BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HCM PHẠM VĂN LUÂN
VÂN DỤNG PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP DẠY CHỦ ĐIỂM “LỄ HỘI” TRONG SÁCH TIẾNG VIỆT LỚP 3 Ở BẾN TRE
Luận văn thạc sĩ chuyên ngành:
Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Văn
NGƯỜI HƯỚNG DẪN:
PGS.TSKH. BÙI MẠNH NHỊ
TP. HỒ CHI MINH - 2006
LÔØI CAÙM ÔN
Tröôùc heát, chuùng toâi xin traân troïng caùm ôn söï chæ ñaïo, giuùp ñôõ cuûa Ban Ñieàu phoái
Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân Tieåu hoïc -Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo, Phoøng Khoa hoïc – Coâng
ngheä - Sau Ñaïi hoïc, khoa Ngöõ vaên tröôøng ÑHSP TP Hoà Chí Minh ñaõ coù ñònh höôùng cuï
theå, thieát thöïc giuùp chuùng toâi hình thaønh yù töôûng cuûa ñeà taøi naøy töø naêm hoïc 2003 - 2004
ñeán nay.
Chuùng toâi xin chaân thaønh caùm ôn Thaày Buøi Maïnh Nhò, ngöôøi ñaõ höôùng daãn taän
tình, coù nhöõng yù kieán ñoùng goùp cuï theå, cung caáp nhieàu nguoàn tö lieäu chuyeân moân, hoã trôï
quaù trình thöïc hieän ñeà taøi.
Ñeà taøi hoaøn thaønh coøn ñöôïc söï goùp yù cuûa quyù laõnh ñaïo vaø chuyeân vieân Vieän Vaên
hoùa – Thoâng tin, Boä Vaên hoùa – Thoâng tin, Hoäi Vaên ngheä daân gian Vieät Nam, sôû Vaên
hoùa – Thoâng tin Beán Tre, caùn boä vaên hoùa – thoâng tin caùc huyeän, thò trong tænh, quyù ñoàng
nghieäp ôû phoøng Giaùo duïc Tieåu hoïc – Sôû Giaùo duïc & Ñaøo taïo Beán Tre, quyù thaày coâ tröôøng
Cao ñaúng Beán Tre. Chuùng toâi xin ghi nhaän vaø traân troïng caùm ôn söï ñoùng goùp quyù baùu
naøy.
Trieån khai phaàn khaûo saùt vaø thöïc nghieäm ñeà taøi, chuùng toâi nhaän ñöôïc söï uûng hoä,
hôïp taùc cuûa laõnh ñaïo phoøng Giaùo duïc & Ñaøo taïo caùc huyeäïn, thò, Ban giaùm hieäu anh chò
em giaùo vieân tieåu hoïc daïy lôùp 3, quyù phuï huynh vaø hoïc sinh lôùp 3 caùc tröôøng Tieåu hoïc
trong toaøn tænh. Ñaëc bieät laø caùc tröôøng: TH Bình Khaùnh Ñoâng (huyeän Moû Caøy), TH
Taân Thaïch A, (huyeän Chaâu Thaønh), TH Thaïnh Phöôùc (huyeän Bình Ñaïi), TH Phuù
Khaùnh (huyeän Thaïnh Phuù), TH Taân Thaønh (thò xaõ Beán Tre) … Chuùng toâi xin caùm ôn söï
nhieät tình chuyeân moân, yù thöùc naêng ñoäng saùng taïo cuûa caùc thaày coâ giaùo trong quaù trình ñoåi
môùi phöông phaùp, naâng cao hieäu quaû daïy hoïc moân tiếng Việt trong nhaø tröôøng Tieåu hoïc
noùi chung vaø moân tiếng Vieät lôùp 3 noùi rieâng.
Maëc duø ñaõ heát söùc coá gaéng, nhöng do vaán ñeà coøn môùi meû, nguoàn taøi lieäu nghieân cöùu
chöa nhieàu, naêng löïc vaø thôøi gian cuûa ngöôøi thöïc hieän ñeà taøi coù haïn, luaän vaên chæ thöïc hieän
ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh vaø chaéc chaén khoâng traùnh khoûi nhöõng haïn cheá. Moät laàn nöõa,
chuùng toâi xin traân troïng ghi nhaän vaø chaân thaønh caùm ôn taát caû nhöõng yù kieán chæ giaùo, söï
trao ñoåi, ñoùng goùp, hôïp taùc vaø ñoäng vieân, giuùp ñôõ chuùng toâi trong quaù trình thöïc hieän luaän
vaên !
Beán Tre, ngaøy 9 thaùng 9 naêm 2006
Ngöôøi vieát
Phaïm Vaên Luaân
MÔÛ ÑAÀU
1. Lyù do choïn ñeà taøi
Luaän vaên nghieân cöùu treân cô sôû nhöõng yeâu caàu böùc xuùc naâng cao hieäu quaû daïy - hoïc saùch
Tieáng Vieät 3 môùi trieån khai ñaïi traø töø naêm hoïc 2004 – 2005, theo muïc tieâu moân Tieáng Vieät Tieåu
hoïc: “Cung caáp cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc sô giaûn veà tieáng Vieät vaø nhöõng hieåu bieát sô giaûn veà
xaõ hoäi, töï nhieân vaø con ngöôøi, veà vaên hoùa, vaên hoïc Vieät Nam…” [9, tr.9].
Ngoaøi caùc phöông phaùp ñöôïc vaän duïng höôùng ñeán phaùt huy tính tích cöïc, chuû ñoäng, saùng
taïo cuûa hoïc sinh (HS), nguyeân taéc tích hôïp, quan ñieåm tích hôïp thôøi gian qua ñöôïc ñeà caäp khaù
nhieàu, nhöng daïy vaø hoïc theo höôùng tích hôïp, töø ñoù naâng leân thaønh “phöông phaùp tích hôïp” laø
vaán ñeà giaùo vieân Tieåu hoïc Beán Tre ít chuù taâm tôùi! Theo keát quaû khaûo saùt cuûa chuùng toâi ôû 120
giaùo vieân (GV) daïy Tieáng Vieät 3 trong tænh, chæ 15,83 % töï nhaän coù quan taâm ñeán daïy hoïc theo
höôùng tích hôïp! Baùm saùt chöông trình vaø saùch Tieáng Vieät 3, goùp phaàn ñeà ra giaûi phaùp naâng cao
hieäu quaû daïy vaø hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 laø cô sôû thöïc tieãn cuûa luaän vaên.
Chuû ñieåm “Leã hoäi” laø moät chuû ñieåm môùi, laàn ñaàu tieân ñöôïc ñöa vaøo Tieáng Vieät 3 moät caùch
coù heä thoáng. Döôùi goùc nhìn “tích hôïp”, theo chuùng toâi, ñaây laø chuû ñieåm coù vai troø ñaëc bieät: vöøa
giuùp tröôøng Tieåu hoïc (TH) khai thaùc theá maïnh thöïc hieän chöông trình vaø saùch giaùo khoa môùi,
vöøa goùp phaàn thöïc hieän kieán nghò cuûa Hoäi nghò laàn thöù 8 UÛy ban quoác gia veà Thaäp kyû Quoác teá
phaùt trieån vaên hoùa cuûa Vieät Nam : “Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo ñöa vaøo chöông trình giaûng daïy ôû
caùc tröôøng hoïc noäi dung baûo veä vaø phaùt huy caùc di saûn vaên hoùa, giaùo duïc cho hoïc sinh veà giaù trò
cuûa vaên hoaù daân toäc vaø di saûn vaên hoùa Vieät Nam, naâng cao loøng töï haøo daân toäc vaø yù thöùc baûo veä
di saûn vaên hoùa” [90, tr.3].
“Tích hôïp” khoâng phaûi laø vaán ñeà môùi meû, khoâng phaûi laø nhöõng khaùm phaù, phaùt hieän ñaàu
tieân cuûa ngöôøi Vieät Nam; treân bình dieän lyù luaän cuõng nhö thöïc tieãn, ñoù laø vaán ñeà ñaõ töøng ñöôïc
nghieân cöùu vaø thöïc hieän, töøng ñem laïi nhöõng keát quaû nhaát ñònh. Tuy nhieân, khaùi nieäm naøy vaãn
ñang laø chuyeän coøn nhieàu yù kieán trao ñoåi trong ñoäi nguõ GV Tieåu hoïc Beán Tre. Chöông trình vaø
saùch giaùo khoa Tieáng Vieät 3, caùc taøi lieäu boài döôõng thay saùch, taøi lieäu tham khaûo cho GV Tieåu
hoïc, duø ñöôïc bieân soaïn theo tinh thaàn “tích hôïp”, vaãn chöa laøm roõ caùc khía caïnh, taàng nghóa cuûa
khaùi nieäm naøy; trong soá GV tham gia khaûo saùt, coù 61,66 % cho raèng mình chæ hieåu ôû möùc giaûn
ñôn veà lyù thuyeát phöông phaùp daïy hoïc theo höôùng tích hôïp. Do ñoù, coù ñeán 69,19 % GV tuy qua
thí ñieåm, böôùc vaøo ñaïi traø vaãn luùng tuùng khi vaän duïng phöông phaùp tích hôïp; hoï töï nhaän thaáy
caàn tieáp tuïc boài döôõng, reøn luyeän caû kieán thöùc laãn kyõ naêng daïy hoïc theo höôùng tích hôïp… Vieäc
ñeà xuaát höôùng reøn luyeän kyõ naêng daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp, trong
ñieàu kieän chöông trình tieáng Vieät caùc lôùp 1, 2, 3 khoâng coù tieát lyù thuyeát rieâng, vì vaäy caøng trôû
neân coù tính thôøi söï !
Coù yù kieán cho raèng, ôû TH GV chöa caàn thieát ñöôïc trang bò kieán thöùc veà phöông phaùp daïy
hoïc tích hôïp; vì ñaëc thuø cuûa moân tieáng Vieät ôû TH, khoâng nhö moân Vaên ôû Trung hoïc cô sôû,
khoâng coù tieát lyù thuyeát rieâng, chæ giuùp HS laøm quen qua caùc baøi taäp reøn luyeän kyõ naêng… Ñaây laø
vaán ñeà caàn laøm saùng toû khi nghieân cöùu, daïy vaø hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 !
Ngaøy nay, trong khoa hoïc giaùo duïc, söï lieân keát boä moân laø moät höôùng tích cöïc cuûa khoa hoïc
sö phaïm hieän ñaïi; nhöõng yeáu toá lieân moân ñaõ taïo ra xu theá tích hôïp nhieàu moân hoïc, sôùm hình
thaønh nhöõng khaùi nieäm khoa hoïc phöùc taïp, ñoàng thôøi tieát kieäm ñöôïc thôøi gian daïy hoïc so vôùi
vieäc daïy caùc moân rieâng reõ, taùch rôøi nhau. Taøi lieäu tham khaûo, trang thieát bò, duïng cuï daïy hoïc
Tieáng Vieät 3 hieän ñaõ vaän duïng phöông phaùp tích hôïp trong ñaët caâu hoûi, ra ñeà baøi taäp, baøi kieåm
tra... Song, hieän nay ôû Beán Tre, qua khaûo saùt coù 84,16 % GV chöa ñöôïc trang bò coù heä thoáng cô
sôû lyù thuyeát phöông phaùp tích hôïp ñuû ñeå vaän duïng vaøo giaûng daïy moät chuû ñieåm cuï theå!
2. Muïc ñích nghieân cöùu
Luaän vaên gaén vôùi muïc tieâu daïy hoïc boä moân Tieáng Vieät lôùp 3 ôû tröôøng Tieåu hoïc. Ñaëc
bieät chuù troïng ñeán caùc kyõ naêng tích hôïp ñeå GV daïy boä moân naøy coù theå laøm chuû quaù trình toå
chöùc, höôùng daãn, ñieàu khieån HS khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, taïo moâi tröôøng giao
tieáp coù ñònh höôùng phaùt trieån cao hôn nhöõng hieåu bieát tieàm taøng, ñang trong traïng thaùi taûn maïn,
non yeáu ôû HS lôùp 3.
Luaän vaên höôùng vaøo thöïc tieãn cung caáp kieán thöùc, kyõ naêng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng
Vieät 3 treân cô sôû naém chaéc lyù thuyeát phöông phaùp tích hôïp cuøng caùc bieän phaùp ñaëc tröng toå chöùc,
höôùng daãn HS, daàn daàn khaùi quaùt nhöõng ñieàu ñaõ ñöôïc ñònh hình qua caùc moâi tröôøng giao tieáp ôû
gia ñình, nhaø tröôøng vaø coäng ñoàng thaønh nhöõng quy taéc, kieán thöùc cô baûn, laøm neàn cho söï hoaøn
thieän caùc kyõ naêng söû duïng tieáng Vieät vaø voán vaên hoùa… Ñaây laø cô sôû ñeå GVTH naém baét, hieåu vaø
thöïc hieän coù hieäu quaû yù ñoà caùc taùc giaû bieân soaïn chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3.
3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu
3.1. Khaùch theå nghieân cöùu
Khaùch theå nghieân cöùu cuûa luaän vaên laø hieän thöïc khaùch quan qua 4 naêm daïy theå nghieäm
Tieáng Vieät 3, gaén vôùi quaù trình taäp huaán vaø thöïc hieän thay saùch giaùo khoa Tieáng Vieät lôùp 3 do
Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo (GD&ÑT) trieån khai trong toaøn quoác töø naêm hoïc 2004 - 2005. Cuï theå
hôn, ñoù laø söï theå hieän ñöôøng loái ñoåi môùi giaùo duïc cuûa Ñaûng trong chöông trình Tieáng Vieät 3, taøi
lieäu saùch giaùo khoa, saùch giaùo vieân vaø thöïc tieãn thay saùch lôùp 3 baäc tieåu hoïc taïi ñòa phöông.
- Beán Tre coù 197 tröôøng TH, vôùi 6121 GV [80], laø moät trong 10 tænh, thaønh trong caû nöôùc
ñöôïc Boä GD&ÑT choïn trieån khai Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân Tieåu hoïc töø naêm hoïc 2003-2004.
Baûn thaân chuùng toâi may maén ñöôïc tieáp xuùc vôùi 280 HS lôùp 3; 120 GV daïy Tieáng Vieät lôùp 3; 215
phuï huynh HS lôùp 3 vaø 72 chuyeân gia, caùn boä vaên hoùa – thoâng tin ôû cô sôû, ngheä nhaân… qua caùc
lôùp taäp huaán, boài döôõng thay saùch, ñoàng thôøi ñöôïc döï nhieàu tieát thao giaûng, tieát daïy thöïc nghieäm
Tieáng Vieät 3 taïi caùc tröôøng TH trong tænh. Hieän thöïc sinh ñoäng cuûa caùc giôø daïy – hoïc treân lôùp, söï
ñoåi môùi caùch soaïn giaùo aùn cuûa GV, nhöõng khoù khaên, baát caäp trong vaän duïng caùc Phöông phaùp
daïy hoïc hieän ñaïi ñang ñaët ra nhieäm vuï böùc xuùc cho hoaït ñoäng nghieân cöùu, toång keát kinh nghieäm
giaùo duïc tieåu hoïc töø thöïc tieãn.
3.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu
Ñoái töôïng nghieân cöùu thöù nhaát cuûa luaän vaên laø tìm hieåu saâu hôn neùt môùi veà noäi dung vaø
phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp. Chính nguyeân taéc tích hôïp ñaõ laøm thay ñoåi caáu truùc chöông trình
Tieáng Vieät 3. Noäi dung caû chöông trình tích hôïp vaø noäi dung töøng chuû ñieåm, töøng baøi cuõng coù
tính tích hôïp, ñieàu ñoù ñoøi hoûi söï xuaát hieän taát yeáu phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp.
Ñoái töôïng nghieân cöùu thöù hai cuûa luaän vaên laø lyù thuyeát veà phöông phaùp tích hôïp döôùi goùc
nhìn nhö laø moät phöông phaùp ñaëc thuø trong quaù trình vaän duïng daïy - hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3. Caùc nhaø nghieân cöùu, taùc giaû saùch giaùo khoa, saùch GV ñaõ ñeà caäp ñeán vaán ñeà tích
hôïp vôùi ñaày ñuû lyù thuyeát nhö moät phöông phaùp daïy hoïc. Luaän vaên mong muoán baøn kyõ hôn veà
ñieàu naøy trong moät chuû ñieåm vôùi nhöõng baøi daïy cuï theå.
Ñoái töôïng nghieân cöùu thöù ba cuûa luaän vaên laø vieäc nghieân cöùu vaø ñeà xuaát nhöõng kyõ naêng daïy
hoïc tích hôïp vôùi nhöõng bieän phaùp, thao taùc, ñoà duøng daïy hoïc cuï theå, goùp phaàn naâng cao naêng löïc
soaïn giaùo aùn, leân lôùp, toå chöùc ngoaïi khoùa… cuûa GV khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3. Keát
quaû khaûo saùt vaø daïy thöïc nghieäm moät soá baøi trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3; yù kieán ñoùng
goùp quyù baùu töø caùc nhaø giaùo, nhaø nghieân cöùu vaø hoïc vieân lôùp Taäp huaán söu taàm vaên hoùa vaên
ngheä daân gian do Hoäi Vaên ngheä daân gian Vieät Nam toå chöùc taïi Beán Tre (10/2005) laø minh chöùng
xaùc ñaùng cho vieäc vaän duïng phöông phaùp tích hôïp daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 ôû Beán
Tre hieän nay.
4. Giaû thuyeát khoa hoïc
Thöù nhaát, giaû thieát caàn khaúng ñònh maø ñeà taøi mong muoán ñaït tôùi laø: phöông phaùp daïy hoïc
tích hôïp vôùi nhöõng kyõ naêng töông öùng - moät trong nhöõng yeâu caàu caàn thöïc hieän coù hieäu quaû
trong giôø daïy Tieáng Vieät 3 noùi chung, giôø daïy chuû ñieåm “Leã hoäi” noùi rieâng. Vaän duïng toát kyõ
naêng daïy hoïc tích hôïp chính laø neùt môùi, laø bí quyeát daïy ñuùng, daïy hay moân Tieáng Vieät ôû Tieåu
hoïc, ñaây cuõng laø mong moûi cuûa caùc taùc giaû bieân soaïn saùch giaùo khoa. Vaø cuõng caàn khaúng ñònh
raèng: tích hôïp vöøa laø phöông höôùng daïy hoïc, nguyeân taéc daïy hoïc vaø phöông phaùp daïy hoïc.
Phöông phaùp tích hôïp, kyõ naêng tích hôïp caàn ñöôïc xaây döïng thaønh moät “lyù thuyeát coâng cuï” hoaøn
chænh trong boái caûnh ñoåi môùi giaùo duïc Tieåu hoïc hieän nay!
Thöù hai, giaû thieát caàn phuû ñònh laø quan nieäm: khoâng coù phöông phaùp vaø kyõ naêng tích hôïp
vaãn daïy toát chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3. Hoaëc coù yù kieán cho raèng, daïy hoïc theo phöông
phaùp tích hôïp seõ phaù vôõ tính chænh theå moân Tieáng Vieät, “daïy tích hôïp” toán coâng söùc maø lôïi ích
mang laïi chaúng laø bao... Nhöõng yù kieán neâu treân ñeàu phieán dieän, caàn phuû ñònh baèng caên cöù khoa
hoïc vaø thöïc nghieäm chöùng minh.
5. Nhieäm vuï nghieân cöùu
Luaän vaên ñi vaøo giaûi quyeát 3 nhieäm vuï sau:
a) Treân cô sôû keá thöøa quan nieäm cuûa caùc nhaø nghieân cöùu, nhaø giaùo baøn veà phöông höôùng
tích hôïp, nguyeân taéc tích hôïp, luaän vaên höôùng tôùi xaây döïng lyù thuyeát veà vaän duïng phöông phaùp
tích hôïp daïy Tieáng Vieät 3 trong moät chuû ñieåm cuï theå. Phöông phaùp daïy hoïc naøy coù phaàn môùi meû
ñoái vôùi GV Tieáng Vieät 3 ôû Beán Tre seõ ñöôïc trình baøy qua caùc böôùc tìm hieåu baûn chaát, chöùc naêng,
bieän phaùp theå hieän.
b) Luaän vaên xaùc ñònh heä thoáng nhöõng kyõ naêng caàn reøn luyeän ñoái vôùi GV daïy Tieáng Vieät 3
khi vaän duïng phöông phaùp tích hôïp giaûng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”. Caùc kyõ naêng naøy ñaët trong
moái quan heä vôùi kyõ naêng cuûa nhöõng phöông phaùp daïy hoïc khaùc. Kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp xuaát
phaùt töø “caùch nhìn tích hôïp” khi nghieân cöùu chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 qua caùc phaân moân
vaø töøng baøi. “Caùch nhìn tích hôïp” seõ daãn ñeán kyõ naêng khaûo saùt, löïa choïn noäi dung tích hôïp, kyõ
naêng soaïn giaùo aùn, leân lôùp, kieåm tra ñaùnh giaù, toå chöùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa… theo phöông phaùp
tích hôïp. Nhö vaäy, kyõ naêng daïy hoïc theo phöông phaùp tích hôïp seõ chi phoái toaøn boä quaù trình daïy
hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3.
c) Luaän vaên ñeà xuaát höôùng vaän duïng kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp vaøo thöïc tieãn, thoâng qua yù
töôûng daïy thöïc nghieäm moät soá baøi trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3. Quaù trình naøy giuùp taùc
giaû coù keát luaän xaùc ñaùng laøm saùng toû vaán ñeà “Vaän duïng phöông phaùp tích hôïp daïy chuû ñieåm
“Leã hoäi” trong saùch Tieáng Vieät lôùp 3 ôû Beán Tre” .
6. Giôùi haïn cuûa luaän vaên
Thöù nhaát, luaän vaên khaùi quaùt nhöõng neùt chính veà lyù thuyeát vaän duïng phöông phaùp tích hôïp
vaøo daïy hoïc tieáng Vieät TH, treân cô sôû keá thöøa thaønh töïu cuûa caùc nhaø nghieân cöùu khoa hoïc giaùo
duïc, trong nguoàn tö lieäu taùc giaû khaûo saùt ñöôïc vaø thöïc tieãn daïy hoïc tieáng Vieät lôùp 3 ôû Beán Tre.
Thöù hai, heä thoáng nhöõng kyõ naêng daïy hoïc Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp töông
ñoái phong phuù. Höôùng tôùi muïc tieâu naâng cao hieäu quaû daïy hoïc Tieáng Vieät TH, luaän vaên chæ ñi
saâu trao ñoåi veà caùc kyõ naêng: Naém baét nguyeân taéc tích hôïp trong giaûng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3. Reøn luyeän caùch nhìn tích hôïp khi löïa choïn yeáu toá ñoàng qui, soaïn giaùo aùn, xaây döïng
heä thoáng caâu hoûi, caùch thöùc kieåm tra, ñaùnh giaù, vieäc loàng gheùp toå chöùc hoïat ñoäng ngoaïi khoùa…
trong quaù trình daïy – hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”.
Thöù ba, do ñieàu kieän thôøi gian, luaän vaên chæ trieån khai khaûo saùt, thöïc nghieäm moät soá baøi
trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 ôû Beán Tre sau naêm ñaàu tieân thöïc hieän ñaïi traø chöông
trình, saùch giaùo khoa môùi.
7. Lòch söû vaán ñeà
Treân theá giôùi, qua nghieân cöùu töø X.Roegiers - “Khoa sö phaïm tích hôïp hay laøm theá naøo ñeå
phaùt huy caùc naêng löïc ôû nhaø tröôøng” ñeán Jean - Mare Denomme & Madeleine Roy - “Tieán tôùi
moät sö phaïm töông taùc” cho thaáy, khuynh höôùng “tích hôïp” ñöôïc ñeà caäp ñeán trong vaøi thaäp kyû
gaàn ñaây, cuøng vôùi xu höôùng lieân ngaønh, ña ngaønh, lieân moân… Vöôït leân nhöõng khuynh höôùng
quen thuoäc ñoù, ôû Phaùp naêm 1997 Trung taâm Quoác gia nghieân cöùu khoa hoïc (CNRS) do Edgar
Morin chuû trì ñaõ ñeà xöôùng tö töôûng xuyeân moân, ñaây laø tö töôûng caùch maïng nhaèm ñoåi môùi tö duy
daïy hoïc treân theá giôùi nhöõng naêm cuoái cuøng theá kyû tröôùc. ÔÛ Myõ, treû em ñaõ ñöôïc hoïc tích hôïp leã
hoäi ôû nhaø theo cheá ñoä “Homeschooling”; ôû Ñöùc, nhöõng lôùp cuoái baäc tieåu hoïc, hoïc sinh ñaõ hoïc
moân “Tích hôïp tìm hieåu queâ höông” (Heimatkunde)…
ÔÛ nöôùc ta, “oân cuõ bieát môùi” ñöôïc coi laø hình thöùc quen thuoäc vaø laø moät bieåu hieän roõ neùt
cuûa hình thöùc tích hôïp theo höôùng ñoàng taâm cuûa saùch giaùo khoa. Thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi
giaùo duïc cuûa Ñaûng ñöôïc xaùc ñònh trong Nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù hai BCH Trung öông Ñaûng
khoaù VIII [23, tr.43] noäi dung, phöông phaùp daïy hoïc, chöông trình giaùo duïc TH ñaõ ñöôïc Boä
GD&ÑT xaây döïng vôùi nhöõng böôùc caûi tieán lôùn; trong ñoù coù nguyeân taéc xaây döïng chöông trình
vaø phöông phaùp daïy hoïc moân Tieáng Vieät döïa treân quan ñieåm tích hôïp moät caùch xuyeân suoát, coù
heä thoáng.
Coù theå noùi, khôûi thuûy töø coá thuû töôùng Phaïm Vaên Ñoàng vôùi tö töôûng “Daïy vaên laø moät quaù
trình reøn luyeän toaøn dieän”, caùc nhaø giaùo, nhaø nghieân cöùu Phan Troïng Luaän, Nguyeãn Khaéc Phi,
Nguyeãn Thanh Sôn, Nguyeãn Hoaøng Phöông, Laõ Nhaâm Thìn, Tröông Dónh, Nguyeãn Minh
Thuyeát, Nguyeãn Vaên Töù, Nguyeãn Thuùy Hoàng, Chu Thò Phöông… ñaõ chuù yù khai thaùc khuynh
höôùng tích hôïp trong daïy hoïc Ngöõ vaên, Tieáng Vieät; nhieàu taùc giaû saùch giaùo khoa töø naêm 2000 ñaõ
khaúng ñònh maïnh meõ: “… Neáu khoâng ñöa quan ñieåm tích hôïp vaøo vieäc toå chöùc thöïc hieän chöông
trình giaûng daïy môùi thì coù leõ söï ñoåi môùi chöông trình laø khoâng thaät caàn thieát”[118, tr.97]. Caùc
khaùi nieäm “nguyeân taéc tích hôïp”, “quan ñieåm tích hôïp”, “höôùng tích hôïp” ñöôïc GV TH laøm quen
vaø söû duïng khi tieáp caän, thöïc hieän chöông trình môùi. Song ôû Beán Tre, qua tìm hieåu thöïc traïng
giaùo duïc TH cuûa chuùng toâi, khaùi nieäm tích hôïp trong moân Tieáng Vieät môùi ñöôïc hieåu ôû möùc ñôn
giaûn, vaãn coøn 21,66 % GV cho “tích hôïïp laø goäp 6 phaân moân” (Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän,
Chính taû, Luyeän töø vaø caâu, Taäp laøm vaên) vaøo chænh theå Tieáng Vieät.
Toùm laïi, caùc taøi lieäu coù tính chaát chæ ñaïo thöïc hieän chöông trình Tieáng Vieät môùi ñaõ ñaët neàn
moùng cho moät quan ñieåm daïy hoïc theo phöông höôùng tích hôïp. Song, lyù thuyeát veà phöông phaùp
tích hôïp vôùi nhöõng kyõ naêng ñaëc thuø cuûa noù ôû Tieåu hoïc, coù theå noùi chöa ñöôïc thieát laäp!
Cuøng vôùi caùc vaên baûn chæ ñaïo daïy hoïc theo höôùng tích hôïp; töø naêm 2000 ñeán nay, caùc baøi
nghieân cöùu veà “tích hôïp” ñaõ tieán moät böôùc khaù xa ñöa quan ñieåm naøy vaøo thöïc tieãn. Tuy nhieân,
vaän duïng nhöõng taøi lieäu naøy, coøn 19,10 % GV ñöôïc khaûo saùt caûm thaáy raát khoù nhaän ra yeáu toá
tích hôïp vaø ñònh höôùng trieån khai chuùng trong thöïc tieãn daïy hoïc! ÔÛ ñaây, kyõ naêng nhìn ra yeáu toá
tích hôïp chöa ñöôïc thuyeát trình roõ. Thöïc teá hieän nay laø, caùc nhaø nghieân cöùu, caùc taùc giaû ñaõ vaän
duïng lyù thuyeát tích hôïp bieân soaïn saùch, vieát taøi lieäu tham khaûo töông ñoái nhieàu, nhöng veà caên
baûn chöa giaûi quyeát töø lyù thuyeát goác: nhaän dieän phöông phaùp tích hôïp döôùi goùc nhìn GV TH.
Do vaäy, ñoái vôùi GV tình traïng khoù tieáp caän, khoù naém baét, daãn ñeán nhöõng haïn cheá khi vaän
duïng phöông phaùp tích hôïp laø ñieàu deã hieåu! Ñaáy laø chöa noùi ñeán vieäc trao ñoåi kieán thöùc, kyõ
naêng trong GV ngaøy caøng caàn thieát trôû thaønh muïc ñích öu tieân cuûa taøi lieäu phuïc vuï daïy hoïc
Tieáng Vieät TH.
8. Ñoùng goùp cuûa luaän vaên
Thöù nhaát, luaän vaên coá gaéng khaùi quaùt nhöõng neùt cô baûn trong quaù trình vaän duïng phöông
phaùp tích hôïp daïy hoïc Tieáng Vieät 3. Bôûi, naém ñöôïc phöông phaùp môùi vaän duïng ñöôïc chuùng moät
caùch coù hieäu quaû trong caùc tình huoáng daïy hoïc cuï theå, ñaëc bieät laø daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng
Vieät 3.
Thöù hai, treân cô sôû xaùc ñònh ñaëc ñieåm cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, luaän vaên thieát
laäp heä thoáng kyõ naêng daïy chuû ñieåm naøy theo phöông phaùp tích hôïp. Nhöõng kyõ naêng öu tieân baøn
kyõ laø: Kyõ naêng nghieân cöùu, phaân tích chöông trình, baøi daïy ñeå tìm yeáu toá ñoàng qui. Kyõ naêng
nhaän dieän vaø löïa choïn yeáu toá tích hôïp trong soaïn giaùo aùn. Kyõ naêng phoái, keát hôïp phöông phaùp
tích hôïp vôùi caùc phöông phaùp khaùc. Kyõ naêng ñaët caâu hoûi, ra baøi taäp, ñeà kieåm tra theo höôùng tích
hôïp. Kyõ naêng toå chöùc, höôùng daãn HS tham gia caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa.
Thöù ba, ñaùnh giaù daïy thöïc nghieäm moät soá baøi trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 ôû caùc
tröôøng TH Beán Tre theo phöông phaùp tích hôïp, töø ñoù ñeà xuaát höôùng reøn luyeän kyõ naêng daïy hoïc
tích hôïp cho GV Tieåu hoïc.
9. Cô sôû phöông phaùp luaän vaø phöông phaùp nghieân cöùu
Thöù nhaát, cô sôû phöông phaùp luaän cuûa luaän vaên laø chuû nghóa duy vaät bieän chöùng maùc xít vaø
quan ñieåm ñoåi môùi giaùo duïc cuûa Ñaûng, nghò quyeát cuûa Quoác hoäi, chæ thò cuûa Chính phuû, caùc vaên
baûn chæ ñaïo cuûa Boä GD & ÑT veà ñoåi môùi chöông trình, saùch giaùo khoa vaø phöông phaùp daïy hoïc
trong nhaø tröôøng noùi chung vaø tröôøng Tieåu hoïc noùi rieâng. Laø ñöôøng loái, chuû tröông cuûa Ñaûng,
Nhaø nöôùc vaø Chính phuû, caùc vaên baûn chæ ñaïo cuûa ngaønh Vaên hoùa & Thoâng tin, cuûa UÛy ban nhaân
daân tænh Beán Tre veà vieäc xaây döïng vaø phaùt trieån neàn vaên hoùa Vieät Nam tieân tieán, ñaäm ñaø baûn
saéc daân toäc; veà thöïc hieän neáp soáng vaên minh trong vieäc cöôùi, vieäc tang, leã hoäi gaén vôùi cuoäc vaän
ñoäng toaøn daân ñoaøn keát xaây döïng ñôøi soáng vaên hoùa.
Thöù hai, phöông phaùp nghieân cöùu chuû yeáu cuûa luaän vaên laø vaän duïng phöông phaùp nghieân
cöùu lyù thuyeát vaø phöông phaùp thöïc nghieäm, toång keát kinh nghieäm. Trong phöông phaùp nghieân
cöùu lyù thuyeát, luaän vaên khaùi quaùt nhöõng neùt chính veà lyù thuyeát cuûa khaùi nieäm khoa hoïc “Phöông
phaùp daïy hoïc tích hôïp ôû Tieåu hoïc” vôùi baûn chaát, bieän phaùp thöïc hieän ñaëc tröng. Luaän vaên vaän
duïng caùc hình thöùc tö duy: phaân tích, toång hôïp, so saùnh, heä thoáng hoùa… Ngoaøi ra, luaän vaên coøn
söû duïng phöông phaùp thu thaäp taøi lieäu, phöông phaùp nghieân cöùu saûn phaåm, phöông phaùp traéc
nghieäm, phöông phaùp xöû lyù soá lieäu baèng phaàn meàm SPSS, duøng sô ñoà, baûng, bieåu, chuïp aûnh, ghi
hình… minh hoïa caùc böôùc nghieân cöùu vaø keát quaû thu hoaïch khi ñöa caùc giaû ñònh khoa hoïc vaøo
kieåm chöùng trong thöïc tieãn.
* Caáu truùc luaän vaên
Luaän vaên goàm 107 trang (chöa keå phaàn phuï luïc 69 trang), ngoaøi phaàn môû ñaàu, vaø taøi lieäu
tham khaûo, phaàn noäi dung ñöôïc chia laøm 3 chöông.
- Chöông 1; 26 trang: Tìm hieåu nhöõng vaán ñeà coù tính lyù luaän veà tích hôïp vaø phöông phaùp
daïy hoïc tích hôïp.
- Chöông 2; 26 trang: Trình baøy vaø phaân tích veà: - Ñaëc ñieåm cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi” Tieáng
Vieät 3.- Nhöõng kyõ naêng giaùo vieân caàn reøn luyeän ñeå daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3
theo phöông phaùp tích hôïp.
- Chöông 3; 31 trang: - Ñaùnh giaù naêng löïc giaùo vieân daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3
theo phöông phaùp tích hôïp. - Ñaùnh giaù keát quaû daïy thöïc nghieäm chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3
theo phöông phaùp tích hôïp.
- Keát luaän; 6 trang.
NOÄI DUNG
Chöông 1:
NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ CÔ BAÛN CUÛA PHÖÔNG PHAÙP
TÍCH HÔÏP TRONG MOÂN TIEÁNG VIEÄT
1.1. Theá naøo laø phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp? Baûn chaát cuûa phöông phaùp tích hôïp.
1.1.1. Theá naøo laø phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp?
1.1.1.1. Khaùi nieäm “Tích hôïp” vaø “Tích hôïp” trong moân Tieáng Vieät.
Theo töø ñieån Tieáng Vieät, “Tích hôïp laø doàn hôïp chung laïi” [61, tr.999]. YÙ nghóa cuûa khaùi
nieäm “tích hôïp” ñöôïc laøm roõ, naâng leân thaønh ñònh nghóa qua lôøi daãn cuûa nhaø nghieân cöùu Ñoã Chu
Ngoïc :“Tích hôïp laø söï phoái keát caùc tri thöùc thuoäc moät soá moân hoïc coù nhöõng neùt töông ñoàng vaøo
moät lónh vöïc chung” [113, tr.32]. Caùc taøi lieäu höôùng daãn daïy chöông trình Tieáng Vieät 3 môùi ñaõ cuï
theå hoùa “nhöõng neùt töông ñoàng” trong ñònh nghóa treân thaønh yeáu toá ñoàng qui giöõa 6 phaân moân
Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên. Theo GS.TS Nguyeãn
Minh Thuyeát – Chuû bieân Tieáng Vieät 3, “Tích hôïp nghóa laø toång hôïp trong moät ñôn vò, thaäm chí
moät tieát hoïc hay moät baøi taäp nhieàu maûng kieán thöùc vaø kyõ naêng lieân quan vôùi nhau nhaèm taêng
cöôøng hieäu quaû giaùo duïc vaø tieát kieäm thôøi gian hoïc taäp cho ngöôøi hoïc” [74, tr.20].
Khaùi nieäm “tích hôïp” neâu treân khoâng phaûi do con ngöôøi aùp ñaët vaøo hieän thöïc khaùch quan
vaø giaùo duïc. Thöïc teá, tích hôïp laø qui luaät phaùt trieån cuûa khoa hoïc, laø qui luaät caáu thaønh cuûa moïi
hieän töôïng ñôøi soáng, trong ñoù coù taùc phaåm vaên hoïc vaø moân Tieáng Vieät. Nhìn nhaän hieän thöïc
khaùch quan baèng caùi nhìn bieän chöùng ñoù laø quan ñieåm tích hôïp. Caùc Maùc töøng khaúng ñònh
“Trong tính hieän thöïc cuûa noù, con ngöôøi laø toång hoøa caùc moái quan heä xaõ hoäi”. ÔÛ TH, Tieáng Vieät 3
vì vaäy, coù theå coi laø “toång hoøa” cuûa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän
töø & caâu vaø Taäp laøm vaên vaø nhieàu phaân moân khaùc caû trong vaø ngoaøi chöông trình! Vaên baûn baøi
daïy Tieáng Vieät 3 haàu heát ñöôïc tuyeån choïn töø taùc phaåm vaên hoïc, ñaây laø ngöõ lieäu chung cho caùc
hieän töôïng, noäi dung vaên chöông, ñôn vò ngoân ngöõ, phöông thöùc taïo laäp vaên baûn cuõng nhö coù söï
hoäi tuï cuûa kieán thöùc lyù thuyeát theå loaïi vaên hoïc, myõ hoïc, lòch söû, ñòa lyù, vaên hoùa… trong taùc phaåm
vaên hoïc.
Neáu tröôùc ñaây, saùch giaùo khoa Tieáng Vieät Tieåu hoïc ít nhieàu chòu söï chi phoái cuûa tö töôûng
phaân ngaønh, ñaët muïc tieâu trang bò kieán thöùc lyù thuyeát leân haøng ñaàu; thì hieän nay ngöôïc laïi,
nhöõng yeáu toá thuoäc nhieàu lieân moân ñaõ hình thaønh xu theá tích hôïp nhieàu moân hoïc; moân Tieáng
Vieät ñaët muïc tieâu reøn luyeän kyõ naêng leân haøng ñaàu, ñieàu naøy ñöôïc ñònh höôùng töø tö töôûng tích
hôïp. Ñoù cuõng laø “tö töôûng chuû ñaïo trong neàn giaùo duïc caùc nöôùc phaùt trieån” [114,tr.32]. Chính tö
töôûng tích hôïp ñaõ qui ñònh nguyeân taéc, phöông höôùng tích hôïp trong thieát keá xaây döïng chöông
trình moân Tieáng Vieät ôû Tieåu hoïc vaø löïa choïn phöông phaùp daïy hoïc phuø hôïp ñaëc tröng moân
Tieáng Vieät. Xuaát phaùt töø moái quan heä chaët cheõ caû veà kieán thöùc laãn kyõ naêng cuûa saùu phaân moân,
Tieáng Vieät 3 hieän nay ñaõ baùm saùt tinh thaàn “tích hôïp” (inteùgration) khoâng phaûi laø toå hôïp
(combinaison) hay phoái hôïp (coordination), töø “luïc vò” trôû thaønh “nhaát theå” vôùi tö caùch moân
Tieáng Vieät 3; môû ra nhöõng tieàn ñeà vaät chaát, tinh thaàn thuaän lôïi vaø quan troïng ñeå GV toå chöùc toát
quaù trình daïy - hoïc theo phöông phaùp phaùt huy tính chuû ñoäng, tích cöïc ôû HS.
1.1.1.2- Khaùi nieäm “Phöông phaùp daïy hoïc”.
Theo quan ñieåm môùi, “Phöông phaùp daïy hoïc” laø “Caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
trong vieäc chæ ñaïo, toå chöùc caùc hoaït ñoäng hoïc taäp nhaèm giuùp hoïc sinh chuû ñoäng ñaït caùc muïc tieâu
daïy hoïc” [114,tr.5]. ÔÛ ñònh nghóa naøy, tö töôûng veà phöông phaùp quan taâm nhieàu ñeán söï ñoåi môùi
tính chaát hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS theo phöông chaâm laáy HS laøm trung taâm. Lyù luaän daïy hoïc
hieän ñaïi ñaõ nhaán maïnh noäi dung thuaät ngöõ “Daïy - Hoïc” khoâng chæ döøng laïi ôû hai hoaït ñoäng daïy
cuûa thaày, hoaït ñoäng hoïc cuûa troø maø ñaõ tieán leân boå sung nghóa môùi: Daïy hoïc laø daïy vieäc hoïc, daïy
caùch hoïc – neùt ñaëc tröng trong quaù trình xaây döïng “xaõ hoäi hoïc taäp” hieän nay. Ñaây chính laø
phöông phaùp luaän ñeå luaän vaên ñi saâu nghieân cöùu kyõ naêng daïy hoïc cuûa GV TH khi daïy chuû ñieåm
“Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp.
1.1.1.3- Khaùi nieäm “Phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp”.
“Phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp” laø heä quaû taát yeáu khi thöïc hieän muïc tieâu kieán thöùc, kyõ
naêng, thaùi ñoä moân hoïc ñöôïc bieân soaïn theo nguyeân taéc, quan ñieåm tích hôïp. Keá thöøa thaønh töïu
nghieân cöùu cuûa caùc taùc giaû tröôùc ñaây, chuùng toâi trình baøy khaùi quaùt “phöông phaùp daïy hoïc tích
hôïp” nhö sau:
Tröôùc heát, phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp laø caùch thöùc GV höôùng daãn, toå chöùc HS chuû
ñoäng, phoái hôïp vaø khai thaùc tri thức, kyõ naêng ñaõ coù, töø vốn sống, vốn văn hóa, từ caùc phaân moân
khaùc vaøo phaân moân ñang daïy nhaèm naâng cao hieäu quaû giôø daïy theo yeâu caàu, muïc tieâu ñeà ra.
Với quan nieäm nhö vaäy, chuùng toâi muoán nhaán maïnh ñeán taát caû caùc phöông dieän kyõ thuaät vaø
chöùc naêng, hieäu quaû cuûa thao taùc tích hôïp. Veà maët kyõ thuaät, chính GV phaûi laø ngöôøi ñi tröôùc moät
böôùc, nhìn ra caùc yeáu toá ñoàng qui giöõa phaân moân ñang daïy vôùi caùc phaân moân lieân ñôùi. Töø ñoù,
löïa choïn löôïng tri thöùc vaø kyõ naêng tích hôïp caàn reøn luyeän ñeå HS ñaït tôùi keát quaû mong muoán.
Thöù hai, khi vaän duïng phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp GV caàn yù thöùc quan ñieåm tích hôïp
laø ñieåm coát loõi, bao truøm laøm Tieáng Vieät 3 mang boä maët môùi, taïo ñieàu kieän bieán ñoåi naêng löïc tö
duy vaø thao taùc hoaït ñoäng cuûa HS, thöïc hieän caùc nguyeân taéc, quan ñieåm khaùc ñaùp öùng ñaéc löïc
yeâu caàu moân Tieáng Vieät. Caùc chuyeân gia veà phöông phaùp giaûng daïy ñaõ phaân tích, GV caàn chuù yù
caû hai phía: hình thöùc beân ngoaøi cuûa phöông phaùp (caùch toå chöùc hoaït ñoäng daïy hoïc) vaø noäi dung
beân trong cuûa phöông phaùp laø quaù trình phaùt trieån trình ñoä tö duy tích hôïp cuûa HS nhaèm khaùm
phaù ñoái töôïng, chuû ñoäng chieám lónh tri thöùc moân hoïc.
Chaúng haïn, khi daïy baøi Taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” (Tieáng Vieät 3, Taäp 2), GV
höôùng daãn HS ñoïc ñuùng caùc töø : ñua voi, phaúng lì, vang löøng, xuaát phaùt, man-gaùt, chieâng troáng,
vuoâng vaûi ñoû thaém, bình tónh, boãng döng, ñieàu khieån, chaäm chaïp, truùng ñích, huô voøi… hieåu ñuùng
nghóa caùc töø: tröôøng ñua, chieâng, man-gaùt, coå vuõ. Hieåu noäi dung baøi vaên mieâu taû vaø keå laïi nhöõng
ñoạn chính cuûa “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân”… Thöïc chaát ñaây laø yeâu caàu daïy hoïc Taäp ñoïc tích
hôïp vôùi kieán thöùc cuûa caùc phaân moân Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm
vaên trong chöông trình Tieáng Vieät 3. Ñoàng thôøi, ñoøi hoûi GV tích hôïp vôùi kieán thöùc ñaõ ñöôïc hoïc ôû
chuû ñieåm “Chim choùc”, “Muoâng thuù”, Tieáng Vieät 2, caùc baøi Taäp ñoïc “Chim röøng Taây Nguyeân”,
baøi Chính taû “Ngaøy hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân”, “Voi nhaø”. HS thoâng qua hoạt ñoäng naøy vöøa
ñoïc, vöøa oân laïi voán töø cuõ ñaõ hoïc vaø tieán ñeán böôùc cao hôn: - naém ñöôïc nghóa caùc töø môùi vaø khoù,
vöøa laøm quen vôùi caùch phaân ñoaïn vaø noäi dung töøng ñoaïn cuûa baøi ñoïc. Chæ moät cöû chæ ngoä
nghónh, deã thöông ôû cuoái baøi taäp ñoïc, vôùi gioïng ñoïc vui, nhòp chaäm laïi “… Nhöõng chuù voi chaïy
ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, / huô voøi / chaøo nhöõng khaùn giaû / ñaõ nhieät lieät coå cuõ, // khen
ngôïi chuùng.// ” neáu bieát khai thaùc vaø ñaït tôùi hieäu quaû cao seõ goùp phaàn giuùp HS nhaän ra neùt ñoäc
ñaùo trong sinh hoaït cuûa ñoàng baøo Taây Nguyeân, söï thuù vò vaø boå ích cuûa hoäi ñua voi! Chính vì
vaäy, khoâng theå cho raèng ñaây laø baøi khoù vì “hoïc sinh Beán Tre khoâng hình dung ra con voi theá
naøo!” nhö yù kieán cuûa moät vaøi GV lôùp 3 ôû hai huyeäïn vuøng xa Thaïnh Phuù, Bình Ñaïi (Beán Tre)
phaùt bieåu sau khi daïy baøi naøy.
Böùc tranh Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân trong saùch giaùo khoa mieâu taû caûnh “treân moãi con
voi, ngoài hai chaøng man-gaùt… hoï laø nhöõng ngöôøi phi ngöïa gioûi nhaát” coù lieân quan ñeán nghóa cuûa
töø “man-gaùt” – caùch duøng cuûa ñoàng baøo Taây Nguyeân (tích hôïp voán kieán thöùc vaên hoùa phoå
thoâng, ñòa phöông vaø Tieáng Vieät). Hoäi ñua voi cuûa ñoàng baøo Taây Nguyeân coù tieáng chieâng troáng
noåi leân, tieáng chieâng troáng ôû ñaây laø moät thöù aâm thanh ñaëc tröng cuûa khoâng gian vaên hoaù coàng
chieâng, noù coøn lieân quan ñeán “tieáng troáng vaät” trong baøi Hoäi vaät tröôùc ñoù, xa hôn laø tieáng troáng
trong baøi taäp ñoïc “Caùi troáng tröôøng em” (Tieáng Vieät 2, Taäp 1). Söï vieäc chính trong baøi Taäp ñoïc,
baøi Keå chuyeän, baøi Chính taû cuûa ngaøy “Hoäi vaät” (Tieáng Vieät 3, Taäp 2) döôøng nhö ñöôïc laëp laïi,
khaéc saâu vaø môû roäng, naâng taàm trong baøi hoïc môùi “Ngaøy hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” – Baøi ñöôïc
hoïc trong thôøi ñieåm lòch söû: Ñoàng baøo caùc daân toäc Taây Nguyeân haân hoan ñoùn nhaän Baèng coâng
nhaän cuûa UNESCO “Khoâng gian vaên hoaù coàng chieâng Taây Nguyeân – Kieät taùc truyeàn khaåu vaø di
saûn vaên hoùa phi vaät theå cuûa nhaân loaïi”! Neáu ôû baøi “Hoäi vaät”, HS tieåu hoïc Beán Tre coù caûm giaùc
xa laï veà moät leã hoäi daân toäc chuû yeáu dieãn ra ôû mieàn Baéc, thì ôû baøi hoïc môùi “Hoäi ñua voi ôû Taây
Nguyeân”, caùc em nhö ñöôïc tieáp caän gaàn hôn töø moät neùt ñoäc ñaùo trong sinh hoaït coäng ñoàng cuûa
ñoàng baøo Taây Nguyeân, trong ñoù yeáu toá “… Coàng chieâng Taây Nguyeân cuûa Vieät Nam ñaõ goùp phaàn
laøm neân söï ña daïng cuûa vaên hoùa nhaân loaïi” [101]! Phaûi chaêng, moái quan heä tích hôïp doïc giöõa
hai baøi hoïc, giöõa baøi hoïc vôùi thôøi söï vaên hoùa leã hoäi daân toäc ñaõ giuùp HS theo höôùng daãn cuûa GV,
töï reøn luyeän, hình thaønh kyõ naêng caûm nhaän, ñoïc - hieåu ñöôïc yù nghóa baøi hoïc; nhaän thaáy ñöôïc
hình aûnh, ñöôøng neùt ñeán söï chuyeån ñoäng, aâm thanh cuûa truïc khoâng gian, thôøi gian leã hoäi, ôû caû beà
roäng, laãn chieàu saâu trong truyeàn thoáng, baûn saéc vaên hoùa leã hoäi caùc daân toäc, vuøng mieàn nöôùc ta.
Quaû thaät, neáu bieát huy ñoäng heát caùc yeáu toá ñoàng qui vaø saép xeáp ñuùng choã, ñuùng luùc, tieát daïy baøi
“Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” seõ haáp daãn, thuù vò vaø ñieàu quan troïng laø ñem ñeán cho HS tieåu hoïc ôû
moät tænh xa Taây Nguyeân nhö Beán Tre nhöõng naêng löïc tö duy tích hôïp, huy ñoäng voán soáng, voán
vaên hoùa coøn sô giaûn, ít oûi ban ñaàu vaøo quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”!
1.1.2. Baûn chaát cuûa phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp.
Moãi moät phöông phaùp daïy hoïc ñeàu coù baûn chaát ñaëc tröng cuûa noù. Baûn chaát cuûa tích hôïp laø
phoái, keát hôïp caùc tri thöùc, kyõ naêng ñoàng qui cuûa nhieàu phaân moân vaøo moät lónh vöïc, töø ñoù duøng
caùc voán tri thöùc, kyõ naêng naøy laøm saùng toû töøng khía caïnh cuûa ñoái töôïng.
“Phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp” laø moät phöông phaùp daïy hoïc ñaëc tröng, taát yeáu khi giaûng
daïy moân Vaên trong tröôøng phoå thoâng noùi chung vaø moân Tieáng Vieät ôû tröôøng TH noùi rieâng.
Phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp laø caùch thöùc GV toå chöùc, höôùng daãn, ñieàu khieån HS trong tieát hoïc
thoâng qua söû duïng phoái hôïp kieán thöùc, kyõ naêng cuûa caùc phaân moân lieân ñôùi, voán vaên hoùa… laøm
taêng hieäu quaû giaûng daïy töøng baøi hoïc trong moät chuû ñieåm cuï theå.
Do Tieáng Vieät laø moân hoïc ñaëc thuø neân noù tieàm taøng khaû naêng to lôùn ñeå GV phaùt huy baûn
chaát cuûa tích hôïp trong quaù trình daïy – hoïc. Khi nghieân cöùu veà ngöõ lieäu vaên hoïc daân gian trong
daïy – hoïc Tieáng Vieät, coù taùc giaû cho raèng “ Tích hôïp trong tieáng Vieät khoâng chæ treân bình dieän
phöông phaùp maø caû trong nhöõng vaán ñeà thuoäc veà muïc ñích noäi dung, hình thöùc chöông trình daïy
hoïc cuï theå” [88, tr.44]. Chaúng haïn khi daïy baøi Taäp ñoïc “Hoäi vaät”, Tieáng Vieät 3, Taäp 2, GV coù
theå ñi töø löôïng kieán thöùc ñaëc tröng cuûa phaân moân Keå chuyeän, baét “nhòp chuyeän keå” ngay luùc
vaøo baøi, cuõng laø böôùc vaøo chuû ñieåm môùi - chuû ñieåm “Leã hoäi”, taïo ra söùc haáp daãn, loâi cuoán HS
taäp trung vaøo quang caûnh ngaøy hoäi vaät, töø ñoù höôùng daãn caùc em khai thaùc baøi hoïc theo yeâu caàu
cuûa moät baøi Taäp ñoïc. Nhöõng kieán thöùc veà 5 ñoaïn cuûa baøi keå chuyeän laø “chìa khoùa” giuùp HS môû
caùnh cöûa böôùc vaøo baøi Taäp ñoïc “Hoäi vaät”. Ñoù laø caùc khía caïnh: thöù töï töøng ñoaïn (caûnh moïi
ngöôøi ñi xem hoäi vaät), taû töø bao quaùt ñeán cuï theå, hieän roõ caûnh töôïng soâi ñoäng cuûa cuoäc ñaáu vaät,
taû ngöôøi töø taû chaân dung ñeán hoaït ñoäng hoaëc ñan xen hai yeáu toá aáy. Böùc tranh trong saùch giaùo
khoa thuoäc keânh hình ñaõ phaàn naøo moâ taû ñöôïc caûnh hoäi vaät – moät neùt ñoäc ñaùo trong sinh hoaït
truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta. Vaên baûn söû duïng toái öu caùc chi tieát mieâu taû caùch ñaùnh cuûa oâng Caûn
Nguõ vaø Quaém Ñen (tích hôïp vôùi phaân moân Keå chuyeän, Chính taû) laøm caâu vaên mieâu taû ngaøy hoäi
vaät môû roäng bieân ñoä lieân töôûng, giuùp HS caûm nhaän “Hoäi vaät” nhö ñang hieän ra tröôùc maét. Hoaøn
toaøn coù theå söû duïng caùc thao taùc tích hôïp ñeå tìm ra “yeáu toá ñoàng qui” giöõa baøi Taäp ñoïc “Hoäi
vaät” vaø hình töôïng ngöôøi ñaáu vaät ngoaøi ñôøi, giöõa caûnh ñöôïc mieâu taû (caûnh ngöôøi ñi xem hoäi vaät,
caûnh ñaáu vaät…) vôùi kieán thöùc phong tuïc, ñòa lyù, sinh hoaït leã hoäi ôû mieàn Baéc vaø mieàn Nam.
