôùng daãn caùc - Theo doõi. em chia ñoaïn.

Baøi naøy chia laøm 3 ñoaïn:

Ñoaïn 1: “Ñeâm nay ...” ñeán “…cuûa caùc em” - HS ñoïc tieáp noái theo trình töï (3 Ñoaïn 2: “Anh nhìn traêng ...” ñeán “…vui löôït). töôi”

Ñoaïn 3: Coøn laïi - HS ñoïc chaäm vaø dieãn caûm. - Coâ môøi 3 em ñöùng leân noái tieáp nhau ñoïc

töøng ñoaïn.

2 löôïc ñoïc noái tieáp, GV söõa loãi phaùt aâm,

ngaét nghæ hôi chöa ñuùng, gioïng ñoïc khoâng

phuø hôïp.

- Yeâu caàu HS chuù yù caùc caâu

- Daùn caâu treân baûng, ñaïi dieän HS ñoïc, khi

caùc em ñoïc phaûi chuù yù ngaét nghæ ñuùng. nghæ

nhanh, töï nhieân ôû nhöõng caâu sau:

Ñeâm nay/ anh ñöùng gaùc ôû traïi. Traêng ngaøn

vaø gioù nuùi bao la/ khieán loøng anh man maùc - HS luyeän ñoïc. nghó tôùi trung thu/ vaø nghó tôùi caùc em /Anh - HS ñoïc ñoaïn 1. möøng cho caùc em vui teát trung thu ñoäc laäp .Traïi laø nôi boä ñoäi ñoùng quaân. ñaàu tieân/ vaø anh mong öôùc ngaøy mai ñaây,

nhöõng teát trung thu töôi ñeïp hôn nöõa/ seõ . ñeán vôùi caùc em. Traêng ngaøn: Traêng chieáu treân - GV gôïi yù cho HS ngaét nghæ ñuùng, gaïch vuøng nuùi röøng. soå.....

- GV goïi HS löôït 3 (ñoïc ñoaïn) ruùt töø, giaûi - HS ñoïc ñoaïn 2.

nghóa töø khoù. Cô sôû saûn xuaát lôùn veà noâng

- Goïi HS ñoïc ñoaïn 1. nghieäp do nhaø nöôùc toå chöùc vaø

- Trong ñoaïn coù moät soá töø caàn giaûi nghóa . quaûn lyù

. Traïi laø nôi naøo nhæ?

. Em hieåu traêng ngaøn laø gì? - HS ñoïc ñoaïn 3.

. Vaèng vaëc laø gì? (saùng trong khoâng moät

chuùc gôïn)

- Goïi HS ñoïc ñoaïn 2 Teát trung thu naêm 1945, sau

ngaøy nöôùc ta giaønh ñöôïc ñoäc . Noâng tröôøng laø gì?

laäp.

- Goïi HS ñoïc ñoaïn 3

. Em naøo cho coâ bieát: HS luyeän ñoïc theo nhoùm, nhoùm

3 em ñoïc noái tieáp. Moãi em ñoïc Caùc em ñöôïc höôûng “Teát Trung thu ñoäc

moät ñoaïn theo trình töï caùc ñoaïn laäp” töø naêm naøo?

trong baøi (thôøi gian 3 phuùt) Nhö vaäy laø chuùng ta ñaõ hieåu ñöôïc nghóa

cuûa caùc töø khoù trong baøi roài, coâ seõ höôùng

daãn caùc em luyeän ñoïc theo nhoùm (nhoùm 3)

- 1 HS ñoïc caû baøi.

. GV goõ leänh (thöôùc)

. GV kieåm tra 1 - 2 nhoùm

. Goïi 1 em ñoïc caû baøi.

. Caû lôùp nghe coâ ñoïc maãu . Vaøo thôøi ñieåm anh ñöùng gaùc ôû

B/ Tìm hieåu baøi: traïi trong ñeâm traêng Trung thu

- Goïi HS ñoïc ñoaïn 1: ñoäc laäp ñaàu tieân.

- Anh chieán só nghó tôùi trung thu vaø caùc em . Anh chieán só nghó tôùi caùc em

nhoû vaøo thôøi ñieåm naøo? nhoû vaø töông lai cuûa caùc em.

. Traêng ngaøn vaø gioù nuùi bao la.

- Trung thu laø teát cuûa thieáu nhi, vaøo ñeâm Traêng soi saùng xuoáng nöôùc Vieät

traêng trung thu, treû em khaép nôi treân ñaát Nam ñoäc laäp yeâu quyù. Traêng

nöôùc cuøng röôùc ñeøn, phaù coå. vaèng vaëc chieáu khaép caùc thaønh

100

- Ñöùng gaùc trong ñeâm trung thu, anh chieán phoá, laøng maïc, nuùi röøng,…

só nghó ñeán ñieàu gì? . Ñoaïn moät noùi leân caûnh ñeïp

- Traêng trung thu ñoäc laäp coù gì ñeïp? trong ñeâm traêng trung thu ñoäc

laäp ñaàu tieân. Mô öôùc cuûa anh

chieán só veà töông lai töôi ñeïp

cuûa treû em.

- Ñoaïn 1 noùi leân ñieàu gì? - Nhaéc laïi

- Ñoïc ñoaïn 2.

. Döôùi aùnh traêng, doøng thaùc

- Ghi (daùn) yù chính ñoïan 2 leân baûng nöôùc ñoå xuoáng laøm chaïy maùy

- Yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn 2 phaùt ñieän giöõa bieån roäng, côø ñoû

+ Anh chieán só töôûng töôïng nhöõng ñeâm sao vaøng phaáp phôùi bay treân

traêng töông lai khaùc ra sao? nhöõng con taøu lôùn, oáng khoùi nhaø

maùy chi chít cao thaúm traûi treân

ñoàng luùa baùt ngaùt cuûa nhöõng

noâng tröôøng to lôùn, vui töôi.

+ Veû ñeïp coù gì laï so vôùi ñeâm Trung thu ñoäc

laäp? Ñeâm Trung thu ñoäc laäp ñaàu

tieân ñaát nöôùc coøn ñang ngheøo,

bò chieán tranh taøn phaù. Coøn anh

Keå töø ngaøy ñaát nöôùc giaønh ñöôïc ñoäc laäp chieán só mô öôùc veû ñeïp cuûa ñaát

thaùng 8 naêm 1945, ta ñaõ chieán thaéng 2 ñeá nöôùc ñaõ hieän ñaïi, giaøu coù hôn

quoác lôùn laø Phaùp vaø Myõ. Töø naêm 1975, ta nhieàu.

baét tay vaøo söï nghieäp xaây döïng ñaát nöôùc.

Töø ngaøy anh chieán só mô töôûng veà töông lai

cuûa treû em trong ñeâm Trung thu ñoäc laäp

ñaàu tieân, ñaõ hôn 50 naêm troâi qua.

- Ñoaïn 2 noùi leân ñieàu gì? . Öôùc mô cuûa anh chieán só veà

cuoäc soáng töôi ñeïp trong töông

- Daùn yù chính ñieåm 2 leân baûng. lai.

- Nhaéc laïi.

101

Töø ngaøy anh chieán só mô töôûng veà töông

lai cuûa caùc em, töông lai cuûa ñaát nöôùc ñeán

nay ñaát nöôùc ta ñaõ coù nhieàu ñoåi thay. - Giôùi thieäu caùc tranh aûnh vaø

phaùt bieåu.

+ Cuoäc soáng hoâm nay, theo em coù gì gioáng

vôùi mô öôùc cuûa anh chieán só naêm xöa?

- Nhöõng öôùc mô cuûa anh chieán

só naêm naøo ñaõ trôû thaønh hieän

Qua nhöõng hình aûnh caùc em neâu, ta thaáy thöïc: Nhaø maùy thuûy ñieän, nhöõng

nhöõng öôùc mô cuûa anh chieán só ñaõ trôû thaønh con taøu lôùn chôû haøng, nhöõng

hieän thöïc. Nhieàu ñieàu maø cuoäc soáng hoâm caùnh ñoàng luùa phì nhieâu, maøu

nay cuûa ta ñang coù, coøn vöôït qua mô öôùc môõ…

cuûa anh chieán só naêm xöa:

Ví duï: Caùc daøn khoan daàu khí, nhöõng xa loä

lôùn noái lieàn caùc nöôùc, nhöõng khu phoá hieän

ñaïi moïc leân, nhöõng thaønh töïu khoa hoïc cuûa

theá giôùi aùp duïng vaøo Vieät Nam, Voâ tuyeán

truyeàn hình, maùy vi tính, caàu truyeàn hình,

anh huøng Phaïm Tuaân bay vaøo vuõ truï....

- Yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn sau: - HS ñoïc ñoaïn 3.

+ Hình aûnh traêng mai coøn saùng hôn noùi leân Hình aûnh traêng mai coøn saùng

ñieàu gì? hôn noùi leân töông lai cuûa treû em

vaø ñaát nöôùc ta ngaøy caøng töôi

ñeïp hôn.

+ Em mô öôùc ñaát nöôùc ta mai sau seõ phaùt

trieån nhö theá naøo? . Em mô öôùc ñaát nöôùc ta coù moät

neàn coâng nghieäp phaùt trieån

ngang taàm theá giôùi.

- yù chính trong ñoaïn 3 laø gì ? . Em mô öôùc khoâng coøn hoä

ngheøo vaø treû em lang thang.

- Daùn yù 3 leân baûng - Ñoaïn 3 laø nieàm tin cuûa nhöõng

ngaøy töôi ñeïp seõ ñeán vôùi treû em

102

Ñaïi yù: Baøi naøy noùi leân ñieàu gì ? vaø ñaát nöôùc .

- Nhaéc laïi.

- Baøi vaên noùi leân tình thöông

- Nhaéc laïi vaø daùn ñaïi yù leân baûng. yeâu caùc em nhoû cuûa anh chieán

C/ Ñoïc dieãn caûm: só, mô öôùc cuûa anh veà töông lai

- Goïi 3 HS tieáp noái ñoïc töøng ñoaøn cuûa baøi cuûa caùc em trong ñeâm trung thu

- Goïi HS neâu caùch ñoïc dieãn caûm ñoäc laäp ñaàu tieân cuûa ñaát nöôùc.

- Nhaéc laïi.

- 3 HS tieáp noái nhau ñoïc 3 ñoaïn

- Caùc em ñaõ naém ñöôïc caùch ñoïc dieãn caûm - HS neâu caùch ñoïc

roài . Khi chuùng ta phaûi ngaét nghæ hôi

- Caû lôùp nghe coâ ñoïc maãu caû baøi. ñuùng, gioïng ñoïc phaûi phuø hôïp

- Chuùng ta seõ choïn ñoaïn 2 ñeå ñoïc dieãn vôùi töøng ñoaïn.

caûm. ÔÛ baøi ñoïc naøy vôùi gioïng nheï

GV daùn ñoaïn 2 leân baûng: ôû ñoaïn naøy chuùng nhaøng, theå hieän nieàm töï haøo,

ta caàn nhaán gioïng ôû nhöõng töø ngöõ naøo: öôùc mô cuûa anh chieán só veà

- GV gaïch chaân nhöõng töø ngöõ. töông lai töôi ñeïp cuûa ñaát nöôùc,

- GV ñoïc maãu dieãn caûm ñoaïn 2 cuûa thieáu nhi.

Yeâu caàu HS luyeän ñoïc dieãn caûm, nhoùm 3

em trong thôøi gian 3 phuùt. - Laéng nghe.

- Goõ leänh.

- Goïi ñaïi dieän moãi daõy 1 em thi ñoïc dieãn - HS phaùt bieåu

caûm.

- Tuyeân döông em ñoïc hay nhaát: Nhaän xeùt-

ghi ñieåm

3. Cuûng coá - Daën doø - HS luyeän ñoïc (nhoùm 3 em)

- Baøi vaên cho em thaáy tình caûm cuûa anh

chieán só vôùi caùc em nhoû nhö theá naøo?

- Nhaän xeùt tieát hoïc - HS thi ñoïc dieãn caûm

- Veà nhaø hoïc baøi vaø traû lôøi caùc caâu hoûi

103

trong SGK

- Nhaéc laïi ñaïi yù.

Bμi 2: Con chuån chuån n−íc

(Nguyeãn Theá Hoäi)

OÂi chao! Chuù chuoàn chuoàn chuoàn nöôùc môùi ñeïp laøm sao! Maøu vaøng treân

löng chuù laáp laùnh. Boán caùi caùnh moûng nhö giaáy boùng, caùi ñaàu troøn vaø hai con

maét long lanh nhö thuûy tinh. Thaân chuù nhoû vaø thon vaøng nhö maøu vaøng cuûa

naéng muøa thu. Chuù ñaäu treân moät caønh loäc vöøng ngaõ daøi treân maët hoà. Boán caùnh

kheõ rung rung nhö ñang coøn phaân vaân.

Roài ñoät nhieân, chuù chuoàn chuoàn nöôùc tung caùnh bay voït leân. Caùi boùng chuù

nhoû xíu löôùt nhanh treân maët hoà. Maët hoà traûi roäng meânh moâng vaø laëng soùng.

Chuù bay leân cao hôn vaø xa hôn. Döôùi taàm caùnh chuù baây giôø laø luõy tre xanh rì

raøo trong gioù, laø bôø ao vôùi nhöõng khoùm khoai nöôùc rung rinh. Roài nhöõng caûnh

tuyeät vôøi cuûa ñaát nöôùc hieän ra: caùnh ñoàng vôùi nhöõng ñaøn traâu thung thaêng gaëm

coû; doøng soâng vôùi nhöõng ñoaøn thuyeàn ngöôïc xuoâi. Coøn treân taàng cao laø ñaøn coø

ñang bay, laø trôøi xanh trong vaø cao vuùt.

104

Phaàn A: LÖÔÏC THUAÄT NOÄI DUNG CAÙCH DAÏY CUÛA GV HIEÄN NAY.

Taäp ñoïc

Con chuoàn chuoàn nöôùc

I. Muïc tieâu

- Ñoïc löu loaùt toaøn baøi-bieát ñoïc dieãn caûm baøi vaên vôùi gioïng nheï nhaøng,

theå hieän söï ngaïc nhieân, ñoåi gioïng linh hoaït phuø hôïp vôùi noäi dung töøng ñoaïn.

- Hieåu caùc töø trong baøi

- Hieåu noäi dung: Ca ngôïi veû ñeïp sinh ñoäng cuûa chuù chuoàn chuoàn. Qua ñoù

taùc giaû veû leân raát roõ khung caûnh laøng queâ Vieät Nam töôi ñeïp, thanh bình, ñoàng

thôøi boäc loä tình caûm meán yeâu cuûa mình ñoái vôùi queâ höông ñaát nöôùc.

II. Ñoà duøng daïy hoïc

Tranh minh hoïa, ñoaïn luyeän ñoïc vieát saün

III. Hoaït ñoäng daïy hoïc

Häc sinh GV

1. Baøi cuõ:

- 2 HS ñoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi Goïi 2 HS ñoïc baøi AÊng-Co Vaùt

- Nhaän xeùt - ghi ñieåm

2. Baøi môùi: Giaûi thích baøi- Ghi baûng

- Nhaéc laïi a. Luyeän ñoïc: Chia 2 ñoaïn

- HS noái tieáp ñoïc 2 ñoaïn trong baøi (2 - GV keát hôïp vôùi HS quan saùt tranh

löôït) minh hoïa

- HS ñoïc ñuùng caâu caûm (Chao oâi! Chuù - Giaûi thích töø “loäc vöøng”

chuoàn chuoàn nöôùc môùi ñeïp laøm sao!) - GV chuù yù söõa gioïng ñoïc cho HS.

- HS luyeän ñoïc theo caëp - GV ñoïc dieãn caûm toaøn baøi.

- 1,2 em ñoïc caû baøi - Yeâu caàu HS ñoïc thaàm baøi taäp ñoïc

- Laéng nghe - Chuù chuoàn chuoàn ñöôïc mieâu taû

Caû lôùp ñoïc thaàm baèng nhöõng hình aûnh so saùnh naøo?

- Boán caùi caùnh moûng nhö giaáy boùng;

Hai con maét long lanh nhö thuûy tinh;

Thaân chuù nhoû vaø thon vaøng nhö maøu

105

vaøng cuûa naéng muøa thu; Boán caùnh

- Em thích nhöõng hình aûnh naøo? Vì kheõ rung rung nhö ñang coøn phaân vaân.

sao? - HS phaùt bieåu yù kieán theo yù thích cuûa

- Caùch mieâu taû chuù chuoàn chuoàn nöôùc mình

coù gì hay? - Taùc giaû duøng töø taû “veà caùch bay voït

leân baát ngôø cuûa chuù chuoàn chuoàn

- Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc cuûa nöôùc nhôø ñoù keát hôïp ...moät caùch raát töï

taùc giaû ñöôïc theå hieän qua nhöõng caâu nhieân phong caûnh laøng queâ.

vaên naøo? - Maët hoà traûi... soùng, luõy tre xanh...

nhöõng caûnh tuyeät ñeïp cuûa ñaát nöôùc

hieän ra: Caùnh ñoàng vôùi...gaëm coû, doøng

soâng vôùi...ngöôïc xuoâi, treân taàng cao laø - GV goïi moät em ñoïc baøi-

ñaøn coø ñang bay, trôøi xanh trong... Ñaïi yù: Ghi baûng

- 1 em ñoïc caû baøi taäp ñoïc

- Vaøi em neâu ñaïi yù c. Luyeän ñoïc dieãn caûm:

- 2 HS noái tieáp ñoïc baøi vaên - GV giaûi thích ñoaïn luyeän ñoïc

- GV ñoïc maãu

- HS theo doõi - GV chuù yù nhaán gioïng nhöõng töø mieâu

- HS luyeän ñoïc theo caëp taû

- Thi luyeän ñoïc dieãn caûm

- GV nhaän xeùt vaø tuyeân döông nhöõng

em coù gioïng ñoïc hay

- Nhaéc laïi noäi dung baøi 3.Cuûng coá- Daën doø:

Nhaän xeùt tieát hoïc - Veà luyeän ñoïc nhieàu laàn

Chuaån bò tieát sau

106

PHAÀN B: THIEÁT KEÁ THÖÏC NGHIEÄM THEO HÖÔÙNG ÑEÀ XUAÁT

Con chuoàn chuoàn nöôùc

I. Muïc tieâu

- Ñoïc löu loaùt toaøn baøi, bieát ñoïc dieãn caûm baøi vaên vôùi gioïng nheï nhaøng,

theå hieän söï ngaïc nhieân, ñoåi gioïng theo töøng ñoaïn phuø hôïp noäi dung mieâu taû

con chuoàn chuoàn theo töøng ñoaïn.

- Hieåu caùc töø ngöõ coù trong baøi. Hieåu noäi dung cuûa baøi: Ca ngôïi veû ñeïp

sinh ñoäng cuûa chuù chuoàn chuoàn nöôùc, caûnh ñeïp cuûa thieân nhieân ñaát nöôùc.

Theo caùnh bay cuûa chuù chuoàn chuoàn, boäc loä tình caûm cuûa taùc giaû vôùi queâ

höông ñaát nöôùc.

- Giaùo duïc HS tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc.

II. Chuaån bò

- Tranh minh hoïa baøi ñoïc theo SGK, phieáu baøi taäp duøng cho cuûng coá.

Baûng phuï ghi noäi dung phaàn luyeän ñoïc dieãn caûm.

III. Caùc hoaït ñoäng daïy hoïc

GV HS

1. OÅn ñònh toå chöùc: (1’)

2. Baøi cuõ: (4’)

- Ñoïc baøi AÊng-coVaùt vaø traû lôøi caâu hoûi

- Hai HS ñoïc baøi vaø traû lôøi: +AÊng-coVaùt ñöôïc xaây döïng ôû ñaâu?

thôøi gian naøo?

+ AÊng-coVaùt ñöôïc xaây döïng ôû Cam- + Khu ñeàn chính ñoà soä nhö theá naøo?

Pu - Chia töø ñaàu theá kyû XII. - GV nhaän xeùt- ghi ñieåm- tuyeân döông.

+ Khu ñeàn chính goàm 3 taàng vôùi 3. Baøi môùi: (30’)

nhöõng ngoïn thaùp lôùn, 3 taàng haønh 3.1 Giôùi thieäu baøi: (1’)

lang daøi gaàn 1500m, coù 398 gian Cuoäc soáng quanh ta vôùi nhöõng veû ñeïp

phoøng. muoân maøu, goùp phaàn toâ ñieåm cho veû

ñeïp cuûa cuoäc soáng coù taát caû muoân loaøi,

- HS theo doõi. nhöõng chuù chuoàn chuoàn tuy nhoû beù

nhöng döôùi ngoøi buùt taøi tình cuûa nhaø

vaên Nguyeãn Theá Hoäi chuùng trôû neân

xinh ñeïp voâ cuøng, goùp phaàn toâ ñieåm

107

theâm cho cuoäc soáng. Veû ñeïp cuûa chuù

nhö theá naøo chuùng ta cuøng tìm hieåu qua

baøi hoïc hoâm nay: “Con chuoàn chuoàn

nöôùc" .

