ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ THÚY
QUYỀN HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
HÀ NỘI - 2014
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT
NGUYỄN THỊ THÚY
QUYỀN HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ
THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM HIỆN HÀNH
Chuyên ngành: Luật dân sự và tố tụng dân sự
Mã số: 60 38 01 03
LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Người hướng dẫn khoa học: TS. LÊ ĐÌNH NGHỊ
HÀ NỘI - 2014
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan ®©y lµ c«ng tr×nh nghiªn
cøu khoa häc cña riªng t«i. C¸c sè liÖu, vÝ dô vµ
trÝch dÉn trong luËn v¨n ®¶m b¶o ®é tin cËy, chÝnh
x¸c vµ trung thùc. Nh÷ng kÕt luËn khoa häc cña
luËn v¨n ch-a tõng ®-îc ai c«ng bè trong bÊt kú
c«ng tr×nh nµo kh¸c.
T¸c gi¶ luËn v¨n
NguyÔn ThÞ Thóy
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIẾN BỘ
PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI .................................................................... 7
1.1. KHÁI NIỆM ........................................................................................... 7
1.1.1. Quyền con ngƣời ................................................................................... 7
1.1.2. Bộ phận cơ thể ngƣời ............................................................................ 7
1.1.3. Hiến bộ phận cơ thể ngƣời .................................................................. 10
1.2. NGUYÊN TẮC TRONG VẤN ĐỀ HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI ...... 13
1.2.1. Nguyên tắc tự nguyện đối với ngƣời hiến, ngƣời đƣợc ghép ............. 13
1.2.2. Nguyên tắc vì mục đích nhân đạo, chữa bệnh, giảng dạy hoặc
nghiên cứu khoa học ............................................................................ 15
1.2.3. Nguyên tắc không nhằm mục đích thƣơng mại .................................. 17
1.2.4. Nguyên tắc giữ bí mật về các thông tin có liên quan đến ngƣời
hiến, ngƣời đƣợc ghép, trừ trƣờng hợp các bên có thỏa thuận
khác hoặc pháp luật có quy định khác ................................................ 19
1.2.5. Tôn trọng cơ thể con ngƣời ................................................................. 20
1.2.6. Quyền đƣợc thông tin của ngƣời hiến ................................................. 21
1.3. TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN NHỮNG QUY ĐỊNH CỦA PHÁP
LUẬT VIỆT NAM VỀ QUYỀN HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ ................... 22
1.3.1. Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân năm 1989.......................................... 22
1.3.2. Điều lệ khám bệnh, chữa bệnh và phục hồi chức năng ban hành
kèm theo Nghị định của Hội đồng Bộ trƣởng số 23-HĐBT ngày
24 tháng 1 năm 1991 ........................................................................... 24
1.3.3. Bộ luật dân sự năm 1995 ..................................................................... 25
1.3.4. Bộ luật dân sự năm 2005 ..................................................................... 26
1.3.5. Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể ngƣời và hiến, lấy xác 2006 ...... 27
1.4. QUYỀN HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ Ở MỘT SỐ NƢỚC TRÊN
THẾ GIỚI ............................................................................................. 28
1.4.1. Pháp luật hiến bộ phận cơ thể ở các nƣớc Châu Âu ........................... 29
1.4.2. Pháp luật hiến bộ phận cơ thể ở các nƣớc Châu Á ............................. 31
1.4.3. Pháp luật hiến bộ phận cơ thể ở Châu Mỹ .......................................... 33
1.4.4. Pháp luật hiến bộ phận cơ thể ở Châu Đại Dƣơng .............................. 33
Chƣơng 2: HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI THEO LUẬT
THỰC ĐỊNH CỦA VIỆT NAM ....................................................... 34
2.1. CÁC CƠ QUAN, TỔ CHỨC HỖ TRỢ VIỆC HIẾN BỘ PHẬN
CƠ THỂ NGƢỜI .................................................................................. 34
2.1.1. Cơ sở y tế ............................................................................................. 34
2.1.2. Ngân hàng mô/tế bào ........................................................................... 36
2.1.3. Trung tâm điều phối quốc gia ............................................................. 37
2.2. NỘI DUNG QUYỀN HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI ...................... 39
2.2.1. Hiến bộ phận cơ thể khi còn sống ....................................................... 39
2.2.2. Hiến bộ phận cơ thể sau khi chết ........................................................ 54
2.3. HẬU QUẢ CỦA VIỆC HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI ................... 69
Chƣơng 3: THỰC TIẾN ÁP DỤNG VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN
PHÁP LUẬT VỀ HIẾN BỘ PHẬN CƠ THỂ NGƢỜI ..................... 71
3.1. THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VỀ HIẾN BỘ PHẬN CƠ
THỂ NGƢỜI ........................................................................................ 71
3.1.1. Thực trạng áp dụng các quy định của pháp luật Việt Nam hiện
hành về hiến bộ phận cơ thể ngƣời ..................................................... 71
3.1.2. Tình hình và nhu cầu ghép bộ phận cơ thể ngƣời ở Việt Nam .............. 77
3.2. KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HIẾN BỘ PHẬN CƠ
THỂ NGƢỜI ......................................................................................... 88
3.2.1. Về chính sách chung ............................................................................ 89
3.2.2. Về các giải pháp cụ thể........................................................................ 90
KẾT LUẬN .................................................................................................. 100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 101