Naém ñöôïc baûn chaát phöông phaùp tích hôïp töùc laø naém ñöôïc keânh giaûi maõ nhöõng töø môùi vaø
khoù, taäp tuïc, leã hoäi coøn môùi laï trong baøi daïy. Tuy nhieân khoâng phaûi ñem toaøn boä nhöõng kieán
thöùc tích hôïp ñaåy heát vaøo trong baøi daïy maø phaûi thaáy raèng: daïy Tieáng Vieät ôû TH theo höôùng tích
hôïp caàøn nhöõng “ñieåm nhaán”, töùc laø phaûi thöïc hieän toát caùc nguyeân taéc cuûa noù.
1.1.3. Nhöõng nguyeân taéc cuûa phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp.
Thöù nhaát: Löïa choïn yeáu toá ñoàng qui ñeå daïy hoïc theo phöông phaùp tích hôïp laøm taêng hieäu
quaû giôø daïy.
Thöïc chaát quaù trình daïy hoïc Tieáng Vieät ôû TH laø phaùt trieån ngoân ngöõ, reøn luyeän caùc thao
taùc cuûa tö duy vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc cho HS. Cuï theå laø, GV höôùng daãn HS töï mình hình thaønh vaø
phaùt trieån caùc kyõ naêng söû duïng tieáng Vieät (nghe, noùi, ñoïc, vieát) giuùp caùc em hoïc taäp vaø giao tieáp
trong caùc moâi tröôøng hoaït ñoäng. Xeùt töø khía caïnh naøy, vai troø cuûa phaân moân Taäp ñoïc coù yù nghóa
“then choát” trong daïy - hoïc Tieáng Vieät. Taäp ñoïc laø phaân moân giöõ vai troø quan troïng vaø chuû yeáu
trong vieäc boài döôõng naêng löïc vaø caûm thuï vaên hoïc cho HS TH. ÔÛ ñaây, yù nghóa cuûa quaù trình
höôùng daãn HS taäp ñoïc vì vaäy, khoâng chæ bao goàm caùc thao taùc, coâng ñoaïn thoâng thöôøng, maø phaûi
höôùng ñeán vieäc ñoïc - ñoïc ngoaøi doøng, ñoïc vöôn tôùi caûm thuï ñöôïc caùi hay, caùi ñeïp vaø nhöõng giaù
trò noäi dung, giaù trò ngheä thuaät vaên hoïc theå hieän qua baøi taäp ñoïc; ñaây laø yeâu caàu cöïc kyø quan
troïng phaûi reøn luyeäïn cho HS ngay töø baäc TH. Ñoïc treân doøng - ñoïc giöõa doøng höôùng ñeán ñoïc
ngoaøi doøng; nghóa laø ñoïc coù lieân töôûng, tìm toøi, suy nghó ñeå tìm yù nghóa cuûa töø, ngöõ, lôøi vaên, yù
nghóa cuûa chi tieát, hình aûnh, hình töôïng… Ñieàu naøy caàn coù quaù trình toång hôïp kieán thöùc (voán vaên
hoùa daân gian, töø ngöõ, caùc bieän phaùp ngheä thuaät, phöông thöùc bieåu ñaït…) ñeå hieåu baøi ñoïc. Coù nhö
vaäy môùi khai thaùc ñöôïc noäi dung baøi Taäp ñoïc, thoâng qua heä thoáng baøi ñoïc theo chuû ñieåm vaø caâu
hoûi tích hôïp, cung caáp cho HS nhöõng hieåu bieát veà thieân nhieân, xaõ hoäi vaø con ngöôøi, cung caáp
voán töø, caùch dieãn ñaït, nhöõng hieåu bieát cô baûn cuûa baøi hoïc vaø goùp phaàn reøn luyeän nhaân caùch cho
HS.
Caùc baøi taäp ñoïc trong chöông trình TH ñöôïc choïn loïc kyõ, coù giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät
cao theo heä thoáng chuû ñieåm, vieäc toå chöùc cho HS ñoïc vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau: ñoïc treân
doøng - ñoïc giöõa doøng - ñoïc ngoaøi doøng, ñoïc thaàm, ñoïc thaønh tieáng… böôùc ñaàu giuùp HS caûm
nhaän ñöôïc nhöõng gì aån chöùa ñaèng sau caâu chöõ, chuoãi aâm thanh; thoâng qua tìm hieåu noäi dung baøi
ñoïc, HS caûm nhaän ñöôïc vieäc duøng töø ngöõ, hình aûnh… Do ñoù, khoâng coù caùi nhìn “tích hôïp”, löïa
choïn, tích hôïp kieán thöùc tieáng Vieät vôùi caùc maûng kieán thöùc thieân nhieân, con ngöôøi vaø xaõ hoäi
theo nguyeân taéc ñoàng qui thì khoâng theå daïy hoïc theo phöông phaùp tích hôïp.
Thöù hai: Chæ söû duïng phöông phaùp tích hôïp khi xaùc ñònh chaéc chaén muïc ñích vaø hieäu quaû
cuûa noù. Ñaây laø nguyeân taéc chòu söï chi phoái cuûa phöông phaùp öùng duïng töï nhieân trong heä thoáng
caùc phöông phaùp nghieân cöùu quaù trình daïy hoïc Tieáng Vieät.
Daïy hoïc noùi chung vaø daïy hoïc Tieáng Vieät noùi rieâng theo chuùng toâi, coù theå dieãn ra theo 2
böôùc: Böôùc thieát keá giaùo aùn cuûa GV vaø böôùc “thi coâng” theå hieän baøi daïy treân lôùp. Ngay trong
khaâu thieát keá giaùo aùn, hoaït ñoäng tö duy cuûa GV gaén lieàn vôùi vieäc nghieân cöùu, ñònh hình caùc
böôùc leân lôùp, giaû ñònh caùc tình huoáng daïy hoïc… Qua khaûo saùt caùc yeáu toá tích hôïp caàn phaùn ñoaùn
vaø ñònh höôùng, neáu chæ ñöa vaøo baøi daïy nhöõng yeáu toá tích hôïp phuø hôïp ñaëc ñieåm taâm sinh lyù,
voán soáng, voán vaên hoùa cuûa HS thì chaéc chaén ñaït ñöôïc muïc ñích tích hôïp!
Ñieàu naøy coøn coù nghóa phaûi ñaët caû hai yeâu caàu beân ngoaøi vaø beân trong cuûa phöông phaùp
tích hôïp moät caùch ñoàng boä, höôùng tôùi muïc ñích cuûa noù. Duø döôùi daïng thöùc naøo, tieâu ñieåm tích
hôïp cuõng phaûi trang bò cho HS kieán thöùc tuy sô giaûn nhöng mang tính toaøn dieän veà tieáng Vieät, veà
töï nhieân, xaõ hoäi, con ngöôøi; hình thaønh naêng löïc chieám lónh tri thöùc vaø reøn luyeän kyõ naêng ôû HS .
Vaän duïng phöông phaùp tích hôïp ñoàng boä khoâng coù nghóa laø theå hieän chuùng gioáng nhau, vôùi
nhöõng möùc ñoä nhö nhau ôû moïi luùc, moïi nôi; phaûi chuù yù tìm ra nhöõng “ñieåm nhaán”. Neáu khoâng
xaùc ñònh tröôùc hieäu quaû thao taùc daïy tích hôïp, khoâng xaùc ñònh ñöôïc “ñieåm nhaán” khi tích hôïp seõ
laøm tieát hoïc trôû neân roái raém caùc loaïi kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp; phaù vôõ caáu truùc tieát daïy Tieáng
Vieät, tieát daïy trôû thaønh tieát thöïc haønh “moå xeû” chi tieát, bieán tieát hoïc Tieáng Vieät thaønh tieát hoïc
Ñaïo ñöùc, Thuû coâng !
Thöù ba: Söû duïng phöông phaùp tích hôïp khoâng laøm phaù vôõ caáu truùc baøi daïy Tieáng Vieät.
Thöïc teá vaän duïng phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp cho thaáy, tuy ñaõ bieát löïa choïn yeáu toá
ñoàng quy, xaùc ñònh muïc ñích, hieäu quaû daïy hoïc tích hôïp, song nhieàu GV TH coøn e ngaïi khi phaûi
daïy – hoïc theo höôùng “tích hôïp”, bôûi hoï töï nhaän thaáy … coù luùc tieát daïy cuûa mình bò “bieán
töôùng” ñi !
Söû duïng phöông phaùp tích hôïp vì vaäy, coøn phaûi ñaët yeâu caàu ñaûm baûo nguyeân taéc: - Khoâng
laøm phaù vôõ caáu truùc baøi daïy Tieáng Vieät ! Ñaây laø moät coâng ñoaïn ñoøi hoûi coâng phu, saùng taïo raát
nhieàu trong lao ñoäng sö phaïm cuûa GV. Ñoàng thôøi yeâu caàu GV phaûi naém vöõng troïng taâm baøi
daïy, quaùn trieät muïc ñích, yeâu caàu cuûa moãi tieát, moãi baøi daïy, ñaûm baûo ôû moät möùc ñoä nhaát ñònh
tính heä thoáng, tính töông ñoái ñoäc laäp cuûa moãi phaân moân. Ví duï, vôùi baøi Taäp ñoïc “Söï tích leã hoäi
Chöû Ñoàng Töû”, chuùng toâi ñeà xuaát 5 hoaït ñoäng (Hñ), trong ñoù GV höôùng daãn HS:
+ Tìm hieåu chung veà söï tích leã hoäi noùi chung - (Hñ1).
+ Ñoïc - tìm hieåu chuù thích nhöõng töø môùi, khoù: (du ngoaïn, khoùm lau, vaây maøn, hoaûng
hoát, aån troán, baøng hoaøng…) - (Hñ2).
+ Ñoïc - Hieåu noäi dung söï tích leã hoäi, thoâng qua vieäc hieåu Chöû Ñoàng Töû laø moät ngöôøi
con coù hieáu, chaêm chæ, coù coâng vôùi daân, vôùi nöôùc - (Hñ3, quan troïng nhaát).
+ Toång keát - (Hñ4).
+ Luyeän taäp - (Hñ5).
Phöông phaùp tích hôïp vôùi heä thoáng bieän phaùp ñaëc thuø cuûa noù chi phoái moïi hoaït ñoäng cuûa
tieán trình daïy - hoïc, song duø tích hôïp theá naøo chaêng nöõa, GV phaûi kheùo leùo söû duïng tích hôïp ôû
moät lieàu löôïng hôïp lyù, vaän duïng quan ñieåm tích hôïp nhuaàn nhuyeãn vaø töï nhieân, baûo ñaûm caáu truùc
muïc ñích, yeâu caàu cuûa moãi tieát daïy, tích hôïp ôû nhieàu möùc ñoä khaùc nhau, giaûm bôùt söï truøng laëp,
khoâng tích hôïp moät caùch loä lieãu, göôïng eùp, phaûn khoa hoïc vaø phaûi höôùng ñeán muïc tieâu giaûm nheï
gaùnh naëng hoïc taäp ôû ñaàu baäc TH cho HS.
1.1.4. Nhöõng caáp ñoä tích hôïp vaø chieàu tích hôïp trong daïy hoïc
Tieáng Vieät.
a) Trong daïy hoïc Tieáng Vieät coù theå chia ra 4 caáp ñoä tích hôïp: Tích hôïp trong caùc phaân moân
Tieáng Vieät; tích hôïp trong chöông trình Tieáng Vieät töøng khoái lôùp; tích hôïp trong chuû ñieåm vaø tích
hôïp trong moät baøi cuï theå.
+ ÔÛ caáp ñoä caùc phaân moân cuûa Tieáng Vieät.
Giaùo vieân caàn naém chaéc muïc tieâu kieán thöùc, kyõ naêng vaø thaùi ñoä höôùng tôùi muïc tieâu chung
cuûa moân hoïc: giuùp HS coù tri thöùc vaø kyõ naêng nghe, noùi, ñoïc, vieát ôû möùc ñoä cô baûn ñeå hoïc taäp vaø
giao tieáp thoâng qua tieáp nhaän kieán thöùc cuûa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính
taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên. HS böôùc ñaàu ñöôïc reøn luyeäïn caùc thao taùc tö duy, töø ñoù coù
naêng löïc khaùm phaù vaø thöôûng thöùc caùi hay, caùi ñeïp, laøm quen vôùi caùc kieåu vaên baûn trong giao
tieáp, hoïc taäp vaø cuoäc soáng.
+ ÔÛ caáp ñoä chöông trình moân Tieáng Vieät.
ÔÛ caáp ñoä chöông trình moân Tieáng Vieät töøng khoái lôùp 1, 2, 3, 4, 5 GV caàn nhaän ra caáu truùc
kieán thöùc caùc phaân moân Hoïc vaàn, Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø
Taäp laøm vaên vaø kieán thöùc ñoàng qui giöõa caùc phaân moân ñoù.
+ ÔÛ caáp ñoä moät chuû ñieåm cuï theå.
Giaùo vieân caàn phaùt hieän löôïng kieán thöùc ñoàng qui cuûa taát caû caùc phaân moân ñöôïc thieát keá
trong chuû ñieåm ñoù. Chuù yù khai thaùc toái ña tieàm naêng tích hôïp cuûa chuû ñieåm trong caùc phaân moân,
nhaát laø caùc chuû ñieåm coù öu theá tích hôïp. Ñoàng thôøi, tìm ra höôùng khaéc phuïc haïn cheá bôûi löôïng
kieán thöùc tích hôïp cuûa nhöõng chuû ñieåm theå hieän môø nhaït ôû caùc phaân moân.
+ ÔÛ caáp ñoä töøng baøi daïy cuï theå.
ÔÛ caáp ñoä töøng baøi daïy cuï theå, GV caàn xaùc ñònh vaø löïa choïn yeáu toá ñoàng qui giöõa kieán thöùc,
kyõ naêng ôû caùc phaân moân: Hoïc vaàn, Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø
Taäp laøm vaên trong baøi daïy; cuõng nhö löïa choïn kieán thöùc, kyõ naêng phaân moân khaùc (lòch söû, ñòa
lyù, keânh hình, vaên hoùa, phong tuïc…) loàng gheùp vaøo baøi daïy moät caùch hieäu quaû.
b) Nhöõng chieàu tích hôïp.
- Thöù nhaát, tích hôïp “ngang” vaø tích hôïp “doïc”. Ñaây laø 2 chieàu tích hôïp töông ñoái roäng vaø
cuõng laø 2 hình thöùc tích hôïp ñöôïc ñeà caäp ñeán nhieàu nhaát moãi khi baøn veà daïy hoïc tích hôïp. ÔÛ TH,
tích hôïp “ngang” vaø tích hôïp “doïc” coù nhöõng “daáu aán” rieâng mang tính ñaëc thuø cuûa baäc hoïc.
+ “Tích hôïp theo chieàu ngang laø tích hôïp kieán thöùc tieáng Vieät vôùi caùc maûng kieán thöùc veà vaên
hoïc, thieân nhieân, con ngöôøi vaø xaõ hoäi theo nguyeân taéc ñoàng quy.” [74, tr.20] Trong Tieáng Vieät 3,
tích hôïp ngang yeâu caàu ñi tìm yeáu toá ñoàng qui giöõa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän,
Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên xoay quanh truïc chính laø moät baøi daïy hay caû chuû
ñieåm. Muïc ñích tích hôïp ngang laø giuùp HS coù ñöôïc nhöõng kieán thöùc veà tieáng Vieät, xaõ hoäi, töï
nhieân, con ngöôøi, vaên hoùa, vaên hoïc trong vaø ngoaøi nöôùc ôû möùc ñoä sô giaûn, toaøn dieän. Ñieàu naøy
laøm cho caùc phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên
voán tröôùc ñaây ít gaén boù, nay taäp hôïp laïi vôùi nhau quanh truïc chuû ñieåm, baøi hoïc; nhieäm vuï cung
caáp kieán thöùc vaø reøn luyeän kyõ naêng vì vaäy caøng gaén boù chaët cheõ.
ÔÛ TH, tích hôïp theo chieàu ngang theå hieän khaù roõ neùt trong noäi dung töøng phaân moân. Ví duï,
vaên baûn cuûa baøi daïy taäp ñoïc cuõng chính laø ngöõ lieäu ñöôïc söû duïng ñeå daïy baøi Keå chuyeän, Chính
taû, Taäp laøm vaên. Trong Tieáng Vieät 3, Taäp 2 ôû chuû ñieåm “Leã hoäi”, tuaàn 25 vaên baûn “Hoäi vaät”
vöøa laø noäi dung daïy Taäp ñoïc, vöøa ñöôïc söû duïng ñeå daïy Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø
Taäp laøm vaên.
+ “Tích hôïp theo chieàu doïc nghóa laø tích hôïp ôû moät ñôn vò kieán thöùc vaø kyõ naêng môùi nhöõng
kyõ naêng vaø kieán thöùc ñaõ hoïc tröôùc ñoù theo nguyeân taéc ñoàng taâm. Cuï theå laø: kieán thöùc vaø kyõ naêng
cuûa lôùp treân, baäc hoïc treân bao haøm kieán thöùc vaø kyõ naêng cuûa lôùp döôùi, baäc hoïc döôùi, nhöng cao
hôn vaø saâu hôn” [74, tr.21]. Töùc laø nhìn moät phaân moân trong moái quan heä vôùi caû chöông trình,
phaân moân ñoù ñaõ hoïc gì ôû lôùp tröôùc vaø seõ hoïc gì ôû lôùp sau. Muïc ñích cuûa tích hôïp doïc laø hình
thaønh ôû HS naêng löïc chieám lónh tri thöùc; reøn luyeän kyõ naêng baèng caùch vaän duïng kieán thöùc cuõ
tieáp nhaän kieán thöùc môùi, môû ra moâi tröôøng giuùp HS cuûng coá, ñaøo saâu, naâng cao kieán thöùc, chuaån
bò cho vieäc hoïc taäp tieáp noái chöông trình Tieáng Vieät ôû caùc lôùp treân.
Chaúng haïn, tích hôïp doïc khi daïy baøi taäp ñoïc “Röôùc ñeøn oâng sao”, Tieáng Vieät 3 GV coù theå
huy ñoäng HS lieân heä (nhôù laïi – oân cuõ ñeå bieát môùi) kieán thöùc sô giaûn veà troø chôi, baøi ñoàng dao
cuûa ñeâm hoäi traêng raèm trong nhoùm Thô ca tröõ tình nghi leã, phaàn Laøm quen vaên hoïc ôû caùc lôùp
Maàm non ñeán baøi Hoïc vaàn, baøi OÂn taäp – Kieåm tra – Chính taû – Taäp cheùp “Röôùc ñeøn”, Tieáng
Vieät 1, Taäp 1 vaø baøi Taäp ñoïc, Chính taû “Thö trung thu”, Tieáng Vieät 2, Taäp 2… vöøa oân laïi, vöøa
ñöôïc môû roäng, naâng cao hôn! Coù nhìn thaáu suoát nhö vaäy môùi khai thaùc toát moái lieân thoâng giöõa
Tieáng Vieät ôû Tieåu hoïc - Laøm quen vôùi vaên hoïc ôû Maàm non, vôùi Tieáng Vieät, vaø höôùng ñeán phaàn
Vaên trong boä moân Ngöõ vaên ôû trung hoïc cô sôû.
Thöù hai, tích hôïp “gaàn” vaø tích hôïp “xa”. Ñaây laø caùc khaùi nieäm chæ möùc ñoä trong töøng
chieàu tích hôïp.
+ Tích hôïp gaàn laø tìm yeáu toá ñoàng qui trong moät baøi hoaëc chuû ñieåm (baøi tröôùc vöøa daïy hay
baøi sau saép daïy, lieàn keà). Chaúng haïn, tích hôïp “gaàn” thoâng qua vieäc giöõ ñöôïc moái lieân heä “daây
chuyeàn” cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”, ñi töø hoäi vaät ñeán hoäi ñua voi, roài ñeán leã hoäi Chöû Ñoàng Töû…
+ Tích hôïp xa laø tìm yeáu toá ñoàng qui giöõa chöông trình Tieáng Vieät 3 vaø Tieáng Vieät 4 vôùi söï
laëp laïi vaø naâng cao kieán thöùc vaø kyõ naêng lieân quan ñeán truïc chính laø caùc chuû ñieåm cuûa chöông
trình. Ví duï nhö caùc baøi chính taû “Trung thu ñoäc laäp”, baøi Taäp ñoïc “Keùo co” baøi Taäp laøm vaên
“Luyeän taäp giôùi thieäu ñòa phöông”, Tieáng Vieät 4, Taäp 1. Baøi taäp ñoïc “Troáng ñoàng Ñoâng Sôn”,
baøi chính taû “Chôï teát” ôû Tieáng Vieät 4, Taäp 2 coù tieàm naêng raát lôùn trong daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3 theo höôùng tích hôïp xa!
Thöù ba, tích hôïp “ñoùng” vaø tích hôïp “môû”. Tích hôïp ñoùng vaø tích hôïp môû (tích hôïp noäi boä,
tích hôïp ngoaïi vi) laø nhöõng khaùi nieäm coù tính chaát qui öôùc ñeå phaân bieät löôïng tri thöùc, kyõ naêng
tích hôïp.
+ Tích hôïp ñoùng chuû yeáu laø tìm kieán thöùc ñoàng qui giöõa caùc phaân moân trong moân Tieáng
Vieät. Höôùng tích hôïp naøy caàn thieát, laâu nay ñöôïc vaän duïng nhieàu döôùi daïng töï phaùt, chöa “chính
thöùc” bôûi caùc phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3 tröôùc ñaây thieát keá ít gaén boù vôùi nhau. Nay theo quan
ñieåm tích hôïp, tích hôïp “ñoùng” coøn höôùng tôùi tích hôïp ngoaïi vi, töùc laø tích hôïp “môû”.
+ Tích hôïp môû laø tìm, khai thaùc löôïng kieán thöùc tích hôïp giöõa Tieáng Vieät vaø kieán thöùc caùc
moân hoïc lieân ñôùi laøm taêng hieäu quaû giôø daïy; (caùc moân: tìm hieåu töï nhieân, xaõ hoäi, lòch söû, ñòa lyù,
vaên hoùa, lyù luaän, myõ thuaät, aâm nhaïc, hoaït ñoäng ngoaïi khoùa, kieán thöùc veà thôøi söï chính trò, xaõ
hoäi, vaên hoùa...). Chính tích hôïp môû taïo neân söï sinh ñoäng trong giôø daïy - hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”.
Song, noù ñoøi hoûi GV phaûi thaät söï giaøu kieán thöùc vaø kheùo leùo vaän duïng phöông phaùp tích hôïp.
Ñaây chính laø vaán ñeà GV Tieáng Vieät 3 ôû Beán Tre luùng tuùng, caàn ñöôïc trao ñoåi, tìm giaûi phaùp khaéc
phuïc!
1.2. Quan nieäm veà kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp vaø caùc böôùc thöïc hieän chuû yeáu cuûa noù.
1.2.1. Quan nieäm veà kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp.
Kyõ naêng laø “naêng löïc kheùo leùo” [1,tr.440] ñeå laøm moät coâng vieäc nhaát ñònh, trong ñoù goàm
caû naêng löïc vaø taøi ngheä kyõ thuaät, caùc thao taùc cuï theå. Kyõ naêng ñaït tôùi ñoä nhuaàn nhuyeãn, thuaàn
thuïc ñöôïc coi laø kyõ xaûo. Caùc nhaø giaùo duïc hoïc ñaõ phaân tích moái quan heä giöõa 3 yeáu toá: tri thöùc,
kyõ naêng vaø kyõ xaûo. Muoán coù kyõ naêng laøm vieäc, tröôùc heát caàn coù söï hieåu bieát veà ñoái töôïng.
“Nhöõng kyõ naêng ñöôïc reøn luyeän thöôøng xuyeân, laäp laïi seõ trôû thaønh kyõ xaûo” [19,tr.116]. Töø caùch
hieåu “naêng löïc” neâu treân coù theå suy ra:
Kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp laø nhöõng naêng löïc kheùo leùo ñeå thöïc hieän hieäu quaû phöông phaùp
daïy hoïc tích hôïp, ñoù laø nhöõng naêng löïc ñöôïc boäc loä trong hoaït ñoäng vaø gaén lieàn vôùi moät soá kyõ
naêng daïy hoïc tích hôïp töông öùng, kyõ naêng coù tính cuï theå, rieâng leû; ví duï nhö: kyõ naêng ñaët caâu
hoûi, kyõ naêng söû duïng thieát bò daïy hoïc… Ñoù coøn laø naêng löïc ñoøi hoûi nhöõng kyõ naêng coù tính toång
hôïp, khaùi quaùt; ví duï nhö: kyõ naêng thieát keá baøi daïy theo phöông phaùp tích hôïp, kyõ naêng toå chöùc
hoaït ñoäng ngoaïi khoùa, hoaït ñoäng thöïc tieãn…
Kyõ naêng giaûng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp bao goàm heä
thoáng nhöõng “naêng löïc kheùo leùo” söû duïng, khai thaùc kieán thöùc, kyõ naêng cuûa phaân moân lieân ñôùi,
voán vaên hoùa… naâng cao chaát löôïng daïy – hoïc. Caùc kyõ naêng ñöôïc öu tieân bao goàm: naém baét
löôïng kieán thöùc ñoàng qui trong daïy hoïc Tieáng Vieät; caùch nhìn, caùch phaùt hieän yeáu toá tích hôïp
trong giôø daïy; caùch soaïn giaùo aùn; caùch ñaët caâu hoûi; caùch kieåm tra ñaùnh giaù; toå chöùc hoaït ñoäng
ngoaïi khoùa…
1.2.2. Caùc böôùc chuû yeáu cuûa kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp.
Thöïc teá daïy hoïc cho thaáy, nhöõêng naêng löïc treân ñaây ñöôïc theå hieän cuï theå qua caùc böôùc, thao
taùc sö phaïm, höôùng ñeán vaän duïng kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp coù yù thöùc vaø trôû thaønh neà neáp, môùi
ñaït muïc tieâu ñeà ra. Theo chuùng toâi, quan nieäm kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp caàn traûi qua 3 böôùc.
+ Böôùc 1: Giaùo vieân caàn coù tri thöùc ñaày ñuû veà Tieáng Vieät tích hôïp, caùc moân lieân ñôùi coù
tieàm naêng tích hôïp cao vaø muïc tieâu töøng phaân moân cuûa Tieáng Vieät cuõng ôû daïng tích hôïp. Söï
hieåu bieát naøy coù quan heä höõu cô vôùi kieán thöùc veà phöông phaùp tích hôïp, quan ñieåm tích hôïp.
+ Böôùc 2: Giaùo vieân caàn naém chaéc caùc thao taùc, kyõ thuaät tích hôïp trong nghieân cöùu chöông
trình, baøi daïy vaø cuï theå hoùa qua khaâu soaïn baøi, leân lôùp, toå chöùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa, kieåm tra,
ñaùnh giaù hoïc sinh.
+ Böôùc 3: Kyõ naêng daïy hoïc Tieáng Vieät tích hôïp phaûi trôû neân thuaàn thuïc ñeå trôû thaønh kyõ
xaûo, trôû thaønh ngheä thuaät sö phaïm, naêng löïc sö phaïm cuûa giaùo vieân tieåu hoïc.
1.2.3. Nhöõng naêng löïc cô baûn trong daïy hoïc tích hôïp.
- Töø quan nieäm neâu treân veà kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp vaø caùc böôùc thöïc hieän chuû yeáu cuûa
noù, theo chuùng toâi ñeå reøn luyeän moät caùch toát nhaát kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp, GV Tieåu hoïc caàn
ñöôïc quan taâm ñaøo taïo, boãi döôõng nhöõng naêng löïc cô baûn sau:
+ Naêng löïc chaån ñoaùn nhu caàu vaø ñaëc ñieåm ñoái töôïng khi daïy hoïc tích hôïp. Naêng löïc naøy
giuùp GV hieåu roõ vaø höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông phaùp tích hôïp. Ñaây laø naêng löïc yeâu caàu
GV coù caùc kyõ naêng: soaïn phieáu phoûng vaán, toå chöùc ñieàu tra cô baûn, xaây döïng hoà sô ñoái töôïng…
+ Naêng löïc thieát keá baøi giaûng tích hôïp ñoøi hoûi caùc kyõ naêng: nghieân cöùu muïc tieâu, noäi dung
chöông trình, saùch giaùo khoa baäc hoïc, lôùp hoïc vaø moân hoïc, thaäm chí laø chuû ñieåm hoïc taäp döïa
vaøo ñaëc ñieåm ñoái töôïng khaûo saùt laäp keá hoaïch phuø hôïp, coù theå kieåm tra, ñaùnh giaù vaø quaûn lyù
ñöôïc.
+ Naêng löïc giaùm saùt, ñaùnh giaù keát quaû daïy - hoïc theo quan ñieåm tích hôïp. Daïy - hoïc tích
hôïp yeâu caàu taäp trung raát cao vaøo hoaït ñoäng cuûa HS, do ñoù GV phaûi ñaùnh giaù chính xaùc, coâng
baèng keát quaû hoïc taäp, reøn luyeän cuûa HS. Ñoàng thôøi phaùt trieån khaû naêng töï nhaän xeùt, ñaùnh giaù vaø
nhaän xeùt, ñaùnh giaù laãn nhau trong HS, phaùt hieän söï chuyeån bieán thaùi ñoä, xu höôùng, haønh vi cuûa
HS tröôùc nhöõng vaán ñeà cuûa cuoäc soáng ñöôïc tích hôïp vaøo baøi hoïc, töø ñoù khuyeán khích tö duy
naêng ñoäng, saùng taïo ôû HS.
+ Naêng löïc toå chöùc thöïc hieän baøi giaûng tích hôïp; laø naêng löïc cô baûn nhaát bieán caùc muïc tieâu
baøi daïy trôû thaønh hieän thöïc, ñoøi hoûi caùc kyõ naêng nhö: kyõ naêng tích hôïp trong vaän duïng tri thöùc
khoa hoïc chuyeân ngaønh, khoa hoïc giaùo duïc, voán soáng, voán vaên hoùa… vaøo thöïc tieãn moät caùch phuø
hôïp. Bieát söû duïng caùc phöông tieän, thieát bò vaø ñoà duøng daïy hoïc ñaõ coù hoaëc töï laøm. Kyõ naêng giao
tieáp taïo ra caùc moái quan heä hôïp taùc, coäng taùc vaø huy ñoäng caùc nguoàn löïc xaõ hoäi vaøo daïy hoïc tích
hôïp. Naêng löïc naøy coøn ñoøi hoûi GV bieát choïn loïc kieán thöùc tích hôïp: cô baûn, hieän ñaïi, thöïc tieãn,
phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm taâm sinh lyù HS, muïc tieâu giaùo duïc TH, chuyeån taûi tôùi HS vôùi söùc haáp daãn
cao. Ñoàng thôøi, yeâu caàu GV chuù yù reøn luyeän, phaùt trieån caûm xuùc, thaùi ñoä, haønh vi cho HS.
+ Naêng löïc xöû lyù tình huoáng daïy hoïc tích hôïp. Ñaây laø naêng löïc cao nhaát, phaùt trieån treân cô
sôû 4 naêng löïc treân; noù ñoøi hoûi GV phaûi tìm toøi, nghieân cöùu, coù thoùi quen giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà
naûy sinh trong quaù trình daïy hoïc theo quan ñieåm tích hôïp, höôùng ñeán phaùt hieän, nhaän daïng, phaùt
bieåu vaán ñeà caàn giaûi quyeát thaønh ñeà taøi, xaây döïng giaû thuyeát khoa hoïc, hoà sô chuyeân moân, ñieàu
tra cô baûn, thöïc nghieäm sö phaïm vaø xöû lyù keát quaû ñieàu tra vaø thöïc nghieäm...
1.3. Nhöõng bieän phaùp thöïc hieän daïy hoïc tích hôïp.
1.3.1. Treân cô sôû noäi dung baøi hoïc, löïa choïn heä thoáng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp.
Thöù nhaát, thöïc hieän theo yeâu caàu “Tam giaùc sö phaïm” caùc bieän phaùp daïy hoïc tích hôïp phaûi
phuø hôïp muïc tieâu vaø noäi dung baøi hoïc. Baûn thaân moãi vaên baûn baøi daïy (baøi khoùa) Tieáng Vieät 3 laø
ngöõ lieäu chung cuûa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp
laøm vaên. Caùc nhaø bieân soaïn Tieáng Vieät 3 döïa treân quan ñieåm tích hôïp caáu truùc toaøn boä chöông
trình, moãi chuû ñieåm vaø töøng baøi cuï theå theo tinh thaàn naøy. Do vaäy, bieän phaùp ñaàu tieân ñoái vôùi
GV daïy Tieáng Vieät 3 laø nhaän dieän yeáu toá ñoàng qui ôû nhöõng caáp ñoä khaùc nhau. Khoâng tìm vaø löïa
choïn ñöôïc heä thoáng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp töùc laø chöa xaùc ñònh con ñöôøng daïy hoïc theo
phöông phaùp tích hôïp!
Muoán xaùc ñònh ñöôïc heä thoáng kieán thöùc toái öu ñeå khai thaùc, daïy – hoïc tích hôïp, vaán ñeà ñaët
ra laø phaûi coù “kyõ naêng tích hôïp”; ñoù laø caùc nhoùm kyõ naêng cô baûn:
+ Kyõ naêng phaân tích noäi dung baøi hoïc, tìm toøi, ña daïng hoùa phöông phaùp, kyõ thuaät daïy hoïc
theo höôùng tích hôïp.
+ Kyõ naêng thieát keá vaø toå chöùc caùc hoaït ñoäng daïy hoïc - giaùo duïc vôùi hình thöùc daïy hoïc -
giaùo duïc.
+ Kyõ naêng söû duïng ngoân ngöõ sö phaïm hôïp lyù, thao taùc söû duïng thieát bò daïy hoïc linh hoaït.
+ Kyõ naêng döï baùo, xöû lyù tình huoáng sö phaïm khoâng maãu möïc.
+ Kyõ naêng nghieân cöùu sinh hoaït sö phaïm chuyeân ñeà, tích luõy vaø vaän duïng kinh nghieäm daïy
hoïc - giaùo duïc.
Thöù hai, xaùc ñònh, löïa choïn heä thoáng kieán thöùc tích hôïp döïa treân keát quaû phaân tích noäi dung
baøi hoïc, tieán trình leân lôùp. Chaúng haïn, treân cô sôû 5 hoaït ñoäng chính cuûa giôø daïy Taäp ñoïc chuû
ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, gaén vôùi hoaït ñoäng daïy hoïc chieám lónh 5 loaïi noäi dung khaùc nhau,
chuùng toâi ñeà xuaát caùch thöùc moâ hình hoùa heä thoáng kieán thöùc tích hôïp:
- Hoaït ñoäng 1, “Höôùng daãn tìm hieåu chung veà söï tích leã hoäi”, caàn löôïng kieán thöùc tích
hôïp, ngaén goïn, nhöõng neùt cô baûn trong sinh hoaït vaên hoùa – leã hoäi cuûa daân toäc giuùp HS hieåu
theâm neùt rieâng trong ñaëc ñieåm baøi hoïc caàn khaùm phaù. Phaàn tìm hieåu chung naøy caàn tích hôïp vôùi
löôïng kieán thöùc veà leã hoäi, phong tuïc vaên hoùa - daân gian HS lôùp 3 naém ñöôïc ôû möùc sô giaûn, chöa
chaéc chaén khi vaøo baøi. Thöïc teá khaûo saùt vaø trieån khai daïy thöïc nghieäm cho thaáy, baøi daïy veà leã
hoäi naøo HS naém ñöôïc söï tích leã hoäi (duø sô giaûn nhaát), caùc em tieáp thu baøi nhanh vaø haøo höùng
hôn, ñoàng thôøi cuûng coá vöõng chaéc ñöôïc kieán thöùc cuûa baøi môùi. Coù ñeán 87,5 % GV ñöôïc hoûi
khaúng ñònh: trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, chæ coù baøi “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” laø daïy vaø hoïc
nheï nhaøng, deã tích hôïp vaø HS höùng thuù nhaát, bôûi noù gaén vôùi chu kyø thôøi gian, khoâng gian, laøng
xaõ, nhaân vaät lòch söû… nhöõng thaønh toá coát loõi cuûa moät leã hoäi !
- Hoaït ñoäng 2, “Luyeän ñoïc vaø giaûi nghóa töø” chuù troïng tích hôïp giöõa voán kieán thöùc sô giaûn
veà Tieáng Vieät ôû HS lôùp 3, thoâng qua tìm hieåu nghóa töø khoù, chuù giaûi nhöõng teân ngöôøi, ñòa danh,
söï kieän, soá lieäu… coù lieân quan trong baøi hoïc. ÔÛ ñaây coù hieän töôïng tích hôïp môû roäng giöõa phaân
moân Taäp ñoïc trong moân Tieáng Vieät vôùi nhöõng kieán thöùc ôû nhieàu moân hoïc khaùc coù lieân quan
trong quaù trình luyeän ñoïc. Bôûi, ñeå ñoïc troâi chaûy, (töùc laø toái thieåu 70 chöõ / 1 phuùt), bieát ngöøng,
nghæ sau caùc daáu caâu, giöõa caùc cuïm töø… HS thoâng hieåu töø ngöõ, caâu chöõ. Trong voán lieáng ngoân
ngöõ cuûa HS phaûi coù voán töø “ñoái öùng” ñeå “hoäi nhaäp” vôùi nhöõng töø môùi, khoù cuûa baøi hoïc môùi.
- Hoaït ñoäng 3 (quan troïng nhaát), “Höôùng daãn HS tìm hieåu baøi” (söï tích, yù nghóa, noäi dung
hoïat ñoäng… cuûa leã hoäi), thoâng qua vieäc tìm hieåu chi tieát, con ngöôøi cuï theå (ví duï nhö nhaân vaät
OÂng Caûn Nguõ trong baøi “Hoäi vaät”, nhaân vaät Chöû Ñoàng Töû trong baøi “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng
Töû”…). Dieän kieán thöùc tích hôïp caøng môû roäng, theo ñaëc tröng töøng phaân moân Taäp ñoïc, Keå
chuyeän hay Taäp laøm vaên, Taäp vieát (nhaát laø vieát hoa)… ñeán voán soáng, voán vaên hoùa daân gian, kieán
thöùc lòch söû, ñòa lyù, hoäi hoïa, aâm nhaïc vaø nhieàu lónh vöïc khaùc tuøy thuoäc töøng baøi daïy.
- Hoaït ñoäng 4, “Luyeän ñoïc laïi”, GV höôùng daãn HS ñoïc laïi treân cô sôû ñoïc maãu cuûa mình
hoaëc cuûa moät vaøi HS ñoïc toát, chuaån nhaát cuûa lôùp. Trong quaù trình höôùng daãn HS luyeän ñoïc laïi
döôùi nhieàu hình thöùc: ñoïc soùng ñoâi, ñoïc nhoùm, thi ñoïc tröôùc lôùp, ñoïc ñoàng thanh, ñoïc thaàm…
Gaén vôùi ñoïc ñuùng laø ñoïc hay, dieãn caûm, höôùng ñeán “ñoïc saém vai”, ñoàng thôøi chuù troïng khai
thaùc tích hôïp, khaéc saâu kyõ naêng ñoïc khi nhaán maïnh caùc töø khoù, töø môùi… Nhö vaäy, trong hoaït
ñoäng “Luyeän ñoïc laïi”, daáu aán tích hôïp theå hieän roõ qua kieåm tra kyõ naêng ñoïc – hieåu baèng caùch
yeâu caàu HS traû lôøi 1 – 2 caâu hoûi veà noäi dung baøi Taäp ñoïc!
- Hoaït ñoäng 5, “Toång keát, cuûng coá, daën doø”. GV toå chöùc cho HS cuøng tìm hieåu vaø traû lôøi
ñöôïc vöøa hoïc baøi Taäp ñoïc gì, baøi Taäp ñoïc coù theå chia ra maáy ñoaïn… töø ñoù tieán ñeán toång keát baøi
hoïc, khaéc saâu kyõ naêng ñoïc vaø kieán thöùc veà leã hoäi. Ngoaøi caùc caâu hoûi, baøi taäp cuûng coá caàn öu
tieân baøi taäp coù lieân heä thöïc teá, phaùt bieåu caûm nghó… Thao taùc naøy vöøa môû roäng yù nghóa baøi hoïc,
tích hôïp vôùi nhöõng vaán ñeà gaàn guõi trong cuoäc soáng vaø baøi hoïc giaùo duïc ñaïo ñöùc, thaåm myõ, vaên
hoùa truyeàn thoáng… vöøa giuùp HS taêng cöôøng naêng löïc nghe, ñoïc, noùi, vieát trong hoïc taäp, giao
tieáp, tham gia sinh hoaït vaên hoùa ôû gia ñình vaø coäng ñoàng.
1.3.2. Söû duïng caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp ñan xen trong heä thoáng caâu hoûi naâng cao khaû naêng
caûm thuï vaên hoïc, hieåu bieát töï nhieân, xaõ hoäi, con ngöôøi, taêng cöôøng voán soáng, voán vaên hoùa thoâng
qua moân Tieáng Vieät.
Thöù nhaát, heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp trong daïy hoïc Tieáng Vieät hieän nay ñöôïc xaùc ñònh laø
bieän phaùp chuû ñaïo ñeå GV toå chöùc, ñieàu khieån, höôùng daãn hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa HS. Thoâng
thöôøng, caùc phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät ñeàu duøng caâu hoûi, baøi taäp ñeå daãn daét HS tieáp caän
baøi daïy töøng böôùc, töøng phaàn höôùng tôùi chieám lónh toaøn boä baøi hoïc. Ñieàu naøy, deã nhaän thaáy qua
baøi daïy Taäp laøm vaên, döôùi moãi baøi daïng “keå hay noùi, vieát qua tranh…” trong Tieáng Vieät 3 thöôøng
coù moät heä thoáng caâu hoûi gôïi yù, ñaây laø nhöõng ñieåm töïa ñeå GV toå chöùc HS tìm yù, phaùt trieån yù
töôûng. Tuy nhieân, caàn löu yù, khai thaùc “traû lôøi caâu hoûi” phaûi linh hoaït, thay ñoåi trình töï gôïi yù,
khoâng baùm theo thöù töï ñaõ cho, coù nhö vaäy môùi khaéc phuïc loái daïy Taäp laøm vaên theo kieåu cuõ:
“Quan saùt tranh traû lôøi caâu hoûi”; “Traû lôøi caâu hoûi”!
Maët khaùc, moät trong nhöõng nguyeân taéc daïy hoïc Tieáng Vieät ôû TH luoân ñöôïc ñaët leân haøng
ñaàu laø phoái hôïp caùc phöông phaùp, bieän phaùp trong daïy hoïc Tieáng Vieät. Do ñoù, söû duïng heä thoáng
caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp coøn phaûi ñaûm baûo nguyeân taéc naøy.
Thöù hai, heä thoáng caâu hoûi tích hôïp trong moân Tieáng Vieät thöôøng khoâng ñöùng ñoäc laäp maø noù
gaén boù bieän chöùng vôùi caùc loaïi caâu hoûi cuûa phöông phaùp daïy hoïc khaùc. Chaúng haïn, heä thoáng
caâu hoûi baøi taäp ñoïc “Hoäi vaät”, Tieáng Vieät 3, Taäp 2: “- Caùch ñaùnh cuûa oâng Caûn Nguõ vaø Quaém Ñen
coù gì khaùc nhau (caâu 2)? – Vieäc oâng Caûn Nguõ böôùc huït ñaõ laøm thay ñoåi keo vaät nhö theá naøo? (caâu
3)? – Theo em, vì sao oâng Caûn Nguõ thaéng (caâu 4)?”. Qua phaân tích cho thaáy, 3 caâu hoûi naøy vöøa
so saùnh vöøa coù daáu aán “caâu hoûi tích hôïp” khai thaùc ñaëc ñieåm caùch ñaùnh cuûa oâng Caûn Nguõ (caâu
2, 3); döïa treân noäi dung traû lôøi ôû 2 caâu naøy, phaùt trieån vôùi tö caùch laø caâu hoûi gôïi tìm, yeâu caàu HS
traû lôøi thoâng qua suy luaän (khi traû lôøi caâu hoûi 4).
ÔÛ phaân moân Taäp laøm vaên, ngay tuaàn 25 (tuaàn thöù nhaát cuûa chuû ñieåm) phaân tích töø goùc ñoä
chöông trình vaø saùch giaùo khoa Tieáng Vieät 3, ta nhaän dieän ñöôïc ñeà baøi Taäp laøm vaên söû duïng
daïng baøi taäp tích hôïp giöõa tieáng Vieät vaø Myõ thuaät : “Quan saùt moät aûnh leã hoäi, taû laïi quang caûnh
vaø hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia leã hoäi”. Ñaây laø cô sôû ñeå xaây döïng heä thoáng caâu hoûi tích
hôïp cho daïng baøi taäp treân; vaø ñeà xuaát vieäc löïa choïn, xaây döïng baêng hình, tranh aûnh, toå chöùc
hoaït ñoäng ngoaïi khoaù veà chuû ñieåm “Leã hoäi” tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm naøy, hoaëc hoïc tieát Taäp
laøm vaên “Keå veà leã hoäi” ôû tuaàn thöù hai cuûa chuû ñieåm. Töø ñoù, thieát keá moät giaùo aùn baøi daïy Taäp
laøm vaên “Keå veà leã hoäi” theo kieåu “toå chöùc troø chôi saém vai”. Vôùi heä thoáng caâu hoûi gôïi môû, toå
chöùc baøi daïy theo kieåu “troø chôi” seõ giuùp GV traùnh xa loái daïy Taäp laøm vaên theo kieåu cuõ: “Quan
saùt tranh traû lôøi caâu hoûi”, ñaây laø moät bieän phaùp taùc ñoäng sö phaïm phuø hôïp vôùi quaù trình hoaït
ñoäng cuûa HS lôùp 3, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng daïy – hoïc Taäp laøm vaên theo höôùng tích hôïp.
Thoâng qua ñoù, loàng gheùp nhöõng yeáu toá caàn thieát cuûa phaân moân Taäp laøm vaên, giuùp HS naém
ñöôïc, thöïc haønh ñöôïc tri thöùc tieàm aån cuûa tieáng Vieät trong nhöõng tình huoáng troø chôi, thích nghi
vôùi moâi tröôøng vaø böôùc ñaàu bieát vaän duïng kieán thöùc Taäp laøm vaên vaøo thöïc tieãn, hình thaønh kieán
thöùc, kyõ naêng vaø caùc phöông phaùp hoïc taäp môùi. Troø chôi saém vai ôû tieát Taäp laøm vaên “Keå veà leã
hoäi” vì vaäy, khoâng chæ kieåm tra, ñaùnh giaù nhaän thöùc veà “Leã hoäi” ôû HS, coøn höôùng ñeán phaùt huy
khaû naêng caûm thuï vaên hoïc, naêng löïc dieãn ñaït, giao tieáp, taêng cöôøng cuûng coá voán soáng, voán vaên
hoùa cho caùc em. Caùch laøm naøy laø söï theå nghieäm nhaèm taêng cöôøng vui chôi cho HS lôùp 3, taïo aán
töôïng veà leã hoäi, tích luõy voán vaên hoùa - ngheä thuaät, taïo moâi tröôøng sö phaïm giaøu tính thaåm myõ…
töø ñoù naûy sinh tö duy thaåm myõ, nhu caàu tham gia hoaït ñoäng leã hoäi ôû HS ñaàu baäc Tieåu hoïc!
Thieát keá baøi daïy naøy (xem phuï luïc 20) taïo cô hoäi ñeå HS ñaùp öùng caùc yeâu caàu vaän duïng baøi
“maãu” töø Tieáng Vieät 3, töø baêng hình, tranh aûnh giôø ngoaïi khoaù ñeå keå veà moät leã hoäi theo aûnh,
tieán leân caáp ñoä cao hôn: keå veà moät leã hoäi maø em bieát (hoaêïc moät leã hoäi ôû queâ em, moät leã hoäi em
tham gia, hay xem qua truyeàn hình, phim aûnh…). Ñi töøng böôùc linh hoaït nhö vaäy, môùi hieän thöïc
hoùa quan ñieåm thöïc haønh vaø tích hôïp maø caùc taùc giaû Tieáng Vieät 3 ñaõ kyø voïng khi bieân soaïn saùch
!
1.3.3. Thöôøng xuyeân kieåm tra vaø ñaùnh giaù hoïc sinh baèng nhöõng baøi taäp toång hôïp söû duïng
phöông phaùp tích hôïp.
“Quy ñònh ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi hoïc sinh tieåu hoïc” ban haønh keøm theo Quyeát ñònh soá
30/2005/QÑ-BGD&ÑT ngaøy 30/09/2005 cuûa Boä tröôûng GD&ÑT ñöa ra 4 nguyeân taéc ñaùnh giaù
HS tieåu hoïc theo höôùng phaùt trieån caùc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc, ñaøo taïo nhöõng theá heä HS
chuû ñoäng, saùng taïo, coù khaû naêng töï hoïc vaø töï ñaùnh giaù baûn thaân. Do ñoù kieåm tra, ñaùnh giaù khoâng
döøng laïi ôû yeâu caàu taùi hieän kieán thöùc (hoïc thuoäc loøng), reøn luyeän caùc kyõ naêng ñaõ hoïc maø coøn toân
troïng, khuyeán khích oùc saùng taïo, phaùt hieän söï chuyeån bieán veà thaùi ñoä vaø xu höôùng haønh vi ôû HS
tröôùc caùc vaán ñeà cuûa ñôøi soáng. Ñaây laø cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa yeâu caàu thöôøng xuyeân kieåm
tra, ñaùnh giaù HS qua baøi taäp toång hôïp coù söû duïng phöông phaùp tích hôïp.
ÔÛ Tieáng Vieät 3, yeâu caàu kieåm tra, ñaùnh giaù HS thoâng qua heä thoáng baøi taäp toång hôïp söû duïng
phöông phaùp tích hôïp khoâng chæ coù yù nghóa töï thaân, trong tình hình hieän nay, noù coøn giuùp GV TH
thöïc hieän toát “Quy ñònh ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi hoïc sinh tieåu hoïc” bôûi caùc lyù do cô baûn nhö:
Thöù nhaát: Do chöông trình Tieáng Vieät 3 ñöôïc caáu truùc theo quan ñieåm tích hôïp neân noäi
dung vaø hình thöùc kieåm tra cuõng coù nhieàu ñoåi môùi. ÔÛ ñaây, chæ baøn saâu hai hình thöùc kieåm tra
chính (kieåm tra mieäng vaø kieåm tra vieát: traéc nghieäm khaùch quan vaø töï luaän). Caû hai hình thöùc
kieåm tra naøy ñeàu taát yeáu söû duïng loaïi caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp ñan xen vôùi caùc loaïi caâu hoûi, baøi
taäp khaùc. Taøi lieäu höôùng daãn chæ ñaïo cuûa Boä GD&ÑT ñaõ ñònh höôùng, khi kieåm tra mieäng:
“Khoâng neân chæ kieåm tra vaán ñaùp vaøo 15 phuùt ñaàu giôø vaø chæ kieåm tra kieán thöùc baøi vöøa hoïc.
Trong khi kieåm tra vaán ñaùp, giaùo vieân coù theå hoûi veà nhöõng kieán thöùc cuõ hoaëc nhöõng kieán thöùc coù
lieân quan ñeán baøi môùi.” Nhö vaäy ôû ñaây “kieán thöùc cuõ” vaø “nhöõng kieán thöùc coù lieân quan ñeán baøi
môùi” chöùa ñöïng tö töôûng tích hôïp. Ñaây chính laø thao taùc phaùt trieån, cuûng coá tö duy, ñoàng qui
kieán thöùc vaø kyõ naêng tieáng Vieät cuûa HS theo phöông phaùp tích hôïp. Hoaït ñoäng kieåm tra mieäng
naèm trong chuoãi thao taùc “ñaøm thoaïi” vôùi öu theá söû duïng moïi thôøi ñieåm trong giôø hoïc Tieáng
Vieät 3 (ñaàu giôø, giöõa giôø, cuoái giôø daïy), khoâng chæ höôùng ñeán muïc tieâu baøi hoïc, coøn goùp phaàn
phaùt trieån ngoân ngöõ cho HS, giuùp caùc em hieåu saâu hôn baøi hoïc; ñoái vôùi chuû ñieåm “Leã hoäi”, ñaây
laø moät keânh giaûi thích, tích hôïp ñeå HS keå laïi ñöôïc leã hoäi ôû queâ mình! Qua kieåm tra mieäng GV
coù theå nhanh choùng naém baét möùc ñoä hieåu baøi, naêng löïc phaùt huy söùc maïnh “kieán thöùc toång hôïp”
cuûa HS ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán noäi dung kieåm tra theo yù ñoà ngöôøi daïy. Kieåm
tra mieäng thöôøng xuyeân coøn phaùt trieån naêng löïc nghe, ñoïc, noùi, phaùt bieåu chính kieán, khaû naêng
tích hôïp trong quaù trình thöïc haønh giao tieáp tieáng Vieät cuûa HS lôùp 3.
Thöù hai: Trong ñoåi môùi caùch ra ñeà kieåm tra, GV caàn chuù yù thieát keá heä thoáng caâu hoûi, baøi
taäp coù tính chaát tích hôïp vaø phaân loaïi HS. Töùc laø ñeà kieåm tra coù nhöõng caâu hoûi moïi HS traû lôøi
ñöôïc neáu coá gaéng hoïc vaø moät soá caâu hoûi HS khaù, gioûi phaûi suy luaän môùi laøm ñöôïc. Caâu hoûi, baøi
taäp tích hôïp coù öu theá raát lôùn trong vieäc bieân soaïn loaïi caâu hoûi, baøi taäp höôùng ñeán phaân loaïi HS
vaø ñaëc bieät, noù xuaát hieän ôû caû hai möùc trung bình vaø khoù. Hieän nay, HS lôùp 3 ñaõ ñöôïc laøm quen
vôùi loaïi caâu hoûi traéc nghieäm khaùch quan, ñaây laø “keânh” raát thuaän lôïi ñeå daïy – hoïc tích hôïp neáu
GV bieát vaän duïng linh hoaït; tuyø thuoäc thôøi gian laøm baøi, hình thöùc kieåm tra vaán ñaùp hoaëc vieát,
traéc nghieäm khaùch quan hay traéc nghieäm töï luaän soá löôïng caâu hoûi vaø löôïng kieán thöùc, kyõ naêng
caàn kieåm tra coù ñoä daøi, ngaén khaùc nhau. Vaán ñeà laø GV caàn chuù yù löôïng kieán thöùc ñoàng qui trong
moät baøi hoïc, ñaët caâu hoûi tích hôïp bao quaùt nhieàu löôïng kieán thöùc Tieáng Vieät 3 lieân quan ñeán töøng
baøi hoïc trong töông quan chung vôùi chuû ñieåm.