- GV ghi ñaàu baøi.

3.2 Luyeän ñoïc vaø tìm hieåu baøi: (9’)

- HS noái tieáp nhau ñoïc ñoaïn vaên: 4 3.2.1 Luyeän ñoïc: (10’)

em ñoïc (2 löôït toaøn baøi). HS neâu töø - GV chia ñoaïn: Ñoaïn 1- Töø ñaàu ñeán

khoù ñoïc. “ñang coøn phaân vaân”. Ñoaïn 2: Phaàn

- HS quan saùt nhaän xeùt. coøn laïi.

Trong baøi coù nhöõng töø naøo khoù ñoïc:

+ Hình aûnh chuù chuoàn chuoàn ñang - GV treo tranh minh hoïa theo baøi ñoïc:

bay löôïn treân khoâng, phía döôùi laø + Böùc tranh veõ nhöõng gì? Em haõy taû laïi

doøng soâng vôùi nhöõng con thuyeàn caûnh cuûa böùc tranh?

xuoâi ngöôïc, caùnh ñoàng roäng meânh

moâng beân treân laø ñaøn coø traéng tung

bay. - GV giaûi nghóa töø: loäc vöøng.

- Moät loaøi caây caûnh hoa maøu hoàng

nhaït, caùnh laø nhöõng tua meàm. + Trong baøi naøy coøn töø naøo em chöa

- HS neâu nhöõng töø mình chöa hieåu, hieåu nghóa.

lôùp giaûi nghóa giuùp baïn. - Ñoïc theo caëp.

- HS ñoïc baøi trong caëp, ñaïi dieän 2 - GV theo doõi nhaän xeùt söûa sai.

caëp ñoïc toaøn baøi.

- 1 em ñoïc toaøn baøi. - GV ñoïc dieãn caûm toaøn baøi. Gioïng

nheï nhaøng hôi ngaïc nhieân, nhaán gioïng

- HS theo doõi caùc töø ngöõ mieâu taû chuù chuoàn chuoàn

nöôùc, caûnh thieân nhieân töôi ñeïp döôùi

caùnh chuù: (Ñeïp laøm sao, laáp laùnh, long

lanh, meânh moâng, laëng soùng, luõy tre

xanh, tuyeät ñeïp...), ñoåi gioïng linh hoaït

phuø hôïp noäi dung töøng ñoaïn (chaäm raõi

luùc taû chuù chuoàn ñaäu moät choã; chuyeån

108

gioïng nhanh, ñoät ngoät luùc chuù tung

caùnh bay; chaäm raõi ôû ñoaïn taû caûnh

thieân nhieân ñaát nöôùc. + Duøng caùch xöng hoâ cuûa con ngöôøi

3.2.2 Tìm hieåu baøi: (10’) ñeå goïi con chuoàn chuoàn: Con chuoàn

+ Taùc giaû ñaõ söû duïng bieän phaùp nhaân chuoàn nöôùc.

hoùa naøo trong baøi. + HS ñoïc thaàm vaø traû lôøi: Boán caùi

caùnh moûng nhö giaáy boùng; hai con

+ Ñoïc thaàm ñoaïn 1 vaø cho bieát: Chuù maét long lanh nhö thuûy tinh; thaân

chuoàn chuoàn ñöôïc mieâu taû baèng nhöõng chuù nhoû thon vaøng nhö maøu vaøng

hình aûnh so saùnh naøo? cuûa naéng muøa thu; boán caùnh kheõ

rung rung nhö ñang coøn phaân vaân.

+ Töø nhö.

+ Taùc giaû so saùnh baèng töø gì ? + HS neâu hình aûnh maø mình thích.

+ Trong caùc hình aûnh so saùnh ôû treân em

thích hình aûnh so saùnh naøo? Hình aûnh Ví duï: HS thích hình aûnh chuoàn

ñoù döïa vaøo daáu hieäu chung naøo ñeå so chuoàn vôùi boán caùi caùnh moûng nhö

saùnh? vì sao em thích hình aûnh ñoù? giaáy boùng, hai con maét long lanh

- GV theo doõi söõa chöõa cho HS, chuù yù nhö thuûy tinh. Hình aûnh naøy döïa vaøo

caùch duøng töø cuûa HS ñeå giaûi thích. daáu hieäu cuøng moûng, cuøng long lanh

trong suoát. Em thích hình aûnh naøy vì

noù giuùp em hình dung roõ raøng veà veû

+ Caùch mieâu taû chuoàn chuoàn bay coù gì ñeïp cuûa ñoâi caùnh vaø caëp maét.

hay? - Ñoïc thaàm ñoaïn 2 vaø traû lôøi: Taû raát

ñuùng caùch bay voït leân baát ngôø cuûa

con chuoàn chuoàn nöôùc. Taû theo caùnh

bay cuûa con chuoàn chuoàn nhôø theá

+ Tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc cuûa taùc taùc giaû keát hôïp taû moät caùch raát töï

giaû theå hieän qua nhöõng caâu vaên naøo? nhieân caûnh laøng queâ.

+ Maët hoà traûi roäng meânh moâng vaø

laëng soùng; luõy tre xanh rì raøo trong

- GV nhaän xeùt boå sung. Giaùo duïc tình gioù; bôø ao vôùi nhöõng khoùm khoai

caûm yeâu queâ höông ñaát nöôùc. nöôùc rung rinh; roài nhöõng caûnh tuyeät

109

+ Em haõy neâu moät caâu mieâu taû phong ñeïp cuûa ñaát nöôùc hieän ra, caùnh ñoàng

caûnh queâ em ? vôùi nhöõng ñaøn traâu ñang thung thaêng

- GV nhaän xeùt söõa chöõa caâu cho HS. gaëm coû; doøng soâng vôùi nhöõng ñoaøn

Baøi vaên noùi leân ñieàu gì? thuyeàn ngöôïc xuoâi; treân taàng cao laø

ñaøn coø ñang bay, laø trôøi xanh trong

vaø cao vuùt.

+ HS ñaët caâu theo caûm nhaän cuûa

baûn thaân.

- Baøi vaên mieâu taû veû ñeïp cuûa chuù 3.2.3 Höôùng daãn ñoïc dieãn caûm: (9’)

chuoàn chuoàn nöôùc. Qua ñoù taùc giaû + Ñoïc baøi vaên, GV höôùng daãn ñoïc dieãn

ñaõ veû leân raát roõ khung caûnh laøng caûm.

queâ Vieät Nam töôi ñeïp, thanh bình + GV ñoïc dieãn caûm ñoaïn 2, höôùng daãn

ñoàng thôøi boäc loä tình caûm meán yeâu nhaán maïnh caùc töø ngöõ mieâu taû caûnh

cuûa mình vôùi queâ höông ñaát nöôùc. queâ höông ñaát nöôùc, con chuoàn chuoàn.

+ Hai em noái tieáp nhau ñoïc.

+ HS ñoïc dieãn caûm theo nhoùm nhoû

(2,3 em)

+ Caùc nhoùm thi ñoïc dieãn caûm ñoaïn

vaên: Roài ñoät nhieân, chuù chuoàn chuoàn

nöôùc tung caùnh bay voït leân. Caùi

boùng chuù nhoû xíu löôùt nhanh treân

maët hoà. Maët hoà traûi roäng meânh

moâng vaø laëng soùng. Chuù bay leân cao “Caùnh ñoàng vôùi nhöõng ñaøn traâu thung

hôn vaø xa hôn. Döôùi taàm caùnh chuù thaêng gaëm coû, doøng soâng vôùi nhöõng

baây giôø laø luõy tre xanh rì raøo trong ñoaøn thuyeàn ngöôïc xuoâi. Coøn treân taàng

gioù, laø bôø ao vôùi nhöõng khoùm khoai cao laø ñaøn coø ñang bay, laø trôøi xanh

nöôùc rung rinh. Roài nhöõng caûnh trong vaø cao vuùt”

tuyeät ñeïp cuûa ñaát nöôùc hieän ra. - GV nhaän xeùt- ghi ñieåm tuyeân döông.

4. Cuûng coá - daën doø: (5’)

- GV ñöa ra baøi taäp:

Em haõy ñaùnh daáu X (vaøo oâ troáng)

- Lôùp bình choïn baïn ñoïc ñuùng vaø tröôùc yù ñuùng nhaát trong caùc caâu traû lôøi

110

döôùi ñaây: hay nhaát.

a. Baøi vaên noùi leân ñieàu gì:

(cid:133) (Baøi vaên mieâu taû veû ñeïp ñaëc saéc,

ñoäc ñaùo cuûa chuù chuoàn chuoàn nöôùc.

Qua ñoù taùc giaû theå hieän tình caûm

cuûa mình vôùi queâ höông ñaát nöôùc.

(cid:133) (Baøi vaên mieâu taû veû ñeïp cuûa chuù

chuoàn chuoàn nöôùc.Qua ñoù taùc giaû

theå hieän tình caûm cuûa mình vôùi queâ

höông ñaát nöôùc.

(cid:133) (Baøi vaên mieâu taû veû ñeïp cuûa chuù

chuoàn chuoàn nöôùc.

(cid:133) Qua ñoù taùc giaû veû leân raát roõ khung

caûnh laøng queâ Vieät Nam töôi ñeïp,

thanh bình ñoàng thôøi boäc loä tình

caûm yeâu meán cuûa mình vôùi queâ

höông ñaát nöôùc.

b. Taùc giaû ñaõ duøng nhöõng töø naøo ñeå so

saùnh khi mieâu taû chuù chuoàn chuoàn?

• Ñoät nhieân

• Löôùt, gioáng nhö

• Nhö

- GV nhaän xeùt chöõa baøi cuûa HS. - HS noäp phieáu baøi taäp, chöõa baøi

- Daën ghi laïi caùc hình aûnh so saùnh ñeïp treân baûng.

trong baøi vaên.

- HS nhaän xeùt tieát hoïc

111

Moân keå chuyeän

PHAÀN A: LÖÔÏC THUAÄT NOÄI DUNG CAÙCH DAÏY CUÛA GV HIEÄN NAY

Baøi 1: Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng

1. Ngaøy xöa, coù moät chuù ngöïa traéng, traéng noõn naø nhö moät ñaùm maây

boàng beành treân neàn trôøi xanh thaém. Meï chuù ta yeâu chuù ta nhaát, luùc naøo cuõng

daën:

- Con phaûi ôû caïnh meï ñaây. Con haõy hí to leân khi meï goïi nheù!

Ngöïa Meï goïi con suoát ngaøy. Tieáng ngöïa non hí thaät ñaùng yeâu. Ngöïa Meï

sung söôùng laém neân thích daïy con taäp hí hôn laø luyeän cho voù con phi deûo dai

hoaëc ñaù haäu thaät maïnh meõ.

2. Gaàn nhaø Ngöïa coù anh Ñaïi Baøng Nuùi. Ñoù laø moät con chim non nhöng

saûi caùnh ñaõ vöõng vaøng. Moãi luùc noù lieäng voøng, caùnh khoâng ñoäng, kheõ nghieâng

beân naøo laø chao beân aáy, boùng cöù loang loaùng treân baõi coû.

Ngöïa traéng meâ quaù, cöù öôùc ao ñöôïc bay nhö Ñaïi Baøng.

- Anh Ñaïi Baøng ôi! Laøm theá naøo ñeå coù caùnh nhö anh?

Ñaïi Baøng cöôøi:

- Phaûi ñi tìm! Cöù quanh quaån caïnh meï, bieát bao giôø môùi coù caùnh!

3. Theá laø Ngöïa Traéng xin pheùp meï leân ñöôøng cuøng Ñaïi Baøng. Thoaùng

caùi ñaõ xa laém… Chöa thaáy "ñoâi caùnh" ñaâu nhöng Ngöïa ta ñaõ gaëp bao nhieâu laø

caûnh laï. Chæ phieàn laø moãi luùc trôøi moãi toái, vaø thaáp thoaùng ñaâu ñaây ñaõ laáp laùnh

nhöõng ñoám sao.

4. Boãng coù tieáng "huù…uù…uù" vaúng leân moãi luùc moät gaàn. Roài töø trong

boùng toái hieän ra moät con soùi xaùm söøng söõng ngaùng ñöôøng. Ngöïa Traéng meáu

maùo goïi meï.

Soùi Xaùm cöôøi man rôï vaø nhaûy choàm ñeán.

- OÁi!...

Khoâng phaûi tieáng Ngöïa Traéng theùt leân maø tieáng Soùi Xaùm roáng to. Moät

caùi gì töø treân cao giaùng raát maïnh xuoáng giöõa traùn Soùi laøm noù hoát hoaûng cuùp

ñuoâi chaïy maát. Ngöïa Traéng môû maét thaáy loang loaùng boùng Ñaïi Baøng Nuùi. Thì

ra ñuùng luùc Soùi voà Ngöïa, Ñaïi Baøng töø treân cao ñaõ lao tôùi kòp thôøi.

5. Ngöïa Traéng laïi khoùc, goïi meï. Ñaïi Baøng Nuùi voã nheï caùnh doã daønh:

- Ñöøng khoùc! Anh ñöa veà vôùi meï!

112

- Nhöng maø em khoâng coù caùnh!

Ñaïi Baøng cöôøi, chæ vaøo boán chaân Ngöïa:

- Caùnh cuûa em ñaáy chöù ñaâu! Neáu phi nöôùc ñaïi, em coøn "bay" nhanh hôn

caû anh nöõa aáy chöù!

Ñaïi Baøng Nuùi saûi caùnh. Ngöïa Traéng choàm leân vaø thaáy boán chaân mình

thaät söï bay nhö Ñaïi Baøng.

Theo THY NGOÏC

I. Muïc tieâu

- Döïa vaøo lôøi keå cuûa GV vaø tranh minh hoïa, HS keå laïi ñöôïc ñoaïn truyeän

vaø toaøn boä caâu chuyeän “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng”

- Chaêm chuù nghe coâ, baïn beø keå chuyeän, nhôù truyeän.

II. Ñoà duøng

GV: Tranh minh hoïa (SGK) phoùng to

HS: SGK

III. Hoaït ñoäng daïy - hoïc

1. OÅn ñònh: Haùt

2. Kieåm tra baøi cuõ: “OÂn taäp”

3. Baøi môùi

a. Giôùi thieäu baøi:

Caùc em coù bieát khoâng? Con ngöôøi chuùng ta phaûi ñi ñaây ñi ñoù thì môùi hoïc

hoûi ñöôïc nhieàu ñieàu hay trong cuoäc soáng. Qua caâu chuyeän ngaøy hoâm nay

chuùng ta seõ thaáy roõ hôn veà ñieàu ñoù. Ghi töïa baøi leân baûng.

b. Höôùng daãn:

- Laéng nghe . GV keå laàn 1- keát hôïp giaûng töø khoù.

- Quan saùt- Theo doõi . GV keå laàn 2- keøm tranh minh hoïa

c. Höôùng daãn keå chuyeän

- HS chia caëp cuøng keå chuyeän cho . Toå chöùc keå chuyeän theo caëp

nhau nghe vaø trao ñoåi yù nghóa caâu . Quan saùt- giuùp ñôõ

chuyeän. . Hoaït ñoäng chung caû lôùp

. GV môøi HS chæ leân tranh keå laïi chuyeän

- HS moãi em keå moät tranh treân . Keát hôïp hoûi theâm caâu hoûi

113

. Nhaän xeùt tuyeân döông em keå hay. baûng.

4/ Cuûng coá: - Caû lôùp cuøng nhaän xeùt.

Hoûi: Qua caâu chuyeän naøy khuyeân caùc em - 1- 2 em keå toaøn chuyeän vaø neâu yù

ñieàu gì? Tìm caâu tuïc ngöõ noùi leân ñieàu aáy? nghóa caâu chuyeän.

5/ Nhaän xeùt tieát hoïc - Ñi moät ngaøy ñaøng, hoïc moät saøng

khoân.

114

PHAÀN B: THIEÁT KEÁ THÖÏC NGHIEÄM THEO HÖÔÙNG ÑEÀ XUAÁT

BÀI: §«i c¸nh cña Ngùa Tr¾ng

(Thôøi gian 40 phuùt)

I. Muïc tieâu:

1. Reøn kyõ naêng noùi:

- Döïa vaøo lôøi keå cuûa GV vaø tranh minh hoïa, HS keå laïi ñöôïc töøng ñoaïn vaø

toaøn boä caâu chuyeän “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng” coù theå phoái hôïp lôøi keå vôùi

ñieäu boä, neùt maët töï nhieân.

- Hieåu chuyeän, bieát trao ñoåi vôùi caùc baïn veà yù nghóa caâu chuyeän phaûi

maïnh daïn ñi ñaây ñi ñoù môùi môû roäng taàm hieåu bieát, môùi mau khoân lôùn, vöõng

vaøng.

- Ñeå cho HS noùi löu loaùt vaø ñoïc dieãn caûm caâu chuyeän treân GV caàn höôùng

daãn HS ñoùng vai caùc nhaân vaät theo noäi dung caâu chuyeän.

2. Reøn kyõ naêng nghe:

- Chaêm chuù nghe Thaày (Coâ) keå chuyeän, nhôù chuyeän.

- Laéng nghe baïn keå chuyeän, nhaän xeùt lôøi keå cuûa baïn, keå tieáp ñöôïc lôøi

baïn.

II. Ñoà duøng daïy hoïc:

Tranh minh hoïa truyeän ñoïc trong SGK

III. Caùc hoaït ñoäng daïy vaø hoïc chuû yeáu

Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc

1. Daïy- hoïc baøi môùi

1.1 Giôùi thieäu truyeän

OÂng baø ta thöôøng noùi: “Ñi moät ngaøy ñaøng

- HS laéng nghe hoïc moät saøng khoân”. Ñeå hieåu xem caâu noùi

treân coù yù nghóa nhö theá naøo trong cuoäc

soáng, qua ñoù, chuùng ta töï tìm höôùng ñi cho

mình. Hoâm nay, caùc em seõ ñöôïc nghe keå

caâu chuyeän “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng”

Tröôùc khi nghe keå chuyeän, caùc em haõy

quan saùt tranh minh hoïa, ñoïc thaàm noäi

dung cuûa caâu chuyeän trong SGK.

115

1.2 Keå chuyeän:

- GV keå chuyeän laàn 1: “Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng”, gioïng keå chaäm raõi,

nheï nhaøng ôû ñoaïn ñaàu, nhaán gioïng nhöõng töø ngöõ ca ngôïi veû ñeïp cuûa Ngöïa

Traéng, söï chieàu chuoäng cuûa ngöïa meï vôùi ngöïa con, söùc maïnh Ñaïi Baøng Nuùi

(traéng noõn naø, boàng beành, yeâu chuù ta nhaát, caïnh meï suoát ngaøy, ñaùng yeâu, vöõng

vaøng, loang loaùng, meâ quaù, öôùc ao...)

- GV keå chuyeän laàn 2: Vöøa keå vöøa chæ vaøo tranh minh hoïa vaø ñoïc lôøi

phía döôùi moãi tranh, löu yù gioïng keå nhanh hôn, caêng thaúng ôû ñoaïn Soùi Xaùm

ñònh voà Ngöïa Traéng, haøo höùng ôû ñoaïn cuoái- Ngöïa Traéng ñaõ bieát phoùng nhö

bay.

- GV coù theå höôùng daãn HS tìm hieåu phaàn lôøi öùng vôùi moãi tranh:

+ Tranh 1: Hai meï con Ngöïa Traéng quaán quyùt beân nhau

+ Tranh 2: Ngöïa Traéng öôùc ao coù caùnh nhö Ñaïïi Baøng Nuùi, Ñaïi Baøng baûo

noù muoán coù caùnh phaûi ñi tìm, ñöøng suoát ngaøy quanh quaån beân meï.

+ Tranh 3: Ngöïa Traéng xin pheùp meï ñi xa cuøng Ñaïi Baøng.

+ Tranh 4: Soùi Xaùm ngaùng ñöôøng Ngöïa Traéng.

+ Ñaïi Baøng Nuùi töø treân cao lao xuoáng, boå maïnh vaøo traùn soùi cöùu Ngöïa

Traéng thoaùt naïn.

+ Tranh 6: Ñaïi Baøng saûi caùnh, Ngöïa Traéng thaáy boán chaân mình thaät söï

bay nhö Ñaïi Baøng.

GV keå laàn 3: Coù theå GV cho HS ñoùng vai nhaân vaät trong caâu chuyeän:

Ngöïa Traéng ,Ñaïi Baøng Nuùi, Soùi Xaùm, Ngöïa Meï. Ñeå HS caû lôùp quan saùt vaø

lieân heä qua tranh cuõng nhö noäi dung caâu chuyeän moät caùch saâu saéc hôn.

a. Keå trong nhoùm:

1.3. Höôùng daãn HS keå chuyeän vaø neâu yù nghóa cuûa caâu chuyeän

- HS trong nhoùm thaûo luaän, keå

- GV chia moãi nhoùm 4 HS, yeâu caàu HS chuyeän, khi moät HS keå, caùc em

trao ñoåi, keå chuyeän trong nhoùm. khaùc laéng nghe, nhaän xeùt vaø goùp yù

- GV ñi giuùp ñôõ töøng nhoùm. kieán cho baïn.

b. Keå tröôùc lôùp:

- Moãi nhoùm cöû moät HS keå töøng ñoaïn - Caùc toå ñaïi dieän thi keå.

tröôùc lôùp

116

- Moãi nhoùm cöû moät HS thi keå moät tranh

tröôùc lôùp.

