Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương

Chia sẻ: Matroinho | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:150

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương" được hoàn thành với mục tiêu nhằm xác định và đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến tổ chức công tác kế toán tại các trường ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tài chính toàn phần trên địa bàn tỉnh Bình Dương; từ đó đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trường có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ toàn phần.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kế toán: Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương

UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THANH TRÚC CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG, TRUNG CẤP CÔNG LẬP THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 8340301 BÌNH DƢƠNG – NĂM 2019 i
UBND TỈNH BÌNH DƢƠNG TRƢỜNG ĐẠI HỌC THỦ DẦU MỘT NGUYỄN THANH TRÚC CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẠI CÁC TRƢỜNG ĐẠI HỌC, CAO ĐẲNG, TRUNG CẤP CÔNG LẬP THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÌNH DƢƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Kế toán Mã số ngành: 8340301 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS. TRẦN VĂN TÙNG BÌNH DƢƠNG – NĂM 2019 i
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đề tài luận văn “Các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng” là công trình của việc học tập và nghiên cứu thật sự nghiêm túc của bản thân. Những kết quả nêu ra trong nghiên cứu này là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trƣớc đây. Các số liệu trong luận văn nghiên cứu có nguồn gốc rõ ràng, đƣợc tổng hợp từ những nguồn thông tin đáng tin cậy. Bình Dƣơng, tháng năm 2019 Tác giả NGUYỄN THANH TRÚC i
LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn Thầy PGS-TS. Trần Văn Tùng, ngƣời đã định hƣớng đề tài, nhiệt tình, tận tâm hƣớng dẫn khoa học trong suốt thời gian tác giả thực hiện luận văn tốt nghiệp này. Tác giả xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã tận tình giảng dạy và truyền đạt rất nhiều kiến thức quý báu cho bản thân tác giả. Tác giả xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô Phòng sau đại học Trƣờng Đại học Thủ Dầu Một đã nhiệt tình và luôn giúp đỡ, hƣớng dẫn tác giả hoàn thành các thủ tục trong quá trình học cũng nhƣ thủ tục liên quan đến luận văn tốt nghiệp. Tác giả xin chân thành cảm ơn Quý lãnh đạo cũng nhƣ quý anh, chị đang công tác tại các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng đã nhiệt tình, sẵn sàng tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong việc trả lời câu hỏi bảng khảo sát để tác giả có dữ liệu phục vụ nghiên cứu. Trong quá trình tác giả thực hiện nghiên cứu, tác giả đã cố gắng tham khảo rất nhiều tài liệu, trao đổi đồng thời tiếp thu rất nhiều ý kiến quý báu của Thầy, Cô, bạn bè để hoàn thiện luận văn. Một điều tác giả chắc chắn rằng, với vốn kiến thức và thời gian nghiên cứu có giới hạn nên luận văn này sẽ không tránh khỏi nhiều thiếu sót và hạn chế nhất định. Tác giả hy vọng nhận đƣợc những ý kiến đóng góp, phản hồi hữu ích từ quý Thầy Cô và các bạn đọc. Trân trọng. Bình Dƣơng, ngày tháng năm 2019 Tác giả NGUYỄN THANH TRÚC ii
MỤC LỤC Lời cảm đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục bảng biểu Danh mục sơ đồ, hình, biểu đồ Tóm tắt luận văn PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ....................................................................................... 3 3. Câu hỏi nghiên cứu ......................................................................................... 4 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu .................................................................. 4 5. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................................................................ 5 6. Ý nghĩa của đề tài ........................................................................................... 