Chaúng haïn, phaân tích moät ñeà kieåm tra Ñoïc - Ñoïc thaàm (Phuï luïc1) cho thaáy: Ñoaïn trích baøi
“Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” ñöôïc choïn laøm ngöõ lieäu chung, yeâu caàu HS phaùt hieän nhöõng ñôn vò
kieán thöùc tích luõy, khaéc saâu qua quaù trình hoïc taäp caùc phaân moân Taäp ñoïc, Chính taû, Luyeän töø &
caâu vaø Taäp laøm vaên. Ñeà kieåm tra goàm 5 caâu hoûi traéc nghieäm:
Caâu 1: “Nhöõng chi tieát mieâu taû caùc coâng vieäc chuaån bò cho cuoäc ñua ?”, yeâu caàu HS vaän
duïng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp töø phaân moân Taäp ñoïc traû lôøi 3 phöông aùn lieân quan ñeán nhöõng
chi tieát taû vieäc chuaån bò cuoäc ñua.
Caâu 2: “Dieãn bieán cuoäc ñua ?”, yeâu caàu HS vaän duïng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp traû lôøi
qua 3 phöông aùn cho saün veà dieãn bieán cuoäc ñua.
Caâu 3: “Cöû chæ ngoä nghónh, deã thöông cuûa voi ñua ?”, yeâu caàu HS vaän duïng kieán thöùc, kyõ
naêng tích hôïp, khaùi quaùt traû lôøi qua 3 phöông aùn lieân quan ñeán cöû chæ cuûa nhöõng chuù voi khi
tham gia cuoäc ñua.
Caâu 4: Yeâu caàu HS huy ñoäng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp thoâng qua luyeän töø, choïn 1 trong
3 phöông aùn traû lôøi duøng pheùp nhaân hoùa. Giuùp HS hieåu vaø vaän duïng caùc tröôøng hôïp “Taùc giaû ñaõ
nhaân hoùa nhöõng con voi baèng nhöõng töø ngöõ naøo ?”
Caâu 5: (mang tính chaát kieåm tra töï luaän) chuû yeáu yeâu caàu HS töø voán soáng, voán vaên hoùa,
nhôù laïi moät soá hoäi vaø ghi laïi ñöôïc ít nhaát 4 teân hoäi; yeâu caàu vaän duïng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp
ñeå traû lôøi theå hieän roõ. GV khoâng theå daïy heát taát caû nhöõng hoäi coù trong ñôøi soáng, chæ giôùi thieäu
moät soá hoäi nhö hoäi vaät, hoäi ñua voi… baây giôø yeâu caàu HS ghi laïi ñöôïc ít nhaát 4 teân hoäi; khoâng
daïy – hoïc theo quan ñieåm tích hôïp vaø khoâng vaän duïng, huy ñoäng kieán thöùc, kyõ naêng tích hôïp HS
khoâng sao traû lôøi ñöôïc !
Toùm laïi, thöôøng xuyeân söû duïng baøi taäp toång hôïp ñan xen yeáu toá tích hôïp laø bieän phaùp coù
nhieàu öu theá ñeå daïy hoïc tích hôïp. Noù ñònh höôùng vieäc ñoåi môùi kieåm tra, ñaùnh giaù keát quaû hoïc
taäp moân Tieáng Vieät: kieåm tra söï tích hôïp noäi dung kieán thöùc, kyõ naêng cuûa 6 phaân moân trong
moân Tieáng Vieät & caùc moân lieân quan ôû töøng baøi hoïc coù lieân thoâng vaø laëp laïi ôû caùc baøi hoïc khaùc.
Chuù troïng kieåm tra caû 4 kyõ naêng nghe, ñoïc, noùi, vieát, giaûm kieåm tra nhöõng kieán thöùc thuaàn tuùy
lyù thuyeát “suoâng” vaø ñaùnh giaù naêng löïc tích cöïc hoïc taäp ôû HS moät caùch toaøn dieän, cuï theå, chính
xaùc vaø khaùch quan; ñieàu naøy seõ goùp phaàn reøn luyeän loøng say meâ tìm toøi, khaùm phaù, hình thaønh
ôû HS yù thöùc vöôn leân, töï hoïc hoûi suoát ñôøi !
Tuy nhieân, vaán ñeà laø vieäc xaùc ñònh quan ñieåm “thoaùng” nhö theá naøo trong xaây döïng ñaùp
aùn, “ba rem” ñieåm ñeå naâng cao hieäu suaát caâu hoûi tích hôïp. Ñaây coøn laø bieän phaùp choáng kieåu
“laøm vaên maãu” vaø phaùt huy naêng löïc caûm thuï vaên chöông, naêng löïc bieåu ñaït, boäc loä tö töôûng,
tình caûm ôû HS töø baäc TH!
Ñieàu naøy khoâng chæ coù yù nghóa ñoái vôùi phöông phaùp daïy hoïc caùc phaân moân Taäp ñoïc, Taäp
vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên maø quan troïng hôn laø höôùng tôùi tieâu
ñieåm kieåm tra kieán thöùc tích hôïp, kyõ naêng tích hôïp, tö duy tích hôïp cuûa HS ñaùp öùng yeâu caàu
moân tieáng Vieät vaø “Quy ñònh ñaùnh giaù vaø xeáp loaïi hoïc sinh tieåu hoïc” hieän nay.
Chöông 2:
KYÕ NAÊNG DAÏY HOÏC CHUÛ ÑIEÅM “LEÃ HOÄI”, TIEÁNG VIEÄT 3
THEO PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP
2.1. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3.
Muïc ñích chính cuûa luaän vaên khoâng phaûi tìm hieåu veà “Leã hoäi”, nhöng xuaát phaùt töø lyù luaän
cho raèng, “Leã hoäi” laø chuû ñieåm coù lôïi theá ñeå phaùt huy daïy hoïc tích hôïp, chuùng toâi nghieân cöùu
“Leã hoäi” ôû caùc goùc ñoä sau:
2.1.1. Nhöõng vaán ñeà chung veà “Leã hoäi”.
Leã hoäi laø hình thöùc sinh hoaït vaên hoùa coäng ñoàng, ra ñôøi vaø phaùt trieån töø moät coäng ñoàng cuï
theå trong xaõ hoäi loaøi ngöôøi. Treân theá giôùi hieän coù voâ vaøn leã hoäi, moãi leã hoäi mang moät maøu saéc
khaùc nhau; nhöng töïu trung, noù ñem ñeán cho con ngöôøi nhöõng giaây phuùt thaêng hoa vaø söï saûng
khoaùi veà tinh thaàn, ñaùp öùng moät nhu caàu taâm linh naøo ñoù! Leã hoäi vì vaäy, laø moät phaàn cuûa ñôøi
soáng vaên hoùa tinh thaàn, song haønh toàn taïi vôùi cuoäc soáng, mang laïi cho con ngöôøi nguoàn coå vuõ
tinh thaàn raát to lôùn vaø con ngöôøi cuõng phaûi ñaàu tö, toán keùm khaù nhieàu cho leã hoäi: “ôû Myõ moãi naêm
ngöôøi ta chi 22,4 tyû USD cho leã hoäi, ôû Nhaät con soá ñoù laø 14 tyû USD, gaàn ta nhö Trung Quoác cuõng
chi 2,2 tyû USD cho leã hoäi moãi naêm…”[115,tr.6]. Chöøng aáy soá lieäu ñuû ñeå xaùc ñònh vò trí cuûa leã hoäi
trong cuoäc soáng ñöông ñaïi !
Ñaëc bieät, trong taâm thöùc ngöôøi daân Vieät Nam, leã hoäi laø moät thaønh toá vaên hoùa gaén boù
khoâng nhöõng thaân thieát maø vöøa thieâng lieâng, laïi vöøa maõnh lieät, gaàn guõi. Theo GS. Ñinh Gia
Khaùnh, leã hoäi coå truyeàn laø “thôøi ñieåm maïnh cuûa sinh hoïat coäng ñoàng”, moät thaønh toá coù tính toång
hôïp trong caùc thaønh toá: tín ngöôõng, toân giaùo, ngheä thuaät bieåu dieãn, dieãn xöôùng daân gian… Leã hoäi
vì vaäy, raát quan troïng ñoái vôùi nhaân daân ta. Nhìn chung, leã hoäi cuûa ta höôùng ñeán giaûi quyeát 3 vaán
ñeà: Thoûa maõn nhu caàu veà taâm linh. Thoûa maõn nhu caàu thaåm myõ vaø thoûa maõn nhu caàu giaûi trí,
giao löu; môû ra nhöõng “saân chôi” cho con ngöôøi.
Ñeán vôùi “leã hoäi”, theo Buøi Xuaân Ñænh [100], neáu ñöôïc ñònh höôùng giaùo duïc toát seõ taïo ra
vaên hoaù leã hoäi. Vaên hoaù leã hoäi chính laø caùch öùng xöû vôùi leã hoäi, chuùng ta öùng xöû vôùi leã hoäi nhö
theá naøo ñeå ñöôïc thoûa maõn hai yeâu caàu: yeâu caàu thöôûng thöùc vaø yeâu caàu giao löu?
Nhìn laïi dieãn trình lòch söû leã hoäi daân toäc, chuùng ta vui möøng nhaän thaáy: trong baát kyø hoaøn
caûnh lòch söû naøo, leã hoäi cuõng daït daøo söùc soáng, bôûi noù chính laø “quoác hoàn, quoác tuùy”, laø coäi
nguoàn söùc maïnh cuûa daân toäc! Leã hoäi Vieät Nam trong voøng moät theá kyû trôû laïi ñaây coù hai coät moác
ñaùng löu yù:
- Sau naêm 1954, do nhaän thöùc aáu tró, leã hoäi khoâng ñöôïc môû.
- Cuoái thaäp kyû 80 ñeán ñaàu nhöõng naêm 90, leã hoäi ñöôïc môû trôû laïi nhöng ngay laäp töùc coù
nhöõng baát caäp do cuøng thôøi vôùi vieäc ta chuyeån töø cô cheá bao caáp sang cô cheá thò tröôøng. Tö duy
kinh teá thò tröôøng ñaõ taùc ñoäng leân caùch öùng xöû vôùi leã hoäi döôùi caùc hình thöùc nhö: “khoaùn thu”
trong leã hoäi, coi leã hoäi laø dòp baùn saûn phaåm, keå caû “saûn phaåm tín ngöôõng”. Ñoäng cô ñi leã hoäi cuûa
nhieàu ngöôøi khoâng phaûi chæ vì tín ngöôõng cuûa baûn thaân, maø vì cuoäc soáng hieän thöïc cuûa mình vôùi
mong muoán caûi thieän cuoäc soáng toát ñeïp hôn. Xaõ hoäi caøng phaùt trieån, caøng taïo ra nhieàu cô hoäi
môùi, nhöng cuõng ñoàng thôøi taïo ra nhöõng aùp löïc môùi trong cuoäc soáng. Soá ngöôøi ñi leã hoäi ngaøy
caøng taêng vaø nhu caàu cuûa hoï ñoái vôùi leã hoäi ngaøy caøng ña daïng. Vieäc giaùo duïc leã hoäi vaø giaùo
duïc gaén vôùi leã hoäi vì theá ñaët ra nhö moät nhieäm vuï heát söùc quan troïng trong boái caûnh hieän nay!
Boä Vaên hoùa – Thoâng tin, ñaõ coù nhieàu vaên baûn chæ ñaïo thöïc hieän vaø toå chöùc tuyeân truyeàn,
höôùng daãn öùng xöû vôùi leã hoäi theo höôùng vaên minh, baûo toàn vaø phaùt huy baûn saéc daân toäc, song
vaãn coøn nhieàu baát caäp! Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do: Noäi dung, tinh thaàn vaãn chung chung, chöa
ñi vaøo cuï theå, chöa thaáy caùi goác cuûa giaùo duïc, baûo toàn vaên hoùa leã hoäi phaûi töø nhaø tröôøng maàm
non, tieåu hoïc. Tuyeân truyeàn leã hoäi chöa ñuùng möùc, trong nhaân daân coøn taâm lyù ñeán vôùi leã hoäi ñeå
caàu loäc, khoâng caàn bieát thaàn thaùnh laø ai !
Thöïc tieãn treân cho thaáy, ñaõ ñeán luùc nhìn nhaän “leã hoäi” töø nhaø tröôøng, töø goùc nhìn vaø haønh
ñoäng öùng xöû vôùi leã hoäi cuûa giaùo duïc - ñaøo taïo. Vieäc ñöa leã hoäi vaøo nhaø tröôøng trong moät chuû
ñieåm cuûa Tieáng Vieät 3, vì vaäy vöøa laø xu theá chung trong öùng xöû vaên hoùa cuûa giaùo duïc, vöøa laø
keânh khai thaùc hieäu quaû quan ñieåm tích hôïp vaøo daïy hoïc Tieáng Vieät.
2.1.2. Nhöõng ñaëc ñieåm cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3.
Quaùn trieät tö töôûng tích hôïp, cuõng nhö Tieáng Vieät 2, Tieáng Vieät 3 ñöôïc bieân soaïn theo ñònh
höôùng tích cöïc vaø tích hôïp, caáu truùc saùch theo truïc chuû ñieåm, truïc naøy laø khung cho caû cuoán
saùch, höôùng tôùi giaûi phaùp toái öu: thöïc hieän muïc tieâu reøn luyeän kyõ naêng vaø trang bò kieán thöùc
toaøn dieän cho HS. Thoâng qua ñoù taïo ñieàu kieän giuùp HS môû roäng, heä thoáng hoùa, tích cöïc hoùa voán
töø moät caùch töï nhieân vaø coù hieäu quaû. Tieáng Vieät 3 (2 taäp) goàm taát caû 15 ñôn vò hoïc, moãi ñôn vò
hoïc gaén vôùi moät chuû ñieåm, trong ñoù chuû ñieåm “Leã hoäi” ñöôïc daïy 18 tieát ôû 2 tuaàn thöù 25 vaø 26.
Chuû ñieåm naøy khoâng chæ môùi vaø khoù, noù coøn yeâu caàu tieáp caän, tìm hieåu, nghieân cöùu khaùc haún
caùc chuû ñieåm tröôùc: hoïc - hieåu vaø thöïc haønh giao tieáp, öùng xöû vaên hoùa vôùi leã hoäi.
Theo nghieân cöùu ban ñaàu cuûa chuùng toâi, döïa treân keát quaû tröng caàu yù kieán cuûa 120 giaùo
vieân TH giaûng daïy Tieáng Vieät 3 taïi Beán Tre, chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, Taäp 2 coù nhöõng
ñaëc ñieåm ñaùng chuù yù nhö sau:
2.1.2.1. Chuû ñieåm “Leã hoäi” gaén lieàn vôùi cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa hoïc sinh, caàn thieát ñöôïc
ñöa vaøo giaûng daïy trong nhaø tröôøng TH. Coù 115/120 = 95,83 % GV tham gia khaûo saùt thoáng nhaát
vôùi ñaëc ñieåm naøy!
Tuy laø chuû ñieåm môùi, nhöng do “khoâng gian, thôøi gian vaø con ngöôøi ñöôïc hoøa quyeän trong
leã hoäi” [10, tr.33] theo nhöõng chu kyø nhaát ñònh, chuû ñieåm naøy coù neùt gaàn guõi vaø laø moät “thoâng
ñieäp” vaên hoùa daønh cho HS lôùp 3. Bôûi, ngay töø chuû ñieåm “Baéc – Trung – Nam”, Tieáng Vieät 3,
Taäp 1, HS lôùp 3 tuy nhoû tuoåi ñaõ ñöôïc giôùi thieäu vaø tieáp caän vôùi caûnh ñeïp, phong tuïc caùc vuøng
mieàn qua “Caûnh ñeïp non soâng” – moãi caâu ca dao noùi ñeán moät vuøng. Hay nhö ôû baøi “Nhaø roâng ôû
Taây Nguyeân”, HS ñaõ coù yù nieäm veà nhöõng chuù voi, roài ôû moân Ngheä thuaät, baøi 16 - Veõ maøu vaøo
caùc hình coù saün (Ñaáu vaät, phoûng theo tranh daân gian Ñoâng Hoà, baøi 20 -Veõ tranh ñeà taøi ngaøy teát
hay leã hoäi, Ngheä thuaät 3, HS ñaõ phaàn naøo laøm quen vôùi leã hoäi …
Veà maët heä thoáng tri thöùc cuûa chuû ñieåm, baûn thaân chuû ñieåm “Leã hoäi” (noùi chung veà caùc leã
hoäi), khaû naêng loàng gheùp, tích hôïp kieán thöùc veà leã hoäi trong chuû ñieåm naøy theå hieän khaù ñaäm neùt:
caùc baøi Taäp ñoïc ñeàu noùi veà leã hoäi (Hoäi vaät, Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân, Leã hoäi Chöû Ñoàng Töû, Ñi
hoäi chuøa Höông). Caùc baøi Keå chuyeän, Taäp laøm vaên yeâu caàu HS keå veà leã hoäi, keå laïi moät ngaøy
hoäi; caùc baøi Chính taû, Luyeän töø vaø caâu cuõng taäp trung cho chuû ñieåm, töø ngöõ xoay quanh leã hoäi…
Ñoù laø chöa keå trong nhaø tröôøng TH hieän nay chòu aûnh höôûng tích cöïc bôûi truyeàøn thoáng giöõ gìn,
phaùt huy baûn saéc vaên hoùa daân toäc cuûa caùc theá heä ñi tröôùc. Do ñoù, chuû ñieåm naøy aån chöùa khaû
naêng tích hôïp raát lôùn, trang bò cho HS nhöõng hieåu bieát cô baûn veà vaên hoùa leã hoäi, phong tuïc coå
truyeàn cuûa daân toäc, cuûa queâ höông…
2.1.2.2. Vôùi quan ñieåm saép xeáp theo thöù töï töø gaàn ñeán xa, töø deã ñeán khoù, “Leã hoäi” laø moät
chuû ñieåm môùi neân raát khoù ñoái vôùi caû ngöôøi daïy laãn ngöôøi hoïc; 77,5 % GV ñöôïc hoûi cho raèng
khoâng chæ GV, caû phuï huynh cuõng gaëp khoù khaên khi höôùng daãn hoïc sinh hoïc chuû ñieåm “Leã
hoäi”.
Ñieàu naøy theå hieän roõ: Tieáng Vieät 3 chæ ñöa ra nhöõng vaên baûn noùi veà leã hoäi ôû mieàn Baéc,
mieàn Trung neân tuy môùi meû, haáp daãn nhöng laïi xa laï vôùi ngöôøi Beán Tre. Bôûi nhöõng leã hoäi naøy
cuõng chöa thaät söï tieâu bieåu! Trong soá 6 baøi hoïc veà hoäi vaø leã hoäi ñöôïc ñöa vaøo chuû ñieåm “Leã
hoäi”, Tieáng Vieät 3, chæ coù moãi baøi “Ñi hoäi chuøa Höông” ñeà caäp ñeán Hoäi chuøa Höông laø 1 trong 8
leã hoäi naèm trong danh muïc “Moät soá leã hoäi tieâu bieåu” treân Baùo Giaùo duïc & Thôøi ñaïi Chuû nhaät
(Phuï luïc 2B), chæ coù leã hoäi Chöû Ñoàng Töû, hoäi chuøa Höông laø 2 leã hoäi coù trong danh muïc nhöõng
leã hoäi truyeàn thoáng Vieät Nam [27, tr.25]. Leã hoäi vuøng Nam boä khaù phong phuù (Phuï luïc 2A), raát
tieác chöa giôùi thieäu trong saùch, phaûi chaêng ñaây laø tình huoáng buoäc GV Tieáng Vieät 3 phaûi xöû lyù
baèng con ñöôøng tích hôïp vôùi leã hoäi ôû ñòa phöông !
Ñoù laø chöa keå ñeán vieäc: Tuy caáu truùc theo “chuû ñieåm”, nhöng khoâng phaûi taát caû caùc baøi
trong chuû ñieåm “Leã hoäi” ñeàu höôùng vaøo khai thaùc, trieån khai phuïc vuï cho vieäc vaän duïng quan
ñieåm tích hôïp khi daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”. Ví duï: tuaàn 25, chæ coù 1 tieát Taäp vieát, tieát Taäp
vieát naøy, theo chuùng toâi laïi khoâng höôùng vaøo tieâu ñieåm “Leã hoäi”, caû phaàn taäp vieát teân rieâng
“Saàm Sôn”, cuõng nhö phaàn vieát caâu:
“Coân Sôn suoái chaûy rì raàm
Ta nghe nhö tieáng ñaøn caàm beân tai” (Nguyeãn Traõi)
Roõ raøng, ôû ñaây chöa trieån khai ngöõ lieäu theo höôùng tích hôïp vôùi chuû ñieåm “Leã hoäi”!
Neáu ta thay vaøo ñaây nhöõng ngöõ lieäu coù lieân quan ñeán chuû ñieåm “Leã hoäi”, ví duï nhö thay “Saàm
Sôn” baèng “Soùc Sôn” teân ngoïn nuùi coù nhieàu tieàm naêng tích hôïp vôùi Hoäi Gioùng… thì chaéc chaén,
tính tích hôïp, hieäu quaû khai thaùc caùc yeáu toá tích hôïp seõ theå hieän roõ neùt vaø beàn vöõng hôn!
Haïn cheá naøy ñöôïc noùi ñeán ôû moät goùc ñoä khaùc, taùc duïng “tích hôïp” ñöôïc khai thaùc hieäu quaû
neáu GV chuû ñoäng, tích hôïp yeáu toá cô baûn cuûa leã hoäi: - ñòa danh, teân rieâng vôùi yù thöùc “vieát hoa”,
giuùp cuûng coá kieán thöùc laãn kyõ naêng phaân moân Taäp vieát. Bôûi, neáu GV daïy leã hoäi Chöû Ñoàng Töû,
khoâng giaûng gì veà nhaân vaät naøy, chæ ñoïc cho HS cheùp, yeâu caàu hoïc thuoäc loøng… thì khi vieát HS
seõ khoâng theå töï mình vieát hoa teân rieâng Chöû Ñoàng Töû!
Keânh hình ñoái vôùi hoïc sinh TH vöøa cung caáp thoâng tin, laø nguoàn tri thöùc giuùp HS tìm hieåu,
khaùm phaù, vöøa laø phöông tieän trung gian gôïi yù hoaït ñoäng tö duy.Vì vaäy, hoaøn toaøn coù khaû naêng
taän duïng keânh hình, ruùt bôùt keânh chöõ ñeå daïy hoïc theo quan ñieåm tích hôïp. Theá nhöng, trong 15
chuû ñieåm Tieáng Vieät 3, chuû ñieåm “Leã hoäi” coù taát caû 13 tranh aûnh minh hoïa, laø chuû ñieåm coù soá
tranh aûnh ít nhaát trong Tieáng Vieät 3, Taäp 2! (Ñoù laø chöa keå ñeán chaát löôïng cuûa chuùng coøn nhieàu
haïn cheá). Chöa coù moät baêng hình, baêng tieáng naøo ñöôïc giôùi thieäu ñeå boå khuyeát nhöõng haïn cheá
naøy, vieäc höôùng daãn thöïc hieän baêng hình giôùi thieäu leã hoäi ôû ñòa phöông chöa ñöôïc ñeà caäp! Khaéc
phuïc thöïc traïng treân, theo keát quaû khaûo saùt, coá gaéng cuûa caùc taùc giaû bieân soaïn saùch tham khaûo
GV vaø phuï huynh phuïc vuï daïy – hoïc lôùp 3 theo chöông trình Tieåu hoïc môùi vaãn chöa laøm giaûm
ñi phaàn naøo söï caùch bieät giöõa caùc leã hoäi trong Tieáng Vieät 3 vôùi GV, phuï huynh vaø HS lôùp 3 ôû
Beán Tre. Ví duï, trong cuoán “Luyeän töø vaø caâu 3” [82] giôùi thieäu 7 leã hoäi, trong ñoù coù 4 leã hoäi ôû
Baéc boä, 2 leã hoäi ôû Trung boä vaø Taây Nguyeân, Nam boä chæ coù “Leã hoäi ñoùn naêm môùi cuûa ngöôøi
Khô Me”! Hay nhö caùc cuoán : “Taäp laøm vaên 3” [81], cuoán “Boài döôõng vaên naêng khieáu 3” [71],
cuoán “Baøi taäp traéc nghieäm tieáng Vieät 3” [29], cuoán “Nhöõng baøi vaên maãu 3” taäp 2 [73], keå caû
cuoán saùch môùi nhaát maø chuùng toâi khaûo saùt ñöôïc - “Baøi taäp thöïc haønh tieáng Vieät 3” [30] … vaãn
chöa thoaùt khoûi “quyõ ñaïo” cuûa loaïi saùch “cung caáp baøi vaên maãu”, khoâng höôùng ñeán khai thaùc
tieàm naêng tích hôïp, chöa taïo ñieàu kieän ñeå GV vaø phuï huynh höôùng daãn, daïy hoïc tích hôïp cho
HS!
Beán Tre laø tænh leû, ñieàu kieän ñi laïi, phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, hoïat ñoäng giao löu
vaên hoùa raát khoù khaên. Buø laïi, Beán Tre coù beà daøy lòch söû cuûa moät vuøng ñaát vaên hoùa vôùi nhieàu leã
hoäi phong phuù vaø coù söùc soáng maõnh lieät, (phaûn aùnh phaàn naøo qua keát quaû khaûo saùt thöïc traïng: ôû
giôø hoïc veõ, moân Ngheä thuaät, 150 HS lôùp 3 ôû 5 tröôøng TH, khi ñöôïc choïn veõ tranh ñeà taøi ngaøy teát
hoaëc leã hoäi coù 85 HS = 56,6% choïn veõ tranh veà leã hoäi!). Ñaây laø tieàn ñeà thuaän lôïi ñeå khaéc phuïc
nhöõng haïn cheá neâu treân, maïnh daïn vaän duïng quan ñieåm tích hôïp daïy – hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”.
2.1.2.3. Trong Tieáng Vieät 3, duø ñöôïc giôùi thieäu coù “chuû ñieåm” song, chuû ñieåm “Leã hoäi” vaãn
döøng laïi ôû möùc khaùi quaùt nhaát (neáu khoâng muoán noùi laø sô giaûn, coù leõ nhaèm ñaûm baûo yeâu caàu
phuø hôïp trình ñoä HS lôùp 3!).
Ñieàu naøy khieán GV luùng tuùng khi ñöa ra nhöõng ñieåm “nhaán”, töùc laø hình thaønh cho HS moät
yù nieäm chung nhaát – theá naøo laø leã hoäi, theá naøo laø hoäi gaén vôùi ñaëc thuø vaø baûn saéc vaên hoùa vuøng
mieàn… Ñeå töø ñieåm “nhaán” naøy, caùc em coù theå vaän duïng, töï nhaän ra vaø phaùt bieåu veà hoaït ñoäng leã
hoäi ôû queâ mình … Ñoù laø chöa keå vaán ñeà khu bieät hai phaïm truø leã hoäi daân gian vaø leã hoäi môùi
trong chuû ñieåm. Vieäc laøm naøy töôûng khoâng caàn thieát, nhöng theo keát quaû nghieân cöùu cuûa chuùng
toâi, moät boä phaän khoâng nhoû (xaáp xæ 30 %) trong soá 22 HS gioûi ôû 2 tröôøng thöïc nghieäm coù nhöõng
thaéc maéc buoäc GV duøng kieán thöùc phaïm truø leã hoäi daân gian vaø phaïm truø leã hoäi môùi giaûi thích.
Coù em hoûi “- Coù phaûi leã hoäi Trung thu laø leã hoäi daân gian khoâng ? - Taïi sao tröôøng em toå chöùc hoäi
Trung thu khoâng thaáy gioáng nhö caùc leã hoäi khaùc ? - Coâ noùi leã hoäi laø vui veû sum vaày, sao em vaãn
thaáy coù nhöõng hoäi maø nhaéc ñeán chuùng em cöù sôï khi phaûi ñi döï, nhö ôû Hoäi khoûe Phuø Ñoång huyeän
em, tröôøng em khoâng coù ñoäi tuyeån vaøo tranh chung keát boùng ñaù mi ni, chuùng em vaãn phaûi ñi döï leã
khai maïc töø saùng sôùm cho ñeán tröa naéng quaù!”
Theo Ngoâ Ñöùc Thònh, “ … Vaên hoaù Vieät Nam töø laâu coøn bao chöùa söï ña daïng cuûa saéc thaùi
vaên hoùa vuøng. Nöôùc ta coù theå chia ra 7 vuøng vaên hoùa, trong ñoù coù chöùa 25 tieåu vuøng vaên hoùa nhoû
hôn… Caùc ñaëc tröng vaên hoùa vuøng ñöôïc theå hieän qua phong tuïc vaø leã nghi hoäi heø.” [72, tr.396].
Theá nhöng caùc leã hoäi ñöôïc giôùi thieäu trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 chöa theå hieän roõ neùt
“saéc thaùi vaên hoùa vuøng”. Do ñoù, nhöõng vaán ñeà ñaët ra trong chuû ñieåm “Leã hoäi” chöa theå giaûi
quyeát thoûa ñaùng neáu chæ “löôùt”qua caùc leã hoäi trong vaên baûn baøi daïy: Hoäi vaät - chöa roõ neùt saéc
thaùi vaên hoaù vuøng (haàu nhö vuøng naøo cuõng coù!), Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân thuoäc vuøng vaên hoùa
Tröôøng Sôn – Taây Nguyeân, Leã hoäi Chöû Ñoàng Töû (gaén vôùi truyeàn thuyeát Chöû Ñoàng Töû – Tieân
Dung, thuoäc vuøng Höng Yeân – Höng Nhaân, tieåu vuøng vaên hoùa Sôn Nam) - thuoäc vuøng vaên hoaù
ñoàng baèng vaø trung du Baéc boä, Ñi hoäi chuøa Höông (thuoäc vuøng vaên hoaù ñoàng baèng vaø trung du
Baéc boä).
Trong nhöõng baøi naøy, baøi “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”, khoâng daøi vaø khoâng nhieàu nhaân
vaät; ngaén goïn, nheï nhaøng, ñôn giaûn nhö moät “truyeäïn coå tích”. Baøi “Röôùc ñeøn oâng sao” tuy ngaén,
chöa roõ neùt saéc thaùi vaên hoaù vuøng (vuøng naøo cuõng coù!); nhöng do deã khai thaùc tích hôïp töø kieán
thöùc hoïc vaàn lôùp 1, sang chính taû (taäp cheùp) lôùp 2 vaø trong thöïc teá cuoäc soáng HS ñaõ tham gia…
Laø hai baøi HS raát thích vaø hoïc toát. Baøi taäp ñoïc “Ngaøy hoäi röøng xanh” chöa roõ neùt saéc thaùi vaên
hoaù vuøng naøo! Coù 65,83 % GV ñöôïc khaûo saùt cho raèng mang tính “nhí nhaûnh”, vui nhoän, chæ nhö
baøi “minh hoïa” theâm cho leã hoäi !
Nhö vaäy, ôû goùc ñoä kieán thöùc chung veà leã hoäi, veà maët “lyù thuyeát” ñaõ ñaët ra tình huoáng trong
18 tieát daïy, döôùi goùc nhìn 6 phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3, khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi” GV TH ôû
Beán Tre chæ baèng con ñöôøng vaän duïng phöông phaùp tích hôïp môùi coù theå ñaït hieäu quaû daïy - hoïc
toái öu !
Xeùt töø vaán ñeà chung cuûa leã hoäi, ñeán nhöõng ñaëc ñieåm rieâng cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng
Vieät 3, Taäp 2; keát quaû thu ñöôïc qua nghieân cöùu thöïc traïng cho pheùp chuùng ta tin raèng: Nhöõng
haïn cheá töôûng chöøng “baát lôïi” ñoù ôû Beán Tre seõ ñöôïc khaéc phuïc moät caùch sinh ñoäng thoâng qua
vai troø ñònh höôùng, toå chöùc daïy vaø hoïc naêng ñoäng, saùng taïo cuûa GV. Laøm theo lôøi daïy cuûa Baùc
Hoà “Giaùo duïc phaûi theo hoaøn caûnh vaø ñieàu kieän” [111, tr.3], GV TH Beán Tre seõ môû ra con
ñöôøng “tích hôïp” trong quaù trình daïy – hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, “Moät chöông trình nhoû maø ñöôïc
thöïc haønh haún hoi coøn hôn moät traêm chöông trình lôùn maø khoâng laøm ñöôïc” [111, tr.3]!
Töø con ñöôøng ñoù, neáu GV TH Beán Tre taâm huyeát, reøn luyeän töø nhöõng kyõ naêng daïy hoïc
tích hôïp cuï theå, ñôn giaûn nhaát ñeán nhöõng kyõ naêng toång hôïp, phöùc taïp, huy ñoäng ñöôïc söï tham
gia cuûa coäng ñoàng vaøo vieäc giaùo duïc leã hoäi cho HS, nhaát ñònh seõ hình thaønh neân phöông phaùp
tích hôïp trong quaù trình daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3!
Qua khaûo saùt baèng phieáu vaø trao ñoåi, ñeà xuaát yù töôûng daïy thöïc nghieäm moät soá baøi trong
chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3: coù ñeán 80 % GV TH ôû Beán Tre ñaõ tieáp caän lyù thuyeát “tích
hôïp” qua caùc ñôït taäp huaán thay saùch, boài döôõng tieåu moâ ñun Tieáng Vieät 3, vì vaäy vieäc trieån khai
vaän duïng coù hieäu quaû caùc kyõ naêng tích hôïp daïy hoïc Tieáng Vieät 3 trong thôøi ñieåm hieän nay laø
vieäc laøm coù tính khaû thi cao.
Hieäu quaû daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo höôùng tích hôïp ñöôïc coi laø moät
yeáu toá ñaùnh giaù giôø daïy. Thöïc teá cho thaáy hieän vaãn coù ñeán 25,83 % GV lôùp 3 ôû Beán Tre coøn
gaëp khoù khaên trong khaâu höôùng daãn HS hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp.
2.2. Nhöõng kyõ naêng giaùo vieân caàn reøn luyeän ñeå daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3
theo phöông phaùp tích hôïp.
Khi xaùc ñònh caùc bieän phaùp, caùc böôùc thöïc hieän daïy hoïc theo höôùng tích hôïp, chuùng toâi ñaõ
ñeà caäp ñeán 5 nhoùm kyõ naêng cô baûn. Treân cô sôû keát quaû nghieân cöùu thöïc traïng, vaän duïng vaøo
daïy hoïc Tieáng Vieät 3, töø naêm nhoùm kyõ naêng cô baûn ñaõ neâu, theo chuùng toâi, ñuùc keát laïi, coù naêm
kyõ naêng cuï theå döôùi ñaây GV TH caàn reøn luyeän.
2.2.1. Kyõ naêng nhaän bieát, phaùt hieän kieán thöùc ñoàng qui giöõa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát,
Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên.
Kyõ naêng naøy ñoøi hoûi GV coù thoùi quen xaùc ñònh taàm nhìn heä thoáng caùc maûng kieán thöùc - kyõ
naêng - phöông phaùp daïy hoïc vôùi töøng ñôn vò tuaàn hoïc, baøi hoïc vaø moái quan heä giöõa saùu phaân
moân trong Tieáng Vieät 3.
Töø goùc ñoä teân goïi, Tieáng Vieät 3 tích hôïp caû saùu phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän,
Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên voán tröôùc ñaây töông ñoái ñoäc laäp vôùi nhau (theo
chöông trình TH caûi caùch giaùo duïc naêm 1981). Trong Tieáng Vieät 3 môùi, moãi ñôn vò hoïc (= chuû
ñieåm) ñöôïc caáu truùc theo moät moâ hình gaàn nhö ñöôïc “ñònh daïng”. ÔÛ chuû ñieåm “Leã hoäi”, nghieân
cöùu veà maët caáu truùc chuû ñieåm, töùc laø töø goùc ñoä “kyõ thuaät” thieát keá, phaân boá caùc phaân moân, ta coù
cô sôû ñieàu chænh quaù trình daïy hoïc chuû ñieåm naøy theo quan ñieåm tích hôïp.
Döôùi ñaây, moâ taû caáu truùc moät chuû ñieåm trong Tieáng Vieät 3.
Baûng 2.1. Caáu truùc moät chuû ñieåm trong Tieáng Vieät 3.
+ Tuaàn thöù nhaát + Tuaàn thöù hai
- Taäp ñoïc – Keå chuyeän (2 tieát): - Taäp ñoïc – Keå chuyeän (2 tieát):
Moät truyeän keå. Moät truyeän keå.
- Chính taû (1 tieát) - Chính taû (1 tieát)
- Taäp ñoïc (1 tieát): Moät vaên baûn thô. - Taäp ñoïc (1 tieát): Moät vaên baûn thô.
- Luyeän töø vaø caâu (1 tieát). - Luyeän töø vaø caâu (1 tieát).
- Taäp vieát (1 tieát). - Taäp vieát (1 tieát).
- Taäp ñoïc (1 tieát): Moät vaên baûn thoâng - Taäp ñoïc (1 tieát): Moät vaên baûn mieâu
thöôøng. taû.
- Chính taû (1 tieát). - Chính taû (1 tieát).
- Taäp laøm vaên (1 tieát). - Taäp laøm vaên (1 tieát).
Qua caáu truùc treân ta thaáy, xeùt ôû khía caïnh vaên baûn baøi hoïc, coù theå noùi caû saùu phaân moân Taäp
ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên ñeàu laáy vaên baûn vaø kieåu
vaên baûn laøm ngöõ lieäu chung vaø truïc ñoàng qui kieán thöùc tieáng Vieät. Rieâng phaân moân Taäp ñoïc
ñöôïc boá trí thôøi löôïng nhieàu hôn, coù “bieân ñoä” tích hôïp roäng nhaát: Hoaït ñoäng ñoïc ôû ñaây khoâng
nhöõng coù khaû naêng tích hôïp caû 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø &
caâu vaø Taäp laøm vaên trong chænh theå Tieáng Vieät, maø coøn coù khaû naêng khôi gôïi, khai thaùc tri thöùc
thuoäc caùc lónh vöïc khoa hoïc vaø vaên hoùa khaùc.
Do ñoù, xin ñöôïc taäp trung nhieàu hôn vaøo phaân moân Taäp ñoïc trong quaù trình nghieân cöùu.
Ñieàu naøy hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi ñaùnh giaù “…Xem xeùt caùc yeáu toá quyeát ñònh keát quaû hoïc taäp cuûa
hoïc sinh, cho thaáy phaàn lôùn kieán thöùc cuûa giaùo vieân veà moân ñoïc coù lieân quan nhieàu ñeán ñieåm kieåm
tra cuûa hoïc sinh trong moân hoïc ñoù.” [117, tr.21].
Toaøn boä chöông trình Tieáng Vieät 3 xoay quanh caùc loaïi hình vaên baûn khaùc nhau: ngheä thuaät,
haønh chính… trong ñoù coù 30 baøi thô, 63 baøi vaên xuoâi (truyeän, vaên mieâu taû, khoa hoïc, nghò luaän vaø
vaên baûn thoâng thöôøng). Ngoaøi ra loaïi vaên baûn baùo chí vaø vaên baûn thoâng thöôøng (coù tính nhaät
duïng) ñöôïc ñöa vaøo laàn ñaàu tieân vôùi muïc ñích giuùp HS tieáp caän ñôøi soáng hieän ñaïi. Treân cô sôû
ñoùù, GV caàn nhaän ra yù ñoà taùc giaû soaïn saùch vaø moãi GV sau khi nghieân cöùu chöông trình caàn hình
thaønh cho mình “caùi nhìn” tích hôïp ñoái vôùi noäi dung baøi hoïc saép daïy. ÔÛ chuû ñieåm “Leã hoäi” coù 2
vaên baûn thô, 4 vaên baûn vaên xuoâi (2 truyeän keå vaø 2 baøi vaên mieâu taû), döôùi goùc nhìn tích hôïp,
chuùng toâi moâ hình hoùa qua “Khung tích hôïp saùu phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính
taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên trong chuû ñieåm “Leã hoäi” baèng Phuï luïc 4.
Khung tích hôïp naøy cho thaáy, ôû ñaàu moãi tuaàn 2 phaân moân Taäp ñoïc vaø Keå chuyeän ñöôïc boá
trí lieàn keà nhau, caùc taùc giaû bieân soaïn saùch coù yù ñoà taïo moâi tröôøng thuaän lôïi cho GV vaän duïng
caùc thao taùc tích hôïp noäi dung caùc phaàn Taäp ñoïc vaø Keå chuyeän giuùp HS khoâng chæ ñoïc, maø coøn
keå laïi moät caùch sinh ñoäng Hoäi vaät vaø Leã hoäi Chöû Ñoàng Töû – hai hoäi vaø leã hoäi tieâu bieåu cuûa chuû
ñieåm. Heä thoáng kieán thöùc veà leã hoäi thoâng qua caùc baøi hoïc coøn laïi cuûa chuû ñieåm ñöôïc ñan xen
theå hieän trong phaàn chuù thích taïi moãi baøi. Trang bò cho HS hieåu bieát chung veà leã hoäi daân toäc ôû
nhöõng vuøng mieàn khaùc nhau, teân moät soá leã hoäi vaø hoäi, moät soá hoaït ñoäng trong leã hoäi vaø hoäi…
caàn xaùc ñònh tieâu ñieåm tích hôïp döïa treân cô sôû nhöõng leã hoäi vaø hoäi (coù giôùi haïn nhaát ñònh) ñaõ
ñöôïc hoïc; laøm sao cho HS bieát caùch môû roäng, lieân heä, vaän duïng trình baøy ñöôïc moät soá leã hoäi vaø
hoäi ôû ñòa phöông mình.
Vieäc phaân boá caùc phaân moân theo traät töï nhaát ñònh nhö vaäy, xeùt rieâng trong chuû ñieåm “Leã
hoäi”, nhaèm höôùng ñeán “thao taùc hoùa” hoaït ñoäng tieáp nhaän vaø reøn luyeän cuûa HS trong moãi giôø
hoïc vaø trong tính heä thoáng cuûa noù vôùi nhieàu hoaït ñoäng ñi töø nghe, ñoïc, noùi (Taäp ñoïc – Keå
chuyeän, Taäp ñoïc), vieát (Chính taû, Taäp vieát), môû roäng voán töø (Luyeän töø & caâu), sau ñoù laïi vieát,
ñoïc vaø vieát vaø sau cuøng laø thöïc haønh: noùi, keå vaø vieát laïi (Taäp laøm vaên). Cô cheá hoaït ñoäng naøy
seõ kích thích maïnh meõ thao taùc tö duy theo tinh thaàn tích hôïp, nhaát laø tích hôïp giöõa noäi dung baøi
hoïc veà “Leã hoäi” vôùi voán soáng, voán vaên hoùa cuûa hoïc sinh.
Ngoaøi ra, phaàn chuù thích ôû moãi baøi daïy, saùch giaùo khoa ñöa vaøo ôû chöøng möïc nhaát ñònh
löôïng kieán thöùc tích hôïp vôùi tri thöùc lòch söû, ñòa lyù, danh nhaân, taùc giaû, hoaøn caûnh ra ñôøi leã hoäi.
Do vaäy, GV caàn kheùo leùo khai thaùc löôïng kieán thöùc tích hôïp naøy.
Moät ñieåm maïnh trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 laø löôïng yeáu toá tích hôïp giöõa phaàn
chöõ vaø keânh hình (hoäi hoïa) tuy chöa nhieàu, song cuõng khaù phong phuù vôùi 13 aûnh minh hoïa (Phuï
luïc 3). Ngoaøi yù nghóa tröïc tieáp phuïc vuï chuû ñieåm, chuùng coøn coù taùc duïng ñònh höôùng vaø keâu goïi
söï tham gia söu taàm, vaän duïng, khai thaùc tranh aûnh veà leã hoäi voán raát ña daïng vaø haáp daãn trong
cuoäc soáng! Duøng keânh hình laøm phong phuù giôø daïy laø bieåu hieän cuûa söï vaän duïng phöông phaùp
daïy hoïc tích hôïp khai thaùc coù hieäu quaû caùc taøi lieäu phuïc vuï GV vaø HS trong daïy vaø hoïc Tieáng
Vieät 3.
2.2.2. Kyõ naêng phaùt hieän löôïng kieán thöùc ñoàng qui giöõa töøng baøi hoïc vaø kieán thöùc caùc phaân
moân lieân ñôùi (ngoaøi Tieáng Vieät).
Neáu tích hôïp giöõa giöõa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø &
caâu vaø Taäp laøm vaên laø tích hôïp noäi boä trong Tieáng Vieät 3 thì, tích hôïp giöõa Tieáng Vieät vaø caùc yeáu
toá khaùc töø caùc moân lieân ñôùi (ngoaøi Tieáng Vieät) ñöôïc coi laø tích hôïp môû roäng. Kyõ naêng phaùt hieän
löôïng kieán thöùc ñoàng qui giöõa baøi hoïc vaø kieán thöùc lieân ñôùi (ngoaøi Tieáng Vieät) coù taùc duïng giuùp
GV taêng cöôøng theâm döõ lieäu trình baøy kieán thöùc baøi hoïc theo höôùng tích hôïp, khoâng nhö laø
nhöõng keát quaû coù saün, buoäc HS phaûi tích cöïc lieân heä, nhôù laïi, suy nghó theo doõi baøi. Ñaây laø hoaït
ñoäng thöïc tieãn giuùp HS chieám lónh kieán thöùc vaø phaùt trieån kyõ naêng söû duïng tieáng Vieät, voán vaên
hoùa, voán soáng. Thöïc ra, tích hôïp môû roäng ñaõ ñöôïc nhieàu GV vaän duïng toát nhöng chöa naâng leân
thaønh kyõ thuaät “caùi nhìn tích hôïp” (coù 54,16 % GV ñöôïc hoûi cho raèng mình ñaõ laøm nhö vaäy).
Laáy moät ví duï tieâu bieåu töø vaên baûn “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” (Baøi Taäp ñoïc - Keå
chuyeän, Tieáng Vieät 3, Taäp 2), coù theå phaùt hieän haøng loaït caùc moái quan heä tích hôïp môû roäng giöõa
Tieáng Vieät vaø caùc yeáu toá khaùc töø caùc phaân moân lieân ñôùi (ngoaøi Tieáng Vieät) nhö sau:
+ Tích hôïp giöõa kieán thöùc baøi Taäp ñoïc - Keå chuyeän “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” vaø kieán
thöùc veà vaên hoaù Vieät Nam –neàn vaên hoùa khoâng chæ “ñaäm ñaø baûn saéc daân toäc”, maø coøn ña daïng
bôûi saéc thaùi vaên hoùa vuøng. Chính ñaëc tröng vaên hoùa vuøng theå hieän qua phong tuïc vaø leã nghi,
hoäi heø, tuïc thôø cuùng maø “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” laø minh chöùng tieâu bieåu.
+ Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc - Keå chuyeän vaø kieán thöùc lòch söû – tuïc thôø cuùng, gieo vaøo taâm trí
HS yù töôûng toát ñeïp veà chuyeäïn thôø cuùng ñích thöïc, khaùc vôùi thôø cuùng meâ tín, dò ñoan (söï xuaát
hieän cuûa ñeàn thôø caùc vò thaàn, nhöõng ngöôøi coù coâng vôùi daân, vôùi nöôùc töø ñôøi Huøng Vöông thöù 18).
+ Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc - Keå chuyeän vaø kieán thöùc ñòa lyù, kyõ naêng vieát hoa teân rieâng, ñòa
danh … (Chöû Ñoàng Töû, Chöû Xaù, soâng Hoàng, …).
+ Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc - Keå chuyeän vaø hoäi hoïa nhaèm cuûng coá hieåu bieát veà chuyeän “söï
tích” vôùi keát caáu 4 ñoaïn – öùng vôùi 4 böùc tranh – noäi dung, vai troø, yù nghóa töøng ñoaïn vaø caû caâu
chuyeän.
+ Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc - Keå chuyeän vaø baøi hoïc giaùo duïc khi lieân heä yù nghóa caâu chuyeän
vaø veû ñeïp taâm hoàn daân toäc ta töø xa xöa (…Haøng naêm suoát maáy thaùng muøa xuaân, caû moät vuøng bôø
baõi soâng Hoàng noâ nöùc laøm leã, môû hoäi ñeå töôûng nhôù coâng lao Chöû Ñoàng Töû).
Sau khi nhaän ra caùc yeáu toá tích hôïp giöõa baøi Taäp ñoïc - Keå chuyeän “Söï tích leã hoäi Chöû
Ñoàng Töû”, vôùi kieán thöùc treân nhieàu lónh vöïc khoa hoïc, ngheä thuaät khaùc nhau, GV caàn chuù yù
caùch khai thaùc toái öu nhöõng daáu hieäu tích hôïp aáy trong khuoân khoå baøi Taäp ñoïc - Keå chuyeän daïy
trong 2 tieát. Do vaäy, vaán ñeà caáp thieát ñaët ra laø reøn luyeän kyõ naêng löïa choïn vaø saép xeáp kieán thöùc
tích hôïp khi soaïn giaùo aùn vaø theå hieän chuùng trong quaù trình leân lôùp.
2.2.3. Kyõ naêng löïa choïn kieán thöùc tích hôïp trong quaù trình soaïn giaùo aùn chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3, Taäp 2.
Soaïn giaùo aùn Tieáng Vieät 3 noùi chung vaø giaùo aùn chuû ñieåm “Leã hoäi” noùi rieâng hieän nay ñoái
vôùi GV vöøa coù nhieàu traên trôû, vöøa lyù thuù. (Hieän nay, coù nhieàu caùch goïi khaùc nhau veà “giaùo aùn”,
coù nôi theo höôùng daãn cuûa Boä GD&ÑT goïi laø “Keá hoaïch baøi hoïc”, caùc tröôøng chuùng toâi thöïc
nghieäm thì goïi laø “Thieát keá baøi daïy”, chuùng toâi xin duøng caùch quen thuoäc laø “giaùo aùn” ). Traên
trôû ôû choã, trong giôø daïy Tieáng Vieät hieän nay, GV daïy chuû yeáu laø daïy caùch hoïc, HS tích cöïc hoaït
ñoäng tö duy vaø thöïc haønh giao tieáp theo heä thoáng caâu hoûi baøi taäp ñònh höôùng cuûa GV. Ñeå löïa
choïn ñöôïc löôïng kieán thöùc tích hôïp trong quaù trình soaïn giaùo aùn, GV phaûi coù caùi nhìn linh hoaït
caùc maûng kieán thöùc – kyõ naêng HS ñaõ hoïc, ñang hoïc vaø seõ hoïc, xaùc ñònh roõ muïc tieâu vaø nhieäm
vuï ñaët ra cho töøng phaân moân. Töø ñoù löïa choïn kieán thöùc tích hôïp, phöông phaùp daïy hoïc thích hôïp
toå chöùc quaù trình tieáp nhaän baøi hoïc ôû HS baûo ñaûm tính ñaëc thuø moân Tieáng Vieät vaø yeâu caàu rieâng
cuûa töøng phaân moân. Löïa choïn kieán thöùc tích hôïp coøn laø quaù trình maø trong ñoù, GV ñaët noäi dung
kieán thöùc ñöôïc daïy ôû baøi cuï theå trong moái quan heä vôùi noäi dung caùc baøi tröôùc hoaëc sau ñoù, coù
nhö vaäy HS môùi naém vöõng kieán thöùc, kyõ naêng moät caùch coù heä thoáng. Löïa choïn kieán thöùc tích
hôïp trong tình hình hieän nay, coù theå xem laø moät giaûi phaùp giuùp GV naâng cao tính chuû ñoäng, saùng
taïo trong vieäc thieát keá giaùo aùn theo höôùng tích hôïp.
Trieån khai caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” vì vaäy, khoâng chæ höôùng daãn HS
chieám lónh noäi dung, yù nghóa baøi hoïc maø coøn laø quaù trình GV huy ñoäng phuï huynh vaø caùc löïc
löôïng giaùo duïc khaùc trao “chìa khoùa”, daãn daét giuùp HS töï mình khaùi quaùt, phaân tích treân cô sôû
nhöõng leã hoäi vaø hoäi ñöôïc hoïc vaän duïng vaøo cuoäc soáng.
Trong quaù trình naøy, vai troø caùc phaân moân lieân ñôùi theå hieän roõ bôûi: ôû caùc giôø hoïc Tieáng
Vieät, theo ñònh höôùng ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, nhieäm vuï giuùp HS coù kieán thöùc cô baûn, heä
thoáng veà ngoân ngöõ treân cô sôû khai thaùc caùc kieåu vaên baûn ñöôïc chuù troïng. Coù nhö vaäy, HS môùi
naém ñöôïc noäi dung baøi hoïc, nhöõng thoâng tin cô baûn veà leã hoäi: nguoàn goác, xuaát xöù (söï tích), moät
soá khaùi nieäm thuaät ngöõ sô yeáu, töø khoù, nhöõng hieåu bieát veà taäp tuïc coå truyeàn, lòch söû vaên hoïc vaø
vaên hoùa caùc vuøng mieàn cuûa ñaát nöôùc…
Töø ñònh höôùng treân, khi tìm hieåu, phaùt hieän ngay böùc tranh minh hoïa ñaàu tieân cuûa chuû
ñieåm “Leã hoäi” trang 57, Tieáng Vieät 3 coù nhöõng ñieåm töông ñoàng vôùi moät leã hoäi cuûa tænh, chuùng
toâi chuû ñoäng ñeà xuaát vaø ñöôïc sôû Vaên hoùa – thoâng tin tænh ñoàng yù, toå chöùc khaûo saùt, tröng caàu yù
kieán caùc ngheä nhaân, nhöõng baäc cao nieân ôû nhöõng vuøng queâ höông cuûa Leã hoäi trong tænh nhö: Ba
Tri, Gioàng Troâm, Moû Caøy … Baèng tinh thaàn coäng ñoàng traùch nhieäm cao, keát quaû töø quaù trình laøm
vieäc naøy giuùp chuùng toâi maïnh daïn ñeà xuaát vieäc söu taäp, khaûo cöùu töø “Chöông trình baûo toàn vaên
hoùa phi vaät theå naêm 1999” tænh Beán Tre (moät chöông trình raát coù yù nghóa, ñaùng tieác keát quaû chöa
ñöôïc phaùt huy ñuùng möùc trong hôn 6 naêm qua!) Ví duï nhö, Leã hoäi Ñu Baàu ñöôïc quay cameâra
“ñöa tin”, coøn “nguyeân sô” vaø … caát trong kho khoâng ai quan taâm ñeán! Trong khi ñoù, ñeå giaûi
thích tranh minh hoïa chuû ñieåm “Leã hoäi”, traû lôøi cho caâu hoûi veà caâu ca
“ Xích ñu tieân laáy tieàn cöôùi vôï
Xích ñu baàu ôû ñôï ba naêm”
coù nghóa nhö theá naøo… GV Tieáng Vieät 3 raát vaát vaû tìm hieåu vaãn khoâng taøi naøo trình baøy moät caùch
ngoïn ngaønh, thuyeát phuïc ñöôïc! Töø ñaây, chuùng toâi keâu goïi söï quan taâm hoã trôï phuïc cheá baêng
hình leã hoäi “Ñu Baàu” ôû Beán Tre (Phuï luïc 16 – Ñóa CD “Baêng hình Leã hoäi Ñu Baàu ôû Beán Tre”).