- GV nhaän xeùt töøng lôøi keå .

- Toå chöùc cho HS thi keå toaøn truyeän .,

- 3 ñeán 5 HS tham gia keå chuyeän

- Moät vaøi HS thi keå toaøn boä caâu

- Vì sao Ngöïa Traéng xin meï ñöôïc ñi xa chuyeän. Moãi em keå xong phaûi noùi

vôùi Ñaïi Baøng Nuùi? veà yù nghóa caâu chuyeän hoaëc traû lôøi

- Chuyeán ñi ñaõ mang laïi cho Ngöïa Traéng caâu hoûi.

ñieàu gì? - Vì noù öôùc mô coù moät ñoâi caùnh

nhö Ñaïi Baøng.

Caû lôùp vaø GV nhaän xeùt lôøi keå, khaû naêng - Chuyeán ñi mang laïi cho Ngöïa

hieåu caâu chuyeän cuûa töøng HS. Cuoái giôø Traéng thöïc söï trôû thaønh nhöõng caùi

seõ bình choïn baïn keå chuyeän haáp daãn caùnh töø ñoâi chaân cuûa mình.

nhaát, baïn hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caâu

chuyeän nhaát.

C. Tìm hieåu yù nghóa:

- Caâu chuyeän muoán khuyeân chuùng ta - Taùc giaû caâu chuyeän khuyeân

ñieàu gì: chuùng ta phaûi bieát töï laäp ngay khi

- Em ñaõ hoïc ñieàu gì ôû Ngöïa Traéng? coøn nhoû, baûn thaân phaûi khaùm phaù

ra nhöõng ñieàu môùi meû trong cuoäc

soáng.

4. Cuûng coá - daën doø: - Em hoïc ñöôïc tinh thaàn töï löïc, töï

- GV: Coù theå duøng caâu tuïc ngöõ naøo ñeå laøm chuû baûn thaân, khoâng döïa daãm

noùi veà chuyeán ñi cuûa Ngöïa Traéng? vaøo ngöôøi khaùc, phaûi maïnh daïn vaø

- GV boå sung: “Ñi cho bieát ñoù bieát ñaây, töï tin trong cuoäc soáng.

ôû nhaø vôùi meï bieát ngaøy naøo khoân”

- “Ñi moät ngaøy ñaøng hoïc moät saøng

khoân”

117

- GV môøi 1,2 HS nhaéc laïi caâu tuïc ngöõ

- GV nhaän xeùt tieát hoïc yeâu caàu HS veà nhaø laøm baøi taäp keå laïi caâu chuyeän

cho ngöôøi thaân. Qua caâu chuyeän naøy gôïi yù cho HS töø gioïng ñoïc cuûa GV, caùch

keå cuõng nhö cho HS ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän, ñeå töø ñoù, caùc em

yeâu caùc nhaân vaät trong truyeän nhö Ngöïa Traéng, Ñaïi Baøng Nuùi.

- Daën HS ñoïc tröôùc yeâu caàu vaø gôïi yù cuûa baøi taäp keå chuyeän trong SGK,

tuaàn 30 (keå laïi caâu chuyeän ñaõ ñöôïc nghe, ñöôïc ñoïc veà cuoäc du lòch hay thaùm

hieåm), Tìm moät caâu chuyeän, moät ñoaïn truyeän maø caùc em coù theå keå tröôùc lôùp.

- GV coù theå choïn tröôùc truyeän cho HS yeáu keùm chuaån bò ñeå nhôù, thuoäc.

BAØI 2: KHAÙT VOÏNG SOÁNG

(GIAÉC- LÔN- ÑÔN)

1. Gioân vaø Bin khaäp kheånh ñi xuoáng bôø suoái. Moãi ngöôøi mang moät khaåu

suùng tröôøng vaø moät boù chaên treân vai. Caû hai ñeàu meät moûi sau nhöõng ngaøy gian

khoå daøi ñaèng ñaüng. Gioân boång tröôït saân suyùt ngaõ. Anh thoát leân moät tieáng keâu

ñau ñôùn:

- Bin, mình bò traät khôùp roài.

Bin vaãn laûo ñaûo loäi qua doøng nöôùc. Gioân laïi goïi, tieáng goïi nhö lôøi van væ

cuûa moät ngöôøi tuyeät voïng. Nhöng Bin khoâng quay ñaàu laïi. Gioân nhìn Bin maõi

cho ñeán khi anh ta vöôït qua ñænh ñoài, roài maát huùt.

2. Gioân neùn ñau treøo leân ñænh ñoài. Ñaõ maáy ngaøy nay anh chaúng coù gì ñeå

aên. Thænh thoaûng, anh cuùi xuoáng haùi nhöõng quaû daïi nheùt vaøo mieäng, nhai, nuoát.

Ñeâm ñeán, khi khoâng leâ böôùc noåi nöõa, anh môùi döøng laïi ñeå nguû.

Moät saùng, khi caùi ñoùi caøo xeù ruoät gan khieán ñaàu oùc anh muï maãm, tình côø,

anh boø gaàn moät con chim ñang nguû queân. Noù giaät mình lao vuùt leân, ñaâm vaøo

maët anh. Moät vaøi laàn, anh may maén baét ñöôïc moät vaøi con caù nhoû trong vuõng

nöôùc. Anh nhai chuùng raát caån thaän vì bieát raèng phaûi coá aên ñeå maø soáng.

3. Moät ngaøy kia, khi ñang leâ böôùc, anh ñoät nhieân nhaûy luøi laïi. Tröôùc maët

anh laø moät con gaáu lôùn. Anh vöøa ñöa khaåu suùng leân vai thì söïc nhôù laø suùng ñaõ

heát ñaïn. Anh haï suùng, ruùt con dao saên, maét chaèm chaèm nhìn con vaät. Con gaáu

baät ra nhöõng tieáng gaàm thaêm doø. Neáu con ngöôøi boû chaïy, noù seõ ñuoåi theo.

Nhöng Gioân khoâng chaïy. Anh ñöùng im nhö moät pho töôïng cho ñeán luùc côn nguy

hieåm ñaõ qua.

118

4. Vaøo moät ngaøy, Gioân naèm baát ñoäng treân moät moûm ñaù, chaäm raõi ñöa maét

nhìn theo doøng soâng ñang uoán khuùc ñoå ra moät vuøng bieån röïc rôõ naéng vaøng. Anh

chôït thaáy moät con taøu ñang buoân neo. Ñuùng luùc ñoù, coù tieáng thôû phì phoø phía

sau. Anh nhaän ra caùi ñaàu cuûa moät con soùi. Ñaàu noù ruõ xuoáng. Hình nhö noù bò

beänh. Noù thôû phì phoø vaø huùng haén ho.

Maëc duø ñaõ quaù yeáu, anh vaãn coá bình tónh tieáp tuïc chuyeán ñi khuûng khieáp

ñeå tìm tôùi con taøu. Giôø thì anh khoâng theå ñöùng daäy ñöôïc nöõa. Anh baét ñaàu boø

baèng hai tay vaø ñaàu goái.

5. Moät laàn, sau moät côn ngaát, anh tænh laïi bôûi tieáng khoø kheø saùt beân tai.

Anh caûm thaáy caùi löôõi cuûa con soùi ñang queät treân baøn tay anh, nhöõng caùi nanh

eùp nheø nheï, roài maïnh daàn, con soùi noå löïc duøng chuùt söùc löïc cuoái cuøng caén raêng

vaøo taûng thöùc aên maø noù ñaõ chôø ñôïi töø laâu. Nhöng con ngöôøi cuõng ñaõ ñôïi laâu

roài, moät roài caû hai baøn tay giaäp naùt cuûa con ngöôøi ñaõ boùp laáy haøm noù. Con soùi

choáng laïi moät caùch yeáu ôùt. Maáy phuùt sau, toaøn boä söùc naëng cuûa cô theå con

ngöôøi ñaõ ñeø leân mình con soùi.

6. Treân boong taøu coù moät nhoùm ngöôøi nhìn thaáy vaät laï ôû treân bôø ñang

chuyeån ñoäng ra phía bieån. Hoï treøo leân moät chieác thuyeàn nhoû ñeå vaøo bôø xem,

Gioân ñaõ ñöôïc cöùu soáng khi anh chæ coøn bieát vaën mình boø leân maët ñaát nhö moät

con saâu khoâng loà.

Baây giôø, Gioân ñang naèm treân giöôøng, nöôùc maét chaûy roøng roøng treân hai

goø maù gaày guoäc. Anh keå laïi baèng nhöõng lôøi rôøi raïc veà lai lòch cuûa mình, veà

nhöõng chuyeän ñaõ traûi qua.

119

PhÇn A: L−îc thuËt nOÄI dung c¸ch d¹y cña GV hiÖn nay

KHAÙT VOÏNG SOÁNG

(Thôøi gian 40 phuùt)

I. Muïc tieâu

1. Reøn kyõ naêng noùi

HS bieát döïa vaøo lôøi keå cuûa GV vaø tranh minh hoïa, keå laïi ñöôïc caâu

chuyeän vôùi ñieäu boä cöû chæ, neùt maët moät caùch töï nhieân.

Hieåu truyeän, bieát trao ñoåi vôùi caùc baïn veà yù nghóa cuûa caâu chuyeän: Ca

ngôïi con ngöôøi vôùi khaùt voïng soáng maõnh lieät ñaõ vöôït qua ñoùi khaùt, chieán thaéng

thuù döõ, chieán thaéng caùi cheát.

2. Reøn kyõ naêng nghe:

Chaêm chuù nghe thaày coâ keå, nhôù chuyeän.

Laéng nghe baïn keå chuyeän, nhaän xeùt ñuùng lôøi keå cuûa baïn mình.

II. Ñoà duøng daïy hoïc

GV: SGK + tranh (SGK) phoùng to.

HS: SGK + ñoà duøng daïy hoïc

III. Hoaït ñoäng daïy hoïc

1. OÅn ñònh: Haùt

2. Kieåm tra baøi cuõ

- GV môøi HS keå laïi moät cuoäc du lòch hoaëc

- Moät em keå tröôùc lôùp caém traïi maø em ñöôïc tham gia

- Caû lôùp nhaän xeùt

- GV nhaän xeùt- ghi ñieåm.

3. Baøi môùi: (28 phuùt)

a. Giôùi thieäu baøi:

Caùc em aï! Coù moät nhaø vaên ngöôøi Mó teân laø Giaéc Lôn- Ñôn ñaõ vieát moät

caâu chuyeän“ Khaùt voïng soáng” noùi veà con ngöôøi chieán thaéng ñoùi khaùt, thuù döõ,

caùi cheát nhö theá naøo... Qua giôø keå chuyeän hoâm nay caùc em seõ hieåu roû hôn veà

ñieàu ñoù.

120

Ghi töïa baøi leân baûng Nhaéc 2 em

b/ Vaøo baøi:

- GV yeâu caàu HS xem tranh SGK vaø phaàn HS xem tranh (1 phuùt)

chuù thích döôùi moãi böùc tranh.

GV keå chuyeän laàn moät. Caû lôùp laéng nghe.

- Laàn 2 keå keøm tranh theo töøng ñoaïn caâu HS nghe vaø quan saùt tranh.

chuyeän treân baûng.

c/ Höôùng daãn HS keå chuyeän trao ñoåi yù nghóa

caâu chuyeän HS keå chuyeän theo nhoùm nhoû

(3- 4 em)10 phuùt GV giao nhieäm vuï töøng nhoùm

Theo doõi- giuùp ñôõ HS HS laàn löôït leân baûng chæ vaøo

töøng böùc tranh keå. GV môøi HS keå chuyeän theo töøng tranh.

Caû lôùp nhaän xeùt lôøi keå cuûa caùc

baïn.

GV nhaän xeùt laïi caùch keå chuyeän cuûa HS. 2 HS keå laïi toaøn boä caâu

Sau khi HS keå theo tranh xong goïi chuyeän.

Coù theå ñoá caùc baïn baèng caùch

ñaët caâu hoûi ñeå ruùt ra yù nghóa

Cuoái cuøng GV choát laïi yù nghóa cuûa caâu caâu chuyeän.

chuyeän.

4/ Cuûng coá (4 phuùt)

Goïi HS nhaéc laïi yù nghóa caâu chuyeän. Keát 2 HS nhaéc laïi.

hôïp lieân heä thöïc teá vaø giaùo duïc tö töôûng.

GV nhaän xeùt chung tieát hoïc HS (1- 2) nhaän xeùt tieát hoïc.

121

5. Daën doø: (1 phuùt)

- Keå laïi caâu chuyeän cho baïn, hoaëc cho ngöôøi thaân nghe.

- Xem tröôùc baøi môùi.

PHAÀN B: THIEÁT KEÁ THÖÏC NGHIEÄM THEO HÖÔÙNG ÑEÀ XUAÁT

KHAÙT VOÏNG SOÁNG

(Coù baêng Video tieát thöïc nghieäm keøm theo)

I. Muïc ñích yeâu caàu

1. Reøn kó naêng noùi:

- Döïa vaøo lôøi keå cuûa GV vaø tranh minh hoïa, HS keå laïi ñöôïc caâu chuyeän

“Khaùt voïng soáng”, coù theå phoái hôïp lôøi keå vôùi ñieäu boä, neùt maët moät caùch töï

nhieân

- Hieåu truyeän, bieát trao ñoåi vôùi caùc baïn veà yù nghóa caâu chuyeän, ca ngôïi

con ngöôøi vôùi khaùt voïng soáng maõnh lieät ñaõ vöôït qua ñoùi, khaùt chieán thaéng thuù

döõ, vöôït qua caùi cheát. Qua caâu chuyeän caûm nhaän ñöôïc caùi hay cuûa caâu

chuyeän.

2. Reøn luyeän kó naêng nghe:

- Chaêm chuù nghe thaày coâ keå, nhôù chuyeän

- Laéng nghe baïn keå laïi chuyeän, nhaän xeùt ñuùng lôøi keå cuûa baïn, keå tieáp

ñöôïc lôøi baïn. Qua ñoù, hình thaønh ñöôïc thoùi quen nghe vaø tieáp thu caâu truyeän

hoaëc ñoaïn vaên hay.

II. Ñoà duøng daïy hoïc

A. Kieåm tra baøi cuõ:

GV môøi 1- 2 HS keå veà moät cuoäc du lòch hoaëc caém traïi maø em ñöôïc tham

gia.

B. Daïy baøi môùi:

1. Giôùi thieäu baøi:

- Cuoäc soáng luoân dieãn ra haèng ngaøy ñoâi luùc giöõa caùi cheát vaø söï soáng chæ

trong gang taác. Ñoâi khi con ngöôøi phaûi giaønh laáy söï soáng cho mình moät caùch

tuyeät voïng, caâu chuyeän maø chuùng ta ñöôïc nghe hoâm nay cuõng noùi veà söï soáng.

Ñoù laø truyeän “Khaùt voïng soáng” cuûa nhaø vaên Myõ Giaéc Lôn-Ñôn. Qua caâu

122

chuyeän naøy seõ phaàn naøo giuùp caùc em thaáy ñöôïc khaùt voïng soáng maõnh lieät cuûa

con ngöôøi vaø con ngöôøi ñaõ chieán thaéng taát caû ñeå giaønh laáy söï soáng.

- Tröôùc khi nghe keå caâu chuyeän treân, caùc em haõy quan saùt tranh minh

hoïa, ñoïc thaàm nhieäm vuï cuûa baøi keå chuyeän trong SGK,

2. GV keå chuyeän “Khaùt voïng soáng” (2 laàn hoaëc 3 laàn). Gioïng keå thong

thaû roõ raøng, nhaán gioïng nhöõng töø ngöõ mieâu taû nhöõng gian khoå, nguy hieåm treân

ñöôøng ñi, nhöõng coá gaéng phi thöôøng ñeå ñöôïc soáng cuûa Gioân

- GV keå laàn 1, HS nghe.

- GV keå laàn2, vöøa keå vöøa chæ vaøo tranh minh hoïa phoùng to treân baûng (noäi

dung chuyeän)

3. Höôùng daãn HS keå chuyeän, trao ñoåi veà yù nghóa caâu chuyeän

a. GV cho HS keå chuyeän theo nhoùm

Döïa vaøo lôøi keå cuûa thaày coâ vaø xem tranh minh hoïa, HS keå töøng ñoaïn cuûa

caâu chuyeän theo nhoùm 2,3 em (moãi em keå theo 2, 3 tranh). Sau ñoù moãi em keå

toaøn boä caâu chuyeän, caû nhoùm trao ñoåi veà yù nghóa caâu chuyeän.

b. GV cho HS ñoùng vai nhaân vaät trong truyeän vaø keå cho caû lôùp nghe:

- 1 HS ñoùng vai Gioân (nam coù khaû naêng dieãn xuaát toát)

- 1 HS ñoùng vai Bin

- 1 HS ñoùng vai gaáu röøng

- 1 HS ñoùng vai soùi

- 2.3 em ñoùng vai thuûy thuû treân taøu

GV höôùng daãn HS ñoùng theo noäi dung caâu chuyeän ñeå cho caû lôùp xem.

Phaàn naøy GV cho HS chuaån bò tröôùc ôû nhaø, nhaát laø nhaân vaät Gioân, löu yù neân

cho HS khaù gioûi tham gia ñoùng vai nhaân vaät Gioân.

- Caû lôùp sau khi xem xong caâu chuyeän, GV neân nhaän xeùt vaø giaûi thích

theâm .

c. Sau khi cho caùc em xem xong caâu chuyeän, GV höôùng daãn cho HS thi

keå chuyeän tröôùc lôùp.

Moät vaøi toáp HS (moãi toáp 2,3 em) thi keå töøng ñoaïn cuûa caâu chuyeän. GV

nhaän xeùt vaø ñoäng vieân, khen ngôïi nhöõng HS keå hay vaø thuoäc caâu chuyeän. Sau

ñoù GV khuyeán khích moät vaøi HS khaù, gioûi keå laïi toaøn boä noäi dung caâu chuyeän.

123

Löu yù moãi nhoùm hoaëc caù nhaân keå xong ñeàu noùi ñöôïc yù nghóa cuûa caâu

chuyeän hoaëc cuøng vôùi caùc baïn ñoái thoaïi (ñaët caâu hoûi cho caùc baïn hoaëc traû lôøi

caâu hoûi cuûa caùc baïn veà caùc nhaân vaät, chi tieát, yù nghóa caâu chuyeän)

Ví duï: Coù theå ñaët caùc caâu hoûi: Em thích chi tieát naøo trong caâu chuyeän? Vì

sao con gaáu khoâng xoâng vaøo ngöôøi Gioân maø laïi boû ñi?

Con ngöôøi ñaõ vöôït qua nguy hieåm tröôùc con soùi nhö theá naøo?

Qua caâu chuyeän taùc giaû muoán noùi leân ñieàu gì?

Caû lôùp nhaän xeùt veà khaû naêng nhôù, hieåu truyeän, veà lôøi keå cuûa moãi baïn.

GV höôùng daãn vaø giaûi thích yù nghóa cuûa caâu chuyeäân cho HS naém.

Cuoái giôø, caû lôùp nhaän xeùt, bình choïn baïn keå chuyeän hay nhaát, cuõng nhö

baïn hieåu noäi dung caâu chuyeän hay nhaát.

4. Cuûng coá - Daën doø

GV môøi 1 HS nhaéc laïi yù nghóa cuûa caâu chuyeän, ca ngôïi con ngöôøi vôùi

khaùt voïng soáng maõnh lieät ñaõ vöôït qua ñoùi khaùt, chieán thaéng thuù döõ, chieán

thaéng chính mình ñeå giaønh laáy söï soáng. GV nhaän xeùt tieát hoïc, yeâu caàu HS veà

nhaø keå laïi caâu chuyeän treân cho ngöôøi thaân. Daën HS ñoïc tröôùc ñeà baøi vaø gôïi yù

cho baøi taäp keå chuyeän tuaàn 33 (keå moät chuyeän ñaõ ñöôïc nghe hoaëc ñöôïc ñoïc

veà tinh thaàn laïc quan yeâu ñôøi). Chuaån bò moät caâu chuyeän caùc em seõ keå tröôùc

lôùp. Nhaéc caùc em chuaån bò kó ñeå nhôù, thuoäc chuyeän, vôùi HS yeáu keùm coù theå

choïn tröôùc truyeän ñeå caùc em chuaån bò.