5 7. Bố cục của luận văn........................................................................................ 6 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU .................................. 7 1.1 Nghiên cứu ngoài nƣớc ................................................................................ 7 1.2 Nghiên cứu trong nƣớc ............................................................................... 10 1.3 Nhận xét và xác định khoảng trống nghiên cứu ......................................... 12 KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .............................................................................. 14 CHƢƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT ...................................................................... 15 2.1 Một số vấn đề cơ bản về đơn vị sự nghiệp công lập .................................. 15 2.2 Ý nghĩa, yêu cầu và nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập..................................................................................................... 21 2.3 Nội dung của công tác kế toán ................................................................... 31 iii
2.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị sự nghiệp công lập ......................................................................................................... 47 2.5 Các lý thuyết nền vận dụng trong nghiên cứu ............................................ 53 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .............................................................................. 58 CHƢƠNG 3: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................. 59 3.1 Quy trình nghiên cứu của luận văn ............................................................ 59 3.2 Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................ 60 3.3 Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................ 68 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .............................................................................. 70 CHƢƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN ................................. 71 4.1 Khái quát chung về tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập tực chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ................................. 71 4.2 Kết quả nghiên cứu ..................................................................................... 83 4.3 Bàn luận kết quả nghiên cứu .................................................................... 103 KẾT LUẬN CHƢƠNG 4 ............................................................................ 107 CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý QUẢN TRỊ .......................................... 108 5.1 Kết luận .................................................................................................... 108 5.2 Hàm ý quản trị .......................................................................................... 109 5.3 Kiến nghị với Bộ tài chính ....................................................................... 113 5.4 Hạn chế của nghiên cứu và hƣớng nghiên cứu tiếp theo ......................... 113 KẾT LUẬN CHUNG ............................................................................................ 115 TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 116 PHỤ LỤC iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Giải thích BCTC Báo cáo tài chính CBCCVC Cán bộ công chức viên chức CNTT Công nghệ thông tin ĐH – CĐ – TC Đại học, cao đẳng, trung cấp ĐVSN Đơn vị sự nghiệp Hội đồng chuẩn mực kế toán tài chính FASB Financial Accounting Standard Board HCSN Hành chính sự nghiệp Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế IASB International Accounting Standard Board NSNN Ngân sách Nhà Nƣớc SNCL Sự nghiệp công lập TKKT Tài khoản kế toan TP. HCM Thành phố Hồ Chí Minh TSCĐ Tài sản cố định TTKT Thông tin kế toán v