Sau ñoù phoái hôïp toå chöùc ngoaïi khoùa ôû caùc tröôøng ñöôïc choïn thöïc nghieäm, cho HS xem baêng
hình naøy tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” – ñaây laø keânh minh hoïa raát thieát thöïc, haáp daãn
HS khi böôùc vaøo tìm hieåu, hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”. Treân cô sôû hoaït ñoäng ngoaïi khoaù ñöôïc
GV, phuï huynh vaø HS lôùp 3 uûng hoä. Chuùng toâi thöû vaän duïng quan ñieåm tích hôïp thieát keá 4 giaùo
aùn baøi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 vaø laáy giaùo aùn baøi Taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây
Nguyeân” ñöôïc cho laø “khoù” ñeå minh hoïa (xem Phuï luïc 5).
Ñaây laø giaùo aùn cuûa coâ Traàn Thò Hoa (toå khoái 3, tröôøng TH Taân Thaønh, thò xaõ Beán Tre).
Cuøng vôùi töøng phaàn moâ hình giaùo aùn, chuùng toâi thuyeát minh kyõ naêng löïa choïn yeáu toá tích hôïp
qua giaùo aùn cuï theå naøy.
Moâ hình giaùo aùn chuû ñieåm Bieåu hieän cuï theå qua giaùo aùn minh hoïa baøi Taäp
ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” “Leã hoäi” coù söû duïng phöông phaùp
tích hôïp
A- Phaàn chuaån bò cuûa giaùo vieân
Soaïn “Muïc ñích, yeâu caàu” boå sung - Tích hôïp vôùi baøi Taäp ñoïc “Chim röøng Taây
theâm: Nguyeân” ôû lôùp 2, chuû ñieåm “Chim choùc”, Tieáng Vieät
- Toå chöùc cho hoïc sinh xem baêng hình 2, Taäp 2.
leã hoäi “Ñu Baàu” ôû Beán Tre . - Tích hôïp vôùi 2 baøi Chính taû – Nghe – Vieát “Ngaøy
- Noäi dung tích hôïp trong baøi daïy hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân”, “Voi nhaø” ôû lôùp 2, chuû
(Nhöõng yeáu toá tích hôïp seõ ñöôïc söû ñieåm “Muoâng thuù”, Tieáng Vieät 2, taäp 2.
duïng trong baøi daïy). - Tích hôïp vôùi baøi Taäp ñoïc “Nhaø roâng ôû Taây
Nguyeân”, chuû ñieåm “Anh em moät nhaø”, Tieáng Vieät 3,
Taäp 2.
* Töø ñoù laøm HS caûm thaáy gaàn guõi trôû laïi vôùi baøi
hoïc, khaéc saâu nhöõng hieåu bieát cô baûn veà hoäi “ñua
voi” ñaëc tröng cuûa Taây Nguyeân. Khai thaùc khaû naêng
tích hôïp töø baøi taäp ñoïc ñeå vaän duïng lieân töôûng, töôûng
töôïng trong vieäc keå laïi hoäi ñua voi.
Soaïn muïc “Ñoà duøng daïy hoïc” – Theå - Tích hôïp Taäp ñoïc vaø myõ thuaät: duøng tranh, aûnh veà
hieän roõ phaàn vieäc chuaån bò cuûa giaùo Voi, ñaát vaø ngöôøi Taây Nguyeân, höôùng daãn quan saùt,
vieân vaø hoïc sinh neâu cuï theå söû duïng ñoà phaân tích böùc tranh minh hoïa trong saùch giaùo khoa
duøng daïy hoïc naøo theo phöông phaùp ñeå hoïc sinh thuyeát minh.
tích hôïp. - Tích hôïp ñoïc vaø quan saùt, theå hieän yù töôûng trong
tranh: duøng baûng phuï ghi caùc chi tieát cô baûn cuûa hoäi
ñua voi vôùi traät töï ñaûo loän, yeâu caàu hoïc sinh saép xeáp
laïi tìm hieåu boá cuïc, tieán trình hoäi ñua voi.
- Tích hôïp Taäp ñoïc - Keå chuyeän vôùi giôùi thieäu leã hoäi
“Ñu Baàu” ôû
Beán Tre, (ngoaøi chöông trình – toå chöùc cho hoïc sinh
xem baêng hình veà leã hoäi naøy tröôùc ñoù).
B- Caùc hoïat ñoäng daïy hoïc: - Tích hôïp tieáng Vieät vaø kieán thöùc vaên hoùa noùi
chung: hoïc sinh xaùc ñònh ñöôïc theá naøo laø leã hoäi, hoäi “Kieåm tra baøi cuõ”: söû duïng caâu hoûi tích
hôïp coù lieân quan ñeán noäi dung veà baøi (theo phöông phaùp traéc nghieäm).
môùi. Ví duï: leã hoäi noùi chung vaø baøi - Hoïc sinh neâu chuoãi söï vieäc (dieãn bieán cuûa hoäi
Taäp ñoïc “Hoäi vaät”. vaät) .
- Tích hôïp Taäp ñoïc vôùi kieán thöùc sinh hoaït leã hoäi: - Soaïn “Lôøi giôùi thieäu baøi môùi” nhaéc
neùt ñaëc tröng cuûa sinh hoïat leã hoäi trong ñôøi soáng: yù laïi ñaëc ñieåm vaên baûn hoaëc lieân heä noäi
nghóa thôøi söï cuûa leã hoäi. dung leã hoäi cuûa baøi tröôùc gaén vôùi ñôøi
- Tích hôïp Taäp ñoïc giôùi thieäu sinh soáng, tích hôïp vôùi kieán thöùc phoå thoâng,
hoaït leã hoäi cuûa ñòa phöông sau khi cho hoïc sinh xem voán soáng, voán vaên hoùa ngoaøi chöông
baêng hình veà leã hoäi . trình hoaëc nhöõng nhaän ñònh veà leã hoäi,
veà baøi ñang daïy, kieán thöùc lòch söû, ñòa
lyù, vaên hoùa coù lieân quan, laøm roõ chuû
ñieåm leã hoäi.
- Tích hôïp trong khai thaùc kieåu vaên baûn: theå loaïi I- “Hoaït ñoäng 1: giaùo vieân höôùng daãn
truyeän keå. tìm hieåu chung veà leã hoäi (hoäi ñua voi ôû
- Tích hôïp vôùi kieán thöùc lòch söû – vaên hoùa vuøng ñaát Taây Nguyeân) – Giôùi thieäu baøi môùi”
Taây Nguyeân. caàn tích hôïp vôùi kieán thöùc lòch söû, vaên
hoùa (xuaát xöù, neùt ñaëc tröng…) hoaëc
tích hôïp môû roäng voán töø (giaûi thích töø
khoù, teân hoäi…). Phaàn naøy, khoâng ñuû
thôøi gian caàn loàng gheùp vôùi phaàn giôùi
thieäu baøi môùi.
- Tích hôïp Tieáng Vieät vôùi voán vaên hoùa: tìm hieåu caùc II- “Hoaït ñoäng 2: Giaùo vieân höôùng daãn
töø khoù vaø môû roäng giaûi thích theâm nghóa caùc töø: hoïc sinh Luyeâïn ñoïc- giaûi nghóa töø”.
tröôøng ñua, chieâng, man – gaùt, coå vuõ, ngoä nghónh. Giaùo vieân caàn tích hôïp vôùi phaân moân
- Tích hôïp Taäp ñoïc- Taäp vieát vôùi Ñòa lyù: tìm hieåu ñòa
danh Taây Nguyeân vaø vieát hoa ñòa danh. Keå chuyeäïn khi höôùng daãn hoïc sinh
- Tích hôïp Taäp ñoïc vôùi Taäp laøm vaên: chia ñoaïn vaø phaân tích goùc ñoä, trình töï mieâu taû (vaên
dieãn bieán, quang caûnh chuû yeáu cuûa hoäi ñua voi phaân baûn mieâu taû). Giaùo vieân tích hôïp vieäc
tích söï chaët cheõ, thöù töï caùc söï vieäc. tìm hieåu töø khoù tích hôïp vôùi Tieáng Vieät
hoaëc tích hôïp vôùi caùc moân Lòch söû, Ñòa
lyù, phong tuïc qua caùc chuù thích trong
saùch giaùo khoa.
- Tích hôïp vôùi Taäp laøm vaên: xaùc ñònh nhaân vaät, saép III- “Hoaït ñoäng 3: Höôùng daãn hoïc sinh
xeáp caùc söï vieäc cuûa Hoäi ñua voi (baûng phuï). tìm hieåu baøi”.
- Tích hôïp vôùi Lòch söû, Ñòa lyù: giaùo vieân noùi theâm veà + Giaùo vieân caàn tích hôïp vôùi Keå
vuøng ñaát vaø ngöôøi Taây Nguyeân. chuyeän ñeå höôùng daãn hoïc sinh töøng
- Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc vaø Myõ thuaät: cho hoïc sinh böôùc giaûi quyeát caùc vaán ñeà cuûa noäi
xem tranh vaø thuyeát minh tranh. dung (nhaân vaät ñöôïc keå thoâng qua söï
vieäc naøo; hoaït ñoäng cuûa nhaân vaät; yù
nghóa nhaân vaät vaø yù nghóa leã hoäi khi
phaûn aùnh hieän thöïc ñôøi soáng…). Giaùo
vieân höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu baøi
caàn chuù yù caùch saép xeáp thöù töï keå, quaù
trình ñan xen giöõa keå vaø taû, bieåu caûm
(tích hôïp vôùi Taäp laøm vaên). Giaùo vieân
caàn tích hôïp vôùi kieán thöùc Keå chuyeän,
Taäp laøm vaên qua caùc böôùc tìm hieåu
caûnh töôïng, con ngöôøi trong truyeän keå
ñöôïc moâ taû nhö theá naøo, caùch moâ taû ñi
töø xa ñeán gaàn, taû bao quaùt hay cuï theå,
taû chaân dung hay hoaït ñoäng, taû beân
ngoaøi – hay taû noäi taâm; caûnh ñoù phaûn
aùnh böùc tranh ñôøi soáng nhö theá naøo, taùc
ñoäng cuûa taùc phaåm ñoái vôùi baïn ñoïc.
Giaùo vieân tích hôïp vôùi Taäp laøm vaên
(vaên mieâu taû) vaø Luyeän töø vaø caâu… yeâu
caàu hoïc sinh laøm roõ ñaëc saéc ngheä thuaät
khi mieâu taû: maøu saéc, aâm thanh … vaø
giaù trò cuûa noù. Ngoaøi ra tuyø töøng vaên
baûn coù theå lieân heä tích hôïp vôùi kieán
thöùc lòch söû, ñòa lyù, phong tuïc, baøi hoïc
giaùo duïc, lyù thuyeát kieåu vaên baûn, theå
loaïi vaên hoïc…
- Tích hôïp vôùi Keå chuyeäïn, Taäp laøm vaên: yeâu caàu hoïc IV- “Hoaït ñoäng 4: Luyeän ñoïc laïi ”.
sinh luyeän ñoïc, noùi keå toùm taét, tieán tôùi keå moät caùch Giaùo vieân coù theå tích hôïp cuûng coá veà
raønh maïch, töï nhieân hoäi ñua voi vöøa hoïc. leã hoäi, beân caïnh ñoù caàn nhaán maïnh
- Toå chöùc troø chôi giaûi oâ chöõ veà leã hoäi tích hôïp vôùi neùt ñaëc saéc noäi dung cuûa leã hoäi.
phaàn luyeän ñoïc laïi.
- Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc vaø thöïc tieãn ñôøi soáng: hoïc V- “Hoaït ñoäng 5: Cuûng coá, daën doø”.
sinh lieân heä yù nghóa hoäi ñua voi vaø hoäi ôû ñòa phöông Giaùo vieân söû duïng caâu hoûi, baøi taäp tích
. hôïp yeâu caàu hoïc sinh lieân heä, töï ruùt ra
- Tích hôïp giöõa Taäp ñoïc vaø Taäp laøm vaên: yeâu caàu yù nghóa baøi hoïc vaø nhieäm vuï cuûa mình
hoïc sinh keå veà moät hoäi ôû queâ höông mình. trong ñôøi soáng. Giaùo vieân caàn cho hoïc
- Toå chöùc troø chôi giaûi oâ chöõ veà leã hoäi tích hôïp vôùi sinh phaùt bieåu caûm nghó veà leã hoäi hoaëc
phaàn cuûng coá veà leã hoäi, beân caïnh ñoù caàn choát laïi ñaëc moät khía caïnh trong baøi hoïc ñeå phaùt
saéc noäi dung cuûa leã hoäi. trieån khaû naêng giao tieáp, luyeän noùi
(tích hôïp vôùi Keå chuyeäïn, Taäp laøm
vaên).
Toùm laïi, vôùi kyõ naêng löïa choïn kieán thöùc tích hôïp vaø baèng “caùi nhìn tích hôïp”, caùc
yeáu toá tích hôïp ñöôïc vaän duïng kheùo leùo trong moïi hoaït ñoäng treân lôùp. Hieäu quaû daïy hoïc tích
hôïp, vì vaäy coøn phuï thuoäc raát lôùn vaøo taøi naêng cuûa töøng GV. Moâ hình hoùa giaùo aùn söû duïng kyõ
naêng löïa choïn yeáu toá tích hôïp treân ñaây, khi aùp duïng vaøo thöïc tieãn caàn döïa treân cô sôû ñaëc ñieåm
ñoái töôïng, ñieàu kieän cô sôû vaät chaát daïy – hoïc vaø ñieàu quan troïng khoâng keùm laø khoâng gian, thôøi
gian vaên hoùa leã hoäi trong ñôøi soáng… Taát caû nhöõng yeáu toá ñoù ñöôïc GV caáu truùc laïi, thieát keá khai
thaùc gaén boù, phoái hôïp kheùo leùo vôùi caùc kyõ naêng daïy hoïc theo phöông phaùp khaùc, ñaëc bieät laø
phöông phaùp tích cöïc. Baûn thaân daïy hoïc tích hôïp goùp phaàn phaùt trieån tö duy suy luaän cuûa HS, laø
moät bieåu hieän sinh ñoäng cuûa phöông phaùp “tích cöïc hoaù hoaït ñoäng” hoïc ôû HS !
2.2.4. Kyõ naêng soaïn caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp.
Heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp trong daïy hoïc Tieáng Vieät hieän nay coù söï thay ñoåi lôùn veà caáu truùc
vaø chöùc naêng. Taùc giaû Nguyeãn Thuyù Hoàng (Vieän Chieán löôïc vaø Chöông trình Giaùo duïc) ñöa ra 2
tieâu chí phaân loaïi caâu hoûi, baøi taäp theo: “Heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp döïa treân nhöõng ñaëc tröng cuûa
hoaït ñoäng tieáp caän vaên chöông”, töùc laø khai thaùc caùc quaù trình ñoïc - ñoïc hieåu, töø ñoïc treân doøng
ñeán ñoïc giöõa doøng vaø ñoïc ngoaøi doøng vaø “Heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp döïa treân nhöõng nhieäm vuï
cuï theå cuûa giôø hoïc taùc phaåm vaên chöông”, töùc laø khaùm phaù, chieám lónh tri thöùc veà taùc giaû, giaù trò
taùc phaåm, yù nghóa taùc phaåm. Theo chuùng toâi, moân tieáng Vieät TH coù theå döïa treân 2 tieâu chí treân
bieân soaïn, xaây döïng heä thoáng caâu hoûi, baøi taäp, vieäc naøy theå hieän roõ nhaát ôû phaân moân Taäp ñoïc.
Töø quan ñieåm tích hôïp, döôùi goùc nhìn giaùo vieân TH, vaän duïng 2 tieâu chí treân, chuùng toâi ñeà
xuaát theâm loaïi caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp. Caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp laø loaïi caâu hoûi tình huoáng,
khai thaùc yeáu toá ñoàng qui giöõa caùc phaân moân cuûa Tieáng Vieät vaø phaân moân lieân ñôùi. Loaïi caâu
hoûi, baøi taäp naøy vöøa mang tính cuûng coá, vöøa theå hieän tính chaát cuûa thao taùc tích hôïp, ñaët HS luoân
luoân ôû traïng thaùi “ñoäng”, khuyeán khích HS suy nghó, trao ñoåi, hôïp taùc thaûo luaän, tranh luaän,
phoái hôïp haønh ñoäng, boå sung yù kieán cho nhau treân tinh thaàn “Hoïc thaày khoâng taày hoïc baïn” !
Chaúng haïn, ôû baøi “Hoäi vaät”, Tieáng Vieät 3, Taäp 2 coù caâu hoûi: - Hoäi vaät lieân quan ñeán sinh
hoaït vaên hoaù vuøng, mieàn naøo? Ñaây laø caâu hoûi vöøa tích hôïp giöõa tieáng Vieät, voán vaên hoùa vaø khaùi
nieäm “hoäi”; ñoàng thôøi gôïi, cuûng coá laïi ñaëc tröng sinh hoaït leã hoäi ñaõ giôùi thieäu ôû lôùp 1, 2 tröôùc
ñoù, traû lôøi caâu hoûi naøy, HS coù nhieàu cô hoäi ñeå thaûo luaän, tranh luaän.
Hieän nay caùch ra ñeà kieåm tra, thi hoïc kyø Tieáng Vieät 3 ôû Beán Tre ñaõ söû duïng loaïi caâu hoûi,
baøi taäp tích hôïp (chuû yeáu laø traéc nghieäm vaø töï luaän). Loaïi caâu hoûi, baøi taäp naøy coù moät vò trí quan
troïng trong tieát Taäp laøm vaên, laø bieän phaùp höõu hieäu khaéc phuïc loái daïy Taäp laøm vaên theo kieåu
cuõ: “Quan saùt tranh traû lôøi caâu hoûi”, giôø hoïc theo ñoù, Taäp laøm vaên trôû thaønh “giôø hoïc traû lôøi caâu
hoûi”, HS löôøi ñoäng naõo naûy ra yù töôûng vaø haïn cheá söï noã löïc phaùt trieån yù töôûng ôû HS, daãn ñeán
nhöõng baøi laøm yù töôûng sô saøi, chung chung, teû nhaït ! Nhö vaäy, söû duïng loaïi caâu hoûi, baøi taäp tích
hôïp theo höôùng treân ñaây trong giôø daïy – hoïc Taäp laøm vaên seõ taïo ñoäng löïc thuùc ñoåi môùi daïy –
hoïc Tieáng Vieät ôû TH theo höôùng laáy hoïc sinh laøm trung taâm!
2.2.5. Kyõ naêng höôùng daãn hoïc sinh hoïc taäp theo phöông phaùp tích hôïp.
Do Tieáng Vieät 3 xaây döïng theo quan ñieåm tích hôïp, veà cô baûn vaên baûn ôû baøi taäp ñoïc laø ngöõ
lieäu chung cuûa caùc phaân moân coøn laïi; trong khi coù ñeán 75 % GV daïy lôùp 3 ôû Beán Tre ñöôïc hoûi
cho raèng caùc vaên baûn naøy coøn xa laï vôùi HS, neân hoï luùng tuùng khi höôùng daãn HS hoïc taäp theo
saùch giaùo khoa baèng phöông phaùp tích hôïp. Daáu aán höôùng daãn HS hoïc rôøi raïc theo töøng phaân
moân vaãn coøn khaù roõ, coù 55 % GV ñöôïc hoûi cho bieát ñaõ höôùng daãn HS hoïc theo kieåu naøy! Do
vaäy, ñi tìm kyõ naêng giuùp GV höôùng daãn HS töï hoïc theo phöông phaùp tích hôïp laø vieäc raát caàn
thieát! Khoù khaên ôû ñaây xuaát phaùt töø thoùi quen laâu nay: daïy hoïc taùch rôøi 6 phaân moân. Ñieàu naøy
khoâng deã khaéc phuïc bôûi: - Baûn thaân Tieáng Vieät 3, Taäp 2 voán laø saùch HS, vieát cho HS hoïc, khoâng
phaûi saùch vieát cho GV daïy. Ñaùng tieác, saùch chöa theå hieän roõ phaàn höôùng daãn HS töï hoïc (caàn löu
yù ôû ñaây laø töï hoïc cuûa hoïc sinh lôùp 3), trong ñoù coù töï hoïc theo phöông phaùp tích hôïp!
Beân caïnh ñoù, saùch GV Tieáng Vieät 3 chöa coù muïc ñònh höôùng GV höôùng daãn HS töï hoïc caùc
phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3 theo höôùng tích hôïp. Theo chuùng toâi, chaéc chaén ñieàu naøy seõ ñöôïc boå
sung trong thôøi gian tôùi!
“Naêng löïc kheùo leùo” trong höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông höôùng tích hôïp caàn ñöôïc GV
reøn luyeän, ñuùc keát kinh nghieäm. Theo khaûo saùt cuûa chuùng toâi, tuy coøn moät soá khoù khaên, haïn cheá
nhaát ñònh, nhöng veà cô baûn, GV TH ôû Beán Tre ñaõ hình dung ñöôïc “caùi nhìn tích hôïp”, ñaõ naém
ñöôïc khung chöông trình tích hôïp vaø caùc ñôn vò kieán thöùc ñoàng qui cuûa töøng cuïm baøi, töøng baøi
trong chuû ñieåm “Leã hoäi” neân khaâu höôùng daãn HS töï hoïc thuaän lôïi. Khi tìm hieåu thöïc tieãn daïy –
hoïc Tieáng Vieät 3 ôû Beán Tre chuùng toâi nhaän thaáy, quan ñieåm tích hôïp chöa ñöôïc aùp duïng moät
caùch trieät ñeå trong daïy Tieáng Vieät; daáu veát cuûa caùc phaân moân vaãn coøn khaù roõ, maëc daàu GV coù
nhieàu coá gaéng tìm ra söï ñoàng qui cuûa chuùng. Tuy nhieân, khi ñi vaøo baøi daïy cuï theå, GV ñaõ daïy
qua chöông trình thí ñieåm, vaøo daïy ñaïi traø Tieáng Vieät 3 naêm thöù hai, töøng böôùc hình thaønh kinh
nghieäm ban ñaàu trong vieäc höôùng daãn HS lôùp 3 töï hoïc theo tinh thaàn tích hôïp (coù söï quan taâm
hoã trôï cuûa phuï huynh vaø caùc löïc löôïng giaùo duïc trong xaõ hoäi).
Theo chuùng toâi, khi höôùng daãn HS hoïc taäp, GV caàn laøm cho HS hieåu roõ chính vaên baûn trong
saùch Tieáng Vieät 3, Taäp 2 laø ngöõ lieäu khai thaùc chung cuûa 6 phaân moân. Nhö vaäy, môùi xaùc ñònh
ñöôïc muïc ñích yeâu caàu baøi daïy trong moái quan heä vôùi muïc tieâu phaân moân vaø muïc tieâu moân
Tieáng Vieät. Ngay baøi ñaàu tieân trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, HS caàn ñöôïc höôùng daãn thaät kyõ noäi
dung phaàn taäp ñoïc – keå chuyeän, qua giao tieáp vaên baûn vaø phöông thöùc bieåu ñaït cuûa moät truyeän
keå, tích hôïp caùc noäi dung caàn loàng gheùp giuùp HS hieåu nhanh, hieåu saâu vaø hieåu roäng maø chaéc baøi
hoïc. Ñaây laø “chìa khoùa” giuùp HS khaùm phaù hai kieåu vaên baûn chuû yeáu trong chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3 laø vaên baûn thô vaø vaên baûn mieâu taû. Tieáp theo, khi ñi vaøo daïy moãi baøi, GV caàn
höôùng daãn HS naém chaéc ñaëc ñieåm veà maët hình thöùc vaên baûn cuûa töøng baøi aáy (Keå laïi chuyeän Hoäi
vaät, Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân, Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû, Röôùc ñeøn oâng sao döôùi hình thöùc vaên
xuoâi, taû laïi Ngaøy hoäi röøng xanh, Ñi hoäi chuøa Höông döôùi hình thöùc vaên baûn thô), thoâng qua tieáp
xuùc vaên baûn (ñoïc, tìm hieåu…) reøn luyeän kyõ naêng söû duïng tieáng Vieät: - nghe toát, ñoïc toát, noùi toát
vaø vieát toát döïa theo vaên baûn trong saùch; ñoàng thôøi reøn luyeän kyõ naêng saûn sinh vaên baûn (vaän
duïng kieán thöùc ñaõ hoïc, ñaëc bieät laø kieán thöùc tích hôïp thöïc haønh noùi vaø vieát). Nhieàu GV xaùc ñònh
kieán thöùc ôû phaân moân Keå chuyeän, Taäp laøm vaên laø “kieán thöùc neàn” ñeå höôùng daãn HS hoïc taäp vaø
thöôûng thöùc, khaùm phaù caùc vaên baûn cuûa baøi hoïc Taäp ñoïc. Caùc ñôn vò kieán thöùc ngoân ngöõ trong 6
phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3, ñaëc bieät laø kieán thöùc veà töø, nghóa cuûa töø, caáu taïo töøng ñoaïn vaø moät
soá bieän phaùp ngheä thuaät chuû yeáu mieâu taû caûnh, taû ngöôøi … coù vai troø ñaéc duïng khaùm phaù vaên
baûn baøi Taäp ñoïc veà leã hoäi, neáu HS ñöôïc GV höôùng daãn ñuùng höôùng tích hôïp, ñi töø möùc ñoä ñôn
giaûn daàn ñeán phöùc taïp.
Ngoaøi ra, toå chöùc ngoaïi khoùa (xem Phuï luïc 6A, 6B) moät caùch baøi baûn, thieát keá chi tieát caùc
hoaït ñoäng, ñaët HS vaøo tình huoáng coù vaán ñeà laø vieäc laøm caàn thieát. Haïn cheá töø saùch giaùo khoa
ñöôïc boå khuyeát trong hoaït ñoäng naøy - moät lónh vöïc hoaït ñoäng ñeán nay, nhieàu GV Tieåu hoïc ôû
Beán Tre coøn caûm thaáy laø “gaùnh naëng” vì ñieàu kieän cô sôû vaät chaát, quy trình toå chöùc, quaûn lyù vaø
söû duïng ñoà duøng daïy hoïc hieän nay trong nhaø tröôøng nhìn chung coøn nhieàu baát caäp!
Do ñoù, vieäc tìm hieåu, xaây döïng heä thoáng ñoà duøng daïy hoïc ngoaïi khoùa caàn ñöôïc GV chuaån
bò thaät kyõ vôùi noäi dung, hình thöùc phuø hôïp vaø GV caàn tích cöïc reøn luyeän kyõ naêng toå chöùc - thöïc
hieän hoaït ñoäng ngoaïi khoùa, xem ñaây laø boä phaän hôïp thaønh raát quan troïng trong quaù trình höôùng
daãn hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp.
Nhö vaäy, naêm kyõ naêng daïy hoïc theo phöông phaùp tích hôïp ñaõ ñöôïc trình baøy laø nhöõng yeâu
caàu heát söùc cô baûn vaø caàn thieát ñoái vôùi GV Tieåu hoïc khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3.
Caùc kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp ñoù, trong thöïc teá luoân luoân ñaët ra yeâu caàu coù tính “nguyeân taéc”:
keát hôïp, loàng gheùp moät caùch töï nhieân, saùng taïo vaø linh hoaït nhöõng kyõ naêng daïy hoïc khaùc taïo
neân taøi naêng, kyõ xaûo sö phaïm cuûa nhaø giaùo Tieåu hoïc.
Chöông 3:
VAÄN DUÏNG KYÕ NAÊNG DAÏY HOÏC CHUÛ ÑIEÅM
“LEÃ HOÄI”, TIEÁNG VIEÄT 3 ÔÛ CAÙC TRÖÔØNG TIEÅU HOÏC BEÁN TRE THEO PHÖÔNG
PHAÙP TÍCH HÔÏP.
3.1. Ñaùnh giaù giaùo vieân tieåu hoïc veà naêng löïc daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo
phöông phaùp tích hôïp.
Thöïc tieãn daïy – hoïc ôû tieåu hoïc cho thaáy, daïy – hoïc tích hôïp caùc phaân moân trong moät moân
hoïc phuï thuoäc nhieàu vaøo hoaït ñoäng cuûa GV vaø HS. Saùch giaùo khoa theå hieän khaù roõ noäi dung tích
hôïp, neáu GV khoâng coù khaû naêng vaän duïng phöông phaùp daïy – hoïc tích hôïp thì tieát daïy theo
quan ñieåm tích hôïp chöa thöïc söï dieãn ra. Song, neáu noäi dung baøi hoïc trong saùch giaùo khoa chæ
theå hieän daáu aán tích hôïp nheï nhaøng (khoâng theå phaùt hieän ra neáu khoâng ñaøo saâu suy nghó), nhöng
GV bieát kheùo leùo vaän duïng thì vaãn coù theå ñaït ñöôïc muïc ñích cuûa giôø daïy – hoïc tích hôïp. Do ñoù,
vaán ñeà maáu choát laø naêng löïc daïy – hoïc tích hôïp cuûa GV.
3.1.1. Yeâu caàu ñaùnh giaù naêng löïc giaùo vieân.
Thöïc teá ñoåi môùi GD&ÑT ôû nöôùc ta thôøi gian qua cho thaáy: “Vieäc taäp trung vôùi möùc ñoä cao
vaøo vieäc ñoåi môùi chöông trình giaùo duïc Tieåu hoïc vaø Trung hoïc cô sôû, saùch giaùo khoa vaø phöông
phaùp giaûng daïy ñoøi hoûi phaûi ñoåi môùi caùc kyõ naêng vaø kieán thöùc cuûa giaùo vieân cho phuø hôïp” [117,tr
11- 12]. Do ñoù, ñaùnh giaù naêng löïc daïy hoïc tích hôïp cuûa GV Tieáng Vieät 3 khi daïy chuû ñieåm “Leã
hoäi” laø moät ñoøi hoûi tieân quyeát vaø caàn thieát ñoái vôùi ngöôøi nghieân cöùu phöông phaùp daïy hoïc TH.
Thöïc hieän yeâu caàu ñaùnh giaù naêng löïc daïy hoïc tích hôïp cuûa GV TH daïy lôùp 3 treân ñòa baøn tænh
Beán Tre, chuùng toâi ñaõ tieán haønh nghieân cöùu thöïc traïng treân 120 giaùo vieân ôû 24 tröôøng TH trong
tænh tham gia daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 trong naêm hoïc 2004 – 2005. Caùc tieâu chí
khaûo saùt taäp trung chuû yeáu vaøo vieäc ñaùnh giaù khaùch quan naêng löïc daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp cuûa GV.
3.1.2. Hình thöùc khaûo saùt, ñaùnh giaù naêng löïc giaùo vieân.
Ñeà taøi thöïc hieän khaûo saùt baèng phieáu traéc nghieäm coù vaän duïng phöông phaùp ñieàu tra cô
baûn, ñieàu tra vieát, phoûng vaán baèng baûng caâu hoûi, quan saùt, thöïc nghieäm, toaùn thoáng keâ xöû lyù keát
quaû nghieân cöùu ... Ñeå khaûo saùt, ñaùnh giaù moät caùch khaùch quan, khoa hoïc, saùt thöïc tieãn naêng löïc
GV daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp, chuùng toâi môû roäng
dieän, quy moâ nghieân cöùu, thôøi ñieåm nghieân cöùu thöïc traïng, söû duïng chín maãu phieáu ñieàu tra
khaûo saùt GV, phuï huynh, HS lôùp 3 vaø chuyeân gia, caùn boä vaên hoùa thoâng tin, caùc ngheä nhaân.
- Ñoái töôïng GV daïy Tieáng Vieät 3 ñöôïc khaûo saùt goàm 120 ngöôøi ôû 24 tröôøng TH khaép 8
huyeän, thò trong tænh. Moãi GV ñöôïc phaùt 5 phieáu khaûo saùt, rieâng phieáu ñieàu tra (maãu 2) caùc
phöông aùn traû lôøi ñöôïc cho ñieåm theo möùc 3-2-1 töông öùng vôùi caùc möùc ñoä “Coù aûnh höôûng”, “Ít
aûnh höôûng” vaø “Khoâng aûnh höôûng”. Cuï theå nhö sau:
+ Phieáu 1: Ñieàu tra giaùo vieân, maãu 1. (Phuï luïc 7A)
+ Phieáu 2: Ñieàu tra giaùo vieân, maãu 2. (Phuï luïc 8A)
+ Phieáu 3: Khaûo saùt giaùo vieân TH veà phöông phaùp tích hôïp. (Phuï luïc 9A)
+ Phieáu 4: Khaûo saùt kyõ naêng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích
hôïp cuûa giaùo vieân tieåu hoïc Beán Tre (Qua baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeän: “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng
Töû”). (Phuï luïc 10A)
+ Phieáu 5: Khaûo saùt kyõ naêng cuûa giaùo vieân TH Beán Tre trong vieäc höôùng daãn hoïc sinh töï
hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp. (Phuï luïc 11A)
- Ñoái töôïng HS ñöôïc choïn khaûo saùt voøng 1 (HS lôùp 3 cuûa naêm hoïc 2004 – 2005) goàm 150
HS lôùp 3 cuûa 5 tröôøng TH thuoäc 5 huyeän, thò xaõ khaùc nhau trong tænh - trieån khai nghieân cöùu
thöïc traïng (moãi tröôøng choïn 1 lôùp). Khaûo saùt voøng 2, 130 HS ôû 4 lôùp 3 (naêm hoïc 2005 – 2006)
cuûa 2 tröôøng thöïc nghieäm tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” vaø khaûo saùt voøng 3, taùch rieâng 65
HS ôû 2 lôùp daïy thöïc nghieäm vaø 65 HS ôû 2 lôùp ñoái chöùng sau khi hoïc xong chuû ñieåm naøy. Moãi
HS ñöôïc ngöôøi nghieân cöùu (laø GV daïy lôùp – coäng taùc vieân cuûa ñeà taøi) quan saùt baèng phieáu vôùi
caùc phöông aùn traû lôøi cho ñieåm theo möùc 3-2-1 töông öùng vôùi caùc möùc ñoä “Thöôøng xuyeân”,
“Thænh thoaûûng” vaø “Khoâng bao giôø”.
+ Phieáu 6: Quan saùt hoïc sinh. (Phuï luïc 12A)
Vì hoïc sinh lôùp 3 coøn nhoû, thôøi gian khoâng cho pheùp, chuùng toâi phoûng vaán baèng phieáu, caùc
phöông aùn traû lôøi cho ñieåm theo möùc 3-2-1 töông öùng vôùi caùc möùc ñoä “Coù”, “Khoâng” vaø “
Khoâng traû lôøi”, ngoaøi ra coøn coù phaàn traû lôøi töï luaän –caùc em suy nghó vaø ghi yù kieán vaøo phieáu.
+ Phieáu 7: Phoûng vaán hoïc sinh. (Phuï luïc 13A)
- Ñoái töôïng phuï huynh HS lôùp 3 goàm, laàn 1: 150 phuï huynh HS taïi 5 tröôøng TH nghieân cöùu
thöïc traïng vaø laàn 2: 65 phuï huynh taïi 2 tröôøng TH trieån khai daïy thöïc nghieäm. Moãi phuï huynh
HS ñöôïc phaùt 1 phieáu khaûo saùt vôùi caùc phöông aùn traû lôøi cho 2 noäi dung; - Noäi dung 1 theo thang
ñieåm 3-2-1 töông öùng vôùi caùc möùc ñoä “Thöôøng xuyeân”, “Thænh thoaûûng” vaø “Khoâng bao giôø”. -
Noäi dung 2 theo thang ñieåm 3-2-1 töông öùng vôùi caùc möùc ñoä “Coù aûnh höôûng”, “Ít aûnh höôûng” vaø
“Khoâng aûnh höôûng” .
+ Phieáu 8: Ñieàu tra phuï huynh hoïc sinh. (Phuï luïc 14A)
- Ngoøai ra, cuøng vôùi hình thöùc khaûo saùt baèng phieáu traéc nghieäm treân caùc ñoái töôïng laø GV,
HS vaø phuï huynh HS lôùp 3, taùc giaû ñeà taøi coøn thöïc hieän phieáu tröng caàu yù kieán 72 chuyeân gia,
caùn boä vaên hoùa thoâng tin töø caáp Trung öông, tænh, huyeän vaø ngheä nhaân ôû cô sôû:
+ Phieáu 9: Tröng caàu yù kieán caùc chuyeân gia, caùn boä ngaønh vaên hoùa thoâng tin vaø caùc ngheä
nhaân. (Phuï luïc 15)
Hoaït ñoäng khaûo saùt thöïc teá neâu treân dieãn ra trong voøng 12 thaùng, töø thaùng 5/2005 ñeán
thaùng 5/2006, khi caùc tröôøng Tieåu hoïc trong tænh ñaõ daïy Tieáng Vieät 3 naêm thöù 2 (sau 1 naêm thí
ñieåm vaø naêm thöù 2 daïy ñaïi traø), thoâng qua caùc phöông phaùp vaán ñaùp, ñaøm thoaïi tröïc tieáp, söu
taäp tö lieäu, ñieàn daõ, gaëp gôõ caùc ngheä nhaân tröng caàu yù kieán, döï hoïp toå chuyeân moân, ruùt kinh
nghieäm döï giôø, toå chöùc hoïat ñoäng ngoaïi khoùa…
Ñieàu ñaùng khích leä laø hoaït ñoäng khaûo saùt thöïc teá, thöïc nghieäm cuûa ñeà taøi tieán haønh trong
moät boái caûnh khaù thuaän lôïi: Moät söï truøng hôïp khaù ngaãu nhieân, töø ñaàu naêm du lòch 2006, hoaït
ñoäng leã hoäi treân caû nöôùc dieãn ra raát soâi ñoäng, laø taâm ñieåm cuûa söï quan taâm töø ngaønh vaên hoùa
ñeán nhaø tröôøng vaø toaøn xaõ hoäi.
Trieån khai khaûo saùt, ñaùnh giaù naêng löïc GV ñoøi hoûi phaûi coù moät quaù trình laâu daøi vaø tích cöïc
trong ñieàu kieän khaûo saùt chöa chuyeân saâu, caùc soá lieäu thu ñöôïc tuy chöa mang tính toaøn dieän qua
xöû lyù baèng phaàn meàm SPSS ñaûm baûo caùc thoâng soá tin caäy, ñuû ñeå ñöa ra nhöõng keát quaû sau.
3.1.3. Keát quaû ñieàu tra, khaûo saùt naêng löïc giaùo vieân tieåu hoïc (Xem caùc Phuï luïc 7B, 7C, 8B,
9B, 10B, 11B) .
3.1.3.1. Tröôùc heát, qua ñôït ñieàu tra, chuùng toâi xaùc ñònh ñöôïc ñaëc ñieåm ñoäi nguõ GV vaø caùc
taùc nhaân taùc ñoäng ñeán vieäc theå hieän naêng löïc cuûa giaùo vieân tieåu hoïc Beán Tre hieän nay.
+ Thoáng keâ (Phuï luïc 7B) cho thaáy, trong 120 GV traû lôøi phieáu khaûo saùt, soá döôùi 40 tuoåi coù
thaâm nieân daïy hoïc döôùi 10 naêm chieám 80,82 %. Ñaây laø thuaän lôïi lôùn cho vieäc ñoåi môùi phöông
phaùp daïy hoïc, naâng cao trình ñoä ñaøo taïo hoaëc boài döôõng taêng cöôøng naêng löïc daïy hoïc, trong ñoù
coù naêng löïc daïy hoïc tích hôïp; vì soá GV naøy thôøi gian phuïc vuï trong ngaønh coøn daøi, ít chòu aûnh
höôûng bôûi phöông phaùp daïy hoïc cuõ, treû, khoeû, coù chí caàu tieán, haêng haùi hoïc taäp, öùng duïng thaønh
töïu khoa hoïc kyõ thuaät vaøo daïy hoïc (caû 2 GV ôû 2 tröôøng toå chöùc daïy thöïc nghieäm ñöôïc choïn giôùi
thieäu giaùo aùn ôû phaàn phuï luïc ñeàu soaïn treân maùy vi tính)… Vaán ñeà caàn löu taâm laø, ôû soá GV naøy
kinh nghieäm giaùo duïc, daïy hoïc chöa nhieàu (coù ñeán 40 % GV khoâng ñi döï, tham gia sinh hoaït leã
hoäi ñuùng nghóa cuûa töø naøy!); do ñoù, nhu caàu ñöôïc boài döôõng vaø töï boài döôõng laø raát lôùn !
Veà cô caáu trình ñoä ñaøo taïo: soá GV coù trình ñoä ÑH, CÑSP Tieåu hoïc (trình ñoä treân chuaån
ñaøo taïo theo Luaät Giaùo duïc) chæ chieám 29,16 %; con soá naøy ñang taêng daàn haøng naêm do tieán
trình ñaøo taïo tieáp tuïc GV coù trình ñoä THSP leân CÑSP. Qua khaûo saùt 2 naêm lieân tuïc, tuy thôøi gian
so saùnh ngaén, nhöng xu theá töông quan tyû leä thuaän giöõa naêng löïc daïy hoïc vaø trình ñoä ñaøo taïo theå
hieän roõ neùt, 60 % GV coù kieán thöùc phoå thoâng veà caùc vaán ñeà vaên hoùa - xaõ hoäi, nhaân vaên; trong
ñoù, coù 53,33 % GV vaän duïng ñöôïc vaøo baøi daïy vaø 8,33 % phaân tích ñöôïc caùch tích hôïp noäi dung
giaùo duïc caùc vaán ñeà vaên hoùa - xaõ hoäi, nhaân vaên trong daïy hoïc. Vì vaäy, naâng cao trình ñoä cho
GV, höôùng vaøo troïng taâm boài döôõng tích hôïp caùc noäi dung vaên hoùa - xaõ hoäi, nhaân vaên coù taùc
duïng lôùn ñeán söï phaùt trieån naêng löïc daïy hoïc, trong ñoù coù naêng löïc daïy hoïc tích hôïp!
+ Keát quaû ñieàu tra 120 GV (Phuï luïc 8B) cho thaáy, ngoaøi nhöõng ñaëc ñieåm veà ñoäi nguõ GV,
coù nhöõng nguyeân nhaân cuûa khoù khaên taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán quaù trình daïy – hoïc chuû ñieåm “Leã
hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp. Vieäc “Hoïc sinh treâu choïc, hay caõi nhau” laø moät trong 7 khoù
khaên xeáp haïng I ( X = 2,80) ñoái vôùi GV khi leân lôùp, coù 70,83 % GV ñöôïc hoûi cho raèng, noù aûnh
höôûng raát lôùn bôûi HS ñaõ bieát chuùt ít veà leã hoäi, neân caùc em deã tranh caõi , treâu choïc nhau laøm cho
giôø hoïc bò “loaõng” ñi !
- “Hoïc sinh chöa hieåu roõ leã hoäi ôû ñòa phöông” laø nguyeân nhaân ñöùng ñaàu trong 6 nguyeân
nhaân - xeáp haïng I ( X = 2,53) aûnh höôûng ñeán HS khi hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông phaùp
tích hôïp. ÔÛ goùc ñoä khaùc, vieäc “Giaùo vieân chöa taïo ra cô hoäi cho HS tieáp xuùc vôùi leã hoäi” laø
nguyeân nhaân - xeáp haïng I ( X = 2,64) ñöùng ñaàu trong 9 nguyeân nhaân gaây ra khoù khaên khi daïy
hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp. Nhöõng soá lieäu naøy nhö lôøi giaûi trình thuyeát
phuïc cho yeâu caàu ñaåy maïnh ñaøo taïo, boài döôõng naâng cao trình ñoä GV TH Beán Tre hieän nay !
3.1.3.2. Keát quaû khaûo saùt tri thöùc cuûa GV veà phöông phaùp tích hôïp.
Tröôùc heát, ôû Phuï luïc 9B cho thaáy 80 % GV Tieáng Vieät 3 ñöôïc tieáp caän lyù thuyeát, quan ñieåm
tích hôïp qua caùc ñôït boài döôõng trieån khai thay saùch ñaïi traø, boài döôõng Moâ ñun. Ñieàu ñaùng möøng
laø coù GV = 69, 16 % ñöôïc trao ñoåi veà phöông phaùp tích hôïp taïi toå chuyeân moân vaø hieäu quaû daïy
hoïc tích hôïp ñöôïc coi laø moät tieâu chí trong ñaùnh giaù döï giôø. Coù 86, 66 % GV ñöôïc khaûo saùt hieåu
khaùi nieäm “tích hôïp” ôû nhieàu phöông dieän khaùc nhau: quan nieäm daïy hoïc, phöông phaùp daïy
hoïc vaø phöông höôùng giaùo duïc. Töø ñoù, coù 57,5 % GV ñöôïc khaûo saùt cho raèng GV Tieáng Vieät 3
caàn reøn luyeän caû naêm kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp; trong ñoù, kyõ naêng nhaän ra yeáu toá ñoàng qui ôû 6
phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3 ñöôïc 73,33 % GV, keá ñeán laø kyõ naêng höôùng daãn HS töï hoïc theo
phöông höôùng tích hôïp ñöôïc 69, 16 % GV cho laø caàn thieát nhaát. Tuy nhieân, vaãn coøn 29/120 =
24,16% GV döøng laïi ôû möùc hieåu phöông phaùp tích hôïp trong daïy hoïc Tieáng Vieät laø söï ñoàng qui
giöõa 6 phaân moân trong Tieáng Vieät 3. Thöïc ra, phöông phaùp daïy hoïc naøy phoái hôïp khoâng chæ vôùi 6
phaân moân cuûa Tieáng Vieät 3, maø coù khaû naêng tích hôïp vôùi nhieàu phaân moân khaùc (lòch söû, ñòa lyù,
hoäi hoïa…) vaø caû chieàu tích hôïp giöõa tieáng Vieät vôùi voán soáng, voán vaên hoaù. Maëc duø vaäy, coù theå
khaúng ñònh: ña soá GV TH ñaõ coù tri thöùc veà phöông phaùp tích hôïp. Ñaây laø cô sôû ñeå vaän duïng caùc
bieän phaùp, kyõ naêng daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 trong thöïc teá coù hieäu quaû.
3.1.3.3. Khaûo saùt veà kyõ naêng tích hôïp cuûa GV trong moät baøi daïy cuï theå.
Qua khaûo saùt cho thaáy: 79,16 % GV ñaõ coù yù thöùc vaän duïng kyõ naêng tích hôïp khi daïy chuû
ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, bieát döïa vaøo ñaëc ñieåm kieåu vaên baûn mieâu taû (Keå chuyeän, Taäp laøm
vaên) höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu, khaùm phaù töøng böôùc veà Hoäi vaø Leã hoäi, nhöng chæ môùi döøng
laïi ôû noäi haøm 6 phaân moân Tieáng Vieät 3. Ñoù laø kieán thöùc tích hôïp xoay quanh caùc vaán ñeà: boá cuïc,
dieãn bieán söï vieäc trong töøng Hoäi vaø Leã hoäi, nhaân vaät, hình daùng, hoaït ñoäng cuûa nhaân vaät ñeå töø
ñoù khaùi quaùt neùt ñaëc tröng cuûa Hoäi vaø Leã hoäi, yù nghóa cuûa Hoäi vaø Leã hoäi. Ngoaøi ra, tích hôïp
giöõa Tieáng Vieät vaø voán vaên hoaù, voán soáng cuõng coù taùc duïng lôùn trong höôùng daãn HS hoïc taäp
nhöng chöa ñöôïc GV chuù yù ñeán! Coù 71/120 GV= 59,16% cho raèng höôùng daãn HS tìm hieåu chuù
thích töø khoù thuoäc lónh vöïc taäp quaùn, leã hoäi khoâng neân boù heïp, loàng gheùp vaøo phaàn Luyeän ñoïc -
giaûi thích töø ngöõ. Trong quaù trình höôùng daãn HS tìm hieåu baøi, khi caàn khai thaùc töø ngöõ khoù naøo,
GV môùi yeâu caàu HS döïa vaøo saùch giaùo khoa ñeå giaûi thích töø ñoù, khoâng nhaát thieát taäp trung tìm
hieåu chuù thích ñoå doàn vaøo hoaït ñoäng “Luyeän ñoïc- giaûi thích töø ngöõ”. Veà ñieåm naøy, theo chuùng
toâi ñoù chính laø söï linh hoaït, saùng taïo cuûa GVTH Beán Tre qua hôn moät naêm daïy chuû ñieåm “Leã
hoäi”, Tieáng Vieät 3.
Beân caïnh ñoù, kyõ naêng tích hôïp giöõa Tieáng Vieät vaø caùc phaân moân lieân ñôùi ñöôïc vaän duïng
trieät ñeå; 60/120 = 50 % GV ñaõ tích hôïp tieáng Vieät vaø moân Töï nhieân - Xaõ hoäi, moân hoïc coù tieàm
naêng tích hôïp lôùn. Khaûo saùt kyõ naêng tích hôïp cuûa GV qua moät baøi daïy cho thaáy, coù nhöõng luùng
tuùng ban ñaàu khi daïy chöông trình Tieáng Vieät 3 theo tinh thaàn tích hôïp, nhöng taát caû ñaõ nhanh
choùng troâi qua, thay vaøo ñoù laø söï quan taâm, ñaàu tö cho daïy hoïc theo tích hôïp, ñieàu naøy taïo söùc
soáng môùi cho moân tieáng Vieät, khôi gôïi taâm theá chuû ñoäng chieám lónh kieán thöùc ôû HS, phaùt trieån
tö duy suy luaän - voán laø moät yeâu caàu caáp baùch hieän nay trong nhaø tröôøng tieåu hoïc!
3.1.3.4. Khaûo saùt kyõ naêng cuûa GV khi höôùng daãn HS hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông
höôùng tích hôïp. Ñaây laø moät ñoái töôïng caàn khaûo saùt cuûa ñeà taøi. Phuï luïc 11B cung caáp nhöõng
thoâng tin veà vaán ñeà naøy. Vì sao caàn khaûo saùt kyõ naêng höôùng daãn HS hoïc taäp? Do quan ñieåm
daïy hoïc laáy HS laøm trung taâm cuûa quaù trình daïy hoïc; daïy hoïc ñöôïc hieåu laø daïy vieäc hoïc, daïy
caùch hoïc. Thöïc teá, thôøi gian qua coù hieän töôïng: ñoäi nguõ GV TH khoâng ngöøng ñoåi môùi phöông
phaùp daïy hoïc nhöng HS laïi khoâng ñöôïc ñoåi môùi caùch hoïc phuø hôïp phöông phaùp môùi cuûa GV, taïo
ra nhöõng baát caäp, laøm trì treä tieán trình ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû Tieåu hoïc. Do ñoù, trao ñoåi
veà caùch hoïc, phöông phaùp laøm vieäc vôùi saùch giaùo khoa laø con ñöôøng ngaén, nhanh nhaát phaùt trieån
tö duy hoïc taäp saùng taïo ôû HS ngay töø khi coøn hoïc lôùp 3, laø ñoäng löïc ñaåy maïnh ñoåi môùi phöông
phaùp daïy hoïc hieän nay. Ñaùng tieác, taøi lieäu boài döôõng cho GV veà kyõ naêng daïy caùch hoïc cho HS
noùi chung vaø daïy caùch hoïc cho HS theo höôùng tích hôïp noùi rieâng hieän nay raát hieám hoi! Saùch
giaùo khoa vieát ñeå HS töï hoïc, nhöng khoâng coù phaàn höôùng daãn caùch hoïc tích hôïp, vaãn mang daáu
aán “saùch baøi vaên maãu”! Hoïc sinh töø lôùp 2 sang lôùp 3 seõ vaáp phaûi khoaûng caùch thay ñoåi lôùn veà
phöông phaùp hoïc neáu ôû lôùp 2 caùc em khoâng ñöôïc laøm quen, hoïc taäp theo quan ñieåm tích hôïp!
Tröôùc heát, khaûo saùt khaâu daën doø höôùng daãn cuûa GV ñoái vôùi HS qua vieäc chuaån bò cho baøi
môùi, 23/120 GV = 19,16 % cho raèng HS cöù veà nhaø töï hoïc theo yeâu caàu saùch giaùo khoa, coù
3/120 GV = 2,5 % coøn chòu aûnh höôûng cuûa loái daïy cuõ khi cho HS chuaån bò baøi taùch rôøi 6 phaân
moân. Haàu heát, GV ñöôïc khaûo saùt cho bieát ñaõ tích cöïc vaän duïng, khai thaùc yeáu toá tích hôïp trong
quaù trình höôùng daãn HS laøm vieäc ôû nhaø, döôùi caùc hình thöùc khaùc nhau nhö: 51 = 42,50 % GV gôïi
yù cho HS tìm hieåu baøi ôû nhaø thoâng qua cha, meï hoaëc ngöôøi lôùn trong gia ñình veà nhöõng kieán
thöùc vaên hoùa, phong tuïc, töï nhieân - xaõ hoäi… lieân quan ñeán baøi hoïc; 42 = 35 % GV môû roäng baøi
giaûng, baøi taäp, caâu hoûi mang tính toång hôïp kieán thöùc, trong ñoù coù kieán thöùc tích hôïp. Hay nhö
vieäc coù 22,50 % GV höôùng daãn HS tìm hieåu kyõ tranh minh hoïa trong saùch (tranh mieâu taû söï
vieäc gì, hình aûnh trong tranh noùi veà nhaân vaät, söï kieän naøo trong truyeän, tranh coù nhöõng chi tieát
naøo khoâng hoaøn toaøn gioáng nhö truyeän keå, vì sao ? …) ñeå höôùng daãn HS chuaån bò baøi môùi toát.