3.4. Ñaùnh giaù keát quaû thöïc nghieäm

Chuùng toâi ñaõ toå chöùc daïy thöïc nghieäm hai tröôøng tieåu hoïc (Taân Phuù, Taân

Ñoàng thuoäc thò xaõ Ñoàng Xoaøi tænh Bình phöôùc). Ñoàng thôøi tieán haønh daïy ñoái

chöùng ñeå so saùnh, ñoái chieáu, ruùt ra nhöõng keát luaän böôùc ñaàu veà caùch daïy maø

ñeà taøi ñaõ ñeà xuaát.

3.4.1 So Saùnh, ñoái chieáu hai caùch toå chöùc HS tieáp nhaän vaø boài döôõng

caûm quan vaên hoïc.

1. Moân taäp ñoïc

Haïn cheá cuûa caùch daïy hieän nay:

Hieän nay, caùch thöùc chuû yeáu ñöôïc ngöôøi daïy söû duïng ñeå höôùng daãn HS

tieåu hoïc lôùp 4,5 ñoïc vaø tìm hieåu vaên baûn ngheä thuaät laø giuùp HS traû lôøi ñuùng

caâu hoûi, keát hôïp vôùi vieäc löu yù ñoïc ñuùng vaø giaûi nghóa moät soá töø ngöõ ñaõ ñöôïc

124

gôïi yù qua phaàn höôùng daãn ñoïc ñuùng trong SGK. Hình thöùc hoûi ñaùp ñaõ ñöôïc

chuù yù nhöng do caâu hoûi tìm hieåu baøi môùi döøng laïi ôû möùc ñoä taøi lieäu, neân HS ít

ñoäng naõo, suy nghó. Giôø daïy taäp ñoïc laø giôø daïy HS tìm hieåu vaên baûn ngheä

thuaät nhöng GV chöa thöïc söï khai thaùc ñöôïc chaát vaên trong vaên baûn ñoù, giôø

hoïc chöa khôi daäy cho HS moät caûm xuùc vaên hoïc, yeâu caàu cuûa taäp ñoïc môùi chæ

chuù troïng ñoïc ñuùng, ñoïc troâi chaûy, luyeän ñoïc dieãn caûm coù chuù yù tôùi, nhöng

chöa taïo ñöôïc söï loâi cuoán HS bôûi GV chöa chuù yù caùch ñoïc hieåu, cuõng nhö nhòp

ñieäu chính cuûa baøi vaên, baøi thô neân HS khoù coù theå ñoïc dieãn caûm toát ñöôïc.

Tröôùc vaø sau giôø hoïc chöa coù phaàn höôùng daãn, giao vieäc cuï theå, chuû yeáu

GV môùi chæ daën HS hai ñieàu: Hoïc thuoäc ñoaïn vaên (neáu coù yeâu caàu); hoaëc ñoïc

dieãn caûm ñoaïn vaên, hoaëc thô vaø chuaån bò baøi tieáp theo moät caùch chung chung.

Caùc hoaït ñoäng hoïc chöa thöïc söï höôùng cho HS vaøo khaû naêng tieáp nhaän vaø boài

döôõng caûm quan vaên hoïc ñeå ñi ñeán caûm thuï vaên hoïc.

Trong quaù trình daïy GV chöa keát hôïp ñöôïc yeáu toá tích hôïp vôùi caùc phaân

moân khaùc trong moân TV ñeå taïo höùng thuù cho HS qua giôø taäp ñoïc baèng nhieàu

hình thöùc nhö: Heä thoáng keânh hình trong SGK, tranh aûnh minh hoïa, lieân heä

thöïc teá hoaëc taïo cho HS söï töôûng töôïng phong phuù vaø khaû naêng saùng taïo trong

suy nghó vaø tieáp nhaän baøi hoïc. HS chöa ñöôïc coi laø chuû theå tieáp nhaän, laø baïn

ñoïc saùng taïo ñoàng caûm thuï taùc phaåm vaên hoïc. Maët khaùc, GV chöa tìm caùch

gôïi môû, höôùng daãn, toå chöùc cho HS caûm nhaän baøi vaên, baøi thô moät caùch saâu

saéc. Trong khi khai thaùc baøi daïy, GV chöa phaân bieät roõ raøng caùch daïy caùc baøi

thuoäc caùc theå loaïi vaên hoïc khaùc nhau. Chaúng haïn nhö vieäc daïy thô cuõng gioáng

nhö daïy caùc theå loaïi vaên hoïc khaùc (vaên xuoâi: vaên mieâu taû, vaên keå chuyeän) hay

tuïc ngöõ, ca dao hoaëc daïy caùc taùc phaåm vaên hoïc nöôùc ngoaøi cuõng gioáng nhö

daïy caùc taùc phaåm vaên hoïc trong nöôùc. Ngoaøi ra, GV chöa khai thaùc ñöôïc tính

nhòp ñieäu trong caùc baøi vaên, baøi thô, khi höôùng daãn caùc em phaàn luyeän ñoïc vaø

ñoïc dieãn caûm. Ví duï nhö trong baøi “Trung thu ñoäc laäp” (TV 4- T1) coù caâu vaên

ñoïc nghe coù nhòp ñieäu nhö thô:

“Traêng ñeâm nay saùng quaù, Traêng mai coøn saùng hôn”

Ñieàu naøy laøm haïn cheá raát nhieàu khaû naêng caûm nhaän vaên hoïc cuûa caùc em,

vì nhaïc ñieäu laø yeáu toá heát söùc caàn thieát trong quaù trình daïy vaø boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho caùc em.

125

Treân ñaây laø nhöõng nhaän xeùt coù theå coi laø moät soá maët haïn cheá laâu nay ôû

tröôøng tieåu hoïc caàn coù höôùng khaéc phuïc.

Öu ñieåm cuûa caùch daïy theå nghieäm moân taäp ñoïc:

Caùch daïy theo thieát keá theå nghieäm keá thöøa nhöõng öu ñieåm cuûa caùch daïy

laâu nay, Beân caïnh ñoù khaéc phuïc ñöôïc moät soá haïn cheá vaø coù nhöõng ñònh höôùng

cuï theå trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc moät caùch höõu

hieäu nhaát.

Töø quan nieäm daïy taäp ñoïc ôû tieåu hoïc laø daïy vaên neân thieát keá thöïc

nghieäm ñaõ vaän duïng linh hoïat, saùng taïo, ñoàng thôøi khai thaùc caùch tieáp nhaän vaø

caûm quan vaên hoïc cuûa tuoåi thô ñuùng vôùi muïc tieâu vaên hoïc voán coù cuûa noù. Ñeà

taøi ñaõ trieån khai theo höôùng tích hôïp vôùi vieäc vaän duïng daïy tieáng ôû chöông

trình tieåu hoïc hieän nay moät caùch tích cöïc. Trong ñoù coù quan ñieåm giao tieáp,

thoâng qua heä thoáng caâu hoûi ña daïng, phong phuù baèng nhieàu hình thöùc gôïi hình

aûnh sinh ñoäng, coù söï lieân heä thöïc teá baøi hoïc moät caùch cuï theå. GV ñaõ höôùng

daãn HS tieáp nhaän vaên baûn ngheä thuaät moät caùch cô baûn. Chaát vaên trong giôø daïy

taäp ñoïc, keå chuyeän ñöôïc chuù yù khai thaùc. Caùc kó naêng (nghe, noùi, ñoïc, vieát)

ñöôïc chuù yù reøn luyeän, tröôùc vaø sau giôø hoïc, phaàn vieäc cuûa HS ñöôïc xaùc ñònh

roõ raøng, cuï theå (thoâng qua heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp) HS chuû ñoäng tieáp nhaän

baøi hoïc, hoïc ñöôïc caùch hoïc, caùch laøm chuû kieán thöùc laø caù nhaân ñoàng caûm thuï

taùc phaån vaên hoïc (reøn ñöôïc caùch ñoïc vaên baûn, ñoïc dieãn caûm, caùch tieáp caän

vaên baûn)

Ñaûm baûûo muïc ñích giaùo duïc vaø phaùt trieån khaû naêng töï hoïc, hoïc suoát ñôøi.

Beân caïnh nhöõng maët HS ñaõ ñaït ñöôïc thì GV ñaõ coù söï chuaån bò chu ñaùo, taäp

trung tö duy, ñaàu tö nhieàu coâng söùc cho tieát daïy qua vieäc söû duïng, khai thaùc ñoà

duøng daïy hoïc, ñaûm baûo ñöôïc muïc tieâu yeâu caàu cuûa baøi hoïc ñaët ra moät caùch

hieäu quaû.

2. Moân keå chuyeän

Haïn cheá cuûa caùch daïy hieän nay:

Laâu nay vaø hieän taïi GV vaãn chæ daïy theo caùch ñoïc truyeän trong SGK roài

cho HS xem tranh vaø keå laïi noäi dung caâu chuyeän.

Neáu GV naøo chòu khoù ñaàu tö thì cuõng chæ thuoäc chuyeän vaø keå laïi caâu

chuyeän cho HS nghe maø chöa taïo ñöôïc söï haáp daãn qua gioïng keå truyeàn caûm

126

loâi cuoán HS. Ñaëc bieät, laø chöông trình lôùp 4 hieän nay coù phaàn “Keå chuyeän ñaõ

chöùng kieán hoaëc tham gia”. Ñaây laø moät daïng yeâu caàu cao ñoái vôùi HS tieåu hoïc,

neáu GV khoâng toå chöùc toát ñöôïc hình thöùc cuõng nhö höôùng caùc em laøm ñuùng

yeâu caàu cuûa noäi dung caâu chuyeän, HS seõ deã bò laïc ñeà hoaëc khoâng thöïc hieän

ñöôïc yeâu caàu cuûa theå loaïi naøy.

Moät ñieåm haïn cheá cuûa GV ña soá coøn thuï ñoäng trong giôø daïy keå chuyeän,

xem keå chuyeän nhö laø moät giôø giaûi trí cho HS vaø thöôøng ñöa vaøo daïy cuoái

tuaàn. Ñieàu naøy daãn ñeán HS khoâng taäp trung trong giôø keå chuyeän vaø xem

thöôøng giôø keå chuyeän. Ñieàu ñaùng löu yù laø do khoâng chuaån bò toát neân ña soá GV

khoâng thuoäc noäi dung caâu chuyeän, phaàn lôùn ngaùn ngaïi do noäi dung caùc caâu

chuyeän daøi. Trong quaù trình keå chöa khai thaùc heát yù nghóa cuõng nhö heä thoáng

töø ngöõ, hình aûnh mieâu taû ñaëc saéc cuûa caâu chuyeän. Chöa khai thaùc caùc heä thoáng

keânh hình cuõng nhö ñoà duøng tröïc quan neân khoâng phaùt huy ñöôïc khaû naêng

töôûng töôïng vaø möùc ñoä caûm nhaän cuûa HS qua nhöõng hình aûnh, chi tieát sinh

ñoäng cuûa caâu chuyeän.

Öu ñieåm cuûa caùch daïy theå nghieäm moân keå chuyeän:

Caùch daïy theo thieát keá thöïc nghieäm laø keá thöøa nhöõng öu ñieåm cuûa caùch

daïy laâu nay, beân caïnh ñoù khaéc phuïc ñöôïc moät soá haïn cheá laø phaùt huy ñöôïc

khaû naêng töôûng töôïng, tö duy, phaùn ñoaùn, saùng taïo vaø caûm nhaän vaên hoïc cuûa

HS qua hình aûnh soáng ñoäng vaø noäi dung saâu saéc cuûa caâu chuyeän. Baèng gioïng

keå thu huùt truyeàn caûm cuûa GV cuõng nhö söï chuaån bò chu ñaùo, ñaày ñuû laø nhöõng

yeáu toá quan troïng, ñoøi hoûi GV phaûi thuoäc ñöôïc caâu chuyeän vaø naém ñöôïc dieãn

bieán taâm lyù cuûa caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän.

Noäi dung caâu chuyeän ñöôïc GV chuaån bò toát cuõng nhö cho HS chuaån bò

tröôùc moät böôùc ôû nhaø, xem tröôùc caùc hình aûnh trong caâu chuyeän, tham khaûo

tröôùc ôû saùch tham khaûo, SGK. Nhaát laø cho HS tham gia ñoùng vai caùc nhaân vaät

trong caâu chuyeän. Qua hoaït ñoäng naøy caùc em ñöôïc soáng cuøng vôùi caâu chuyeän,

hình aûnh taùi hieän cuûa caùc nhaân vaät ñöôïc chính caùc baïn trong lôùp thöïc hieän heát

söùc sinh ñoäng. Caùc nhaân vaät vaø noäi dung cuûa caâu chuyeän giuùp cho caùc em khaû

naêng dieãn xuaát vaø caùc baïn coøn laïi xem caùc baïn tröïc tieáp tham gia caâu chuyeän

laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå caùc em hieåu vaø thuoäc chuyeän moät caùch deã daøng.

Ngoaøi ra, trong khi caùc baïn tham gia ñoùng vai caùc nhaân vaät, caùc em coøn laïi

127

ñöôïc nghe moät baïn trong lôùp laøm ngöôøi daãn chuyeän. Qua ñoù, caû lôùp coù theå vöøa

quan saùt vöøa theo doõi ñöôïc noäi dung, dieãn bieán cuûa caâu chuyeän.

Hình aûnh sinh ñoäng trong caâu chuyeän thaám saâu vaøo kyù öùc cuûa caùc em veà

caùc nhaân vaät, nhö nhaân vaät phaûn dieän, chính dieän, ngöôøi anh huøng, keû heøn nhaùt

hay con vaät hung döõ, deã thöông... Töø ñoù,, caùc em coù ñöôïc söï caûm nhaän vaø

ñoàng caûm ñi ñeán caûm quan vaên hoïc qua noäi dung yù nghóa caâu chuyeän moät

caùch töï nhieân vaø saâu saéc.

3.4.2. Ñaùnh giaù möùc ñoä caûm nhaän, hieäu quaû reøn luyeän caûm quan vaên

hoïc cuûa HS qua caùc tieát daïy thöïc nghieäm vaø ñoái chöùng moân keå chuyeän vaø taäp

ñoïc

Ñeå khaúng ñònh öu theá caùch daïy theo thieát keá thöïc nghieäm, chuùng toâi tieán

haønh ñaùnh giaù khaû naêng naém ñöôïc noäi dung cuõng nhö nhöõng caûm nhaän cuûa HS

ôû caùc lôùp thöïc nghieäm vaø ñoái chöùng treân cô sôû ñònh löôïng qua baøi kieåm tra.

1. Yeâu caàu kieåm tra

- Kieåm tra naêng löïc ñoïc hieåu cuûa HS qua moân taäp ñoïc

- Kieåm tra khaû naêng caûm nhaän caûm quan vaên hoïc cuûa HS qua noäi dung, yù

nghóa cuûa baøi vaên, thô, caâu chuyeän trong moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän.

- Kieåm tra khaû naêng tieáp nhaän vaø caûm quan vaên hoïc cuûa HS.

- Kieåm tra vieäc naém kieán thöùc, noäi dung vaø caùc kyõ naêng söû duïng TV cuûa

HS.

Ñeà kieåm tra phaûi hoûi ñuùng noäi dung baøi vaên, baøi thô, caâu chuyeän maø caùc

em ñaõ ñöôïc hoïc.

2. Tieâu chí ñaùnh giaù xeáp loaïi baøi cuûa HS

Loaïi gioûi (ñieåm 9,10): HS hieåu ñuùng noäi dung baøi (hoaëc ñoaïn) vaên, thô

(taäp ñoïc) noäi dung yù nghóa caâu chuyeän (chuyeän keå) phaùt hieän vaø lyù giaûi ñöôïc

töø ngöõ then choát, bieän phaùp ngheä thuaät, dieãn ñaït trong saùng, caâu vaên coù hình

aûnh, coù caûm xuùc. Coù khaû naêng boäc loä caûm xuùc, caûm nhaän mang maøu saéc rieâng

bieät cuûa baûn thaân veà baøi (hoaëc ñoaïn) vaên, thô (taäp ñoïc) caâu chuyeän coù khaû

naêng caûm quan, caûm thuï vaên hoïc toát

Loaïi khaù (ñieåm 7,8 ): HS hieåu ñuùng, bieát phaùt hieän nhöõng töø ngöõ hay,

giaûi thích, dieãn ñaït caâu vaên coù hình aûnh, coù caûm xuùc, hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa

caâu chuyeän.

128

Loaïi TB (ñieåm 5,6): HS hieåu ñuùng, phaùt hieän ñöôïc töø ngöõ, hình aûnh then

choát, phaùt hieän caùc bieän phaùp ngheä thuaät vaø böôùc ñaàu chæ ra ñöôïc caùi hay cuûa

vieäc söû duïng nhöõng töø ngöõ, hình aûnh, nhöõng bieän phaùp ngheä thuaät ñoù, bieát

caùch dieãn ñaït vaø boäc loä caûm xuùc cuûa caâu chuyeän.

- Loaïi yeáu (ñieåm döôùi 5): HS chöa hieåu ñuùng noäi dung baøi (hoaëc ñoaïn)

vaên, thô (taäp ñoïc) caâu chuyeän (keå chuyeän), dieãn ñaït loän xoän, luõng cuõng.

3. Ñeà baøi cuï theå

Ñeà 1: Moân taäp ñoïc (thôøi gian 20 phuùt)

Sau khi ñoïc kyõ baøi “Trung thu ñoäc laäp”, haõy thöïc hieän caùc yeâu caàu sau:

1/ Hình aûnh anh chieán só ñöùng gaùc vaø caûnh ñeïp queâ höông trong ñeâm trung thu

ñoäc laäp coù laøm em thích thuù khoâng?

Thích (cid:133) Khoâng thích (cid:133)

2/ Noùi roõ caûm xuùc cuûa em veà ñoaïn naøy?

..............................................................................................................................

3/ Ñaùnh vaøo oâ troáng roài choïn yù ñuùng nhaát trong caùc caâu traû lôøi sau:

º Baøi vaên noùi leân tình thöông yeâu caùc em nhoû cuûa anh chieán só, mô öôùc

cuûa anh veà töông lai cuûa caùc em, trong ñeâm trung thu ñoäc laäp ñaàu tieân cuûa ñaát

nöôùc

º Baøi vaên noùi leân tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc cuûa anh chieán só trong

ñeâm trung thu ñoäc laäp ñaàu tieân cuûa ñaát nöôùc

º Baøi vaên noùi leân veû ñeïp cuûa queâ höông ñaát nöôùc trong ñeâm trung thu

ñoäc laäp ñaàu tieân cuûa ñaát nöôùc

Ñeà 2: Moân taäp ñoïc (thôøi gian 20 phuùt)

Sau khi ñoïc kyõ baøi “Con chuoàn chuoàn nöôùc”, haõy thöïc hieän caùc yeâu caàu

1/ “Con chuoàn chuoàn nöôùc” coù laøm em thích thuù khoâng?

Thích (cid:133) Khoâng thích (cid:133)

2/ Noùi roõ caûm xuùc cuûa em veà ñoaïn naøy?

......................................................................................................................

129

3/ Ñaùnh vaøo oâ troáng roài choïn yù ñuùng nhaát trong caùc caâu traû lôøi sau:

a. Baøi vaên noùi leân ñieàu gì?

(cid:133) Mieâu taû veû ñeïp ñaëc saéc, ñoäc ñaùo cuûa chuù chuoàn chuoàn nöôùc. Qua ñoù

taùc giaû theå hieän tình caûm cuûa mình vôùi queâ höông ñaát nöôùc

(cid:133) Mieâu taû veû ñeïp cuûa chuù chuoàn chuoàn nöôùc. Qua ñoù taùc giaû theå hieän

tình caûm cuûa mình vôùi queâ höông ñaát nöôùc

(cid:133) Mieâu taû veû ñeïp cuûa chuù chuoàn chuoàn nöôùc. Qua ñoù taùc giaû veû leân

khung caûnh laøng queâ Vieät Nam töôi ñeïp, thanh bình ñoàng thôøi boäc loä tình caûm

cuûa mình vôùi queâ höông ñaát nöôùc

b. Taùc giaû duøng töø naøo ñeå so saùnh khi mieâu taû chuù chuoàn chuoàn nöôùc?

(cid:133) Ñoät nhieân (cid:133) Löôùt, gioáng nhö (cid:133) Nhö

Ñeà 3: Moân keå chuyeän (thôøi gian 20 phuùt)

1/ Sau khi ñöôïc nghe keå chuyeän “§«i c¸nh cña Ngùa Tr¾ng”, em ruùt ra baøi hoïc

gì veà caâu chuyeän treân

a. Chuùng ta khoâng caàn ñi ñaâu maø chæ hoïc ôû tröôøng vaø ôû nhaø (cid:133)

b. Chuùng ta khoâng caàn ñi ñaâu maø chæ hoïc ôû nhaø (cid:133)

c. Chuùng ta caàn phaûi can ñaûm vöôït qua chính mình ñeå khaùm phaù caùi hay,

caùi ñeïp trong cuoäc soáng (cid:133)

2/ Qua caâu chuyeän treân em haõy neâu caûm nghó cuûa mình veà nhaân vaät

Ngöïa Traéng vaø neâu vaøi töø ngöõ ñeïp mieâu taû Ngöïa Traéng

.......................................................................................................................... ..........................................................................................................................

