Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện kế toán trách nhiệm xã hội trong doanh nghiệp tại Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:130

Thêm vào BST

Báo xấu

36
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là nhận diện những nhân tố nào ảnh hưởng đến việc thực hiện SRA trong DN tại Việt Nam; mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến việc thực hiện SRA từ đó đưa ra các bàn luận góp phần thúc đẩy việc thực hiện SRA tại Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện kế toán trách nhiệm xã hội trong doanh nghiệp tại Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN MINH PHƯƠNG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC THỰC HIỆN KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI TRONG DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH TRẦN MINH PHƯƠNG CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN VIỆC THỰC HIỆN KẾ TOÁN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI TRONG DOANH NGHIỆP TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: Kế Toán Mã số: 60340301 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VÕ VĂN NHỊ Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2017
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là kết quả nghiên cứu của riêng tôi, không sao chép của bất kỳ ai. Nội dung luận văn có tham khảo và sử dụng các tài liệu, thông tin được đăng tải trên các tác phẩm, tạp chí và các trang web được theo danh mục tài liệu tham khảo của luận văn. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 10 năm 2017 Trần Minh Phương
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG DANH MỤC HÌNH VẺ VÀ SƠ ĐỒ Phần mở đầu ........................................................................................................ 1 1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1 2. Mục tiêu nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu .............................................. 3 2.1. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................... 3 2.2. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................ 3 3. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu ........................................... 3 3.1. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................ 3 3.2. Phạm vi nghiên cứu............................................................................ 3 4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4 5. Ý nghĩa của luận văn .................................................................................. 4 6. Kết cấu của đề tài ........................................................................................ 4 Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu ........................................................... 6 1.1. Giới thiệu .................................................................................................. 6 1.2. Các xu hướng nghiên cứu về SRA trên thế giới ...................................... 9 1.3. Các nghiên cứu có liên quan đến đề tài ................................................. 10 1.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới ........................................................ 10 1.3.2. Các nghiên cứu tại Việt Nam....................................................... 13 1.4. Nhận xét về các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài .................... 14 1.5. Xác định khe hổng nghiên cứu .............................................................. 17 Kết luận ......................................................................................................... 18 Chương 2: Cơ sở lý thuyết ................................................................................. 19 2.1. Tổng quan về kế toán trách nhiệm xã hội ............................................. 19
2.2.1. Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp .......................................... 19 2.1.2. Các khái niệm về kế toán trách nhiệm xã hội............................... 20 2.1.3. Tầm quan trọng của SRA.............................................................. 23 2.1.4. Quá trình phát triển của SRA........................................................ 24 2.1.5. Những khó khăn trong việc thực hiện SRA ................................. 26 2.1.6. Nội dung của SRA ........................................................................ 27 2.1.6.1. Mục tiêu của SRA ................................................................ 27 2.1.6.2. Nội dung của SRA................................................................ 28 2.1.6.3. Các công cụ hướng dẫn SRA ............................................... 29 2.2. Thực trạng SRA trong DN tại Việt Nam .............................................. 32 2.3. Một số lý thuyết nền tảng về việc vận dụng SRA................................. 33 2.3.1. Lý thuyết các đối tượng hữu quan ................................................ 