Coù 99 = 82,5 % GV ñeà nghò Tieáng Vieät 3 caàn boå sung löôïng kieán thöùc tích hôïp; bôûi vôùi caùch
höôùng daãn HS töï hoïc hieän nay, chæ môùi 74,16 % HS coù theå naém ñöôïc kieán thöùc tích hôïp. Coù
nghóa laø HS caàn ñöôïc höôùng daãn chuaån bò toát ôû nhaø, tieáp caän kieán thöùc vaên hoaù, voán soáng veà leã
hoäi noùi chung qua tieáp xuùc laàn ñaàu vaên baûn. Quaù trình xuyeân thaám löôïng kieán thöùc ñoàng qui
dieãn ra nhö moät thao taùc ñaëc tröng cuûa daïy hoïc tích hôïp seõ tieán haønh sau ñoù ôû treân lôùp. Ñieàu naøy
raát boå ích ñeå GV reøn luyeän kyõ naêng tích hôïp giöõa tieáng Vieät vaø caùc phaân moân lieân ñôùi trong chuû
ñieåm “Leã hoäi”. Tuy nhieân, ñieàu ñaùng suy nghó laø chæ coù 42/120 = 35 % GV ra theâm baøi taäp toång
hôïp söû duïng kieán thöùc tích hôïp cho HS. Taùc giaû chöông trình vaø saùch giaùo khoa môùi, ngöôøi ra ñeà
thi, ñeà kieåm tra luoân vaän duïng, höôùng ñeán daïng ñeà toång hôïp coù yeáu toá tích hôïp. Khoâng cho HS
laøm baøi taäp ôû nhaø thöôøng xuyeân theo moâ hình ñeà tích hôïp, caâu hoûi tích hôïp laøm cho HS luùng
tuùng trong thi cöû, haïn cheá keát quaû hoïc taäp moân Tieáng Vieät 3. Chuùng toâi hoaøn toaøn nhaát trí vôùi yù
kieán cuûa 118/120 = 98,33 % GV ñöôïc khaûo saùt cho raèng: caàn boå sung theâm kieán thöùc laãn kyõ
naêng cho GV TH ñeå hoï höôùng daãn HS töï hoïc theo phöông phaùp tích hôïp.
3.1.4. Keát quaû khaûo saùt hoïc sinh lôùp 3 hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”. (Xem caùc Phuï luïc 12B,
13D, 13Ñ, 13E)
Do haïn cheá veà naêng löïc trí tueä noùi chung vaø tö duy noùi rieâng, böôùc vaøo hoïc taäp chuû ñieåm
“Leã hoäi”, HS lôùp 3 gaëp khaù nhieàu khoù khaên trong lónh hoäi caùc khaùi nieäm cuûa chuû ñieåm. Keát quaû
phaàn nghieân cöùu thöïc traïng cho thaáy, nhöõng khoù khaên cuûa HS khi hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” khaù
ña daïng, khoâng ñoàng ñeàu nhau, xeáp theo heä thoáng thöù baäc, coù khoù khaên thöôøng xuyeân dieãn ra,
coù khoù khaên thænh thoaûng môùi dieãn ra! Chính nhöõng khoù khaên naøy laøm giaûm suùt höùng thuù hoïc
taäp, khieán cho vieäc hoïc taäp trôû neân naëng neà vaø keát quaû khoâng cao. Ngoaøi ra, söï phaùt trieån trí tueä
ôû HS lôùp 3, voán hieåu bieát töï nhieân veà sinh hoaït leã hoäi luoân ñoøi hoûi nhöõng cöù lieäu caäp nhaät veà
ñaëc ñieåm ñoái töôïng HS lôùp 3; vì vaäy tìm hieåu, quan saùt, phoûng vaán HS seõ cung caáp nhöõng cô sôû
khoa hoïc ñeå GV vaän duïng höôùng daãn HS töï hoïc theo phöông phaùp tích hôïp (Xem Phuï luïc 12B).
+ Keát quaû nghieân cöùu thöïc traïng ôû 5 tröôøng TH cho thaáy, moät trong 8 bieåu hieän khoù khaên
veà hoïc taäp vôùi möùc ñoä thöôøng xuyeân nhaát ôû HS laø “Khoâng laøm ñaày ñuû baøi taäp veà nhaø” – xeáp
haïng I ( X = 2,09). Bieåu hieän “Khoâng hieåu baøi” tuy chæ ôû möùc ñoä thænh thoaûng nhöng caàn ñöôïc
quan taâm bôûi 57,33% HS coù bieåu hieän naøy; tìm hieåu nguyeân nhaân cuûa nhöõng khoù khaên veà hoïc
taäp ôû HS, chuùng toâi nhaän thaáy, moät phaàn do chuû ñieåm tuy haáp daãn nhöng GV chöa bieát caùch khai
thaùc tích hôïp neân HS chöa thaät söï quan taâm, töï giaùc hoïc taäp.
- Veà nhöõng bieåu hieän khoù khaên trong giao tieáp vôùi GV, ñaùng chuù yù nhaát laø vieäc caùc em
“Luùng tuùng, ngöôïng ngòu khi noùi veà leã hoäi” - xeáp thöù I ( X =2,50). Tìm hieåu khoù khaên naøy,
chuùng toâi quan saùt HS trong giôø hoïc baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeän “Hoäi vaät”, khi coâ giaùo hoûi : “-
Ñaây laø sinh hoaït leã hoäi lieân quan ñeán vuøng mieàn naøo?” xem caùc em traû lôøi ra sao. Coù 56,66 % HS
traû lôøi “Luùng tuùng, ngöôïng ngòu”, 36,66 % traû lôøi “Hôi luùng tuùng”, chæ coù 6,66 % traû lôøi “Khoâng
luùng tuùng, ngöôïng ngòu”. Nguyeân nhaân chuû yeáu laø do caùc em coù quaù ít voán hieåu bieát veà leã hoäi
neân “Thieáu töï tin khi traû lôøi caâu hoûi cuûa GV”, bieåu hieän khoù khaên trong giao tieáp vôùi GV xeáp
thöù II ( X = 2,44). Nhöõng bieåu hieän naøy ñöôïc ghi nhaän vaø xöû lyù trong quaù trình ñeà xuaát höôùng
tích hôïp daïy 4 baøi thöïc nghieäm.
Qua nghieân cöùu thöïc traïng cho thaáy tính tích cöïc cuûa chuû ñieåm “Leã hoäi”; ñaëc bieät, trong
giao tieáp vôùi baïn beø, raát coù lyù khi cho raèng “Leã hoäi laø chaát keát dính moïi thaønh vieân trong coäng
ñoàng laïi vôùi nhau”, bôûi bieåu hieän noåi troäi nhaát trong giao tieáp vôùi baïn beø laø caùc em “Haøo höùng,
chuû ñoäng keát baïn khi noùi veà leã hoäi” - xeáp haïng I ( X = 2,34), ñieàu naøy khaúng ñònh yù nghóa, taùc
duïng thieát thöïc leã hoäi trong nhaø tröôøng tieåu hoïc hieän nay !
- Nhöõng bieåu hieän “khoù khaên veà ngoân ngöõ” ôû hoïc sinh lôùp 3 trong quaù trình hoïc taäp chuû
ñieåm “Leã hoäi”, theo keát quaû nghieân cöùu tröïc tieáp trong giôø hoïc, taäp vôû ghi baøi cuûa HS, bieåu hieän
thöôøng thaáy nhaát trong khoù khaên veà ngoân ngöõ, xeáp haïng I ( X = 2,20) laø caùc em “Maéc nhieàu loãi
chính taû khi noùi vaø vieát veà leã hoäi”, coù ñeán 37,33 % HS thöôøng xuyeân maéc loãi naøy. Chính vì vaäy
HS “Khoù trình baøy yù töôûng cuûa mình veà leã hoäi”, bieåu hieän khoù khaên veà ngoân ngöõ, xeáp haïng II
( X= 2,13) .
3.1.5. Keát quaû khaûo saùt 150 phuï huynh HS lôùp 3, qua nghieân cöùu thöïc traïng (Xem Phuï luïc
14B) cho thaáy, bieåu hieän noåi baät nhaâùt trong 6 bieåu hieän ñöa ra khaûo saùt laø: - HS ñaõ chuû ñoäng
“Yeâu caàu ñöôïc cha meï ñöa ñi döï leã hoäi”, ( X = 2, 02), coù 29,33 % HS thöôøng xuyeân ñeà ñaït
nguyeän voïng tích cöïc naøy. Trong khi ñoù, khaûo saùt sau 2 tuaàn caùc em hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”
theo phöông phaùp tích hôïp (Xem Phuï luïc 14C) cho thaáy, “Hay noùi chuyeän cuøng cha meï veà leã
hoäi” môùi laø bieåu hieän troäi nhaát ( X = 2, 63), coù 63,07 % HS thöïc nghieäm ñeà ñaït nguyeän voïng
naøy, nay laø daáu hieäu khaúng ñònh söï tröôûng thaønh veà tri thöùc vaø naêng löïc giao tieáp, öùng xöû vôùi leã
hoäi sau thöïc nghieäm cuûa HS! Cuõng theo phuï huynh khi nghieân cöùu thöïc traïng, “Moâi tröôøng gia
ñình khoâng thuaän lôïi”- xeáp haïng I ( X = 2,32) laø moät trong 8 nguyeân nhaân aûnh höôûng nhieàu nhaát
ñeán khoù khaên ôû HS trong quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi” , bieåu hieän laø: “Khoâng coù thôøi
gian troø chuyeän vôùi con em veà leã hoäi, khoâng coù khaû naêng kinh teá ñi döï leã hoäi …”. Ngoaøi ra, vieäc
“Gia ñình khoâng quan taâm ñeán vieäc vui chôi cuûa caùc chaùu” - xeáp haïng II ( X = 2, 72) cuõng laø
moät yeáu toá ñaùng chuù yù. Haàu heát phuï huynh quan nieäm ñaây laø chuyeän “chôi” khoâng phaûi chuyeän
hoïc! Vaø baây giôø, sau thöïc nghieäm, khi con em hoï ñaõ hoïc xong chuû ñieåm “Leã hoäi” theo phöông
phaùp tích hôïp, hoï môùi nhaän ra: - Hoïc cuõng caàn coù chôi, nhaát laø “chôi trong leã hoäi”! Khaûo saùt sau
thöïc nghieäm cho thaáy, nguyeân nhaân aûnh höôûng nhieàu ñeán khoù khaên ôû HS khi hoïc taäp chuû ñieåm
“Leã hoäi” laø “Caùc chaùu phaûi ñi raát xa vaø khaù vaát vaû ñeå döï leã hoäi”- xeáp haïng I ( X = 2,75) vì
nhöõng leã hoäi gaàn nhaø chöa ñuû söùc haáp daãn caùc chaùu! Coù phuï huynh ôû Thò xaõ Beán Tre noùi: “…
nhö vaäy, hoïc “Leã hoäi” laø “hai trong moät”, caùi khoù laø chuùng toâi chöa theå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu
naøy cuûa caùc chaùu!”, töø ñaây höùa heïn trieån voïng toát ñeïp veà söï quan taâm ñeán Leã hoäi ôû phuï huynh
HS!
3.1.6. Keát quaû khaûo saùt caùc chuyeân gia, caùn boä ngaønh vaên hoùa thoâng tin töø Trung öông, tænh,
huyeän vaø caùc ngheä nhaân ôû cô sôû (Xem Phuï luïc 15).
Moät söï truøng hôïp ngaãu nhieân nhöng raát thuù vò, trong quaù trình trieån khai hoaït ñoäng khaûo saùt
ñeà taøi ôû caùc chuyeân gia, caùn boä ngaønh vaên hoùa thoâng tin töø Trung öông, tænh, huyeän vaø caùc ngheä
nhaân; taùc giaû ñeà taøi may maén thaâm nhaäp vaøo lôùp Taäp huaán söu taàm vaên hoùa vaên ngheä daân gian
do Hoäi Vaên ngheä daân gian Vieät Nam toå chöùc taïi Baûo taøng Beán Tre töø ngaøy 15 ñeán ngaøy
20/10/2005. Söï coù maët vaø tham gia baùo caùo, trao ñoåi vôùi 72 hoïc vieân lôùp hoïc laø hoäi vieân Hoäi
Vaên ngheä Nguyeãn Ñình Chieåu, caùn boä vaên xaõ, nhöõng ngöôøi yeâu thích vaên ngheä daân gian trong
toaøn tænh cuûa GS.TS Toâ Ngoïc Thanh, GS.TSâ Nguyeãn Xuaân Kính, PGS.TS Leâ Hoàng Lyù… ñaõ ñem
laïi cho taùc giaû ñeà taøi cô hoäi quyù baùu tìm hieåu veà leã hoäi trong vaø ngoaøi tænh. Ñaây laø nguoàn ñoäng
löïc tinh thaàn raát quan troïng ñeå hoaøn thaønh ñeà taøi naøy!
Theo keát quaû tröng caàu yù kieán, coù 72/72 =100 % soá ngöôøi ñöôïc hoûi thoáng nhaát vôùi kieán
nghò cuûa oâng Lö Vaên Hoäi, chuyeân vieân vaên hoùa phi vaät theå Sôû Vaên hoùa – Thoâng tin Beán Tre,
neân ñöa baêng hình leã hoäi Ñu baàu vaøo giôùi thieäu, vaän duïng tích hôïp giaûng daïy trong tröôøng TH
(Phuï luïc 16 – Baêng hình “Leã hoäi Ñu Baàu ôû Beán Tre”). Ñaây laø ñoäng thaùi tích cöïc giuùp taùc giaû ñeà
taøi vaø caùc ngaønh chöùc naêng cuûa tænh xuùc tieán bieân taäp vaø döïng laïi baêng hình veà leã hoäi Ñu baàu,
phaùt haønh ñaàu saùch môùi “Caùc hình thöùc dieãn xöôùng daân gian ôû Beán Tre”, (Lö Vaên Hoäi, Sôû Vaên
hoùa – Thoâng tin Beán Tre xuaát baûn thaùng 11/2005).
Toùm laïi, qua nghieân cöùu thöïc traïng cho thaáy: Naêng löïc daïy hoïc tích hôïp cuûa GV coù ñöôïc
tröôùc heát nhôø tri thöùc veà tích hôïp, kyõ naêng tích hôïp. ÔÛ ñaây, möùc ñoä am hieåu veà tri thöùc, kyõ naêng
tích hôïp cuûa GV phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá. Tröôùc heát, GV coù ñöôïc boài döôõng thay saùch tröôùc
khi daïy moân Tieáng Vieät 3 hay khoâng, keá ñeán laø vieäc ñaõ ñöa daïy hoïc tích hôïp trôû thaønh nguyeân
taéc daïy Tieáng Vieät taïi toå chuyeân moân moät caùch cuï theå chöa? Vaán ñeà tích hôïp coù laø moät tieâu
chuaån ñaùnh giaù tieát daïy Tieáng Vieät 3 trong thöïc hieän ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc khoâng? v.v…
Kyõ naêng daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 cuûa GV ñöôïc khaûo saùt qua nhöõng baøi daïy
cuï theå. Tìm hieåu kyõ naêng “nhìn ra yeáu toá tích hôïp”, “löïa choïn kieán thöùc tích hôïp” trong soaïn
giaùo aùn vaø höôùng daãn HS hoïc taäp laø noäi dung ñöôïc öu tieân khaûo saùt, nghieân cöùu thöïc traïng.
Ñaùnh giaù ñuùng thöïc chaát kyõ naêng cuûa GV giuùp ngöôøi nghieân cöùu xaùc ñònh ñoái töôïng, töø ñoù
coù ñònh höôùng ñeà xuaát, trao ñoåi moät soá noäi dung, kinh nghieäm xoay quanh vieäc trieån khai daïy
thöïc nghieäm moät soá baøi trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, Taäp 2.
3.2. Ñaùnh giaù keát quaû daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 taïi hai tröôøng Tieåu hoïc tænh
Beán Tre theo phöông phaùp tích hôïp.
3.2.1. Yeâu caàu vaø caùc böôùc trieån khai daïy thöïc nghieäm.
3.2.1.1. Cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn cuûa thöïc nghieäm.
Thöïc nghieäm khoa hoïc laø moät phöông phaùp chuû coâng cuûa nghieân cöùu giaùo duïc hieän ñaïi.
Hieän nay, qua nghieân cöùu cuûa chuùng toâi, moät boä phaän khoâng ít GV TH ôû Beán Tre chöa quan taâm
ñuùng möùc ñeán vaán ñeà vaän duïng phöông phaùp tích hôïp vaøo daïy hoïc, nhaát laø daïy Tieáng Vieät. Hoï
cho raèng ñieàu kieän, phöông tieän, ñoái töôïng HS lôùp 3 ôû Beán Tre chöa cho pheùp aùp duïng ñaïi traø
phöông phaùp tích hôïp, moái quan taâm cuûa hoï chæ laø keát quaû ñieåm soá. Do ñoù, nhieàu GV leân lôùp chæ
döïa vaøo saùch giaùo khoa vaø saùch GV, coi ñoù laø coâng cuï duy nhaát vaø toái öu ñeå chuyeån taûi kieán
thöùc ñeán HS. Chính vì vaäy, ôû boä phaän GV naøy vieäc vaän duïng phöông phaùp tích hôïp vaøo daïy hoïc
coù “tính hình thöùc”; bieåu hieän ôû choã, hoï cho raèng thôøi gian tieát hoïc khoâng ñuû neân coù “nhaéc tôùi,
chæ ra…” maø khoâng khai thaùc caùc yeáu toá tích hôïp vaøo daïy hoïc!
Töø lyù do treân, caên cöù nguyeân taéc, yeâu caàu vaø caùc böôùc trieån khai nghieân cöùu thöïc nghieäm,
chuùng toâi traên trôû suy nghó vaø coù moät soá bieän phaùp cuï theå nhö: toå chöùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa ñöa
baêng hình leã hoäi Ñu baàu vaøo giôùi thieäu, vaän duïng tích hôïp giaûng daïy trong tröôøng TH, töø ñoù xaây
döïng moâ hình maãu – thieát keá baøi daïy taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” vaø ñeà xuaát thieát keá
3 giaùo aùn khaùc trong chuû ñieåm “Leã hoäi” vôùi nhöõng bieän phaùp sö phaïm taùc ñoäng söû duïng phöông
phaùp tích hôïp. Moâ hình naøy ñöôïc hai GV Tieáng Vieät 3 daïy thöïc nghieäm tieáp caän, coäng taùc vieân
laø toå tröôûng khoái 3 ôû hai tröôøng TH Taân Thaïch A vaø TH Taân Thaønh döï taäp huaán, trao ñoåi thoáng
nhaát yù kieán, phaân coâng GV tham gia soaïn giaùo aùn vaø daïy töøng baøi theo höôùng thieát keá ñaõ gôïi yù.
3.2.1.2. Muïc ñích thöïc nghieäm.
Vieäc trieån khai daïy thöïc nghieäm laø ñeå kieåm chöùng treân thöïc teá hieäu quaû quaù trình vaän duïng
phöông phaùp tích hôïp vaøo toå chöùc baøi daïy, thieát keá hoaït ñoäng hoïc taäp cuûa HS nhaèm naâng cao
chaát löôïng daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäâi”, Tieáng Vieät 3.
3.2.1.3. Khaùch theå thöïc nghieäm.
Sau quaù trình tìm hieåu thöïc traïng giaùo duïc TH Beán Tre, chuùng toâi choïn 2 tröôøng TH Taân
Thaønh, xaõ Sôn Ñoâng, Thò xaõ Beán Tre, TH Taân Thaïch A, xaõ Taân Thaïch, huyeän Chaâu Thaønh trieån
khai daïy thöïc nghieäm. Moãi tröôøng choïn 1 lôùp thöïc nghieäm (coù ñaàu tö) vaø 1 lôùp ngaãu nhieân coù soá
HS töông töï laøm ñoái chöùng (toå chöùc daïy bình thöôøng, khoâng ñaàu tö); ôû hai lôùp naøy keát quaû hoïc
taäp moân Tieáng Vieät coù söï cheânh leäch khoâng ñaùng keå: Keát quaû hoïc taäp hoïc kyø 1 (naêm hoïc 2005
– 2006) cuûa hai lôùp laø ngang nhau. Rieâng moân tieáng Vieät, ôû 65 HS cuûa 2 lôùp ñoái chöùng laãn 65
HS cuûa 2 lôùp thöïc nghieäm, keát quaû baøi kieåm tra moân Tieáng Vieät cuoái hoïc kyø 1 ñeàu coù nhöõng
thoâng soá töông ñoàng nhau: ñieåm soá baøi kieåm tra coù trung bình coäng lôùp ñoái chöùng XÑC = 7,06;
ñoä leäch chuaån SÑC = 1,59; lôùp thöïc nghieäm XTN = 7,00, STN = 1,67; HS 4 lôùp coù caùc loãi chính
taû thöôøng gaëp nhö nhau … xem baûng 3.1
Baûng 3.1. Ñieåm kieåm tra hoïc kyø 1 moân Tieáng Vieät cuûa caùc lôùp
ñoái chöùng vaø thöïc nghieäm
Ñieåm 9-10 Ñieåm 7 - 8 Ñieåm 5 - 6 Ñieåm döôùi 5 Caùc loaïi ñieåm Toång soá
Tröôøng/lôùp SL % SL %
1 Taân Thaïch A
2 Taân Thaønh SL % 8 22,85 16 45,71 9 25,71 2 8 22,85 15 42,85 10 28,57 2 13 43,33 9 6 2 20 30 8 26,66 3 40 7 23,33 12 SL % 5,71 5,71 6,66 10 35 35 30 30 ÑC TN ÑC TN
Vieäc choïn ngay taïi moãi tröôøng 2 lôùp ñoái chöùng vaø thöïc nghieäm nhaèm muïc ñích laøm “loä
dieän” caùc thao taùc, “saûn phaåm” vaän duïng phöông phaùp tích hôïp ñöôïc nhìn nhaän thuyeát phuïc,
giuùp taäp theå sö phaïm nhaø tröôøng vaø nhaát laø moãi GV daïy Tieáng Vieät, GV daïy caùc boä moân khaùc ôû
lôùp 3 nhaän thöùc saùng toû vaán ñeà tích hôïp, töø ñoù soi roïi vaøo thöïc tieãn daïy hoïc!
Caû 4 thaày coâ giaùo tham gia daïy thöïc nghieäm vaø ñoái chöùng coù kinh nghieäm, coù trình ñoä sö
phaïm ngang nhau (laø GV coù trình ñoä CÑSP tieåu hoïc, ñeàu laø GV gioûi caáp tröôøng), taâm huyeát vôùi
vieäc ñoåi môùi, naâng cao chaát löôïng giaùo duïc TH. Beân caïnh ñoù, löïa choïn caùc tröôøng naèm treân 2
ñòa baøn khaùc nhau (theo ñaùnh giaù cuûa Sôû Vaên hoaù – Thoâng tin tænh coù toå chöùc leã hoäi toát hay
khoâng, ñaùp öùng yù ñoà cuûa chuùng toâi theo 2 möùc: Toát, Bình thöôøng), khoâng choïn huyeän Gioàng
Troâm vì laø nôi ra ñôøi vaø toå chöùc leã hoäi Ñu Baàu.
3.2.1.4. Noäi dung thöïc nghieäm.
Caùc giaùo aùn thöïc nghieäm vaän duïng phöông phaùp tích hôïp vaøo toå chöùc baøi daïy, thieát keá hoaït
ñoäng hoïc taäp cuûa HS trong chuû ñieåm bao goàm :
Caùc baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn veà “Hoäi vaät”; “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân”; “Söï tích leã hoäi
Chöû Ñoàng Töû” vaø Taäp laøm vaên “Keå veà leã hoäi”.
Baûng 3.2. Phaân boá baøi daïy thöïc nghieäm
HAI LÔÙP THÖÏC NGHIEÄM
Tröôøng TH Taân Thaønh Lôùp Ba/ A Tröôøng TH Taân Thaïch A Lôùp Ba - 2
HAI LÔÙP ÑOÁI CHÖÙNG Tröôøng TH Taân Thaønh vaø Taân Thaïch A GV daïy theo giaùo aùn bình thöôøng (khoâng thöïc hieän theo thieát keá nhö giaùo aùn thöïc nghieäm). Baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn “Hoäi vaät”. (2 tieát) Baøi Taäp laøm vaên “Keå veà leã hoäi”. (1 tieát)
Baøi Taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân”. (1 tieát)
Baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”. (2 tieát)
Töø phaân tích ñaõ neâu veà vai troø moân Taäp ñoïc, chuùng toâi ñi saâu vaøo phaân moân naøy vaø phaân
moân Taäp laøm vaên vì ñaây laø nhöõng phaân moân coù yù nghóa “kieåm ñònh” roõ nhaát quaù trình daïy thöïc
nghieäm. Söï khaùc bieät cô baûn cuûa baøi daïy thöïc nghieäm vaø baøi daïy ñoái chöùng theå hieän cuï theå qua
vieäc so saùnh hai caùch daïy hoïc 4 baøi treân: daïy hoïc bình thöôøng theo Tieáng Vieät 3 (taïm goïi laø caùch
daïy cuõ) vaø daïy hoïc theo tinh thaàn tích hôïp (ngoaøi tranh aûnh nhö saùch giaùo vieân Tieáng Vieät 3 ñaõ
yeâu caàu), ñieàu quan troïng laø giaùo aùn naøo cuõng coù nhöõng bieän phaùp sö phaïm taùc ñoäng theo tinh
thaàn tích hôïp töø thaáp nhö: tranh aûnh, troø chôi nhoû, ñeán möùc cao nhaát laø toå chöùc ngoaïi khoùa, cho
HS xem baêng hình Leã hoäi Ñu Baàu (Phuï luïc 6 A, Phuï luïc 6B) laøm “neàn” ñeå khai thaùc, vaän duïng,
(taïm goïi laø caùch daïy môùi).
3.2.1.5. Quaù trình thöïc nghieäm
Taùc giaû ñeà taøi trieån khai thöïc nghieäm theo 5 böôùc.
Böôùc 1: Treân cô sôû ñi thöïc teá, khaûo saùt ñòa baøn, ñoái töôïng, thieát keá höôùng khai thaùc baøi daïy
tích hôïp, xaây döïng keá hoaïch vaø trieån khai noäi dung, yeâu caàu daïy thöïc nghieäm.
Böôùc 2: Trao ñoåi, môøi GV soaïn giaùo aùn vaø ñöa ra thaûo luaän trong toå chuyeân moân, tröôùc khi
thi coâng treân lôùp. Sau khi toå chöùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa phuïc vuï chuû ñieåm, cho HS laøm phieáu
khaûo saùt, treân cô sôû xöû lyù keát quaû giôø ngoaïi khoaù coù nhöõng ñieàu chænh hôïp lyù giaùo aùn. Qua quaù
trình naøy môùi tieán haønh daïy thöïc nghieäm, ngay sau tuaàn thöïc nghieäm, ôû tuaàn kieåm tra giöõa hoïc
kyø 2, ñeà nghò nhaø tröôøng ra ñeà kieåm tra taäp trung cho chuû ñieåm “Leã hoäi” vaø khi kieåm tra cuoái
hoïc kyø 2 toaøn khoái 3 theo keá hoaïch chung cuûa nhaø tröôøng, laáy keát quaû baøi laøm xöû lyù, ñoái chieáu.
Böôùc 3: Cuøng toå chuyeân moân hoïp ruùt kinh nghieäm döï giôø daïy theo phöông phaùp tích hôïp,
ñaùnh giaù hieäu quaû qua baøi kieåm tra giöõa hoïc kyø 2 vaø cuoái hoïc kyø 2ø treân 2 lôùp thöïc nghieäm vaø
lôùp ñoái chöùng ôû töøng tröôøng.
Böôùc 4: Toång keát ruùt kinh nghieäm taïi toå veà ñôït daïy thöïc nghieäm.
Böôùc 5: Toå chöùc toång keát, tröng caàu yù kieán vaø ñöa ra nhöõng ñaùnh giaù laøm saùng toû nhöõng
vaán ñeà ñaët ra trong ñeà taøi.
3.2.1.6. Ñaëc ñieåm cuûa khaâu thöïc nghieäm daïy 4 baøi treân ñaây theo phöông phaùp tích hôïp,
phuïc vuï ñeà taøi theå hieän ôû maáy ñieåm sau:
Thöù nhaát: Choïn thöïc nghieäm ôû 2 tröôøng khaùc nhau (moãi tröôøng choïn 2 lôùp coù soá löôïng,
trình ñoä HS ngang nhau), cuøng gaëp khoù khaên veà ñòa lyù, möùc ñoä phaùt trieån kinh teá, daân trí, giao
thoâng, ñaëc ñieåm trình ñoä hoïc sinh, thöïc tieãn sinh hoaït leã hoäi cuûa ñòa phöông… Tuy chöa laø ñaïi
dieän cho giaùo duïc Tieåu hoïc Beán Tre, nhöng cho ta moät böùc tranh sinh ñoäng veà thöïc traïng daïy -
hoïc theo phöông phaùp tích hôïp trong nhaø tröôøng TH Beán Tre.
Ñieàu kieän ñaëc thuø treân ñaây gaây khoù khaên cho vieäc döï giôø cuûa taùc giaû ñeà taøi. Song ñoåi laïi,
chính vieäc ñöôïc döï nhieàu tieát daïy tích hôïp nhö vaäy giuùp caùc vaán ñeà ñaët ra trong ñeà taøi mang tính
khaû thi hôn. Hai tröôøng thöïc nghieäm ñeàu xa trung taâm, huyeän, thò xaõ, ñieàu kieän giaûng daïy, hoïc
taäp cuûa GV vaø HS coøn nhieàu thieáu thoán; sinh hoaït leã hoäi coù nhöõng neùt ñaëc tröng raát khaùc nhau
nhö tröôøng TH Taân Thaïch A nôi coù truyeàn thoáng toå chöùc toát leã hoäi, tröôøng TH Taân Thaønh ôû ñòa
baøn ít coù ñieàu kieän toå chöùc leã hoäi.
Thöù hai: Hai GV tham gia daïy thöïc nghieäm ñeàu ñaõ qua boài döôõng thay saùch, ñaëc bieät laø
vieäc boài döôõng Moâñun GV Tieåu hoïc vöøa trieån khai ñaõ ñem ñeán cho hoï moät cô hoäi ñöôïc tieáp caän
gaàn hôn, saâu hôn phöông höôùng tích hôïp trong daïy hoïc Tieáng Vieät 3, neân hoï raát nhieät tình
chuyeân moân vaø tích cöïc coäng taùc trong quaù trình taùc giaû tieán haønh khaûo saùt, thöïc hieän ñeà taøi naøy;
do vaäy, coù theå khaúng ñònh hoï ñaõ coù ít nhieàu kinh nghieäm daïy hoïc tích hôïp. Ñoái vôùi 2 GV daïy lôùp
ñoái chöùng, chuùng toâi khoâng trao ñoåi gì theâm, chæ quan saùt, naém chaéc tieán trình chuaån bò vaø leân
lôùp bình thöôøng cuûa hoï nhö ñaõ tieán haønh laâu nay.
Thöù ba: Khi trieån khai daïy thöïc nghieäm, taùc giaû ñeà taøi khoâng soaïn giaùo aùn maãu, chæ neâu
yeâu caàu thöïc hieän moâ hình daïy hoïc tieát daïy vaø ñöa ra baûn thieát keá höôùng trieån khai baøi daïy theo
phöông phaùp tích hôïp. Ñieàu naøy giuùp GV daïy thöïc nghieäm chuû ñoäng, linh hoaït vaø saùng taïo bieân
soaïn giaùo aùn, cuõng nhö maïnh daïn ñöa ra tham khaûo vôùi ñoàng nghieäp. Trong giaùo aùn, GV caàn
laøm roõ hoaëc gaïch döôùi yeáu toá tích hôïp ñeå laøm noåi baät höôùng ñi cuûa giôø daïy thöïc nghieäm phöông
phaùp tích hôïp. Trong phuï luïc 5, 18, 19, 20 chuùng toâi giôùi thieäu nguyeân vaên (bôûi muoán giöõ
nguyeân tính khaùch quan cuûa hoaït ñoäng thöïc nghieäm) caùc giaùo aùn ñöôïc GV daïy thöïc nghieäm bieân
soaïn. Ñaây chính laø coâng söùc cuûa GV daïy Tieáng Vieät 3 ôû caû 2 tröôøng.
Thöù tö: Caùc baøi daïy thöïc nghieäm chuû yeáu taäp trung ôû hoïc kyø II (nöûa ñaàu thaùng 3) gaén lieàn
vôùi tieán ñoä vaø phaân phoái chöông trình Tieáng Vieät 3 cuõng nhö trong boái caûnh hoïat ñoäng leã hoäi soâi
noåi dieãn ra sau teát Nguyeân ñaùn, trong caû muøa xuaân. Trong 3 baøi Taäp ñoïc vaø Taäp ñoïc – Keå
chuyeän ñöôïc choïn daïy thöïc nghieäm, taát caû ñeàu döôùi hình thöùc vaên xuoâi, trong ñoù coù 2 vaên baûn
truyeän keå, 1 vaên baûn coøn laïi laø chuyeän söï tích gaàn nhö truyeän coå tích. Nhö vaäy, ñôït daïy thöïc
nghieäm naøy taäp trung vaøo kieåu vaên baûn mieâu taû. Tuy nhieân moâ hình tieát daïy caùc baøi ñöôïc chuùng
toâi thieát keá ñaõ bao haøm caùc yeáu toá coù theå vaän duïng ñeå daïy taát caû caùc baøi ôû nhieàu phaân moân
khaùc nhau cuûa chuû ñieåm.
3.2.2. Ñaùnh giaù keát quaû daïy thöïc nghieäm (Xem phuï luïc 5, 18, 19, 20).
3.2.2.1. Giaùo aùn baøi “Hoäi vaät” vaø “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” cuûa coâ Traàn Thò Hoa,
tröôøng TH Taân Thaønh theå hieän roõ keát quaû quaù trình lao ñoäng sö phaïm coâng phu, naém chaéc vaø
nhaän dieän ñöôïc löôïng kieán thöùc ñoàng qui giöõa 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính
taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên trong moân Tieáng Vieät lôùp 3 vaø chuû ñieåm “Leã hoäi”. Caû 2
giaùo aùn ñeàu laáy kieán thöùc Keå chuyeän (kieåu vaên baûn mieâu taû) vaø caùc ñôn vò Tieáng Vieät töông
öùng töøng baøi höôùng daãn HS tìm hieåu vaø naém chaéc baøi hoïc. Chuaån bò giaùo aùn coâng phu nhö vaäy,
coâ Traàn Thò Hoa coù caùch tieáp caän môùi, phaùt huy cao ñoä theá maïnh tích hôïp giöõa Taäp ñoïc vaø kieán
thöùc söï vieäc trong vaên taû caûnh, ngay töø khaâu giôùi thieäu chung veà chuû ñieåm thoâng qua böùc tranh
trong saùch giaùo khoa ñöôïc giaûi thích, minh hoïa sinh ñoäng qua baêng hình Leã hoäi Hoäi Ñu baàu ôû
Beán Tre. ÔÛ tieát daïy thöù nhaát cuûa coâ Traàn Thò Hoa, kyõ naêng nghe - nhaän dieän, phaân bieät aâm
thanh cuûa leã hoäi, caùc kyõ naêng ñoïc, keå, kieán thöùc veà hoäi, veà moät truyeän keå ñöôïc tích hôïp ñöa vaøo
hôïp lyù töø khaâu höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu moái quan heä giöõa hoäi vaät vôùi caùc hoäi ôû ñòa phöông.
Caùch khaùi thaùc tích hôïp giöõa phaân moân Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn vôùi tranh, aûnh, vôùi quaù trình toå
chöùc hoïat ñoäng ngoaïi khoùa, toå chöùc troø chôi nhoû, giaûi oâ chöõ veà leã hoäi, cho HS xem baêng hình
Hoäi Ñu baàu ôû Beán Tre laøm giôø daïy baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn “Hoäi vaät” (Xem Phuï luïc 18) trong
thöïc teá dieãn ra sinh ñoäng. Treân neàn vöõng chaéc cuûa caùch daïy baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn “Hoäi vaät”
theo höôùng tích hôïp, coâ Traàn Thò Hoa ñaõ daïy raát thaønh coâng baøi Taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây
Nguyeân” (Phuï luïc 5) – moät baøi daïy maø khaù nhieàu GV ôû caùc huyeän cho raèng “khoù daïy” ñöôïc ñeà
caäp trong phaàn nghieân cöùu thöïc traïng !
3.2.2.2. Thöïc hieän moâ hình giaùo aùn daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp
tích hôïp, GV daïy thöïc nghieäm reøn luyeän ñöôïc khaû naêng nhaän dieän vaø xaùc ñònh ñuùng muïc tieâu
caàn ñaït töøng baøi hoïc trong moái quan heä vôùi caùc baøi hoïc khaùc, vieäc thieát keá baøi daïy theo höôùng
tích hôïp giuùp GV löïa choïn kieán thöùc tích hôïp moät caùch nhuaàn nhuyeãn, töï nhieân. Giôø daïy khoâng
goø eùp, maùy moùc, tích hôïp maø vaãn giöõ nguyeân caáu truùc, tieán trình giôø daïy bình thöôøng. Duy chæ
coù, quaù trình tö duy suy luaän cuûa HS ñöôïc ñaåy leân cao nhôø vai troø GV bieát laåy ra, gôïi ra nhöõng
chieàu tích hôïp giöõa Taäp ñoïc, Keå chuyeäïn vaø caùc phaân moân lieân ñôùi. Thaày giaùo Phuøng Maïnh
Cöông, tröôøng TH Taân Thaïch A, huyeän Chaâu Thaønh laøm theâm ñoà duøng daïy hoïc tích hôïp, phoùng
to 4 böùc tranh toâ maøu minh hoïa, baûn ñoà Vieät Nam, phieân baøn caùi khoá… phuïc vuï cho baøi hoïc “Söï
tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”. Hoïc sinh thöïc söï phaán khích khi ñöôïc nhìn, thuyeát minh vaø traû lôøi caâu
hoûi GV gôïi leân töø böùc tranh vaø ñoà duøng daïy hoïc. HS duøng kieán thöùc tích hôïp traû lôøi nhöõng tình
huoáng trí tueä GV ñaët ra (Xem Phuï luïc 19).
3.2.2.3. Qua daïy thöïc nghieäm cho thaáy, GV ñaõ söû duïng thaønh coâng kyõ naêng tích hôïp bieåu
hieän qua hoaït ñoäng ôû cuoái giôø leân lôùp, toå chöùc cho HS luyeän taäp, ñoïc laïi töø khoù, keå laïi truyeän
hoaëc moät söï vieäc trong truyeän (tích hôïp vôùi Keå chuyeän vaø Taäp laøm vaên). ÔÛ phaàn luyeän ñoïc laïi,
cuûng coá, daën doø, caû 2 giaùo vieân ñeàu raát linh hoaït khi thöïc hieän kyõ naêng tích hôïp giöõa baøi Taäp
ñoïc – Keå chuyeäïn vaø baøi hoïc giaùo duïc tö töôûng hoaëc cho HS lieân heä baûn thaân. Dö aâm cuûa ñôït
daïy thöïc nghieäm naøy vang xa vaø coù aán töôïng toát ñeïp, baùo Giaùo duïc & Thôøi ñaïi soá 31, ra ngaøy
14/3/2006 ñaõ ñaêng tin “Beán Tre ñöa leã hoäi vaøo tröôøng hoïc”, caùc baùo, baûn tin trong tænh nhö
Ñoàng Khôûi, Gia ñình, Tuoåi treû Beán Tre cuõng coù tin baøi veà “Giaùo duïc leã hoäi ôû Beán Tre”!
Ngoaøi ra, GV daïy thöïc nghieäm, coøn coâng phu söu taàm, linh hoaït khai thaùc tích hôïp giöõa baøi
hoïc trong chöông trình vaø giôùi thieäu leã hoäi cuûa ñòa phöông (xaõ, huyeäïn, tænh vaø khu vöïc Ñoàng
baèng soâng Cöûu Long, Nam boä…) khi duøng moät soá truyeän keå, hoäi, leã hoäi cuøng theå loaïi, cuøng kieåu
nhaân vaät coù trong chöông trình keå toùm taét, môû roäng voán vaên hoùa cho HS. Ñieån hình nhö baøi Taäp
laøm vaên “Keå veà leã hoäi” cuûa thaày giaùo Phuøng Maïnh Cöông (tröôøng TH Taân Thaïch A, huyeän
Chaâu Thaønh - Xem Phuï luïc 20).
3.2.2.4. Ñôït daïy thöïc nghieäm cho thaáy, kyõ naêng cuûa GV höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông
höôùng tích hôïp tuy coù söï noã löïc chuaån bò, ñaàu tö kyõ; nhöng vaãn chöa nhö mong muoán: heä thoáng
taøi lieäu hieän coù chöa ñuû ñeå GV töï hoïc caùch höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông höôùng tích hôïp.
Theâm vaøo ñoù, vieäc hoã trôï giaûng daïy, (caû ôû hình thöùc hoã trôï quaûn lyù: sinh hoaït hoïc thuaät toå
chuyeân moân) moái quan heä giöõa tröôøng sö phaïm cuûa tænh, giöõa ngaønh GD&ÑT,Vaên hoùa - Thoâng
tin vaø caùc hoäi vaên hoïc ngheä thuaät ...coøn môø nhaït! Thöïc traïng treân, theo chuùng toâi, böôùc ñaàu xuaát
phaùt töø nhöõng nguyeân nhaân sau:
Tröôùc heát, do thôøi gian tieát daïy bò khoáng cheá 40 phuùt, trong khi ñoù, hieän nay ôû tröôøng TH,
phoå bieán vaãn laø tình traïng GV ñöôïc boá trí daïy coá ñònh ôû moät khoái lôùp, vieäc naéêm baét ñaëc ñieåm
ñoái töôïng, khai thaùc yeáu toá tích hôïp doïc giöõa lôùp döôùi vaø lôùp treân… caøng laøm gia taêng söùc eùp thôøi
gian neáu GV muoán höôùng daãn HS hoïc taäp theo phöông höôùng tích hôïp.
Thöù hai, lyù thuyeát höôùng daãn HS töï hoïc theo phöông höôùng tích hôïp GV thu nhaän ñöôïc
quaù ít. Haàu nhö saùch giaùo khoa, saùch GV khoâng ñaû ñoäng gì ñeán phöông phaùp daïy hoïc sinh töï
hoïc theo höôùng tích hôïp.
Thöù ba, chöa coù söï chuyeån ñoäng töông thích töø nhaø tröôøng ñeán caùc löïc löôïng giaùo duïc coù
lieân quan maät thieát, daãn ñeán ñieàu kieän, phöông tieän daïy – hoïc theo höôùng tích hôïp chöa ñöôïc
ñaùp öùng: moãi tröôøng TH chæ coù 1 daøn ñaàu maùy CD, khoâng coù baêng hình, tranh aûnh veà leã hoäi!
Chính töø quaù trình daïy thöïc nghieäm GV vôõ ra ñöôïc nhieàu ñieàu; ñoù laø höôùng daãn, laø trao
caùch hoïc tích hôïp cho HS. Ñaây laø khaâu quan troïng ñaëc bieät ñoái vôùi hoïc sinh ôû lôùp 3, baäc TH.
Hieän nay nhöõng kinh nghieäm ban ñaàu cuûa giaùo vieân TH Beán Tre daïy hoïc sinh töï hoïc theo
höôùng tích hôïp ñang ñöôïc tích luõy daàn. Beân caïnh ñoù laø söï taùc ñoäng theo chieàu höôùng “coäng
höôûng” ñeán caùc löïc löôïng giaùo duïc: phuï huynh hoïc sinh, caùc ngheä nhaân, ngaønh vaên hoaù thoâng
tin… ñaõ phaàn naøo yù thöùc ñöôïc vai troø cuûa mình vaø baét ñaàu vaøo “cuoäc”!
3.2.2.5. Sau thöïc nghieäm 4 baøi Taäp ñoïc, Taäp ñoïc – Keå chuyeäïn vaø Taäp laøm vaên, 2 toå khoái 3
taïi caùc tröôøng hoïp ruùt kinh nghieäm, toång keát, ñaùnh giaù, xeáp loaïi giôø daïy theo phöông phaùp tích
hôïp. Döôùi ñaây laø hai trích ñoaïn bieân baûn hoïp ñaùnh giaù ruùt kinh nghieäm giôø daïy thöïc nghieäm .
- Tieát daïy baøi Taäp ñoïc “Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân” (moät baøi khoù cuûa chuû ñieåm), do coâ
Traàn Thò Hoa daïy taïi lôùp 3-A, tröôøng Tieåu hoïc Taân Thaønh, xaõ Sôn Ñoâng, thò xaõ Beán Tre.
“… Ruùt kinh nghieäm tieát daïy cuûa toå:
+ Lôùp hoïc sinh ñoäng, khoâng khí taäp trung hoïc taäp cao, HS vaãn thoaûi maùi, kieán thöùc boå trôï
ñöôïc khai thaùc giuùp HS ñoïc vaø hieåu baøi nhanh.
+ So vôùi lôùp daïy bình thöôøng (giaùo vieân khoâng xoaùy saâu, khai thaùc caùc yeáu toá tích hôïp töø
aâm nhaïc, tranh aûnh, troø chôi oâ chöõ, xem baêng hình, kieán thöùc ñòa lyù, kieán thöùc vaên hoùa leã hoäi noùi
chung…) lôùp hoïc theo tieán trình baøi soaïn, giôø hoïc nheï nhaøng, HS raát höùng thuù, tuy GV phaûi ñaàu
tö raát nhieàu coâng phu!
+ Xöû lyù tình huoáng thöïc nghieäm ôû phaàn kieåm baøi cuõ: 1 HS chöa xaùc ñònh ñöôïc theá naøo laø
leã hoäi, hoäi; chöùng toû ñaây laø yeâu caàu cao ñoái vôùi HS vì caùc em môùi chæ ñöôïc hoïc 2 baøi veà chuû
ñieåm “Leã hoäi”. Do ñoù, GV linh hoaït tích hôïp, höôùng daãn HS hieåu saâu hôn “hoäi” vaø “leã hoäi”.
+ Phaàn giôùi thieäu baøi môùi: Leõ ra theo thieát keá giaùo aùn thöïc nghieäm, cho HS xem baêng hình
hoaëc nghe baêng veà hoäi ñua voi, veà ñaát vaø ngöôøi Taây Nguyeân vaø ñaëc bieät laø tieáng coàng chieâng….
Thöïc teá, ôû tröôøng cô sôû vaät chaát chöa ñuû, khoâng ñaùp öùng caùc yeâu caàu cao nhö vaäy ñöôïc, neân GV
taäp trung vaän duïng, khai thaùc, loàng gheùp tích hôïp vôùi noäi dung buoåi ngoaïi khoaù xem “baêng hình
Leã hoäi Ñu baàu ôû Beán Tre” tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”.
* Ñaùnh giaù chung tieát hoïc ñaït loaïi toát!”
- Tieát daïy cuûa thaày Phuøng Maïnh Cöông (tröôøng TH Taân Thaïch A, huyeän Chaâu Thaønh),
baøi Taäp ñoïc – Keå chuyeän “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” ñöôïc toå nhaän xeùt, ñaùnh giaù tieát daïy
nhö sau;
“+ Khoâng khí lôùp hoïc sinh ñoäng, taäp trung nhöng nheï nhaøng, nhieàu kieán thöùc boå trôï ñöôïc
khai thaùc giuùp hoïc sinh hieåu baøi raát nhanh.
+ So vôùi lôùp daïy ñoái chöùng – daïy bình thöôøng (giaùo vieân khoâng khai thaùc caùc yeáu toá tích
hôïp töø aâm nhaïc, tranh aûnh, baêng hình, kieán thöùc ñòa lyù, kieán thöùc vaên hoùa leã hoäi noùi chung…) lôùp
thöïc nghieäm ñaûm baûo tieán trình baøi soaïn, khai thaùc nhieàu yeáu toá tích hôïp HS höùng thuù cao !
+ Xöû lyù tình huoáng thöïc nghieäm ôû phaàn kieåm baøi cuõ: HS chöa phaân bieät ñöôïc leã hoäi - hoäi,
GV ñaõ linh hoaït vaän duïng kieán thöùc tích hôïp, höôùng daãn laïi thoâng qua troø chôi oâ chöõ ñeå HS hieåu
roõ “hoäi” vaø “leã hoäi”.
+ Phaàn giôùi thieäu baøi môùi: GV toå chöùc ngoaïi khoaù xem baêng hình Leã hoäi Ñu baàu ôû Beán
Tre loàng gheùp trong giôø hoaït ñoäng ngoaøi giôø raát haáp daãn, höôùng HS vaøo tìm hieåu söï tích Chöû
Ñoàng Töû, veà vuøng ñaát vaø con ngöôøi Baéc boä.
* Ñaùnh giaù tieát hoïc ñaït loaïi toát!”
- Ngoaøi yù kieán ñaùnh giaù chung cuûa toå, chuùng toâi nhaän ñöôïc yù kieán cuûa GV tham gia daïy
thöïc nghieäm, döôùi ñaây xin trích yù kieán cuûa coâ Traàn Thò Hoa daïy lôùp 3A, tröôøng Tieåu hoïc Taân
Thaønh, xaõ Sôn Ñoâng, thò xaõ Beán Tre:
“… Qua tham gia chuaån bò baøi vaø daïy thöïc nghieäm, toâi nhaän thaáy, daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”,
Tieáng Vieät 3 theo phöông phaùp tích hôïp, HS ñöôïc thöôøng xuyeân cuûng coá kieán thöùc cuûa caû saùu
phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên. So vôùi giôø
daïy tröôùc ñaây, giôø daïy coù duøng phöông phaùp tích hôïp phaùt trieån tö duy HS nhieàu hôn, HS hoïc
taäp vôùi tinh thaàn ñoäc laäp saùng taïo hôn. GV toán nhieàu coâng söùc ñaàu tö cho giôø daïy theo phöông
phaùp môùi nhöng thao taùc, kyõ naêng cuûa GV trôû neân linh hoaït, giôø daïy sinh ñoäng, cuoán huùt HS.
Caùc moái lieân heä giöõa Taäp ñoïc vaø Keå chuyeän, giöõa Taäp ñoïc vaø Taäp vieát, Keå chuyeän, giöõa Taäp
ñoïc vaø Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên, giöõa Taäp ñoïc - Keå chuyeän vaø lòch söû, ñòa lyù,
xaõ hoäi, ñaïo ñöùc, myõ thuaät… ñöôïc môû roäng gaây höùng thuù cho hoïc sinh…”
Thaày giaùo Phuøng Maïnh Cöông (tröôøng TH Taân Thaïch A, huyeän Chaâu Thaønh) coøn cho
raèng: “… Ñieåm heát söùc quan troïng laø thoâng qua baøi hoïc, toâi ñaõ loàng gheùp, tích hôïp giaùo duïc cho
caùc em veà tuïc thôø cuùng trong sinh hoaït leã hoäi daân toäc vöøa giaøu baûn saéc truyeàn thoáng, vöøa vaên
minh tieán boä – moät noäi dung giaùo duïc raát quan troïng ôû HS tröôøng toâi maø khoâng phaûi GV naøo
cuõng thöïc hieän ñöôïc… Veà caùch xöû lyù tình huoáng trong giôø Taäp laøm vaên mieäng “Keå veà leã hoäi”
thoâng qua caùch toå chöùc troø chôi toâi ñaõ theå nghieäm thaønh coâng vieäc huy ñoäng toaøn theå caùc nhoùm
leân trình baøy tröôùc lôùp vôùi coâng thöùc 50 % leân ñoùng vai troø chôi cuûa mình, 50 % coøn laïi leân nhaän
xeùt vaø vaän duïng söûa sai cuûa nhoùm baïn baèng vieäc minh hoïa caùch ñoùng vai cuûa nhoùm mình! ”
3.2.2.6. Keát quaû thöïc nghieäm nhìn töø phía hoïc sinh.
- Khoâng chæ thu hoaïch keát quaû thöïc nghieäm töø goùc ñoä GV, nhöõng lôøi ñaùnh giaù toát ñeïp töø
phía GV qua ñôït thöïc nghieäm ñöôïc kieåm chöùng baèng thöïc tieãn sinh ñoäng cuûa quaù trình chuyeån
hoùa nhaän thöùc veà chaát laãn veà löôïng trong daïy – hoïc tích hôïp. Vaän duïng quan ñieåm tích hôïp daïy
hoïc Tieáng Vieät 3 mang laïi hieäu quaû cao hôn so vôùi caùch daïy thoâng thöôøng ñöôïc phaûn aùnh qua
ñieåm soá baøi kieåm tra moân Tieáng Vieät, xem baûng 3.2;
Baûng 3.3. So saùnh ñieåm baøi kieåm tra sau thöïc nghieäm
ÑIEÅM TRÖÔÙC ÑIEÅM SAU THÖÏC TOÅNG LÔÙP THÖÏC NGHIEÄM NGHIEÄM SOÁ
X
7,06 7,26 ÑOÁI 65 CHÖÙNG Ñoä leäch 1,59 1,60
X
7,00 8,09 THÖÏC 65 NGHIEÄM Ñoä leäch 1,67 1,34
* Nhaän xeùt:
+ Tröôùc thöïc nghieäm, caên cöù vaøo ñieåm soá trung bình X cuûa lôùp ñoái chöùng vaø lôùp thöïc
nghieäm ta coù XÑC = 7,06 vaø XTN = 7,00; ñoä leäch cuûa 2 lôùp xaáp xæ nhau, ñieàu naøy cho thaáy vieäc
choïn maãu mang tính khaùch quan.
X ÑC = 7,26 vaø X TN = 8,09. Ñoä leäch cuûa lôùp ñoái chöùng sau thöïc nghieäm coù söï gia taêng khoâng
+ Sau thöïc nghieäm, ta nhaän ra söï khaùc bieät giöõa lôùp ñoái chöùng vaø lôùp thöïc nghieäm, cuï theå
ñaùng keå (töø 1,599 leân 1,60), ñaây laø vaán ñeà ngaãu nhieân xaûy ra khi HS phaûi hoïc moät chuû ñieåm khoù
– phuø hôïp vôùi nhaän ñònh veà chuû ñieåm naøy ôû phaàn nghieân cöùu thöïc traïng! ÔÛ lôùp thöïc nghieäm, ñoä
leäch sau thöïc nghieäm giaûm (töø 1,67 xuoáng coøn 1,34) cho thaáy ñieåm soá phaân boá ñeàu hôn, hôïp lyù
hôn, theå hieän tính hieäu quaû cuûa quaù trình thöïc nghieäm.