ÑÒ 4: M«n kÓ chuyÖn (thêi gian 20 phót)

1/ Sau khi ñöôïc nghe keå chuyeän “Khaùt voïng soáng”, em ruùt ra baøi hoïc gì veà

caâu chuyeän treân

a. Con ngöôøi phaûi vöôït qua moïi hoaøn caûnh ñeå giaønh laáy söï soáng (cid:133)

b. Con ngöôøi khoâng caàn vöôït qua moïi khoù khaên maø chæ soáng bình thöôøng (cid:133)

c. Con ngöôøi phaûi bieát chieán thaéng taát caû ñeå giaønh laáy söï soáng (cid:133)

2/ Qua caâu chuyeän treân em haõy neâu caûm nghó cuûa mình veà nhaân vaät Gioân vaø

neâu vaøi töø ngöõ ñeïp mieâu taû veà Gioân.

130

......................................................................................................................

4. Keát quaû baøi laøm cuûa HS theå hieän qua caùc baûng sau:

a. Moân taäp ñoïc:

Baûng so saùnh keát quaû cuûa HS khi hoïc baøi “Trung Thu ñoäc laäp”

Baûng 3.1. Keát quaû lôùp thöïc nghieäm

Teân

Soá baøi (HS)

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

(9-10)

(7 – 8)

(5 - 6)

lôùp

(döôùi 5)

TH Taân Phuù

4/1

45 (100%)

3 (6,6%)

18 (40%)

20 (44%)

4( 8,6%)

TH Taân Ñoàng

4/A

43 (100%)

3 (6,9%)

16 (37,2%)

21 (48,8%)

3 (6,9%)

TH Taân Bình

4/2

39 (100%)

2 (5,1%)

14 35,8%)

18 (46,1%)

5(12,8%)

Toång soá

127(100%)

8 (6,2%)

48 (37,7%)

59 (46,4%)

12(9,4%)

Baûng 3.2. Keát quaû lôùp ñoái chöùng

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

Teân lôùp

Soá baøi (HS)

(9-10)

(7 - 8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

TH Taân Phuù

4/3

39 (100%)

1 (2,5%)

8 (20,5%)

17( 43,5%)

13 (33,3%)

TH Taân Ñoàng

40 (100%)

0 (0%)

9 (22,5%)

21 (52,5%)

10 (25%)

TH Taân Bình

4/1

45 (100%)

1 (2,2%)

10 (22,2%)

24 (53,3%)

10 (22,2%)

124 (100%)

2 (1,6)%)

27( 21,7%)

62 (50%)

33 (26,6%)

Toång soá

Nhaän xeùt:

Tæ leä ñaït loaïi gioûi:

Lôùp thöïc nghieäm : 6,2%

Lôùp ñoái chöùng : 1,6%

Tæ leä ñaït loaïi khaù:

Lôùp thöïc nghieäm : 37,7%

Lôùp ñoái chöùng : 21,7%

Tæ leä ñaït loaïi TB (ñaït yeâu caàu):

Lôùp thöïc nghieäm : 46,4%

Lôùp ñoái chöùng : 50%

Tæ leä ñaït loaïi yeáu:

Lôùp thöïc nghieäm : 9,4%

Lôùp ñoái chöùng : 26,6%

131

Baûng so saùnh keát quaû baøi laøm cuûa HS khi hoïc baøi taäp ñoïc “Con chuoàn

chuoàn nöôùc”

Baûng 3.3 Keát quaû lôùp thöïc nghieäm

Soá baøi

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

Teân lôùp

(9-10)

( 7 – 8)

( 5 - 6)

(döôùi 5)

(HS)

TH Taân Phuù

4/ 3

39 (100%)

4 (10,2%)

9 (23%)

20 (51,2%)

6 (15,3%)

TH Taân Ñoàng

40 (100%)

2 (5%)

10 (25%)

21 (52,5%)

7 (17,5%)

Toång soá

79 (100%)

6 (7,5%)

19 (24%)

41 (51,8%)

13 (16,4%)

Baûng 3.4. Keát quaû lôùp moân keå chuyeän daïy ñoái chöùng

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

Teân lôùp

Soá baøi (HS)

(9-10)

(7 - 8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

TH Taân Phuù

4/ 1

45 (100%)

0 (0%)

8 (17,7%)

17 (37,7%)

20 (44,4%)

TH Taân Ñoàng

4/ A

43 (100%)

0 (0%)

7 (16,2%)

16 (37,2%)

20 (46,5%)

Toång soá

88 (100%)

0 (0%)

15 (17%)

33 (37,5%)

40 (45,4%)

Moä tsoá keát luaän böôùc ñaàu ruùt ra töø quaù trình thöïc nghieäm moân taäp ñoïc

Nhaän xeùt:

- Tæ leä ñaït loaïi gioûi:

: 7,5% : 0,0%

Lôùp thöïc nghieäm Líp ®èi chøng - Tæ leä ñaït loaïi khaù:

Lôùp thöïc nghieäm : 24%

Lôùp ñoái chöùng : 17%

- Tæ leä ñaït loaïi TB (ñaït yeâu caàu):

Lôùp thöïc nghieäm : 51,8%

Lôùp ñoái chöùng : 37,5%

- Tæ leä ñaït loaïi yeáu:

Lôùp thöïc nghieäm : 16,4%

Lôùp ñoái chöùng : 45,4%

b. Keå chuyeän:

132

Baûng so saùnh keát quaû baøi laøm cuûa HS khi hoïc tieát keå chuyeän “Ñoâi caùnh

cuûa Ngöïa Traéng”

Baûng 3.5. Keát quaû lôùp thöïc nghieäm

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân

Teân tröôøng

Soá baøi (HS)

(9-10)

(7 - 8

(5 - 6)

(döôùi 5)

lôùp

39 (100%)

3 (7,6%)

16 (41%)

4 (10,2%)

TH Taân Phuù

4/ 5

42 (100%)

5 (11,9%)

18 (42,8%)

14 (33,3%)

5 (11,9%)

TH Taân Ñoàng

81(100%)

8(9,8%)

34 (41,9%)

30 (37%)

9 (11,1%)

Toång soá

Baûng 3.6. Keát quaû lôùp ñoái chöùng

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân

Teân tröôøng

Soá baøi (48)

(9-10)

(7 – 8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

lôùp

0 (0%)

11 (30,5%)

17 (47,2%)

8 ( 22,2%)

36 (100%)

TH Taân Phuù

4/ 4

0 (0%)

12 (31,5%)

17 (44,7%)

9 (23,6%)

38 (100%)

TH Taân Ñoàng

0 (0%)

23 (31%)

34 (45,9%)

17 (22,9%)

74 (100%)

Toång soá Nhaän xeùt:

- Tæ leä ñaït loaïi gioûi:

Lôùp thöïc nghieäm : 9,8%

Lôùp ñoái chöùng : 0,0%

- Tæ leä ñaït loaïi khaù:

Lôùp thöïc nghieäm : 41,9%

Lôùp ñoái chöùng : 31%

- Tæ leä ñaït loaïi TB (ñaït yeâu caàu):

Lôùp thöïc nghieäm : 37%

Lôùp ñoái chöùng : 45,9%

- Tæ leä ñaït loaïi yeáu:

Lôùp thöïc nghieäm : 11,1%

Lôùp ñoái chöùng : 22,9%

133

Baûng so saùnh keát quaû baøi laøm cuûa HS khi hoïc tieát keå chuyeän “Khaùt voïng

soáng”

Baûng 3.7. Keát quaû lôùp thöïc nghieäm

Soá baøi

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

Teân lôùp

(HS)

(9-10)

(7 - 8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

TH Taân Phuù

4/ 4

36 (100%)

4 (11,1%)

17 ( 47,2%)

14 (38,8%)

1 ( 2,7%)

TH Taân Ñoàng

4/D

38 (100%)

6 (15,7%)

19 (50%)

10 (26,3%)

3 (7,8%)

Toång soá

74 (100%)

10 (13,5%)

36 (48,6%)

24 (32,4%)

4 (5,4%)

Baûng 3.8. Keát quaû lôùp ñoái chöùng

Teân

Soá baøi

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Teân tröôøng

(HS

(9-10)

(7 – 8)

(5 - 6)

lôùp

(döôùi 5)

TH Taân Phuù

4/ 5

39 (100%)

0 (0%)

12 (30,7%)

19 (48,7%)

8 (20,5%)

TH Taân Ñoàng

4/C

42 (100%)

0 (0%)

13 (30,9%)

20 (47,6%)

9 (21,4%)

0 (0%)

Toång soá

81 (100%)

25 (30,8%)

39 (48,1%)

17 (20,9%)

Nhaän xeùt:

- Tæ leä ñaït loaïi gioûi:

Lôùp thöïc nghieäm : 13,5%

Lôùp ñoái chöùng : 0,0%

- Tæ leä ñaït loaïi khaù:

Lôùp thöïc nghieäm : 48,6%

Lôùp ñoái chöùng : 30,8%

- Tæ leä ñaït loaïi TB (ñaït yeâu caàu):

Lôùp thöïc nghieäm : 32,4%

Lôùp ñoái chöùng : 48,1%

- Tæ leä ñaït loaïi yeáu:

Lôùp thöïc nghieäm : 5,4%

Lôùp ñoái chöùng : 20,9%

134

3.4.3 Keát quaû toång hôïp moân taäp ñoïc theå hieän qua baûng 3.9

Baûng 3.9. Keát quaû toång hôïp moân taäp ñoïc

Soá baøi

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Lôùp

(9-10)

(7-8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

(HS), %

Thöïc nghieäm

206 (100%)

14 (6,8%)

67 (32,5%)

100 (48,54)%

25 (12,14)%

Ñoái chöùng

212 (100%)

2 (0,94)%

42 (19,8%)

95 (44,81)%

73 (34,4)%

3.4.4. Keát quaû toång hôïp moân keå chuyeän theå hieän qua baûng 3.10

Baûng 3.10. Keát quaû toång hôïp moân keå chuyeän

Ñieåm gioûi

Ñieåm khaù

Ñieåm TB

Ñieåm yeáu

Lôùp

Soá baøi (HS)

(9-10)

(7 -8)

(5 - 6)

(döôùi 5)

Thöïc nghieäm

155 (100%)

18 (11,6)%

70 (45,1)%

54 (34,8)%

13 (8,3)%

Ñoái chöùng

155 (100%)

0 (0,0)%

48(30,9)%

73 (47)%

34 (21,9)%

3.4.5. Moät soá keát luaän böôùc ñaàu ruùt ra töø quaù trình thöïc nghieäm moân taäp

ñoïc

1. Theo caùch daïy theå nghieäm, giôø hoïc seõ ñöôïc thöïc hieän toát vaø vieäc vaän

duïng phöông phaùp tích hôïp seõ ñöôïc phaùt huy toái ña ñoàng boä caû muïc ñích daïy

tieáng (phaùt trieån caùc kó naêng laãn muïc ñích daïy vaên (naêng löïc hieåu vaø caûm quan

vaên hoïc). HS coù ñieàu kieän tröïc tieáp tieáp caän baøi vaên, baøi thô (thoâng qua nhöõng

coâng vieäc chuaån bò maø GV yeâu caàu tröôùc, trong vaø sau giôø hoïc.

2. Hoaït ñoäng daïy hoïc cuûa GV vaø HS trong giôø daïy thöïc nghieäm ña daïng,

phong phuù ñaùp öùng muïc ñích, nhieäm vuï ñaët ra ôû töøng giôø daïy cuï theå: nhaèm

muïc ñích phaùt huy khaû naêng nhaän thöùc, phaùt trieån toaøn dieän veà kieán thöùc (Ngöõ

Vaên), kó naêng giao tieáp, hoaøn thieän nhaân caùch, HS ñöôïc daïy caùch hoïc, caùch töï

hoïc ñeå laøm chuû kieán thöùc, ñaûm baûo chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc trong thôøi

kyø môùi.

3. HS ñöôïc chuû ñoäng phaùt bieåu suy nghó, töï do tranh luaän, pheâ phaùn vaø

phaûn hoài. Do ñoù söï phoái hôïp caùc hình thöùc khaùc nhau. Ñaëc bieät, laø vieäc söû

duïng phöông phaùp tích hôïp vaøo moân taäp ñoïc, keå chuyeän qua caùc hình thöùc nhö

ñoùng vai caùc nhaân vaät (keå chuyeän): Heä thoáng keânh hình, heä thoáng aâm thanh

(neáu coù) qua hình thöùc nghe nhìn, khai thaùc caùc yeáu toá nhaïc ñieäu cuûa baøi vaên,

baøi thô, caâu chuyeän hay vaän duïng khaû naêng quan saùt cuûa HS neân caùc em coù

135

theå phaùt huy ñöôïc khaû naêng tö duy, oùc töôûng töôïng phong phuù vaø saùng taïo, caùc

khaû naêng treân ñaõ taïo ñöôïc söï höùng thuù cho HS trong giôø taäp ñoïc baèng giaùc

quan, caûm quan vaên hoïc cuûa mình .

4. GV vaø HS phaûi chuaån bò kyõ caøng coâng phu ñeå daïy vaø hoïc taäp toát, vieäc

daïy cho HS thöïc nghieäm baèng phöông phaùp tích hôïp nhaèm boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho HS, GV phaûi coù kieán thöùc vöõng chaéc veà vaên hoïc, TV, coù

naêng löïc caûm thuï vaên hoïc saâu saéc. Ñaëc bieät, laø phaûi coù gioïng ñoïc, caùch ñoïc

truyeàn caûm, giaøu caûm xuùc, caùch ngaét nhòp, nhaán gioïng hôïp lyù, haáp daãn. Töø ñoù,

taïo cho HS bieát caùch ñoïc dieãn caûm vaø ñoïc hieåu, ñoïc saùng taïo. HS laø caù nhaân

ñoàng saùng taïo vaø tieáp nhaän vaên hoïc qua ngheä thuaät daãn daét cuûa ngöôøi thaày.

Nhôø theá maø caùc em tieáp caän baøi vaên, baøi thô baèng caûm quan vaên hoïc toát hôn.

Qua ñoù, caùc em chuaån bò baøi hoïc chu ñaùo hôn, bieát yeâu thích moân taäp ñoïc,

moân keå chuyeän hôn, coù yù thöùc trong vieäc ñoïc theâm saùch tham khaûo, truyeän

thieáu nhi, bieát caùch ghi cheùp, suy nghó, tìm toøi khi ñoïc saùch, ñoïc truyeän.

3.4.6. Moät soá keát luaän ruùt ra töø quaù trình daïy thöïc nghieäm, moân keå

chuyeän

1. Ngoaøi vieäc hoïc moân keå chuyeän theo phöông phaùp thöïc nghieäm caùc em

coøn ñöôïc tham gia hoaït ñoäng ngoaïi khoùa laø ñoùng vai caùc nhaân vaät trong caâu

chuyeän. Qua hình thöùc naøy ñaõ taïo söï höùng thuù cho caùc em, giuùp caùc em hoøa

nhaäp vaøo caâu chuyeän, soáng cuøng caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän, naém baét ñöôïc

caùc dieãn bieán taâm lyù caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän.

2. Ngoaøi nhöõng kó naêng caàn coù, GV phaûi coù khaû naêng thuoäc vaø naém ñöôïc

caùch keå chuyeän sao cho haáp daãn vaø loâi cuoán HS, GV phaûi hoøa mình vaø ñoàng

caûm vôùi caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän. Nhôø vaäy GV môùi coù theå keå chuyeän

ñöôïc haáp daãn loâi cuoán HS vaøo giôø hoïc moân keå chuyeän, ñoàng thôøi höôùng daãn

HS tham gia ñoùng vai caùc nhaân vaät hoaëc laø ngöôøi daãn chuyeän. Töø caùc hình

thöùc treân HS seõ caûm nhaän saâu saéc ñöôïc noäi dung vaø yù nghóa cuûa caâu chuyeän.

Caùc em thích vaø nhôù noäi dung cuûa caâu chuyeän ñaày ñuû hôn. Qua ñoù, caùc em

caûm nhaän yù nghóa cuûa caâu chuyeän, ñaùp öùng muïc ñích giaùo duïc con ngöôøi ngaøy

moät hoaøn thieän, giuùp caùc yeâu vaên hoïc hôn vaø ñi ñeán caûm quan vaên hoïc toát

hôn.

136

TIEÅU KEÁT CHÖÔNG 3

Toùm laïi, quaù trình thöïc nghieäm, böôùc ñaàu coù theå khaúng ñònh luaän vaên

ñaõ tìm ra hai vaán ñeà . Moät laø, tính khoa hoïc ñuùng ñaén khi khaúng ñònh naêng

löïc caûm nhaän vaên hoïc cuûa HS tieåu hoïc vaø vieäc daïy vaên qua chöông trình

saùch TV cho HS , cuõng nhö vieäc choïn caùch thöùc phuø hôïp ñeå giuùp HS tieåu

hoïc tieáp nhaän vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho caùc em; Hai laø, tính khaû

thi trong vieäc söû duïng nhöõng phöông phaùp tích hôïp, ñoùng vai giuùp HS tieåu

hoïc tieáp caän vaên baûn vaên hoïc maø luaän aùn choïn löïa trong ñieàu kieän thöïc teá

hieän nay. Khi khoa hoïc veà phöông phaùp daïy hoïc ngöõ vaên ñaõ ñaït ñöôïc

nhöõng thaønh töïu môùi, nhaát laø khi GV vaø HS ñaõ coù nhöõng coá gaéng vöôn leân.

Thöïc nghieäm laø böôùc ñi cuoái cuûa moät quaù trình nghieân cöùu khoa hoïc,

keát quaû thöïc nghieäm ñaõ khaúng ñònh höôùng ñi ñuùng ñaén cuõng nhö tính khoa

hoïc, tính khaû thi cuûa quaù trình nghieân cöùu “Chöông trình, saùch tieáng Vieät

vaø vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô”.

137

KEÁT LUAÄN

1. ÔÛ tieåu hoïc, vaên chöông khoâng ñöôïc daïy nhö moät moân ñoäc laäp, nhöng

vieäc töøng böôùc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS ngay töø baäc hoïc naøy laø raát

caàn thieát. Ñieàu naøy ñaõ ñöôïc nhieàu nhaø giaùo duïc nhö VA. Xukhomlinxki,

Vu.Goát Xlinki, Leâ Trí Vieãn, Phan Troïng Luaän, Nguyeãn Trí, Traàn Maïnh

Höôûng… quan taâm ñeán HS tieåu hoïc khaúng ñònh. Bôûi vì theo tinh thaàn tích hôïp,

qua moân TV, chuùng ta coù theå boài döôõng cho caùc em moät caùch toång hôïp ñoàng

thôøi nhieàu tri thöùc kyõ naêng vaø oùc thaåm myõ. Qua moân TV, HS ñöôïc reøn luyeän

phaùt trieån ñoïc, nghe, noùi vieát. Cuõng qua TV, giuùp cho HS caûm nhaän ñöôïc söï

giaøu coù phong phuù, söï trong saùng cuûa tieáng meï ñeû, qua caùc vaên baûn vaên hoïc

boài döôõng caùi hay caùi ñeïp cuûa cuoäc soáng, con ngöôøi, vaên chöông.

Nhieäm vuï vaø muïc tieâu cuûa moân TV ôû tieåu hoïc ñaõ ñöôïc neâu roõ qua: "Muïc

tieâu chöông trình cuûa Boä GD&ÑT". Chính vì theá,vieäc tuyeån choïn caùc baøi vaên,

baøi thô trong SGK TV tieåu hoïc caàn phaûi chuù yù ñeán maáy ñieåm sau:

Thöù nhaát, chöông trình SGK TV tieåu hoïc phaûi ñaùp öùng noäi dung phuø hôïp

vôùi taâm lyù löùa tuoåi HS tieåu hoïc, hình aûnh, maøu saéc phaûi haøi hoøa, caân ñoái.

Thöù hai, phaûi khaéc phuïc ñöôïc nhöõng haïn cheá laâu nay laø noäi dung vaø

chöông trình coøn daøn traûi chung chung. Vieäc tích hôïp caùc phaân moân vôùi nhau

theo chuû ñieåm hieän nay laø yeáu toá thuaän lôïi caàn phaùt huy ñeå boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho HS.

Thöù ba, caùc baøi vaên, baøi thô choïn phaûi phuø hôïp chuû ñieåm, chuû ñeà, phaûi laø

nhöõng taùc phaåm hay, giaøu caûm xuùc, phuø hôïp vôùi löùa tuoåi HS tieåu hoïc. Ñeå giuùp

HS caûm nhaän vaên hoïc ñöôïc saâu saéc coù theå choïn moät soá caâu chuyeän coå tích

trong vaø ngoaøi nöôùc coù noäi dung vaø hình thöùc hay. Noäi dung mang tính xuyeân

suoát töø lôùp 1 ñeán lôùp 5, ñaùp öùng caùc yeâu caàu veà nhaïc ñieäu, aâm thanh, maøu saéc

mang tính tích hôïp cao.