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Tổng hợp sử dụng lý thuyết nền trong nghiên cứu ............................. 58 Bảng 3.1 Các giả thuyết nghiên cứu................................................................... 69 Bảng 4.1 Danh mục BCTC và báo cáo quyết toán áp dụng cho các đơn vị cấp cơ sở ........................................................................................................... 80 Bảng 4.2 Danh sách các trƣờng đƣợc khảo sát .................................................. 83 Bảng 4.3 Thống kê bậc đào tạo của các trƣờng ................................................. 84 Bảng 4.4 Thống kê giới tính của đối tƣợng đƣợc khảo sát ................................ 85 Bảng 4.5 Thống kê trình độ học vấn của đối tƣợng đƣợc khảo sát .................... 86 Bảng 4.6 Thống kê thâm niên công tác đối tƣợng đƣợc khảo sát ...................... 87 Bảng 4.7 Thống kê mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu........................... 88 Bảng 5.1 Mức độ tác động của các nhân tố...................................................... 108 vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ Sơ đồ 1.1 Mô hình hệ thống thành công của Mc Lean & Delon (1992) .............. 7 Sơ đồ 1.2 Mô hình hệ thống thành công của Mc Lean & Delon (2003) .............. 8 Sơ đồ 2.1 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập .................................................. 20 Sơ đồ 2.2 Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán trong đơn vị SNCL .................... 34 Sơ đồ 2.3 Mô hình tổ chức bộ máy kế toán theo kiểu tập trung ........................ 45 Sơ đồ 2.4 Mô hình tổ chức bộ máy kế toán theo kiểu phân tán ......................... 46 Sơ đồ 2.5 Mô hình tổ chức bộ máy kế toán theo kiểu vừa tập trung vừa phân tán ............................................................................................................ 47 Sơ đồ 3.1 Quy trình nghiên cứu ......................................................................... 60 Sơ đồ 3.2 Mô hình nghiên cứu chính thức ......................................................... 63 Sơ đồ 4.1 Quy trình luân chuyển chứng từ trong các trƣờng ........................... 78 Biểu đồ 4.1 Mức độ đồng ý của nhân viên trong sử dụng phần mềm kế toán ................................................................................................................... 82 Biểu đồ 4.2 Tỷ lệ bậc đào tạo của các trƣờng .................................................... 85 Biểu đồ 4.3 Tỷ lệ trình độ học vấn của cá nhân đƣợc khảo sát .......................... 86 Biểu đồ 4.4 Tỷ lệ thâm niên công tác của cá nhân đƣợc khảo sát ..................... 87 Hình 4.1 Đồ thị Histogram của phần dƣ đã chuẩn hóa ...................................... 93 Hình 4.2 Đồ thị P-P Plot của phần dƣ đã chuẩn hóa ........................................100 Hình 4.3 Đồ thị phân tán giữa giá trị dự đoán và phần dƣ từ hồi quy .............101 vii
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong bối cảnh hiện nay khi nền kinh tế nƣớc ta đang trên đà hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới trên nhiều mặt, các rào cản đã từng bƣớc bị dỡ bỏ. Quá trình hội nhập này yêu đòi hỏi nguồn nhân lực chất lƣợng cao trong nƣớc, đủ về chất và lƣợng. Điều này đòi hỏi nền giáo dục nƣớc ta, đặc biệt giáo dục các cấp sau phổ thông phải luôn đƣợc cập nhật, nâng cao, phát triển và hội nhập với quốc tế để đáp ứng các yêu cầu mới về nguồn nhân lực đặt ra. Việc thay đổi cơ cấu, hệ thống quản lý của từng trƣờng là một trong các yếu tố quan trọng để nâng cao chất lƣợng đào tạo, hội nhập và phát triển trong điều kiện mới. Việc đánh giá các yếu tố ảnh hƣởng, xác định các tồn tại và đƣa ra các hƣớng giải pháp khắc phục và nâng cao tổ chức công tác kế toán trong mỗi trƣờng là nhiệm vụ hàng đầu. Chính vì vậy, việc nghiên cứu các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán nhằm mục đích