Hieäu quaû daïy hoïc tích hôïp coøn phaûn aùnh qua vieäc HS bieát khai thaùc, vaän duïng voán vaên hoùa
daân gian ñòa phöông, qua hoaït ñoäng ngoaïi khoùa… vaø theå hieän ôû söï höùng thuù cuûa HS. Noù khaúng
ñònh, daïy – hoïc tích hôïp phuø hôïp vôùi khaû naêng hoïc taäp cuûa HS lôùp 3. Ñieàu naøy theå hieän qua
khaûo saùt baøi kieåm tra cuoái hoïc kyø 2 naêm hoïc 2005 - 2006 cuûa 2 nhoùm lôùp ñoái chöùng vaø lôùp thöïc
nghieäm nhö sau:
Keát quaû hoïc taäp
Höùng thuù hoïc taäp
T T
Tieâu chí ñaùnh giaù
Toång soá
Thaáp
Cao
Ñieåm 9 – 10 (Gioûi)
Ñieåm 7 – 8 (Khaù)
Ñieåm 5 – 6 (T.Bình)
Trung bình
Baøi kieåm tra vieát veà leã hoäi Ñu baàu
Ñieåm döôùi 5 (Yeáu)
Lôùp
SL % SL % SL % SL % SL % SL % SL % SL %
1
Thöïc nghieäm 22 33,85 36 55,38 7 10,77 0 0 24 36,92 38 58,46 3 4,61 37 56,92 65
2
16 24,62 29 44,62 18 27,69 2 3,08 14 21,5 3 45 69,23 6 9,23 8 12,30 65
Ñoái chöùng
Baûng 3.4. Khaûo saùt baøi kieåm tra lôùp ñoái chöùng vaø lôùp thöïc nghieäm
60.00%
55.38%
50.00%
44.62%
40.00%
33.85%
30.00%
27.69%
24.62%
20.00%
10.77%
10.00%
3.08% 0.00%
0.00%
Gioûi
Khaù
TB
Yeáu
Thöïc nghieäm
Ñoái chöùng
Baûng 3.5. Bieåu ñoà keát quaû baøi kieåm tra sau thöïc nghieäm
Baûng 3.6. Bieåu ñoà so saùnh höùng thuù cuûa hoïc sinh sau thöïc nghieäm
69.23
70
58.46
60
50
36.92
40
TN
21.53
ĐC
30
20
9.23
4.61
10
0
Cao
Trung Bình
Thấp
+ Phoûng vaán 65 HS ôû 2 lôùp thöïc nghieäm sau khi keát thuùc 2 tuaàn hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”
theo phöông phaùp tích hôïp (Phuï luïc 13E). Chuùng toâi thu ñöôïc keát quaû raát ñaùng phaán khôûi, cho
thaáy “söùc huùt” cuûa Leã hoäi ñoái vôùi HS. Bieåu hieän “Thích hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” vaãn laø bieåu hieän
troäi nhaát ( X = 2,92), khaùc xa vôùi bieåu hieän troäi nhaát tröôùc thöïc nghieäm, caùc em thích caùc troø
chôi cuûa leã hoäi; nhö vaäy, daïy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” theo höôùng tích hôïp ñaõ laøm chuyeån bieán
moät caùch caên baûn veà yù thöùc, thaùi ñoä cuûa HS; bieåu hieän deã nhaän ra laø khaûo saùt loãi chính taû ôû HS
lôùp thöïc nghieäm ñaõ khoâng coøn nhöõng loãi sai nhö khi nghieân cöùu thöïc traïng. Ñieàu naøy môû ra
nhöõng cô hoäi lyù töôûng ñeå GV tieáp tuïc vaän duïng phöông phaùp tích hôïp höôùng daãn HS hoïc taäp chuû
ñieåm “Leã hoäi” thôøi gian tôùi : Coù 92,30 % HS traû lôøi “thích hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, cho thaáy bieåu
hieän naøy troäi nhaát; do vaäy, nhöõng ngaøy hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” coù 96,92 % HS thích ñeán tröôøng.
Ñieàu raát thuù vò, bôûi leõ noù phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm taâm sinh lyù treû em tuoåi TH, neáu trong nghieân
cöùu thöïc traïng HS raát “Thích chôi caùc troø chôi cuûa leã hoäi cuøng caùc baïn” xeáp haïng I ( X = 2,70);
thì ôû nghieân cöùu thöïc nghieäm, troø chôi cuûa leã hoäi vaãn haáp daãn HS nhöng luøi leân xeáp haïng III ( X
= 2,87), daãu sao “ñaëc tröng” thích troø chôi cuûa leã hoäi vaãn ñeå laïi daáu aán; ñaây laø vaán ñeà khi daïy
chuû ñieåm “Leã hoäi” GV caàn chuù yù, bôûi coù yù kieán cho raèng “ñaëc tröng” cuûa giôø daïy – hoïc chuû
ñieåm “Leã hoäi” theo höôùng tích hôïp laø HS chuyeån töø haøo höùng ñeán choã raát deã gaây ra maát traät töï!
Do vaäy, tìm hieåu troø chôi daân gian trong leã hoäi (Xem phuï luïc 17) seõ ñem laïi cho GV nhieàu khaû
naêng khai thaùc, vaän duïng phöông phaùp tích hôïp vaøo toå chöùc baøi daïy, thieát keá hoaït ñoäng hoïc taäp
cuûa HS. Hay ôû giôø Myõ thuaät, choïn ñeà taøi “Leã hoäi”, “Ngaøy teát” ñeå veõ, khoâng baøn tôùi caùc khía
caïnh saâu xa cuûa 2 ñeà taøi naøy, vieäc coù ñeán 61 = 93,84 % HS sau thöïc nghieäm choïn veõ ñeà taøi “Leã
hoäi” moät laàn nöõa cho thaáy hieäu quaû cuûa daïy hoïc tích hôïp vaø phaûn aùnh xu theá chung cuûa HS hieän
nay ñaõ bieát “caûm nhaän vaên hoùa coäng ñoàng phaàn nhieàu qua moâi tröôøng leã hoäi” [72, tr.96]!
Chuùng toâi ñaëc bieät chuù yù ñeán nhöõng baøi laøm cuûa HS bieát khai thaùc, vaän duïng, lieân heä ñeán
caûnh vaät, ngöôøi thaân ôû laøng queâ. Trong quaù trình khaûo saùt thöïc traïng chuùng toâi nhaän thaáy, neáu
kieåu baøi laøm naøy ôû thôøi ñieåm tröôùc thöïc nghieäm raát ít, thì sau giai ñoaïn thöïc nghieäm tyû leä baøi
laøm cuûa HS vieát veà caûnh vaät thaân quen taêng cao vôùi söï caùch bieät raát roõ; ñaùng keå, baøi laøm veà leã
hoäi Ñu Baàu khaù nhieàu (37/65 baøi = 56, 92%, xem phuï luïc 21B giôùi thieäu 2 ñoaïn baøi laøm cuûa HS)
vaø trong caùc baøi naøy soá ñieåm gioûi ñaït tôùi 43, 24 %, cao hôn tyû leä chung (33,84%) cuûa baøi ñaït
loaïi gioûi laø 9,40% (coù leõ do caùc em ñaõ ñöôïc tieáp caän sôùm, ngay töø chöa vaøo hoïc chuû ñieåm “Leã
hoäi”, do tham gia hoaït ñoäng ngoaïi khoùa!) ñaây laø söï ghi nhaän sinh ñoäng veà nieàm say meâ vaø söï
haáp daãn cuûa hoaït ñoäng ngoaïi khoùa – xem baêng hình leã hoäi Ñu Baàu cuõng nhö yù nghóa cuûa vieäc
thöôøng xuyeân gôïi môû vaø ñöa ra nhöõng tình huoáng coù vaán ñeà cho caùc em xöû lyù, reøn luyeän!
Trong 65 baøi laøm Taäp laøm vaên cuûa hoïc sinh vieát laïi chuyeän keå veà leã hoäi maø em bieát, coù 37
baøi vieát veà leã hoäi Ñu Baàu, ñöôïc phaân tích nhö sau:
Baûng 3.6. Khaûo saùt baøi vieát veà leã hoäi Ñu Baàu
Toång soá Ñieåm 7 – 8 Ñieåm 5 - 6 Ñieåm döôùi 5
Ñieåm 9 – 10 SL % SL % SL % SL
16 43,24 18 48,64 3 8,10 0 37 %
Keát quaû phaân tích treân ñaây cho thaáy, tích hôïp qua toå chöùc ngoaïi khoùa cho HS xem baêng
hình leã hoäi Ñu Baàu laø bieän phaùp taùc ñoäng ñaày hieäu quaû; dó nhieân ñaàu tö, nhaân roäng caùch laøm
naøy khoâng ñôn giaûn! Maët khaùc, do thôøi gian trieån khai thöïc nghieäm (nhaát laø vieäc kieåm tra, ñaùnh
giaù nhaän thöùc cuûa caùc em, chöa theå noùi ñaùnh giaù qua ñieåm soá baøi kieåm tra cuoái hoïc kyø laø chaáp
nhaän ñöôïc) caàn phaûi ñöôïc trieån khai daøi hôn, ñaùnh giaù ôû nhieàu bình dieän khaùc trong öùng xöû vôùi
leã hoäi. Do ñoù, nhöõng keát quaû ruùt ra ñöôïc sau thöïc nghieäm cuõng chæ môùi laø nhöõng daáu hieäu mang
tính “töùc thì” trong khi söï chuyeån bieán veà nhaän thöùc ôû moät boä phaän hoïc sinh, nhaát laø hoïc sinh coù
trình ñoä nhaän thöùc trung bình caàn phaûi coù moät thôøi gian “ngaám” töông öùng. Vaø vì vaäy, coù theå
xem ñaây laø moät daãn chöùng sinh ñoäng khaúng ñònh xu theá taát yeáu cuûa daïy – hoïc tích hôïp, nhö moät
lôøi “hieäu trieäu” coù tính ñoäng vieân maïnh meõ GV tieåu hoïc Beán Tre tieáp tuïc haønh trình ñoåi môùi
phöông phaùp daïy – hoïc theo quan ñieåm tích hôïp!
KEÁT LUAÄN
1. Nhöõng keát luaän ruùt ra töø luaän vaên.
1.1. Daïy hoïc vöøa laø moät khoa hoïc, vöøa coù tính ngheä thuaät; ñoù laø quaù trình saùng taïo. Muïc tieâu
vaø noäi dung chöông trình Tieáng Vieät ñöôïc xaây döïng döïa treân neàn taûng cuûa tö töôûng tích hôïp. Do
ñoù, taát yeáu ñoøi hoûi coù phöông phaùp daïy hoïc ñoàng boä. Töø nhöõng cô sôû lyù luaän vaø thöïc tieãn gaén
vôùi ñoåi môùi giaùo duïc TH Beán Tre, ñeà taøi ñaõ coá gaéng mieâu taû, heä thoáng hoùa böùc tranh lyù thuyeát
veà daïy hoïc tích hôïp. Phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp laø caùch thöùc hoaït ñoäng cuûa GV trong vieäc
höôùng daãn, toå chöùc HS chuû ñoäng phoái hôïp vaø khai thaùc tri thöùc, kyõ naêng cuûa phaân moân khaùc vaøo
phaân moân ñang hoïc nhaèm naâng cao hieäu quaû hoïc taäpp theo yeâu caàu, muïc tieâu ñeà ra. Baûn chaát
daïy hoïc tích hôïp laø khai thaùc kieán thöùc ñoàng qui giöõa caùc phaân moân lieân ñôùi, soi saùng phaân moân
ñang daïy, ñoàng thôøi cuûng coá kieán thöùc caùc phaân moân khaùc. Ñieàu naøy taïo ra tính toång löïc trong
huy ñoäng, phaùt huy trí tueä GV vaø HS.
1.2. Nguyeân taéc cuûa phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp ñoøi hoûi khoâng nhöõng phaûi löïa choïn ñöôïc
yeáu toá kieán thöùc ñoàng qui, quan troïng laø phaûi khai thaùc hieäu quaû löôïng kieán thöùc ñoàng qui naøy.
GV chæ söû duïng phöông phaùp tích hôïp khi chaéc chaén duøng phöông phaùp naøy coù hieäu quaû theo
muïc tieâu moân hoïc ñeà ra. Vaän duïng phöông phaùp tích hôïp, GV khoâng laøm phaù vôõ caáu truùc chung
baøi daïy hoïc Tieáng Vieät vaø caùc phaân moân cuûa noù. Thöïc hieän caùc nguyeân taéc treân, GV daïy Tieáng
Vieät 3 caàn ñöôïc vaø töï trang bò cho mình caùi nhìn tích hôïp, bieát caùch xaây döïng heä thoáng caâu hoûi,
baøi taäp ñan xen, phoái hôïp vôùi caùc loaïi caâu hoûi, baøi taäp cuûa phöông phaùp daïy hoïc khaùc trong suoát
tieán trình daïy hoïc. Thöôøng xuyeân ra caâu hoûi, baøi taäp toång hôïp coù söû duïng phöông phaùp tích hôïp
laø bieän phaùp höõu hieäu nhaèm phaùt trieån tö duy tích hôïp ôû HS, ñoùn ñaàu caùc kyø thi, caùc tình huoáng
hoïc taäp coù ñeà baøi taäp, caâu hoûi yeâu caàu thieát keá theo daïng toång hôïp vaø tích hôïp.
1.3. Beân caïnh naém vöõng tri thöùc lyù thuyeát tích hôïp, GV daïy Tieáng Vieät 3 caàn yù thöùc veà tích
hôïp moät caùch töï giaùc, saâu saéc, heä thoáng vaø toaøn dieän hôn; yù thöùc naøy phaûi ñöôïc theå hieän baèng
haønh ñoäng cuï theå: - reøn luyeän caùc kyõ naêng nhaän bieát löôïng kieán thöùc ñoàng qui 6 phaân moân Taäp
ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên vaø caùc phaân moân lieân ñôùi
(lòch söû, ñòa lyù, myõ thuaät, phong tuïc…). GV caàn coù naêng löïc kheùo leùo ñöa yeáu toá tích hôïp vaøo
giaùo aùn ñeå khaâu thi coâng treân lôùp ñaït hieäu quaû cao. Kyõ naêng soaïn caâu hoûi tích hôïp, höôùng daãn
hoïc sinh töï hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 theo höôùng tích hôïp.. laø nhöõng thao taùc quan
troïng ñeå thöïc hieän trieät ñeå phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp. Ñaây laø moät quaù trình lao ñoäng sö
phaïm ñaày khoù khaên, bôûi treân thöïc teá, ôû Beán Tre chöa theå thöïc hieän tích hôïp moät caùch trieät ñeå.
Neáu vaän duïng daïy hoïc tích hôïp moät caùch maùy moùc, cöïc ñoan seõ daãn ñeán beänh hình thöùc, ñoái
phoù!
1.4. Qua daïy thöïc nghieäm chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 - chuû ñieåm vôùi nhöõng ñaëc tröng
vaø lôïi theá rieâng coù vai troø quan troïng trong daïy hoïc tích hôïp; chuùng toâi ruùt ra keát luaän, ñeå phaùt
huy lôïi theá cuûa chuû ñieåm, nhaát thieát phaûi thieát keá ñöôïc nhöõng baøi daïy tích hôïp ñaûm baûo ñöôïc
caùc yeâu caàu veà kyõ thuaät vaø sö phaïm. Thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, GV daïy thöïc nghieäm ñaõ naém
ñöôïc caùc thao taùc cô baûn cuûa phöông phaùp daïy hoïc tích hôïp. Töø khaâu soaïn giaùo aùn, toå chöùc hoaït
ñoäng ngoaïi khoùa, thaûo luaän toå chuyeân moân ñeán giôø daïy treân lôùp, nhöõng kyõ naêng daïy hoïc tích
hôïp cuûa GV töông ñoái thuaàn thuïc, laøm sinh ñoäng giôø daïy, vaø nhaát laø yù thöùc toân troïng, phaùt trieån
tö duy suy luaän, tính saùng taïo ôû HS. Giôø daïy Tieáng Vieät tích hôïp vì vaäy, coù yù raát nghóa quan
troïng: cuûng coá, naâng cao kieán thöùc ôû caû 6 phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû,
Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên; giuùp HS töï mình khaùm phaù vaø môû ra nhöõng con ñöôøng hôïp lyù
ñi saâu khai thaùc, tìm hieåu, thöôûng thöùc caùc baøi hoïc trong chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3, töø ñoù
töï reøn luyeän loái öùng xöû vaên hoùa vôùi Leã hoäi!
Daïy - hoïc Tieáng Vieät 3 laø coâng vieäc ñoøi hoûi söï coâng phu, nghieâm tuùc vaø taâm huyeát trong lao
ñoäng sö phaïm cuûa giaùo vieân TH. Laøm theá naøo ñeå HS yeâu thích vaø hoïc toát tieáng Vieät luoân laø moái
baän taâm cuûa ñoâng ñaûo GV vaø phuï huynh. Ngay töø lôùp 3, HS yeâu thích, luoân caûm thaáy höùng thuù
khi hoïc tieáng Vieät thì caùc em môùi coù khaû naêng hoïc toát tieáng Vieät ôû nhöõng lôùp tieáp theo. Nhaän
thöùc ñöôïc ñieàu ñoù, GV caàn tìm ra moät phöông phaùp daïy hoïc hieäu quaû, chuù yù ñeán nhöõng khaâu
töôûng chöøng ñôn giaûn nhaát trong höôùng daãn, toå chöùc HS chuû ñoäng phoái hôïp vaø khai thaùc tri thöùc,
kyõ naêng cuûa phaân moân lieân ñôùi. Daïy hoïc Tieáng Vieät tích hôïp vì vaäy laø bieän phaùp sö phaïm caàn
thieát giuùp HS lôùp 3 luoân tìm thaáy nieàm vui sau moãi tieát hoïc!
2. Nhöõng ñeà xuaát vaän duïng kyõ naêng daïy chuû ñieåm “Leã hoäi”, Tieáng Vieät 3 ôû caùc tröôøng
Tieåu hoïc Beán Tre theo phöông phaùp tích hôïp.
2.1. Tröôùc heát, saùch GV Tieáng Vieät 3 caàn boå sung, ñònh höôùng löôïng kieán thöùc tích hôïp ñoàng
qui caùc phaân moân Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên ñaàu
moãi cuïm baøi vaø ôû moãi baøi daïy. Nhöõng ñònh höôùng naøy phaûi theå hieän roõ ôû muïc “Muïc tieâu caàn
ñaït”. Neáu taøi lieäu phuïc vuï giaûng daïy cuï theå hoùa ñöôïc caùc moái quan heä giöõa 6 phaân moân Taäp
ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø & caâu vaø Taäp laøm vaên vaø caùc phaân moân lieân ñôùi
(lòch söû, myõ thuaät, vaên hoùa…) seõ giuùp GV daïy lôùp 3 hieåu saâu hôn yù nghóa cuûa phöông phaùp tích
hôïp vôùi tö caùch laø ñieåm môùi trong phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät Tieåu hoïc. Ñoàng thôøi, qua
nghieân cöùu, chuùng toâi nhaän thaáy moät vaán ñeà böùc xuùc ñaët ra: caàn taïo söï ñoàng boä, kieân quyeát
trong vaän duïng daïy hoïc theo höôùng tích hôïp, huy ñoäng ñoâng ñaûo GV TH tham gia daïy hoïc tích
hôïp; coù nhö vaäy vieäc boå sung, ñònh höôùng, ñònh löôïng kieán thöùc tích hôïp nhö ñeà xuaát töø luaän vaên
naøy môùi coù tính khaû thi. Bôûi leõ, khoâng coù baäc hoïc naøo maø xu höôùng lieân moân, xuyeân moân môû ra
thuaän lôïi nhö ôû TH, moät giaùo vieân cuøng luùc daïy nhieàu moân, ñieåm nhìn tích hôïp môû ra raát
khoaùng ñaït.
Tuy nhieân, trong xu theá “chuyeân ngaønh hoùa” hieän nay, ôû TH ñaõ coù nhöõng GV daïy chuyeân
moät soá moân nhö Theå duïc, AÂm nhaïc, Myõ thuaät… Vieäc tham gia cuûa hoï vaøo quaù trình daïy hoïc tích
hôïp (vôùi vai troø taùc ñoäng cuûa GV Tieáng Vieät) cuõng raát caàn thieát vaø laø moät nhaân toá quan troïng
goùp phaàn naâng cao hieäu quaû daïy hoïc Tieáng Vieät theo phöông phaùp tích hôïp.
2.2. Hieän nay, ñieàu caáp thieát laø nguoàn taøi lieäu tham khaûo veà kyõ naêng daïy hoïc Tieáng Vieät ña
phaàn chöa ñeán vôùi GV Tieåu hoïc, ñaëc bieät laø ñoái vôùi GV vuøng saâu, vuøng xa. Ñeå phuïc vuï ñeà taøi
nghieân cöùu naøy, chuùng toâi ñaõ hoã trôï GV daïy thöïc nghieäm töø 5 ñeán 7 ñaàu saùch. Chuû yeáu laø taøi
lieäu boài döôõng GV Tieåu hoïc (Döï aùn phaùt trieån GV Tieåu hoïc), saùch tham khaûo töø naêm 2004 trôû
laïi ñaây cuûa: Nguyeãn Minh Thuyeát, Hoaøng Hoøa Bình, Traàn Maïnh Höôûng, Trònh Maïnh, Ñaøo
Ngoïc, Traàn Thò Minh Phöông, Leâ Höõu Tænh, Nguyeãn Trí, Vuõ Thò Phöông Anh, Hoaøng Thò
Tuyeát… Chuùng toâi mong muoán caùc nguoàn taøi lieäu naøy tôùi ñaây seõ ñöïôc cung caáp ñaïi traø, nhaát laø
taøi lieäu veà chuyeân ñeà ñaët caâu hoûi cho HS ñeå GV Tieáng Vieät 3 noùi rieâng vaø GV Tieåu hoïc ôû Beán
Tre noùi chung nghieân cöùu, naâng cao chaát löôïng bieân soaïn giaùo aùn, toå chöùc sinh hoaït chuyeân
moân, ñaåy maïnh hôn nöõa vieäc ñoåi môùi daïy hoïc Tieáng Vieät theo phöông chaâm tích cöïc vaø tích
hôïp.
2.3. Cuøng vôùi quaù trình ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, naâng cao kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp
cho GV daïy Tieáng Vieät3, chuùng toâi mong muoán caùc taùc giaû bieân soaïn saùch boå sung vieäc ñònh
höôùng caùch hoïc theo phöông phaùp tích hôïp cho HS. Taøi lieäu höôùng daãn, daïy caùch hoïc cho HS
hieän nay chöa ñaùp öùng yeâu caàu thöïc teá, daãn ñeán söï thieáu ñoàng boä giöõa phöông phaùp daïy hoïc cuûa
thaày vaø phöông phaùp hoïc cuûa troø. Ñaây chính laø traên trôû chung cuûa GV Tieáng Vieät 3. Khía caïnh
khaùc caàn quan taâm ñoái vôùi caùc taùc giaû bieân soaïn saùch giaùo khoa, saùch GV laø quaù trình ñoåi môùi
chöông trình moân Tieáng Vieät ñang ñöôïc söï chuù yù cuûa toaøn xaõ hoäi, ñaëc bieät laø phuï huynh HS.
Neáu coù ñöôïc nhöõng cuoán saùch daïy caùch hoïc, caùch laøm vieäc cuûa HS vieát deã hieåu, deã vaän duïng,
seõ raát boå ích cho GV, HS vaø caû phuï huynh. Ñaây laø quaù trình phoái hôïp ñoåi môùi giaùo duïc giöõa nhaø
khoa hoïc, nhaø giaùo, caùc baäc phuï huynh vôùi muïc tieâu phaùt trieån tö duy saùng taïo ôû HS trong hoïc
taäp vaø reøn luyeän.
3. Höôùng phaùt trieån cuûa ñeà taøi.
3.1. Höôùng phaùt trieån ñaàu tieân cuûa ñeà taøi caàn ñöôïc öu tieân laø tieáp tuïc ñi saâu nghieân cöùu, naâng
cao kyõ naêng daïy hoïc theo phöông phaùp tích hôïp cuûa GV Tieáng Vieät 3 khoâng chæ ôû chuû ñieåm “Leã
hoäi” maø caû ôû nhöõng chuû ñieåm khaùc. Quaù trình thay saùch Tieáng Vieät hieän nay ñaõ gôïi yù, ñònh
höôùng cho chuùng toâi nghieân cöùu saâu veà toaøn boä nhöõng kyõ naêng daïy hoïc tích hôïp caàn coù ñoái vôùi
giaùo vieân Tieåu hoïc.
3.2. Töø ñeà taøi naøy, chuùng toâi hy voïng ñöôïc trieån khai roäng raõi trong GV Tieåu hoïc caùc cuoäc
thi, vaän ñoäng vieát taøi lieäu, saùch baøi taäp, saùch tham khaûo phuïc vuï ñoåi môùi daïy hoïc Tieáng Vieät
theo höôùng tích hôïp. Chuùng toâi kieán nghò Boä GD&ÑT, Boä Vaên hoùa – Thoâng tin, UBND tænh, Sôû
GD&ÑT, Sôû Vaên hoùa – Thoâng tin Beán Tre nghieân cöùu vaø sôùm coù chöông trình giaùo duïc leã hoäi
trong nhaø tröôøng; tröôùc maét toå chöùc bieân taäp in thaønh saùch, hoaëc phaùt haønh taøi lieäu veà leã hoäi Ñu
Baàu treân cô sôû baêng hình hieän coù. Ñoàng thôøi coù giaûi phaùp baûo toàn, giôùi thieäu trong nhaø tröôøng,
tröôùc heát laø chuyeân ñeà trang bò cho GV kieán thöùc, kyõ naêng cô baûn veà caùc hình thöùc dieãn xöôùng
daân gian ñaëc thuø cuûa sinh hoaït leã hoäi ôû Beán Tre nhö: Haùt saéc buøa Phuù Leã, Ba Tri; Noùi thô Luïc
Vaân Tieân…
3.3. Caùc thao taùc daïy hoïc tích hôïp töø ñeà taøi naøy seõ goùp phaàn ñöa chöông trình Tieáng Vieät
tích hôïp thöïc hieän hieäu quaû taïi ñòa phöông. Söï chæ ñaïo vaø ñoäng vieân cuûa Ban Ñieàu phoái Döï aùn
phaùt trieån GV TH, cuûa quyù laõnh ñaïo tröôøng ÑHSP TP Hoà Chí Minh, Sôû GD&ÑT Beán Tre, Sôû
Vaên hoùa – Thoâng tin Beán Tre, tröôøng Cao ñaúng Beán Tre, phoøng GD&ÑT huyeän, thò, Ban giaùm
hieäu caùc tröôøng TH trong tænh seõ laø nhöõng ñieåm töïa quan troïng giuùp chuùng toâi tieáp tuïc nghieân
cöùu, coù theâm nhöõng nguoàn taøi lieäu tham khaûo boå ích vaø ñuùng höôùng theo tinh thaàn ñoåi môùi giaùo
duïc hieän nay.
TP Hoà Chí Minh – Beán Tre, thaùng 9 naêm 2006.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
- Saùch
1. Ñaøo Duy Anh (1992), Töø ñieån Haùn Vieät - NXB Khoa hoïc xaõ hoäi. 2. Nguyeãn Vaên AÙi (1984), Tieáng Vieät vuøng ñoàng baèng soâng Cöûu Long, “Maáy ñaëc ñieåm vaên hoùa
ñoàng baèng soâng Cöûu Long”, Vieän Vaên hoùa.
3. Traàn Truùc Anh (1996), Hoûi vaø ñaùp nghi leã, phong tuïc daân gian, NXB Vaên hoùa Thoâng tin. 4. Dieäp Quang Ban (2000), Ngöõ phaùp Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc. 5. Nguyeãn Chí Beàn (1997), Tìm hieåu moät soá hieän töôïng vaên hoùa daân gian Beán Tre, NXB Khoa hoïc
xaõ hoäi, Haø Noäi.
6. Nguyeãn Chí Beàn (1996), Vaên hoïc daân gian Gia lai, Sôû VH & TT Gia Lai. 7. Hoaøng Hoøa Bình (1998), Daïy vaên cho hoïc sinh Tieåu hoïc, NXB GD. 8. Toân Thaát Bình (1988), Leã hoäi daân gian, Sôû VHTT Bình Trò Thieân. 9. Boä GD&ÑT(2001), Chöông trình Tieåu hoïc ban haønh theo Quyeát ñònh soá 43/2001/QÑ-BGD&ÑT
ngaøy 9/11/2001, NXB GD.
10. Boä GD&ÑT- Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân Tieåu hoïc(2004), Naâng cao chaát löôïng ñoäi nguõ giaùo vieân vaø Ñoåi môùi quaûn lyù giaùoduïc Tieåu hoïc - (Taøi lieäu boài döôõng caùn boä quaûn lyù vaø GV tröôøngTieåu hoïc, NXB Giaùo duïc.
11.Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo - Döï aùn phaùt trieån giaùo vieân Tieåu hoïc (2005), Daïy lôùp 3 theo Chöông
trình Tieåu hoïc môùi - (Taøi lieäu boài döôõng giaùo vieân), NXB GD.
12.Boä Giaùo duïc - Cuïc ñaøo taïo & boài döôõng(1979), Sô thaûo phöông phaùp giaûngdaïy Ngöõ vaên ôû caùc
lôùp caáp I tröôøng phoå thoâng cô sôû, NXB GD.
13. Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo (2000), Thi phaùp vaên hoïc daân gian (Saùch BDTX chu kyø 1997 – 2000
cho GV Tieåu hoïc). NXB GD.
14. Leâ Caän (chuû bieân), Nguyeãn Huy Ñaøn, Nguyeãn Buøi Vôïi, Nguyeãn Truùc Sinh, Hoaøng Vaên Thung, Ñoã Quang Löu, Nguyeãn Coù, Löu Ñöùc Khoâi, Ñoã Leâ Chaån (1994), Tieáng Vieät 4, Taäp 1, (In laàn thöù 10) NXB GD.
15. Leâ Caän (chuû bieân), Nguyeãn Huy Ñaøn, Nguyeãn Buøi Vôïi, Nguyeãn Truùc Sinh, Hoaøng Vaên Thung, Ñoã Quang Löu, Nguyeãn Coù, Löu Ñöùc Khoâi, Ñoã Leâ Chaån (1995), Tieáng Vieät 4, Taäp 2 ( In laàn thöù 11) NXB GD.
Tieáng Vieät 16. Leâ Caän (chuû bieân),Trònh Maïnh, Ñinh Taán Kyù, Ñoã Leâ Chaån, Leâ Bieân, Ñoã Quang Löu, Nguyeãn 1 (1994), Khoâi. Ñöùc Löu Taäp 5,
Coù, (In laàn thöù 10) NXB Giaùo duïc.
Tieáng Vieät Ñöùc 17. Leâ Caän (chuû bieân),Trònh Maïnh, Ñinh Taán Kyù, Ñoã Leâ Chaån, Leâ Bieân, Ñoã Quang Löu, Nguyeãn 2 (1994), Khoâi Taäp Löu 5,
Coù, (In laàn thöù 9) NXB Giaùo duïc.
18. Chieán löôïc Giaùo duïc 2001 – 2010 (2002), Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc. 19. Ñaïi hoïc Quoác gia (1996), Nhöõng ñieàu kieän ñeå hình thaønh kyõ naêng sö phaïm coù keát quaû, trích
“Phöông phaùp daïy hoïc giaùo duïc hoïc” taäp 1, NXB ÑHQG.
20. Leâ Minh Cöôøng bieân soaïn (2005), Soå tay Ngöõ vaên Tieåu hoïc - Vôû luyeän taäp, laøm vaên lôùp 3, taäp
2, NXB Toång hôïp Ñoàng Nai.
21. Jean - Mare Denommeù vaø Madeleine Roy (2000), Tieán tôùi moät phöông phaùp sö phaïm töông
taùc, NXB Thanh nieân.
22. M.A. Ñaniloâp vaø M.M. Xcatkin (1977), Lyù luaän daïy hoïc cuûa tröôøng phoå thoâng - Moät soá vaán ñeà
cuûa lyù luaän daïy hoïc hieän ñaïi, NXB GD.
23. Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam (1997), Vaên kieän Hoäi nghò laàn thöù 2 BCH Trung öông khoùa 8, NXB
Chính trò quoác gia.
24. B.P. EÂxipoâp (chuû bieân) (1977), Nhöõng cô sôû cuûa lyù luaän daïy hoïc, NXB Giaùo duïc. 25. Geoffrey Petty (2003), Daïy hoïc ngaøy nay, NXB Stanley Thornes. 26. Gesell (Ñaïi hoïc Yale, Myõ). Cuoäc soáng ôû tröôøng hoïc cuûa treû töø 5 ñeán 10 tuoåi, (Nghieâm Chöôûng
Chaâu dòch).
27. Ñoã Haï, Quang Vinh (2006), Nhöõng leã hoäi truyeàn thoáng Vieät Nam, NXB Thanh Hoùa. 28. Phaïm Minh Haïc – Traàn Kieàu – Ñaëng Baù Laõm – Nghieâm Ñình Vyø (2002), Giaùo duïc theá giôùi ñi
vaøo theá kyû XXI (saùch tham khaûo). NXB Chính trò Quoác gia.
29. Nguyeãn Thò Haïnh (2005), Baøi taäp traéc nghieäm tieáng Vieät 3, NXB Toång hôïp TP Hoà Chí Minh. 30. Nguyeãn Thò Haïnh (2006), Baøi taäp thöïc haønh tieáng Vieät 3, taäp 2, NXB Toång hôïp TP Hoà Chí
Minh .
31. Nguyeãn Thò Haïnh, Buøi Minh Toaùn, Leâ Höõu Tænh (1994), Tieáng Vieät, Taøi lieäu ñaøo taïo GV Tieåu
hoïc, Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo, Vuï GV, Haø Noäi.
32. Ñoã Ñình Hoan (1997), Hoûi ñaùp veà ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc ôû
Tieåu hoïc, NXB Giaùo duïc.
33. Ñoã Ñình Hoan (2002), Moät soá vaán ñeà cô baûn cuûa chöông trình tieåu hoïc môùi, NXB Giaùo duïc Haø
Noäi.
34. Traàn Baù Hoaønh, Nguyeãn Thò Haïnh, Leâ Phöông Nga (2003), AÙp duïng daïy vaø hoïc hoïc tích cöïc
trong moân tieáng Vieät, NXB ÑHSP Haø Noäi .
35. Chu Huy (2000), Daïy keå chuyeän ôû tröôøng Tieåu hoïc, (Taùi baûn laàn 3) NXB Giaùo duïc. 36. Traàn Maïnh Höôûng, Leâ A, Nguyeãn Trí (1994), Phöông phaùp daïy Tieáng Vieät, Taøi lieäu duøng trong caùc tröôøng sö phaïm ñaøo taïo giaùo vieân Tieåu hoïc, Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo, Vuï Giaùo vieân, Haø Noäi.
37. Traàn Maïnh Höôûng, Nguyeãn Quang Ninh (1994), Reøn luyeän kyõ naêng söû duïng Tieáng Vieät, Giaùo trình duøng trong caùc tröôøng sö phaïm ñaøo taïo GV Tieåu hoïc, Boä Giaùo duïc & Ñaøo taïo, Vuï Giaùo vieân, Haø Noäi.
38. Traàn Maïnh Höôûng, Nguyeãn Nghieäp, Traàn Thò Minh Phöông, Leâ A (1997), Baøi taäp naâng cao
Tieáng Vieät 3 ( In laàn thöù 2), NXB GD.
39. Traàn Maïnh Höôûng, Leâ Höõu Tænh tuyeån choïn vaø giôùi thieäu (2005), Truyeän ñoïc lôùp 3, NXB
Giaùo duïc.
40. I.F Kharlamoâp (1978), Phaùt huy tính tích cöïc hoïc taäp cuûa hoïc sinh nhö theá naøo, NXB Giaùo
duïc.
41. Ñinh Gia Khaùnh – Leâ Höõu Taàng (chuû bieân) (1994), Leã hoäi truyeàn thoáng trong ñôøi soáng xaõ hoäi
hieän ñaïi, NXB KHXH Haø Noäi.
42. Ñaëng Thò Lanh (chuû bieân) Hoaøng Cao Cöông, Leâ Thò Tuyeát Mai, Traàn Thò Minh Phöông
(2002), Tieáng Vieät 1, Taäp 1, NXB Giaùo duïc.
43. Ñaëng Thò Lanh (chuû bieân) Hoaøng Hoøa Bình, Nguyeãn Thò Haïnh, Nguyeãn Trí (2002), Tieáng Vieät
1, Taäp 2, NXB Giaùo duïc.
taäp Tieáng Vieät tieát oân 44. Thu Linh – Ñaëng Vaên Lung (1984), Leã hoäi truyeàn thoáng vaø hieän ñaïi, NXB Vaên hoùa, Haø Noäi. 45. Leâ Phöông Lieân (2005), Thieát keá lôùp 3, NXB
Thanh nieân.
46. Phan Troïng Luaän (1983), Caûm thuï vaên hoïc Giaûng daïy vaên hoïc, NXB GD. 47. Phan Troïng Luaän (1969), Reøn tö duy qua giaûng daïy vaên hoïc, NXB GD. 48. Phan Troïng Luaän (2002), Xaõ hoäi – Vaên hoïc – Nhaø tröôøng, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia, Haø Noäi.
49. Phan Troïng Luaän (2002), Vaên hoïc- Giaùo duïc theá kyû XXI, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia, Haø Noäi. 50. Phan Troïng Luaän (2003), Vaên chöông- Baïn ñoïc saùng taïo, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia, Haø Noäi. 51. Luaät Giaùo duïc (1999), NXB Söï thaät. 52. Trònh Maïnh, Ñinh Taán Kyù, Ñoã Quang Löu (1994) Tieáng Vieät 2, Taäp 1 (In laàn thöù 13) NXB
Giaùo duïc.
53. Trònh Maïnh, Ñinh Taán Kyù, Ñoã Quang Löu (1992), Tieáng Vieät 2, Taäp 2,
(In laàn thöù 15) NXB Giaùo duïc.
54. Ñaøo Duy Maãn ( chuû bieân), Nguyeãn Trí, Leâ Baù Khieâm (1994), Tieáng Vieät 3, Taäp 1 ( In laàn thöù
11) NXB Giaùo duïc.
55. Ñaøo Duy Maãn (chuû bieân), Nguyeãn Trí, Leâ Baù Khieâm (1994), Tieáng Vieät 3, Taäp 2 ( In laàn thöù
11) NXB Giaùo duïc.
56. Sôn Nam (1992), Ñình mieãu vaø leã hoäi daân gian, NXB TP Hoà Chí Minh. 57. Vuõ Tuù Nam - Phaïm Hoå – Buøi Hieån – Nguyeãn Quang Saùng (1999), Vaên mieâu taû vaø vaên keå
chuyeän, NXB Giaùo duïc.
58. Leâ Phöông Nga (2002), Daïy taäp ñoïc ôû Tieåu hoïc, NXB Giaùo duïc. 59. Nguyeãn Nghieäp, Ñoã Quyeân (1997), Taäp laøm vaên lôùp 3, NXB Giaùo duïc. 60. Haø Theá Ngöõ – Ñaëng Vuõ Hoaït (1987), Giaùo duïc hoïc tieåu hoïc, NXB GD. 61. Nhaø xuaát baûn Thanh nieân, Töø ñieån Tieáng Vieät naêm 2000 (2000). 62. Traàn Ñöùc Nieàm, Leâ Thò Nguyeân, Ngoâ Leâ Höông Giang (2004), 207 ñeà vaø baøi vaên 3, NXB Ñaø
Naüng.
63. Nhicoânxki (1976), Phöông phaùp giaûng daïy vaên hoïc ôû tröôøng phoå thoâng, Taäp I, II, NXB Giaùo
duïc.
64. Buøi Maïnh Nhò (chuû bieân) (2001), Vaên hoïc daân gian – Nhöõng coâng trình nghieân cöùu, NXB Giaùo
duïc.
65. Nhieàu taùc giaû (2002), Vaên hoùa daân gian vaø söï phaùt trieån vaên hoùa ñoâ thò, NXB ÑH Quoác gia. 66. Nguyeãn Vaên Phuùc (2000), Phöông phaùp daïy cho treû coù kieán thöùc baùch khoa. NXB Treû. 67. Nguyeãn Hoaøng Phöông (1995), Tích hôïp ña vaên hoùa Ñoâng Taây cho moät chieán löôïc giaùo duïc
töông lai, NXB Giaùo duïc, Haø Noäi.
68. Quoác hoäi nöôùc Coäng hoøa xaõ hoäi chuû nghóa Vieät Nam, khoùa X, kyø hoïp thöù VIII (töø ngaøy 14 /
11 ñeán ngaøy 9 / 12 naêm 2000 ), Nghò quyeát veà ñoåi môùi chöông trình giaùo duïc phoå thoâng.
69. Raja Roy Singh (1994), Neàn giaùo duïc cho theá kyû XXI: Nhöõng trieån voïng cuûa chaâu A Ù- Thaùi Bình
Döông, Vieän KHGD Vieät Nam.
70. Sôû Giaùo duïc & Ñaøo taïo Beán Tre, Soá lieäu thoáng keâ chính thöùc cung caáp cho Döï aùn PTGVTH,
thaùng 10/2005.
71. Leâ Löông Taâm, Traàn Ñöùc Nieàm, Leâ Thò Nguyeân (2004), Boài döôõng vaên naêng khieáu 3, NXB
Ñaø Naüng.
72. Ngoâ Ñöùc Thònh (2004), Vaên hoùa vuøng vaø phaân vuøng vaên hoùa ôû Vieät Nam, NXB Treû. 73. Traàn Thò Thìn (2005), Nhöõng baøi vaên maãu 3, Taäp 2, NXB Toång hôïp TP
Hoà Chí Minh.
74. Nguyeãn Minh Thuyeát chuû bieân (2004), Hoûi ñaùp veà daïy hoïc Tieáng Vieät 3, NXB Giaùo duïc. 75. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân), Traàn Maïnh Höôûng, Leâ Phöông Nga, Traàn Hoaøng Tuùy
(2003), Tieáng Vieät 2, Taäp 1, NXB Giaùo duïc.
76. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân), Nguyeãn Thò Haïnh, Nguyeãn Traïi, Traàn Hoaøng Tuùy (2004),
Tieáng Vieät 2, Taäp 2, NXB Giaùo duïc.
77. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân) Hoaøng Hoøa Bình, Traàn Maïnh Höôûng, Leâ Thò Tuyeát Mai,
Trònh Maïnh (2004), Tieáng Vieät 3, Taäp 1, NXB Giaùo duïc.
78. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân), Leâ Ngoïc Ñieäp, Leâ Thò Tuyeát Mai, Buøi Minh Toaùn, Nguyeãn
Trí (2004), Tieáng Vieät 3, Taäp 2, NXB Giaùo duïc.
79. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân), Hoaøng Hoøa Bình, Traàn Maïnh Höôûng, Leâ Thò Tuyeát Mai,
Trònh Maïnh (2004), Saùch giaùo vieân Tieáng Vieät 3, Taäp 1, NXB Giaùo duïc.
80. Nguyeãn Minh Thuyeát (chuû bieân), Leâ Ngoïc Ñieäp, Leâ Thò Tuyeát Mai, Buøi Minh Toaùn, Nguyeãn
Trí (2004), Saùch giaùo vieân Tieáng Vieät 3, Taäp 2, NXB Giaùo duïc.
81. Ñaëng Maïnh Thöôøng (2005), Taäp laøm vaên 3, NXB Toång hôïp Ñoàng Nai. 82. Ñaëng Maïnh Thöôøng – Nguyeãn Thò Haø (2005) Luyeän töø vaø caâu 3, NXB Toång hôïp Ñoàng Nai . 83. Nguyeãn Trí (1998), Daïy Taäp laøm vaên ôû tröôøng Tieåu hoïc, NXB GD. 84. Nguyeãn Trí (2002), Daïy vaø hoïc moân tieáng Vieät ôû tröôøng Tieåu hoïc theo chöông trình môùi, NXB
Giaùo duïc.
85. Nguyeãn Trí – Nguyeãn Troïng Hoaøn – Ñinh Thaùi Höông tuyeån choïn vaø giôùi thieäu (2001), Moät
soá vaán ñeà ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc Vaên – Tieáng Vieät, NXB Giaùo duïc.
86. Trung taâm nghieân cöùu ñaøo taïo boài döôõng giaùo vieân – (1988), Moät soá vaán ñeà veà phöông phaùp
nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc.
87. Vuõ Khaéc Tuaân (2005), Soå tay ngöõ vaên caáp 1 – Em hoïc Taäp laøm vaên, NXB toång hôïp Ñoàng Nai. 88. Nguyeãn Vaên Töù (2004), Ngöõ lieäu vaên hoïc daân gian trong daïy – hoïc Tieáng Vieät, NXB ÑHSP. 89. Phaïm Vieát Vöôïng (1997), Phöông phaùp nghieân cöùu treû em, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi. 90. Traàn Quoác Vöôïng chuû bieân (1997), Cô sôû vaên hoùa Vieät Nam, NXB GD. 91. Vuï Vaên hoaù quaàn chuùng & Thö vieän (1993), Hoäi nghò, hoäi thaûo veà leã hoäi. 92. Vuï Giaùo duïc Tieåu hoïc (2004), Taøi lieäu boài döôõng giaùo vieân daïy caùc moân hoïc lôùp 3, NXB Giaùo
duïc.
- Taïp chí vaø baùo. 93. Vuõ Thò Lan Anh (2003), “Möùc ñoä phaùt trieån trí tueä hoïc sinh Tieåu hoïc”, Taâm lyù hoïc, (10). 94. Leâ Khaùnh Baèng, Leâ Khaùnh Phöông Hoa (2001), “Phöông phaùp hoûi trong quaù trình hoïc”, Töï
hoïc (14) .
95. Leâ Khaùnh Baèng – Leâ Khaùnh Phöông Hoa (2001), “Phöông phaùp nghe baøi giaûng vaø ghi cheùp”,
Töï hoïc (15).
96. Nguyeãn Chí Beàn (1993), “Ñeàn Chöû Ñoàng Töû”, Vaên hoïc ngheä thuaät. 97. Nguyeãn Chí Beàn (2000), “Kho taøng leã hoäi coå truyeàn Vieät Nam”, Nhaø xuaát baûn Vaên hoùa daân
toäc, Taïp chí Vaên hoùa ngheä thuaät.
98. Leâ Thò Thanh Bình, Chu Thò Haø Thanh (2000), “Quan ñieåm giao tieáp trong daïy hoïc tieáng Vieät
ôû Tieåu hoïc”, Giaùo duïc (41).
99. Phaïm Phöông Dung (2001), “Veà vaán ñeà daïy lôøi noùi vaên hoaù trong giao tieáp ngoân ngöõ cho hoïc
sinh qua moân tieáng Vieät”, Giaùo duïc (5).
100. Buøi Xuaân Ñænh, nhaø nghieân cöùu Daân toäc hoïc, Vieän Daân toäc hoïc phaùt bieåu treân Ñaøi truyeàn
hình Vieät Nam, Baûn tin buoåi saùng 7/2/ 2006.
101. Gadi Mgomezulu – ñaïi dieän UNESCO phaùt bieåu taïi leã trao Baèng chöùng nhaän cuûa UNESCO - “Khoâng gian vaên hoaù coàng chieâng Taây Nguyeân – Kieät taùc truyeàn khaåu vaø di saûn vaên hoùa phi vaät theå cuûa nhaân loaïi”, Thaønh phoá Pleiku, 28/3/2006.
102. Nguyeãn Thò Haïnh, “Ñoåi môùi noäi dung ñaøo taïo giaùo vieân Tieåu hoïc coù trình ñoä Cao ñaúng ôû moân Tieáng Vieät vaø phöông phaùp daïy hoïc Tieáng Vieät ñaùp öùng chuaån giaùo vieân”, Giaùo duïc – Soá chuyeân ñeà Ñoåi môùi ñaøo taïo, boài döôõng giaùo vieân Tieåu hoïc .
103. Nguyeãn Thò Hieàn vaø Nhoùm giaùo vieân tröôøng THDL Ñoaøn Thò Ñieåm – Haø Noäi (2004), “Moät
soá yù kieán veà ñaøo taïo giaùo vieân tieåu hoïc hieän nay”, Giaùo duïc, (95).
104. Traàn Baù Hoaønh – Phoù Ñöùc Hoøa – Leâ Traøng Ñònh (2003), “AÙp duïng phöông phaùp daïy hoïc
tích cöïc trong caùc moân hoïc”, Döï aùn Vieät Bæ .
105. Ñaëng Vuõ Hoaït, Nguyeãn Höõu Hôïp (1999), “Toå chöùc hoaït ñoäng ngoaøi giôø leân lôùp cho hoïc sinh
Tieåu hoïc”, Giaùo vieân vaø nhaø tröôøng, (15).
106. Nguyeãn Thò Vaân Höông (2005), “Toå chöùc troø chôi daân gian nhaèm giaùo duïc moâi tröôøng cho
hoïc sinh tieåu hoïc”, Giaùo duïc (108).
107. Hoaøng Thu Höông (2006), “Ñoäng cô ñi leã chuøa cuûa ngöôøi daân ñoâ thò hieän nay”, Taâm lyù hoïc
(3).
108. Traàn Maïnh Höôûng (1984), “Tìm hieåu moät vaøi ñaëc ñieåm taâm lyù caûm thuï thô cuûa hoïc sinh gioûi vaên caáp 1 phoå thoâng”, (Luaän vaên toát nghieäp SÑH khoùa 1982 –1984, chuyeân ngaønh PPGD, khoa Ngöõ vaên, ÑHSP Haø Noäi 1).
109. Nguyeãn Töôøng Laân (2003), “Daïy hoïc cho treû thô qua vaên hoïc daân gian”, Daïy hoïc ngaøy nay,
(13).
110. Cung Khaéc Löôïc (2006), “Baøn veà leã hoäi”, Giaùo duïc & thôøi ñaïi chuû nhaät,(7). 111. Ñaëng Huyønh Mai (2006), “Giaùo duïc vì söï phaùt trieån beàn vöõng trong caùc tröôøng tieåu hoïc ôû
Vieät Nam”, Taïp chí Giaùo duïc (129).
112. Löông Thò Nhi, Phoøng GD&ÑT TP Thanh Hoùa (11/2003), Caùc troø chôi tieáng Vieät cho hoïc
sinh Tieåu hoïc. Daïy hoïc ngaøy nay, (13).
113. Ñoã Chu Ngoïc, “Choáng tích hôïp Ngöõ vaên maø khoâng hieåu ngöõ, khoâng hieåu vaên, khoâng hieåu
tích hôïp”, Theá giôùi trong ta, (177).
114. Nguyeãn Khaéc Phi, (2002), “Moät soá vaán ñeà veà moân Ngöõ vaên THCS”, Taïp chí Theá giôùi trong
ta (69).
115. Nam Phöông, baùo Phuï nöõ Vieät Nam, soá 9/06, ngaøy 2 / 3/ 2006. 116. Traàn Xuaân Quang (2004), “Öu ñieåm cuûa SKG Tieáng Vieät 3 chöông trình Tieåu hoïc môùi”, Theá
giôùi trong ta, (CÑ 26+27, 4+5).
117. Sandra S.Huang “Hoïc ñeå daïy trong moät xaõ hoäi tri thöùc: Nghieân cöùu veà Vieät Nam” - baùo caùo leân Boä phaùt trieån quoác teá Anh (UK. DFID) vaø Ngaân haøng Theá giôùi (WB) thaùng 2/2005, Vuï Phaùt trieån Nhaân löïc Khu vöïc Ñoâng AÙ vaø Thaùi Bình Döông - Ngaân haøng Theá giôùi.
118. Taïp chí Giaùo vieân vaø nhaø tröôøng (12/2000), “Ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc Vaên- Tieáng Vieät
trong tröôøng sö phaïm: nhaän dieän vaø caùch thöùc”.
119. Nguyeãn Minh Thuyeát, Hoaøng Hoøa Bình (thaùng 10, 11+12/ 2004), “Hoûi ñaùp veà Tieáng Vieät 3”,
Theá giôùi trong ta ( 32, 33 + 34).
120. Huyønh Coâng Tín (2004), “Ñoàng baèng soâng Cöûu Long, söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng vaøo trong
ngoân ngöõ”, Kyû yeáu Hoäi nghò ñoåi môùi noäi dung & phöông phaùp daïy hoïc.
121. Leâ Thu Trang (2005), “Veà vieäc xaây döïng heä thoáng baøi taäp reøn luyeän kyõ naêng ñoïc - hieåu vaên
baûn cho hoïc sinh Tieåu hoïc”, Giaùo duïc (107).
122. Nguyeãn Trí (11/2003), “Chöông trình Tieåu hoïc môùi vaø caùc yeâu caàu ñaët ra cho coâng taùc ñaøo
taïo, boài döôõng giaùo vieân Tieåu hoïc”, Daïy hoïc ngaøy nay (13).
123. Vuõ Khaéc Tuaân – Nguyeãn Thò Quy (2004), “Reøn luyeän kyõ naêng tieáng Vieät cho hoïc sinh Tieåu
hoïc”, Theá giôùi trong ta, (25).
124. Vuõ Khaéc Tuaân – Nguyeãn Thò Quy (2004), “Reøn luyeän kyõ naêng tieáng Vieät cho hoïc sinh Tieåu
hoïc: Luyeän nghe, Luyeän vieát”, Theá giôùi trong ta ( CÑ 30 + 31, 8 + 9).
125. Nguyeãn Tuaán Vieät, (YÙ kieán treân Baùo Tuoåi Treû – thaønh phoá Hoà Chí Minh soá ra ngaøy
26/04/2004) veà “Leã hoäi vaên hoaù ngheä thuaät daân gian naêm 2004”.
126. Giaùo vieân (2000), “Nhöõng ñoåi môùi veà noäi dung vaø phöông phaùp cuûa giaùo duïc phoå thoâng, maàm non trong thaäp kyû ñaàu tieân cuûa theá kyû XXI”, Giaùo vieân vaø nhaø tröôøng (34).
---------------
Phuï luïc 1: ÑEÀ KIEÅM TRA GIÖÕA HOÏC KÌ II – MOÂN TIEÁNG VIEÄT LÔÙP 3,
BAØI KIEÅM TRA ÑOÏC. ---------------------------------------
TRÖÔØNG TH TAÂN THAØNH, XAÕ SÔN ÑOÂNG, THÒ XAÕ BEÁN TRE Hoï vaø teân:………………………………………………………. Lôùp Ba ……. Ngaøy ……thaùng 3 naêm 2006
KIEÅM TRA GIÖÕA HOÏC KÌ II – MOÂN TIEÁNG VIEÄT LÔÙP 3 BAØI KIEÅM TRA ÑOÏC ÑOÏC THAÀM (30 phuùt )
Ñieåm Giaùm khaûo (Kyù teân) Giaùm thò (Kyù teân)
Ñeà:
Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân
Tröôøng ñua voi laø moät ñöôøng phaúng lì, daøi hôn naêm caây soá. Chieâng khua troáng ñaùnh vang löøng.Voi ñua töøng toáp möôøi con daøn haøng ngang ôû nôi xuaát phaùt. Treân moãi con voi, ngoài hai chaøng man – gaùt. Ngöôøi ngoài phía coå coù vuoâng vaûi ñoû thaém ôû ngöïc. Ngöôøi ngoài treân löng maëc aùo xanh da trôøi. Troâng hoï raát bình tónh vì hoï thöôøng laø nhöõng ngöôøi phi ngöïa gioûi nhaát.