33 2.3.1.1. Nội dung lý thuyết ................................................................ 33 2.3.1.2. Áp dụng lý thuyết các đối tượng hữu quan vào việc thực hiện SRA trong DN ...................................................................... 34 2.3.2. Lý thuyết hợp pháp ....................................................................... 34 2.3.2.1. Nội dung lý thuyết ................................................................ 34 2.3.2.2. Áp dụng lý thuyết hợp pháp vào việc thực hiện SRA trong DN ............................................................................................................ 37 2.3.3. Lý thuyết thể chế ........................................................................... 37 2.3.3.1. Nội dung lý thuyết ................................................................ 37 2.3.3.2. Áp dụng lý thuyết thể chế vào việc thực hiện SRA trong DN ............................................................................................................ 39 2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện SRA .................................. 40 Kết luận chương 2 ......................................................................................... 42 Chương 3: Thiết kế nghiên cứu.......................................................................... 43 3.1. Khung nghiên cứu.................................................................................. 43 3.2. Quy trình nghiên cứu ............................................................................. 43 3.2.1. Nghiên cứu sơ bộ .......................................................................... 44
3.2.2. Nghiên cứu chính thức .................................................................. 44 3.3. Mô hình nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu đề nghị......................... 45 3.3.1. Mô hình nghiên cứu ...................................................................... 45 3.3.2. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu ................................................... 46 3.4. Mô tả thang đo ....................................................................................... 48 3.4.1. Mô tả thang đo nhận thức về sự hữu ích của SRA ....................... 49 3.4.2. Mô tả thang đo sự tham gia của các đối tượng hữu quan ............ 50 3.4.3. Mô tả thang đo đặc điểm của DN ................................................. 51 3.4.4. Mô tả thang đo nhu cầu phát hành báo cáo SCR ......................... 52 3.4.5. Mô tá thang đo tác động của quy chuẩn pháp lý .......................... 53 3.4.6. Mô tả thang do biến thực hiện SRA trong DN tại Việt Nam ....... 54 3.5. Mô tả cách chọn mẫu ............................................................................. 55 3.5.1. Đối tượng khảo sát ........................................................................ 55 3.5.2. Kích thước mẫu ............................................................................. 55 3.5.3. Phương pháp thu thập dữ liệu ....................................................... 55 3.6. Phương pháp phân tích dữ liệu .............................................................. 56 Kết luận chương 3 ......................................................................................... 58 Chương 4: Kết quả nghiên cứu và bàn luận....................................................... 59 A. Nghiên cứu định tính ................................................................................... 59 B. Nghiên cứu định lượng ................................................................................ 59 4.1. Mô tả dữ liệu .......................................................................................... 59 4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng ............................................................. 61 4.2.1. Thực hiện kiểm định chất lượng thang đo .................................... 61 4.2.2. Phân tích nhân tố khám phá .......................................................... 70 4.2.3. Thực hiện kiểm định lại chất lượng thang đo mới ....................... 77 4.2.4. Kiểm định mô hình nghiên cứu .................................................... 79 4.2.5. Dò tìm các vi phạm giả định hồi quy ........................................... 81 4.2.6. Kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ........................................... 83 4.2.7. Kiểm định các khác biệt................................................................ 84