để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán và giúp các cơ sở giáo dục hoạt động theo cơ chế tự chủ tài chính là một trong những vấn đề cần thiết hiện nay cả nƣớc nói chung và các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Bằng việc sử dụng kết hợp phƣơng pháp nghiên cứu định tính kết hợp với phƣơng pháp định lƣợng, tác giả đã tìm hiểu tổng quan tình hình nghiên cứu trƣớc cả trong nƣớc và nƣớc ngoài có liên quan; hệ thống hóa cơ sở lý thuyết liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong các đơn vị sự nghiệp giáo dục công lập; tìm hiểu các lý thuyết nền cũng nhƣ kết hợp với phƣơng pháp khào sát chuyên gia để xây dựng mô hình nghiên cứu về các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Mặt khác, tác giả áp dụng mô hình nghiên cứu định lƣợng nhân tố khám phá thông qua sử dụng phần mềm SPSS 22.0 nhằm kiểm định mô hình nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có 5 nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Trong các viii
nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán, nhân tố có ảnh hƣởng lớn nhất là Yêu cầu đối với thông tin kế toán (β = 0.270). Tiếp theo là các nhân tố Nguồn nhân lực kế toán (β = 0.264), nhân tố Khuôn khổ pháp lý về kế toán (β = 0.256), nhân tố Kiểm soát nội bộ (β = 0.174), và nhân tố Công nghệ thông tin (β = 0.154) có mức độ tác động thấp nhất. Qua kết quả nghiên cứu đã đƣợc thể hiện những luận giải có cơ sở khoa học cả lý luận và thực tiễn, phƣơng pháp nghiên cứu khoa học phù hợp; các nội dung khoa học trong luận văn đã đáp ứng đƣợc mục tiêu nghiên cứu, phù hợp với đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn. Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần củng cố cơ sở lý luận về, ứng dụng vào thực tế về việc hoàn thiện tổ chức ông tác kế toán tại các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. ix
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Các đơn vị công hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo đối với bất kỳ quốc gia nào trên thế giới đều cần thiết và đóng vai trò quan trọng, góp phần cung cấp lực lƣợng lao động có trình độ cho xã hội. Chính vì vậy, việc các đơn vị này hoạt động hiệu quả, có trách nhiệm và minh bạch thông tin, sẽ tác động làm tăng lợi thế cạnh tranh của nền kinh tế và tạo ra giá trị gia tăng cho xã hội. Văn kiện đại hội lần thứ XI của đảng tiếp tục khẳng định “phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu. Trong đó thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam theo hƣớng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, hội nhập quốc tế và thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục”. Nhƣ vậy, chủ trƣơng đổi mới nền giáo dục Việt Nam trong đó có đổi mới quản lý và nâng cao chất lƣợng giáo dục công lập là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo nguồn nhân lực chất lƣợng cao phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, việc nhà nƣớc trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp có thu hoạt động trong lĩnh vực giáo dục đào tạo đặc biệt là đã giúp các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo chủ động hơn trong việc tổ chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính để hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao, phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp dịch vụ đào tạo với chất lƣợng cao cho xã hội, tăng nguồn thu nhằm từng bƣớc nâng cao thu nhập cho cán bộ viên chức. Mặc khác qua trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong lĩnh vực giáo dục nhằm thực hiện chủ trƣơng xã hội hóa giáo dục, huy động sự đóng góp của cộng đồng để phát triển sự nghiệp giáo dục, từng bƣớc giảm dần bao cấp từ ngân sách nhà nƣớc. 1