Theo LEÂ TAÁN.
Ñeán giôø xuaát phaùt, chieâng troáng noåi leân thì caû möôøi con voi lao ñaàu vaøo chaïy. Caùi daùng laàm lì, chaäm chaïp thöôøng ngaøy boãng döng bieán maát. Caû baày haêng maùu phoùng nhö bay. Buïi cuoán muø mòt. Caùc chaøng man – gaùt phaûi raát gan daï vaø kheùo leùo ñieàu khieån cho voi veà truùng ñích. Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, huô voøi chaøo nhöõng khaùn giaû ñaõ nhieät lieät coå vuõ, khen ngôïi chuùng. Döïa vaøo noäi dung baøi ñoïc, ñaùnh daáu x vaøo oâ troáng tröôùc caâu traû lôøi ñuùng: 1/ Nhöõng chi tieát taû coâng vieäc chuaån bò cho cuoäc ñua laø:
a. Voi ñua töøng toáp möôøi con daøn haøng ngang ôû nôi xuaát phaùt. Treân moãi con voi ngoài hai chaøng man – gaùt. b. Hai chaøng trai ñieàu khieån ngoài treân löng voi. Hoï aên maëc ñeïp, daùng veû raát bình tónh vì hoï voán laø nhöõng ngöôøi phi ngöïa gioûi nhaát. c. Voi ñua töøng toáp möôøi con daøn haøng ngang ôû nôi xuaát phaùt. Hai chaøng trai ñieàu khieån ngoài treân löng voi. Hoï aên maëc ñeïp, daùng veû raát bình tónh vì hoï voán laø nhöõng ngöôøi phi ngöïa gioûi nhaát.
2/ Cuoäc ñua dieãn ra nhö theá naøo?
a) Chieâng khua troáng ñaùnh vang löøng. Voi ñua töøng toáp möôøi con daøn haøng ngang
ôû nôi xuaát phaùt.
b) Chieâng troáng vöøa noåi leân, caû möôøi con voi lao ñaàu, haêng maùu phoùng nhö bay. Buïi cuoán muø mòt. Nhöõng chaøng man – gaùt gan daï vaø kheùo leùo ñieàu khieån cho voi veà truùng ñích.
c) Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, huô voøi chaøo nhöõng khaùn giaû ñaõ nhieät lieät coå vuõ, khen ngôïi chuùng.
3/ Voi ñua coù cöû chæ gì ngoä nghómh, deã thöông?
a- Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, huô voøi chaøo nhöõng khaùn giaû ñaõ nhieät lieät coå vuõ, khen ngôïi chuùng.
b- Caùi daùng laàm lì, chaäm chaïp thöôøng ngaøy boãng döng bieán maát. Caû baày haêng maùu phoùng nhö bay. c- Nhöõng chuù voi daøn haøng ngang phoùng nhö bay.
4/ Trong caâu: “Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, huô voøi chaøo nhöõng khaùn giaû ñaõ nhieät lieät coå vuõ, khen ngôïi chuùng.” Taùc giaû ñaõ nhaân hoaù nhöõng con voi baèng töø ngöõ naøo? a) Nhieät lieät coå vuõ.
b) Chaïy ñeán ñích.
c) Chuù, chaøo.
5/ Tìm vaø ghi teân moät soá hoäi ( ít nhaát laø 4 teân hoäi ).
Ví duï: - Hoäi ñua voi
…………………………………. ………………………………….. ………………….………………. ………………….……………….
Phuï luïc 2A :
SÖU TAÀM MOÄT SOÁ LEÃ HOÄI VÙNG NAM BỘ
1 – Lễ hội Đu Baàu ở Beán Tre
- Xuaát hieän caùch ñaây hôn 200 năm, ñi lieàn vôùi caâu ca:
“Xích ñu tieân laáy tieàn cöôùi vôï
Xích Ñu Baàu ôû ñôï ba naêm”
Lễ hội Đu Baàu (cây đu cấu tạo hình dạng như một quả bầu thúng) có tính gia truyền, dieãn ra vào 29 tháng Chaïp đến mồng 7 tháng giêng âm lịch, khi vụ muøa thu hoạch xong, lúc mọi nhaø noâ nöùc chuaån bò ñoùn teát, cũng là lúc caùc cộng đồng người dân ôû huyện Gioàng Troâm vaø moät soá vuøng phuï caän (tænh Beán Tre) baøn tính chuyeän laøm chieác Ñu Baàu ñeå đón mừng teát coå truyền. Lễ hội Đu Bầu có các trò chơi rất hấp dẫn như: Kéo co, Leo cây thang trong, Đi cần vọt, Trò chơi cạp chảo…
2- Lễ hội đua bò ở An Giang
- Hằng năm cứ vào khoảng cuối tháng 8 âm lịch khoảng trung tuần tháng 10 dương lịch, khi vụ hè thu đã được thu hoạch xong, lúc cây lúa ruộng trên cũng vừa bén rễ sau những trận mưa rào, thì cũng là lúc cộng đồng người dân tộc Khmer thuộc hai huyện Tri Tôn và Tịnh Biên (An Giang) tạm gác chuyện đồng áng để chuẩn bị đón mừng những ngày lễ Dolta truyền thống.
3 - Lễ hội Gò Tháp - Đồng Tháp
- Lễ hội Gò Tháp được tổ chức mỗi năm hai lần vào tháng Ba và tháng Mười một âm lịch. Lễ hội ở Gò Tháp có hai phần rõ rệt: phần nghi thức cúng lễ và phần hội hè.
4 - Lễ hội Lăng Ông ở Trà Ôn, Vĩnh Long
- Lăng Ông - theo cách gọi đã quen thuộc từ nhiều đời của người dân địa phương, là khu di tích văn hóa lễ hội đình thần, tọa lạc tại giồng Thanh Bạch thuộc ấp Mỹ Hòa, xã Thiện Mỹ, cách thị trấn Trà Ôn (Vĩnh Long) khoảng hai cây số. Đây là nơi laäp phần mộ và miếu thờ phụng để tri ân, cầu phước bởi công đức của một ông quan triều đình Nhà Nguyễn là ông Nguyễn Văn Tồn.
5 - Lễ hội dâng bông của người Khmer Nam Bộ
- Đoàn dâng bông với những dầy (bà), những mìn (cô), những bòn (chị), mặc những chiếc xà rông (y phục truyền thống của dân tộc Khmer) mới tinh bưng những cây bông rực rỡ, lặng lẽ nối thành hàng, lũ lượt dọc đường quê ñaày nắng gió, hướng về phía những ngôi chùa Khmer thâm nghiêm dưới những “rừng” cây xanh mát...
6 - Lễ hội chùa Bà
- Chùa Bà Thiên Hậu còn được gọi là Chùa Bà (Chợ Lớn) của người Hoa, toạ lạc tại 710 đường Nguyễn Trãi, quận 5, T.P Hồ chí Minh. Bà con người Hoa còn gọi là Phò Miếu, tên chữ Hán là Thiên Hậu miếu. Chùa do nhóm người Hoa Quảng Đông rời bỏ quê hương sang lập nghiệp tại Việt Nam xây dựng vào khoảng thập niên 60 của thế kỷ XVIII.
7 - Lễ hội Bà Chúa Xứ
- Miếu Bà Chúa Xứ nằm dưới chân triền đông núi Sam, mặt chính hướng về núi, mặt sau tiếp giáp cánh đồng bạt ngàn bờ kênh Vĩnh Tế. Từ cao nhìn xuống Miếu Bà như đoá sen xanh vươn lên khoe sắc trong vườn hoa kỳ lạ. Miếu bà là một di tích kiến trúc nghệ thuật có tiếng ở miền Nam, cũng chính từ ngôi miếu này đã nảy sinh ra bao truyền thuyết và lễ hội mà người đời truyền tụng.
8- Lễ hội Dinh Cô
- Cũng như "Chúa Hòn" ở Kiên Giang, "Núi Sam" ở An Giang, tên gọi "Dinh Cô" ở Long Hải (Đồng Nai trước đây, nay thuộc Bà Rịa- Vũng Tàu) đã trở nên quen thuộc với khách thập phương. Là ngôi miếu nhỏ thờ một trinh nữ chết nước, nằm trên mỏm đồi lộng gió ở bãi tắm Long Hải. Dinh Cô được dựng lên bằng lòng tin, sự tín ngưỡng vốn có lâu đời trong nhân dân.
9- Lễ hội chùa Ngọc Hoàng
- Chùa Ngọc Hoàng được thành lập từ năm 1892 tại TP. Hồ Chí Minh. Do một người Hoa tên Lưu Minh chủ xướng. Năm 1900, công cuộc xây cất chùa hoàn thành, nhưng đến năm 1906 mới làm lễ khánh thành. Chùa khởi nguyên tên là Ngọc Hoàng Điện, người Pháp gọi là "chùa Đa Kao", năm 1982 chùa gia nhập Giáo hội Phật Giáo Việt Nam do hòa thượng Thích Vĩnh Khương chủ trì, đổi tên thành Phước Hải Tự, nhưng dân gian vẫn quen gọi là chùa Ngọc Hoàng.
10- Hội chùa Ông Bổn
- Chùa ông Bổn của người Hoa ở Chợ Lớn, còn gọi là Nhị phủ miếu, tọa lạc tại đường Hải Thượng Laõn Ông, quận 5 (TP. Hồ Chí Minh). Chùa có vị trí quan yếu đối với người Hoa gốc Phúc Kiến ở quận 5... Theo tài liệu của Lý Văn Hùng trong “Gia Định tràng Phật Tích cổ” thì ông Bổn chính là Châu Đạt Quan, một viên quan của triều đình Trung Hoa đời nhà Nguyên, thế kỷ thứ XIII.
11- Lễ Kỳ An ở đình Châu Phú
(Nguoàn: söu taäp, ñieàn daõ daân gian vaø maïng Internet)
- Đình Châu Phú nằm ở thị xã Châu Đốc tỉnh An Giang, trước đây đình ở khu vực khách sạn Hàng Châu bây giờ, sau mới dời về địa điểm hiện tại. Đình được xây dựng trên một khu đất thoáng mát, hướng chính của đình quay mặt về sông Hậu cấu trúc theo kiểu chữ đinh, có diện tích tổng thể chừng 1500m2.
Phuï luïc 2B : Nguoàn, Baùo Giaùo duïc & Thôøi ñaïi chuû nhaät, soá 7 (12/2/2006)
Phuï luïc 3:
SÔ ÑOÀ TÍCH HÔÏP KEÂNH HÌNH VÔÙI NOÄI DUNG KHI DAÏY CHUÛ ÑIEÅM “LEÃ HOÄI”, TIEÁNG VIEÄT 3. --------------------
Phuïc vuï ñeà taøi “Vaän duïng phöông phaùp tích hôïp daïy chuû ñieåm “Leã hoäi” trong saùch
tieáng Vieät lôùp 3 ôû Beán Tre”
PHAÂN MOÂN
SOÁ LÖÔÏNG HÌNH TEÂN BAØI HOÏC ÑÖÔÏC MINH HOÏA
* Teân chuû ñieåm Chuû ñieåm “Leã hoäi” 1
Hoäi vaät 1 Taäp ñoïc
Hoäi ñua voi ôû Taây nguyeân 1 Taäp ñoïc
Ngaøy hoäi röøng xanh 1 Taäp ñoïc
Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû 1 Taäp ñoïc
Ñi chuøa Höông 1 Taäp ñoïc
Röôùc ñeøn oâng sao 1 Taäp ñoïc
2 Taäp laøm vaên Quan saùt aûnh leã hoäi ñeå taû laïi
4 Keå chuyeän Döïa vaøo tranh ñeå ñaët teân vaø keå laïi
Coäng: 13
Phuï luïc 5: Thieát keá baøi daïy: Taäp ñoïc
Tuaàn: 25; ngaøy daïy: 7/3/2006.
Baøi : HOÄI ÑUA VOI ÔÛ TAÂY NGUYEÂN
Giaùo vieân : Traàn Thò Hoa bieân soaïn vaø daïy. Lôùp 3-A: , tröôøng Tieåu hoïc Taân Thaønh, thò xaõ Beán Tre. ------------------------
I. Muïc ñích , yeâu caàu : 1. Reøn kó naêng ñoïc thaønh tieáng : - Chuù yù ñoïc ñuùng caùc töø ngöõ: phaúng lì, vang löøng, man – gaùt, vuoâng vaûi ñoû thaém, bình tónh, huô voøi, truùng ñích, chieâng troáng, xuaát phaùt... 2. Reøn kó naêng ñoïc – hieåu : - Naém ñöôïc nghóa caùc töø ngöõ : tröôøng ñua, chieâng, man – gaùt, coå vuõ, ngoä nghónh. - Hieåu noäi dung baøi: Baøi vaên taû vaø keå laïi hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân; qua ñoù, nhaän thaáy ñöôïc neùt ñoäc ñaùo trong sinh hoaït cuûa ñoàng baøo Taây Nguyeân, söï thuù vò vaø boå ích cuûa hoäi ñua voi. II. Ñoà duøng daïy - hoïc: - Tranh minh hoaï baøi ñoïc trong SGK trang 61 ñöôïc phoùng to. - Moät soá tranh, aûnh veà Voi, ñaát vaø ngöôøi Taây Nguyeân, tranh, phieân baûn caùi chieâng, duøi, baûn ñoà Vieät Nam. - Toå chöùc ngoaïi khoùa cho hoïc sinh xem baêng hình leã hoäi “ Ñu Baàu” ôû Beán Tre. (Xem tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm)
III. Caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc:
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
vaø traû
1. Kieåm tra baøi cuõ: “Hoäi vaät” (5 phuùt) + Goïi 1 HS ñoïc 1 ñoaïn cuûa baøi + hoûi: Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû caûnh töôïng soâi ñoäïng cuûa hoäi vaät ? + Goïi 2 HS keå laïi 1 ñoaïn cuûa caâu chuyeän (moãi em 1 ñoaïn tuyø thích) - GV nhaän xeùt, nhaéc nhôû söûa chöõa sai soùt, cho ñieåm. 2. Baøi môùi: a) Giôùi thieäu baøi: (1 phuùt) - Cuøng luùc cho caû lôùp haùt baøi “Chuù voi con ôû baûn Ñoân”, tích hôïp daãn daét caû lôùp vaøo baøi: … Caùc em ñaõ ñöôïc xem caùc cuoäc ñua thuyeàn, ñua xe ñaïp, ñua moâ toâ, …(GV keát hôïp cho HS xem tranh ñua thuyeàn, ñua xe ñaïp…) ÔÛ Taây Nguyeân haøng naêm coøn coù moät ngaøy hoäi raát ñaëc bieät, ñoù laø hoäi ñua voi (GV cho HS xem tranh). Baøi hoïc hoâm nay seõ giôùi thieäu vôùi caùc em veà moät ngaøy hoäi ñua voi nhö vaäy. GV ghi töïa baøi leân baûng. b) Luyeän ñoïc – Giaûi nghóa töø: (12 phuùt) * GV ñoïc dieãn caûm baøi vaên: gioïng vui, soâi noåi. - Nhòp nhanh, doàn daäp hôn ôû ñoaïn 2. * GV höôùng daãn HS luyeän ñoïc, keát hôïp giaûi nghóa töø. - Cho HS ñoïc noái tieáp caâu + luyeän ñoïc (neáu sai). - Cho HS ñoïc noái tieáp ñoaïn . - Cho HS ñoïc laàn löôït töøng ñoaïn + keát hôïp giaûi nghóa töø : tröôøng ñua, chieâng , man – gaùt, coå vuõ. - GV giaûi nghóa töø “hoäi” vaø “leã hoäi” . - GV treo baûn ñoà giôùi thieäu HS veà vuøng ñaát Taây Nguyeân vaø tích hôïp kieán thöùc ñòa lyù, höôùng daãn HS tìm hieåu ñòa danh Taây Nguyeân treân baûn ñoà. - GV höôùng daãn HS ñoïc ñuùng caâu : “Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân ñeàu ghìm ñaø, / huô voøi / chaøo nhöõng khaùn giaû / ñaõ nhieät lieät coå vuõ, // khen ngôïi chuùng . // - Cho HS ñoïc nhoùm ñoâi. - Goïi 1 HS ñoïc caû baøi. c) Höôùng daãn HS tìm hieåu baøi :(10 phuùt) - GV cho HS ñoïc ñoaïn 1 vaø traû lôøi caâu hoûi: + Hoûi: Nhöõng chi tieát taû coâng vieäc chuaån bò cho cuoäc ñua ? – GV gôïi yù: Ñaây laø 1 cuoäc ñua truyeàn thoáng neân coâng vieäc chuaån bò raát kyõ. - Chuyeån yù: sau khi chuaån bò xong, cuoäc ñua dieãn bieán ra sao, chuùng ta tìm hieåu tieáp ñoaïn 2. - Cho HS ñoïc ñoaïn 2 vaø traû lôøi caâu hoûi – Ñeán giôø xuaát phaùt, cuoäc ñua dieãn ra nhö theá naøo ? - GV nhaän xeùt, giaûi thích qua tranh veõ phoùng to, gôïi yù theâm: - voi chaïy raát nhanh neân nhöõng ngöôøi ñieàu khieån phaûi thaät gan daï, kheùo leùo. - 1 HS ñoïc + traû lôøi. - 2 HS keå. - HS môû saùch GV trang 60, quan saùt, nhaéc laïi teân baøi. - HS nghe vaø ñoïc nhaåm (ñoïc thaàm) theo. - Moãi em ñoïc 1 caâu. - 2 HS ñoïc, caùc HS khaùc tìm töø khoù ñoïc. - HS ñoïc phaàn chuù thích trang 61 trong SGK. - 1-2 HS ñoïc. - HS ñoïc theo nhoùm. - 1 HS ñoïc . - HS ñoïc ñoaïn 1 vaø traû lôøi: - Voi ñua töøng toáp möôøi con daøn haøng ngang ôû nôi xuaát phaùt. Treân moãi con voi ngoài hai chaøng... lôøi: - HS ñoïc Chieâng troáng vöøa noåi leân thì caû 10 con voi lao ñaàu chaïy...
chia theå 2
- HS quan saùt, nghe. - Töø 3 - 4 HS thi ñoïc. - HS traû lôøi: - Nhöõng chuù voi chaïy ñeán ñích tröôùc tieân, ghìm ñaø, huô voøi chaøo khaùn giaû.. - HS chia nhoùm luyeän ñoïc vaø thi. - HS luyeän ñoïc - Töø 2-3 HS keå. - Traû lôøi: - Hoäi ñua voi ôû Taây Nguyeân. - Coù ñoaïn: + Ñoaïn 1: Taû coâng vieäc chuaån bò... + Ñoaïn 2: Taû dieãn bieán cuoäc ñua. - HS neâu yù nghóa baøi. - HS nghe vaø ghi nhôù.
- GV hoûi: Cöû chæ cuûa nhöõng chuù voi coù gì ngoä nghónh, deã thöông ? - Nhaän xeùt, giaûi thích: trong khi ñua, voi haêng maùu, nhöng khi ñeán ñích thì cöû chæ cuûa chuùng raát ngoä nghónh, deã thöông . Huô voøi chaøo khaùn giaû nhö toû yù caùm ôn nhöõng ngöôøi coå vuõ cho mình . d) Luyeän ñoïc laïi:(10 phuùt) * Ñoái vôùi lôùp yeáu: - GV ñoïc dieãn caûm 1 ñoaïn cuûa baøi. - Cho HS thi ñoïc ñoaïn vaên. -Cho HS thi ñoïc caû baøi. * Ñoái vôùi lôùp khaù gioûi: - GV nhaän xeùt. - GV yeâu caàu HS keå noäi dung caâu chuyeän vöøa hoïc. 3. Cuûng coá – daën doø: (3 phuùt) - Hoûi HS : - Lôùp chuùng ta vöøa hoïc baøi taäp ñoïc gì ? - Hoûi HS: - Baøi coù theå chia thaønh maáy ñoaïn, noäi dung moãi ñoaïn ? - GV gôïi yù cho HS neâu yù nghóa baøi hoïc . - GV höôùng daãn, môøi HS phaùt bieåu caûm nghó cuûa mình: - ñaây laø 1 cuoäc ñua raát coù yù nghóa cuûa ñoàng baøo Taây Nguyeân, daën HS veà nhaø keå laïi cho cha meï nghe vaø xin cha meï söu taàm keå laïi moät ngaøy hoäi ôû queâ mình. - Baøi chuaån bò ôû nhaø: - Taäp ñoïc vaø chuaån bò baøi “Ngaøy hoäi röøng xanh”. * Nhaän xeùt tieát hoïc:
Phuï luïc 6A.
KEÁ HOAÏCH TOÅ CHÖÙC HOAÏT ÑOÄNG NGOAÏI KHOÙA CHUÛ ÑIEÅM “LEÃ HOÄI” tuaàn 25 – 26
-----------------------
I- Thôøi gian toå chöùc: - Ngaøy 04/03/2006; Töø 14 giôø 30’ ñeán 15 giôø 30’ø. II. Ñòa ñieåm toå chöùc: - Phoøng ñoïc Thö vieän tröôøng. III. Thaønh phaàn tham gia: - Môøi BGH (hieäu phoù chuyeân moân), Chi hoäi tröôûng phuï huynh khoái 3, Toång phuï traùch Ñoäi, giaùo vieân coù tham gia daïy caùc lôùp khoái 3 vaø HS lôùp 3/A cuûa tröôøng. IV. Yeâu caàu coâng taùc chuaån bò: - Ngoaøi tröôøng: Thaày Phaïm Vaên Luaân, tröôøng CÑ Beán Tre cung caáp baêng hình vaø ñònh höôùng muïc tieâu caàn ñaït cuûa hoaït ñoäng ngoaïi khoùa (phieáu phaùt tay cho töøng HS, GV, phuï huynh – xem beân döôùi). - Trong tröôøng: - BGH cöû caùn boä thieát bò - thö vieäân ñeán trang bò daøn Videùo, ampli taïi hoäi tröôøng. - Hoã trôï phuïc vuï nöôùc uoáng vaø caùc yeâu caàu veà cô sôû vaät chaát khaùc. V. Tieán trình toå chöùc ngoaïi khoùa:
1- GV tuyeân boá lyù do, giôùi thieäu ñaïi bieåu vaø baét ñaàu chieáu baêng hình. (5 phuùt) 2- Xem baêng hình. (25 phuùt) 3- Keát thuùc xem baêng hình, môøi ñaïi bieåu, giaùo vieân vaø hoïc sinh cuøng trao ñoåi veà baêng hình.
(20 phuùt)
4- Ñaïi bieåu ra veà, hoïc sinh vaø GV ôû laïi; GV phaùt phieáu cho HS traû lôøi vaø trao ñoåi, daën doø caùc em veà nhöõng vaán ñeà caàn löu yù ñeå chuaån bò cho baøi hoïc tuaàn sau – tuaàn 25 seõ hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”. (10 phuùt)
5- Nhaän xeùt, ñaùnh giaù buoåi ngoaïi khoùa, sau ñoù môøi caùc em tieáp tuïc hoïc tieát hoaït hoaït ñoäng
ngoaøi giôø.
GV toå chöùc ngoaïi khoùa
Traàn Thò Hoa
Phuï luïc 6B .
PHUÏ LUÏC 7A
Phuï luïc 7B
TOÅNG HÔÏP SOÁ LIEÄU ÑIEÀU TRA GIAÙO VIEÂN – MAÃU 1 --------------
Toång soá giaùo vieân daïy tieáng Vieät 3 tham gia traû lôøi phieáu khaûo saùt 120; Trong ñoù:
89
31
85
+ Giôùi tính: Nöõ: = 74,16 %. Nam : = 25,83 %
+ Trình ñoä: Trung hoïc sö phaïm: = 70,83 %
30
5
Cao ñaúng tieåu hoïc: = 25 %
14
83
7
16
Ñaïi hoïc tieåu hoïc: = 4,16 %
+ Thaâm nieân giaûng daïy (ghi soá naêm): -Döôùi 5 naêm: = 11,66 %. - 5 10 naêm: = 69,16 % -15 20 naêm: = 13,33 %. -Treân 20 naêm: = 5, 83 % + Thaày (coâ) coù thöôøng ñi döï leã hoäi khoâng?
72
48
- Coù: = 60 % - Khoâng: = 40 %
Phuï luïc 7C
DANH SAÙCH CAÙC TRÖÔØNG ÑÖÔÏC KHAÛO SAÙT -------------
Moãi huyeän choïn 3 tröôøng theo tieâu chí ñaùnh giaù: Toát; Khaù; Trung bình veà chaát löôïng
daïy – hoïc, ñieàu kieän cô sôû vaät chaát, möùc soáng cuûa hoïc sinh. Cuï theå nhö sau:
Soá GV tham gia 6 Huyeän, thò xaõ Thò xaõ Beán Tre Phuù Khöông
TT Teân tröôøng Tieåu hoïc 1 2 Taân Thaønh “ 4
Ghi chuù Ñieàu tra thöïc traïng + Thöïc nghieäm Ñieàu tra thöïc traïng
Ñieàu tra thöïc traïng
Phöôøng VI Phong Naãm Chaâu Bình Bình Thaønh Ñaïi Ñieàn Thaïnh Phong A Phuù Khaùnh Myõ Nhôn
An Hieäp Taân Trung Ñònh Thuûy Bình Khaùnh Ñoâng Tieân Thuûy B “ Gioàng Troâm “ “ Thaïnh Phuù “ “ Ba Tri “ “ Moõ Caøy “ “ Chaâu thaønh 5 4 6 5 3 7 5 3 7 5 4 7 4 3
Ñieàu tra thöïc traïng + Thöïc nghieäm
Ñieàu tra thöïc traïng
3 4 5 6 7 8 9 10 11 Nguyeãn Ñình Chieåu 12 13 14 15 16 17 Taân Thaïch A “ 5
Coäng
18 19 20 21 22 23 24 Phuù An Hoøa Thaïnh Phöôùc Thôùi Thuaän Bình Thôùi Phuù Sôn B Vónh Bình B Taân Thieàng A “ Bình Ñaïi “ “ Chôï Laùch “ “ 7 4 3 8 4 6 5
2 tröôøng thöïc nghieäm. 5 tröôøng ñieàu tra thöïc traïng
24 tröôøng 120 giaùo vieân 8/8 huyeän, thò trong toaøn tænh
Phuï luïc 8A.
Phuï luïc 8B
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ ÑIEÀU TRA GIAÙO VIEÂN – MAÃU 2
--------------------------------
1. AÛnh höôûng cuûa moät soá khoù khaên ñoái vôùi hoïc sinh lôùp 3 khi hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”
theo phöông phaùp tích hôïp.
Möùc ñoä Coù aûnh höôûng Ít aûnh höôûng T T
SL % SL % Khoâng aûnh höôûng SL %
X
Caùc bieåu hieän
75 27 23,50 3
2,40 327 2,75 90 67 55,83 43 35,83 10 8,33 297 2,47 X EÁ P H AÏ N G 1 6
1 Keát quûa hoïc taäp keùm 2 Hoïc sinh sôï hoïc 3 Hoïc sinh khoâng thích ñeán 89 74,16 24 20 7 5,83 322 2,68 2 tröôøng
4 Hoïc sinh khoâng chòu chaáp 87 72,50 25 20,83 8 6,66 319 2,65 3 haønh noäi quy
5 Hoïc sinh choáng ñoái laïi boá 85 70,83 26 21,66 9 7,5 316 2,63 4 meï, coâ giaùo
6 Hoïc sinh trôû neân traàm tö, 83 69,16 22 18,33 15 12,5 308 2,56 5 soáng kheùp mình
7 Hoïc sinh treâu choïc, gaây loän 43 35,83 44 36,66 33 27,5 250 2,08 7
baïn beø
2. Caùc nguyeân nhaân töø phía hoïc sinh lôùp 3 aûnh höôûng ñeán quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm
X
X “Leã hoäi”theo phöông phaùp tích hôïp. T T Möùc ñoä Coù aûnh höôûng Ít aûnh höôûng H
Caùc bieåu hieän SL % SL % Khoâng aûnh höôûng SL %
77 64,16 30 25 13 10,83 304 2,53 1
1 Hoïc sinh chöa hieåu roõ caùc Leã hoäi ôû ñòa phöông (Leã hoäi coù yù nghóa gì ? Dieãn ra nhö theá naøo ?)
7 5,83 302 69 57,5 44 36,66 2,51 2 2 Hoïc sinh ñöôïc chuaån bò quaù kyõ tröôùc khi ñeán tröôøng
3 Hoïc sinh khoâng ñöôïc chuaån bò 54 45 38 31,66 28 23,33 266 2,21 6 saün saøng
4 Do tính caùch cuûa hoïc sinh 63 52,5 34 28,33 23 19,16 280 2,33 5
5 Do hoïc sinh chöa ñuû ñoä tuoåi 65 54,16 32 26,66 23 19,16 282 2,35 4 ñeå hoïc veà Leã hoäi
6 Do ñaëc thuø vuøng, mieàn sinh 79 65,83 21 17,49 20 16,66 299 2,49 3 soáng
3. Caùc nguyeân nhaân töø phía giaùo vieân aûnh höôûng ñeán hoïc sinh lôùp 3 khi hoïc chuû ñieåm
“Leã hoäi” theo phöông phaùp tích hôïp. T T Möùc ñoä Coù aûnh höôûng Ít aûnh höôûng X H X SL % SL % % Caùc bieåu hieän Khoâng aûnh höôûng S L
50 41,66 38 31,66 32 26,66 258 2,15 9
1 Giaùo vieân luoân kieåm tra, ñaùnh giaù moïi coâng vieäc cuûa hoïc sinh
2 Ít coù hoaït ñoäng chung giöõa 52 43,33 41 34,16 27 22,50 265 2,20 8 giaùo vieân vaø hoïc sinh
3 Giaùo vieân chöa ñuû voán kieán 73 60,83 29 24,16 18 15 295 2,45 7 thöùc veà leã hoäi
70 84 29 24,16 7 5,83 317 2,64 1
2 Giaùo vieân chöa taïo cô hoäi cho hoïc sinh tieáp xuùc vôùi leã hoäi 5 Caùch giaûng daïy cuûa giaùo vieân 76 63,33 34 28,33 10 8,33 306 2,55 3 chöa phuø hôïp
6 Giaùo vieân
76 63,33 32 26,66 12 10 304 2,53 4
ít ñoäng vieân, khuyeán khích caùc em tìm hieåu veà Leã hoäi
79 65,83 33 27,5 8 6,66 311 2,59 2
7 Giaùo vieân vaø nhaø tröôøng chöa toå chöùc ñöôïc caùc hoaït ñoäng taäp theå phuø hôïp
72 60 39 32,5 9 7,5 303 2,52 5
8 Giaùo vieân chöa ñöùng ra toå chöùc caùc troø chôi gaàn guõi vôùi leã hoäi cho hoïc sinh
9 Noäi dung chuû ñieåm hoïc taäp 77 64,16 23 19,16 20 16,66 297 2,47 6 nhieàu, khoâ khan
Phuï luïc 9A
Phuï luïc 9B KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT GIAÙO VIEÂN TIEÅU HOÏC VEÀ PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP
1) Giaùo vieân coù ñöôïc tieáp caän vôùi lyù thuyeát “tích hôïp” qua caùc ñôït taäïp huaán thay saùch tieáng
X
X
Vieät Tieåu hoïc ?
Coù: 96 Giaùo vieân = 80 % Khoâng: 24 = 20 %
Khoâng traû lôøi: 0
X
X Coù: 83 = 69,16 % Khoâng: 16 = 13,33 %
X
2) Toå chuyeân moân cuûa tröôøng toå chöùc trao ñoåi theâm veà phöông phaùp tích hôïp ?
Khoâng traû lôøi: 21 = 17,5 %
3) Trong quaù trình döï giôø thao giaûng, ñaùnh giaù ruùt kinh nghieäm ôû toå chuyeân moân, phöông
X
X
phaùp tích hôïp coù ñöôïc xaùc ñònh laø moät tieâu chí khoâng ?
X
Coù: 103 = 85,83 % Khoâng: 17 = 14,16 %
Khoâng traû lôøi: 0
X
X Hieåu saâu: 19 = 15,83 % Hieåu bình thöôøng: 74 = 61,66 %
X
X
4) Möùc ñoä hieåu bieát lyù thuyeát phöông phaùp tích hôïp ôû giaùo vieân:
Hieåu sô saøi: 26 = 21,66 % Khoâng traû lôøi: 1 = 0,8 %
X Phöông höôùng giaùo duïc: 2 = 1, 66 %
X
5) Theo giaùo vieân khaùi nieäm “tích hôïp” neân ñöôïc hieåu laø :
X
Quan nieäm daïy hoïc: O
X
Phöông phaùp daïy hoïc: 14 = 11, 66 %
Vöøa laø phöông höôùng giaùo duïc, quan nieäm daïy hoïc, vöøa laø phöông phaùp daïy hoïc: 104 = 86,66 %
6) Ñeå daïy moân Tieáng Vieät lôùp 3 theo “phöông phaùp tích hôïp”, giaùo vieân caàn reøn luyeän
X
X
X
nhöõng kyõ naêng.
Kyõ naêng nhaän bieát, phaùt hieän kieán thöùc ñoàng qui giöõa 6 phaân moân: Taäp ñoïc, Taäp vieát, Keå chuyeän, Chính taû, Luyeän töø &ø caâu Taäp laøm vaên: 19 = 15,83 % Kyõ naêng phaùt hieän löôïng kieán thöùc ñoàng qui giöõa taùc phaåm vaên hoïc vaø kieán thöùc caùc phaân moân lieân ñôùi (ngoaøi Tieáng Vieät): 2 = 1,66 % Kyõ naêng löïa choïn kieán thöùc tích hôïp trong soaïn giaùo aùn chuû ñieåm “Leã hoäi”, saùch Tieáng Vieät lôùp 3: 6 = 5 %
X
Kyõ naêng soaïn caâu hoûi, baøi taäp tích hôïp: 10 = 8, 33 %
X
taäp theo phöông phaùp tích hôïp:
Kyõ naêng höôùng daãn hoïc sinh hoïc 14 = 11, 66 %
X
Caû naêm kyõ naêng treân: 69 = 57,5 %
7) Theo giaùo vieân thuaät ngöõ “phöông phaùp tích hôïp” trong daïy hoïc tieáng Vieät neân ñöôïc
X
hieåu laø :
X
Söï keát hôïp ñoàng qui giöõa 6 phaân moân taäp ñoïc, taäp vieát, keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên: 29 = 24,16 %
X
Söï phoái, keát hôïp caùc tri thöùc thuoäc moät soá moân hoïc coù nhöõng ñieåm töông ñoàng vaøo moät lónh vöïc chung: 35 = 29,16 %
Caùch thöùc phoái hôïp vaø khai thaùc caùc tri thöùc, kyõ naêng cuûa caùc phaân moân khaùc vaøo phaân moân ñang daïy nhaèm naâng cao hieäu quaû giôø daïy Tieáng Vieät: 86 = 71, 66 %
Phuï luïc 10A
Phuï luïc 10 B
KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT KYÕ NAÊNG DAÏY CHUÛ ÑIEÅM “LEÃ HOÄI”, SAÙCH TIEÁNG VIEÄT LÔÙP 3 THEO PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP CUÛA GIAÙOVIEÂN TIEÅU HOÏC BEÁN TRE. Qua baøi daïy “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”. --------------------
1) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp giöõa phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø
caâu, taäp laøm vaên.
Khi daïy vaên baûn “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”, giaùo vieân ñaõ söû duïng löôïng kieán thöùc vaø kyõ
X
naêng naøo cuûa caùc phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên?
X
- Teân cuûa Leã hoäi: Coù 7 giaùo vieân /120 giaùo vieân = 5,83 %
- Thôøi gian, ñòa ñieåm dieãn ra Leã hoäi: 8 = 8,66 %
X X
- Moïi ngöôøi ñeán vôùi Leã hoäi nhö theá naøo: 6 = 5 %
- Höôùng daãn hoïc sinh traû lôøi vì sao coù Leã hoäi: 41 = 34,16 %
X
- Töø böùc tranh thöù 4 cuûa baøi keå chuyeän, chæ ra Leã hoäi coù troø chôi gì: 42 = 35 %
X
- Caûm töôûng cuûa hoïc sinh veà Leã hoäi: 16 = 13, 33 %
2) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp khi daïy vaên baûn “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” vaø kieán thöùc
caùc phaân moân khaùc.
Khi daïy vaên baûn “Söï tích leã hoäi Chöû Ñoàng Töû”, giaùo vieân ñaõ söû duïng phöông phaùp tích hôïp giöõa caùc phaân moân taäp ñoïc vaø keå chuyeän, chính taû, luyeän töø vaø caâu, taäp laøm vaên vaø caùc moân hoïc:
X
-Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø moân Myõ thuaät khi höôùng daãn hoïc sinh tìm hieåu caùc X böùc tranh: 56 = 46,66 %
- Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø moân Töï nhieân vaø xaõ hoäi khi noùi veà söï tích leã hoäi Chöû
X
Ñoàng Töû: 60 = 50 %
- Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø moân AÂm nhaïc khi giôùi thieäu caùc hoaït ñoäng cuûa Leã
hoäi: 4 = 3,33 %
X
3) Tìm hieåu kyõ naêng tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø voán soáng noùi chung. - Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø kieán thöùc ñôøi soáng khi giaùo vieân daãn daét hoïc sinh noùi
leân caûm töôûng cuûa mình veà Leã hoäi: 20 = 16, 66 %.
X
- Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø vaên hoïc daân gian khi giaùo vieân daãn daét hoïc sinh tìm
hieåu veà Leã hoäi: 16 = 13,33 %
X
- Tích hôïp giöõa Tieáng Vieät vaø nghi leã, phong tuïc, taäp quaùn khi giaùo vieân daãn daét HS noùi
leân nhöõng hieåu bieát cuûa mình veà Leã hoäi: 71 = 59,16 %
X
- Tích hôïp giöõa moân Tieáng Vieät vaø saân khaáu, ñieän aûnh daãn daét hoïc sinh tìm hieåu veà Leã
hoäi: 13 = 10,83 %
------------------
Phuï luïc 11 A
Phuï luïc 11B
KEÁT QUAÛ KHAÛO SAÙT KYÕ NAÊNG CUÛA GIAÙO VIEÂN TIEÅU HOÏC BEÁN TRE TRONG VIEÄC HÖÔÙNG DAÃN HOÏC SINH TÖÏ HOÏC CHUÛ ÑIEÅM “LEÃ HOÄI”, TIEÁNG VIEÄT 3 THEO PHÖÔNG PHAÙP TÍCH HÔÏP. --------------------
1) Khi höôùng daãn, daën doø hoïc sinh veà nhaø töï hoïc baøi trong chuû ñieåm
Leã hoäi” cho tuaàn sau; thaày, coâ tieán haønh baèng caùch:
X
X
- Hoïc sinh chuaån bò baøi ôû nhaø theo töøng phaân moân taùch rôøi nhau: 3 = 2,5 % X
X
- HS tìm hieåu baøi ôû nhaø coù söï höôùng daãn cuûa phuï huynh: 29 = 24,16 % - Hoïc sinh chuaån bò baøi ôû nhaø theo gôïi yù cuûa saùch giaùo khoa: 23 = 19,16 % - Hoïc sinh chuaån bò kyõ baøi ôû phaân moân Taäp ñoïc, baøi ôû caùc phaân moân khaùc chæ xem qua:
1 = 0,83 %
X
- Giaùo vieân ñònh höôùng hoïc sinh naém baøi taäp ñoïc laø ngöõ lieäu chung cho caùc baøi ôû caùc
phaân moân khaùc coù lieân quan: 64 = 53,33 %
2) Khi höôùng daãn, daën doø hoïc sinh veà nhaø töï hoïc baøi trong chuû ñieåm
X
“ Leã hoäi” cho tuaàn sau; thaày, coâ tieán haønh baèng caùch:
- Höôùng daãn HS tìm hieåu kyõ tranh minh hoïa trong saùch (mieâu taû söï vieäc gì, hình aûnh noùi veà nhaân vaät, söï kieän naøo trong truyeän, nhöõng chi tieát naøo khoâng hoaøn toaøn gioáng nhö truyeän keå, vì sao ? …): 27 = 22,50 %
X
- Gôïi yù HS tìm hieåu theâm qua cha, meï, ngöôøi lôùn trong nhaø veà kieán thöùc vaên hoùa, phong
X
tuïc, töï nhieân, xaõ hoäi… lieân quan baøi hoïc: 51 = 42,50 %
- Giaùo vieân môû roäng baøi giaûng, baøi taäp, caâu hoûi mang tính toång hôïp kieán thöùc, trong
ñoù coù kieán thöùc tích hôïp: 42 = 35 %
3) Khi höôùng daãn, daën doø hoïc sinh töï hoïc, theo thaày, coâ saùch tieáng Vieät lôùp 3 caàn boå sung
X
X
löôïng kieán thöùc tích hôïp ?
- Coù: 99 = 82,5 % - Khoâng: 21 = 17,5 %
4) Vôùi caùch höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc hieän nay, theo thaày, coâ hoïc sinh coù theå naém ñöôïc
X
kieán thöùc tích hôïp khoâng ?
X 5) Theo thaày, coâ, saùch giaùo vieân tieáng Vieät lôùp 3 coù caàn boå sung kieán thöùc kyõ naêng cho
X
- Coù:89 = 74,16 % - Khoâng: 31 = 25,83 %
X
giaùo vieân ñeå giaùo vieân coù theå höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc theo phöông phaùp tích hôïp: - Coù: 118 = 98,33 % - Khoâng: 2 = 1,66 %
6) Thaày, coâ coù ñöôïc thaûo luaän ôû toå chuyeân moân veà caùch höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc theo
X
phöông phaùp tích hôïp:
X
- Coù:104 = 86, 66%. - Khoâng: 16 = 13,33 %
Phuï luïc 12 A
Phuï luïc 12B
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU QUAN SAÙT HOÏC SINH ----------------------
1. Bieåu hieän khoù khaên trong hoïc taäp.
Möùc ñoä Khoâng bao giôø T T Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng X
% SL % SL % X H S L Caùc bieåu hieän
24
1 Maát traät töï trong giôø hoïc 2 Khoâng taäp trung trong giôø hoïc 26 17,33 90 60 16 103 68,66 23 15,33 301 2,00 3 34 22,66 292 1,94 4
3 40 26,66 84 56 26 17,33 314 2,09 1 Khoâng laøm ñaày ñuû baøi taäp veà nhaø
4 Khoâng hieåu baøi 5 Khoâng laøm ñöôïc baøi taäp 6 Naûn chí, chaùn hoïc 64 24 66 38 25,33 86 57,33 26 17,33 312 2,08 2 40 26,66 274 1,82 5 14 9,33 96 216 1,44 6 99 36 15 10
16 10,66 32 21,33 102 64,66 214 1,42 7 7 Toû ra chuû quan, töï cao trong giôø hoïc
8 Coi thöôøng baøi hoïc 7 4,66 23 15,33 120 80 187 1,24 8
2. Bieåu hieän khoù khaên trong giao tieáp vôùi thaày, coâ giaùo.
X T T Möùc ñoä Khoâng bao giôø H
X
Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Caùc bieåu hieän
% SL % SL %
S L 7 4,66 51 34 92 61,33 215 1,43 6
1 Khoù hieåu lôøi noùi cuûa giaùo vieân 2 Thieáu töï tin khi traû lôøi caâu hoûi 83 55,33 51 34 16 10,66 367 2 cuûa giaùo vieân 2,4 4
3 Luùng tuùng, ngöôïng ngòu khi noùi 85 56,66 55 36,66 10 6,66 375 2,50 1 veà leã hoäi
4 Khoâng giao tieáp baèng maét vôùi 22 14,66 58 38,66 70 46,66 252 1,68 3 giaùo vieân
21 14 53 35,33 76 50,66 245 1,63 4 5 Khoâng laøm chuû ñöôïc lôøi noùi vaø haønh ñoäng khi tieáp xuùc vôùi GV
6 Neù traùnh giao tieáp vôùi giaùo vieân 20 13,33 45 30 85 56,66 235 1,56 5
3. Bieåu hieän khoù khaên trong giao tieáp vôùi baïn beø.
T T Khoâng bao giôø Möùc ñoä Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng X X H % % SL % Caùc bieåu hieän S L S L
72
48 58 38,66 20 13,33 352 2,34 1
1 Haøo höùng, chuû ñoäng keát baïn khi
noùi veà Leã hoäi
10 6,66 62 41,33 78
52
174 1,16 6
2 Thöôøng ngoài trong lôùp hoaëc chôi
moät mình
27
18 38 25,33 85 56,66 242 1,60 3
3 Hoïc sinh khoâng ñöôïc baïn cho
chôi cuøng
24
16 53 35,33 73 48,66 270 1,70 2
4 Sau giôø hoïc coá tranh thuû naùn laïi
chôi vôùi baïn
22 14,66 33 22
95 63,33 227 1,51 5
5 Caêng thaúng, sôï seät khi quan heä
vôùi baïn cuøng lôùp
23 15,33 36 24
91 60,66 232 1,54 4
6 Chæ chôi vôùi baïn laø ngöôøi cuøng
queâ
4. Khoù khaên veà ngoân ngöõ
T T Möùc ñoä Thöôøng xuyeân Thænh thoaûng Khoân g bao giôø X X H % % % Caùc bieåu hieän S L
Phaùt aâm khoâng chính xaùc
52 55 36,66 262 1,74 54 31 20,66 307 2,04 8 4
S S L L 1 17 11,33 78 2 Noùi veà Leã hoäi khoâng löu loaùt 38 25,33 81 3 21 14 73 48,66 56 37,33 265 1,76 7 Sai veà ngöõ phaùp, traät töï töø trong khi noùi
20 13,33 52 34,66 78 52 242 1,61 9
4 Khoù ñaùnh vaàn 5 Hay bò ngoân ngöõ ñòa phöông 22 14,66 76 50,66 52 34,66 270 1,80 6 chi phoái trong khi noùi
6 Maéc nhieàu loãi chính taû trong 56 37,33 67 44,66 27 18 329 2,20 1
47 31,33 64 42,66 39 26 308 2,05 3
khi vieát veà Leã hoäi 7 Vieát sai ngöõ phaùp nhieàu 8 Khoù trình baøy yù töôûng cuûa 51 34 68 45,33 31 20,66 320 2,13 2 mình veà Leã hoäi
9 Khoâng bieát duøng cöû chæ, ñieäu 46 30,66 53 35,33 51 34 295 1,96 5 boä trong ngoân ngöõ noùi
Phuï luïc 13 A
Phuï luïc 13B
Phuï luïc 13 C 1
Phuï luïc 13D
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU PHOÛNG VAÁN 150 HOÏC SINH LÔÙP 3 NAÊM HOÏC 2004 – 2005 (ÑIEÀU TRA THÖÏC TRAÏNG) ------------------------------
Phuï luïc 13D
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU PHOÛNG VAÁN 150 HOÏC SINH LÔÙP 3 NAÊM HOÏC 2004 – 2005 (ÑIEÀU TRA THÖÏC TRAÏNG) ------------------------------
T T Khoâng X Coù SL % Khoâng traû lôøi SL % SL % X H Möùc ñoä Caùc bieåu hieän
1 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 113 75,33 25 16,66 12 8 401 2,7 1 hoäi” khoâng?
2 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 98 65,33 29 19,33 23 15,33 375 2,50 4 hoäi” ôû trong lôùp khoâng ?
333 43 28,66 97 64,66 10 6,66 2,2 5 3 Em coù sôï khi baïn keå veà Leã hoäi maø mình khoâng bieát khoâng?
4 Em coù muoán chôi caùc troø chôi Leã 18 116 73,33 7 4,66 27 389 2,59 3 hoäi cuøng baïn khoâng?
120 80,66 10 6,66 20 13,33 400 2,66 2 5 Em coù thích thaày, coâ giaùo khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi” khoâng?
1- Em thích hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” hay caùc chuû ñieåm khaùc ?
+ Thích chuû ñieåm Leã hoäi: 113 HS = 75, 33%. + Thích chuû ñieåm khaùc: 37 HS = 24, 66%.
+ Ñeán tröôøng: 126 HS = 84%. + ÔÛ nhaø: 24 HS = 16%.
2. Nhöõng ngaøy trong lôùp hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi”, em thích ôû nhaø hay ñeán tröôøng ? 3. Trong giôø hoïc Myõ thuaät, khi ñöôïc choïn ñeà taøi “ Ngaøy Teát” vaø “Leã hoäi” ñeå veõ tranh. Em choïn ñeà taøi naøo ?
+ “ Leã hoäi”: 115 HS = 76,66%. + “ Ngaøy Teát”: 35 HS = 23,33%.
--------------------------
Phuï luïc 13 Ñ
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU PHOÛNG VAÁN 130 HOÏC SINH LÔÙP 3 NAÊM HOÏC 2005 – 2006 (TRÖÔÙC THÖÏC NGHIEÄM) ------------------------------
T T Coù Khoâng Khoâng traû lôøi X X H SL % SL % SL % Möùc ñoä Caùc bieåu hieän
1 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 97 74,62 23 17,69 10 7,69 347 2,66 1 hoäi” khoâng?
2 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 90 69,23 27 20,77 13 10 337 2,59 3 hoäi” ôû trong lôùp khoâng ?
50 38,46 72 55,38 8 6,15 302 2,32 4 3 Em coù sôï khi baïn keå veà Leã hoäi maø mình khoâng bieát khoâng?
99 76,15 10 7,69 21 16,15 338 2,60 2 4 Em coù muoán chôi caùc troø chôi Leã hoäi cuøng baïn khoâng?
1- Em thích hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” hay caùc chuû ñieåm khaùc ?
+ Thích chuû ñieåm Leã hoäi: 97 HS = 74, 62%. + Thích chuû ñieåm khaùc: 33 HS = 25,38%.
2- Trong giôø hoïc Myõ thuaät, khi ñöôïc choïn ñeà taøi “ Ngaøy Teát” vaø “Leã hoäi” ñeå veõ tranh. Em choïn ñeà taøi naøo ?
+ “Leã hoäi”: 98 HS = 75,38%. + “Ngaøy Teát”: 32 HS = 24,62%.
--------------------------
Phuï luïc 13E
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU PHOÛNG VAÁN 65 HOÏC SINH LÔÙP 3 NAÊM HOÏC 2005 – 2006 (SAU THÖÏC NGHIEÄM) ------------------------------
I - 65 HS LÔÙP THÖÏC NGHIEÄM: T T Coù Khoâng Khoâng traû lôøi X X H SL % SL % SL % Möùc ñoä Caùc bieåu hieän
1 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 60 92,30 5 7,69 0 190 2,92 1 hoäi” khoâng?
2 Em coù thích hoïc chuû ñieåm “Leã 51 78,46 12 18,46 2 3,07 179 2,75 4 hoäi” ôû trong lôùp khoâng ?
7 10,76 54 83,07 4 6,15 133 2,04 5 3 Em coù sôï khi baïn keå veà Leã hoäi maø mình khoâng bieát khoâng?
59 90,76 4 6,15 2 3,07 187 2,87 3 4 Em coù muoán chôi caùc troø chôi Leã hoäi cuøng baïn khoâng?
62 95,38 0 3 4,61 189 2,90 2 5 Em coù thích thaày, coâ giaùo khi daïy chuû ñieåm “Leã hoäi” khoâng?
+ Ñeán tröôøng: 63 HS = 96,93%. + ÔÛ nhaø: 2 HS = 3,07 %.
* Nhöõng ngaøy trong lôùp hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” Em thích ôû nhaø hay ñeán tröôøng ? II TOÅNG HÔÏP KHAÛO SAÙT HÖÙNG THUÙ CUÛA HS 2 LÔÙP ÑOÁI CHÖÙNG & 2 LÔÙP THÖÏC NGHIEÄM:
Bieåu hieän höùng thuù
hoïc taäp Cao Thaáp
Trung bình Caùc lôùp Toång soá
SL % SL %
14 21,5 3 45 69,23 65 6 Ñoái chöùng
SL % 9,23
24 36,92 38 58,46 3 4,61 Thöïc nghieäm 65
Phuï luïc 14 A
Phuï luïc 14B
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU ÑIEÀU TRA PHUÏ HUYNH HOÏC SINH Naêm hoïc 2004 - 2005 --------------------------
1.
Nhöõng bieåu hieän trong quan heä vôùi cha meï cuûa con em trong
T T
quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”:
Möùc ñoä Thænh thoaûng Thöôøng xuyeân X H X Khoâng bao giôø Caùc bieåu hieän % % SL % S L S L
1 Chaùu coù sôï seät, lo laéng khi tieáp 39 26 55 36,66 56 37,33 283 1,88 5 xuùc vôùi cha meï khoâng?
42 28 57 38 51 34 291 1,94 4
2 Chaùu coù hoûi cha meï ñieàu mình chöa bieát veà Leã hoäi khoâng? 3 Chaùu coù bieåu hieän nhö giaû vôø
23 15,33 20 13,33 107 71,33 216 1,44 6
khoâng bieát veà Leã hoäi ñeå ñoøi hoûi cha meï khoâng?
43 28,66 66 44 41 27,32 302 2,01 2
4 Chaùu coù lo laéng, sôï seät khi khoâng thöïc hieän ñöôïc nhöõng yeâu caàu cuûa gia ñình khoâng?
5 Chaùu coù yeâu caàu ñöôïc cha meï 44 29,33 66 44 40 26,66 304 2,02 1
39 26 67 44,66 44 29,33 295 1,97 3 ñöa ñi döï Leã hoäi khoâng? 6 Chaùu coù hay noùi chuyeän cuøng cha meï veà Leã hoäi khoâng?