4.3. Thảo luận kết quả nghiên cứu ............................................................... 86 4.3.1. Đối với nhóm nhân tố nhận thức về sự hữu ích của SRA ............ 86 4.3.2. Đối với nhóm nhân tố sự tham gia của các đối tượng hữu quan . 88 4.3.3. Đối với nhóm nhân tố đặc điểm của DN ...................................... 90 4.3.4. Đối với nhóm nhân tố nhu cầu phát hành báo cáo CSR .............. 92 4.3.5. Đối với nhóm nhân tố tác động của các quy chuẩn pháp lý ........ 93 Kết luận chương 4 ......................................................................................... 94 Chương 5: Kết luận và gợi ý .............................................................................. 96 5.1. Kết luận .................................................................................................. 96 5.2. Gợi ý ...................................................................................................... 97 5.2.1. Đối với nhóm nhân tố nhận thức về sự hữu ích của SRA ............ 97 5.2.2. Đối với nhóm nhân tố sự tham gia của các đối tượng hữu quan . 99 5.2.3. Đối với nhóm nhân tố đặc điểm của DN ...................................... 99 5.2.4. Đối với nhóm nhân tố nhu cầu phát hành báo cáo CSR ............ 100 5.2.5. Đối với nhóm nhân tố tác động của các quy chuẩn pháp lý ...... 101 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo .............................................. 102 5.3.1. Hạn chế của luận văn .................................................................. 102 5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo ....................................................... 103 Kết luận chương 5 ....................................................................................... 103 Danh mục tài liệu tham khảo Phụ lục 01. Bảng câu hỏi khảo sát Phụ lục 02. Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến độc lập Phụ lục 03. Kết quả phân tích nhân tố khám phá biến phụ thuộc Phụ lục 04. Danh sách tham gia thảo luận nhóm
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Từ viết tắt NỘI DUNG AC Kế toán xã hội (Social Accounting) BSC Bảng điểm cân bằng (Balanced Scorecard) CSR Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (Corporate Social Responsibility) DN Doanh nghiệp EFA Phân tích nhân tố khám phá GA Kế toán xanh (Green Accounting) GAR Báo cáo kế toán xanh (Green Accounting Reporting) GRI Global reporting Initivative ICAB Institute of Chartered Accountants of Bangladesh SA Kế toán phát triển bền vững (Sustainability Accounting) SEA Kế toán xã hội và môi trường (Social and Environmental Accounting) SEEA 2003 System of Environmental and Economic Account 2003 SRA Kế toán trách nhiệm xã hội (Social Responsibility Accounting) SXKD Sản xuất kinh doanh TNXH Trách nhiệm xã hội
DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Tổng kết các nghiên cứu liên quan đến đề tài ········································15 Bảng 2.1: Các giai đoạn phát triển của SRA ··························································25 Bảng 2.2: Mục tiêu của SRA ··················································································27 Bảng 3.1. Thang đo nhận thức về sự hữu ích của SRA ··········································49 Bảng 3.2: Mô tả thang đo sự tham gia của các đối tượng hữu quan ······················50 Bảng 3.3: Thang đo tác động của nhu cầu phát hành báo cáo CSR ·······················53 Bảng 3.4: Thang đo tác động của các quy chuẩn pháp lý ······································53 Bảng 4.1 Thống kê mô tả cở mẫu nghiên cứu ························································60 Bảng 4.2: Bảng kiểm định thang đo biến NH ·························································61 Bảng 4.3: Bảng kiểm định thang đo biến NH lần 2 ················································62 Bảng 4.4: Bảng kiểm định thang đo biến HQ ·························································63 Bảng 4.5: Bảng kiểm định thang đo biến DD ·························································64 Bảng 4.6: Bảng kiểm định thang đo biến DD ·························································65 Bảng 4.7: Bảng kiểm định thang đo biến BC ·························································66 Bảng 4.8: Bảng kiểm định thang đo biến QC ·························································67 Bảng 4.9: Bảng kiểm định thang đo biến QC ·························································68 Bảng 4.10: Bảng kiểm định thang đo biến TH ·······················································69 Bảng 4.11: Ma trận nhân tố xoay (Rotated component matrix) lần 1 ····················72 Bảng 4.12: Ma trận nhân tố xoay (Rotated component matrix) lần 2 ····················73 Bảng 4.13: Ma trận nhân tố xoay (Rotated component matrix) lần 3 ····················74 Bảng 4.14: Ma trận nhân tố xoay (Rotated component matrix) lần 4 ····················75 Bảng 4.15 Bảng ma trận nhân tố biến phụ thuộc. ···················································77 Bảng 4.16 Bảng kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach Alpha sau EFA 78 Bảng 4.17: Ma trận hệ số tương quan Pearson ·······················································79 Bảng 4.18: Tóm tắt mô hình hồi quy (Model Summary) ·······································80 Bảng 4.19 Phân tích phương sai (Anova) ·······························································80 Bảng 4.20: Hệ số phương trình hồi quy ··································································80 Bảng 4.21: Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu ······································84