Trong những năm gần đây đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo Việt Nam có rất nhiều thay đổi, ngày càng có nhiều trƣờng đại học, cao đẳng ngoài công lập, đại học nƣớc ngoài, các chƣơng trình liên kết quốc tế và nhiều chƣơng trình du học tại chỗ của nƣớc ngoài tham gia vào thị trƣờng cung cấp dịch vụ giáo dục ở Việt Nam. Điều này, đã đặt các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo của Việt Nam vào một vị thế cạnh tranh lẫn nhau ngày càng tăng và cạnh tranh với những tổ chức cung cấp dịch vụ giáo dục của nƣớc ngoài ngày càng cao hơn. Mặt khác, thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, trao quyền tự chủ cho các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo, nhà nƣớc sẽ từng bƣớc giảm dần tỷ lệ chi thƣờng xuyên NSNN cho giáo dục với mục tiêu tăng tính tự chủ cho các trƣờng nhằm giúp các trƣờng nâng cao khả năng cạnh tranh và giảm gánh nặng ngân sách chi cho giáo dục. Nhƣ vậy, về mặt tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo ở Việt Nam phải chủ động chuyển đổi nguồn thu theo hƣớng từ một cơ cấu nguồn thu chủ yếu dựa vào sự tài trợ của nhà nƣớc sang một cơ chế nguồn thu đa dạng hơn, dựa nhiều hơn vào học phí cũng nhƣ những hoạt động dịch vụ khác của nhà trƣờng. Trong bối cảnh đó, các trƣờng đại học, cao đẳng, trung cấp công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ngày càng nhận thức đƣợc tầm quan trọng của công tác quản lý và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu và phát triển bền vững. Nhƣ vậy, trong xu thế cạnh tranh và hội nhập, các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng ngày càng gặp nhiều khó khăn về nguồn kinh phí để đảm bảo cho nhu cầu chi tiêu thƣờng xuyên trong điều kiện NSNN cấp chi thƣờng xuyên cho giáo dục đại học có xu hƣớng giảm xuống và học phí vẫn bị khống chế bởi mức trần thu học phí. Để đáp ứng đƣợc yêu cầu đó, công tác tổ chức kế toán là một trong những yếu tố quan trọng góp phần quản lý có hiệu quả các nguồn tài chính trong đơn vị, cho việc quản lý các nguồn thu và các nội dung chi của đơn vị đƣợc hiệu quả 2
hơn. Thực trạng là công tác tổ chức kế toán tại các trƣờng học công lập còn yếu kém và chƣa thật sự hiệu quả. Do các đơn vị thƣờng áp dụng cứng nhắc các chế độ kế toán nên bị động, lúng túng trong ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế phát sinh mới, chậm cập nhật những thay đổi của chế độ kế toán, ít ứng dụng công nghệ thông tin; chƣa xây dựng đƣợc đội ngũ nhân viên kế toán chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của thực tiễn…. Do đó vấn đề hoàn thiện, đổi mới tổ chức công tác tổ chức kế toán có ý nghĩa thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài chính của đơn vị. Xuất phát từ lý luận và thực tiễn, việc nghiên cứu và lựa chọn đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dương” với mong muốn tìm hiểu thực trạng và tìm ra các yếu tố làm ảnh hƣởng đến việc tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng để từ đó sẽ đề ra một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trƣờng có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ toàn phần, giúp cho việc quản lý các nguồn thu, chi tại đơn vị đƣợc chặt chẽ, rõ ràng và minh bạch, đồng thời số liệu báo cáo cho các ban ngành đƣợc chính xác, thể hiện đúng tình hình hoạt động tài chính của đơn vị là nhu cầu cấp thiết, cả trong lý luận thực tiễn hoạt động hiện tại và tƣơng lai của các trƣờng hiện nay. 2. Mục đích nghiên cứu 2.1. Mục tiêu tổng quát Xác định và đo lƣờng mức độ tác động của các nhân tố đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tài chính toàn phần trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng; từ đó đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trƣờng có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ toàn phần. 2.2. Các mục tiêu cụ thể 3
Mục tiêu 1: Xác định các nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Mục tiêu 2: Đo lƣờng mức độ tác động của từng nhân tố đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Mục tiêu 3: Đề xuất một số hàm ý chính sách nhằm giúp các trƣờng có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính. 3. Câu hỏi nghiên cứu Câu hỏi 1: Nhân tố nào tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng? Câu hỏi 2: Mức độ tác động của từng nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng? Câu hỏi 3: Các trƣờng cần làm gì để có thể tổ chức công tác kế toán phù hợp với cơ chế tự chủ tài chính? 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là tổ chức công tác kế toán trong các trƣờng và các nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. 4.2. Phạm vi nghiên cứu 4