2. Caùc nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán khoù khaên trong quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã
hoäi”:
Möùc ñoä
T T Coù aûnh höôûng Ít aûnh höôûng X H X Khoâng aûnh höôûng Caùc yeáu toá aûnh höôûng
% SL % SL % S L
1 Gia ñình ñoøi hoûi quaù cao veà keát 73 48,66 37 24,66 40 26,66 333 2,22 4 quaû hoïc taäp cuûa chaùu
2 Gia ñình khoâng quan taâm ñeán vieäc 77 51,33 39 26 34 22,6 343 2,28 2 vui chôi cuûa chaùu
3 Moâi tröôøng gia ñình khoâng thuaän 79 52,66 40 26,66 31 20,66 348 2,32 1
lôïi
4 Gia ñình quan taâm ñeán chaùu 67 44,66 50 33,33 33 22 334 2,26 3
khoâng ñuùng möùc
5 Cha meï chaùu khoâng quan taâm ñeán 58 38,66 54 36 38 25,33 320 2,13 5 Leã hoäi
6 Chaùu phaûi hoïc quaù nhieàu khi ôû 58 38,66 53 35,33 39 26 319 2,12 6
nhaø
7 Nôi ôû cuûa chaùu khoâng tham gia, toå 58 38,66 47 31,33 45 30 313 2,08 8 chöùc leã hoäi
8 Chaùu phaûi ñi raát xa vaø khaù vaát vaû 61 40,6 42 28 47 31,33 314 2,09 7 ñeå ñeán Leã hoäi
Phuï luïc 14C
TOÅNG HÔÏP KEÁT QUAÛ PHIEÁU ÑIEÀU TRA 65 PHUÏ HUYNH HOÏC SINH CAÙC LÔÙP THÖÏC NGHIEÄM Naêm hoïc 2005 - 2006 --------------------------
1. Nhöõng bieåu hieän trong quan heä vôùi cha meï cuûa con em trong
T T
quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã hoäi”:
Thöôøn g xuyeân Thænh thoaûng X H X Möùc ñoä Khoâng bao giôø
% % % Caùc bieåu hieän S L S L S L
1 Chaùu coù sôï seät, lo laéng khi tieáp xuùc 4 6,15 21 32,30 40 61,53 94 1,44 6 vôùi cha meï khoâng?
16 24,61 42 64,61 7 10,76 139 2,13 3
2 Chaùu coù hoûi cha meï ñieàu mình chöa bieát veà Leã hoäi khoâng? 3 Chaùu coù bieåu hieän nhö giaû vôø
14 21,53 39 60 12 18,46 132 2,03 4
khoâng bieát veà Leã hoäi ñeå ñoøi hoûi cha meï khoâng?
3 4,61 32 49,23 30 46,15 103 1,58 5
4 Chaùu coù lo laéng, sôï seät khi khoâng thöïc hieän ñöôïc nhöõng yeâu caàu cuûa gia ñình khoâng?
5 Chaùu coù yeâu caàu ñöôïc cha meï ñöa 27 41,53 38 58,46 0 157 2,41 2 ñi döï Leã hoäi khoâng?
6 Chaùu coù hay noùi chuyeän cuøng cha 41 63,07 24 36,92 0 171 2,63 1 meï veà Leã hoäi khoâng?
2. Caùc nguyeân nhaân aûnh höôûng ñeán khoù khaên trong quaù trình hoïc taäp chuû ñieåm “Leã
hoäi”:
Möùc ñoä
X T T X H
Coù aûnh höôûng Ít aûnh höôûng Khoâng aûnh höôûng Caùc yeáu toá
SL % % % S L S L aûnh höôûng
1 Gia ñình ñoøi hoûi quaù cao veà keát 37 56,92 27 41,53 1 1,53 166 2,55 4 quaû hoïc taäp cuûa chaùu
2 Gia ñình khoâng quan taâm ñeán 34 52,30 27 41,53 4 6,15 160 2,46 5 vieäc vui chôi cuûa chaùu
3 Moâi tröôøng gia ñình khoâng thuaän 33 50,76 24 36,92 8 12,30 155 2,38 6
lôïi
4 Gia ñình quan taâm ñeán chaùu 29 44,61 26 40 10 15,3 149 2,29 8 khoâng ñuùng möùc
5 Cha meï chaùu khoâng quan taâm 47 72,30 18 27,69 0 177 2,72 2 ñeán Leã hoäi
6 Chaùu phaûi hoïc quaù nhieàu khi ôû 40 61,53 25 38,60 0 150 2,30 7
nhaø
7 Nôi ôû cuûa chaùu khoâng tham gia, 43 66,15 22 33,84 0 173 2,66 3 toå chöùc leã hoäi
8 Chaùu phaûi ñi raát xa vaø khaù vaát 49 75,38 16 24,61 0 179 2,75 1 vaû ñeå ñeán Leã hoäi
Phuï luïc 15 Phuï luïc 16: – Baêng hình Leã hoäi “Ñu Baàu” ôû Beán Tre. (Xin xem trong ñóa CD) Phuï luïc 17 :
TRÒ CHƠI DÂN GIAN ----------------- Mỗi người chúng ta ai cũng đã từng là một đứa trẻ và đã từng chơi những trò chơi của trẻ. Những vòng quay của con quay (chơi cù) hay những bước nhảy lò cò của trò chơi ăn quan... tất
cả như một bức tranh sinh động của cuộc sống. Những điệu nhảy mềm mại, những cánh diều bay nhè nhẹ trên cao như đưa văn hóa Việt Nam đến khắp năm châu.
Trò chơi trẻ em Việt Nam thường bắt nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần độc đáo của dân tộc. Đấy là những bài ca có nhịp điệu đơn giản gieo vần một cách thoải mái, có thể ngắn dài bất kỳ hoặc lặp đi lặp lại không dứt.
+ Chơi chọi gà là một trong những thú chơi được trẻ em thích thú vì không chỉ nó là con vật gần gũi với đời sống của trẻ mà nó còn mang ý nghĩa như một chiến binh khát vọng chiến thắng: “Con gà cục tác cục ta/ Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông/ Má gà thì đỏ hồng hồng/ Cái mỏ thì nhịn, cái mồng thì tươi/ Cái chân hay đạp hay bơi/ Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay”.
+ Hay bài đồng dao của trò chơi ô ăn quan: “Hàng trầu hàng cau/ Là hàng con gái/ Hàng bánh hàng trái/ Là hàng bà già/ Hàng hương hàng hoa/ Là hàng cúng Phật...”. Vì đặc tính của trò chơi rất đơn giản, chỉ là những hòn sỏi được rải trên nền đất và khi chơi phải đếm từng hòn sỏi một nên nó là trò chơi hiền lành, không đòi hỏi nhiều lắm vào trí tuệ, sức lực nhưng lại yêu cầu tính kiên nhẫn nên người chơi chủ yếu là các em gái.
+ Rồng rắn lên mây là trò chơi gắn với đồng dao nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, phát huy tinh thần đoàn kết, tôn trọng kỷ luật và khả năng đối đáp, có liên quan đến nghi thức cầu mưa của cư dân nông nghiệp:
“Rồng rắn lên mây Có cây núc nắc Có nhà khiển binh Hỏi thăm thầy thuốc có nhà hay không...” + Đồng dao được cấu trúc theo một lôgic riêng, đôi khi không có nghĩa gì cả, nhưng bằng tư duy liên tưởng, trẻ em vẫn có thể nhập vào câu hát để dẫn đến những kết cục bất ngờ: cái ngược đời, cái phi lý, lại có thể chấp nhận vì đấy là bài hát của trẻ em.
- Cây mốt, cây mai, lá trai, lá hến, con nhện chăng tơ, quả mơ có hạt...” là bài đồng dao mà các cô bé thường hát để chơi chuyền. Đây là trò chơi chủ yếu dành cho bé gái, dụng cụ là một quả bóng (có thể được thay bằng một hòn đá hoặc quả ổi xanh) và 10 que tre được vót tròn (có thể thay bằng đũa).
“- Cút ca cút kít/ Làm ít ăn nhiều/ Nằm đâu ngủ đấy/ Nó lấy mất cưa/ Lấy gì mà kéo...” là bài đồng dao của trò chơi quay (cù) cũng được trẻ em yêu thích. Ta có thể bắt gặp những đứa trẻ túm năm tụm ba, bỏ quên hết nhọc nhằn của cuộc sống, những bài học khó để cuốn theo vòng xoáy của những con quay.
- Từng vòng, từng vòng xoay tít, vui thú với những cú đánh lắc bổ nhào trúng quay của đối phương, cuộc sống của chúng dường như chỉ có vậy. Con quay được tiện hay đẽo bằng gỗ, hình giống quả ổi; tuỳ theo từng địa phương, dân tộc mà con quay có thể có hoặc không có núm (còn gọi là tu) ở phía trên. Bên dưới thân quay có “chân” làm bằng gỗ hoặc bằng đinh hình chóp nón hoặc không có “chân”. Khi chơi, các em quấn dây một vòng quanh tu, sau đó quấn dần xuống thân. Kẹp đầu dây còn lại có nút thắt vào giữa hai ngón tay để giữ dây, sau đó vung tay liệng hoặc bổ quay rơi xuống đất. Lúc này, theo quán tính con quay sẽ quay tít, gần như đứng yên (ngủ), sau đó các em khác ra bổ quay hoặc cứu quay và xác định người thắng cuộc.
Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với các sở thích, cá tính khác nhau của nhiều đối tượng người chơi như sôi nổi, điềm đạm hay trầm tĩnh. Mỗi trò lại có một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến trẻ em chơi suốt ngày mà không thấy chán. + Rồng rắn lên mây, cướp cờ... là trò chơi nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, phát huy tinh thần đoàn kết, tôn trọng kỷ luật và khả năng đối đáp. + Đẩy gậy lại có nhiều nét tương đồng và gần gũi với môn thi đấu vật hay chọi trâu của người lớn. + Trò kéo co cũng thể hiện tinh thần thượng võ, rèn luyện thể lực và sự nhanh nhẹn, khéo léo.
+ Đánh đáo, chơi chuyền, chơi ô ăn quan lại rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo cá nhân, khả năng tính toán, phán đoán chính xác. Từ chỗ ganh đua mang tính chất tượng trưng, dần dần các trò chơi trở thành những cuộc thi tài, thi khéo, các cuộc thi đấu thể thao như bi sắt, nhẩy ngựa, đá cầu..
Trò chơi dân gian chủ yếu dành cho trẻ em ở các vùng nông thôn nên cái tên cũng giản đơn, nôm na như tên thằng Tí, con Na, thằng Ốc, cái Hến vậy: nào là đánh đáo, đánh quay, nào là đi cà kheo, nổ pháo đất..
Hơn nữa, các trò chơi dân gian Việt Nam thường giản tiện, không cầu kỳ, tốn kém nên có thể dễ dàng chơi mọi lúc, mọi nơi, dụng cụ dễ kiếm, dễ làm, chủ yếu lấy từ trong tự nhiên, thậm chí chỉ là cái gậy, hòn đá, hòn bi chúng có thể nhặt trong vườn, dưới ruộng là có thể lập được một hội chơi.
Người chơi thường là những trẻ chăn trâu lê la túm tụm ngoài bãi cỏ, ngoài việc vui đùa, rèn luyện thân thể, còn thể hiện nỗi khát khao chiến thắng tiềm ẩn trong mỗi đứa trẻ. PGS.TS Nguyễn Văn Huy, Giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam cho rằng:
“Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả một nền văn hóa dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, sự khéo léo mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước. Trẻ em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có khoảng trống để chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi thuở trước - đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ ở các thành phố mà còn ở cả các vùng nông thôn, nơi mà đang dần bị đô thị hóa mạnh mẽ. Vì thế giúp các em hiểu và tìm về cội nguồn với những trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết”.
Nguồn: Thanh Niên
Phuï luïc 18 : Thieát keá baøi daïy: Taäp ñoïc – Keå chuyeän
Baøi : HOÄI VAÄT
Tuaàn 25: Ngaøy daïy: 6/3/3006.
Giaùo vieân: Traàn Thò Hoa soaïn vaø daïy. Lôùp 3/A, Tröôøng Tieåu hoïc Taân Thaønh, Thò xaõ Beán Tre. ------------------------
I. Muïc tieâu caàn ñaït:
a) Taäp ñoïc:
1. Reøn kó naêng ñoïc thaønh tieáng: - Chuù yù reøn HS ñoïc ñuùng caùc töø: Vaät, noåi leân, nöôùc chaûy, naùo nöùc, chen laán, sôùi vaät, Quaém
Ñen, laên xaû, khoân löôøng, loay hoay, thoaét bieán, chaùn ngaét, giuïc giaõ, nheå nhaïi …
2. Reøn kó naêng ñoïc – hieåu: - Hieåu caùc töø trong baøi: Töù xöù, sôùi vaät, khoân löôøng, keo vaät, khoá. - Hieåu ñöôïc noäi dung caâu chuyeän: Cuoäc thi taøi haáp daãn giöõa hai ñoâ vaät (moät giaø, moät treû, caù tính khaùc nhau) ñaõ keát thuùc baèng chieán thaéng xöùng ñaùng cuûa ñoâ vaät giaø, traàm tónh, giaøu kinh nghieäm tröôùc chaøng ñoâ vaät treû coøn xoác noåi.
b) Keå chuyeän:
2. Reøn kyõ naêng nghe: GV chuù yù khai thaùc tích hôïp qua xem baêng hình leã hoäi “Ñu Baàu” reøn
1. Reøn kó naêng noùi: Döïa vaøo trí nhôù vaø caùc gôïi yù, HS keå ñöôïc töøng ñoaïn caâu chuyeän “Hoäi vaät”; lôøi keå töï nhieân, bieát keát hôïp cöû chæ, ñieäu boä, böôùc ñaàu bieát chuyeån gioïng moät caùch linh hoaït, phuø hôïp vôùi dieãn bieán cuûa caâu chuyeän.
luyeän kyõ naêng nghe, nhaän dieän aâm thanh leã hoäi cho HS.
II. Ñoà duøng daïy – hoïc:
- Tranh minh hoïa truyeän trong SGK, chuaån bò theâm moät soá böùc tranh ñöôïc phoùng to veà hoäi
vaät. Boå sung theâm tranh aûnh veà hoäi vaät (söu taàm).
- Baêng hình leã hoäi “Ñu Baàu” ôû Beán Tre cho HS xem tröôùc khi vaøo hoïc chuû ñieåm “Leã hoäi” .
III. Caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc:
Hoaït ñoäng daïy Hoaït ñoäng hoïc
1. Kieåm tra baøi cuõ:
- Goïi 1 hoïc sinh ñoïc ñoaïn 1 baøi
“Tieáng ñaøn” vaø traû lôøi caâu hoûi:
-1 HS ñoïc baøi vaø traû lôøi caâu hoûi – Thuûy nhaän ñaøn Vi-oâ-loâng leân daây vaø keùo thöû vaøi noát nhaïc. - Thuûy laøm nhöõng gì ñeå chuaån bò vaøo phoøng thi ?
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, GV ghi ñieåm cho HS.
- GV yeâu caàu HS ñoïc ñoaïn 2 vaø traû lôøi caâu hoûi: - Caùc em khaùc nhaän xeùt baïn ñoïc baøi. - Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû khung caûnh thanh bình
ngoaøi gian phoøng nhö hoøa vôùi tieáng ñaøn?
- 1 HS ñoïc ñoaïn 2 vaø traû lôøi caâu - GV vaø caû lôùp nhaän xeùt, ghi ñieåm cho HS.
- Nhaän xeùt phaàn kieåm tra baøi cuõ. hoûi : - … tieáng ñaøn bay ra vöôøn… quanh caùc loái ñi ven hoà.
2. Daïy baøi môùi
HOÄI VAÄT
- HS quan saùt tranh SGK trang 57, 58. 2- 1. Giôùi thieäu chuû ñieåm vaø truyeän ñoïc ñaàu tieân: Khai thaùc caùc yeáu toá tích hôïp töø tranh aûnh, baêng hình leã hoäi “Ñu Baàu” ôû Beán Tre ñaõ cho hoïc sinh xem tröôùc ñoù. GV ñi töø löôïng kieán thöùc phaân moân Keå chuyeän ñeå ngay baét ñaàu vaøo baøi vaø vaøo moät chuû ñieåm môùi taïo ra söùc haáp daãn, loâi cuoán caùc em veà quang caûnh hoäi vaät, höôùng daãn HS khai thaùc baøi Taäp ñoïc. Böùc tranh trong saùch giaùo
- HS laéng nghe.
khoa thuoäc keânh hình phaàn naøo moâ taû caûnh hoäi vaät – moät neùt ñoäc ñaùo trong sinh hoïat truyeàn thoáng cuûa daân toäc ta; taïo cho caâu vaên mieâu taû hoäi vaät ñöôïc môû roäng bieân ñoä, giaøu söùc lieân töôûng giuùp hoïc sinh caûm nhaän “Hoäi vaät” hieän ra tröôùc maét, ñoàng thôøi giuùp HS caäp nhaät kieán thöùc phong tuïc, ñòa lyù, sinh hoïat leã hoäi ôû mieàn Baéc vaø mieàn Nam.
-Yeâu caàu HS quan saùt tranh treân baûng vaø trong saùch SGK, GV giôùi thieäu leã hoäi, trang bò cho HS hieåu bieát theâm veà moät soá leã hoäi, teân moät soá leã hoäi, caùc hoaït ñoäng trong leã hoäi.
2-2. Luyeän ñoïc:
a) GV ñoïc dieãn caûm toaøn baøi; Sau ñoù GV gôïi yù caùch ñoïc tích hôïp vôùi luyeän kyõ naêng nghe, nhaän dieän aâm thanh cuûa leã hoäi:
+ 2 caâu ñaàu ñoaïn 2: ñoïc nhanh, doàn daäp, phuø hôïp vôùi ñoäng taùc nhanh, thoaét bieán, thoaét hoùa cuûa Quaém Ñen.
-HS laéng nghe. + 3 caâu tieáp theo: ñoïc chaäm hôn, nhaán gioïng nhöõng töø taû caûnh vaät coù veû lôù ngôù, chaäm chaïp cuûa oâng Caûn Nguõ, söï chaùn ngaét cuûa ngöôøi xem .
+ Ñoaïn 3, 4 gioïng soâi noåi hoài hoäp. - Moät HS ñoïc toaøn baøi tröôùc lôùp, caû lôùp theo doõi. + Ñoaïn 5: gioïng nheï nhaøng, thoaûi maùi
b)- Höôùng daãn HS luyeän ñoïc keát hôïp giaûi nghóa töø :
- GV yeâu caàu HS ñoïc tieáp noái caâu.
- GV vaø HS tìm hieåu, phaùt hieän nhöõng töø HS coøn ñoïc sai – söûa loãi phaùt aâm vaø reøn kyõ naêng ñoïc ñuùng töø.
- GV vieát nhöõng töø HS coøn ñoïc sai leân baûng: vaät, nöôùc chaûy, Quaém Ñen, thoaét bieán, khoân löôøng, chaùn ngaét, giuïc giaõ, nheå nhaïi …
- GV yeâu caàu HS ñoïc noái tieáp ñoaïn.
- HS ñoïc noái caâu ( 2 – 3 löôït)
- GV yeâu caàu HS giaûi nghóa moät soá töø : töù xöù, sôùi vaät, khoân löôøng, keo vaät, khoá vaø reøn luyeän HS kyõ naêng ñoïc ñuùng caâu.
- GV yeâu caàu HS luyeän ñoïc ñoaïn trong nhoùm vaø theo
caëp.
- HS ñoïc caù nhaân - ñoïc ñoàng thanh. (2 – 3 löôït) - GV theo doõi, nhaéc nhôû, söûa sai cho HS .
- GV yeâu caàu HS thi ñoïc theo caëp tröôùc lôùp.
- HS ñoïc noái tieáp ñoaïn.
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, vöøa qua, caùc em ñaõ luyeän ñoïc baøi raát toát. Baây giôø chuùng ta cuøng tìm hieåu noäi dung
baøi hoïc hoâm nay.
- HS giaûi nghóa moät soá töø trong SGK. 3. Höôùng daãn HS tìm hieåu baøi:
- GV Yeâu caàu caû lôùp ñoïc thaàm ñoaïn 1 vaø traû lôøi caâu hoûi : - HS luyeän ñoïc ñoaïn theo caëp.
+ Tìm nhöõng chi tieát mieâu taû caûnh töôïng soâi noåi cuûa hoäi - 5 HS cuûa 5 nhoùm thi ñoïc 5 ñoaïn vaät ? cuûa baøi ñoïc.
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt. - 1 – 2 HS ñoïc toaøn baøi.
HS ñoïc ñoàng thanh ñoaïn 2 vaø ñoaïn
5.
- GV yeâu caàu 1 HS ñoïc thaønh tieáng ñoaïn 2, caû lôùp theo doõi vaø traû lôøi caâu hoûi :
+ Caùch ñaùnh cuûa oâng Caûn Nguõ vaø Quaém Ñen coù gì khaùc nhau ? - HS ñoïc thaàm vaø traû lôøi caâu hoûi. - GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt.
- GV yeâu caàu HS ñoïc thaàm ñoaïn 3 vaø traû lôøi caâu hoûi :
+ Vieäc oâng Caûn Nguõ böôùc huït ñaõ laøm thay ñoåi keo vaät nhö theá naøo ? - Tieáng troáng doàn daäp, ngöôøi xem ñoâng nhö nöôùc chaûy, ai cuõng naùo nöùc muoán xem maët, xem taøi oâng Caûn Nguõ, chen laán nhau, quaây kín sôùi vaät, treøo leân nhöõng caây cao ñeå xem.
- 1 HS ñoïc thaønh tieáng ñoaïn 2, caû lôùp theo doõi vaø phaùt bieåu yù kieán.
- Quaém Ñem laêm xaû vaøo, ñaùnh doàn daäp, raùo rieát. OÂng Caûn Nguõ chaäm chaïp, lôù ngôù, chuû yeáu laø choáng ñôõ.
- HS ñoïc thaàm vaø phaùt bieåu.
- GV yeâu caàu 1 HS ñoïc thaønh tieáng ñoaïn 4-5. Caû lôùp theo doõi vaø traû lôøi caâu hoûi :
+ OÂâng Caûn Nguõ baát ngôø chieán thaéng nhö theá naøo ?
- GV yeâu caàu HS thaûo luaän caëp ñoâi - traû lôøi caâu hoûi:
+ Theo em, vì sao oâng Caûn Nguõ thaéng ? - OÂng Caûn Nguõ böôùc huït, Quaém Ñen nhanh nhö caét luoàn qua 2 caùnh tay oâng, oâm moät beân chaân oâng, boác leân. Tình huoáng keo vaät khoâng coøn chaùn ngaét nöõa. Ngöôøi xem phaán chaán, reo oà leân vaø vaø tin chaéc raèng oâng Caûn Nguõ nhaát ñònh seõ ngaõ vaø thua cuoäc !
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, GV choát laïi yù. - HS nhaän xeùt, goùp yù.
- GV neâu caâu hoûi höôùng daãn HS ruùt ra noäi dung baøi.
- 1HS ñoïc thaønh tieáng ñoaïn 4 – 5, caû lôùp theo doõi vaø phaùt bieåu yù kieán - Cuoäc thi taøi keát thuùc ra sao ?
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, ruùt ra noäi dung baøi - Quaém Ñen goø löng cuõng khoâng sao beâ noåi chaân cuûa oâng Caûn Nguõ. hoïc.
- GV daùn noäi dung baøi hoïc leân baûng, yeâu caàu HS
ñoïc.
OÂng nghieâng mình nhìn Quaém Ñen. Luùc laâu oâng môùi thoø tay naém khoá anh ta nhaác boång leân nheï nhö con eách.
- HS nhaän xeùt, goùp yù.
- HS thaûo luaän caëp, phaùt bieåu yù kieán.
- HS phaùt bieåu.
- OÂng Caûn Nguõ thaéng nhôø möu trí vaø söùc khoûe.
- HS phaùt bieåu yù kieán. - GV yeâu caàu HS hoïc sinh cho bieát: + Hoäi vaät coù lieân quan ñeán sinh hoaït vaên hoaù vuøng, mieàn naøo? Ñaây laø caâu hoûi vöøa tích hôïp giöõa tieáng Vieät, voán vaên hoùa vaø khaùi nieäm “hoäi”, GV caàn lieân heä thöïc teá daãn daét HS: - Tích hôïp vôùi “tieáng troáng” trong baøi taäp ñoïc “Caùi troáng tröôøng em” (Tieáng Vieät 2, Taäp 1) ñeå baøi hoïc naøy ñöôïc laëp laïi, khaéc saâu vaø môû roäng, naâng taàm qua baøi hoïc Taäp ñoïc, Keå chuyeän, Chính taû “Hoäi vaät” ñi töø hoäi vaät ñeán tích hôïp xa laø tìm yeáu toá ñoàng qui giöõa baøi “Hoäi vaät” vôùi troø chôi “Keùo co” ñaõ xem trong baêng hình ngoaïi khoùa.
4- Luyeän ñoïc laïi
- GV ñoïc ñoaïn 2 vaø ñoaïn 5.
- GV daùn 2 ñoaïn leân baûng, höôùng daãn HS caùch ñoïc ngaét nhòp, nhaán gioïng caùc töø ngöõ.
- 1 – 2 HS ñoïc noäi dung baøi: Cuoäc thi taøi haáp daãn giöõa 2 ñoâ vaät (moät giaø, moät treû, caù tính khaùc nhau) ñaõ keát thuùc baèng chieán thaéng xöùng ñaùng cuûa ñoâ vaät giaø, traàm tónh, giaøu kinh nghieäm tröôùc chaøng trai ñoâ vaät treû coøn xoác noåi. - GV yeâu caàu HS ñoïc laïi 2 ñoaïn.
- HS phaùt bieåu yù kieán - GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt, ghi ñieåm nhöõng HS ñoïc
ñuùng, hay.
- GV nhaéc laïi caùc chi tieát khi HS xem laïi baêng hình veà nhöõng troø chôi trong leã hoäi Ñu baàu ñeå caùc em thö giaõn vaø chuaån bò chuyeån sang phaàn keå chuyeän.
5- Keå chuyeän:
- GV yeâu caàu HS môû SGK, trang 59, ñoïc yeâu caàu vaø
caâu hoûi gôïi yù. - HS laéng nghe.
- GV treo baûng phuï, vieát saün 5 caâu hoûi gôïi yù, löu yù
caùc em quan saùt laïi tranh ñeå vaän duïng vaøo chuyeän keå.
- Môøi moät vaøi HS thi ñoïc laïi 2 ñoaïn
- 1 HS ñoïc laïi caû baøi. - GV nhaéc HS ñeå keå laïi caâu chuyeän haáp daãn, truyeàn ñöôïc khoâng khí soâi noåi cuûa cuoäc thi taøi ñeán ngöôøi nghe, caàn lieân töôûng nhö ñang thaáy tröôùc maét quang caûnh hoäi vaät. Khai thaùc yeáu toá tích hôïp vôùi moân Ngheä thuaät, baøi 16 – Veõ maøu vaøo caùc hình coù saün (Ñaáu vaät, phoûng theo tranh daân gian Ñoâng Hoà, baøi 20 – Veõ tranh ñeà taøi ngaøy teát hay leã hoäi, Ngheä thuaät 3) ñeå caùc em coù theâm voán soáng keå veà hoäi vaät.
- GV neâu gôïi yù ñoaïn 2, yeâu caàu HS keå laïi ñoaïn 2.
- GV cuøng caû lôùp nhaän xeùt.
- GV yeâu caàu HS keå chuyeän theo caëp ñoâi.
- GV theo doõi, uoán naén nhöõng HS yeáu.
- Yeâu caàu HS keå tröôùc lôùp.
- GV, nhaän xeùt, tuyeân döông.
- 1 HS ñoïc laïi yeâu caàu vaø gôïi yù ôû 6- Cuûng coá – daën doø:
trang 59 - GV yeâu caàu HS neâu laïi noäi dung baøi hoïc vaø traû lôøi
- 5 HS noái tieáp nhau ñoïc 5 caâu moät soá caâu hoûi .
hoûi gôïi yù. - GV nhaän xeùt tieát hoïc, tuyeân döông.
- Yeâu caàu HS veà nhaø ñoïc laïi baøi, tìm hieåu noäi dung, keå toaøn boä caâu chuyeän cho ngöôøi thaân trong gia ñình, cho baïn beø cuøng xoùm nghe.
+ Keát thuùc tieát hoïc – nhaän xeùt lôùp.
- 1 –2 HS keå ñoaïn 2.
- HS keå chuyeän theo caëp .
- 5 HS noái tieáp keå 5 ñoaïn cuûa caâu chuyeän. Caû lôùp cuøng nhaän xeùt.
Phuï luïc 19: Thieát keá baøi daïy: Taäp ñoïc + Keå chuyeän
Söï tích Leã hoäi Chöû Ñoàng Töû
Tuaàn 26; ngaøy daïy: 13/3/2006. Giaùo vieân: Phuøng Maïnh Cöông bieân soaïn vaø daïy. Lôùp 3 /2, Tröôøng tieåu hoïc Taân Thaïch A, Chaâu Thaønh.
------------------------
I. Muïc ñích , yeâu caàu : A- Taäp ñoïc: 1. Reøn kó naêng ñoïc thaønh tieáng: - Ñoïc troâi chaûy toaøn baøi; ñaëc bieät chuù yù ñoïc ñuùng caùc töø: Leã hoäi, Chöû Ñoàng Töû, hoaûng hoát, aån troán, baøng hoaøng, hieån linh, quaán khoá, duyeân trôøi… 2. Reøn kó naêng ñoïc – hieåu: - Hieåu ñöôïc nghóa caùc töø: - Chöû xaù, soâng Hoàng, bôø baõi, du ngoaïn, baøng hoaøng, hieån linh, khoùm lau, vaây maøn ... - Hieåu noäi dung vaø yù nghóa baøi hoïc: Ca ngôïi Chöû Ñoàng Töû laø moät ngöôøi con coù hieáu vôùi cha meï, caàn maãn, chaêm chæ coù coâng lôùn vôùi nhaân daân. Nhaân daân kính yeâu vaø nhôù ôn hai vôï choàng Chöû Ñoàng Töû, haøng naêm leã hoäi ñöôïc toå chöùc nhieàu nôi beân bôø soâng Hoàng laø ñeå theå hieän loøng bieát ôn ñoù !
B- Keå chuyeän: 1. Reøn kó naêng noùi: Bieát khaùi quaùt noäi dung ñeå ñaët ñuùng teân cho töøng ñoaïn cuûa caâu chuyeän.
Keå laïi ñöôïc töøng ñoaïn cuûa caâu chuyeän.
2. Reøn kó naêng nghe: HS theo doõi baïn keå laïi caâu chuyeän, nhaän xeùt, ñaùnh giaù ñuùng lôøi keå cuûa
baïn.
Thoâng qua caâu chuyeän, giaùo duïc hoïc sinh (HS) coù yù thöùc ñuùng ñaén veà tuïc thôø cuùng, coù yù thöùc phaân bieät vaø traùnh xa kieåu thôø cuùng meâ tín – dò ñoan. Nhaän bieát ñöôïc veû ñeïp taâm hoàn daân toäc ta töø ngaøn xöa. II. Ñoà duøng daïy - hoïc : - Tranh minh hoaï baøi ñoïc trong SGK trang 65 ñöôïc phoùng to. - 4 tranh phoùng to aûnh trang 67, phieân baûn caùi khoá . - Baûn ñoà Vieät Nam (giôùi thieäu veà ñòa danh Chöû Xaù (Vaên Ñöùc, Gia Laâm, Haø Noäi) vaø soâng Hoàng). III. Caùc hoaït ñoäng daïy – hoïc :
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
A. Kieåm tra baøi cuõ: “Ngaøy hoäi röøng xanh” + Goïi 3 HS ñoïc thuoäc loøng baøi vaø hoûi: + Tìm nhöõng töø ngöõ taû hoaït ñoäng cuûa caùc con vaät trong ngaøy hoäi röøng xanh? + Caùc söï vaät khaùc tham gia ngaøy hoäi ra sao ? + Hình aûnh nhaân hoaù naøo em thích nhaát, vì sao ? B. Baøi môùi : 1) Giôùi thieäu baøi : GV goïi vaøi HS keå teân leã hoäi queâ mình thöôøng toå chöùc haøng naêm ? Döïa treân noäi dung traû ôøi cuûa HS, GV tích hôïp voán vaên hoaù, lòch söû, höôùng tôùi giôùi thieäu moät leã hoäi ñöôïc nhaân daân ta ôû hai beân bôø soâng Hoàng toå chöùc haøng naêm, ñoù laø “Leã hoäi Chöû Ñoàng Töû” – GV giôùi thieäu tranh. - GV ghi töïa baøi leân baûng. 2) Höôùng daãn Luyeän ñoïc: a) GV ñoïc maãu toaøn baøi: gioïng nheï nhaøng, saâu laéng.
-3 HS ñoïc thuoäc loøng vaø traû lôøi caâu hoûi . - HS traû lôøi: Hoäi traêng raèm, Hoäi xuaân, Leã hoäi nghinh OÂng, Leã hoäi Ñu Baàu…. - HS laéng nghe, môû SGK vaø quan saùt tranh. - HS laéng nghe, theo doõi baøi trong SGK. - HS ñoïc noái tieáp töøng caâu. - HS ñoïc noái tieáp töøng caâu theo 2 löôït: - Löôït 1: Ñoïc caâu keát hôïp ñoïc töø khoù (Leã hoäi, Chöû Ñoàng Töû, hoaûng hoát, aån troán, baøng hoaøng, hieån linh, quaán khoá). + Ñoaïn 1: chaäm; Ñoaïn 2: nhanh vaø nhaán gioïng ôû moät soá töø taû söï hoát hoaûng cuûa Chöû Ñoàng Töû khi thuyeàn tieán laïi gaàn; Ñoaïn 3: gioïng nghieâm. b) Höôùng daãn luyeän ñoïc vaø giaûi nghóa töø: - GV môøi HS ñoïc noái tieáp caâu + luyeän ñoïc (ñoïc döùt lôøi nhaân vaät, khoâng ñoïc theo ñôn vò caâu). - Theo doõi HS ñoïc, höôùng daãn, uoán naén caùch phaùt aâm nhöõng töø khoù, chuù yù tích hôïp luyeän ñoïc gaén vôùi giaûi nghóa töø, vieát hoa teân rieâng “Chöû Ñoàng Töû”û vaø giôùi thieäu caùi khoá cho HS xem. - GV höôùng daãn HS xaùc ñònh baøi coù 4 ñoaïn, môøi HS ñoïc noái tieáp ñoaïn vaø höôùng daãn giaûi
– Löôït 2: Ñoïc noái tieáp. + Ñoïc ñoaïn: + Laàn 1: noái tieáp. + Laàn 2: Keát hôïp giaûi nghóa töø:- Chöû xaù, du ngoaïn, baøng hoaøng, hieån linh, duyeân trôøi, hoùa leân trôøi ... +Luyeän ñoïc: … Nhaø ngheøo,/… sôùm,/… chieác khoá maëc chung.//… maát,/ thöông cha… choân cha,/coøn mình ñaønh ôû khoâng.// Chaøng hoaûng hoát,/… treân baõi,/ naèm xuoáng,/… aån troán. - Ñoïc theo 4 nhoùm. - 4 HS noái tieáp nhau ñoïc heát baøi. - 1 HS ñoïc heát baøi. - Ñoïc thaàm vaø traû lôøi caâu hoûi. -… Meï maát sôùm, hai cha con chæ coù caùi khoá maëc chung. Khi cha maát Chöû Ñoàng Töû thöông cha ñaõ quaán khoá choân cha coøn mìh ñaønh ôû khoâng.
nghóa caùc töø cuoái baøi. - GV tích hôïp kieán thöùc ñòa lyù, döïa treân baûng ñoà Vieät Nam, giôùi thieäu vò trí soâng Hoàng, laøng Chöû Xaù. - Höôùng daãn HS ñoïc gioïng ngaäm nguøi, nghæ hôi roõ sau caùc daáu phaåy. Nhòp ñoïc gaáp, nhaán gioïng ôû nhöõng haønh ñoäng lieân tieáp, caùc chöõ in ñaäm ñeå theå hieän saéc thaùi tình caûm: loøng hieáu thaûo, söï hoát hoaûng … - GV môøi HS ñoïc theo nhoùm. - Goïi HS ñoïc laïi töøng ñoaïn thoâng qua ñoù, kieåm tra ñoïc theo nhoùm. - Goïi 1 HS ñoïc toaøn baøi. 3) Höôùng daãn tìm hieåu baøi: - HS ñoïc thaàm vaø traû lôøi caùc caâu hoûi. + Ñoaïn 1: - Tìm chi tieát taû caûnh nhaø Chöû Ñoàng Töû raát ngheøo khoù? + Ñoaïn 2: - Cuoäc gaëp gôõ kyø laï giöõa Tieân Dung vaø Chöû Ñoàng Töû dieãn ra nhö theá naøo ? - Vì sao coâng chuùa Tieân Dung keát duyeân cuøng Chöû Ñoàng Töû ? + Ñoaïn 3: - Chöû Ñoàng Töû vaø Tieân Dung giuùp daân laøng nhöõng gì ? + Ñoaïn 4: - Nhaân daân ñaõ laøm gì ñeå toû loøng bieát ôn Chöû Ñoàng Töû ? - Vì sao nhaân daân ta treân khaép moïi mieàn ñaát nöôùc thöôøng coù tuïc leä thôø cuùng, leã hoäi nhö chuùng ta thöôøng thaáy ?
+ GV khai thaùc caùc yeáu toá tích hôïp töø voán soáng, voán vaên hoùa, thöïc tieãn sinh hoaït leã hoäi, ñònh höôùng, giuùp HS nhaän thöùc ñuùng ñaén veà tuïc thôø cuùng, coù yù thöùc phaân bieät vaø traùnh xa -… Chöû Ñoàng Töû thaáy chieác thuyeàn saép caëp bôø, hoaûng hoát bôùi caùt, vuøi mình beân baõi lao ñeå troán. Coâng chuùa Tieân Dung tình côø cho vaây maøn taém ñuùng nôi ñoù. Nöôùc doäi laøm troâi caùt, loä ra Chöû Ñoàng Töû, coâng chuùa raát ñoãi baøng hoaøng. -… Coâng chuùa caûm ñoäng khi bieát tình caûnh nhaø Chöû Ñoàng Töû. Naøng cho laø duyeân trôøi saép ñaët tröôùc, lieàn môû tieäc aên möøng vaø keát duyeân cuøng chaøng. -… Ñi khaép nôi truyeàn cho daân caùch troàng luùa, nuoâi taèm, deät vaûi. Sau khi hoùa leân trôøi, Chöû Ñoàng Töû coøn giuùp daân ñaùnh giaëc. -… Laäp ñeàn thôø Chöû Ñoàng Töû nhieàu nôi hai beân bôø soâng Hoàng. Haøng naêm, suoát maáy thaùng muøa xuaân, caû moät vuøng baõi caùt noâ nöùc laøm leã, töôûng nhôù coâng lao cuûa oâng. -… Theå hieän loøng bieát ôn nhöõng ngöôøi coù coâng vôùi daân, vôùi nöôùc vaø theå hieän truyeàn thoáng, tuïc leä toát ñeïp cuûa daân toäc Vieät Nam. - HS nghe.
- HS nghe vaø naém chaéc caùch ñoïc . - 4 em HS ñoïc noái tieáp – nhaän xeùt. - HS thi ñoïc (caù nhaân). - HS ñoïc yeâu caàu trong SGK naém ñöôïc nhieäm vuï keå. - Ñaët teân cho töøng ñoaïn chaúng haïn: + Tranh 1: Caûnh nhaø ngheøo / Tình cha con… +Tranh 2: Cuoäc gaëp gôõ kyø laï/ Duyeân trôøi/ ÔÛ hieàn gaëp laønh… + Tranh 3: Truyeàn ngheà cho daân/ Giuùp daân… + Tranh 4: Töôûng nhôù/ Leã hoäi haøng naêm/ Bieát ôn… - 1 HS khaù gioûi keå ñoaïn 1. - Taäp keå chuyeän theo nhoùm 4 HS. - Thi keå tröôùc lôùp (moãi em 1 ñoaïn). - 1 HS keå. - Chaêm chuù theo doõi baïn keå chuyeän, caên cöù yeâu caàu keå chuyeän nhaän xeùt, ñaùnh giaù ñuùng lôøi keå cuûa baïn. - Ca ngôïi Chöû Ñoàng Töû laø ngöôøi con hieáu thaûo, coù nhieàu coâng lao vôùi daân, vôùi nöôùc. Nhaân daân kính yeâu vaø nhôù ôn vôï choàng Chöû Ñoàng Töû. Haøng naêm, leã hoäi ñöôïc toå chöùc nhieàu nôi beân bôø soâng Hoàng laø ñeå theå hieän loøng bieát ôn ñoù ! - HS laéng nghe. kieåu thôø cuùng meâ tín – dò ñoan, ñoàng boùng, boùi toaùn. 4) Luyeän ñoïc laïi : * Nhaéc laïi caùch ñoïc toaøn baøi. - Goïi 4 HS ñoïc noái tieáp – HS, GV cuøng nhaän xeùt . - Môøi HS thi ñoïc töøng ñoaïn, 2 HS thi ñoïc caû baøi. 5) Keå chuyeän: * GV neâu nhieäm vuï cho HS : - GV yeâu caàu HS quan saùt 4 böùc tranh phoùng to 4 ñoaïn caâu chuyeän vaø caùc tình tieát chuyeän, keå laïi töøng ñoaïn caâu chuyeän vöøa hoïc. * Höôùng daãn keå: - Giuùp HS naém ñöôïc nhieäm vuï: a) Ñaët teân cho töøng ñoaïn caâu chuyeän. - Môøi HS trao ñoåi caëp vaø trình baøy: b) Keå laïi töøng ñoaïn caâu chuyeän. - Môøi HS keå maãu ñoaïn 1. - Yeâu caàu HS keå theo nhoùm. - Môøi HS keå töøng ñoaïn tröôùc lôùp. - Môøi HS keå toaøn baøi. - Yeâu caàu HS nhaän xeùt (caû noäi dung vaø caùch dieãn ñaït). - Khen ngôïi, ñoäng vieân. 6. Cuûng coá – daën doø : - GV yeâu caàu HS neâu noäi dung chính cuûa caâu chuyeän ? - GV höôùng daãn, môøi HS phaùt bieåu caûm nghó cuûa mình veà leã hoäi, cho HS keå veà moät ngaøy hoäi ôû queâ mình. - GV vaän duïng tích hôïp, giaùo duïc veà muïc ñích, nguoàn goác caùc leã hoäi thöôøng toå chöùc ôû ñòa phöông (Leã hoäi Vaên hoùa – Kyû nieäm ngaøy sinh, ngaøy maát Nguyeãn Ñình Chieåu - 1/7 haøng naêm, leã hoäi nghinh OÂng ôû vuøng bieån, leã hoäi truyeàn thoáng caùch maïng nhaân ngaøy Beán Tre Ñoàng khôûi 17/1 haøng naêm…)
- Daën HS veà nhaø taäp keå vaø keå laïi caâu chuyeän cho moïi ngöôøi nghe, söu taàm nhöõng caâu chuyeän leã hoäi töông töï ôû laøng queâ mình.. * Nhaän xeùt, ñaùnh giaù tieát hoïc.
Phuï luïc 20 : Thieát keá baøi daïy: Taäp laøm vaên Baøi: KEÅ VEÀ LEÃ HOÄI.
Tuaàn 25; ngaøy daïy: 10/3/2006. Giaùo vieân daïy: Phuøng Maïnh Cöông. Lôùp 3/ 2, Tröôøng tieåu hoïc Taân Thaïch A, Chaâu Thaønh. ------------------------------------------------------ I – MUÏC TIEÂU: 1/ Reøn kó naêng noùi:
- Döïa vaøo keát quaû quan saùt hai böùc aûnh leã hoäi trong SGK. HS choïn, keå laïi gioïng töï nhieân, ñuùng vaø sinh ñoäng quang caûnh & hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia leã hoäi trong moät böùc aûnh. 2/ Giaùo duïc: Giaùo duïc cho HS loøng yeâu thích, tham gia leã hoäi cuûa daân toäc hay ñòa phöông mình ñang sinh soáng. II – CHUAÅN BÒ: - GV: Phoùng to 2 tranh SGK. - HS: Tranh aûnh (söu taàm) veà leã hoäi. Daën hoïc sinh chuù yù theo doõi, xem leã hoäi tröïc tieáp hoaëc xem ñaøi truyeàn hình. III – HOAÏT ÑOÄNG TREÂN LÔÙP:
T G
HOAÏT ÑOÄNG THAÀY HOAÏT ÑOÄNG TROØ
vaø Nhaïc traêng”,
1’ 1’
A/ KHÔÛI ÑOÄNG: - Môøi HS taäp theå haùt baøi “Cuøng muùa haùt döôùi lôøi Hoaøng Laân. B/ BAØI MÔÙI: 1/ Giôùi thieäu: - Yeâu caàu HS keå teân moät soá leã hoäi – Tieát hoïc hoâm nay caùc em seõ ñöôïc keå veà Leã hoäi. 2/ Höôùng daãn baøi môùi : – Caû lôùp haùt. – Keå teân leã hoäi. – Nghe.
8’
– Xem tranh leã hoäi (do HS söu taàm ñöôïc). – 2 HS laàn löôït ñoùng vai (theo khaû naêng cuûa HS) “Höôùng daãn vieân” hoaëc keå moät leã hoäi (coù theå keå vaø minh hoaï theo tranh aûnh maø caùc em ñaõ söu taàm ñöôïc).
HOAÏT ÑOÄNG 1: Troø chôi “Höôùng daãn vieân du lòch”. – Cho HS xem vaø neâu teân moät soá tranh aûnh leã hoäi do HS söu taàm. – Môøi HS ñoùng vai laø moät höôùng daãn vieân du lòch giôùi thieäu hoaëc keå veà moät leã hoäi cuûa moät ñòa phöông trong nöôùc vôùi du khaùch. - Nhaän xeùt hoaëc tuyeân döông HS coù moät soá thoâng tin hoaëc keå ñuùng noäi dung veà leã hoäi. - Nghe vaø ghi nhôù caùch giôùi thieäu hoaëc keå
cuûa baïn.
HOAÏT ÑOÄNG 2: Taäp keå theo gôïi yù SGK (1 trong hai böùc tranh SGK). – Neâu vaø ghi yeâu caàu baøi taäp: Quan saùt moät aûnh leã hoäi (chôi ñu hoaëc ñua thuyeàn) taû laïi quang caûnh hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia leã hoäi. – Daùn 2 tranh phoùng to leân baûng. – Nhaán maïnh vaø gaïch döôùi yeâu caàu baøi taäp.
– Nghe vaø nhaéc laïi. – Xem tranh. – Xaùc ñònh troïng taâm baøi taäp: Quan saùt moät aûnh leã hoäi (chôi ñu hoaëc ñua thuyeàn) taû laïi quang caûnh hoaït ñoäng cuûa nhöõng ngöôøi tham gia leã hoäi. – 3 HS keå töï do theo khaû naêng cuûa HS. – Caû lôùp theo doõi – nhaän xeùt hoaëc boå
sung.
- Ghi nhôù caùch keå.
– Môøi HS quan saùt vaø choïn 1 trong 2 böùc tranh ñeå keå theo khaû naêng hieåu bieát cuûa cuûa mình. – Môøi HS nhaän xeùt hoaëc boå sung. Tuyeân döông vaø GV gôïi yù noäi dung chính caàn keå. a) Quang caûnh trong böùc tranh theá naøo ? b) Nhöõng ngöôøi tham gia leã hoäi laøm gì ? Khoâng khí cuûa leã hoäi coù gì ñaëc bieät ?
HOAÏT ÑOÄNG 3: Thöïc haønh keå. – Yeâu caàu HS choïn 1 trong hai böùc tranh
SGK ñeå thöïc hieän keå: Taäp keå theo nhoùm 4. Thi keå giöõa caùc nhoùm. – Môøi HS tham gia nhaän xeùt. – Tuyeân döông nhoùm coù baïn keå hay.
Keå theo nhoùm 4 (döïa vaøo moät trong hai böùc tranh ôû SGK) moãi em coá gaéng thöïc hieän 1 laàn keå trong nhoùm. Thi keå (khoaûng 3 nhoùm). - Nhaän xeùt theo troïng taâm (caâu hoûi gôïi yù cuûa GV) vaø keát hôïp ngöõ ñieäu, cöû chæ, ñieäu boä.
8’ 10’
– Chia nhoùm (6 HS) thöïc hieän thaûo luaän chuaån bò vai dieãn theo yeâu caàu cuûa GV.
HOAÏT ÑOÄNG 4: Troø chôi ñoùng vai (xöû lí tình huoáng). – Chia nhoùm lôùn (khoaûng 6 HS 1 nhoùm) – yeâu caàu caùc nhoùm nghe phoå bieán noäi dung ñeå thöïc hieän ñoùng vai:
Caùc vai dieãn: ba, meï, ngöôøi con (A),
– Phoå bieán noäi dung: – Nghe 2 nhoùm thöïc hieän troø chôi ñoùng
vai tröôùc lôùp.
ngöôøi baïn hoïc cuøng tröôøng (B): Ngöôøi baïn (B): Gia ñình nhaän ñöôïc thô môøi döï leã hoäi Kyø yeân (Cuùng ñình), vì ñöôïc ba meï baïn B höùa seõ daãn baïn ñi cuøng… ñeán nhaø ruû baïn A cuøng ñi cho vui (gia ñình baïn A cuõng ñöôïc thô môøi nhö gia ñình baïn B).
Baïn A: Xin ba meï daãn ñi döï leã hoäi Kyø
yeân.
Boá baïn A: Ñoàng yù (hoaëc khoâng ñoàng
yù). Neáu khoâng ñoàng yù – giaûi thích lí do.
– Caû lôùp tham gia phaùt bieåu (döï kieán) : Ñoàng tình vôùi vieäc baïn xin ba meï ñi döï leã hoäi. Vì ñöôïc xem thaép höông, ñöôïc xem haùt boäi, bieát ñöôïc coâng lao caùc vò thaàn (thôø trong ñình), vì …
Ñoàng tình vì cuûa gia ñình baïn B tích cöïc
Meï baïn A: Ñoàng yù – thuyeát phuïc boá daãn baïn ñi (hoaëc khoâng ñoàng yù). Neáu khoâng ñoàng yù – giaûi thích lí do. - Keát thuùc troø chôi cho HS nhaän xeùt vaø neâu yù kieán ñoàng tình hoaëc khoâng ñoàng tình vôùi caùch xöû lí cuûa caùc vai dieãn: Caùch xöû lí cuûa baïn A ? Vì sao ? Caùch xöû lí cuûa boá meï baïn B ? Vì sao ? Caùch xöû lí cuûa boá meï baïn A ? Vì sao ? Vì sao caùc em thích leã hoäi vaø muoán ñi döï
Khoâng ñoàng tình vôùi yù kieán khoâng daãn baïn A ñi leã hoäi. Ñoàng tình vôùi “söï ñoàng yù”, vì baïn A xin ñi laø vieäc caàn phaûi thöïc hieän: - tham gia leã hoäi.
leã hoäi ? tham gia leã hoäi.
- Khen nhöõng em bieát ñoàng tình vôùi vieäc tham gia leã hoäi, nhöõng em giaûi thích ñöôïc vì sao mình haøm thích vaø ñeán vôùi leã hoäi.
10’
- Vì leã hoäi giuùp ta coù theâm hieåu bieát veà truyeàn thoáng cuûa laøng, truyeàn thoáng daân toäc, vì leã hoäi haáp daãn …
1’ HOAÏT ÑOÄNG 5: Nhaän xeùt – daën doø.
– Tuyeân döông nhöõng em maïnh daïn tham gia keå tröôùc lôùp – ñoäng vieân nhöõng em chöa tham gia toát.
– Daën chuaån bò baøi “Keå veà ngaøy hoäi”.
BAÛNG KIEÅM NGHIEÄM THEO TÖØNG THÔØI ÑIEÅM DÖÏA TREÂN KEÁT QUAÛ BAØI KIEÅM TRA HOÏC KYØ 2 MOÂN TIEÁNG VIEÄT CUÛA HOÏC SINH --------------------------------
Phuï luïc 21A
Keát quaû hoïc taäp Tieâu chí T T
ñaùnh giaù
Toång soá Ñieåm döôùi 5 Ñieåm 7 - 8 Ñieåm 5 - 6
Tröôøng Ñieåm 9 – 10
laøm Baøi coù noäi dung lieâân vôùi heä teá thöïc nôi sinh soáng SL % SL % SL % SL % SL %
8 22,85 16 45,71 9 25,71 2 5,71 4 11,42 35
Lôùp ÑC 9 25,71 17 48,57 8 22,85 1 2,85 5 14,28 35 1
8 22,85 15 42,85 10 28,57 2 5,71 4 11,42 35 TH Taân Thaïch A Lôùp TN 12 34,28 20 57,14 3 8,57 0 20 57,14 35
6 20 13 43,33 9 30 2 6,66 2 6,66 30
Lôùp ÑC 7 23,33 12 40 10 33,33 1 3,33 3 10 30 2 TH Taân Thaønh 7 23,33 12 40 8 26,66 3 10 3 10 30
Tröôùc TN Sau TN Tröôùc TN Sau TN Tröôùc TN Sau TN Tröôùc TN Sau TN
Lôùp TN 17 56,66 30 10 33,33 16 53,33 4 13,33 0
Phuï luïc 21 B – Moät ñoaïn baøi laøm cuûa hoïc sinh
Em Ñoaøn Thaønh Nghóa – Lôùp 3 – A, tröôøng TH Taân Thaønh, Thò xaõ Beán Tre
Em Phan Nguyeãn Thanh Taâm – Lôùp 3/2 , tröôøng TH Taân Thaïnh A, huyeän Chaâu Thaønh
Phuï luïc 22 :
Phuï luïc 23 : MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH VEÀ LEÃ HOÄI -----------------
(Nguoàn taùc giaû töï chuïp vaø taûi töø Internet)
Hiểu biết về Leã hoäi không chỉ để tăng thêm kiến thức, kỹ năng hoặc giải trí, người được giáo
dục về Leã hoäi còn biết đem tài năng của mình để làm đẹp cho cuộc đời và có ích cho mọi người
hơn. Không thể chối cãi về chức năng giáo dục thẩm mỹ và định hình nhân cách con người của việc
dạy - học Leã hoäi.
Haùt saéc buøa Phuù Leã , Ba Tri
Leã hoäi Nghinh oâng ôû Bình Ñaïi
Ñoäi Haùt saéc buøa Phuù Leã ñi dieãn
Leã hoäi Xen Xoâ Phoân - ngöôøi Thaùi
HOÄI CHOÏI TRAÂU – ÑOÀ SÔN
Leã hoäi caàu möa cuûa ngöôøi Chaêm
Leã hoäi – Chất keo gắn kết mọi người trong cuộc sống.
HOÄI ÑUA BOØ – AN GIANG
LEÃ HOÄI COÛ LAU – NINH BÌNH EÃ HOÄI COÛ LAU – NINH BÌNH
Ngheä nhaân Nguyeãn Vaên Duõng, Ba Tri kieåm tra laïi baøi dieãn Noùi thô Luïc Vaân Tieân cuûa mình
Ñi hoäi chuøa Höông