Bảng 4.22 Kiểm tra tính đồng nhất của phương sai ···············································84 Bảng 4.23: Kiểm tra giá trị trung bình giữa các nhóm ···········································85 Bảng 4.24 Kiểm tra tính đồng nhất của phương sai ···············································85 Bảng 4.25: Kiểm tra giá trị trung bình giữa các nhóm ···········································85 Bảng 4.26 Kiểm tra tính đồng nhất của phương sai ···············································85 Bảng 4.27: Kiểm tra giá trị trung bình giữa các nhóm ···········································86 Bảng 4.28 Thống kê mô tả biến nhận thức về sự hữu ích của SRA ·······················88 Bảng 4.29 Thống kê mô tả biến sự tham gia của các đối tượng hữu quan. ···········89 Bảng 4.30 Thống kê mô tả biến tác động của đặc điểm doanh nghiệp. ·················91 Bảng 4.31 Thống kê mô tả biến nhu cầu lập báo cáo TNXH của doanh nghiệp. ··92 Bảng 4.32 Thống kê mô tả biến tác động của các quy chuẩn pháp lý ···················93
DANH MỤC HÌNH VẼ VÀ SƠ ĐỒ Hình 1.1.Phân loại Kế toán theo mục tiêu phát triển bền vững ·····························10 Hình 3.1. Sơ đồ nghiên cứu·····················································································45 Hình 3.2. Mô hình nghiên cứu ban đầu: ·································································45 Hình 4.1 Biểu đồ tần số phần dư chuẩn hóa Histogram ·········································82 Hình 4.2: Đồ thị phân phối phần dư trên đường thẳng kỳ vọng ····························82 Hình 4.3: Đồ thị phân tán giữa các phần dư và giá trị dự đoán chuẩn hóa ············83
Tài liệu tham khảo Arnold, P., (1990), “The State and Political Theory in Corporate Social Disclosure Research: A Response to Guthrie and Parker”, Advances in Public Interest Accounting, Vol. 3, No. 2, p. 177-81. Borglund, T., De Geer, H., Sweet, S., Frostensen, M., Lerpold, L., Nordbrand, S., Sjostrom, E., and Windell, K. (2012). CSR Corporate Social Responsibility En guide till foretagetsansvar. Stockholm: SanomaUtbildning. Caroll, (1979), A three-dimensional conceptual model of corporate performance, Academy of management review 4 (4), p. 497-505. Carol Ann Tilt, (1994) "The Influence of External Pressure Groups on Corporate Social Disclosure: Some Empirical Evidence", Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 7 Issue: 4, pp.47-72, https://doi.org/10.1108/09513579410069849 Caroll, (1999), Corporate social responsibility: Evolution of a Definitional Construct, Business & society 38 (3), p. 268-295. Cooper, C., (1992), ‘The Non and Nom of Accounting for (M) Other Nature’, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 5, No. 3, p. 16-39. Deegan, C. & Rankin, M., (1996), “Do Australian Companies Report Environmental News Objectively? – An Analysis of Environmental Disclosures by Firms Prosecuted by the Environmental Protection Authority”, Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 9, No. 2, p. 52-69. Deegan, C. & Gordon, B., (1996), “A Study of the Environmental Disclosure Practices of Australian Corporations”, Accounting and Business Research, Vol. 26, No. 3, p. 187- 199. Deegan, C. and Blomquist, C. (2006), “Stakeholder influence on corporate reporting: an exploration of the interaction between WWF-Australia and the Australian minerals industry”, Accounting, Organizations and Society, vol. 31, no. 4-5, p. 343-372. Deegan, C., (2016), “Twenty five years of social and environmental accounting research within Critical Perspectives of Accounting: Hits, misses and ways forward”, Critical Perspectives on Accounting, V 43, p.65-87 Deegan, C., Rankin, M. and Tobin, J. (2002), "An examination of the corporate social and environmental disclosures of BHP from 1983-1997: a test of legitimacy theory", Accounting, Auditing & Accountability Journal, vol. 15, no. 3, p. 312-343. DiMaggio & Powell, (1983), "The iron cage revisited" institutional isomorphism and ... in organizational fields", American Sociological Review, Vol. 48, p. 147-60. Donaldson, T. and Preston, L. E., (1995), “The stakeholder theory of the corporation: concepts, evidence, and implications”, Academy of Management Review, vol. 20, no. 1, pp. 65-91. Dowling, J. & Pfeffer, J., (1975), “Organizational Legitimacy: Social Values and Organizational Behaviour”, Pacific Sociological Review, Vol. 18, No.1, p. 122–36. Dương Thị Thanh Hiền, (2016), “Kế toán xanh và kế toán môi trường một số quan điểm hiện đại”, Bộ môn KTQT trường ĐH Duy Tân