+ Không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu, khảo sát các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. + Thời gian: đề tài đƣợc thực hiện từ tháng 10 năm 2018 đến tháng 7 năm 2019. 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài, tác giả sử dụng kết hợp phƣơng pháp định tính và phƣơng pháp định lƣợng, trong đó: Giai đoạn 1: Nghiên cứu định tính đƣợc thực hiện thông qua phƣơng pháp thống kê mô tả, tổng hợp cũng nhƣ phỏng vấn chuyên gia, thảo luận nhóm, nhằm xác định các nhân tố tác động đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng và hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát. Đồng thời, tác giả sử dụng phƣơng pháp khảo sát thông qua Bảng câu hỏi nhằm thu thập dữ liệu sơ cấp để phục vụ kiểm định mô hình nghiên cứu. Giai đoạn 2: Trên cơ sở thu thập dữ liệu đƣợc từ bảng câu hỏi, đề tài sử dụng phƣơng pháp định lƣợng nhằm đánh giá cụ thể về các nhân tố cũng nhƣ mức tác động của từng nhân tố đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập theo cơ chế tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng thông qua việc sử dụng mô hình kinh tế lƣợng nhân tố khám phá EFA dƣới sự hỗ trợ của phần mềm SPSS 22.0 6. Ý nghĩa của đề tài  Ý nghĩa khoa học: Trên cơ sở nghiên cứu các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán của các nghiên cứu trƣớc và đặc biệt là trong điều kiện cụ thể ở tỉnh BÌnh Dƣơng, luận văn đã khám phá các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng và chỉ ra mức độ cũng nhƣ thứ tự ảnh hƣởng của các nhân tố đến tổ chức công tác kế toán tại các trƣờng. 5
 Về mặt thực tiễn: Đề tài nghiên cứu phân tích và chỉ ra thực trạng, mặt tích cực và mặt hạn chế trong công tác tổ chức kế toán tại các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng, xác định và đo lƣờng mức độ tác động của các nhân tố ảnh hƣởng đến tổ chức công tác kế toán hiện nay tại các trƣờng. Đây là điểm mới so với các nghiên cứu trƣớc và cũng lần đầu đƣợc thực hiện đối với các trƣờng ĐH – CĐ – TC công lập trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng. Trên cơ sở đó nghiên cứu đề xuất các nhóm kiến nghị để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị này. Kết quả của nghiên cứu này sẽ là cơ sở để lãnh đạo tỉnh Bình Dƣơng và các đơn vị giáo dục làm cở sở trong việc đƣa ra các chính sách quản lý phù hợp. Qua đó đảm bảo sự hoàn thiện công tác quản lý của cơ quan và nâng cao chất lƣợng dịch vụ giáo dục đào tạo. 7. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo luận văn chia thành 5 chƣơng, bao gồm: Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu Chương 2: Cơ sở lý thuyết Chương 3: Phương pháp nghiên cứu Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận Chương 5: Kết luận và Hàm ý quản trị 6
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU Chƣơng này trình bày các nghiên cứu có liên quan đến đề tài đã đƣợc thực hiện trên Thế giới và Việt Nam từ đó đƣa ra những nhận xét và hƣớng nghiên cứu tiếp theo của đề tài. 1.1 Nghiên cứu ngoài nƣớc 1. Mc Lean & Delon (2003) “Model of information systems success”: Mô hình hệ thống thông tin thành công. Nghiên cứu đo lƣờng sự thành công của hệ thống thông tin bằng các nhân tố: Chất lƣợng hệ thống, chất lƣợng thông tin, chất lƣợng dịch vụ, mô hình nghiên cứu đƣợc dựa theo mô hình nghiên cứu của chính tác giả trƣớc đây (1992). Trong mô hình nghiên cứu trƣớc có 6 nhân tố tác động đến tổ chức thông tin kế toán: Chất lƣợng kệ thống, chất lƣợng thông tin, việc sử dụng hệ thống thông tin, sự hài lòng của ngƣời sử dụng, nhân tố tác động đến cá nhân, nhân tố tác động đến tổ chức nhƣ nguồn nhân lực kế toán; thủ tục kiểm soát nội bộ và mức độ ứng dụng CNTT. Chất lƣợng hệ thống Việc sử dụng HTTT Nhân tố tác Nhân tố tác Chất lƣợng động đến động đến tổ thông tin cá nhân chức Sự hài lòng của ngƣời sử Chất lƣợng dụng dịch vụ Sơ đồ 1.1: Mô hình hệ thống thành công của Mc Lean & Delon (1992) Mô hình hệ thống thông tin của Mc Lean & Delon (2003) là mô hình đƣợc điều chỉnh của mô hình nghiên cứu của chính tác giả năm 1992, theo đó mô tả này mô tả 7