Xuaát phaùt töø nhöõng yeâu caàu treân, nhöõng ngöôøi soaïn SGK phaûi bieát taän

duïng khai thaùc nhöõng ñaëc tröng, öu ñieåm ñeå bieân soaïn boä SGK vöøa phuø hôïp

taâm lyù löùa tuoåi, vöøa ñaùp öùng muïc tieâu giaùo duïc vaø phaùt trieån toaøn dieän cho HS

tieåu hoïc.

138

Boä SGK tieåu hoïc hieän nay ñaõ ñöôïc caûi tieán raát nhieàu, töø noäi dung laãn

hình thöùc. Ñaëc bieät, laø vaän duïng nhöõng nguyeân taéc tích hôïp töø chöông trình

theo chuû ñieåm, chuû ñeà, caùc boä moân gaàn guõi vaø boä moân ngheä thuaät. Vieäc choïn

chuû ñieåm, chuû ñeà, nhaát laø chaát vaên trong caùc baøi hoïc phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm

taâm lyù vaø löùa tuoåi HS tieåu hoïc. Tuy nhieân, cuõng caàn moät soá thay ñoåi nhoû nhö

caùc baøi vaên caàn choïn gaàn guõi caùc em hôn, nhaát laø caùc chuû ñieåm traùnh laäp laïi

vaø göôïng eùp.

2. Keát quaû nghieân cöùu vaø khaûo saùt ôû caùc tröôøng tieåu hoïc cuûa luaän vaên cho

thaáy vieäc naâng cao caûm quan vaên hoïc cho HS qua giôø daïy moân TV chöa ñöôïc

söï quan taâm cuûa caùc thaày coâ tröïc tieáp daïy caùc em, nhaát laø vieäc tích hôïp moân

TV vôùi caùc ngheä thuaät vaø caùc moân hoïc gaàn guõi trong chöông trình tieåu hoïc

hieän haønh. Chính thöïc teá treân laøm cho HS keùm höùng thuù trong giôø hoïc TV vaø

trôû neân thuï ñoäng. Vieäc daïy hoïc TV nhieàu khi thu heïp laïi thaønh vieäc HS traû lôøi

caùc caâu hoûi trong SGK hoaëc laøm theo yeâu caàu gôïi yù cuûa thaày coâ maø khoâng coù

söï saùng taïo vaø caûm höùng thöïc teá ôû moãi caù nhaân.

Vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS ñoøi hoûi ngöôøi thaày phaûi phaùt

huy khaû naêng saùng taïo, voán soáng, voán vaên hoïc cuûa mình vaø khoâng ngöøng caûi

tieán phöông phaùp truyeàn thuï cho HS. Vieäc tích hôïp moân TV vôùi caùc moân ngheä

thuaät gaàn guõi laø heát söùc caàn thieát. Tuy nhieân, trong quaù trình nghieân cöùu taùc

giaû ñeà taøi nhaän thaáy rieâng 2 phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän coù nhieàu ñieàu

kieän thuaän lôïi ñeå boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS.

Thöïc teá, vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS tieåu hoïc chöa phaûi laø

ñieàu gì to taùt vaø lôùn lao, caûm quan vaên hoïc ôû ñaây môùi chæ laø nhöõng toá chaát ban

ñaàu: HS nhaän bieát ñöôïc caùi ñeïp cuûa moät böùc tranh thieân nhieân, moät caûnh sinh

hoaït, moät neùt ñeïp trong haønh vi, hoaït ñoäng, tình caûm cuûa con ngöôøi. HS thaáy

ñöôïc caùi hay cuûa töø ngöõ, caâu, ñoaïn, aâm ñieäu cuûa baøi ñoïc, truyeän keå…Töø ñoù,

töøng böôùc naâng cao thaønh naêng löïc caûm thuï vaên hoïc, naêng löïc taïo laäp vaên baûn

taäp laøm vaên theo nhöõng chuaån möïc cuûa caùi hay caùi ñeïp.

Muoán laøm ñöôïc ñieàu naøy, ngöôøi thaày phaûi coù söï taùc ñoäng töø nhieàu phía.

Phaûi vaän duïng caùc phöông phaùp qua giôø leân lôùp nhö: cho HS chuaån bò ôû nhaø

baèng caùc hoaït ñoäng ngoïai khoùa ña daïng, phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá vaø

taâm lyù HS. Ñeå cho giôø hoïc haáp daãn, sinh ñoäng vaø saùng taïo, GV coù theå toå chöùc

139

cho HS xem tranh minh hoïa trong SGK, lieân heä thöïc teá hoaëc thi ñoïc dieãn caûm,

ñoùng vai caùc nhaân vaät trong baøi hoïc, caâu chuyeän.

Phöông höôùng vaø bieän phaùp boài döôõng caûm quan vaên hoïc trong daïy hoïc

TV ôû tieåu hoïc noùi chung, ôû lôùp 4,5 noùi rieâng coù theå toùm löôïc laïi laø:

Thöù nhaát, vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc caàn ñöôïc tieán haønh thöôøng

xuyeân, ñoàng boä theo höôùng tích hôïp trong daïy hoïc caùc phaân moân TV (chính taû,

taäp ñoïc, taäp laøm vaên, keå chuyeän,…), cuõng nhö caùc moân hoïc gaàn guõi vôùi Ngöõ

vaên (nhö veõ, nhaïc,…).

Thöù hai, beân caïnh vieäc tuyeån choïn cho ñöôïc caùc baøi ñoïc, truyeän keå hay,

giaøu chaát vaên ñeå hoaøn thieän SGK TV tieåu hoïc, phaûi chuù yù xaây döïng tuû saùch

thieáu nhi phuø hôïp daønh cho HS tieåu hoïc; phaûi khoâng ngöøng boài döôõng naâng

cao trình ñoä ngöõ vaên, caûm quan vaên hoïc cho ngöôøi thaày, ñoäi nguõ GV tieåu hoïc.

Thöù ba, khoâng ngöøng caûi tieán phöông phaùp, thao taùc daïy hoïc theo höôùng

taêng cöôøng khaû naêng, hieäu quaû boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS. Ñaëc bieät,

chuù yù ñeán taâm lyù löùa tuoåi vaø neùt rieâng cuûa caùc vuøng mieàn. Tinh thaàn cô baûn laø

taêng cöôøng hoaït ñoäng, quan saùt, ñoïc, nghe, noùi, vieát; keát hôïp hoïc treân lôùp vôùi

hoïc ngoaøi giôø, chuù troïng nhieàu ñeán hoaït ñoäng tham quan, caùc phöông tieän

nghe nhìn, caùc bieän phaùp reøn luyeän taêng daàn voán soáng, voán ñoïc, voán vieát cho

HS .

Muïc ñích cuoái cuøng laø giuùp caùc em caûm thuï baøi vaên, thô, caâu chuyeän ñoäc

laäp, saùng taïo, ñaây chính laø muïc tieâu cuûa vieäc boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho

caùc em.

3. Quaù trình thöïc nghieäm cuûa luaän vaên ñaõ khaúng ñònh höôùng ñi ñuùng ñaén

cuûa ñeà taøi, ñoù laø vieäc phaùt huy naêng löïc caûm nhaän vaên hoïc cuûa HS tieåu hoïc

trong daïy vaên qua chöông trình TV, cuõng nhö vieäc choïn caùch thöùc phuø hôïp ñeå

giuùp HS tieáp nhaän vaø boài döôõng caûm quan vaên hoïc. Tính tính cöïc trong vieäc

HS söû duïng phöông phaùp tích hôïp qua caùc hình thöùc ngoaïi khoùa nhö ñoùng vai

caùc nhaân vaät trong caâu chuyeän hoaëc thi ñoïc dieãn caûm, giuùp HS raát nhieàu trong

tieáp caän vaên baûn ngheä thuaät maø luaän vaên ñeà ra.

Tuy nhieân, coù theå trong quaù trình nghieân cöùu giöõa lyù thuyeát vaø thöïc teá

coøn nhöõng khoaûng caùch do yeáu toá khaùch quan cuõng nhö chuû quan, khoâng hy

voïng keát quaû nghieân cöùu vaø thöïc nghieäm mang laïi nhöõng giaûi phaùp vaïn naêng,

140

trieät ñeå, vôùi ñeà taøi “Chöông trình, saùch TV tieåu hoïc vaø vieäc boài döôõng caûm

quan vaên hoïc cho tuoåi thô” taùc giaû luaän vaên chæ mong goùp moät gôïi yù, moät ñònh

höôùng coù yù nghóa khoa hoïc vaø thöïc tieãn cho vieäc daïy hoïc TV ôû tröôøng tieåu

hoïc trong giai ñoaïn môùi.

Saùch TV môùi ñaõ vaø ñang ñöôïc daïy roäng raõi ôû nhaø tröôøng tieåu hoïc. Caùc

vaên baûn ñaõ ñöôïc tuyeån choïn laø khoâng theå vaø cuõng khoâng caàn thay theá. Ñieàu

coát yeáu laø phaûi bieát khai thaùc boä saùch TV môùi naøy sao cho coù hieäu quaû vaø yù

nghóa nhaát.

- Töø ñeà taøi naøy, chuùng toâi cuõng hy voïng moät phong traøo tham gia caùc

cuoäc thi, caùc cuoäc vaän ñoäng vieát taøi lieäu, saùng taùc thô vaên phuïc vuï cho vieäc caûi

tieán phöông phaùp daïy hoïc TV theo höôùng boài döôõng caûm quan vaên hoïc ñöôïc

trieån khai roäng raõi.

141

TAØI LIEÄU THAM KHAÛO

1. Leâ A - Nguyeãn Quang Minh- Buøi Ñöùc Toaùn (2002), Phöông phaùp daïy hoïc

TV (NXB giaùo duïc)

2. Leâ A- Ñoã Xuaân Thaûo- Trònh Ñöùc Minh (1999), Daïy taäp viÕt ôû tröôøng tieåu

hoïc (NXB Gi¸o dôc)

3. Laïi Nguyeân AÂn (chuû bieân)1999,150 thuaät ngöõ vaên hoïc, (NXB- ÑHQG Haø

Noäi)

4. Phan Ba, Vaên chöông laø phaûi dong daøi, Baùo Giaùo duïc vaø Thôøi ñaïi, soá 23-

5.6.2005

5. Hoaøng Hoøa bình (chuû bieân) (1999), Daïy vaên cho HS tieåu hoïc, NXB giaùo

duïc.

6. Hoaøng Hoøa bình, Veà kieåm tra baøi keå chuyeän ñaõ nghe, ñaõ ñoïc, SGK TV4,

Taïp chí GD soá 24- 2005

7. Nguyeãn Coù - Nguyeãn Huy Ñaøo (1999). Truyeän ñoïc 3, NXB giaùo duïc.

8. Boä GD&ÑT, Chöông trình tieåu hoïc (2002), NXB giaùo duïc.

9. Boä GD&ÑT, Chöông trình T4 (2002), NXB giaùo duïc.

10. Baêng hình daïy vaø hoïc moân TV2 (2003), Boä GD & ÑT- Vuï GV tieåu hoïc.

11. Baêng hình daïy hoïc moân TV3- Boä GD&ÑT, Vuï Giaùo vieân tieåu hoïc (2004),

Ban chæ ñaïo ñoåi môùi coâng taùc giaùo duïc phoå thoâng, Vuï GV tieåu hoïc.

12. Leâ Caän (chuû bieân), Trònh Maïnh - Ñinh Taân Kyø - Ñoã Leâ Chaån - Leâ Bieân -

Ñoã Quang Löu - Nguyeãn Coù - Löu Ñöùc Khoâi, SGK TV4 T1, T2 (1999),

Chöông trình CCGD, NXB gi¸o dôc.

13. Leâ Caän (chuû bieân), Trònh Maïnh - Ñinh Taân Kyø - Ñoã Leâ Chaån - Leâ Bieân -

Ñoã Quang Löu - Nguyeãn Coù - Löu Ñöùc Khoâi, SGK TV5 T1, T2 (1999),

Chöông trình CCGD, NXB gi¸o dôc.

14. Coâng vaên soá 9014/ GDTH- Boä GD & ÑT, Veà vieäc höôùng daãn giaûng daïy

caùc moân hoïc ôû lôùp 2 cho caùc vuøng mieàn.

15. Coâng vaên soá 7590/ GDTH- Boä GD&ÑT, Veà vieäc höôùng daãn giaûng daïy

caùc moân hoïc ôû lôùp 3 cho caùc vuøng mieàn.

16. "Cuoäc thi vieát ngaén, nhaø vaên nhí" Naêm 2000, NXB Treûû, 2000

17. Chuyeân ñeà GDTH (taäp 6,7), Vuï tieåu hoïc (NXB giaùo duïc) (2003)

142

18. Chieán löôïc phaùt trieån giaùo duïc (2001-2010), NXBGD 2001

19. Chu Huy- Hoaøng Nguyeân Caùt (1997). Truyeän ñoïc 4 (NXB giaùo duïc).

20. Chu Huy (2005), Daïy keå chuyeän ôû tröôøng tieåu hoïc, (NXB giaùo duïc).

21. Nguyeãn Thanh Huøng (chuû bieân) (2001), Hieåu vaên vaø hoïc vaên, NXB giaùo

duïc.

22. Nguyeãn Thanh Huøng (chuû bieân) (2002), Ñoïc vaø tieáp nhaän vaên chöông,

NXB giaùo duïc

23. Hoà Lam Hoàng, Khaû naêng keå chuyeän theo tranh vaø theo yù thích cuûa treû

maãu giaùo 5, 6 tuoåi, Taïp chí Giaùo duïc Maàm non 1997.

24. Haø Thuùc Hoan (1997), TV thöïc haønh, NXB giaùo duïc TPHCM.

25. Hoài nhoûû caùc nhaø vaên hoïc vaên (nhieàu taùc giaû) (1986), SGD Nghóa Bình,

NXB TP.HCM taùi baûn 2003.

26. Hoäi thaûo khoa hoïc nhöõng vaán ñeà veà saùch TV tieåu hoïc (2000).

27. Hoûi ñaùp veà daïy hoïc moân TV lôùp 2 (2003), NXB giaùo duïc.

28. Traàn Maïnh Höôûng (2001), Luyeän taäp vaø caûm thuï vaên hoïc ôû tieåu hoïc, NXB

giaùo duïc.

29. Vuõ Ngoïc Khaùnh (1990), Bí quyeát gioûi vaên, NXB giaùo duïc.

30. Ñinh Troïng Laïc (1996), Vaên hoïc daân gian trong nhaø tröôøng, NXB giaùo

duïc.

31. Nguyeãn Xuaân Laïc (1998), Vaên hoïc daân gian trong nhaø tröôøng, NXB giaùo

duïc.

32. Ñaëng Thò Lanh (chuû bieân), Hoaøng Cao Cöông- Traàn Thò Minh Phöông,

SGK TV1- T1 (2001), chöông trình SGK môùi, NXB giaùo duïc.

33. Ñaëng Thò Lanh (chuû bieân), Hoaøng Hoøa Bình - Hoaøng Cao Cöông - Traàn

Thò Minh Phöông, Nguyeãn Trí, SGK TV1- T2 (2001), Chöông trình

SGK môùi NXB giaùo duïc.

34. Phan Troïng Luaän (1983), Caûm thuï vaên hoïc- Giaûng daïy vaên hoïc, NXB

giaùo duïc.

35. Phan Troïng Luaän (1996), Xaõ hoäi - Vaên hoïc- Nhaø tröôøng, NXB giaùo duïc.

36. Phan Troïng Luaän (1998), Thieát keá baøi hoïc, taùc phaåm vaên chöông ôû nhaø

tröôøng phoå thoâng taäp 1, NXB giaùo duïc.

143

37. Phan Troïng Luaän (chuû bieân) (2001), Phöông phaùp daïy vaên hoïc taäp 1,

NXB giaùo duïc.

38. Phan Troïng Luaän (chuû bieân) (2001), Phöông phaùp daïy vaên hoïc taäp 2,

NXB giaùo duïc.

39. Hoaøng Nhö Mai (1998), Hoài öùc vaø suy nghó veà vaên hoùa giaùo duïc, NXB

giaùo duïc.

40. Nguyeãn Ñaêng Maïnh (1996), Con ñöôøng ñi vaøo theá giôùi ngheä thuaät cuûa

nhaø vaên, NXB giaùo duïc.

41. Ñaøo Duy Maãn (chuû bieân), Nguyeãn Trí - Leâ Baù Khieâm, SGK TV2T1, T2,

Chöông trình CCGD (1999), NXB giaùo duïc.

42. Ñaøo Duy Maãn (chuû bieân), Nguyeãn Trí- Leâ Baù Khieâm, SGK TV3–T1, T2,

Chöông trình CCGD (1999), NXB gi¸o dôc.

43. Leâ Phöông Nga (2001), Daïy taäp ñoïc ôû tieåu hoïc, NXB giaùo duïc.

44. Ñoã Chu Ngoïc, Taïp chí Theá giôùi trong ta, Choáng tích hôïp ngöõ vaên maø

khoâng hieåu ngöõ, khoâng hieåu vaên, khoâng hieåu tích hôïp

45. Chu Thò Phöông (2003), Nhöõng con ñöôøng ñöa taùc phaåm vaên chöông ñeán

vôùi HS tieåu hoïc.

46. Nguyeãn Huy Quaùn- Hoaøng Höõu Boäi, Moät soá vaán ñeà veà phöông phaùp daïy

vaên hoïc trong nhaø tröôøng, NXB Giaùo duïc.

47. Traàn Ñình Söû (2003), Ñoïc vaên vaø hoïc vaên, NXB Giaùo duïc.

48. Ngoâ Thò Thaùi Sôn, Phöông phaùp höôùng daãn treû laøm quen vaên hoïc (1998),

Taøi lieäu tham khaûo duøng cho sinh vieân heä CÑSP maãu giaùo, Tröôøng

CÑSP maãu giaùo TW 3.

49. Cao Ñöùc Tieán - Nguyeãn Ñaéc Dieäu Lam - Leâ AÙnh Tuyeát, Vaên hoïc vaø

phöông phaùp giuùp treû laøm quen vôùi taùc phaåm vaên hoïc (1991), Trung

taâm nghieân cöùu ñaøo taïo boài döôõng GV.

50. Töø ñieån TV Naêm 2000, NXB Thanh Nieân.

51. Nguyeãn Trí - Nguyeãn Trung Hoaøn, Tìm veû ñeïp baøi vaên ôû tieåu hoïc, NXB

giaùo duïc.

52. Nguyeãn Trí - Traàn Minh Phöông - Hoaøng Hoøa bình, Boài döôõng GV tieåu

hoïc daïy moân TV lôùp 2, Boä GD & ÑT.

144

53. Nguyeãn Trí - Nguyeãn Minh Thuyeát – Hoaøng Hoøa Bình – Nguyeãn Thò

Lanh, Taøi lieäu boài döôõng giaûng vieân Sö phaïm vaø Caùn boä chæ ñaïo, Sôû

GD&ÑT veà CT&SGK tieåu hoïc (2000), moân TV, Boä GD&ÑT,Vuï GV -

Döï aùn Giaùo duïc tieåu hoïc.

54. Ñoã Bình Trò (1999), Nhöõng ñaëc ñieåm thi phaùp cuûa caùc theå loaïi VHGD,

NXB giaùo duïc.

55. Taïp chí giaùo duïc soá 5. 2005, Ñaëc san veà lôùp 4. K1/ 2005

56. Taïp chí giaùo duïc soá 5.2006, Ñaëc san veà lôùp 5. K1/ 2006

57. Taïp chí giaùo duïc soá 122/ 09.2005

58. Taïp chí giaùo duïc soá 120/ 08. 2005

59. Taïp chí giaùo duïc soá 125/ 11.2005

60. Taïp chí giaùo duïc soá 131/ kyø 1- kyø 2.2006

61. Taøi lieäu taäp huaán giaûng vieân coát caùn cuûa tænh, thaønh phoá trieån khai

chöông trình SGK - TV lôùp 1.

62. Troø chôi thöïc haønh TV2 (2003), NXB Giaùo duïc.

63. Thöïc haønh taäp laøm vaên 2, NXB Giaùo duïc TP.HCM.

64. Hoaøng Vaên Thuïy - Ñoã Xuaân Thaûo (2001), Daïy hoïc chính taû ôû tieåu hoïc,

NXB Giaùo duïc.

65. Nguyeãn Huyeàn Trang (chuû bieân) (2005), Thieát keá baøi giaûng TV, NXB Haø

Noäi.

66. Nguyeãn Minh Thuyeát - Traàn Maïnh Höôûng - Hoaøng Hoøa bình - Traàn Thò

Minh Phöông - Buøi Maïnh Traán, Taøi lieäu boài döôõng GV coát caùn caáp

tænh TP moân TV Lôùp 3, Boä GD & ÑT.

67. NguyÔn Minh ThuyÕt, SGK TV1, (T1,T2), Chöông trình CCGD (1998),

NXB Giaùo duïc.

68. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) Traàn Maïnh Höôûng - Leâ Phöông Nga -

Traàn Hoaøng Tuùy, SGK TV2- T1, Chöông trình SGK môùi, (2002), NXB

Giaùo duïc.

69. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) Traàn Maïnh Höôûng - Nguyeãn Traïi -

Traàn Hoaøng Tuùy, SGK TV2- T2, Chöông trình SGK môùi naêm 2002,

NXB Giaùo duïc.

145

70. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) Hoaøng Hoøa Bình– Traàn Maïnh Höôûng -

Leâ Thò Tuyeát Mai - Trònh Maïnh, SGK TV3–T1, Chöông trình SGK môùi

(2003), NXB Giaùo duïc.

71. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) Leâ Ngoïc Ñieäp - Leâ Thò Tuyeát Mai - Buøi

Minh Toaùn - Nguyeãn Trí, SGK TV3-T2, Chöông trình SGK môùi (2003),

NXB Giaùo duïc.

72. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) - Nguyeãn Thò Haïnh- Ñoã Vieät Huøng-

Buøi Minh Toaùn - Nguyeãn Traïi, SGK TV4–T1, Chöông trình SGK môùi

(2004), NXB Giaùo duïc.

73. Nguyeãn Minh Thuyeát, (chuû bieân) - Hoaøng Cao Cöông - Ñoã Vieät Huøng-

Nguyeãn Thò Minh Phöông - Leâ Höõu Tænh, SGK TV4–T2, Chöông trình

SGK môùi (2004), NXB Giaùo duïc.

74. V.A Xukhomlinxki (1983), Traùi tim toâi hieán daâng cho treû, NXB Giaùo duïc.

75. Vu.Goát.Xlinki (1985), Trí töôûng töôïng vaø saùng taïo ôû löùa tuoåi thieáu nhi,

NXB Phuï nöõ.

76. Vôû baøi taäp TV3- T2 (2003), NXB Giaùo duïc.

77. Nguyeãn Khaéc Vieän, Taâm lyù HS tieåu hoïc (1998), NXB Treû.

78. Laâm Vinh, Giaùo duïc thaåm myõ trong nhaø tröôøng phoå thoâng qua caùc moân

ngheä thuaät (ñeà taøi caáp boä) (2000), Tröôøng ÑHSP TP.HCM.

PHUÏ LUÏC

1. Thoáng keâ caùc baøi vaên (töø lôùp 1 ñeán lôùp 4 chöông trình SGK môùi)

Líp 3

Líp 2

Líp 1

Líp 4

Caùi Boáng

Coù coâng maøi saét, coù ngaøy

Caäu beù thoâng minh

Coù chí thì neân

neân kim

Caûnh ñeïp non soâng

Boán anh taøi

Mua kính

Huõ baïc cuûa ngöôøi cha

Vöông quoác vaéng nuï

Ñoâi giaøy

cöôøi

Ba ñieàu öôùc

Ñi chôï

Moà Coâi xöû kieän

- AÊn "maàm ñaù"

Haù mieäng chôø sung

Söï tích leã hoäi Chöõ Ñoàng

VAÊN

Caâu chuyeän boù ñuõa

Töû

HOÏC

Baùn choù

Coùc kieän trôøi

DAÂN

Coø vaø Vaïc

Söï tích chuù Cuoäi cung

GIAN

Veø chim

Moät trí khoân hôn traêm trí

traêng

khoân

Quaû tim khæ

Sôn Tinh, Thuûy Tinh

Kho baùu

Chuyeän quaû baàu

Chaùy nhaø haøng xoùm

Sù tích caây vuù söõa

Tìm ngoïc

Hai Baø Tröng

Moät ngöôøi chính tröïc

VAÊN

Boùp naùt quaû cam

Ñoái ñaùp vôùi vua

OÂng Traïng thaû dieàu

HOÏC

Vaên hay chöõ toát

TRUNG

Nhöõng

haït

thoùc

ÑAÏI

gioáng

Ngaøy hoâm qua ñaâu roài?

Taëng chaùu

Hai baøn tay em

Deá Meøn beânh vöïc

Laøm vieäc thaät laø vui.

Baøn tay meï

Khi meï vaéng nhaø

keû yeáu

Goïi baïn.

Ai daäy sôùm

Coâ giaùo tí hon

Meï oám

Treân chieác beø.

Meï vaø coâ

Chieác aùo len

Truyeän coå nöôùc

Caùi troáng tröôøng em.

Quyeån vôû cuûa em

Quaït cho baø nguû

mình

Maãu giaáy vuïn.

Ngoâi nhaø

Chuù seû vaø boâng hoa baèng

Thö thaêm baïn

Baïn cuûa Nai nhoû.

Quaø cuûa boá

laêng

Tre Vieät Nam

Ñieän thoaïi.

Môøi vaøo

Meï vaéng nhaø ngaøy baõo

Chò em toâi

Gaø "tæ teâ" vôùi Gaø.

Chuù coâng

OÂng ngoaïi

Trung thu ñoäc laäp

VAÊN

Ngoâi tröôøng môùi.

Chuyeän cuûa lôùp

Ngöôøi lính duõng caûm

Neáu chuùng mình coù

HOÏC

Gaáu Traéng laø chuùa toø moø

Ngöôõng cöûa

Muøa thu cuûa em

pheùp laï

HIEÄN

Döï baùo thôøi tieát

Keå cho beù nghe

Cuoäc hoïp cuûa chöõ vieát

Ñoâi giaøy ba ta maøu

ÑAÏI

Ngöôøi thaày cuõ

Hoà Göôm

Ngaøy khai tröôøng

xanh

Coâ giaùo lôùp em

Luõy tre

Nhôù laïi buoåi ñaàu ñi hoïc

Thöa chuyeän vôùi meï

Ngöôøi meï hieàn

Traän boùng döôùi loøng

"Vua taøu thuûy" Baïch

Sau côn möa

Saùng kieán cuûa beù Haø

ñöôøng

Thaùi Böôûi

Caây baøng

Baän

Chuù Ñaát Nung

Ñi hoïc

Danh saùch HS toå 1 lôùp 2A

Ñôn xin vaøo Ñoäi

Möa

Baùc ñöa tin

Laøm anh

Muïc luïc saùch

Tieáng ru

Caùnh dieàu tuoåi thô

Anh huøng bieån caû

Thôøi khoùa bieåu

Nhöõng chieác chuoâng reo

Tuoåi ngöïa

oø...où...O

Böu thieáp

Gioïng queâ höông

Keùo co

Khoâng neân phaù toå

Nhaén tin

Queâ höông

Chuyeän coå tích veà

chim

Toâm Caøng vaø Caù Con

Veõ queâ höông

loaøi ngöôøi

Saùng nay

Soâng Höông

Choõ baùnh khuùc cuûa dì toâi

Troáng ñoàng Ñoâng

Laêng Baùc

Baïn coù bieát?

Naéng phöông Nam

Sôn

Göûi lôøi chaøo lôùp

Thöông OÂng

Ngöôøi con cuûa Taây

Anh huøng Lao ñoäng

Moät

Baø chaùu

Nguyeân

Traàn Ñaïi Nghóa

Muøa thu ôû vuøng

Caây xoaøi cuûa OÂng em

Vaøm Coû Ñoâng

Beø xuoâi soâng La

cao

Meï

Cöûa Tuøng

Saàu rieâng

Tröôøng em

Quaø cuûa boá

Ngöôøi lieân laïc nhoû

Chôï Teát

Caùi nhaõn vôõ

Chieác reã ña troøn

Nhôù Vieät Baéc

Hoa hoïc troø

Veõ ngöïa

Caây vaø hoa beân laêng Baùc

Luoân nghæ ñeán mieàn Nam

Khuùc haùt ru nhöõng

Hoa ngoïc lan

Baûo veä nhö theá laø raát toát

Moät tröôøng tieåu hoïc vuøng

em beù lôùn treân löng

Möu chuù seû

Tieáng voõng keâu

cao

meï

Vì baây giôø meï

Beù Hoa

Nhaø boá ôû

Veõ veà cuoäc soáng an

môùi veà

Con choù nhaø haøng xoùm

Nhaø roâng ôû Taây Nguyeân

toaøn

Ñaàm sen

Ñaøn gaø môùi nôû

Ñoâi baïn

Ñoaøn thuyeàn ñaùnh

Ngöôøi baïn toát

Laù thö nhaàm ñòa chæ

Veà queâ ngoaïi

caù

Hai chò em

Traêng Trung thu

Anh Ñom Ñoùm

Baøi thô veà tieåu ñoäi

Ngöôøi troàng na

Muøa xuaân ñeán

AÂm thanh thaønh phoá

xe khoâng kính.

Con chuoät hueânh

Muøa nöôùc noåi

Boä ñoäi veà laøng

Thaéng bieån.

hoang

Chim röøng Taây Nguyeân

ÔÛ laïi vôùi chieán khu

Duø sao traùi ñaát vaãn

Hai caäu beù vaø hai

Coø vaø Cuoác

Chuù ôû beân Baùc Hoà

quay!

ngöôøi boá

Noäi quy Ñaûo Khæ

Treân ñöôøng moøn Hoà Chí

Ñöôøng ñi Sa pa.

Voi nhaø

Minh

Traêng ôi… töø ñaâu

Beù nhìn bieån

OÂng toå ngheà theâu

ñeán?

Caây döøa

Baøn tay coâ giaùo

Hôn moät nghìn ngaøy

Caây ña queâ höông

Ngöôøi trí thöùc yeâu nöôùc

voøng quanh traùi ñaát.

Caäu beù vaø caây si giaø

Caùi caàu

Doøng soâng maëc aùo

Ai ngoan seõ ñöôïc thöôûng

Chieác maùy bôm

AÊng-coVaùt

Xem truyeàn hình

Em veõ Baùc Hoà

Con chuoàn chuoàn

Chaùu nhôù Baùc Hoà

Tieáng ñaøn

nöôùc

Quyeån soå lieân laïc

Hoäi vaät

Ngaém traêng

Tieáng choåi tre

Hoäi ñua voi ôû Taây

Con chieâm chieàn

Laù côø

Nguyeân

chieän

Löôïm

Ngaøy hoäi röøng xanh

Khoâng ñeà

Ngöôøi laøm ñoà chôi

Ñi hoäi Chuøa Höông

Tieáng cöôøi laø lieàu

Ñaøn beâ cuûa anh Hoà Giaùo

Röôùc ñeøn oâng sao

thuoác boå

Thôøi gian bieåu

Cuoäc chaïy ñua trong röøng

Ngöôøi tìm ñöôøng leân

Thoâng baùo cuûa Thö vieän

Cuøng vui chôi

caùc vì sao.

tröôøng chiâm

Tin theå thao

Beù thaønh phi coâng

Lôøi keâu goïi toaøn daân taäp

theå duïc

Baùo caùo keát quaû thaùng thi

ñua "Noi göông chuù boä

ñoäi"

Gaëp gôõ ôû Luùc- xaêmbua

Moät maùi nhaø chung

Ngoïn löûa OÂ-Limpic

Baùc só Y-ec- xanh

Baøi haùt troàng caây

Con coø

Meø hoa löôïm soùng

Cuoán soå tay

Maët trôøi xanh cuûa toâi

Quaø cuûa ñoàng noäi

Möa

Thö göûi baø

Caûnh ñeïp non soâng

Con quaï

thoâng

Phaàn thöôûng

Ai coù loãi

Gaø Troáng vaø Caùo

VAÊN

Mít laøm thô

minh

Ngöôøi meï

Noãi daèn vaët cuûa An-

HOÏC

Meøo con ñi hoïc

Bím toùc ñuoâi sam

Baøi taäp laøm vaên

ñraây-ca

NÖÔÙC

Noùi doái haïi thaân

Chuyeän boán muøa

Löøa vaø ngöïa

ÔÛ vöông quoác töông

NGOAØI

Chieác buùt möïc

Caùc em nhoû vaø cuï giaø

lai

Baøn tay dòu daøng

Ñaát quyù, ñaát yeâu

Ñieàu öôùc cuûa vua

Boâng hoa Nieàm Vui

Nhaø aûo thuaät

Mi ñaùt

Hai anh em

Maët trôøi moïc ôû ñaèng taây!

Raát nhieàu maët traêng

Theâm söøng cho ngöïa

Buoåi hoïc theå duïc

Ga-vroát ngoaøi chieán

OÂng Maïnh thaéng Thaàn

Ngöôøi ñi saên vaø con vöôïn

luõy

Gioù

Treân con taøu vuõ truï

Trong quaùn aên “Ba

Chim sôn ca vaø boâng cuùc

Nhaø baùc hoïc vaø baø cuï

caù boáng”

traéng

Khuaát phuïc teân

Baùc só Soùi

cöôùp bieån

Sö Töû xuaát quaân

Ngöôøi aên xin

Caù saáu sôï caù maäp

Veõ tröùng

Nhöõng quaû ñaøo

Con seû

2. THOÁNG KEÂ SOÁ LÖÔÏNG HÌNH AÛNH TRONG SGK TV (TÖØ LÔÙP 1

ÑEÁN LÔÙP 4) THEO CHUÛ ÑIEÅM

Lôùp 1

Lôùp 2

Lôùp 3

Lôùp 4

Taäp 1: 46

Taäp 1: 28

Taäp 1: 20

Thieân nhieân Taäp 1: 253 Taäp 2: 154

Taäp 2: 69

Taäp 2: 38

Taäp 2: 70

Taäp 1: 38

Taäp 1: 16

Taäp 1: 23

Nhaø tröôøng Taäp 1: 21 Taäp 2: 33

Taäp 2: 3

Taäp 2: 5

Taäp 2: 11

Taäp 1: 33

Taäp 1: 50

Taäp 1: 22

Taäp 1: 23

Gia ñình

Taäp 2: 50

Taäp 2: 10

Taäp 2: 8

Taäp 2: 6

Taäp 1: 27

Taäp 1: 15

Taäp 1: 41

Taäp 1: 44

Xaõ hoäi

Taäp 2: 28

Taäp 2: 35

Taäp 2: 26

3. PHIEÁU THAÊM DOØ YÙ KIEÁN HS

Hoïc vaø teân: ................. lôùp ....................... tröôøng

Haõy traû lôøi caâu hoûi sau:

1- Em thích nghe coâ giaùo keå chuyeän, xem tranh hay ñöôïc ñoùng vai

Thích (cid:133) Khoâng thích (cid:133)

2. Em coù thích nghe coâ giaùo keå chuyeän hay ñöôïc ñoùng vai

Thích (cid:133) Khoâng thích (cid:133)

4/ PHIEÁU ÑIEÀU TRA GV [mẫu 1]

Quyù Thaày (Coâ) thaân meán!

Nghieân cöùu nhöõng khoù khaên cuûa HS lôùp 4 nhaèm boài döôõng caûm quan vaên

hoïc laø ñieàu raát quan troïng cho nhaø tröôøng tieåu hoïc noùi chung vaø moãi GV noùi

rieâng trong quaù trình trieån khai Döï aùn phaùt trieån GV tieåu hoïc cuûa Boä Giaùo duïc

& Ñaøo taïo. Vieäc nghieân cöùu naøy goùp phaàn tìm ra bieän phaùp thaùo gôõ nhöõng

vöôùng maéc, giuùp naâng cao chaát löôïng daïy – hoïc ôû tieåu hoïc noùi chung vaø daïy

boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho tuoåi thô noùi rieâng.

Xin quyù Thaày (Coâ) vui loøng traû lôøi moät soá caâu hoûi döôùi ñaây. Caâu traû lôøi

cuûa quyù Thaày (Coâ) laø nguoàn tö lieäu raát quyù giaù cho coâng taùc nghieân cöùu cuûa

chuùng toâi veà vaán ñeà naøy.

Xin chaân thaønh caûm ôn !

1. Theo Thaày (Coâ), HS lôùp 4 cuûa tröôøng mình coù gaëp caùc khoù khaên gaây caûn trôû

cho vieäc hoïc taäp vaø hình thaønh caûm quan vaên hoïc khoâng? Neáu coù, bao goàm

nhöõng khoù khaên naøo?

......................................................................................................................

2. Theo Thaày (Coâ), nguyeân nhaân naøo gaây ra nhöõng khoù khaên, caûn trôû treân:

..........................................................................................................................................

Veà phía HS:

..........................................................................................................................................

Veà phía GV, nhaø tröôøng

..........................................................................................................................................

Veà phía gia ñình

3. Theo Thaày (Coâ), ñeå thaùo gôõ caùc khoù khaên cho vieäc giaûng daïy vaø boài döôõng

..........................................................................................................................................

caûm quan vaên hoïc cho HS, caàn thieát phaûi coù caùc bieän phaùp naøo?

Xin quyù Thaày (Coâ) vui loøng cho bieát moät soá thoâng tin veà baûn thaân

Giôùi tính : Nam (cid:133) Nöõ : (cid:133)

Trình ñoä : Trung hoïc sö phaïm : (cid:133)

Cao ñaúng tieåu hoïc : (cid:133)

Ñaïi hoïc tieåu hoïc : (cid:133)

Thaâm nieân giaûng daïy (ghi soá naêm): .......................

Thaày (Coâ) coù tham gia saùng taùc thô vaên khoâng?

Coù: (cid:133) Khoâng: (cid:133)

[mẫu 2]

5. PHIEÁU ÑIEÀU TRA GV

--------------------------------

(SAU KHI ÑAÕ SÖÛ DUÏNG VAØ XÖÛ LYÙ THOÂ CAÙC CAÂU HOÛI MÔÛ ÔÛ PHAÀN TREÂN)

1. Xin quyù Thaày (Coâ) vui loøng cho bieát möùc ñoä aûnh höôûng cuûa khoù khaên ñoái

vôùi HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp. (Xin đánh dấu vào ô bên cạnh)

Möùc ñoä

TT

Nhieàu

Ít

Khoâng

(3ñ)

(1ñ)

(0ñ)

AÛnh höôûng tôùi

1 Keát quaû hoïc taäp keùm

2 HS sôï hoïc

3 HS khoâng thích ñeán tröôøng

4 HS khoâng chòu chaáp haønh noäi quy

5 HS choáng ñoái laïi boá meï, coâ giaùo

6 HS trôû neân traàm tö, soáng kheùp mình

7 HS treâu choïc, gaây loän baïn beø

2. Xin quyù Thaày (Coâ) vui loøng cho bieát caùc nguyeân nhaân sau ñaây coù aûnh

höôûng ñeán HS lôùp 4 khi boài döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích

hôïp nhö theá naøo? (xin đánh dấu vào ô bên cạnh)

TT

Möùc ñoä

Nhieàu

Ít

Khoâng

(3ñ)

(1ñ)

(0ñ)

Caùc yeáu toá aûnh höôûng

1 HS chöa hieåu roõ caùc baøi vaên baøi thô

2 HS ñöôïc chuaån bò quaù kyõ tröôùc khi ñeán tröôøng

3 HS khoâng ñöôïc chuaån bò saün saøng

4 Do tính caùch cuûa HS

5 Do HS chöa ñuû ñoä tuoåi ñeå caûm thuï vaên hoïc

6 Do ñaëc thuø vuøng, mieàn sinh soáng

3. Xin quyù thaày coâ cho bieát caùc möùc ñoä sau ñaây coù aûnh höôûng HS lôùp 4 khi boài

Möùc ñoä

Nhieàu

Ít

Khoâng

(1ñ)

(0ñ)

(3ñ)

Caùc yeáu toá aûnh höôûng

1 GV luoân kieåm tra, ñaùnh giaù moïi coâng vieäc cuûa HS

Ít coù hoaït ñoäng chung giöõa GV vaø HS

3 GV chöa ñuû voán kieán thöùc veà vaên hoïc

4 GV chöa taïo cô hoäi cho HS tieáp xuùc nhieàu vôùi vaên

hoïc

5 Caùch giaûng daïy cuûa GV chöa phuø hôïp

6 GV ít ñoäng vieân, khuyeán khích caùc em tìm hieåu veà

vaên hoïc

7 GV vaø nhaø tröôøng chöa toå chöùc ñöôïc caùc hoaït

ñoäng taäp theå phuø hôïp

8 GV chöa ñöùng ra toå chöùc caùc buoåi sinh hoaït ngoaïi

khoùa, troø chôi gaàn guõi vôùi vaên hoïc cho HS

9 Noäi dung chuû ñieåm hoïc taäp nhieàu, khoâ khan

döôõng caûm quan vaên hoïc theo phöông phaùp tích hôïp nhö theá naøo? (xin đánh dấu vào ô bên cạnh)

Bình Phöôùc, thaùng naêm 2005

6/ Phieáu 1:

PHIEÁU KHAÛO SAÙT GV TIEÅU HOÏC VEÀ

PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP.

--------------------

Phuïc vuï ñeà taøi “Chöông trình – saùch TV vaø vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho tuoåi thô ”

Xin Thaày ( Coâ) vui loøng traû lôøi caùc caâu hoûi sau baèng caùch ñaùnh daáu cheùo

(X) vaøo phöông aùn maø Thaày ( Coâ) cho laø ñuùng nhaát.