Dương Thị Thanh Hiền, (2016), “Tìm hiểu về kế toán TNXH”, Bộ môn KTQT trường ĐH Duy Tân Freeman, (1984) “Strategic management: A stakeholder approach. Boston”: Pitman Publishing Inc., Boston. Gray, R. H. (2002), “The social accounting project and Accounting, Organizations and Society: privileging engagement, imaginings, new accountings and pragmatism over critique?”, Accounting, Organizations and Society, vol. 27, no. 7, p. 687-708. Gray, R. H., Bebbington, J. and Walters, D. (1993), Accounting for the Environment, ACCA, London. Gray, R. H. (2007), “Taking a Long View on What We Now Know About Social and Environmental Accountability and Reporting”, Centre for Social and Environmenal Accounting Research, https://www.st-andrews.ac.uk/media/csear/discussion- papers/CSEAR_dps-socenv-longview.pdf Gray, R. H. (2009), “Is accounting for sustainability actually accounting for sustainability … and how would we know? An exploration of narratives of organisations and the planet”, Accounting, Organizations and Sociaty, Vol 35, P. 47-62 Gray, R., Owen, D. & Adams, C., (1996), Accounting and Accountability: Social and Environmental Accounting in a Changing World, Prentice Hall, Hemel Hempstead. Gray, R.H., Richard Laughlin, (2012) "It was 20 years ago today: Sgt Pepper, Accounting, Auditing & Accountability Journal, green accounting and the Blue Meanies", Accounting, Auditing & Accountability Journal, Vol. 25 Issue: 2, p.228-255, Gray, Brennan, A. & Malpas, J., (2013), “New accounts: Towards a reframing of social accounting”, Accounting Forum, Volume 38, Issue 4, December 2014, Pages 258-273. Gray, R. H., Owen, D. L. and Maunders, K. T. (1987), Corporate Social Reporting: Accounting and Accountability, Prentice-Hall, Hemel Hempstead. Gray, R. H., Kouhy, R. and Laver, S. (1995), "Corporate social and environmental reporting: a review of the literature and a longitudinal study of UK disclosure", Accounting, Auditing & Accountability Journal, vol. 8, no. 2, p. 47-77. Guthrie, J. & Parker, L., (1989), “Corporate Social Reporting: A Rebuttal of Legitimacy Theory”, Accounting and Business Research, Vol. 9, No. 76, p. 343-52. Haslinda Yusoff, Allezawati Ismail, Radiah Othman and Faizah Darus, (2016), Motives and accountants’ role for Green Accounting Reporting (GAR) to wards minimizing financial leakages, Malaysian Accounting Review (MAR), [S.l.], v. 15, n. 2, p. 35-55. Hoàng Trọng, Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008, Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS tập 1, 2, NXB Hồng Đức. Hopwood, Anthony G., (2009), “Accounting and the environment”, Accounting, Organizations and Society, 2009, vol. 34, issue 3-4, p. 433-439. Huỳnh Đức Lộng, (2015), “Kế toán trách nhiệm xã hội”, tạp chí Kế Toán Kiểm Toán Huỳnh Đức Lộng, 2016, Kế toán TNXH – Công cụ quan trọng phục vụ cho mục tiêu phát triển bền vững, tạp chí Công nghệ Ngân hàng, số 124, 07/2016, p. 57-64. ISO 14001 – International Organization for Standardization, 2015,
Jan Bebbington, Rob Gray, Ian Thomson và Diane Walters, (1994), “Accountants' Attitudes and Environmentally sensitive Accounting”, Accounting and Business Research, Vol. 24, Issue 94, p. 109-120. Lazonick & O'Sullivan, (2000), “Maximizing shareholder value: a new ideology for corporate governance”, Economy and Society Journal, Vol. 29, p. 13-35. Mathews, M. R. (1993), Socially Responsible Accounting, Chapman and Hall, London. Mathews, M. R. and Perera, M. H. B. (1995), Accounting Theory and Development, 3rd ed., Thomas Nelson Australia, Melbourne. Mathews, M., (1997), “Twenty-Five Years of Social and Environmental Accounting Research: Is there a Silver Jubilee to Celebrate?”, Accounting, Auditing, & Accountability Journal, Vol. 10, No. 4, p. 481-531. Max Webber, 1992, “Economy and society: An outline of interpretive sociology”, Berkley, CA: U. California Press. Meyer J.W & Rowen B., (1977), "Institutional organizations: formal structure as myth and ceremony", American Journal of Sociology, Vol. 83, p. 340-63. Mobley, S. C. (1970), "The challenges of socio-economic accounting", The Accounting Review, vol. 45, no. 4, pp. 762-768.Mona Abou (2015) Muhammad Azizul Islam & Craig Deegan, 2009, “Media pressures and corporate disclosure of social responsibility performance information: A study of two global clothing and sports retail companies”, Accounting and Business Research Journal, Vol 40, 2010, p. 131-148 Muhammad Azizul Islam, 2009, “Social and Environmental Reporting Practices of Organisations Operating in, or Sourcing Products from, a Developing Country: Evidence from Bangladesh”, Doctor Philosophy Thesis of School of Accounting and Law RMIT University, Muhammad Islam, 2014, “Perceptions of corporate social and environmental accounting and reporting practices from accountants in Bangladesh”, Social Responsibility Journal, Vol. 7 Issue: 4, p.649-664. Nguyễn Thị Hương Liên, 2014, Báo cáo kế toán TNXH thực tiễn áp dụng tại các doanh nghiệp châu Âu, tạp chí Khoa học D9HQGHN: Kinh tế và kinh doanh, Tập 30, Số 3 (2014) trang 46-53. Nkaiwatei, A. O. (2011). “Relationship between Social Accounting Practices And Profitability: The case of oil industry in Kenya”, A Research Project Submitted in partial Fulfillment of the Requirement of Master of Business Administration, School of Business Administration, University of Nairobi. Nongnooch Kuasirikun, (2004), “Attitudes to the development and implementation of social and environmental accounting in Thailand”, Critical Perspectives on Accounting, Vol. 16, issue 8, p. 1035-1057 Norhayah Zulkifli, Brian Telford and Neil Marriott, (2009), “Social and environmental accounting in Malaysia: practitioners’ views”, Accounting in Emerging Economies