mối quan hệ giữa 6 yếu tố quan trọng của “IS thành công”: Chất lƣợng hệ thống, chất lƣợng thông tin, chất lƣợng dịch vụ, sử dụng hế thống, sự hài lòng của ngƣời sử dụng, lợi ích hệ thống mạng. Mô hình này áp dụng trong nhiều trong nghiên cứu liên quan đến triển khai hệ thống thông tin kế toán và hệ thống mạng thông tin. Chất lƣợng hệ thống Việc sử dụng hệ thống thông Chất lƣợng tin Lợi ích ròng thông tin Ngƣời sử dụng Chất lƣợng dịch vụ Sơ đồ 1.2. Mô hình hệ thống thông tin thành công của Mc Lean & delon (2003) 2. Tác giả Earl, R. W., Leo, E. H., Susan C. K. (2006) với nghiên cứu “Accounting for Governmental and Nonprofit Entities” (tạm dịch: Kế toán khu vực công và tổ chức phi lợi nhuận) đã đƣa ra các nguyên tắc kế toán chung đƣợc chấp nhận, hƣớng dẫn cách thức ghi nhận các nghiệp vụ kinh tế, cách thức lập báo cáo tài chính cuối kỳ cũng nhƣ tiến hành các thủ tục kiểm soát nhằm đảm bảo công tác kế toán đƣợc vận hành tuân thủ theo quy định. Nghiên cứu cũng đi sâu vào phân tích hoạt động của một số lĩnh vực sự nghiệp đặc thù nhƣ tổ chức kế toán trong các trƣờng học, bệnh viện, các đơn vị lực lƣợng vũ trang. 3. Tài liệu nghiên cứu của Allison và cộng sự (2009) đƣợc phát hành bởi trung tâm thống kê giáo dục quốc gia của Mỹ. Trong tài liệu này, nhóm tác giả đã đề cập đến vai trò của thông tin tài chính trong một trƣờng học, nhìn nhận vai trò của thông tin tài chính của một trƣờng học đối với các tổ chức bên ngoài xã hội, nhà đầu tƣ, Chính phủ. 8
Tài liệu còn đề cập đến nội dung của BCTC đối với các tổ chức chính phủ đáp ứng yêu cầu của GAAP và GASP. Tuy nhiên, tài liệu này chỉ mới đề cập đến vai trò của thông tin tài chính trong các trƣờng Đại học mà chƣa có một hƣớng dẫn cụ thể về kế toán của các trƣờng học và cũng chƣa đề cập đến vấn đề minh bạch thông tin trên BCTC. 4. Beest, F. V. Braam, G. and Boelens, Suzanne (2009), với nghiên cứu “Quality of Financial Reporting: measuring qualitative characteristics” (tạm dịch Chất lƣợng của báo cáo tài chính: Đo lƣờng các yếu tố định tính) đã nghiên cứu chất lƣợng thông tin BCTC thông qua việc đo lƣờng các đặc tính dựa trên quan điểm FASB & IASB. Dựa vào các đặc tính chất lƣợng thông tin kế toán theo yêu cầu FASB & IASB (2008) và các nghiên cứu trƣớc về việc đánh giá các đặc tính chất lƣợng của thông tin kế toán, tác giả đã xây dựng 21 yếu tố cho 5 đặc tính chất lƣợng của FASB & IASB (2008) là sự thích hợp, trình bày và trung thực, dễ hiểu, có thể so sánh đƣợc, kịp thời. Tác giả đã sử dụng mẫu nghiên cứu là 231 báo cáo thƣờng niên của các công ty niêm yết tại Anh, Mỹ và thị trƣờng chứng khoán Hà Lan trong năm 2005 và 2007, đồng thời dùng thang đo Likert 5 bậc để đo lƣờng từng yếu tố của đặc tính chất lƣợng. 5. Nghiên cứu của Cristina Silvia Nistora và cộng sự (2013) với đề tài “Influence of environmental factors on the evolution of Romanian public accounting” (tạm dịch là ảnh hƣởng của các nhân tố môi trƣờng tới sự phát triển kế toán khu vực công của Romani). Bằng việc sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu định tính kết hợp với định lƣợng, nghiên cứu đã xây dựng và kiểm định đƣợc mô hình nghiên cứu, qua đó xác định có năm nhân tố tác động đến việc cải cách, phát triển kế toán tài chính Rumani bao gồm: Môi trƣờng Pháp lý, Chính trị, Kinh tế, Văn hóa, Giáo dục. Bên cạnh đó, các nghiên cứu của Ouda (2004, 2008) chỉ rõ nhân tố môi trƣờng quốc tế ảnh hƣởng mạnh mẽ đến việc cải cách kế toán khu vực công của một quốc gia, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển. 9