1) Thaày ( Coâ) coù ñöôïc tieáp caän vôùi lyù thuyeát “ tích hôïp” qua caùc ñôït taäïp huaán

thay saùch TV Tieåu hoïc ?

(cid:133) Coù. (cid:133) Khoâng.

2) Toå chuyeân moân cuûa tröôøng Thaày ( Coâ) coù toå chöùc trao ñoåi theâm veà phöông

phaùp tích hôïp ?

(cid:133) Coù. (cid:133) Khoâng.

3) Trong quaù trình döï giôø thao giaûng, ñaùnh giaù ruùt kinh nghieäm ôû toå chuyeân

moân cuûa tröôøng Thaày (Coâ), phöông phaùp tích hôïp coù ñöôïc xaùc ñònh laø moät tieâu

chí ñaùnh giaù tieát daïy khoâng ?

(cid:133) Coù. (cid:133) Khoâng.

4) Thaày (Coâ) hieåu veà lyù thuyeát phöông phaùp tích hôïp ôû möùc ñoä naøo ?

(Töï ñaùnh giaù)

(cid:133) Hieåu saâu ñaày ñuû chaéc chaén.

(cid:133) Hieåu chöa ñaày ñuû, khoâng chaéc chaén. (cid:133) Khoâng hieåu.

5) Theo Thaày (Coâ) khaùi nieäm “tích hôïp” neân ñöôïc hieåu laø khaùi nieäm thuoäc veà:

(cid:133) Phöông höôùng giaùo duïc. (cid:133) Quan nieäm daïy hoïc.

(cid:133) Phöông phaùp daïy hoïc. (cid:133) Noäi dung daïy hoïc

(cid:133) Taát caû caùc phöông aùn treân.

6) Theo Thaày (Coâ) ñeå daïy moân TV lôùp 4 theo “phöông phaùp tích hôïp”, ngöôøi

GV caàn reøn luyeän kyõ naêng naøo ?

(cid:133) Kyõ naêng nhaän bieát, phaùt hieän kieán thöùc ñoàng qui giöõa 6 phaân moân:

Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø vaø caâu vaø Taäp laøm vaên.

(cid:133) Kyõ naêng phaùt hieän löôïng kieán thöùc ñoàng qui giöõa taùc phaåm vaên hoïc vaø

kieán thöùc caùc phaân moân lieân ñôùi (ngoaøi TV ).

(cid:133) Kyõ naêng soaïn caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp.

(cid:133) Kyõ naêng höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông phaùp tích hôïp.

(cid:133) Caû naêm kyõ naêng treân.

7) Theo Thaày (Coâ) thuaät ngöõ “phöông phaùp tích hôïp” trong daïy hoïc TV neân

ñöôïc hieåu laø:

(cid:133) Söï keát hôïp ñoàng qui giöõa 6 phaân moân taäp ñoïc, taäp vieát, keå chuyeän,

chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên.

(cid:133) Söï phoái, keát hôïp caùc tri thöùc thuoäc moät soá moân hoïc coù nhöõng ñieåm

töông ñoàng vaøo moät lónh vöïc chung.

(cid:133) Caùch thöùc phoái hôïp vaø khai thaùc caùc tri thöùc, kyõ naêng cuûa caùc phaân

moân khaùc vaøo phaân moân ñang daïy nhaèm naâng cao hieäu quaû giôø daïy TV .

Xin chaân thaønh caùm ôn söï quan taâm coäng taùc cuûa Thaày ( Coâ)!

Bình Phöôùc ngaøy24/11 / 2005.

7/ Phieáu 2:

PHIEÁU KHAÛO SAÙT KYÕ NAÊNG BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC

SAÙCH TV LÔÙP 4 THEO PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP CUÛA

GV TIEÅU HOÏC TÆNH BÌNH PHÖÔÙC.

Qua vaên baûn baøi daïy “Tre Vieät Nam”.

--------------------

Phuïc vuï ñeà taøi “Vaän duïng phöông phaùp tích hôïp daïy boài döôõng caûm quan

vaên hoïc trong saùch TV lôùp 4 ôû Bình Phöôùc”

Xin Thaày (Coâ) vui loøng traû lôøi caùc caâu hoûi sau baèng caùch ñaùnh daáu cheùo

(X) vaøo phöông aùn maø Thaày (Coâ) cho laø ñuùng nhaát.

1) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp giöõa phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû,

luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên.

Khi daïy vaên baûn “Tre Vieät Nam”, Thaày (Coâ) ñaõ söû duïng löôïng kieán thöùc

vaø kyõ naêng naøo cuûa phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø

caâu, taäp laøm vaên.

(cid:133) Teân cuûa baøi thô ?

(cid:133) Thôøi gian, ñòa ñieåm ñöôïc taùc giaû mieâu taû ?

(cid:133) Höôùng daãn HS traû lôøi theo yeâu caàu cuûa baøi thô ?

(cid:133) Töø böùc tranh cuûa baøi thô, chæ ra nhöõng hình aûnh naøo gaàn guõi vôùi caùc

em?

(cid:133) Caûm töôûng cuûa HS veà baøi thô ?

2) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp khi daïy vaên baûn “Tre Vieät Nam” vaø kieán thöùc caùc

phaân moân khaùc.

Khi daïy vaên baûn “Tre Vieät Nam”, Thaày (Coâ) ñaõ söû duïng phöông phaùp tích

hôïp giöõa caùc phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp

laøm vaên vaø moân hoïc naøo ?

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø moân Myõ thuaät khi höôùng daãn HS tìm hieåu

caùc böùc tranh.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø moân Töï nhieân vaø xaõ hoäi khi daïy baøi “Tre

Vieät Nam”.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø moân AÂm nhaïc khi chæ ra caùc moái lieân heä vôùi

vaên hoïc.

3) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp giöõa moân TV vaø voán soáng noùi chung.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø kieán thöùc ñôøi soáng khi GV daãn daét HS noùi

leân caûm töôûng cuûa mình veà baøi thô.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø vaên hoïc daân gian khi GV daãn daét HS tìm

hieåu veà baøi thô.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø nghi leã, phong tuïc, taäp quaùn khi GV daãn daét

HS noùi leân nhöõng hieåu bieát cuûa mình veà baøi thô.

(cid:133) Tích hôïp giöõa moân TV vaø saân khaáu, ñieän aûnh daãn daét HS tìm hieåu veà

baøi thô.

Xin chaân thaønh caùm ôn söï quan taâm coäng taùc cuûa Thaày ( Coâ) !

Bình Phöôùc, thaùng 12 /2005.

8/ Phieáu khaûo saùt soá 1

VEÀ BOÀI DÖÔÕNG CAÛM QUAN VAÊN HOÏC CHO HS LÔÙP 4 - TIEÅU HOÏC

(Daønh cho GV)

Xin anh (chò) vui loøng cho bieát yù kieán trong caùc vaán ñeà treân baèng caùch

ñaùnh daáu X vaøo caùc oâ vuoâng maø mình löïa choïn:

1. Theo anh (chò) yeáu toá caàn chuù yù hôn caû trong vieäc boài döôõng caûm quan vaên

hoïc cho HS laø gì?

Söï haáp daãn cuûa taùc phaåm (cid:133) Vieäc höôùng daãn, toå chöùc cuûa GV (cid:133)

Söï coá gaéng, höùng thuù cuûa HS (cid:133)

2. Nhöõng baøi vaên thô ñöôïc tuyeån choïn trong saùch giaùo khoa hieän nay ñaõ goùp

phaàn hình thaønh caûm quan vaên hoïc nhö theá naøo?

Raát toát (cid:133) Trung bình (cid:133)

Toát (cid:133) (cid:133) Yeáu

Khaù (cid:133)

3. Anh (chò) thaáy taàm quan troïng cuûa giôø hoïc vaên nhö theá naøo?

Taïo cho HS moät kieán thöùc cô baûn veà vaên hoïc (cid:133)

Taïo cho HS yeâu queâ höông, ñaát nöôùc, con ngöôøi Vieät Nam hôn (cid:133)

Giuùp HS caøng yeâu thích hoïc moân vaên hôn (cid:133)

4. Theo anh (chò) coù caàn boài döôõng caûm quan vaên hoïc cho HS trong caùc baøi

vaên, thô ñang hoïc hay khoâng?

Coù (cid:133) Khoâng (cid:133)

5. Ñeå daïy toát moät baøi thô, vaên cho HS caáp 1 hieän nay chuùng ta caàn nhöõng yeáu

toát naøo?

Baøi vaên phuø hôïp löùa tuoåi (cid:133) Baøi vaên coù tính vaên hoïc cao (cid:133)

Baøi vaên ngaén, xuùc tích (cid:133) Baøi vaên deã thuoäc (cid:133)

6. Phöông phaùp naøo giuùp anh (chò) höôùng daãn HS caûm thuï baøi vaên, thô moät

caùch toát nhaát:

(cid:133) Phaân tích ñaày ñuû (cid:133) GV ñoïc dieãn caûm

Cho HS hoïc thuoäc (cid:133) Höôùng daãn HS ñoïc dieãn caûm (cid:133)

7. Nhöõng ñoái töôïng HS naøo sau ñaây caûm quan vaên hoïc toát nhaát:

Ñoïc troâi chaûy (cid:133) Ñoïc dieãn caûm (cid:133)

Keå chuyeän sinh ñoäng (cid:133) Hieåu yù baøi vaên (cid:133)

8. Nhöõng yeáu toá naøo aûnh höôûng tôùi vieäc caûm quan vaên hoïc cho HS:

Gia ñình quan taâm (cid:133) Thaày coâ quan taâm (cid:133)

Baûn thaân HS ñam meâ (cid:133) Caû ba yeáu toá treân (cid:133)

9. Theo anh (chò) nhöõng HS naøo sau ñaây ñöôïc coi laø coù khaû naêng caûm quan

vaên hoïc toát /khaù?

Hoïc thuoäc loøng taát caû caùc baøi thô, vaên ñaõ hoïc (cid:134)

Ñoïc dieãn caûm taát caû caùc baøi thô, vaên ñaõ hoïc (cid:134)

Vöøa ñoïc dieãn caûm vöøa hoïc thuoäc loøng taát caû caùc baøi thô, vaên ñaõ hoïc (cid:134)

10. Anh (chò) coù gaëp khoù khaên gì khi daïy vaên, thô noùi chung ?

Theå hieän ñoïc dieãn caûm (cid:134) Thôøi gian (cid:134)

Phöông phaùp (cid:134)

11. Theo quan saùt cuûa anh (chò) HS thích hoïc caùc baøi ?

Ñoaïn vaên ngaén (cid:134) Thô (cid:134)

Baøi vaên ngaén (cid:134)

Xin caûm ôn anh (chò)!

Ñoàng Xoaøi, thaùng 12 naêm 2005

9. phiÕu kh¶o s¸t sè 2

vÒ båi d−ìng c¶m quan v¨n häc cho häc sinh tiÓu häc

( dμnh cho gi¸o viªn)

Ñeå giuùp ngöôøi soaïn coù theâm tö lieäu xaây döïng luaän vaên cuûa mình, xin anh

(chò) cho bieát yù kieán trong caùc vaán ñeà sau:

1. Theo anh (chò) yeáu toá naøo caàn thieát nhaát trong vieäc giuùp HS caûm quan vaên

hoïc moät caùch toát nhaát ?

Noäi dung caùc taùc phaåm (cid:134) Baøi giaûng cuûa GV (cid:134)

Baûn thaân HS (cid:134)

2. Anh (chò) thöôøng duøng nhöõng daïng caâu töø naøo trong khi giaûng daïy vaên, thô

cho HS ?

Phaân tích (cid:134) So Saùnh (cid:134)

Phaùt bieåu caûm xuùc (cid:134) Daïng khaùc (cid:134)

3. Anh (chò) thöôøng duøng nhöõng loaïi caâu hoûi naøo khi kieåm tra baøi cuõ?

Ñoïc thuoäc ñoaïn vaên baøi thô theo yeâu caàu (cid:134)

Ñaùnh giaù toaøn boä (cid:134)

Ñoïc thuoäc loøng nhöõng caâu maø HS thích (cid:134)

Neâu caûm xuùc (cid:134)

4. Anh (chò) thöôøng duøng nhöõng daïng ñeà vaên naøo cho HS laøm taäp laøm vaên ôû

lôùp, ôû nhaø ?

Taû ngöôøi maø HS thích (cid:134) Taû con Vaät (cid:134)

Keå laïi buoåi sinh hoaït (cid:134) Keå caâu chuyeän (cid:134)

Keå vieäc laøm coù ích (cid:134) Taû caûnh vaät (cid:134)

5. Theo anh (chò) caùch daïy HS laøm vaên hieän nay coù khôi gôïi ñöôïc söï saùng taïo

cho HS ?

Coù (cid:134) Khoâng (cid:134)

6. Theo anh (chò) caùc baøi vaên maãu trong saùch tham khaûo coù taïo cho HS höùng

thuù vaø ñi ñeán caûm quan vaên hoïc:

Coù (cid:134) Khoâng (cid:134)

7. Theo anh (chò) taïi sao coù tình traïng daïy baøi vaên maãu cho HS hieän nay ?

Lo aâu veà keát quaû hoïc taäp cuûa HS (cid:134)

Sôï HS laøm baøi khoâng ñaït yeâu caàu (cid:134)

HS khoâng bieát trieån khai caùc yù ngaén goïn thaønh baøi vaên (cid:134)

GV khoâng höùng thuù khi giaûng vaên (cid:134)

Lyù do khaùc (xin ghi roõ)....................................................................

8. Anh (chò) ñaõ toå chöùc nhöõng hoaït ñoäng naøo khaùc so vôùi boå sung phöông phaùp

daïy truyeàn thoáng xin vui loøng ghi soá laàn vaøo oâ ?

HS töï ñoïc hieåu (cid:134) HS töï saùng taïo (cid:134)

HS söu taàm taøi lieäu (cid:134) Daïng khaùc (cid:134)

9. Neáu ñöôïc ñeà nghò vôùi caáp treân veà vieäc daïy vaên, anh (chò) coù nhöõng yù kieán

gì?

Thay ñoåi caùch ñaùnh giaù (cid:134) Thay ñoåi caùch thi (cid:134)

Thay ñoåi caùch ra ñeà Thay ñoåi ñaùp aùn (cid:134) (cid:134)

Giaûm taûi chöông trình (cid:134)

Cho theâm thôøi gian hoïc baøi (cid:134)

Theâm moät soá phöông phaùp phuø hôïp löùa tuoåi (cid:134)

YÙ kieán khaùc (xin ghi roõ) .................................................................................

10. Theo anh (chò) caùc tieát daïy vaên ôû tieåu hoïc hieän nay ñaõ thöïc söï ñoåi môùi

phöông phaùp chöa ?

Coù (cid:134) Khoâng (cid:134)

11. Anh (chò) haøi loøng vôùi tieát daïy naøo maø anh chò cho laø thöïc söï caàn thieát:

Teân baøi :..................................................................................................

Khoái lôùp : .................................................................................................

Tröôøng : .................................................................................................

12. Trong tieát daïy aáy GV chuù troïng nhaát ôû yeáu toá naøo ?

Lôøi giaûng bình cuûa GV (cid:134)

YÙ kieán cuûa HS (cid:134)

Giaù trò cuûa taùc phaåm (cid:134)

13. Anh (chò) coù mong muoán ñöôïc döï giôø nhöõng tieát daïy thöïc söï ñoåi môùi

phöông phaùp do caùc chuyeân gia giaùo duïc ñöùng lôùp khoâng ?

Coù (cid:134) Khoâng (cid:134)

14. Anh (chò) thích giaûng thô hay ñoaïn vaên:

Thô (cid:134) Vaên (cid:134)

15. Theo anh (chò) taïi sao hieän nay HS khoâng höùng thuù trong hoïc vaên ?

Chòu nhieàu aùp löïc (cid:134) Lyù do khaùc (cid:134)

16. Anh (chò) coù xaây döïng baøi hoïc treân cô sôû yù kieán cuûa HS ?

Coù (cid:134) Khoâng (cid:134)

Xin caûm ôn anh ( chò)!

Ñoàng Xoaøi, thaùng 12 naêm 2005

10/ PHIEÁU QUAN SAÙT HS [mẫu ]

--------------------------------

(Daønh cho ngöôøi nghieân cöùu)

Ngaøy quan saùt:..........thaùng.........naêm 2005

Ngöôøi quan saùt: ........................................................................

Khaùch theå quan saùt (HS ):........................................................

Ñòa ñieåm quan saùt: ..................................................................

1. Bieåu hieän khoù khaên veà hoïc taäp: (ngöôøi nghieân cöùu tröïc tieáp quan saùt

thoâng qua tieát hoïc)

Möùc ñoä

Thöôøng

Thænh

Khoâng

TT

xuyeân

thoaûng

bao giôø

Caùc bieåu hieän

(3ñ)

(1ñ)

(0ñ)

1 Maát traät töï trong giôø hoïc TV

2 Khoâng taäp trung trong giôø hoïc TV

3 Khoâng laøm ñaày ñuû baøi taäp TV veà nhaø

4 Khoâng hieåu baøi TV

5 Khoâng laøm ñöôïc baøi taäp TV

6 Naûn chí, chaùn hoïc TV

Toû ra chuû quan, töï cao trong giôø hoïc TV

8 Coi thöôøng baøi hoïc TV

2. Bieåu hieän khoù khaên veà giao tieáp vôùi Thaày, Coâ giaùo:( taïo tình huoáng

Möùc ñoä

Thöôøng

Thænh

Khoâng

xuyeân

thoaûng

bao giôø

(3ñ)

(1ñ)

(0ñ)

Caùc bieåu hieän

1 Khoù hieåu lôøi noùi cuûa GV trong giôø TV

2 Thieáu töï tin khi traû lôøi caâu hoûi cuûa GV trong giôø TV

3 Khoâng giao tieáp baèng maét vôùi GV trong giôø TV

4 Khoâng laøm chuû ñöôïc lôøi noùi vaø haønh ñoäng khi tieáp

xuùc vôùi GV trong giôø TV

5 Neù traùnh giao tieáp vôùi GV trong giôø TV

ñeå GV gaëp HS: ngöôøi nghieân cöùu tröïc tieáp quan saùt)

3.Khoù khaên veà ngoân ngöõ: (ngöôøi nghieân cöùu tröïc tieáp quan saùt vaø nghieân

cöùu saûn phaåm: vôû ghi, baøi taäp cuûa HS)

Möùc ñoä

Thöôøng

Thænh

Khoâng

TT

xuyeân

thoaûng

bao giôø

Caùc bieåu hieän

(3ñ)

(1ñ)

(0ñ)

Phaùt aâm khoâng chính xaùc

2 Ñoïc, keå chuyeän, vaên thô khoâng löu loaùt

Sai veà ngöõ phaùp, traät töï töø trong khi noùi

4 Khoù ñaùnh vaàn

5 Hay bò ngoân ngöõ ñòa phöông chi phoái trong khi noùi

6 Maéc nhieàu loãi chính taû trong khi vieát veà moät ñoaïn vaên

7 Vieát sai ngöõ phaùp nhieàu

8 Khoù trình baøy yù töôûng cuûa mình veà moät baøi vaên

9 Khoâng bieát duøng cöû chæ, ñieäu boä trong ngoân ngöõ noùi

11/ PHIEÁU PHOÛNG VAÁN HS [mẫu 5]

------------------------------

Ngaøy phoûng vaán:..........thaùng.....naêm 2005

Ngöôøi phoûng vaán................................................

Khaùch theå (HS )..................................................

Möùc ñoä

Khoâng

Coù

Khoâng

TT

traû lôøi

(3ñ)

(1ñ)

Caùc bieåu hieän

(0ñ)

Em coù thích hoïc vaên thô khoâng?

Em coù thích hoïc ôû trong lôùp hay ra ngoaøi trôøi?

Em coù caûm giaùc nhaøm chaùn khi baïn keå veà vaên thô

khoâng?

Em coù thích cuøng caùc baïn ñoïc vaên thô khoâng?

Em coù thích thaày, coâ giaùo mình daïy vaên thô khoâng?

1. Em thích hoïc vaên thô hay caùc moân hoïc khaùc ?

..............................................................................................................................

2. Nhöõng ngaøy trong lôùp hoïc moân TV em thích ôû nhaø hay ñeán tröôøng?

..............................................................................................................................

.............ngaøy .... thaùng..... naêm 2005

Ngöôøi ñieàu tra

12/ PHUÏ LUÏC AÛNH MINH HOÏA

* KEÅ CHUYEÄN: "Ñoâi caùnh cuûa Ngöïa Traéng" (TV4-T2)

* KEÅ CHUYEÄN: "Khaùt voïng soáng" (TV4-T2)

* TAÄP ÑOÏC : " Trung Thu ñoäc laäp" (TV4-T1)

* TAÄP ÑOÏC : "Con chuoàn chuoàn nöôùc " (TV4-T2)