(Research in Accounting in Emerging Economies, Volume 9) Emerald Group Publishing Limited, p.145 – 167. Patten, D. M. (1992), "Intra-industry environmental disclosures in response to the Alaskan oil spill: A note on legitimacy theory", Accounting, Organizations and Society, vol. 17, no. 5, pp. 471-475. Phillips et al, (2003), "Stakeholder Legitimacy." Business Ethics Quarterly 13(1). Ramanathan, K. V. (1976), “Toward a theory of corporate social accounting”, The Accounting Review, vol. 51, no. 3, pp. 516-528. Smita Mishra, “Social Accounting: Scope, Approaches and Models” Suleiman Abu Sabha and Younis Shoubaki, 2013, The Importance of Implementing Social Responsibility Accounting (SRA) in Public Shareholding Companies in Jordan and its Impact on Their Sustainability, Swanson, R. A. (1995). “Human resource development: Performance is the key”. Human Resource. Development Quarterly. Q (2), p, 207 – 213. Warhurst, A. (2005), “Future roles of business in society: the expanding boundaries of corporate responsibility and a compelling case for partnership”, Futures, Vol. 37, pp. 151-68. Wheeler, S.R., Carrico, M.L., Wilson, B.A., Brown, S.J., Skeath, J.B. (2003). “The expression and function of the achaete-scute genes in Tribolium castaneum reveals conservation and variation in neural pattern formation and cell fate specification”. Development, Vol. 130(18): p. 4373--4381. World Commission on Environment and Development (1987), World Commission on Environment and Development Our Common Future, Oxford University Press, Oxford. Yingjun Lu, Indra Abeysekera, Corinne Cortese, (2015) "Corporate social responsibility reporting quality, board characteristics and corporate social reputation: Evidence from China", Pacific Accounting Review, Vol. 27 Issue: 1, pp.95-118. Zhu, Q. and Sarkis, J. (2006), “An inter-sectoral comparison of green supply chain management in China: drivers and practices”, Journal of Cleaner Production, Vol. 14, pp. 472-86.
PHỤ LỤC 01 BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT THƯ NGỎ Xin chào Quý Anh/Chị Tôi tên Trần Minh Phương, hiện tôi đang nghiên cứu đề tài “Các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện kế toán trách nhiệm xã hội trong doanh nghiệp tại Việt Nam” Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu khảo sát các nhân tố ảnh hưởng đến việc thực hiện kế toán Trách nhiệm xã hội trong doanh nghiệp tại Việt Nam. Sự đóng góp ý kiến của quý vị là vô cùng quan trọng và hữu ích giúp đánh giá vấn đề một cách khách quan làm cơ sở tham khảo học thuật về sau. Mọi thông tin trả lời của quý vị chỉ để phục vụ mục tiêu nghiên cứu khoa học và sẽ được giữ kín. Xin chân thành cảm ơn Quý Anh/Chị Giới thiệu tổng quan về Kế toán Trách nhiệm Xã hội (Social Responsibility Accounting) Kế toán trách nhiệm xã hội là một lĩnh vực đã được nghiên cứu nhiều trên thế giới tuy nhiên còn khá mới mẻ tại Việt Nam. Ngày nay, lợi nhuận không phải là mục tiêu duy nhất của doanh nghiệp (DN), mà hoạt động của DN phải gắn với trách nhiệm xã hội (TNXH), hướng tới mục tiêu phát triển bền vững của DN từ đó góp phần thực hiện mục tiêu phát triển của quốc gia, khu vực và toàn cầu. SRA ra đời trên cơ sở lý thuyết của TNXH của DN nhằm cung cấp các thông tin về kinh tế, xã hội và môi trường của DN như theo dõi, ghi chép và hạch toán tình hình cung ứng và sử dụng các nguồn tài nguyên, các tác động từ hoạt động của DN đối với hệ thống môi trường, các đóng góp vào xây dựng cơ sở hạ tầng, giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo, cải thiện môi trường tại cộng đồng địa phương… Các thông tin này sẽ là nguồn dữ liệu quan trọng giúp các cơ quan chức năng hoạch định chính sách, giúp các nhà quản trị ra quyết định, giúp các đối tượng hữu quan khác như nhà đầu tư, khách hàng, nhà cung cấp, người lao động, cộng đồng địa phương … đánh giá được các tác động và lợi ích từ hoạt động của DN đó… Từ đó cải thiện hình ảnh của DN trước cộng đồng xã hội, nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh, thúc đẩy sự phát triển bền vững cho DN và cho xã hội. NỘI DUNG KHẢO SÁT Phần 1. Thông tin về người tham gia trả lời bảng câu hỏi: 1. Họ và tên …………………………………………………………………………………………….. 2. Đơn vị công tác của Anh/Chị: ………………………………………………………………………..
3. Trình độ học vấn  Sau đại học  Đại học  Cao đẳng/trung cấp  khác 4. Vị trí công tác:  Giám đốc tài chính/thành viên ban giám đốc  Trưởng/phó phòng kế toán/kiểm toán/tài chính,  NV Kế toán/kiểm toán/tài chính 5. Thâm niên công tác  Chưa đi làm  10 năm Phần 2. Đặc điểm về đơn vị anh chị đang công tác 6. Lĩnh vực hoạt động của đơn vị  DN Đa ngành  Sản xuất  Thương mại, DV  Tài chính, tín dụng  Khác 7. Thời gian hoạt động của đơn vị tính đến 2017  1-5 năm  6-10 năm  11-20 năm  trên 20 năm 8. Số lượng lao động trong đơn vị  Dưới 20  21-100  101-300  trên 300 9. Trụ sở chính của đơn vị thuộc Tỉnh / thành phố: ………………..…………..…….…………. 10. Đơn vị bạn có đang áp dụng tiêu chuẩn chất lượng không?  Có áp dụng: Vui lòng cho biết tiêu chuẩn chất lượng đơn vị bạn đang áp dụng (VD ISO…) …………..…………………………………………………………………..…………..…………..…………..  Không áp dụng Phần tiếp theo của bảng khảo sát, mời anh/chị đánh dấu chéo vào ô trả lời tùy theo mức độ đồng ý của quý anh/chị đối với các phát biểu sau - không phụ thuộc phát biểu đó có áp dụng tại công ty của anh chị hay không. Phần 3: Khảo sát nhận thức về sự hữu ích của kế toán trách nhiệm xã hội Hoàn Khôn Hoàn Số toàn Đồng Không Ý kiến gý toàn TT không ý đồng ý kiến đồng ý đồng ý NH Kế toán TNXH bao gồm kế toán 1 truyền thống và mở rộng thêm các lĩnh vực về môi trường, xã hội, lao động và các đối tượng có liên quan khác. NH Kế toán TNXH phục vụ cho việc lập 2 hệ thống các báo cáo (cung cấp thông
tin) kinh tế, môi trường và xã hội. NH Báo cáo kế toán TNXH không chỉ 3 phản ánh thông tin tài chính mà còn phản ánh các thông tin phi tài chính. NH Thông tin kế toán TNXH cần thiết 4 cho quá trình ra quyết định. NH Kế toán TNXH giúp nâng cao năng 5 lực cạnh tranh và uy tín DN. NH Kế toán TNXH giúp thu hút các 6 nguồn lực hiệu quả hơn. NH Thực hiện kế toán TNXH giúp tuân 7 thủ tốt hơn các quy định pháp luật. NH Kế toán TNXH giúp DN có sự quan 8 tâm tích cực hơn đối với môi trường. Phần 4: Khảo sát sự tham gia của các đối tượng hữu quan Hoàn Khôn Hoàn Số toàn Đồng Không Ý kiến gý toàn TT không ý đồng ý kiến đồng ý đồng ý HQ Ngoài cổ đông, các đối tượng khác 1 như nhân viên công ty, các tổ chức cộng đồng, các nhà môi trường, công ty kiểm toán, các cơ quan quản lý của chính phủ… cũng cần thông tin kế toán của DN. HQ Dư luận xã hội quan tâm đến các tác 2 động môi trường từ hoạt động của DN. HQ Áp lực cạnh tranh gia tăng trong hoạt 3 động thúc đẩy DN quan tâm hơn đến TNXH. HQ Kế toán TNXH cải thiện sự quan tâm 4 đối với người lao động. HQ Thực hiện kế toán TNXH theo xu 5 hướng quốc tế hóa để tăng cường khả năng hội nhập. Phần 5: Khảo sát tác động của đặc điểm doanh nghiệp Hoàn Hoàn Số toàn Đồng Không Không Ý kiến toàn TT không ý ý kiến đồng ý đồng ý đồng ý DD1 Quy mô của DN càng lớn càng phải
minh bạch thông tin TNXH đối với các đối tượng hữu quan. DD2 Quy mô của DN càng lớn càng phải cung cấp nhiều thông tin TNXH cho các đối tượng hữu quan. DD3 Thực hiện kế toán TNXH giúp DN hoạt động an toàn (ít rủi ro) hơn các DN khác. DD4 Doanh nghiệp đã hoạt động ổn định lâu năm không cần quan tâm TNXH. DD5 Các lợi ích hoặc chi phí xã hội cũng làm ảnh hưởng đến lợi ích, chi phí của DN. DD6 Các công ty cung cấp nhiều thông tin TNXH chịu sự kiểm soát/ràng buộc XH lớn hơn các công ty khác. DD7 Các công ty sử dụng thông tin từ kế toán TNXH có mục tiêu hoạt động lâu dài hơn các công ty cung cấp ít thông tin TNXH. DD8 Lĩnh vực hoạt động sử dụng nhiều tài nguyên thiên nhiên (như khai thác dầu mỏ, quặng…) cần quan tâm nhiều đến TNXH hơn các DN khác (như dịch vụ, vận tải…) Phần 6: Khảo sát tác động của nhu cầu lập báo cáo TNXH Hoàn Hoàn Số toàn Đồng Không Không Ý kiến toàn TT không ý ý kiến đồng ý đồng ý đồng ý BC1 Sự quan tâm ngày càng tăng của phương tiện truyền thông đòi hỏi DN phải cung cấp nhiều thông tin hoạt động hơn. BC2 Sự minh bạch về thông tin TNXH của DN giúp công ty tranh thủ được sự chấp nhận và ủng hộ của XH. BC3 Các công ty cung cấp nhiều thông tin về TNXH sẽ giảm thiểu rủi ro (có hệ thống) trong hoạt động. BC4 Công bố thông tin TNXH đầy đủ giúp môi trường cạnh tranh lành
mạnh hơn. BC5 Các công ty cung cấp nhiều thông tin TNXH có định hướng phát triển bền vững hơn nhưng công ty cung cấp ít thông tin. Phần 7: Khảo sát tác động của các quy chuẩn pháp lý Hoàn Hoàn Số toàn Đồng Không Không Ý kiến toàn TT không ý ý kiến đồng ý đồng ý đồng ý QC1 Các quy định và luật pháp của chính phủ buộc công ty tuân thủ các trách nhiệm xã hội và minh bạch trong kiểm toán xã hội. QC2 Các văn bản pháp luật hiện hành và các quy định về kiểm toán xã hội của Việt Nam hiện nay là đầy đủ so với các quy định tại ở các nước phát triển. QC3 DN có trách nhiệm phải cung cấp thông tin minh bạch về TNXH cũng như các báo cáo kiểm toán TNXH. QC4 Cần có biện pháp kiểm soát (pháp lý) đối với các công ty không theo đuổi TNXH và không cung cấp thông tin TNXH của DN. QC5 Tuân thủ các quy chuẩn về TNXH giúp DN cải thiện được hiệu quả hoạt động. QC6 Tuân thủ các quy chuẩn về TNXH giúp gia tăng lợi thế cạnh tranh của DN và tăng khả năng hội nhập kinh tế toàn cầu. Phần 8: Thực hiện kế toán TNXH trong DN tại VN Hoàn Hoàn Số toàn Đồng Không Không Ý kiến toàn TT không ý ý kiến đồng ý đồng ý đồng ý TH1 Kế toán TNXH cần được đưa vào giảng dạy trong các chương trình đại học, sau đại học tại Việt Nam. TH2 Chính phủ, bộ tài chính cần ban hành